|
2000
|
|
|
Badira ikusi bezain aise ahaztu egiten diren antzezlanak. " Ez da hain erraza" baina, momentuan gozatu ez ezik, gogoeta ere piztea lortzen duen
|
horietakoa
dugu. Komertziala (zentzu onean) izango da euskaraz ere.
|
|
|
Literaturan honela ulertzen da genero kontzeptua (Gran Diccionario Enciclopédico Ilustrado de Selecciones del Reader' s Digest): , sormen lanetan ageri diren aldakiak, lan
|
horiek
duten helburua, tratatzen duten gaia, gaiaren erabilera eta abar kontuan hartuta.?
|
|
|
Baina Axularren prosaren ederra eta haren erretorika miresten zenituen zuk artean, ez hainbertze haren dotrina, eta nihaur ere —zer bertzerik iguriki zenezakeen, bada, eneganik? —, halatsu naukazu, hark adierazi zituenetarik gero eta apartatuago eta urrunago, halako moldez, non gezurra erranen bainizuke, baldin aitortuko ez banizu ezen Gero ren aldikako berrirakurraldiek, liburuaren mezuaz eta signifikantzaz denaz bezainbatean, irri maltzur eta maliziosik eragin izan didatela, zeren eta, bertzenaz, betiko dotorezia eta elegantzia edireiten baitiot, neuretzat anitzetan amestu izan dudan prosaren etsenplu eta jarraibide. Beraz, Sarako maisuari buruzkoan, bi ikusmolde
|
horiek
ditut nagusi: ezin handiagoa agertzen zait alde batetik, ez hain handia bertzetik:
|
|
|
Baina ikusi al duk nor den Piarres? Libertateak bere zigiluz markatu duen gizon hautatu
|
horietarik
duk, abersitateari buru egiten diona eta beti ere aitzina egiten duena...! Eta hik ere aitzina egin behar duk, Pedro... eta egin ere eginen duk noizbait, zeren ni nauk eta ni izanen nauk, hik behar duan haizea eta hire pintzelak behar duena, sinetsi nahi ez badidak ere!
|
|
|
—erran zidan, kexu— Ez al dakizu, bada, ezen etsairik handienak nork bere odolekoak dituela... Eta jaun Joanes... edo, Joanikot, hobeki, zeren eta aspaldi utzi baitzion zure osabak jaun izaiteari,
|
horietarik
duzu. Eta zuk hura ikusi behar, ama baino lehenago, kanpoan kasik urtebete egin ondoren...!
|
|
|
Aurreko
|
horiek
ditugu, esan legez, ageriko egileak. Alabaina eta jada irakurria denez, baziren bestelako egileak.
|
|
|
Valentziar gazteak ez du bere burua espainiarren artekotzat. Iruditzen zait, nola dabiltzan ikusita, preso espainiar
|
horiek
badutela hemengo kartzeleroekin korporatibismo moduren bat, sentimendu komunen bat. Nazionalismoa izango da beharbada, euren nazionalismo zentzu propioa, Babel honetan.
|
|
2001
|
|
|
Alderdi denok berezitu behar ditugu plano horiek. Baina bereiztuta ere, bi plano
|
horiek
badute elkarrekin zer ikusia. Ukaezina da.
|
|
|
Hedabideak behin eta berriro ari zaizkigu, bitaminez aberastutako elikagaien bertuteak eta horren ondorioz gure osasunak erdiets ditzakeen mesedeekin gora eta behera, organismoaren oxidazioaren, hainbat gaitzen eta zahartzearen aurka elikagai osasuntsu
|
horiek
duten betekizunaz mintzo.
|
|
|
Espainiako Bankuak aholkatzen du komertzioen jokamoldeetara begiratu eta Gizabidez Jarduteko Hitzarmena sinatu dutenak hautatzea,
|
horiek
baitute informazioa emateko, prezioak mantentzeko, prezioak bi diruetan agertzeko eta kopuruak zehazki biribiltzeko konpromisoa bereganaturik.
|
|
|
Sintomak ez dira oso zehatzak (nekea, jateko gogorik eza, goragalea, gorputzeko azkura, artikulazio eta giharretako mina, gernu ilunagoa eta gorozki argiagoak) eta sintoma
|
horiek
dituenak medikuarenera joateko bezain garrantzitsu ez direla uste izaten du.
|
|
|
Nutrizioari buruzko informaziorik ematen ez duen lata bakarra Escuris da eta datu gehien agertzen dituena, berriz, Isabel lagina: gantz edukia ez ezik, saturatu eta intsaturatuen kopurua adierazten du eta, ondoan, zein kopurutan dautzan omega gantz azidoak; bukatzeko, gure organismoaren osasunean azido
|
horiek
dituzten eragin onuragarrien berri ere ematen digu.
|
|
|
Iruñekoerresuman nekazaritza komunitate baten egoitza zen, villc?, ekoizpen eta populaketarako funtsezko unitatea. Herrixka
|
horiek
bazituzten xeheki mugatutako lurraldeak, aldameneko nekazaritza komunitateetatik bereizten zituztenak. Ugariak izanziren mugak zedarritzeagatik sortutako auziak.
|
|
|
Idazle batek, elementu domestiko (eta ustez xalo) horiek guztiak baliatzen dituenean, oharkabean badarik ere, elementu
|
horiek
duten karga sinbolikoa aktibatzendu, eta denbora eta espazio historikoak baino harago dauden denbora eta espazioasortzen ditu.
|
|
|
Garaia da bankugintzaren printzipioak eta nazioarteko transakzioetan printzipio
|
horiek
duten aplikazioa berrartzeko. Gaur egungo nazioarteko ordainketen sistema patologikoaren aldaketak kanpo zorraren zerbitzu bikoitza alboratu behar du, zeren, multzo (nazio) baten zorra berorren elementuen (egoiliarrak, estatua barne) zorrei gehitzen baitzaie.
|
|
|
Elikagai gehigarriei buruzko “gehiegizko informazioa” ez dator bat kontsumitzaileek produktu
|
horiei buruz
duten “prestakuntza ezarekin”, Elikagaien Gehigarri eta Osagarrien Fabrikatzaile eta Merkaturatzaileen Elkarteak (AFCA) adierazi duenez. “Gehigarriak ondo erabiltzen dira” dio erakunde horrek, baina azpimarratu du “kontsumitzaileek ez dakigula zer den nahikoa etiketa bat interpretatzeko”.
|
|
|
Zeluletan gertatzen diren prozesuetan, organismoarentzat kaltegarriak izan daitezkeen substantziak sortzen dira (erradikal askeak), arteriosklerosiarekin, tumoreekin eta zahartzearekin berarekin erlazionatzen direnak.Berriki egindako ikerketen arabera, antioxidatzaile naturalek substantzia horien sorrera blokea dezakete. Mahats beltzak, ardo beltzak bezala, substantzia
|
horiek
ditu. Resveratrolek, batez ere mahatsaren azalean dagoen substantziak, eragin antifungikoa du (mahatsetan onddoak haztea galarazten du).
|
|
|
Arazo hori duten pertsonek, egun, aste edo hilabeteetan, ohiko jardueretan interesa galtzen dute, ez dira kontzentratzen, apatia handia izaten dute eta loaren eta gosearen asaldurak izaten dituzte. Nahasmendu
|
horiek
dituzten pertsonak hamar urte arte egon daitezke gaixotasunarekin bizitzen jakin gabe. Gaixo maniaiko depresiboen %50 baino gehiago diagnostikatu gabe daude edo, gainera, eskizofrenia edo depresio kasu bat dute.
|
|
|
Ahotsa gaizki erabiltzeak eragiten du hamar pertsonatik bederatzik afonia arazoak izatea, hitz egitean ahotsa eta ahots kordak gehiegi behartzearen ondorioz. Arazo
|
horiek
dituzten gehienak irakasleak, merkataritza agenteak eta hitz hori lan egiteko erabiltzen duten telefonistak dira. “Asko hitz egiten duten pertsonak, azkar hitz egiten dutenak eta urduriak direnak disfoniak izateko joera handiagoa dute”, dio Teresa Arenillas doktoreak, Foniatriako Elkarte Mediko Espainiarrak Bilbon egin berri duen zazpigarren biltzar nazionaleko lehendakariak.
|
|
|
Gainera, arroza, artoa, artatxikia eta goroldioa dira glutenik ez duten zereal bakarrak, eta, beraz, zeliakiek onartzen dituzte. Gaixotasun horren ezaugarri dira glutenarekiko intolerantzia, garian, zekalean, oloan, garagarrean eta tritikalean (gariaren eta zekalearen hibridoa) dauden proteinak eta ale
|
horiek
dituzten elikagaiak nahastea. Zehazki, gliadina da, glutenaren osagaietako bat, patologia hori duten pertsonentzat toxikoa den substantzia.Dietan glutena duten elikagaiak sartzen direnean, sintomatologia hasten da:
|
|
|
Munduko herrialdeen erdietan baino gehiagotan psikiatra bakarra dago 100.000 biztanleko. Era berean, OMEk gobernuei gomendatzen die osasun mentalari buruzko hezkuntza eta sentsibilizazio kanpainak egin ditzatela, tratamendurako eta laguntzarako oztopoak murrizteko, eta, hartara, kontzientzia har dezaten buru nahasteen maiztasunaz, horien tratagarritasunaz, sendatze prozesuaz eta nahaste
|
horiek
dituzten pertsonen giza eskubideez. Hori dela eta, OMEk adierazi du komunitateek, familiek eta kontsumitzaileek osasun mentalerako politika eta programen plangintzan eta garapenean parte hartu behar dutela.
|
|
|
Gero, gai pertsonalak, izaerak eta beste. Jakina da bikotekidea aukeratzerakoan, adibidez,
|
horiek
duten pisua. Mirenen kasuan, deigarria egin zitzaidan bere mutilari irakurtzen ez gustatzea.
|
|
|
Nirekiko ari naiz galdezka ea auzi horrek âgaia eta tratatzeko modua direla  eta eta ez idazleen erruzâ ba ote duen behar bezalako funtsik. Esaldi
|
horiek
badute noski zentzurik, baina ez dakit musika eder edo poema bikain baten zentzua oso bestelakoa ote den.
|
|
|
Neroni ere, aitortzen dut,
|
horietakoa
nauzu. Penagarria da noski goi mailako literaturak daraman gainbehera; egia da egiten diren film asko behin ere sortu ez balira ez genukeela galera handirik, baina pozoi horretara jarriak gaude eta pozoi horretatik harralditxo bat noizean behinka hartu gabe ezin gaitezke bizi.
|
|
|
Cayatte kontentagaitz
|
horietakoa
duzue eta gauza batek kezkatzen du aspaldian. Ez zaio nonbait iruditzen legeak ongi jarriak daudenik edo, hobeto esan, ez zaio iruditzen legearen zigorra behar bezala dantzatzen denik.
|
|
|
Altuna, lehenbizi eta behin, elizgizonen alde agertzen zaigu, liburuari eta egileari dagokienez. Ziburutarra, dakigunez,
|
horietakoa
genuen eta, gure arteko gehienak ez bezala, doktore erramuz koroatua. Eta, izan ere, arrazoi osoa du, gure gaitzen azterketa zorrotz horretan.
|
|
|
–Nahitaez, gaur euskaraz ari denak etxean baitu gerra, emazte ederraren jabeak bezala. Gu erdialdeko epel
|
horietakoak
gaituzu, besterik baino gehiago, eta hala ere ez dugu erraz jendea pozik edukitzen. Behin, bihotzeko harpidedun batek bidali zigun halako hitz andana luze eta beldurgarria, idazpuru honexekin:
|
|
|
Galdezka hasiko bagintzaizkio edozeini, mundu guztiko literaturaren berri bila, lan gaitz eta luze
|
horietakoak
lituzke aurki ahoan. Gizonak bere irudira, poema epikoetan, draman, kontakizunetan?
|
|
|
Baina, egia da ere pluraltasun kulturalaren eta oinarrizko eskubideen aldeko aldarrikapenak sarri egin direla kontinente zaharrean, eta Europa harro dagoela
|
horiekiko
dituen mirespenaz eta sentiberatasunaz —Estatu Batuek ez bezala—.
|
|
|
Ekinaren ekinaz eta esku ahurretako minaz, mirakuluz bezala, bi gasna borobil berde agertzen ziren. " Egiazko Opari"
|
horiek
zituen amak ostera, gau aldirako, supazterrean plantatzen, burdinetan berme, laratzean biharamuneko ur bero tupina dilindan zegoela. Gazura, berriz irakinarazten zen, gatzagiz hornitzen, bigarren gasnaren moldatzeko, edo sinpleki, zakurren orugu zalapartatsuen artean, beti gose eta kurrinka zeuden bargo eta ahardi zaharrei eskaintzen.
|
|
|
Bestondoetakoa itzaleko ahur beltzek agiri publikoen bidez kudeatu eta usteltzen zihoan gure pentsamendu jadanik bakunaren hirotzearen aire zizkolatsua ere bazela iruditzen zitzaidan. Lehen musu eta balaken trukatzeko toki
|
horiek
zituzten preseski, bikote moldatu berriek hautatzen, ezer ez bailitzan. Haserre nintzelako agian, amodioa bera gohain orokorraren zurrunbiloan urtarazi nuen.
|
|
|
Egun
|
horiek
ditut gomutan lantzean behin
|
|
2002
|
|
|
Maitasuna, nolanahi ere, aldi bitan banandua agertzen du poetak. Eremu batean, maitaleen mundua agertzen du; eta bestean, inguruko errealitateak maitale
|
horien baitan
duen eragina.
|
|
|
Eroriko eta talka mekanikoen aurka esku telefono
|
horiek
duten erresistentzia egiaztatzeko, laginak iraulketa upelean sartu ziren 25 biratan, hau da, lurrerainoko 50 erorikoen pareko emaitza lortzeko.
|
|
|
Oraindik ere, laugarren gamako produktu
|
horiek
duela hogei bat urte Nafarroan sartuak, bertan eraiki baitzen horrela prozesatzeko estreinako fabrika gutxi batzuen gutizia dira, baina egunik egun ezagunago eta preziatuago bihurtzen ari dira, gaur etxekoen denbora eskasia dela medio eta, batez ere, sukaldean elikagaiak prestatzeari geroz eta denbora gutxiago eskaintzen diogulako.
|
|
|
Ezaugarri
|
horiek
dituelarik, argi dago, batetik, lurraldearen antolaketarenzereginetara diziplina asko biltzen direla (besteak beste, ekonomia, soziologia, ekologia, zuzenbidea...) eta, bestetik, bere izaera politikoa dela medio, lurralde erakunde ezberdinek (bakoitzak bere eskuduntza propioak dituelarik) nahizherritar xumeok, noski, parte hartzen dugula bertan. Ondorioz, diziplinen artekobatasuna lortzeko eta maila ezberdineko erakundeen eta, oro har, gizarteareninteresak uztartzeko, lurraldearen antolaketak nahitaezkoa du izaera demokratiko, global eta funtzionala izatea.
|
|
|
Neurri oinarria prezio konstanteak badira, hedapena laburragoa da.Horrela, tertziarizazio errealak murriztu egiten du egiturazko aldaketaren zenbatekoa. Nahiz eta joera horien arrazoiak 9.2 atalean aurreratuak izan diren, euskalekonomian arrazoi
|
horiek
duten funtsa azaltzen saiatuko gara jarraian.
|
|
|
Bestalde, aurrerapen teknikoa zerbitzuetan motelagoa izatearen arrazoietakobat jarduera
|
horiek
duten kapital edukiaren urritasuna dela esan ohi da. Bainaerrealitateak hipotesi hori zalantzan ipintzen du:
|
|
|
a. Lehendabizikoa, garrantzitsuena? Kupoa edo Ekarpena da, alegia, euskalerkidegoek administrazio zentralari urtero ordaintzen dioten diru kopurua, azken horrek lurralde
|
horietan
dituen eskuduntzengatik. Kopuru hori zehazteko, Estatuko aurrekontuak hartzen dira oinarri.
|
|
|
Ezaugarri eta balio horien bizitasunak harremansistemiko horien indarra eta ahalmena islatzen ditu. Alegia, intentsitate handikobalio
|
horiek
dituen erregio bat berrikuntza prozesu eraginkorra garatzeko gaiizango da (Gomez Uranga, 1998 eta 1999).
|
|
|
Ikuspuntu honetatik begiratuta, ikaskuntza ezin da ulertu ezagutzen transmisio modura. Aldiz, ikasleak bere ezagutza propioak eraikitzen ditu,
|
horien aurretik
dituen ezagutzei esker. Hizkuntzarenikaste prozesua luzea eta korapilatsua da, ez da lineala.
|
|
|
Begi bistakoa da, antzinatik ezaguna eta erabiliaizan dela biografia; izan ere, gehienetan, ospe handiko pertsonaien (politikarien, burokraten eta nazioarteko merkatarien) edo erregeen biografiek lehentasuna hartudute historian zehar. Egia da, halaber, izkribu biografiko
|
horiek
zuten asmorikgarrantzitsuena, gizabanako eta erakunde asko zilegitzea zela.
|
|
|
Politikaren ikuspegitik, gaur egungo politikarientzat izan dezaketen garrantzia alde batera utzita, horretan datza hitzarmen
|
horiek
duten garrantzi izugarria.Hau da, Estatuen teoria politiko orokorraren aurkakoak izanik, zer dela eta onartzen zituzten orduko erregeek. Noski, galdera hori gehiago sakondu duteetorkizunean ikerketa berriek.
|
|
|
Zentzu horretan, aro garaikidean garrantzi handia izan du Foru Aldundietanbenefizentziaren eskuduntza mantentzeak, horrek, hain zuzen, interesa, gizartearekiko gertutasuna eta ikerketarako bideak pitzarazi baititu. Zentzu horretan Gipuzkoako Foru Aldundiak Aurrezki Kutxa Probintzialarekin estu loturik bultzatutako erreformismo sozialerako egitasmoan, haurtzaroari zuzendutako zenbaitekintza aipa daitezke, hala nola Gota de Leche izenekoa, Fraisoroko Ama etxea etaEsposito etxea, amatasun asegurua, asistentzia soziala, aurrezkia, etxebizitza, etab.Gai
|
horien inguruan
badugu lan sistematikorik, baita Bizkaiko lehenengo industrializazio kasuari dagokionez familia estrategiak eta genero harremanak ardaztendituen azterketarik ere 22.
|
|
|
(1998: 87);, zaintzarako eskaintzen den denboraren arabera, eginbeharretan hierarkizazio bat ematen da, ardura
|
horiek
dituzten gizonek adineko jendea zainduz eta, emakumeek, berriz, haurrak? (1998:
|
|
|
Horrelako irakurketak besterik gabe egiteak gizarte garaikidean ematen diren aukera asko batera mugatzea dakar. Era berean, eta baieztapen
|
horiek
duten arrazoia ukatu gabe, modernitate arruntaren irakurketa hertsiaren aztarnak mantentzen ditu: besteak beste, moda eta komertzializazioa izeneko ideiak azpimarratuz, konpromisoak, mugak, ardurak eta aukerak egiteko ahalmena baztertzeko arriskua sortzen da.
|
|
|
Agus Hernan Gure Irratiaren zuzendariaren esanetan, «iraunkortasunak langileak eskatzen ditu, langile komunak, baina langileak. Zeren azken urteetan ikusi dugu borondate hutsetik gauzak asmatzen direla, baina ez direla betetzen»1 Hala ere, soldata ezartzeko, ez da ekoizpen irizpiderik kontuan hartzen, eta emisora txiki
|
horiek
duten ahalmen ekonomikoa ez da oso sendoa izaten; ondorioz, batzuetan ordainak ez du ezta bizitzeko adina ematen, guztien asmoa horretara heltzea den arren.
|
|
|
Mundu osoan zabaldutako monopolio konpartitu horri aurre egiteko, eta albiste agentzia
|
horiek
duten informazio kontrolaren garrantziaz jabeturik, estaturik gehienek euren albiste agentzia propioak sortu dituzte mugaz barruko informazioa kontrolpean edukitzeko, kanpokoa ezin eta.
|
|
|
Berez disimulaturik dagoen zerbait argitara ekartzen duen zantzu bat da indizioa. Poliziak, esate baterako, norbaiten hiltzailea aurkitu gura duenean, ezezagunaren nortasuna argi dezaketen arrastoak bilatzen ditu; arrasto
|
horiek
ditugu indizioak. Eta komunikazioan, zer dugu indizioa?
|
|
|
Etxebizitza batek segurtasun gailuak baditu ere, gerta daitezkeen istripuetatik salbu dago. PRIEren txostenak dioenez, gailu
|
horiek
dituzten etxe ikuskatuen %13, 5ek “ohiz kanpoko berotzeak” dituzte babesetan, eta %10ek babes elementuak dituzte, behar bezala funtzionatzen ez dutenak. Gainera, baliteke instalazio zaharra denbora igaro ahala etxean instalatzen diren gailu elektriko berrien eskaerari erantzuteko prestatuta ez egotea.
|
|
|
Oro har, elikagai
|
horiek
duten koloratzaile maila ez da hain handia
|
|
|
Azkenik, azidoak izaten dituzte, bereziki zitrikoak, zaporea indartzeko; koloratzaileak, naturalak zein artifizialak, eta aromak, osaera misteriotsuagoa dutenak baina oso kantitate txikitan erabiltzen direnak. Oro har, elikagai
|
horiek
duten koloratzaile maila ez da hain handia, nahiz eta beren tonu deigarriengatik guztiz kontrakoa dirudien, OCUk adierazten du. Hala, azterlanaren arabera, 15 kiloko haur batek 100 g litxarreria kontsumitzen baditu, bere eguneroko dosi onargarriaren %10 baino ez luke lortuko kasurik okerrenean.
|
|
|
Zutitzearen disfuntzioak bi kolektibo
|
horietan
duen eragina %40koa eta %80koa da, hurrenez hurren.
|
|
|
Dokumentu horretan, besteak beste, Celia Villaloboseko departamentuari eskatu diote bere jarrera berrazter dezala eta Viagra sildenafiloa finantzatu dezala, Francisco Brordotina informonlares medikuak erabil dezan. Zutitzearen disfuntzioak bi kolektibo
|
horietan
duen eragina %40koa eta %80koa da, hurrenez hurren. Erakunde horiek hiru helburu dituzte:
|
|
|
Irregulartasun larriak saihesteko edo 806 zerbitzuak arautzen dituen araudia ez betetzeko, kontsumitzaileak kontuan izan behar ditu telefono linea
|
horien gainean
duen jarrera juridikoa babesten duten zenbait inguruabar. Datu hauek ez dira inoiz alde batera utzi behar:
|
|
|
Edonork eros dezake estasiaren, LSDaren eta anfetaminen antzeko ondorioak dituen prestakin bat. Pilula edo kapsula moduan saltzen dira, eta ezaugarri
|
horiek
dituzten likoreak egiten dira. Pastillak banakakoentzako beharrezko dosia duten kaxetan banatzen dira, produktuaren eta pertsonaren izaeraren arabera.
|
|
|
Gure herrialdean oso zabalduta dagoen produktua da, eta beste ordainbide batzuekin partekatzen du protagonismoa zordunketa txartelaren formatuan. Beste txartel
|
horiekin
duen aldea da Visa txartela kreditukoa dela eta gainerakoak kontuan hartzen direla unean bertan. Beraz, kredituan ordaintzeko bitarteko bat da, eta muga bat du:
|
|
|
Hala ere, Montserrat Sánchez Itaren zuzendariak azaldu zuen monitore talde bat presente egongo dela taldeko otordu guztietan dieta kontrolatzeko. Ezaugarri
|
horiek
dituen lehen etxebizitza hau izan arren, Sanchezek ziurtatu zuen «esperientzia bakar batek ez zuela zentzurik», eta konfiantza erakutsi zuen laster beste etxebizitza terapeutiko batzuk Katalunian eta Espainiako gainerako lekuetan gaitzeko.
|
|
|
Merkataritza eta Kontsumo Zuzendaritza Nagusiak zenbait jarraibide eman ditu, eta, udan, elikagaiak egoera onean mantentzeko jarraitu beharreko hainbat jarraibide jarri dituzte martxan, hozte eta izozketa kontuetan kontuan hartzeko aholkuekin. Hala, hozkailuan gorde behar dira kontserbatzeko hotza behar duten elikagaiak, hala nola haragia, arraina, esnekiak eta, batez ere, maionesak, kremak edo saltsak eta
|
horiek
dituzten produktuak. Etxean maionesa egiten denean, komeni da ahalik eta azkarren prestatzea, eta limoi tanta batzuk edo ozpin batzuk eranstea, errazago kontserbatzeko.
|
|
|
Aurtengo udan, marmokaren laugarren zatia harrapatu dute, iaz Mar minorrean (Murtzia). Arrazoia ez da espezie horiek erauzteko sistema okerragoa, ur
|
horietan
duten murrizketa nabarmena baizik. Murtziako Erkidegoko Nekazaritza, Ur eta Ingurumen Sailak marmokak biltzeko prozesuari ekin zion uztailaren 19an.
|
|
|
Espainiako konpainiaren iturriek adierazi zutenez, akatsak banaketa uhala hautsi dezake, eta horrek kalte larriak eragin ditzake motorrean. Europa osoan, Frantziako automobil markak aipatutako modelo eta ezaugarri
|
horiek
dituzten 503.000 auto inguru bidali dizkie jabeei.
|
|
|
Alzheimerra tratatzeko erabiltzen diren farmakoek patologia
|
horietan
duten eraginkortasuna zehaztu nahi du proiektuak
|
|
|
Hala, hobeto betetzen da Europako Banku Zentralak eurotan izendatutako billeteen eta txanponen legezko babesa areagotzeko neurriak hartzeari buruz egindako gomendioa, azaldu du Gobernuak. Merkataritza eta publizitate helburuetarako txanponak erabiltzeaz gain, arau hauste administratibotzat hartuko da, halaber, baimenik gabe, dominak, medailoiak, fitxak eta objektu monetiformeak jaulki, fabrikatu, biltegiratu, merkaturatu, inportatu eta banatzea, edo
|
horiek
dituztenak, oroitzapenezkoak, baldin eta balio faziala edo monetario espezifikoa badute. Arau hausteei dagokienez, oso larritzat joko dira diru sistemari, ondare publikoari edo irudi instituzionalari kalteak eragiten dizkietenean, 10.000 unitate baino gehiagoko salmenta bolumenak kontsumitzaileengan edo erabiltzaileengan nahasmen larria eragiten duenean, Cecaren marka erabiltzen denean (lantegi igorleak adierazten duen txanponean grabatutako seinalea), arau hauste arin bat urtebetetik gora luzatzen denean eta arau hauste larri bat egiten denean.
|
|
|
Horri kasuz kasu dagokiona gehitu zaio; horren bidez, genetikoki eraldatutako organismoei lotutako arriskuak ebaluatzen dira horietako bakoitzerako, eta, urratsez urrats, genetikoki eraldatutako organismoak askatzeko, aurreko etapen ebaluazioak hurrengo etapara arriskurik gabe pasa daitekeela adierazten duenean bakarrik egingo da. Aurreko printzipioez gain, informazioa eta parte hartzea ere sartu dira; horren bidez, erabilera konfinatuko jarduera batzuk baimendu aurretik, jendeari kontsulta egingo zaiola bermatzen da, bai eta borondatez askatzeko jarduerak eta genetikoki eraldatutako organismoak edo organismo
|
horiek
dituzten produktuak merkaturatzeko jarduerak baimendu aurretik ere, eta herritarrek liberazio edo merkaturatze baimenduei buruzko informazioa izango dutela bermatzen da. Baimena ezinbesteko baldintza da genetikoki eraldatutako organismoak edo horiek dituzten produktuak merkaturatzeko.
|
|
|
Aurreko printzipioez gain, informazioa eta parte hartzea ere sartu dira; horren bidez, erabilera konfinatuko jarduera batzuk baimendu aurretik, jendeari kontsulta egingo zaiola bermatzen da, bai eta borondatez askatzeko jarduerak eta genetikoki eraldatutako organismoak edo organismo horiek dituzten produktuak merkaturatzeko jarduerak baimendu aurretik ere, eta herritarrek liberazio edo merkaturatze baimenduei buruzko informazioa izango dutela bermatzen da. Baimena ezinbesteko baldintza da genetikoki eraldatutako organismoak edo
|
horiek
dituzten produktuak merkaturatzeko. Lizentzia emateko eskumena Estatuko Administrazio Orokorrari dagokio, baina ezin izango du eman, Europar Batasunaren aldez aurreko onespenik gabe, estatu kideek edo Europako Batzordeak eragozpenak aurkezten dituztenean eta akordiorik lortzen ez denean.
|
|
|
Autonomia erkidegoek zaindu, kontrolatu eta zehapenak jarri dituzte, haien merkaturatze jardueraren inguruan egindako arau hausteengatik. Genetikoki Eraldatutako Organismoak (GEO) edo
|
horiek
dituzten produktuak merkaturatzeko baimena eman aurretik, merkataritza helbururik gabeko borondatezko liberazioa baimendu behar da, edo arriskuen ebaluazioa egin behar da. Organismo edo produktu horiek lehen aldiz merkaturatu nahi dituztenek baimen eskaera aurkeztu dute, eta, horrekin batera, azterketa teknikoa aurkeztu dute, erregelamendu bidez eskatzen diren txosten eta datu teknikoekin; giza osasunerako eta ingurumenerako arriskuaren ebaluazioa; produktua merkaturatzeko baldintzak (erabilera eta erabilera baldintzak barne); etiketatze eta ontziratze proposamen bat; iraupen aldiaren proposamen bat; jarraipen plan bat, haren indarraldi proposamenarekin; eta beste batzuk, Baimenak honako hauek zehaztu ditu:
|
|
|
Eman ondoren, beste estatu kide batzuetan merkaturatzeko aukera ematen du, betiere giza osasunerako eta ingurumenerako arriskurik ez badago. GEO edo
|
horiek
dituzten produktuak merkaturatzeko baimena ematea, aurreikusitako xedapenak ikusita behintzat, ezin da “gutun zuritzat” hartu eta indarrean dagoen bitartean ezin da erabat baliozkoa izan. Aitzitik, Administrazioak murriztu edo eten egin dezake baimendutako produktu baten erabilera edo salmenta, baldin eta informazio berriak agertzen badira eta informazio horiek giza osasunerako edo ingurumenerako arriskutsuak direla jotzen bada.
|
|
|
Beraz, gaixotasun arraroei edo prebalentzia txikikoei buruzko ikerketak zentro horretako egitura eta ikerlarien eta Carlos iii.a Osasun Institutuaren finantziazioaren onurak jasoko ditu. Ana Pastorrek esan zuenez, neurri horien helburua da gaixotasun
|
horiek
dituzten pertsonek jakitea nora joan behar duten. Horretarako, informazio sistema bat eta gida batzuk bultzatuko dira, gaixotasun bakoitzerako erreferentzia zentroekin.
|
|
|
Aditu horren iritziz, erekzio disfuntzioa duten bi milioi espainiarretatik 140.000 pertsonak bakarrik jarraitzen badute, neurri batean, desinformazioari zor zaio tratamendua, adineko pertsona askok uste baitute beren arazoa adinaren ondorio dela eta ez dela medikuarengana joaten. “Ez zaie arrazoirik falta, adinak erekzioaren disfuntzioan eragiten du, baina ikusmen nekatuaren arazoak ere areagotu egiten dira adinean aurrera egin ahala, eta arazo
|
horiek
dituztenak espezialistarengana joaten dira”, esan zuen Moncadak.
|
|
|
Diabetikoen Europako Ligak (LED) neurri egokiak hartzeko eskatu dio Osasun eta Kontsumo Ministerioari, azukrerik gabeko Gabonetako gozokien fabrikatzaileek produktu
|
horiek
dituzten gozagarrien berri egoki eman dezaten, zeintzuk diren kaltegarriak diabetikoentzat eta zein ez, eta ez dezatela iragarri “diabetikoentzako egokiak” direla, benetan ez badira. Ana Pastor ministroari eta Kontsumoko Institutu Nazionaleko Arbitrajeko zuzendariorde nagusiari bidalitako bi gutunetan, Enrique Bel LEDeko lehendakariak, José Antonio Herrada, ohartarazten du ustez azukrerik gabe egindako gozoki askoren etiketatzeak engainua dakarrela, eta beren bilduman esaten dutela “diabetikoentzako gai” direla, baina ez direla “gozoak”.
|
|
|
“Aurreko ikerketen arabera, gehienez bost urte izoztuta egon ondoren, odola berpiztu egin daiteke”, adierazi dute zientzialariek, eta gogorarazi dute zilborretik ateratako odolak zelula ama ugari dituela (“stem cells”), eta zelula horiek hezur muineko zelula bihurtzen direla. Ikertzaileek diotenez, gaur egungo erradiazio terapiek eta kimioterapiak leuzemia eta minbizia duten pazienteen hezur muineko zelulak suntsitzen dituzte, baina zelula
|
horiek
duela denbora asko izoztutako odola berreskuratuz berreskura daitezke. Izan ere, hezur muina zilbor hesteko odol transfusioaren bidez berreskuratzeko, hamarkada bat baino gehiago behar da, eta hezur muinaren transplantearen pareko arrakasta du.
|
|
|
Hola sortu ziren ikastolak, adibidez, aitzindari nekaezinak ziren batzuen ahaleginen fruitu oparoa. Ondorioz, eta gauzak onerako aldatu direnean, historia osoan baliabide izan ez dituen
|
horiek
ditu euskarak, eta egiten diren ikerketei begira, euskaldun gehiago dugu gure artean urterik urte. Gazte gehienak gai omen dira euskaraz egiteko ez bada ere, euskararen ulertzeko bederen.
|
|
|
Estrategiari dagokionez, lehen aipatutako bi bide
|
horiek
ditugu. Eta nahiz eta bigarren bidearen mugak lehenezarri, bi bide horietan batera jardun genuke.
|
|
|
Gainera, printzipio hau, hobeto edo okerrago, aplika zitekeen egoitza guztien artean, zigor etxeek jaso dute bereziki legegilearen arreta. Egoitza
|
horiek
duten garrantzia, beren artean dagoen izaera aniztasuna eta bertan lortu beharrekoen zailtasuna, horratx legegilearen arreta merezi izanaren arrazoi nagusiak. Nabarmena da, noski, printzipio honen aplikazioa gainerako egoitzatara eramateko, aski litzatekeela kasuan kasuan hartu beharreko neurriak kontuan edukitzea.
|
|
2003
|
|
|
Estazio termalen aurrean spa
|
horiek
dituzten abantailetako bat aipatu behar izatekotan kokapena nabarmendu litzateke: eskuarki hirigunean daudenez, horrelakoak sarriago baliatu ahal daitezke.
|
|
|
Eskual Herria eta Eskualdunak nahi zituzken beren gain ikusi, beren zuzenen jabe, beren gizonez zainduak, beren mintzaiaz, ohidurez ala erlisioneaz iduri zakoten bezala gozatzeko eskuarekin. Zazpiak bat eta libro, bizi zeno eta beti fede berarekin, hitz
|
horiek
zituen irakurtzen bere baitan.
|
|
|
Baina Javier Sadabak bi ikuspegi
|
horiek
zituzkeen gogoan ohar hau egitean: Euskal Gatazka bi puntutan laburbildu ohi da:
|
|
|
Izan ere, Klimaren Modelo Globalak deritzanak (GCM, Global ClimateModels) orain hainbat urte hasi ziren erabiltzen, baina
|
horiek
duten lan eskalazabalegia da, hartzen duten lurralde zabalaren sare laukia oso handia izanda (500 x500 km, sarri askotan). Zer esanik ez, zabalera horrekin modelook ezin dute ibai arro txikietan (5000 km2 baino txikiagoak, kasuan) aurreikuspenak egiteko moduko informazio egokirik eman; eskala kontua.
|
|
|
Lehenengo helburuari dagokionez, honako hau aurreratuko dut: UEUn ia ia etengabea izan da erakundearen eta bere zereginen inguruko kezka; baina, era berean, egia da, maiz, kezka
|
horiek
zituztenak ez zirela zuzenean aritzen UEUren antolaketan eta, beraz, ez zirela esandakoak sortutako ondorioen erantzule zuzenak izaten. UEUren erakundetze prozesua dugu lan honen bigarren ardatza.
|
|
|
Giro horretan, 1969tik aurrera, zenbait taldek Enbata utzi zuten eta bide propioak abiatu zituzten.
|
Horien artean
dugu Amaia taldea, kulturan lan egiteko bideratua. Hortik sortu zen Mende Berri elkartea:
|
|
|
Talde Laguntzailearen ezaugarri nabarmenena EHUrekin zuen lotura zen, guztiak baitziren EHUko irakasleak, Basaldua (geroago izango zen) eta Orbe izan ezik. Zientzia Sailen pisua ere aipagarria da, Txillardegik eta Orbek izan ezik, beste guztiak arlo
|
horiekin
zutelako lotura. Ingeniarien presentzia ere zen, Txillardegik berak, Bandresek, Etxebarriak, Ensunzak, Basalduak eta Bakaikoak ere ikasketa horiek zituzten eta.
|
|
|
Zientzia Sailen pisua ere aipagarria da, Txillardegik eta Orbek izan ezik, beste guztiak arlo horiekin zutelako lotura. Ingeniarien presentzia ere zen, Txillardegik berak, Bandresek, Etxebarriak, Ensunzak, Basalduak eta Bakaikoak ere ikasketa
|
horiek
zituzten eta. Ipar Euskal Herriko, Nafarroako eta Arabako ordezkaririk ez zegoenez, (UEUk zuen ahultasunetako bat), Xarles Bidegain, Eugenio Arraiza eta Amaia Otsoa, hurrenez hurren, sartu ziren taldean.
|
|
|
arlo ezberdinetako herri mugimenduko taldeen arteko koordinazioa. Testuaren arabera, ezker abertzalearen planteamenduetatik hurbil zeuden mugimendu
|
horien artean
ditugu Amnistiaren Aldeko Batzordeak, Komite Antinuklearrak, Auzo elkarteak, Euskal Herrian Euskaraz, AEK eta abar, UEUren aipamenik egin gabe19 Hiru urte geroago, 1986ko azaroan ASK k egindako Asanblada Nazionalak bere. Oinarri ideologikoak, onartu zituen.
|
|
|
Gainazal lau edo kurbatuetan erabil daitezke, eta, aldakortasunagatik, gehien erabiltzen direnak dira. Biribilei, triangeluarrei eta ukuiluei dagokienez, forma
|
horiek
dituzten gainazaletan bakarrik erabiltzen dira.
|
|
|
gaixotik odola ateratzeko ziztada bat besterik ez da, eta odol gazurarekin kontrastatzen da, probak negatiboak edo positiboak diren zehazteko. María José Torres Carlos Haya ospitaleko alergologoak nabarmendu du metodo honen bidez alergiak dituzten pazienteak diagnostikatu nahi dituztela —batez ere, penizilina—; izan ere, aukera hori azaleko probak egitea da, eta, batzuetan, erreakzio larriak eragin ditzakete alergia mota
|
horiek
dituzten gaixoetan. Lina Mayorga biologoak, proiektuko kide batek, azaldu du helburua dela, azken finean, diagnostiko teknikak hobetzea.
|
|
|
ACROSSek antolatutako atzoko bileran, Kataluniako onkologoek antraziklinen belaunaldi berriari buruz eztabaidatu zuten. Botika
|
horiek
duela 20 urtetik erabiltzen dira bularreko tumoreak tratatzeko. Arcusa doktorearen arabera, “gaixotasun metastasikoa tratatzeko nahiz kirurgia osatzeko eraginkortasun handiko botika da”.
|
|
|
Baina ia %12k uste zuen diru asko izatea zela bizitzan garrantzitsuena. “Haur
|
horiek
zuten depresioa izateko aukera gehien” esan zuen Streetek. Medikuak gurasoei ohartarazi zien erne egon behar dutela beren ohituretan izan ditzaketen sintomei buruz, hala nola suminkortasunari buruz eta ikastetxearekiko, lagunekiko eta haien jarduera gogokoenekiko interesa galtzeari buruz.
|
|
|
Extremadurako pneumatologoek ondorioztatu dute, hain zuzen ere, “apnea arinak edo sotilak” direla istripu horien erantzuleak. Hain larriak ez diren gertaera
|
horiek
dituzten pertsona gehienak ez dira medikuarengana joaten diagnostikatu diezaien, logura ez baita eguneroko beste jarduera batzuetara eramaten, hala nola, telebista irakurri edo ikustera. Arnas muskuluen biguntasun handiegiak eragiten du sindrome hori, arazo lokalek lagunduta, hala nola eztarriko paretetan koipea metatzeak, arnasketa jariakorra eragozten baitu eta apnea sortzen baitu.
|
|
|
Ezaugarri
|
horiek
dituen munduko hirugarren ontzia da
|
|
|
Aurkikuntza horrekin, zelula mota
|
horiek
dituzten enbrioiaz besteko ehunen zerrenda zabaldu da.
|
|
|
Cuestak azaldu zuenez, askotan, meloiarekiko alergia talde bereko fruten alergiekin ere lotzen da, hala nola sandiarekin, eta familia berekoak ez diren beste batzuekin, hala nola melokotoiarekin, kiwiarekin, bananoarekin edo fruitu lehorrekin. Vivancosek, berriz, teknologia berriek ikerketa
|
horietan
duten garrantzia nabarmendu zuen; izan ere, teknika tradizionalekin, 20 eta 30 proteina arteko meloi estraktuan, proteomikarekin proteoma aztertzen duena, genomaren bidez adierazten den proteina multzoarekin alderatuz, 600 proteina baino gehiago daude.
|
|
|
Alemanian, landare apaingarri bakarra zenean, kalapel edo sagar eroa deitu zioten. Azken batean, nola deitzen zaion, tomatea fruta bat da, botanikari dagokionez, barazki gisa ezagunagoa, elikagai
|
horiekin
duen antzekotasun elikagarriagatik; ezaugarri elikagarri eta antioxidatzaile apartak ditu, eta, beraz, oso gomendagarria da gure dietan… eta, gainera, oso aberatsa da.
|
|
|
Espinakak, azenarioa, orburuak, txikoria eta tomatea dira erabilienak.– Proteina osagarriak, hala nola soja irina, esne gaingabetuaren hautsa edo gari glutena.
|
Horiek
dituzten pastei gotortuak deitzen zaie.– Bitamina eta mineral gehigarriak. Horiek dituzten pastei aberastu deitzen zaie, eta gehigarri horiek prestakin bereziak (burdina, B taldeko bitaminak) edo osagarri naturalak (garagardo legamia, gari ernamuina…) izan daitezke.
|
|
|
Horiek dituzten pastei gotortuak deitzen zaie.– Bitamina eta mineral gehigarriak.
|
Horiek
dituzten pastei aberastu deitzen zaie, eta gehigarri horiek prestakin bereziak (burdina, B taldeko bitaminak) edo osagarri naturalak (garagardo legamia, gari ernamuina…) izan daitezke. Orea egitea Italiako leku askotan pasta artisau eran egiten jarraitzen den arren, ohiko prozedura industrialarena da, eta fase hauek ditu:
|
|
|
Fruitu lehor
|
horiek
dituzten propietate antioxidatzaileak nabarmentzen dira azterlan batean.
|
|
|
Askoz gutxiago ezagutzen eta erabiltzen dituzte teknikariek espezie belarkara eta mata baxu autoktonoak, nahiz eta horiek erantzun diezaioketen lurzoru pobre edo degradatuak kolonizatzeko lan zailari. Miriam Sotok dioenez, “espezie
|
horiek
dute eboluzio bidez sortu den eta gaur egun gure bioaniztasunaren parte den aberastasun genetikoa”. “Katalogo horren bidez —gaineratu du—, gure espezie autoktonoen ezaugarri ekologikoak eta erabiltzeko modua ezagutarazi nahi dira, gune degradatuak landareztatzeko proiektuak hobetzeko eta Errioxako natur ingurunearen biodibertsitatea mantentzen laguntzeko”.
|
|
|
“Jende batzuk benetako konplexuekin etortzen dira, ez dira hondartzara joaten ausartzen edo ez dira kalera irteten eta oihuka laguntzeko eskatzen dute”, gehitu du. Aurpegitik edo garatxo handietatik askeegiak diren belarrietan, medikuek ebakuntza gomendatzen diete arazo
|
horiek
dituzten nerabe eta haurrei, oso konplexuak izan baitaitezke. “Onura psikologikoa handia izango bada, belarriak bezala, 7 urtetik aurrera egin daiteke.
|
|
|
Hala, elikagaien digestioa hobetzen da. Zapore mikatz samarra duten landareek, hala nola orburuak, txikoria, endibia, eskarola, errefaua, apioa eta berenjenak, ezaugarri
|
horiek
dituzte. Gainera, landare batzuek ajea indargabetzen dute, alkohol gibela deskongestionatzen eta organismoa substantzia toxikoz garbitzen laguntzen dutelako.Infusioan nahiz konprimituetan har daitezke, jatorduen aurretik edo ondoren, kasuan kasu.
|
|
|
Chen konturatu zen aparrez elikatzen ziren zizareek gehiago gizentzen zutela, eta haien gorotzek, beste taldeetakoen oso antzekoak, hondakin plastikoak zituztela, aparra ondo digeritu zutela adierazten duen seinalea. Urtebetez laborategian aztertu eta lan egin ondoren, ikasleak ondorioztatu du zizare
|
horiek
badutela plastikoa digeritzeko gai den entzima bat, mikroorganismoen eraginez degradatzen ez den eta ehunka urtez bere horretan irauten duen materiala. Aurkikuntza hori produktuen hondakinak eta plastikoaren eratorriak degradatzeko aplika liteke, orain pilatu, birziklatu edo erre egiten baitira, eta horrek ingurumen arazo handiagoak sortzen ditu.
|
|
|
Alemanian egon bagina, erran zion bere amari, ez nituen arazo
|
horiek
ukanen. Irakurri dut egunkari batean anitz turkiarrek amesten dutela berriz joatea eta lerrokatzen direla Alemaniako kontsuletxeko atearen aintzinean visa baten lortzeko.
|