|
2000
|
|
|
Sebastian Loidisaletxe. Haren anaia bat ere Belauntzako bentan zegoen, eta bi anaia
|
horiek
askotan izaten ziren Berrobin eta haiekin hasi nintzen tabernetan kantuan.
|
|
|
|
horietako
asko geratu da galbahean. Herri literaturaren biltzaileak elizgizonak izan dira nagusiki eta nekez jaso edo, behintzat, argitaratuko zituzten kutsu lizuneko testuak
|
|
|
Baina bereizten genituen, bagenekien bakoitza nork egina zen. Idazle
|
horiek
asko eragin dute estiloan, baina ez hainbeste edukian eta esanahian. Horretan gure belaunaldia sanoa da, bakoitzak bere giroa du eta horixe islatzen du.
|
|
|
Denborak esango du zer gertatzen den Garzonek espetxeratu dituen bost lagunekin eta bermeaz aske utzi dituen hiruekin, baina akusazioa bera luzatzea ere ez da makala demokratikoa bere burua demokratikotzat jotzen duen estatuarentzat. Espainiako Konstituzioaren aurka modu baketsuz egitea delitua baino osasungarria izan daiteke euskal herritarrentzat, edo hori pentsatzen dute bederen herritar
|
horietako
askok eta askok.
|
|
|
gu beti literatura handiagoei begira egoten gara ezinbestez. Gaztela niazkoa, edo Frantziakoa edo ingelesa da erreferentzia, baina literatura
|
horietan
asko da merkatua, dirua, mamoneoa.
|
|
|
Lan honetan sexu jokabide oro berez kaltegarritzatjotzen da; eta, hemendik abiatuz, masturbazioa egintza gaitzesgarria eta kaltegarriadela eta, ondorio larriak eta zehazgaitzak sortzen dituela esanez, erikorra delakoideia zabaltzen du (Moreno, 1990). Liburu honetan islatutako ideiek oharkabekipasatu ahal izan zuten arren, Tissot en, izen eta nazioarteko proiekzio handikoautorearen, lanak ideia
|
horiek
asko hedatu zituen. Bere funtsezko argudioa sexu aktibitate oro arriskutsua dela adieraztea da, garunera odola erakartzen duelako, nerbioak desnutritzen eta lesioen aurrean zaurgarriago bihurtzen dituelako; laburbilduz, erotasuna dakarrelakoan da arriskutsua.
|
|
|
Gaur egun, antena parabolikoen bidez, telebista aparatuak piztuz, gaurkotasunezko hainbat notizia jaso dezakegu. Astra eta Eurostat sateliteen bidezko irrati hedapenari esker, gure telebista aparatuek ehundik gora kanal jaso ditzakete,
|
horietako
asko dohainik jaso ere. Asko emendatu dira aukerak Mendebaldeko herrietan, eta ez bakarrik entretenimenduaren alorrean, informazioan espezializaturik dauden estazioak ere baitira.
|
|
|
Garai honetan estazio kopurua emendatu egin zen eta
|
horietako
asko kateetan sartu ziren, gero kate horiek talde multimediatikoen barruan sartzeko. Etorkizunean, irrati digitalak aukera gehiago emango digu ahots gehiago entzun ahal izateko.
|
|
|
Ba, bere arropak ipintzen ditudanean ez dudalako berarekin pentsatzen. Beste batzuk izaten ditut buruan; eta
|
horietatik
asko, gainera, bera baino zatarragoak. Baina berdin dit:
|
|
|
|
Horietariko
askok atera berria (edo ateratzear) dute lehen liburua (Meabe, Etxaniz Rojo, Unzueta, Merino, Estankona, Urrutikoetxea, Gabiria, Suarez, Egaña), baina gazteak izanagatik, ez dira berriak idazgintzan. Batzuek baN dute urtetako lana atzean, eta hainbatek, ipuin edo poemak argitaratu dituzte han hemenka, eta kajoiak bete bes terik dituzte, lan ineditoekin.
|
|
|
Alabaina, gizabanako berbera, gizaki moduan, gizateriari dagokio. Horren ondorioz, erakunde politikoak Estatu bakoitzaren kideenak badira ere, atzerritarrak onartuak dira, zabal nahiz estu, erakunde zibiletan, erakunde
|
horiek
askoz sakonago ukitzen baitituzte gizakiaren eskubide pribatu horiek, herritarraren egoera publikoa baino.
|
|
|
Alabaina, gizabanako berbera, gizaki moduan, gizateriari dagokio. Horren ondorioz, erakunde politikoak Estatu bakoitzaren kideenak badira ere, atzerritarrak onartuak dira, zabal nahiz estu, erakunde zibiletan, erakunde
|
horiek
askoz sakonago ukitzen baitituzte gizakiaren eskubide pribatu horiek, herritarraren egoera publikoa baino.
|
|
|
Arabiarrak otoitzean aritzen dira eskolako edo patioko ertz batean, Mecara begira jarrita.
|
Horietako
askorentzat urruti behar du izan Mecak; bai baitirudi behin eta berriz zurrunbilo berean eroriz eta hortik ezin irtenean dabiltzala, paradisuaren bila abiatu eta kartzelara itzulirik. Hala ere, otoitz egiten dute.
|
|
|
Egunkarietako erredakzioetan, baita indar ekonomiko eskasenekoetan ere, etengabe jasotzen dituzte kazetariek mundu osoko berriak eta irudiak, milaka eta milaka egunero.
|
Horietako
asko eta asko artxibatuta geratzen dira, nahi denean eskuragai. Horretaz gain, telefonoek, faxek eta Internetek milioika ate gehiago zabal diezazkiokete, erredakziotik irten beharrik ere gabe, kazetariaren.
|
|
|
Sorkunderekin bizi nintzelarik, eta baita ezkondu arretik ere, maiz joaten ginen biok mendira, ia ia astebururo, igandeetan batez ere, astelehenean Egunkaria rik plazaratzen ez zenez gero igandea beti jai izaten nuela baliatuz. Euskal Herriko mendi gailur garrantzitsuenetan izan ginen elkarrekin, behin baino gehiagotan
|
horietako
asko eta askotan: Gorbeia, Anboto, Udalaitz, Aizkorri, Erlo, Ernio, Txindoki, Beriain, Larrun, Orhi, Iparla, Auñamendi, Hiru Erregeen Mahaia...
|
|
2001
|
|
|
Zer etorkizun dute? Guk pentsioa izango dugu lana bukatzerakoan, baina aipatutako
|
horietako
askok ez dute pentsiorik izango, baldintza batzuk beteko ez dituztelako. Behin ere ez ditu munduak eduki gaur egun adinako desberdintasunik, behin ere ez!
|
|
|
Halako batez ezkerra helburu gabe geratu zen duela urte batzuk; zergatik? Helburu nagusiak ekonomi arlokoak zirelako eta
|
horietatik
asko ongizatearen gizartearen bidez lortuta zeudelako. Hortik sortu ziren mugimendu alternatibo eta sozialak, ezkerrak jakin izan du mugimendu horiek bereganatzen eta horrek beste bultzada bat ematen die ezkerraren helburuei.
|
|
|
Mintzagai dugun lurralde menditsu honek 76,3 km2 betetzen ditu Bizkaiko Lea Artibai eskualdean eta bere populazio osoa ez da 2.000 pertsonara iristen,
|
horietatik
asko erdigune txikietan baino baserrietan bizi direlarik, barreiaturik aurkituko ditugun auzune ugarietan zehar. Beraz, bertako klima epel (batez beste 14° urtean) eta euritsuak (181 egun euritsu urtean) lagundurik, historian zehar bertakoen zeregin nagusia laborantza eta basogintza izan da.
|
|
|
|
Horietako
asko atzerritarrak izaten dira (frantziarrak, belgikarrak, holandarrak, ingelesak, brasildarrak etab.) Santiago Bidearen Adiskideen Elkarteetako eta Anaiedietako kideak eta ez dute zalantzarik izaten euren denbora librea lan horretan emateko; Rabanal del Caminoko Gaucelmo aterpetxea dugu horien ordezkari.
|
|
|
|
Horietako
askok animali jatorrizkoak izan behar dute.
|
|
|
|
Horietako
askotan testu-liburuak doakoak dira (mailegua eta itzulera); bestetan, maileguen sistema ezarrita dago indarrean, horien kostua ordaintzean familiak ere esku hartzen duelarik eta, azkenean, hainbat estatutan txartel edo bono sistemak dirau: metodo honetan familiaren diru sarrerak ere kontuan hartzen dira.
|
|
|
Ume askok eta natura maite dutela dioten zenbaitek harrapatu egiten dituzte anfibioak (arrabioak, igelak), narrastiak (sugandilak), intsektuak (tximeletak, kakalardoak), oskoldunak (ibai karramarroak), etab., animalia
|
horietako
asko desagertzeko arrisku larrian daudela jakin gabe eta areago, axolarik gabe.
|
|
|
Menuaren prezioa bistan jartzea ere derrigorrezkoa da, baina bisitaturiko jatetxeen %15en(
|
horietako
asko Burgos eta Santanderren) ez zen baldintza hori betetzen.
|
|
|
web gunean elikagai
|
horietako
askok segurtasunarekin duten lotura: arrainak, haragiak, arrautzek, esneak, frutek, laboreek...
|
|
|
Ia 1.300en bat txoriren berri eman zuen eta, beste 9.500 zamarki eta mumurena, 200 ugaztunena?
|
Horietatik
asko ordura arte inork ikusi gabeak ziren, zientziak ez zuela horien berri, alegia?
|
|
|
Batzuek hizkera arruntaren adierazle izan nahi dute, beste batzuek idatziaren isla, baina denek dute ezaugarri bera: ikasleengan pentsatuz idatzi dira. Ez dut ukatuko idatzi horiek testuak direnik, azken batean hasiera eta bukaera duten osotasun koherenteak1 2 baititugu denak; baina agerian utzi nahi dut,
|
horietako
askok ez dutela hizkuntzaren benetako izaeraislatzen.
|
|
|
Horiez gain, une hartan nekazari independienteen taldeak agertu ziren, herri komunitateetan (vicus etan) bilduak, lehen unean askatasun handia lortuz (mundupopulatuaren mugaldeko lurretan bereziki13: musulmanekiko mugan, baso eremuenmugan, Eki Europako lur gutxi populatuetan); baina gero, menpekotasunean erorizjoan ziren
|
horietako
asko.
|
|
|
Bestetik, nekazariak zeuden, biztanleriaren gehiengoa osatzen zutena.
|
Horietako
asko noble edo infantzoi baten menpean zeuden. Hona hemen talde horretakokideen jatorrizko izenak:
|
|
|
Sare soziala eta bizitasun etnolinguistikoa erlazionaturik daude. Izan ere, Allard eta Landry k (1986, 1994; Landry eta Allard, 1994) hizkuntza baten ezagutzaeta erabilera azaltzeko ez dute bizitasun etnolinguistikoa eta identitate etnolinguistikoa bakarrik kontuan hartzen, autore
|
horientzat
askoz garrantzitsuagoak dirapertsonarteko kontaktu linguistikoak. Bizitasun etnolinguistiko objektiboak eragina du gizabanakoek beren talde etnikoko jendearekin izango dituzten kontaktuetan.
|
|
|
Ikerketan, Marios Hadjivassililou doktoreak eta Royal Hallamshire Hospital (Ingalaterra) medikuak zefaleak dituzten 10 paziente aztertu zituzten, duela gutxi larritu direnak edo tratamenduarekiko erresistenteak direnak. Paziente
|
horietako
askok ere oreka galerak izaten zituzten. Frogen arabera, paziente horiek glutenarekiko sentikortasuna zuten, eta erresonantzia magnetiko baten emaitzek erakutsi zuten hantura zutela nerbio sistema zentralean.
|
|
|
Ardoa neurriz kontsumitzearen onurak elikagarriak ez diren substantzia batzuen ondorio dira. Substantzia horiek funtzio ugari dituzte organismoan, eta
|
horietako
asko aztertzen ari dira. Hona hemen:
|
|
|
Untxi haragiaren ekoizpenari eta merkaturatzeari eragiten dioten osasun eta osasun arloko betebeharrak Europar Batasunean ezarri dira eta 1994az geroztik gure zuzenbidera behar bezala egokitu dira. Arauen arabera,
|
horietako
asko autonomia erkidegoetara transferituta, untxia araudi tekniko sanitarioak zehaztutako baldintzak betetzen dituen eta Batasunaren barruko merkataritzarako eta hirugarren herrialdeetara inportatzeko haragi freskoen trukeari eragiten dion establezimendu baimendu batean lortu behar da. Hiltegiek eta zatiketa gelek behar bezala baimenduta eta osasun erregistraturik egon behar dute.
|
|
|
Hala, Interneteko egunkari berri honek eguneroko albisteak iragazten ditu berri onen berri emateko soilik. Berri
|
horietako
asko ez dira konturatzen prentsa tradizionalean, Etiopiaren eta Eritrearen arteko gerraren amaierarekin gertatu den bezala, gerra kriminal batzuk justiziaren esku jartzen ditu, edo minbiziaren eta hiesaren aurkako borrokan egindako hainbat aurrerapen. Egunkariak hainbat atal finko ditu (Buena Salud, España, Mundo, Economía, en la Boca de…, Buena Tecnología, etab.), bai eta atal aldakor bat ere (Buenas Para…), non albisteak jasotzen baitira, askotan sarkastikoak.
|
|
|
Estatu Batuetan gutxienez 203 heriotza eta 700 lesio baino gehiago izan dira Firestone pneumatikoen akatsekin lotuta.
|
Horietako
asko Ford Explorer modelo ezagunean erabiltzen dira, eta ekipo estandar gisa erabiltzen ditu. Txostenen ondorioz, Bridgestone/ Firestonek 6,5 milioi unitate kendu zituen ATX, ATX II eta Wilderness AT ereduetatik abuztuaren 9an.
|
|
|
ekintza metodoa, eskura dagoen ikerketa, eragin kaltegarriak eta legezkotasuna. Konposatu
|
horietako
askoren segurtasuna eta eraginkortasuna ez dira ebaluatu; beraz, kaltegabetasunari eta eraginkortasunari buruzko informazio sendoa dutenak soilik erabiltzea gomendatzen da. Garrantzitsua da medikuek atletak gidatzea substantzia horiek erabiltzen, eta, hala, haien erabilera desegokiaren ondoriozko arazo larriak prebenitzea, eta atletaren beharren araberako dieta egokia ezartzea, gaitasun fisikoak ahalik eta gehien indartzeko.
|
|
|
Prozesu horrek izan ditzakeen arriskuak gutxietsi gabe, hala ere, egokiagoa dirudi ahaleginak egitea kutsadurari aurrea hartzeko eta ez pandemia izugarriak eragin dituen higienizazioa mugatzeko. THM eta minbizia Klorazioaren arriskuak THM elkartzearen eta patologia jakin batzuen ondorio dira;
|
horietako
asko onkologikoak dira. THMak biriketako tumoreekin, bularrekoekin emakumezkoetan eta maskurikoekin gizonezkoetan erlazionatu dira.
|
|
|
Intsektizida organo kloratuak. 1939an DDTa aurkitu zutenean sortu ziren, baina
|
horietako
asko debekatu egin dira, ingurumenean irauteagatik. Hondakin organokloratu gehienak esnearen gantz zatian daude; beraz, gaingabetua da hondakin horiek ezabatzeko modurik eraginkorrena.
|
|
|
Madrilen, kutxek eta bankuek nahitaezko geldialdia izaten jarraitzen zuten herritarrentzat, eta, Caja Madrid-en arabera, madrildarren kopurua “nabarmena” zen lehen euroguneak lortzeko. Asturiasen, euro txanpon paketeak atzo hasi ziren banatzen Cajastur eskualdeko finantza erakunde handienaren bulegoetan, eta
|
horietako
askotan ilarak erregistratu ziren. Cajasturreko bozeramaile baten arabera, “euromonederoa” eskatzera joan ziren herritar gehienek moneta berriaren bilduma osoa eskuratu nahi zuten oroigarri gisa, eta euroekin ohitzen saiatu.
|
|
|
|
Horietako
asko eta asko hiesaz kutsatu eta hiltzera Nepalera itzultzen dira, ahal badute behintzat. Neskatxek dakarten hies gaitzari" Bonbaiko gaitza" deitzen diote.
|
|
|
Urtero 6.000 lagun goi mailako ikasketekin aldatzen dira atzerrira.
|
Horietarik
asko ingeniariak. Ahal izanez gero, Estatu Batuetara.
|
|
|
Adizki
|
horiek
askok erabiltzen dituzte, eta ez gaur goizetik, dirudienez. Bai, eta zer?
|
|
|
Beste datu esanguratsu bat dugu honako hau: hedabide
|
horiek
askoz ere tinta gehiago edo hertz uhin gehiago, askoz ere gehiago, eskaini dizkiote kale borrokari bakearen aldeko ekimenei baino, ETAk berak atentatuei utzi izanarekin hasi eta eremu politikoan, elizaren munduan (topaketak, asteak, aldarriak, eta abar) eta bestelako instantzietan abiarazi diren ekimenekin buka. Otsailaren 13an, esate baterako, ehun bat kazetari bildu ziren Bilbon xede horri begira 23.
|
|
2002
|
|
|
Batzuek esaten digute erraza dugula kritika haietan esaten genuena gauzatzea, nagusiki gutxi garelako. Erronka
|
horietako
asko hor dauzkagu oraindik eta hemendik hilabete batzuetara egiten ari garen guztiari nota jartzeko gisan egongo gara. Guk ere baditugu gure kontraesanak, besterik esatea gure buruari iruzur egitea litzateke.
|
|
|
Orduan, nire idazteko modua, nolabait, modu diziplinatu bat da, ordu dezente eskatzen duena. Nik neronek ordu asko eskaintzen diot idazteari, nahiz eta ordu
|
horiek
askotan etekin handirik ematen ez duten. Nire idazle lanaren ezaugarrietako bat diziplina dela esango nuke.
|
|
|
Eta hala ere, guztira, 811 dira egun Euskal Herrian erlijiosoek dituzten etxeak. Izan ere, lehen handiak ziren komunitateak txikiak dira orain, eta
|
horietako
asko, pisuetan bizi dira, garai bateko eraikin handiak alde batera utzita. Honek guztiak hausnarketa garai bat ireki du zenbait aldaketa ekartzearekin batera.
|
|
|
Kontua da, egungo egoerarekin, etxe
|
horietako
asko erretiratutako fraile eta mojeek jasotzen dituzten erretiroetatik bizi direla. Mari Jose Arana Jesusen Bihotzeko ordenako kidea Algortan bizi da.
|
|
|
Kooperatiba bakoitzak bere entitate juridikoa dauka. Dena den enpresa
|
horiek
askotan bere kabuz baliabide nahikoa ez dutenez, azpiegitura osatzeko laguntza jasotzen dute.
|
|
|
Gauza da gure artean ere milaka marokoar bizi dela eta etorkinoi hemen bizimodua errazteko planetan ez dela kontuan hartzen
|
horietako
askok (erdiak baino gehiagok) duten amazigh nortasuna. Oharkabean, lehen erdaldunek euskaldun akonplexatuok tratatzen gintuzten bezala erabil ditzakegu.
|
|
|
Beste batzuek beste gauzak. Denborarekin gai
|
horietako
asko berriro azaleratuko dira.
|
|
|
Espainiako Ikerkuntza Soziologikoen Zentroak 2001eko martxoan argitara eman zuen ikerlanaren arabera, erantzun duten gazteen erdiak baino gehiagok umeak ekarri nahi ditu;
|
horietako
askok, gainera, bakarra ez dute aski.
|
|
|
|
Horietako
askok eskertu egiten digute laguntasuna jasotzen duen familiarekin harremanetan izateko aukera.
|
|
|
Browsers.com izenekoak
|
horietako
askoren azterketa eta osagarriak eskaintzen ditu.
|
|
|
Izan ere, Euskal Herriko ekonomiaz azterketa eta lan ugari idatzi diren arren, arlokako analisiak edota lurralde zein eskualdeei buruzko azterlan mugatuakgauzatu izan dira gehienetan.
|
Horietako
asko esku hartze publiko zein pribatuarenjardueraren oinarri gisa zertu dira. Beste batzuk erakunderen baten agindupekodiagnostiko koiuntural gisa plazaratu dira.
|
|
|
1982tik aurrera EAEn, SPRIk maileguak eskaini dizkie ETEei, inberti dezaten. Torres-i jarraituz, SPRIren mailegu sustatzaile
|
horiek
asko beheratu ziren1984an, Eusko Jaurlaritzak finantza entitateekin Convenio Pymes izenekoa sinatzean. 1984tik aurrera, SPRIren maileguak enpresa berrietan eta interes teknologiko bereziko enpresetan zentratu dira.
|
|
|
Irakaskuntza unibertsitarioak ezinbestekoak ditu testuliburuak, liburu osagarriak, artikuluak, eta abar.
|
Horietako
asko irakasteko erabiltzen ez den hizkuntzanegon daitezke, gehienetan ingelesez?, ikasleak beste hizkuntza batzuk ulertzekogai izan behar baitute. Hala ere, funtsezkoa da oinarrizko testuliburuak bedereneuskaraz edukitzea, hori baita terminologia finkatzeko modu ia bakarra.
|
|
|
EHUko Zientzia Fakultatean dauden ikerketa talde eta azpitaldeen behin behineko edo gutxi gorabeherako zentsoa 8 taulan ageri da. Alde handiz, Biologiandaude ikerketa talde gehienak, nahiz eta
|
horietako
asko oso txikiak izan. Geologian ez dago talde bakar bat ere ikerketa guztia euskaraz burutzen duenik, bainamaiz eratzen dira azpitalde euskaldunak, batez ere mendi edo landa lanetan.
|
|
|
masterrak, doktorego ikasketak, gradu ondokoikastaroak, diplomaturak, lizentziaturak... Ikastaro
|
horietako
asko, gainera, on lineeran ere eskaintzen dira6.
|
|
|
gauzak nolaadostu behar diren ulertzea. Unibertsitate
|
horietako
askok hamarnaka urtedaramatzate ikasketa horiek antolatzen mundu osoko ikasleei begira. Horietako batUppsala ko Unibertsitatea (Suedia) da, non Bakearen eta Gatazken Ikerketa Saila1971z geroztik ari den horrelako ekimenak aurrera ateratzen.
|
|
|
Adibidez, Europakounibertsitateen presentzia oso bigarren mailakoa da, programa guztien% 15,6 baino ez baitute bereganatzen. Are eta lazgarriagoa da Asiako, eta Afrikako eta unibertsitateek erakusten duten ezintasuna, gatazka
|
horietako
asko eta asko lurralde horietan gertatzen ari baitira.
|
|
|
Horiek guztiak kontuan izanik, ikaslea bere ikaskuntza prozesuaren erantzulebihurtu nahi badugu, ikaskuntzaren teoriaz hitz egin behar dugu berarekin, adostu egin behar dugu hizkuntza ikasteko erabili dugun metodologia, estrategiak, etab.?, eta baita hizkuntza bat ikasteko garatu eta erabili behar diren estrategiez ere. Estrategia
|
horiek
asko ikertu dira azken urteotan eta hemen horietakobatzuk aipatu baino ez ditugu egingo: estrategia metalinguistikoak (erabileran formari erreparatu eta arauak ateratzea:
|
|
|
Gune berri horiek izan ziren Aro Berriko garapen ekonomikoaren protagonistak. Garai horretan sendotu eta indartu ziren, eta
|
horietariko
asko, batez ereEuskal Herriko alde atlantikoan, garrantzi ekonomiko eta industrial handiko gunebihurtu ziren.
|
|
|
Beraz, hitzarmenen aurka baino, beren interesen aldera egokitzea nahi zuten.Egokitze
|
horiek
askotan ez zetozen bat Euskal Herriko biztanleen interesekin, eta, ondorioz, negoziazio luzeak egin behar izaten ziren bi Gorteetan, denen gustukohitzarmena osatu nahian. Frantziako koroaren aldetik, Conversaren babespeanLapurdiko marinelak Gipuzkoako arrantza ontzietan itsasora zitezen galaraztea zenhelburu garrantzitsuenetako bat.
|
|
|
Egileak jakin badaki ere, tokiko irrati batzuek udalen babes ekonomikoa izaten dutela subentzio moduan; euskaraz aritzeagatik ematen den laguntza da batzuetan, edota herriko kultur taldeei ematen zaiena besteetan. Hala ere, irrati
|
horiek
askotan herriko bizitzan duten eragina onartu arren, emisora horiek ez dira atal honetan sartzen, irrati askeen edo gizarte emisoren atalean baizik, helburu komertzialik ez dutenean?, edota tokiko irrati pribatuen sailean, xede komertziala dutenean?.
|
|
|
41 Badira beste kategoria batzuk ere, urrezko (urrez egindako, esaterako) modukoak, baina ez ditugu hemen tratatuko.
|
Horiek
askotan hiztegi sarrera dira gainera.
|
|
|
Hasteko, gero eta gehiago erabiltzen ditugu konputagailuak eta konputagailu programak geure eguneroko jardunean, eta programa
|
horietako
askok testua nola edo hala tratatu edo prozesatu egiten dute.
|
|
|
Duela bi hamarkadaz geroztik, elikagai funtzionalen berezitasuna osasunerako onuragarriak izan daitezkeen propietateetan oinarritzen da, mikronutriente jakin batzuekin aberastuz. Hala ere,
|
horietako
askoren etiketak" ez oso argiak" dira oraindik, eta, horregatik, hainbat erakundek kontrol eta erregulazio legal handiagoa eskatzen dute.
|
|
|
Ibilaldian, gainera, Aragoiko lehendakari Marcelino Iglesiasek, PSCko lehendakari Pasqual Maragallek, Chunta Aragonesistako diputatu José Antonio Labordetak, Izquierda Unida Gaspar Llamazaresek eta Francisco Frutosek hartu zuten parte, baita PHNren aurkako artista, zientzialari edo europarlamentari batzuek ere. Manifestariek,
|
horietako
askok kamisetak eta musuzapi urdinak zeramatzaten hodiaren ikurra korapilo moduan zutela, kontsignak egin zituzten ibilbidean zehar: “ibaia bizia da, ez ontziz aldatzean” edo “ura lapurtzen ez digutenak”.
|
|
|
DBK aholkularitza enpresak egin berri duen txosten baten arabera, Espainian erosten diren bigarren eskuko ibilgailuen %47 partikularrei erosten zaizkie; beraz, ez da harritzekoa saltzailearen borondate onaz fidatzen diren erosle
|
horietako
asko ezkutuko akatsekin egotea. Ikusten ez diren akatsak dira, eta erosleak ezagutu izan balitu, seguru asko, ibilgailua ez erostera eramango zuten.
|
|
|
Haur autisten edo sintoma autistak dituzten haurren gurasoek bizi duten eguneroko drama larriagotu egiten da; izan ere, haur
|
horietako
asko Administraziora jotzen dutenean, irtenbide baten bila, bai, beren arazoak arintzeko. Txertoek eragindako merkurioak (autismoaren kausetako bat) haurrengan eragin dezakeen intoxikazioa zehazteko baliabide eta interes falta, desintoxikazio tratamenduak jasotzeko osasun estaldurarik ez izatea eta haurrak hezteko orduan izaten diren zailtasunak gehitu behar zaizkio.
|
|
|
Emilia Guadixek, ikerlarietako batek, azaldu duenez, “zenbait ikerketak erakutsi dutenez, esne gutxi duten proteina seriko batzuek balio gehigarria eman diezaiekete elikagaiei”. “Proteina
|
horietako
asko nutrizionalak dira, eta aldi berean propietate farmazeutikoak dituzte, hala nola behi latoferrina, burdina xurgatzeko gaitasuna handitzen baitu eta bakterioen eta birusen aurkako propietateak baititu; horrez gain, koloneko, mihiko eta biriketako minbizian kimioprebentiboa izan daiteke”, esan zuen Guadix ek. Era berean, ikertzaile taldea proteina serikoen hidrolizazioa aztertzen ari da, esneki serumetan daudenak, peptidoak lortzeko.
|
|
|
Kopuru hori 1,65 gaixoren proportzioa da milioi bat bidaiariko, nahiz eta ospitale horretako buru klinikoak, Esteban Pérezek, «icebergaren muturra» dela dio. «Guk sintomak garatu dituzten pazienteak tratatu ditugu, baina
|
horietako
asko ez dira detektatzen asintomatikoak direlako edo hegazkinez bidaiatu eta egun batzuetara gertakaria dutelako», nabarmendu du pneumologo horrek. Airea falta da Ikerketaren arabera, patologia horren sintomak disnea edo aire falta eta bularreko mina dira.
|
|
|
Gelako argia oso bizia bada, ordea, traba egiten du pantailan ikusmena pixka bat finkatu ondoren. Sentsazio hori areagotu egiten da telebista ez bada plasma edo LCD teknologiak eta pantaila laua dituen gailu modernoetako bat, baizik eta zaharrak, hodia, izpi katodikoak eta kristalezko pantaila dituztenak, azken
|
horiek
askoz gehiago islatzen baitzuten giroko argia. Telebista ikusteko argi iturriaren posizio egokiak Argi iturria hiru posiziotan egon daiteke:
|
|
|
Elkarrizketatuen erdiek baino gehiagok uste dute egoera erregularra baino ez dela, eta ez du uste hobetuko denik. Gazte asko gurasoen babespean bizi direnez, logikoa da
|
horietako
asko(% 40) beren egoera ekonomiko pertsonalari buruz optimistago agertzea, egoera nazionalari buruz baino. Ispiluaren aurrean jarrita, gazteak kolektibo solidariotzat, desinteresatutzat, tolerantetzat eta kausa nobleekin konprometitutzat hartzen dira.
|
|
|
Neurri higieniko dietetiko soilak hartzen direnetik tratamendu farmakologikoak ematen diren arte, eta, zenbait kasutan, behar diren azterlanak egin ondoren, kirurgia. Gainera, esfinteriar berreziketako programak izateak (edo “biofeedback” terapia) aukera ematen du kasu
|
horietako
asko tratatzeko eta kirurgiaren emaitzak hobetzeko. Ohikoa da, batez ere emakume helduetan, gorotz kontinentzia txarra beste arazo batzuekin erlazionatzea, hala nola gernu galerekin edo alterazio ginekologikoekin.
|
|
|
Azken mutur hori oso onuragarria izango zen Tokioko planentzat, Islandia ere luzamenduaren amaieraren aldekoa baitzen. Bideraezintasuna eta iraungipena Ricardo Sagarminaga Espainiako Zetazeoen Elkarteko (SEC) lehendakariak atzo esan zuen Japoniak Nazioarteko Baleontzi Batzordeari zetazeo espezieak ehizatzen uzteko egindako eskaerek espezie
|
horietako
asko ez direla bideragarriak eta desagertu egingo direla. Sagarminagak adierazi zuen balea zuria, balea frankoa, zere urdina edo zenbait kaxalote populazio ehizatzen uzten bada, baliteke horiek inoiz ez berreskuratzea.
|
|
|
Espainian, zehazki, 3,5 milioi pertsonak baino gehiagok dute osteoporosia, eta gehienak emakumeak dira. Aurrerapausoak eman diren arren, oraindik ere badira pertsona asko, potentzialki kaltetuak izan arren diagnostikatu ez direnak, eta
|
horietako
askok ez dute tratatzen. Osteoporosia hezur ehun normala galtzearen ondorioz hezurren dentsitatea murrizten duen gaixotasuna da.
|
|
|
Japoniak hogei zentral elektriko nuklear ditu gaur egun, 53 erreaktorerekin, eta haien geografia osoan banatuta daude.
|
Horietako
asko Munduko Futbol Txapelketan parte hartuko duten selekzioetatik hogeita hiru daude.
|
|
|
Irudia: Jaci Berkopec Arazo
|
horiek
askoz eragin handiagoa dute emakumeengan gizonengan baino (%90 eta %10 artean), eta ondorio oso larriak dituzte. Gaur egun, informazio neurri gehienek gai honi egiten diote erreferentzia; arazoa deskribatzen da, eta, era berean, trastornoak prebenitzen lagundu nahi da.
|
|
|
Orain hasten den sega garaian, uzta biltzeko makinek
|
horietako
asko txikitzen dituzte.
|
|
|
Bere ondorio nabarmenenen artean, enpresek adierazi zuten «kontsumitzaileen galderei erantzuten diela», «entzule gehienengana iristen ez diren argudio teknikoak direla eta», adierazi zuen Alfredo Ruizek, Latinoamerikan «Crop Life» eko arduradunak. Ruizek dioenez, industriak ahaleginak egin behar ditu azken urteotan garapen bidean dauden herrialdeetan proiektu garrantzitsuak egin direla hedatzeko,
|
horietako
asko Latinoamerikan, fitosanitarioen erabilera arduratsua sustatzeko, hala nola ontzien kudeaketa edo iraungitako produktuen bilketa. «Industriak bere berrikuntzak kontsumitzaileengandik hurbilago dagoen hizkuntza batekin defendatu behar ditu», gehitu zuen.
|
|
|
Gosariko zerealek balio erantsia dute gainerako proposamenekin alderatuta, mantenugai erregulatzaile gehiago eta gehiago ematen baitituzte, gehientsuenak bitamina eta mineral ugarirekin aberastuta baitaude (B1, B2, B3, B6 bitaminak, folatoak, B12, bitamina, burdina, kaltzioa). Hala bada, 30 g zerealeko anoa batek elikagai
|
horietako
askoren eguneko kopuru orientagarriaren (EKO) laurdena estaltzen du. Datu hori interesgarria da haurren dietarako, zerealek lagundu baitiezaiekete haurrei hazten eta garatzen ari diren bitamina eta mineral behar elikagarrien zati bat betetzen.
|
|
|
Zenbait adituren iritziz, Gorenaren epai honek bide bat irekitzen du lanbide batzuen agortze psikikoak eragindako osasun laguntza, baja eta ezintasun iraunkorreko prozesu oso zenbakitsuak, lan istripu gisa onartuak, izateko. Izan ere, epai horrek antzeko kasuak eragindako beste talde batzuen kontsulta mordoa eragin du,
|
horietako
asko irakaskuntzaren arlokoak. Tribuna Gorenak beste epai bat ematen badu zentzu horretan, jurisprudentzia sentituko luke.
|
|
|
Kasu batzuetan, zerbitzua gaizki ematearen errudun bakarra konpainia bera izan arren,
|
horietako
askotan, bezeroa gustura ez egotearen atzean, “Multirriesgo Hogar” polizaren estaldurei eta salbuespenei buruzko informazio eskasa dago. Aseguru etxeek produktu hori eskaintzen dute, eta, kontratu bakar baten bidez, etxebizitzari eragiten dioten arrisku nagusiak ziurtatzen dira:
|
|
|
Hala ere, Estatu Batuetako estatistiken arabera, intzidentzia 750.000 eta 1.600.000 haurren artean kalkulatzen da, hau da,% 7 inguru. Hala ere, autore askok zifra hori 17 mailara arte zifratzen dute; izan ere, haur
|
horietako
asko ez dira diagnostikatzen, eta gatazkatsu gisa tratatzen dituzte, Isabel Menéndez Benaventek dioenez, haur psikologoak. Bi eta sei urte artean agertzen da, eta kaltetuenak 6 eta 15 urte bitartekoak dira:
|
|
|
Zenbait tatuatzailek ohartarazten dute praktika hori atzeraezina dela. Horregatik,
|
horietako
askok marrazki txikiak aukeratzen dituzte «ez dute atentzioa ematen, leku diskretuetan edo orkatilan jarrita», adierazi du Félix Plano profesionalak. Hala ere, tatuadore horrek onartzen du beste batzuk bere lokalera iristen direla eta marrazki handiak eskatzen dituzte «besoetan edo bizkarraren zati handi batean» jartzeko.
|
|
|
Ez da ahaztu behar ornogabe ez artropodoen zati handi bat substratu horiekin lotuta bizi dela. Espezie
|
horietako
asko aspergarriak dirudite, ia ia mugitzen ez direlako eta bizi seinale gutxi eskaintzen dituztelako; ikertzaileek bizi seinaleak ikusten eta antzematen dituzte, animalia horien existentzia zehazki aztertzeko: zein den haien dieta, nola mugitzen diren, zenbat denbora bizi diren… Lehen eskutik «Uretan murgiltzen zaren bakoitzean, beste zerbait ikusten duzu, eta alderdi berriak ezagutzen dituzu.
|
|
|
Ezaugarri organoleptiko horren ondorioz, milaka litro garagardo kentzen dira urtean, eta, ondorioz, galera ekonomiko handiak izaten dira. Bifidoak erabiltzeak, hesteetako floran ohikoak diren bakterioek, konpon lezakete Errusiako ikertzaileek, arazo
|
horietako
askok. Lehenik eta behin, antioxidatzaile gisa duen eraginagatik, eta horrek garagardoaren zahartzea atzeratuko luke.
|
|
|
Platerak erabiltzean hotz baldintzak mantentzea (instalazioetako aire girotua) Plater hotzak 8 °C tik behera eta beroak 65 °C tik gora; hala ere, kasu horretan, nahikoa izan liteke 50 °C tik 70 °C ra bitarteko tartean bermatutako mantentze lanak egitea. Gainazalak eta materialak garbitu eta desinfektatzea, egiaztatuta Garbitu ontzi eta baxera guztiak 55 °C tik gorako ontzi garbigailuan Zenbait ikerketak erakutsi dutenez, jarraibide
|
horietako
asko ez dira betetzen establezimendu batzuetan, bereziki tamaina txikikoetan. Behin eta berriz ez betetzea Unibertsitateko jantokietatik hartutako 1.200 lagin inguru aztertu ziren hainbat urtetan egindako bi azterketa osagarrik erakusten dute zenbateraino ez diren behin eta berriz betetzen oinarrizko higiene arauak sukaldaritza zerbitzuetan eta plater prestatuetan.
|
|
|
Ez da gauza bera gertatzen koloratzaile artifizial polimerikoekin, argiaren eta beroaren aurrean oso egonkorrak baitira. Haien kaltegabetasunari dagokionez, esan behar da ezen, nahiz eta
|
horietako
asko mendez mende erabili, oraindik ez dakigula zer ondorio dituen gizakiarengan. Izan ere, asko gaur egun aztertzen dira, eta beste batzuengandik badakigu, adibidez, urtikaria kronikoa edo asma eragin dezaketela osagaien aurrean sentikorrak diren pertsonen artean.
|
|
|
«Azkenaldian gehien harritu gaituena gurasoenganako indarkeria kasuak areagotzea izan da. Gainera,
|
horietako
askok oso jokabide nerabeak dituzte, eta guztiek ez dute psikosiik», esan zuen atzo Miriam Galileak, zeinarentzat funtsezkoa baita «tratu txarren egoerak desnaturalizatzea».
|
|
|
“Ez da beharrezkoa kimikaren berri izatea, baizik eta horrelako baieztapenak zalantzan jartzea”. Ikerketak dioenez, “spot”
|
horietako
askoren edukia eskasa da ikuspuntu zientifikotik, eta adibideak ematen ditu. Txostenean, gainera, ez dauden kontzeptuak aipatzen dira:
|
|
|
“2000 urtean harrapatutako 130 milioi tonetatik ia hiru laurden dagoeneko sarraskituta, gehiegi ustiatuta edo erabat ustiatuta dauden espezieetatik heldu ziren”, esan zuen Williamsek. “Espezie
|
horietako
asko ez dira ugaltzeko gai izango, ezta gaur egungo mailetan ere, eta are gutxiago urtean 90 milioi ahok baino gehiagok egiten duten eskaerari aurre egiteko”, azpimarratu zuen adituak. Horren ondorioak hauek dira:
|
|
|
Akats hori duten jaioberriek premiazko ebakuntza kirurgikoa behar dute konpontzeko (normalean, jaio eta ordu gutxira, egonkortu ondoren). Baina
|
horietako
asko hil egiten dira heldutasunik ezagatik eta biriketako tamaina txikiagatik. Beraz, umearen etorkizuna, 28 urteko emakume baten lehen semea izango zena, itzala zen.
|
|
|
barazkiak bakarrik edo lekaleekin konbinatuta, arroza, kuskusa, pasta, oilaskoa eta abar, aurrez prestatuta eta izoztuta.Aurreko aukerarekin alderatuta, produktu horiek denbora gutxian salteatu behar dira (5 minutu) kontsumitu ahal izateko. Produktu
|
horietako
askok espeziak (piperbeltza, currya…) eta/ edo gehigarri zaporeemaileak (glutamato monosodikoa) izaten dituzte, eta horiek zapore berezia ematen diete, baina indigestio gehiago ere egiten dituzte, batez ere urdail delikatua dutenentzat. Zenbat eta gehigarri edo espezia gutxiago izan, orduan eta gehiago goza daiteke elikagaien berezko zaporeaz, eta errazago digeritzen dira.
|
|
|
Sentsore batek argia aktibatzen du ilunabarrean edo mugimendua detektatzen duenean Argiztapenaren batez besteko iraupena modeloen arabera aldatzen da, baina udan zortzi ordura irits daiteke. Lanpara
|
horiek
asko baloratzen dira energia aurrezten dutelako. Argi iturriari dagokionez, fluoreszentea, halogenoa edo LEDa izan daiteke, guztiak erraz instalatu eta muntatzeko modukoak.
|
|
|
Hala, CEACCUk azaldu du iragarki askotan ez dela agertzen “5.000 pezetatik gorako prezioa” dioen oharra, eta gaininpresioak irakurtezinak direla (letra oso txikia, kolore argia hondo argiaren gainean eta abiadura handian pasatzen dira). Bestalde, kontsumitzaileen elkarteak iragarki
|
horietako
askoren ondoan agertzen den animazio figuratuari buruz ere ohartarazten du (jostailuak berez ezinezkoak liratekeen mugimenduak edo soinuak egiten ditu). Horrekin batera, herriko pertsonaiek egindako publizitateari eta jostailuen eta osagarrien aurkezpenari aurrea hartzen die, jostailuarekin edo bereizita saltzen diren argitu gabe.
|
|
|
Hiperaktibo bihurtzen dituen jarduera frenetiko batez ohartu gabe garatzen dira. Adin txikiko
|
horietako
asko, ikasgelan, ez dira gai oinarrizko diziplina arauak betetzeko, hala nola ilara bat gordetzea, isilik egotea eta are gutxiago azalpen akademikoak jarraitzea. Jarrera hori ezaguna da hiperaktibitateagatiko arreta defizitaren sindromea duen haur baten gurasoentzat.
|
|
|
Adibidez, kasino guztiak, joko etxe izateaz gain, hotel, jatetxe eta taberna erraldoi ere badira, eta, jakina, sarrera doanekoa da.
|
Horietako
askok bufet eskaintzen dute, edo, estatubatuarrek esaten duten bezala, All you can eat, hau da, diru kopuru txiki baten truke jan ahal duzun guztia har dezakezu aukeran dituzun dozenaka plateretatik, bazkarian edo afarian xahutuko ez dituzun sosak (eta gehiago) makina txanponjaleetan edo black jacken gastatuko dituzulakoan. Guretzat, adibidez, sekulako abantaila zen:
|
|
|
Baietz esango nuke nik. Azken finean, oroitzapenen bila, nire buruko ganbaran gordetako irudi eta bizipen haien bila joana nintzen, eta
|
horietako
asko berritzeko aukera izateaz gain, ganbara oroitzapen berri askorekin ederto zamaturik ekarri nuen bueltan, batzuk beren beregi bilatutakoak, beste batzuk nahi gabe errepidearen bazter batean idorotakoak. Eta azken horiek izaten dira gozoen eta samurrenak.
|
|
|
Baina horrek ez du esan nahi bitartean ezer egin gabe geratu behar garenik. Gauza asko daude gure esku, uste duguna baino gehiago, eta
|
horietako
asko txikiak direla dirudien arren, eragin handiak izan ditzakete. Lan honetan zehar ideia asko jarri ditut mahai gainean, eta ez dut uste, gainera, inola ere originala izan naizenik.
|