|
2000
|
|
|
Bigarren ikerketak frogatu duenez, taldearteko harreman gatazkatsuko testuinguruetan, hiru autodefinizio esanahiak partekatuta daude gurasoen jatorriarekin, etxean erabiliriko hizkuntzarekin lotuta. Gainera hiru esanahi
|
horiek
haurrak kokatzen direneko asimilazio, integrazioeta separaziorako estrategietan oinarritzen dira. Beraz, gizarte zabalagoak beste taldeekiko erabiltzen dituen estrategiak, psikosozialki ere ainguratzen dira gutxiengo egoeran dagoen taldearen kideen kokapenetan.
|
|
2001
|
|
|
Bangladeshetik heldutako etorkinak Hazrat Nizamuddin Auliaren mausoleoaren inguruan biltzen dira. Denak musulmanak dira eta
|
horien artean
haur asko ikus liteke, ezbehar gorrian, goseak eta erdi larrugorri. Gehienak otoitz egitera datozenei diru eskatuz bizi dira.
|
|
|
–Soldadu erraldoi
|
horien
haurrak gara! Bihoa borroka aurrera!
|
|
2002
|
|
|
Jokin Apalategik, EHUko Giza Mugimenduen Psikosoziologiako katedratikoak, osatu du Utrisque Vasconiae argitaletxeak kaleratu duen «La idea de nacion en los niños vascos» ikerketa, Nekane Balluerka eta Xabier Isasi estatistika adituen laguntzaz. Lan honetan, 6 urtetik 14ra bitarteko neska mutikoek Euskal Autonomia Erkidegoan zein Nafarroan naziotzat zer ulertzen duten aztertzen da, adin
|
horietako
haurrekin izandako elkarrizketen bidez. Jean Piaget eta Anne Marie Weilek Suitzan, eta G. Jahodak Eskozian eginiko ikerketetan erabili zituzten gidoiak egokitu dira elkarrizketa horiek egin ahal izateko, eta galdera sorta moduan aurkeztu. Froga osagarri gisa, beraiek marraztutako mapa batean Euskal Herria, Espainia eta Frantzia koka zitzatela eskatzen zitzaien euskal haur horiei.
|
|
|
Laguntza publikorik ez dagoenez, guraso batzuek seme alabak beren etxeetan heztea erabaki dute, horrek irakasleen eta logopeden artean dakarren kostuarekin, baina autonomia erkidego guztietan Euskal Autonomia Erkidegoko eredua hartzeko eskatu dute. Izan ere, autonomia erkidego
|
horietan
haur gehienak ikastetxe publikoetan integratuta daude, ikasgela espezifikoekin eta laguntza irakasleekin, eta Administrazioari eskatu diote azter dezala zergatik hitz egiten duten euskal autistek, lau aldiz gehiago.
|
|
|
Tiomersala (%49, 6 merkurioz osatua) oraindik ere erabiltzen da biltegiratutako “stock” motako txerto batzuetan. Txerto
|
horiek
haurrei intoxikatzen zaizkie, nahiz eta txostenak egin dituzten metal astun horren intoxikazioa sintoma autistak dituzten haurren kasuak gehitzearekin lotzen dutela, eta, nazioarteko osasun erakundeen presioari esker (esaterako, Osasunaren Mundu Erakundea, OME), laborategiek formulatu dutela. Fernandorenak bezala, Espainiako guraso askok ez ulertzeko horma bat aurkitu dute, diagnostiko baten bila dabiltzanean, eta ez dakite semeak duen merkurio maila jaitsaraziko duen tratamendu bat eskatzen duten, “oso litekeena baita administrazio horiek berak inokulatutako txertoen ondorio izatea”.
|
|
|
Patologia
|
horiek
haurrei baino gehiago eragiten diete Espainian
|
|
|
«Gurasoak jeloskor daude, eta arazoa areagotu egiten dute; izan ere, arreta jasotzen duen edozein portaera indartzen da». Muturreko egoera
|
horiek
haurrarengan ager ez daitezen psikologoek gehien gomendatzen dituzten jarraibideak «etxera kide berri bat iristea prebenitzea» da. Modu asko daude anaia berri bat izango duela ulertarazteko, anaia berria iristean bizitza nolakoa izango den eta egoera islatuko duten ipuinak irakurri arte.
|
|
|
Gainera, fruta eta barazkien kontsumoa handitu egiten da adinean aurrera egin ahala, eta 50 urtetik gorako espainiarrek Espainian saltzen diren fruta eta barazki freskoen erdia baino gehiago kontsumitzen dute. Era berean, guraso bakarreko etxeetan fruta eta barazki gehiago kontsumitzen dira hainbat kidetan baino, eta, bitxia bada ere, haurrik gabeko familiek gehiago kontsumitzen dituzte produktu
|
horiek
haur txikiak dituzten etxeek baino. Joera hori zertxobait hobetu da haurrak 6 urtetik gorakoak direnean.
|
|
|
Bost urtetik beherako haurren desnutrizio maila kezkagarria da Tigray iparraldean (hiriburutik 600 kilometrora, Addis Abeba), biztanleen %20 osatzen baitute. Action Aid Etiopía erakundeak berariazko programa bat diseinatu du komunitate
|
horietako
haurrei laguntzeko. Hilean 6 kilogramo janari bidaltzen ditu haur bakoitzak.
|
|
2003
|
|
|
Jakina, urte
|
horietan
haurra prozesu handi batean dago. Eta gainera, euskal haurrak aztertzerakoan Vygotski errusiarra hartu dut nik kontuan, eta hark esaten du bi eratako kontzeptuak daudela:
|
|
|
Orain pare bat urte Britainiako parlamentuan eztabaida bat egon zen 15 hilabeterekin eta 4 urterekin umeek hartzen duten txerto hirukoitz birikoaren inguruan (elgorria, hazizurria eta errubeola). Txerto
|
horiek
haurren autismo kasuen hirukoiztearekin zerikusia ote duten susmoa dago.
|
|
|
Zer dute snack ultraprozesatuek? Produktu
|
horiek
haurren elikaduran duten zeregina baloratuko dugu. Aperitibo horien etiketaren arabera, arto edo gari irinez egindako produktua da, eta snack gazien osagai nagusiak dira, gehitzen duen gantzarekin eta frijitzeko erabiltzen denarekin batera.
|
|
|
Pisu handia eta jarrera desegokiak dira bi arrisku faktore nagusiak. Adituek lan egoera desberdineko amekin egindako azterketen arabera, lanaldian ordu gehiegi ematen dituzten emakume
|
horien
haurrek 200 gramoko jaitsiera izaten dute, gutxi gorabehera. Juan José Díaz Madrilgo Carlos III. Osasun Institutuko zuzendariak koordinatu zuen ikastaroa, eta bertan azaldu zen ordu gehien eserita ematen dituzten emakumeek goi mailako seme alabak dituztela, eta umekia hilik dutela.
|
|
|
Eritasun horietako gehienak arnasketakoak dira eta goiko arnasbideetan kokatzen dira (sudurra, belarriak, faringea eta laringea). Zenbait birusen 200 serotipo inguru daude, eta
|
horiek
haurrengan arnas infekzioak eragin ditzakete. Kasu batzuetan, birusek beheko arnasbideei eragiten diete (bronkioak eta trakea), eta bronkitisa eragiten dute.
|
|
|
besteekin aukeratzen ikasten du, behatzen, partekatzen, arauak errespetatzen… Zenbait baldintza Baina eskola batek jokoari paper garrantzitsua eman ahal izateko, zenbait baldintza bete behar ditu. Hala, espazio egokiari dagokionez, Vicente Martínez Bigarren Hezkuntzako irakasleak adierazi du erosoak eta seguruak sentitzeko leku bat behar dela, eta hori aplikagarria dela bai ikastetxe eta haurtzaindegietako gune ludikoetan, bai etxean edo ludoteketan, azken
|
horiek
haurrak hezkuntza osagarri gisa dibertitzeko lekuak baitira. Horren arabera, haurren adinaren eta haien hezkuntza beharren arabera egokitu behar dira gelak, eta, hala, lehenengo etapetan, eremu zabalak eta iradokitzaileak behar dira esperimentatzeko.
|
|
2004
|
|
|
Iritsi gara gorbatadun horiengana, eta
|
horien
haurrengana... alderdi ez abertzaleen boto emaileetara ere iritsi gara. Aurrerapauso ikaragarria egin dugu.
|
|
|
Erakundeak, bere aldetik, ahalegin handia egiten du datu baseak osatzen eta eguneratzen, babesleei aldizkako igorketak egiten,
|
horiei
haurra egokitzen eta argazki bat eta datu pertsonalak bidaltzen.
|
|
|
Gurasoen ardura da elikadura ohitura onak irakastea, hau da, era askotako janariak jatea eta otordu garrantzitsu guztiak errespetatzea (gosaria eta afaria barne). Zer gertatzen da afariekin Gero eta maizago ikusten dira haurrak jolasaldian edo eskolako irteeran litxarreriak eta snack ak, hamaiketakoen eta askarien oinarri gisa.Kaloriaz kargatutako eta nutrizio aldetik interes gutxi duten produktu
|
horiek
haurrari jateko gogoa kentzen diote, eta horrek bazkari eta afari desorekatuak eragiten ditu. Askotan, afaria bigarren mailan geratzen da, hau da, edalontzi bat esne kakaoarekin eta gaileta batzuekin, tortilla sinple batekin, pizza zati batekin edo urdaiazpiko egosi batekin.
|
|
|
Litxarreriak merkaturatzeko, haurren profilari egokitutako kontrola eta legeria behar dira, haien hartzaile nagusiak baitira, eta haien zaurgarritasuna gainerako kontsumitzaileena baino askoz handiagoa baita. Gozoki batzuk saltzea debekatzeko Europako Batzordeak hartu duen azken erabakiak kontuan hartu du gozoki
|
horiek
haurrentzat izan dezaketen arriskua, eta eztabaida sortu du produktu horien inguruan, multinazionalentzat oso merkatu" gozoan".
|
|
|
Elikagai gehigarriak eta
|
horiek
haurrengan duten eragina
|
|
|
Alergologia eta Immunologia Klinikoaren Espainiako Aldizkaria, 1991; 6 (3 eranskina): 98 Espinosa de los Monteros León et al. – Elikagai gehigarrien azterketa eta
|
horiek
haurrengan duten eragina. Familia Medikuntza (And) 2000; 1:
|
|
|
A posteriori erabiliz gero, kaltegarria izan daiteke. Gainera, ez utzi produktu
|
horiek
haurren eta maskoten eskueran, oso toxikoak baitira. Horregatik, erabiltzen ari zaren bitartean eskularruak erabili dituzu.
|
|
2005
|
|
|
Badira putak eta badira kotzoak beraz. Gipuzkoako ehun mila etxetan sartzen baita egunkari hori, beren" edukazio" sexuala egin dezakete
|
horietako
haurrek iragarki eta argazki horiei begiratuz. Zer gatik ez lezakete har hitz ordu bat?
|
|
|
Elikadura ohiturak hobetzea du helburu estrategia horrek. eta herritarren artean jarduera fisikoaren praktika erregularra bultzatzea, prebentzioa bereziki azpimarratuz, hau da, ezarpena ohitura osasungarri
|
horiek
haur eta gazteengan. Zifra kezkagarriak Espainian, obesitatea duten helduen ehunekoa% 14,5 da, eta gehiegizko pisua %38, 5era iristen dela, hau da, bi helduk gomendatutakoa baino pisu handiagoa dute.
|
|
|
Datu horiek gorabehera, Espainiako haurren nutrizio maila ertaina da. Adituaren arabera, nutrizio arriskua handitu egiten da adinean aurrera egin ahala eta landa eremuetan —herrian janari osasungarriak duen mitoa ezabatuz—, baina egia da eremu
|
horietan
haurrek ariketa informal gehiago egiten dutela. Eremuka, penintsulako ipar ekialdeak du nutrizio mailarik onena; iparraldeak, berriz, okerrena.
|
|
2006
|
|
|
Guraso onakmaitatzen duela sentitzearen garrantzia dela eta, erabakigarria izango da haurhauek euren iraganarekin harreman baikorrak mantentzea euren adopzioko etxeberrietan. Harreman
|
horiek
haurraren identitatearen integraziorako oinarri historikoa ezartzen dute, eta integrazio hori da adoptaturiko haurrek aurre egin behardioten erronka nagusietako bat.
|
|
|
Jarrera arazoei dagokienez, gurasoek bere egiten dutenean ezgaitasuna medikuntza arazoa delako ustea, jarrera arazo
|
horiek
haurraren arazo organikoen osagaitzat eta profesionalek tratatu beharreko arazotzat hartzen dituzte. Baina, gizartean iritzi hori nagusi dela onartuta ere, 2 taulan haien papera modu egokiagoanbetetzeko erabilgarriagoak izan daitezkeen gurasoen usteak agertzen dira (ikus2 irudia).
|
|
|
Berenkasa uste positiboagoak izatea lortzen ez duten gurasoek laguntza dutejakiteko haurraren medikuntza egoeraren eraginak gehiegi orokortzen ari diren, hau da, jarrera jakin batzuen jatorria ezgaitasunari egozten ari diren (adibidez, pentsatzea berea egiten ez duenean amorraldia harrapatzen duela garun paralisiaduelako, pentsatu beharrean partekatzen edo txanda heldu arte itxaroten ikasi beharduela). Gurasoek arazo horietan modu eraginkorrean esku hartu ahal izango dute, bakarrik, benetako jatorriaz konturatzen direnean eta arazo
|
horiek
haurrek etapajakin batzuetan gurasoen babes eta laguntzarekin konpondu behar dituztenikaskuntzaren bilakaera arazotzat hartzen dituztenean; hau da, gurasoek konponduezin dituzten medikuntza arazotzat hartzeari uzten diotenean.
|
|
|
Hori dela eta, familiek beste diru iturri batzuk bilatu behar izan dituzte, nahiz eta horretarako herrixkak utzi eta komunitate handiagoetara jo elikagai bila. Krisi garaietako migrazio
|
horiek
haurren zaurgarritasun maila handitzen dute, eskolara joan ezin direnak eta, batzuetan, familietatik bereizten direnak. Ildo horretatik, UNICEFek espero du komunitate mailan lehortearen arazoari aurre eginez herritarrak beren etxeak ez uztera animatzea.
|
|
|
Hori dela eta, UNICEFek 14,3 milioi dolar gehiago biltzeko deia egin dio nazioarteko komunitateari, eta horrek 22,7 milioira igo ditu aurten okupatutako lurraldeetarako eskatutako funtsak. Personnazek prentsaurrekoan adierazi zuenez, funts gehigarri
|
horiekin
haurren arreta indartuko da, haien biziraupena bermatzeko eta haien elikadura eta hezkuntza beharrei erantzuteko. “Palestinako lurraldeetan ez da ia botikarik geratzen joan den maiatzetik, eta duela bi hilabetetik hona, haurtxoak oinarrizko gaixotasunetatik hiltzen ari dira, Gazako ospitaleak jada ez duelako ez medikurik ez funtsezko sendagairik, aspirinak bezala”, esan zuen Personnazek.
|
|
|
Animaliak babesten dituen elkarteak maskota batekin haztearen onurak nabarmentzen ditu. Onura
|
horiek
haurren psikologiako azterketek onartzen dituzte. Gainera, ziurtatzen du animalien eta haurren arteko harreman zuzenak azken horiei laguntzen diela elkarrekikotasun, errespetu eta babes sentimenduak garatzen, beren haurren egozentrismo naturaletik ateratzen eta partekatzen.
|
|
|
motoreak, gorputz osoari gorputz adarretako astinduekin eragiten diotenak, eta sotilenak, hots, absentziak, konortea galtzeko aldi laburrak dakartzatenak. Batzuetan, zaila izaten da konbultsio
|
horiek
haurraren ohiko dardaretatik bereiztea. Lehen urteetan enborreko eta gorputz adarretako dardarak agertzen dira.
|
|
2007
|
|
|
Beste muturrean, hots, haurrik tartean egon ezean, helduen arteko erabilera apalagoa da (%2, 6) harreman
|
horietan
haurren bat tartean dagoZalantza izpirik ez dugu heldu haurren arteko erabilera altuago horren atzean dagoena zer den: azken hamarkadetan, euskara ondorengotaratzeko
|
|
|
Barañainen eta Berriozarren. Bi
|
horietan
haurrik egoteak ez du erabilera handiagoa ekarri. Baina azken honetan atentzioa ematen du haur nagusiaren artekoetan euskararen erabilera altua:
|
|
|
Mikrosistema
|
horietan
haurrak dituen rolak: zerrendatu, zertan direnazaldu eta horiek dituzten ondorioen (jokabidezkoen, jarrerazkoen, eta abar) inguruan hausnartu.
|
|
|
Azkar eta erraz lortzen diren ezagutzeioinarrizkoak esaten zaie (Siegler eta Crowley, 1994; Wellman eta Inagaki, 1997). Ezagutza horiek ezinbestekoak dira, espezieak iraungo badu, eta kultura zeinazpikultura orotako kideek erkide dituzte. Ezagutza
|
horiek
haurrek txikitaneskuratzen dituzte, ahalegin handirik gabe, gizakiak horretarako prestaturikbaitaude (Hatano eta Takahashi, 2005). Eremu horien artean, gogamenaren teoriaizeneko gaitasun multzoa dugu (ikus IX. kapitulua).
|
|
|
Ontogenesia izenekoan, berriz, haurrak bere gizarteko ISak eskuratzen ditu.Haurrak beren gurasoen, irakasleen, anai arreben eta besteren ISen araberaeraikitako gizarte mundu batean jaiotzen dira, eta IS horiek egituratzen dituztepertsona
|
horiek
haurrekin dituzten eragin trukeak. Haurrek beren gizartean daudenISak eskuratzen dituzte, gizartean aktore aritzeko gaitasuna garatzen dutenean.
|
|
|
Ondorioz, zenbaitetan horiengandik gurasoengandik baino hurbilago sentitzen dira, eta, besteak beste, gizarte munduaren inguruko hausnarketak, arazoak, zalantzak etaantzekoak kontatzen dizkiete. Elkarrizketa
|
horiek
haurren gizarte ezagutzarengarapena bultzatzen dute (Rico, Serra eta Viguer, 2001).
|
|
|
Bestetik, osabaizebek ilobei mundu soziala zein fisikoa esploratzeko beharrezkoak diren laguntzaemozionala eta segurtasuna eman diezazkiekete, eta, esplorazio horri esker, haurrek hainbat ezagutza sozial zein ez sozial gara ditzakete. Askotan, osabaizebek ilobei berei, eskolari, politikari, ekonomiari eta antzeko gizarte gaiei buruzhitz egiten diete, eta elkarrizketa
|
horiei esker
haurrek gizarte ezagutza ugarieskuratzen dute. Gainera, osaba izebak askotan ilobei ipuinak kontatu eta haienjolaskide izaten dira.
|
|
|
Orduan haurrak jostailuak mugitu, gauzak ahoan sartu, edoobjektuekin zaratak egiten ditu. Jokabide
|
horien bidez
haurrak adierazten dubadakiela objektuetatik bereizirik dagoela eta horiekin hainbat gauza eginditzakeela (Case, 1991).
|
|
|
6 urtetik 8 urterabitartean, oraindik haurra bera da bere buruaren deskribapenen ardatz nagusia.Adin horretako haurren deskribapenak batez ere denboraren araberako konparazioetan oinarritzen dira; hau da, beste garai bateko Niarekiko konparazioetan (Harter, 1998). Konparazio
|
horietan
haurrek, dena/ ezer ez, kontrasteak erabiliohi dituzte(. Lehen oso atsegin nuen pilotan aritzea.
|
|
|
Pertsonen arreta bideratzeko egiten dituztenkeinuei, berriz, protoadierazpenezkoak. Keinu
|
horiek
haurrek urtebete ingurudutenean agertzen dira.
|
|
|
1950eko eta 1960ko hamarkadetan, ikerketa deskribatzaile horiek nagusi izanziren arren, berehala hasi ziren agertzen horien aurkako kritikak. Horien arabera, ikerketa
|
horiek
haurrak eta nerabeak jasotzen duten informazio politikoaren interpretatzaile pasibotzat hartzen zituzten (Furnham eta Stacey, 1991), eta, ondorioz, sozializazio prozesuan eragina izan zezaketen kanpoko aldagaiei soilik erreparatzen zieten, eta hori ez da egokia. Kontua da haurrak eta nerabeak politikariburuzko informazioa bilatzen dutela eta, zenbaitetan, aurkitutakoa errefusatuegiten dutela.
|
|
|
Hala, ikertzailehorrek hau egiaztatu zuen: Ingalaterran bizi ziren indiar eta pakistandar jatorriko7 urteko haurrek, adin
|
horietako
haur zurien aldean, Indiako azpikontinenteariburuzko ezagutza geografiko hobea eta Mendebaldeko Europari buruzko ezagutzakaxkarragoa zutela. Axia, Bremner, Deluca eta Andreasen (1998) ikertzaileek, bestetik, honako hau egiaztatu zuten:
|
|
|
Adinaren araberako aldeei dagokienez, adibide gisa aipatuko dugu mutiko zaharrenek, gazteenen aldean, maizago aipatzenzituztela Winston Churchill eta William Shakespeare; gazteenek, berriz, ElisabetI.a erregina. Baliteke alde
|
horiek
haurrak eskolako ikasketa planetan murgiltzearenondorioz gertatzea (Barrett, 2005). Sexuaren araberako aldeei dagokienez, mutikoek maizago aipatu zuten toki historiko gisa Wembley futbol zelaia neskekbaino.
|
|
|
“Eta batzuk harrituta amaitzen dira Thailandiako kartzeletan; agian, dirutza Homeland ek erreskatatu nahi ditu”. Erakunde hori 1997an sortu zen, eta egoera dramatiko
|
horietan
haurren bizi kalitatea hobetzen du, eta itxaropen leihoa da haientzat. Homeland en proiektuak honako programa hauek biltzen ditu:
|
|
|
Espainiako batez besteko jarrera horren arrazoiak, beste talde askorenak bezala, María Gasparrek dioenez," herrialde batzuetan prestakuntza oso profesionalizatuta dago, haurrak eskolatik ateratzen dituzte eta leku berezietara eramaten dituzte lehiaketarako bakarrik prestatzeko"," guretzat mutilak nerabeak baino ez dira, eta esperientzia hori bizitzeko aukera ematen zaie; esperientzia horrek orientatu egin ditzake gerora, baina inola ere ez genituzke behartuko". Emaitza
|
horiek
haurrengan duten eraginari buruz, Gasparrek dio desdramatizatu egin behar dela: Mutil batzuek, bai nazionalei bai nazioartekoei, itxaropen eta itxaropen handiak dituzte irabazteko, eta aurkitzen dute gero emaitzak ez direla espero zirenak, eta horrek ez du esan nahi besteek hobeak direnik, baizik eta egun hobea edo zorte hobea izan dutela?
|
|
|
Horixe ageri da Juan Carlos Erregea Unibertsitateko Komunikazio, Gizarte eta Kulturari buruzko Ikerketa Taldeak (GICOMSOC) egindako txostenean. Lan honek irailaren 25etik urriaren 31ra eta urtarrilaren 2tik apirilaren 12ra bitartean, astelehenetik ostiralera, bost kate
|
horiek
haurrentzako babes indartuko ordutegian eman zituzten 1.400 ordu baino gehiago aztertzen ditu (goizeko zortzietatik bederatziak arte eta arratsaldeko bostetatik zortziak arte). 9.000 arau hauste horietatik erdiak(% 49) gizarte portaerari dagozkio, eta, ondoren, gai gatazkatsuak(% 25), indarkeria(% 20) eta sexua(% 6).
|
|
|
Jim Stevenson Southamptongo Unibertsitateko ikertzaile britainiarrak azterketa egin du, eta hauxe dio: “datuek erakusten dute gehigarri horien konbinazioaren ondorioak ez direla hautematen muturreko hiperaktibitate kasuak jasaten dituzten haurrengan, baizik eta kasu
|
horiek
haur osasuntsuen artean agertzen direla”, arreta gabeziaren diagnostikorik ez duten haurrengan. Besteak beste, gehigarri hauek aztertu dira:
|
|
2008
|
|
|
Minbiziak jotako bost neskaren obuluak izoztu dituzte Jerusalengo erietxe batean, etorkizunean neska
|
horiek
haurrak izan ditzaten. Teknika berri horrek kimioterapia tratamenduek eragiten dituzten antzutasun arazoak konpontzeko balioko duela uste dute sendagileek.
|
|
|
Iraupen laburreko subsidio
|
horiek
haurra jaio arte irauten dute; orduan amatasunagatiko baja (egun, 16 astebete) hartuko du emakumeak.
|
|
|
Egonkortasuna ematen diete jarrera
|
horiek
haurrei, eroso egoten dira, aldaketako eta belaunetako artikulazioak bortxatu gabe (hain zuzen, horiek mintzen dira gehien haurrak jarrera desegokian daudenean).
|
|
|
Haurrentzako film eta komikietako pertsonaiak ere ez ziren salbatzen, inoiz espainiar nazionalismo harroputz hutsez, baina beste batzuetan, eta hau ulergarria ere bada?, ipar amerikarren eragin kolonialistatik ihes egiteko asmoz ere bai, pertsonaia
|
horiek
haur erdaldun elebakarren mailara egokitu nahia ahanzteke. Horrela, Mickey> > sasoi batean el> ratón> Miguelito> gisa pantailarazten zen20, eta Silvester> and> Tweety> katu txoriak Piolín> y> Silvestre> izenez ezagutzen dituzte Espainiako haur guztiek.
|
|
|
Harridura perpausak: ohikoak ez diren gertaeren zerrenda egingo da, eta gertaera
|
horien aurrean
haurrek esaldiak egin behar dituzte. Igurikimena gainditzen duen zerbaiten aurrean gaudela adierazteko.
|
|
|
Hitzen ekoizpenaren estatistiko deskribatzaileak 4.21 taulan jaso dira. Datu
|
horiek
haurren batez bestekoak islatzen dituzte. Taula horretan ikus daitekeen legez, 16 hilabeteko haurren ekoizpena 28 hitzekoa da batez beste; 20 hilabetekoenak, ostera, 100 hitzeko kopurua gainditzen du; 27 hilabetekoenak 300, eta 30 hilabeteko haurren ekoizpena 400 hitzetara iristen da.
|
|
|
Espainiako sei eta 14 urte bitarteko seme alabak dituzten 1.620 familiak hartu zuten parte Sanitas Fundazioaren azterlanean, haurren elikadura ohiturei eta ariketa fisikoa egiteari buruz. Guztira 3.240 pertsona elkarrizketatu ziren, erdiak amak eta beste erdiak adin
|
horietako
haurrak. Azterlanaren metodologiak haurren iritzien antzeko portzentajea aurreikusten du.
|
|
|
Akatsak eragindako deskargak Poliziak haur pornografiarekin lotutako artxibo deskargatuak arakatzen ditu, baina, kasu askotan, erabiltzaileek gaizki deskargatzen dituzte eta berehala ezabatzen dituzte beren ekipoetatik. Epaiak aipatzen duen kasuan parte hartu zuenak fitxategiak bilatu zituen “haurtxoak”, “titiak”, “aita santuak”, “haurrak” edo “haurtxoak dituzten amatxoak” bezalako gako hitzen bidez, “eta ez da egiaztatzen bilaketa
|
horien bidez
haur pornografia duten fitxategiak lortu nahi zituenik”. Horietako batzuk erabiltzaileak kendu zuen material hori eduki zuten, baina poliziak detektatu zituen.
|
|
|
Familia eta lana uztartzeko, Espainiako udalerri askok udako hilabeteetan Haur eta Lehen Hezkuntzako ikastetxe publiko bat baino gehiago irekitzea erabaki dute: hezkuntza maila
|
horietako
haurrak artatzen dituzte, eta jarduera ludikoak eta prestakuntzakoak eskaintzen dizkiete doan edo oso prezio merkean.
|
|
|
Jarduerak ludikoak dira, ez eskolakoak, baina bai hezkuntzakoak. Logikoki, programa
|
horietan
haurrek egiten dituzten jarduerak ludikoak dira, ez dira eskolakoak, baina bai hezkuntzakoak, eta sormen tailerrak, jokoak, kirol programazioak eta museoetara, antzokietara edo ingurune naturaletara egindako irteerak barne hartzen dituzte. Oro har, ikastetxe bereko langileek edo udako programa egiteko berariaz kontratatutako enpresek ematen dituzte, eta ohiko eskola ordutegiaren barruan egiten dira (9:00etatik 13:30era).
|
|
|
Hala ere, Somaviak ohartarazi du munduko elikagai krisiak presio berriak sortzeko mehatxua egiten duela. Presio
|
horiek
haur gehiago ikasketak utzi eta lana bilatzera behartu ditzakete. “GIB/ HIESaren biktima kopuruak eta hondamendi naturalek ere haurren lanerako zaurgarritasuna areagotzen dute”, adierazi du.
|
|
|
Mendiko biztanleen ia hiru laurdenek dute elikadura segurtasunik eza. FAOk ohartarazi du mendietako mikronutrienteen gabezia tasa handiak daudela, eta faktore horrek lagundu egiten du eskualde
|
horietan
haurren heriotza tasa askoz handiagoa izaten. Era berean, arduradunek ohartarazi dute mendiko baliabideengatik (adibidez, ura) gero eta presio handiagoa egitea gatazka iturri izango dela etorkizunean.
|
|
|
Bestalde, azkenaldian, gure herrialdean nabarmen egin du gora adin horretako haurrentzako aisialdi eta aisialdi zerbitzu osagarriek. Zerbitzu
|
horiek
haur hezitzaileek ere ematen dituzte. Oro har, hauek dira haur hezitzailearen lanpostu garrantzitsuenak:
|
|
2009
|
|
|
Beraz, ondoriozta liteke mutilak emakumeen lanpostu horietara hurrera daitezen, horiei prestigioa ematetik hasi behar dela lanean, batez ere Haur Hezkuntzan eta Lehen eta Bigarren Hezkuntzan. " Etapa
|
horietan
haurrek emozioak adierazten, enpatia lantzen eta abar ikasten dute, eta hori bizitzan ezin garrantzitsuagoa da", Zubietak gogorarazi duenez. Emozioen lanketa eta alderdi soziala maisu maistra karrerako curriculumean gehiago baloratu lirateke, eta ondoren baita eskoletan eta gizartean ere," gizarteak egiten ez duena ezin baitzaio eskolari eskatu".
|
|
|
Kaloria asko eta asko ematen dizkiote
|
horiek
haurrari, eta horrexegatik hartzen dute pisua egunetik egunera.
|
|
|
Sendagai antiepileptikoen bidezko tratamenduak arrakasta izan dezake diagnostikatu berri diren helduen eta haurren %70ek ere, zenbait ikerketak adierazten dutenez. Bi urtetik bost urtera bitarteko tratamendu arrakastatsuaren ondoren, OMEk dioenez, sendagai
|
horiek
haurren %70ek eta helduen %60k, berriz gaixotu gabe, eten ditzakete. Tratamendu kirurgikoa onuragarria izan daiteke medikamentuei erantzuten ez dieten pazienteentzat.
|
|
|
Asteburuetan izan ezik, “janaria prestatzeko denbora gehiago dagoenean”, astean zehar haurrek “eskolan has daitezkeen ohitura onak ez dituzte etxean jarraitzen”, eta prestatutako jakien kontsumoa handitzen dute. Horregatik guztiagatik, eta helduengan ikusten diren “elikadura erritmo desegoki”
|
horietatik
haurrak urruntzeko, Villarinok eskolako jantokiak elikadura osasungarria bultzatzeko eta “gero eta handiagoa den haurren obesitateari” aurre egiteko baliabide gisa erabiltzearen alde egin zuen. Menuak Ikastetxeek eskaintzen dituzten menuek askotarikoak izan behar dute, eta adin bakoitzari egokitutako kopuruak izan behar dituzte.
|
|
|
“kontuz, gizendu egingo zara”, “hau gizendu egiten da, ez zaizu komeni”, “gizen zaude, ez duzu hori jaten”. CONSUMER eroski n egin berri den elkarrizketa batean, Ana Requejo nutrizio katedradunak esan zuen erreakzio
|
horiekin
haurraren konorterik eza eta segurtasuna eraso daitezkeela, eta “denborak aurrera egin ahala, nerbio anorexia gerta daitekeela, elikadurarekin harreman txarra izan baitu”. Janaria portaera baten aurrean zigor gisa erabiltzen denean, lortu nahi den helburua beti ez lortzeaz gain, fobiak ematen dira.
|
|
|
Mozorrotuta, doinu elizkoietan kantatu zituzten agurrak gipuzkoarrek, eta horrela ekin zieten Urnietako Oianume jatetxera bertaratutakoei adarra jotzeari, eta, batez ere, arabarrak zirikatzeari. Haurrez jantzita irten ziren arabarrak, eta
|
horiek
haurren doinuen bidez jarraitu zioten gipuzkoarrek urratutako bideari.
|
|
|
Komunismoak eta herri mugimenduak indar handia eduki duten hiria eta emakume mugimenduak bultzatutako esperientziak ugari izan diren hiria da.
|
Horien artean
haur eskolen sorrera kokatzen da. Egun mundu mailan ezaguna eta aitzindaria den hezkuntza proiektua da Reggio Emiliakoa eta bertako esperientziaren nondik norakoak azaltzeko 3 sakandar gonbidatu ditugu gurera:
|
|
|
Eragile
|
horiek
haurrengan eragin handiagoa dute. Zergatik?
|
|
|
Sustatzaileek ekimena kirol esparrura bideratu dute; horretarako, 6 eta 16 urte bitarteko neska mutilengana eta euren gurasoengana iristeko moduko kanpaina egin dute. Urte
|
horietako
haur eta gazteak eskoletako kirol esparruan ibiltzen dira, baina gurasoak seme alaben partidak ikustera joaten dira, beraz, haiengana ere heldu nahi izan dugu, dio Pello Gañanek, ekimena koordinatu duen Alkarbideko koordinatzaileak Bizkaiko euskara zerbitzuen bulegoa.
|
|
|
Esate baterako, Nafarroako hainbat herritan, bertako eskola txikiak ixten ari dira ikaslerik ez dutelako. Ikaslerik ez badute, ordea, ez da udalerri
|
horietan
haurrik ez dagoelako, baizik eta haur horiek euskarazko irakaskuntzan matrikulatu nahi izanik, gobernuak udalerrian bertan euskarazko irakaskuntza ukatzen dienez, inguruko udalerri bateko eskolara joaten direlako.
|
|
2010
|
|
|
Txilikuren hitzetan, kultura guztietan daude mitoak, eta herri bakoitzaren nortasuna markatzen dute. Euskal Herriko kondairak euskal kulturaren parte direla azaldu, eta
|
horiek
haurrei gerturatzearen alde egin du idazleak. Izaki mitologikoen irudiak gaurkotu eta haurrentzat modu erakargarrian marraztu ditu Lopetegik ipuinetarako.
|
|
|
Emozioak, sentimenduak, baloreak eta usteak era kontzienteagoan eta planifikatuan lantzea litzateke kontua. Barnetegietan haurrek ondo pasatzeko, dibertitzeko eta gozatzeko, eskola kutsurik gabeko jardunak izaten dituzte eta ekintza
|
horietan
haurrak hizkuntzen inguruan hausnartzea lortu nahi da. Haur batzuengan ereiten da hizkuntza beste begi batzuekin ikusteko hazia, eta horrek epe luzeagoan fruituak emango dituelakoan daude.
|
|
|
hedabideetatik, kultura produktuetatik, eremu erdaldunduarekin dituzten harremanetatik...). baina familia euskaldunbeteak urri agertuko zaizkigu herri oso euskaldunetatik at. euskararen galera berreskurapen historikoaren seinale dugu, hain zuzen ere, familiak hizkuntza aldetik gizarte gune ez homogeneoak izatea. halako adibideak herri oso euskaldunetan ere baditugu, amaiurko kasuan bezala. gazte amaiurtarrak elizondoren eragin erdalduntzailea aipatu du, familiaren osaketaz gain adinkideekiko harremanetan ere. izan ere, Mendialdean euskararen errealitatea askotarikoa da. historikoki, arrazoi desberdinengatik, eremu euskalduneko zenbait herri erdaldundu ziren (altsasu, lekunberri, bera, doneztebe, elizondo, irurita eta oronoz, batik bat) eta eremu euskaldunaren gune erdalduntzailetzat jokatu dute. 1970 aldean, gure gazteen gurasoen nerabezaroan, herri erdaldundu
|
horietan
haur eta gaztetxoek ez ohi zuten euskaraz bat ere egiten, ez eta jakin ere hainbat kasutan (Sánchez Carrión 1972). anitz familiatan euskararen transmisioa eten zen eta, horren ondorioz, herri horretakoak direnen guraso dezentek ez daki euskara. Familia anitzetan euskararen transmisioaren eten jarraipen istorioak ditugu:
|
|
|
Soilik nerbioi erdialdean, txorierrin eta uribe kostan izan zen hobekuntza hori epelagoa, zalantzarik gabe, bilboko arroarekiko hurbiltasunaren eraginez. hurbiltasun hori dela eta, eskualde horiek bilbo handiaren lotegi bilakatu dira, neurri batean. zoritxarrez, eaeko eta nafarroako bilakaeren artean zer nolako aldea dagoen egiaztatzen dugu eskualde multzo horretan. Foru erkidegoan hizkuntza politikarik ez izatearen ondorioz, euskararen bilakaera askoz ere motelagoa da han. horren erakusgarri dira gehiengoa euskalduna ez izan arren euskararen ezagutza ehunekoa handia duten eskualdeak —erdialdeko ibarrak eta aezkoaldea— bi eskualde
|
horietako
haur gehienak berreuskaldunduak izan arren, beheranzko joera apala izan dute. bailara horiek zahartzen ari direnez, ez dute haur asko, eta adin horretakoak ez dira aski, desagertzen ari den hirugarren adineko belaunaldia —orainBada beste alderdi bat ere, euskararen RLSan nabarmentzen dena, penintsulako lurraldeari dagokionez: berezko euskara guztiz galduta zuten eskualdeetara hedatzea hizkuntza.
|
|
|
2001ean euskaldunen kopurua %50etik gorakoa zuten eskualde guztiek osatzen dute, eta ziur asko ipar durangaldea gehituko zaie. eskualde horietan, premiazkoa da euskararen nagusitasunari dagokion estatu legedi bat: ...skuratzeko bidean (donostiako ibarra, bilbo handiko iparraldeko eskualdeak, arabako iparraldea, burunda eta nafarroako mendialdearen erdialdea). eskualde horiek elebidunak dira ofizialki, baina horrek ez du esan nahi euskarak ez duenik erabilerarako zailtasun handia, hainbat esparrutan. alderdi askotan, duela hogeita hamar urteko araudi beraren arabera jokatzen da, oraindik ere, nahiz eta eskualde
|
horietako
haur gehienak euskaldunak izan. horregatik, bultzada berria eman behar zaie eskualde horietako politika normalizatzaileei. hirugarren taldea berriz euskalduntasunera itzultzen ari diren eskualdeek osatzen dute; hau da, orain arte egindako lanaren ondorioz, jada biztanleen %10etik gora elebidunak dituzten eskualdeek. begi bistakoa dirudi eskualde horietan lege araudiak haurrei eta gazteei errepara... Soziolinguistikak mende erdi baino ez du. eta hizkuntzen berreskurapeneta normalizazio prozesuek, are gutxiago. ez dut uste gehiegizkoa denik esatea arlo horretan diharduten guztiek hura eraikitzen laguntzen ari direla, gehiago edo gutxiago. guztiek egiten dugula zientzia, batzuetan akatsak eginez eta besteetan asmatuz. eta argi dago aurretik joateak eta erreferentzia puntu gehiegi ez izateak ez duela asko laguntzen. baina denborak arrazoia ematen digu, emeki emeki. hortxe dago gure lurraldeetako gazteria, gero eta eleaniztunagoa dena. egia da rlS aro mesianikoan sartzetik urrun dagoela (Joshua Fishmanen esapide egokia hizpide hartuta). baina haiengatik bada ere, gure etorkizunagatik, aurrera egin dugu. badakigu halakorik ez egiteak nora eramango gintuzkeen.z aipuaK
|
|
|
Gutxiengo etnikoak, erlijiosoak eta linguistikoak edo indigena jatorriko pertsonak dauden estatuetan, gutxiengo
|
horietako
haurrei edo haur indigenei ez zaie ukatuko dagokien eskubidea, euren taldeko gainerako kideekin batera, euren kultura bizitza izateko, euren erlijioa izan eta praktikatzeko, edo euren hizkuntza erabiltzeko.
|
|
|
Dokumentuaren egileek, halaber, “larritzat” jotzen dute herri indigenen osasun egoera, ez baitute nutrizio egokirik, ez osasungintzarik, ez osasuna zaintzeko baliabiderik. Hori dela eta, beren batez besteko bizi itxaropena planetako gainerako biztanleriarena baino 20 urte laburragoa da; izan ere, komunitate
|
horiek
haurren eta amen heriotza tasa altuak, gaixotasun kardiobaskularrak, GIB Hiesa edo tuberkulosia dituzte. Baina indigenek, garapen bidean dauden herrialdeetan ez ezik, “lehen munduko” estatuetan ere zailtasunak dituzte.
|
|
|
Kakahuete olioarekin nahasten dira (edo urarekin soilik), ore krematsu eta koipetsua lortu arte. Kakahuete zapore garbia du ezaugarri, eta energiaz, koipez eta proteinaz osatutako elikagai kontzentratua da, elikagai
|
horiek
haur aktiboenetan ordezteko beharrezkoa. Sesamo hazi birrinduekin eta sesamo olioarekin nahasita, benetako tahinia edo sesamo pasta lortzen da.
|
|
|
Manganesoa, metilmerkurioa, aluminioa eta zinka Ikerketa zentro horrek egindako lanez gain, Espainiako INMA (Haurtzaroa eta Ingurumena) sareko ikertzaile taldeen lana nabarmendu du. Adituek ingurumen kutsatzaile garrantzitsuenek airean, uretan eta dietan duten zeregina aztertzen dute haurdunaldian eta bizitzaren hasieran, bai eta
|
horiek
haurren hazkundean eta garapenean duten eragina ere. Baina kutsatzaile horiek ez diete haurrei bakarrik eragiten:
|
|
|
Indar armatuekin lotutako haur guztiak nahitaez erreklutatutzat jo behar dira. Herrialde batzuek eskola militarrak dituzte, eta
|
horietan
haurrak militar gisa hezten dira. Beldurra da ea, gerra egoeran, haur horiek zuzenduko diren.
|
|
|
Oro har, liburua ez da ezinbestekoa bidaia egiteko, baizik eta aldez aurretik beste dokumentu batzuk tramitatzeko —hala nola NANa edo pasaportea—; izan ere, haurren argazkirik ez duenez, ez da baliozkotzat jotzen identifikaziogisa. Hala ere, odolkidetasun harremana frogatzen duen beste elementu bat da, eta, aldi berean, jasotzen du heldu
|
horiek
haurraren guraso ahala eta zaintza dutela. Dokumentuak aukera ematen duenean, komeni da seme alabak gurasoen pasaporteetan inskribatuta egotea, han ageri baita beren argazkia.
|
|
|
Barazki freskoen hornigai begetal bat entsaladan edo pixka bat kozinatuta, lekalezko hanburgesak bigarren plater gisa erabil daitezke. Harrigarriak eta erakargarriak dira, eta oinarrizko elikagai
|
horiek
haurren menuetan txertatzeko modu osasungarria dira. Lekale guztiek hanburgesak egiteko aukera ematen dute, hala nola soja edo garbantzuak.
|
|
|
Ikasteko txokoen araberako antolaketa da, ikasleak bere ezagutzak eraikitzen parte har dezan laguntzeko pentsatutako metodologia pedagogikoa. Irakasleak gela hainbat lan eremutan banatzen du, eta
|
horietan
haurrak joan daitezke. Ángeles Gervilla, Didaktika eta Eskola Antolakuntzako katedradunak, “Haur hezkuntzaren oinarrizko didaktika” eskuliburuan azaltzen du txokoka lan egitea “eskola talde txikitan antolatzean datzala, aldi berean jarduera desberdinak eginez”.
|
|
|
Espainiako zientzialari eta ikertzaile talde batek ikerketa bat egin du ama esnean dauden medikamentuei eta drogei eta
|
horiek
haurrengan dituzten ondorioei buruz. Sendagai jakin batzuk hartzen dituzten edo drogak hartzen dituzten amek haurtxoa modu naturalean elikatu behar ote duten eztabaidatzen dute zientzialariek.
|
|
|
Pakistanen, UNICEFek haurtzaroaren adiskide diren espazioak sortu ditu; izan ere, aitortu duenez, “oraindik familia asko daude aldi baterako babeslekuetan bizitzera behartuta, baliabide gutxirekin”. Azaldu duenez, igarobide
|
horietan
haurrek isolamendua dute, eta eskola hezkuntzarako sarbide mugatua dute. Hori dela eta, “adingabeek ikasteko eta jolasteko aukera duten eremuak, normaltasunera lehenbailehen itzultzeko aukera izan dezaten” girotzeko ahalegina egin behar dute.
|
|
|
“Proteina hidrolizatuak hartzen zituzten haurrek amaren esnearekin elikatutakoen antzeko hazkunde patroiak zituzten, besteak beste, behi esnean oinarritutako formula hartzen zutenen aldean kantitate gutxiago kontsumitzen zutelako”, azaldu zuen Mennellak. Autoreek adierazi zuten aurkikuntza
|
horiek
haurren esne artifizialaren osaerak elikaduraren, hazkundearen eta osasun metabolikoaren gainean epe luzera dituen eraginak ulertzeko beharra azpimarratzen dutela. Gainera, etorkizuneko azterketetan, metabolismo eta energia gastuko neurriak erabiliko dira banakako formulek hazkundean nola eragiten duten eta amaren esnetik nola bereizten diren aztertzeko.
|
|
2011
|
|
|
Mota horretako hainbat zerbitzu mota daude, besteak beste, haur etxeak, ludotekak, landa eremuko hezkuntza zerbitzuak, haur eta adinekoentzako topaketa zentroak?
|
Horiei buruz
Haur Hezkuntzaren Didaktika moduluan hitz egingo dugu.
|
|
|
Plan horretan, era adostuan definitzen dira haur eta nerabeei buruzko politikak garatzeko ildo estrategiko nagusiak; ildo
|
horiek
haur eta nerabeekin lotutako erakundeen ekintza integralen eta zeharkakoen bidez garatuko dira. Beraz, haurrekin eta haien bizi kalitatea lurralde esparruan eta esparru materialean hobetzearekin lotutako beste planek (estatukoek, autonomiakoek eta tokikoek) eta plan horrek elkarri eragiten diote.
|
|
|
Nazioartean, haurtzarorako programa ugari ditu, nahiz eta haren jarduera, batik bat, herrialde pobreenetara zuzenduta egon; izan ere, herrialde
|
horietako
haurrek biziraupena ere ez daukate bermatuta, eta haurren eskubideak entelekia bat dira. Testuinguru horretan, ardatz hauetara bideratzen du arreta, besteak beste:
|
|
|
Nolanahi ere, kontaktu informal
|
horiek
haurraren beharren eta gertatutako gorabeheren araberakoak dira, eta agur sinple batetik komunikazio sakonxeago baterainokoak; adibidez, seme alabaren ezohiko jokabideren bati, istripu txiki bati edo tirabira huts bati buruzkoa. Gertaerak nahiko garrantzitsuak izanez gero, elkarrizketa bat egin behar da, egoera aztertzeko, eta, elkarrekin, esku hartzeko elementuak eta irizpideak hartzeko.
|
|
|
Protokolo honen xedapenetariko bat bera ere ez da interpretatuko halako modu batez, non horrek eragotziko duen estatu alderdi baten ordenamenduaren, nazioarteko instrumentuen zein nazioarteko giza zuzenbidearen manuen aplikazioa, manu
|
horiek
haurraren eskubideak gauzatzeko aldekoagoak direnean.
|
|
|
3.Estatu alderdiek nazioarteko lankidetzaren suspertzea bultzatuko dute oinarrizko eragileen aurka borrokatzeko xedearekin, hala nola, pobrezia eta azpigaratzea, faktore
|
horiek
haurrak arriskuan jartzen baitituzte, haurren salmenta, haurren prostituzioa eta pornografia edo sexu turismoan haurrak erabiltzen dituzten ekintzen aurrean.
|
|
|
9 Interneteko kontsumoa eta sare sozialen gorakada nabarmena izanda ere, telebista da euskal herritarrek gehien erabiltzen duten komunikabidea, oraindik benetako hezkuntza agente ez formala dela. Zabaltzen dituen mezuen bidez ideia, ohitura eta jarrerak iristen zaizkigu,
|
horien artean
haur eta gaztetxoentzat ezegokiak izan daitezkeenak. Guraso eta arduradunek ezin dute ahaztu telebistak duen eragina, eta bitartekarien rola bete lukete:
|
|
|
Istorioak laburrak izaten dira, egoera sozialak zuzenki agertzen dituzte eta egoera
|
horietan
haurrak egin behar duenaren xehetasunak ematen dituzte. Egoeraren xehetasunak, egoera horretan gertatuko diren ekintzak eta erreakzioak eta egoera horretan kontuan hartu beharreko seinaleak azpimarratzen dira.
|
|
|
Mendeko nortasunaren nahastea duten pertsonek babesleegiak diren gurasoak eduki izan dituzte sarritan; guraso
|
horiek
haurraren erabakien arriskuak gehiago azpimarratu izan dituzte, erabakien onurak baino. Gurasoen gehiegizko babesak haur hauen portaera pasiboa sustatu izan du.
|
|
|
Ibilgailuetan haurrak atxikitzeko sistemek (SRI) errepideetan hiltzen diren lau haurretik hiru eta hamar lesiotik bederatzi saihets ditzakete, eta horrek helduen segurtasun uhalek baino eraginkortasun askoz handiagoa du. Txikientzako aulki
|
horiek
haurrari behar bezala eusteko aukera ematen diote bidaian, eta, talka eginez gero, aireratu ez dadin uzten dute. Talka batean, haur baten portaera ez da helduarena bezalakoa, eta lesioak larriagoak izan daitezke.
|
|
|
Horrek erakusten du, epe luzera, birus karga kentzea paziente gehienek lor dezaketela. Hala ere, ordura arte ez zegoen argi konbinazio terapeutiko
|
horiek
haurretan erabiltzeak ondorio berak zituen. Hori egiaztatzeko, Europako 1.007 haur aztertu ziren, Europako Ikerketa Kooperatibo Epidemiologikoaren Taldeko 14 kohorteren lankidetzari esker, Espainiak ere parte hartu zuela.
|