Bilaketa
dist.
non
lema/forma
nola
bilaketa
kategoria
Iragazkiak
Formularioa garbitu

Emaitzak: 3.460

2009
‎Berak «apal laburrean» egin behar omen zuen, «Po ibaiaren ingu­ruetako hiri, istorio eta desioarekin». Apaltasun aitor­mena egin zuen liburuaren aurkezpenean ere , baina ez zuen zertan. Merezi izan du egileak bere buruari gogor egin eta kultur erreferentziak dosifikatzea, jaki­na baita italiar literatura eta kultura direla gaztetandik Lertxundiren itsasargi.
‎Gogoan dut Ihes betea eleberriaren zati nabarmen bat Triesten kokatzen duela, eta eleberriko protagonistetako bat Umberto Saba bera dela. Gu ere izan ginen, Italia, bizitza hizpide bidaia liburuaren atzetik, Triesten, eta joan ginen Sabak bere garaian lan egin zuen liburu dendara, gaur «Libreria antiquaria Umberto Saba» den horretara. Halaxe deskribatu zuen Lertxundik Ihes betea lanean:
‎Denda osoa, goi eta behe, liburuz gainezka zegoen, liburu metak bazter guztietan: apaletan, lurrean[?] Ibiltzeko ere , lanak». Eta bertan irakurri ahal izan genituen Triesteko poetaren hain­bat eskuizkribu, tartean «Trieste e una donna» poemarena.
‎Eta bertan irakurri ahal izan genituen Triesteko poetaren hain­bat eskuizkribu, tartean «Trieste e una donna» poemarena. Triestek Rijeka du bidaia liburuan hurrengo geltoki, eta hara ere abiatu ginen. Eta inoiz addenda idatzi nahiko balu Lertxundik, pixka bat haraxeago joatea gomendatuko genioke, Istriako puntan den Pula herrira, bertan ibili baitzen James Joyce irlandarra ingeles irakasle.
‎Agian ez: «gure gerra» bizi ez dutenek ere nobela hau interesgarri ikusiko dute, istorioa bera interesgarria delako eta ondo kontatuta dagoelako.
‎Jurgi Kintanaren Urre urdinaren lurrina. Euskal idazle galduaren bila() liburua ere irakurri dut. Euskal literaturaren erretratu bat da, baina iraganeko argazkien negatiboen moduan ikusita.
‎Muñozen eleberria irakurtzea plazer hutsa izan da niretzat ere . Antzararen bidea bikaina iruditu zait, irakurleon eskuetara iristen direnean irentsi egiten ditugun horietakoa.
‎Gaurkotasun handiko gaia da memoria historikoarena, ez bakarrik geurean, baita inguruko literaturetan ere , batez ere, Holokaustoaren inguruko ikerketen ondorioz. Helburu etikoa du kasuotan literaturak, iraganeko sarraskiak berriro errepika ez daitezen arakatzen baitira behin eta berriro itxi gabeko zauriak (Assmann).
‎Gaurkotasun handiko gaia da memoria historikoarena, ez bakarrik geurean, baita inguruko literaturetan ere, batez ere , Holokaustoaren inguruko ikerketen ondorioz. Helburu etikoa du kasuotan literaturak, iraganeko sarraskiak berriro errepika ez daitezen arakatzen baitira behin eta berriro itxi gabeko zauriak (Assmann).
‎Literaturak hartu du Historiak, Nietzschek hainbeste kritikatutako monumentuen Historiak, galdu duen lekua, eta espero zitekeen bezala, Fikzioa gaur egun Historia baino egiatiagoa, benetakoagoa, begitantzen zaigu. Muñozen eleberriak haratago joateko ahalegina egiten du, eta, Estik aipatu duenez, bertan azaltzen den biolentzia unibertsala ere izan daitekeela iradokitzen digu. Biolentzia guztiek bezala, hemengoak ere boterea suntsitzea du helburu (Arendt).
‎Muñozen eleberriak haratago joateko ahalegina egiten du, eta, Estik aipatu duenez, bertan azaltzen den biolentzia unibertsala ere izan daitekeela iradokitzen digu. Biolentzia guztiek bezala, hemengoak ere boterea suntsitzea du helburu (Arendt). Muñozen eleberriko protagonistak, Lisa eta Jesus, liburua hasten duen eszena izugarriko antzaren antzera daude:
‎Liburuak, Uribek eskatu bezala, etxeko ateak zabaltzen dizkio irakurleari eta ustezko txirotasun edota desordenu horren zioez hausnartzen. Hala dio idazle galdu hori izateko jaioa zatekeen Jean Etxeparez, «Alta, Aldudeko medikuak ere ezin izan zituen osoki saihestu testuinguruak ezarritako mugak eta euskal sistema literarioaren ahuleziak» (55 or.).
‎Hain zuzen ere , testuinguruaren mugak eta sistemaren ahuleziak gainditzeko ahaleginak seinalatu ditu Kintanak bere saiakeran, Azkueri eskainiriko ikerlan sakonak ekarri dion ezagutzan zimendaturik, eta Pizkundea deritzogun aldi luze horretako alde aski ezezagun zenbait argitan ezartzen dituelako egin zait interesgarri.
‎Zuek baino geroago sartu naiz foroan, eta nik aukeratutako liburua azaldu nahi dizuet, Lourdesek ere aipatua: Urre urdinaren lurrina.
‎Ez fikziozkoa den arren, fikzioa du abiapuntu: zoritxarrez XIX. mendean idatzitako euskarazko nobela errealista potolorik ez dugunez, Iban Zalduak apokrifo bat osatzeko komenientzia aipatu du, eta era horretara kolorez zipriztindu euskal literaturaren historia grisa eta apaizez josia, hein txiki batean bada ere . Apokrifoaren ideiatik tiraka, Jurgik aztertu egin du nork idatz zezakeen zinez horrelako nobela bat euskaraz, eta guztiz ezinezkoa zela begitandu zaio, konplikatuegia, euskarak ez baitzuen sistema literario bat bere inguruan.
‎Kontua da liburu xume baina ederra bilbatu duela: hainbat tokitara eta hainbat girotara garamatza, arin eta atseginez irakurtzen delarik, baina azkenean erresumin apur batekin uzten zaitu, itxura batean ez digu-eta XIX. mendeko Lazarragarik mahaigaineratu, kasurako Pantzeske Astibia Onintze olerkari sinbolista aurkeztu badigu ere .
‎Eta bestetik, ia egunero bere buruarentzat idazteko ohitura zuen: «Batzutan oherat joan baino lehen, izkirioz ezartzen ditut zerek ere jo baitauzkitet begiak eta hek». Dakidalarik, inork ez du Jean Etxepareren paper horiek bilatzeko lana hartu.
‎Baina, oso sarritan, mende amaierako kroniketan ikus daitekeenez, paparra kondekorazioz beteta egiten zieten harrera aristokrazia goreneko bisitariei, tartean hainbat errege erreginari. Ez zuten inoiz horretaz fantaseatuz ezertxo ere idatzi euskaraz?
‎Nolanahi, Jurgik amaiera irekia eman dio Urre urdinaren lurrinari, dugun tradiziotxoa dugula ere , haren ezagutzaren beharra aldarrikatuz. Bai jarraitzeko, edota, zer esanik ez, transgreditzeko.
‎«halako batean den dena jakin nahi dugu, inoiz abandonatu gintuena behin betiko joan ez dadin». Jakin nahia egon liteke, baita literatur lan ororen atzean ere , bide berri eta ezezagunak zapaldu nahia, errealitateak sortzen dituen galderak fikzioaren bitartez ulertzeko ahalegina. Eta zentzu horretan Jokin Muñozen lanak galderak pausatzen ditu, erantzunak eman baino, ateak irekitzen, itxi baino gehiago.
‎Indarkeria politikoak eragindako minean (Lisaren minean, Jesusenean), horien erruduntasun sentimenduan, zergatien, galderen, zalantzen tunel beltzean sakontzeko gonbidapena baita, azken finean. Eta bestetik Gigiren pertsonaia egin zait interesgarri, Lisak, batez ere , ordezka dezakeen tragediaren aurrean kontrapuntua delako, ezker abertzalearen munduarekiko duen distantzia ironikoarekin, erakusten duen energia eta bizitzeko gogoekin. Liburuan hunkitzen diren gaiek halako zerbait eskatzen zuten.
‎Ni ere ados nago. Nik zera azpimarratuko nuke Zalduaren narrazioetatik:
‎Nobedadeen kategorian sar genitzake hirurak, azken bi urteko epean argitaratuak izan baitira. Nobedade izate horrek bultzatu nau haiek hautatzera, baina bestelako arrazoiak ere izan dira tartean. Esaterako, egileen aldetik apustu bat suposatu dute hiru lanek.
‎Zoaz infernura, laztana nobelan, Zorion perfektuarekin zabaldutako bideari lotu zaio berriz Ler­txundi; behin gehiago indarkeria dugu protagonista, baina, bere aurreko lanetan ez bezala, haren jatorria ez da politikoa. Tratu txarrak ditu hizpide Lertxundik bere azken nobelan; gaiak badu gaurkotasunik, eta teknikari begira ere (ikuspuntuen tartekatzea) badu nondik heldu nobelak.
‎Bai, neuk ere hala ikusten dut Zoaz infernura, laztana eleberria, Zorion perfektuarekin zabaldutako bidearen ildoan. Eta ados nago zurekin, Esti, nobelari egiten diozun balorazio positiboan.
‎Eta zinez ez dakit zer harreman duen estilo zuzenak errazkeriarekin. Hain zuzen, Zoaz infernura, laztanari gehien eskertu dio­dana zera izan da, hain egoera gogorra itzulingururik gabe eta, batez ere , melodraman erori gabe aurkeztu izana. Zeren Rosa tratu txarren biktima izango da, baina horrek ez du esan nahi pertsona bezala kontraesanik ez duenik.
‎Zergatik? Batetik, bere irakurketa atsegin izan dudalako (eta ez nik bakarrik, antza, 2006ko Euskadi Saria eman baitzioten), baina batez ere , euskarazko ipuin liburu askoren aldean eite diferentea duelako, ausartuko nin­tzateke esatera generoan maisu diren katalanen bidean (Quim Monzó eta Sergi Pàmies, nagusiki). Etorkizuna bildumako ipuinen artean gorabeherak daudela esatea ezer gutxi esatea bada ere, narrazio laburrenen alde egingo dut nik.
‎Batetik, bere irakurketa atsegin izan dudalako (eta ez nik bakarrik, antza, 2006ko Euskadi Saria eman baitzioten), baina batez ere, euskarazko ipuin liburu askoren aldean eite diferentea duelako, ausartuko nin­tzateke esatera generoan maisu diren katalanen bidean (Quim Monzó eta Sergi Pàmies, nagusiki). Etorkizuna bildumako ipuinen artean gorabeherak daudela esatea ezer gutxi esatea bada ere , narrazio laburrenen alde egingo dut nik. Iñaki Aldekoaren hitzetan, 90etan ipuinak substantzia argumentalaren galera izan zuen, eta zenbait autoreren kasuan nobelaren eta lirikaren arteko genero bilakatu (Pàmiesek ere gauza bera aitortu izan du inoiz).
‎Etorkizuna bildumako ipuinen artean gorabeherak daudela esatea ezer gutxi esatea bada ere, narrazio laburrenen alde egingo dut nik. Iñaki Aldekoaren hitzetan, 90etan ipuinak substantzia argumentalaren galera izan zuen, eta zenbait autoreren kasuan nobelaren eta lirikaren arteko genero bilakatu (Pàmiesek ere gauza bera aitortu izan du inoiz). Eta lurralde interesgarria iruditzen zait hori niri.
‎Eta lurralde interesgarria iruditzen zait hori niri. Hartara, bildumako ale onenean artean kokatuko nituzke «Sofarena», «Adulterioa», «Udako bidaia», «Maiatzaren lehena», «Etorkizuna» izenekoa ere . Desberdinak euren artean, noski, bildumaren aniztasunaren erakusle, baina ezaugarri komunak dituztenak:
‎Erabat ados nago zurekin. Neuk ere oso gogoko dut Etorkizuna, hasieratik gozatu nuen bere irakurketarekin eta liburuaren alde egin nuen aipatzen dituzun Euskadi Sarien deialdian. Ipuin liburuez ari garenean, gehienetan aipatzen diren gorabehera kontuak alde batera utzita, oroimenean itsatsita geratu zaizkigun ipuinek «salbatzen» dute liburua, lagunei kontatzen dizkiegun ipuin horiek hain justu.
‎Ipuin liburuez ari garenean, gehienetan aipatzen diren gorabehera kontuak alde batera utzita, oroimenean itsatsita geratu zaizkigun ipuinek «salbatzen» dute liburua, lagunei kontatzen dizkiegun ipuin horiek hain justu. Horietakoak dira neuretzat ere zure mezuan aipatzen dituzunak. Baina, horiez gain, luzeagoa izan arren niretzat aipagarria den beste ipuin bat azpimarratu nahiko nuke, «Aurpegia» izenekoa, bere giro mist­riotsuagatik eta suspentsearen dosifikazioarengatik.
‎Halaxe iruditzen zait niri ere , Marijo. Gainera, nire ustean, ipuin bildumaren meriturik handiena bete betean azpimarratu duzu:
‎Morris Hilleko artxibategian bilatzen ari zirelarik, Hardestyk eta bere taldeak «O» letran zerrenda luze bat topatu zuten «Occupied Unknown» (ez da ezagutzen nork betetzen duen) kategoria zeramana. Hor zeuden zerrendaturik zenbakidun eremu, lerro, eta hilobi jakinak, gorpu lurperatuak adierazten zituztenak; hala ere , ez zen agertzen izenik hilerriko artxiboetan. Nork beteta zeuden ezagutzen ez zen hilobi horietan al zeuden oroitarririk gabeko 70 euskaldun horiek, oraindik beste inon kokaturik ez zeudenak?
‎Euskaldunek ordaindu eta eraikiriko Good Shepherd elizan (Artzain Onaren elizan) lehen meza 1919koa da. Euskal izen abizenetan normalak ziren idazkeran aldaerak, baita pertsona berean ere !, eta zailtasuna eransten zion Hardestyren ikerketari.
‎Ikerketa urteetan zehar Hardestyk aurkikuntzen berri ematen zuen, Euzkaldunak Inc. elkarteko kideei hilabetean behin bidaltzen zaien aldizkarian. Hortaz, jendea deitzen hasi zitzaion aurkituriko izenen inguruko informazio gehiagoren eske, existitzen zirenik ere ez zekiten ahaide aurkitu berriei buruz, edo hilobitik ateratakoez. Zenbaitetan, familiek beraiek jarri zizkieten oroitarriak ahaide aurkitu berriei.
‎Hardestyren ustez, Morris Hill hilerriari egotzi behar zaizkio huts egiteak edo osatu gabe jasoriko datuak. Kantzelergo katolikoaren bulegoko artxiboak izan ziren lagungarrienak, baita Schreiber McCann Gibson hileta etxearenak ere ; orain, aldiz, Gibson hileta etxearenak eta Idaho Estatuko Historia Elkarteko liburutegi eta artxiboenak. «Hileta etxeetako artxiboak ziren zehatzenak, St.
‎Artxiboetan ezkondua zegoela esaten da. Ez da seme alabarik aipatzen, baina aurkakorik ere ez da inon ageri. Beharbada Arreguik ordaindu zituen gastu horiek.
‎Harrizko monumentuan azken hirurogeita bost horien izenak eta jaiotze nahiz heriotza datak grabatu eta, apaintzeko, Estatu Batuetako bandera eta ikurrina elkarturik eta lauburuak zizelkatu ziren. 2000ko uztailean Juan José Ibarretxe lehendakariak Boise bisitatu zuenean, Hardestyk hilerrian zehar eraman zezan eta egitasmoa azal ziezaion eskatu zuen, baita bisita horretaz profita­tu ere . Liz Hardestyren aitonak, Mateo Arreguik, bere maizterrak bizitzan nahiz heriotzan zaintzen zituen moduan, bilobak haien oroimen iraunkorra ziurtatu zuen, hiru urte eman zituelarik artxiboak arakatzen eta ikertzen, espezialistei elkarrizketak egiten, eta boluntario talde bat gidatzen.
‎Dolores Totoricaren aitonak Idahora emigratu zuen Munitibarretik eta Gernikatik, eta geroago berarekin elkartu ziren emaztea eta zazpi seme alabak. Liz Hardestyrenaitonak, Mateo Arreguik, Idahoratua zelarik, zenbait euskal ostatu eduki eta gobernatu zituen, bezeroak artatuz, batzuetan baita haien heriotzan ere . Ez dakigu aitona horiek inoiz elkartu ote ziren, baina badago aukerarik hori gerta zedin.
‎bezeroentzat etxerako gutunak idatzi, medikuarenean nahiz dentistarenean interpretazio lanak egin, banku eragiketekin eta gainerako finantziazio xehetasunekin laguntza eman eta, bestalde, larrialdirik gertatuz gero, etorkinaren nagusiarengana edo ostatu emailearengana jotzen zen. Boiseko ostatari famatuak ziren Mateo Arreguik eta bere lehen emazteak, geroago bere bigarren emazte Maria Dominga Goicoecheak ere –, garai desberdinetan, lauostatu eduki edo gobernatu zituzten. 1912an Modern Rooming House ostatuaren jabe ziren, eta urte hartan 238 euskaldunek aldi baterako edo iraunkorki ezarri zuten euren bizilekua han.
‎Maiz, gaixo zeuden bezeroen gastuak ordaindu behar zituzten eta, une batean, euren gain hartu zituzten Idahon familiarik ez zuten euskaldunei elizkizunak eta ehorzketa kostuak ordaintzea: gorpua ikusteko moduan uzteko gastuak, ehortziaren jantziak, garraioa, hil autoa, etab. Xehetasun horiek topa daitezke ehorzketa zerbitzuak eskaintzen dituzten enpresen artxiboetan, han agertzen baitira zerbitzuak eskatu zituen pertsonaren izena eta hildakoaren ehorzketa ordaindu zuenaren izena ere . Boiseko hileta zerbitzuetako artxiboetan behin eta berriz azaltzen dira honako izen hauek:
‎Ez dakigu zer idatzi zie­ten gurasoei tragedia horren berri emateko. Edonola ere , heriotzak eta familiei iristen zitzaien informazioa gorabehera, euskaldunek jarraitu zuten Ameriketara, eta Idahora, etortzen.
‎Liz Dick Hardesty garai hartan lanean ari zen zuzendaritza batzordean eta, Totoricak egitasmoa aurkeztu zuenean, ekimena zuzentzeko prest agertu zen, betiere, aste gutxi batzuetako jarduera izanez gero. Hala ere , hiru urteko borondatezko lana egin behar izan zuen, harik eta, azkenik, oroitarririk gabeko 130 euskaldun hauteman zituen arte. Alabaina, narrazio honen xehetasunak askoz ere antzinagokoak dira, izan ere, duela ia ehun urte hasten dira.
‎Hala ere, hiru urteko borondatezko lana egin behar izan zuen, harik eta, azkenik, oroitarririk gabeko 130 euskaldun hauteman zituen arte. Alabaina, narrazio honen xehetasunak askoz ere antzinagokoak dira, izan ere, duela ia ehun urte hasten dira.
‎Hala ere, hiru urteko borondatezko lana egin behar izan zuen, harik eta, azkenik, oroitarririk gabeko 130 euskaldun hauteman zituen arte. Alabaina, narrazio honen xehetasunak askoz ere antzinagokoak dira, izan ere , duela ia ehun urte hasten dira.
‎Kate emigrazioa ematen zen, aita eta osabek seme eta ilobei deitzen baitzieten, eta emazte, arreba eta alabek jarraitzen zieten horiei guztiei. Hala ere , etorkin askok soilik bost sei urte egoteko asmoa zeukaten, gogor lan egin, urritasunean bizi, sosak aurreztu, eta etxera «poltsikoak bete urre» itzultzeko.
‎Boise aldean familiarik ez zutenei, larrialdirik izanez gero sorotsiak izateko asegurua eta segurtasuna ematen zien. Nolanahi ere , euskaldun guztiak ez ziren kide egiten, edo ezin zituzten beharrezko kontribuzioak egin. Beste kasu batzuetan, baziren lan denboralditik kanpo os­tatuetan bizi ez zirenak, ez zutenak euskal sorospen elkarteei buruz berririk, eta beraz ez zirenak kidetu.
‎Heriotza ziurtagiriek batzuetan informazio nahikoa zeukaten hildakoaren familiari buruz, betiere, Boisen baten bat baldin bazegoen zendutakoari buruz zekiena, eta hark artxibo ofizialetarako informazioa eskain bazezakeen. Askok bazuten osaba edo lehengusu bat, eta hark emango zituen hildakoaren jaioterria, adina, gurasoen izenak, etab. Zoritxarrez, meategietan eta artzaintzan arituriko hainbat euskaldun bakarrik etorri ziren Idahora, eta inork ere ez zekizkien haien gurasoen izenak, edo nola kontaktatu Euskal Herriko ahaideekin. Norbait egoera horretan hiltzen zenean, Boisetik Euskal Herrira bidaltzen zen gutunean hilda­koaren izena ematen zen? «halako honen familiari»?, eta pertsona horren herrira igortzen zen gutuna.
‎Kodiziak fruitu mikatzak ematen ditu. Baina txo kolatea ere halakoxea da.
‎Borondate on handiarekin borondate txar askoz ere hobea lor liteke.
‎Inutil totala izateagatik libratu nintzen soldaduska tik. Militarrek ere asmatzen dute batzuetan.
‎Itxura guztien arabera, okerretik okerrera goaz. Ni, hala ere , ezkorra naiz.
‎Jakintsuak dira jakintsuen ezkutatzen dakitenak. Nik ez dut sekula bat bera ere ikusi.
‎Oso litekeena da beste planetetan ere bizi ez in teligentea izatea.
‎Eta orduan ere soilik istant batez?
‎Denak ere lehenago, askotan, aspaldi hildako gureek ikusitakoak,
‎Zeure pegoratxoa zenbat jendek bisitatu duen, horra hor poesia modernoaren termometro berria, metrika berria. Eta hor, distortsio horretan, diso­luziorako poetika bat defendatzeko gogoa sortzen zait, hotzetik etorri zen espioiari berriro ere hotzera bueltatzeko gogoa ernetzen zaion legez. Gerra Hotzaren garaiko espioiaren ahoko lurrun bihurtzekoa.
‎Izan ere , zein da poeta amateurraren eta «profesionalaren» arteko diferentzia? «Talentu aski baduzu, litekeena da ausardiarik gabe ere, puntu bateraino behintzat, aurrera ateratzea; eta litekeena da nahikoa ausardia izanez gero talenturik gabe aurrera ateratzea, puntu bateraino behintzat.
‎Izan ere, zein da poeta amateurraren eta «profesionalaren» arteko diferentzia? «Talentu aski baduzu, litekeena da ausardiarik gabe ere , puntu bateraino behintzat, aurrera ateratzea; eta litekeena da nahikoa ausardia izanez gero talenturik gabe aurrera ateratzea, puntu bateraino behintzat. Baina ezin aurrera atera bietako bat bederen eduki ezean.
‎iruditzen baitzaie emateko gai ez diren pauso hori ttipi ttipia dela. Eta izan ere , halakoxea da pauso hori: ttipi ttipia.
‎dena irensteko moduko digestio aparatua duen nobelak poesia murtxika dezan utzi, eta lantzean behin perlaren bat ahaztuta laga han eta hemen, balearen (nobelaren) sabelean, gure idazki «ez poetikoan» poesia apur bat, garai batean gau bakarreko maitaleek zure etxeko ohepean uzten zizuten belarritako ahaztu horren pareko perla bat: badaezpada, damututa ere , atzera bueltatzeko aitzakia bat izan zezaten.
‎Eta, hala ere , poesia (ez esan inori poesia denik, ez erabili izen hori alkandora parpailadunak eta musketierren floretea ager ez daitezen jendearen buruan; esan perfomerra zarela edo spoken word egiten duzula sikiera, edo slam poetry edo triki poetry, besterik ez bada). Eta, hala ere, poesia, diogu, abantailaz betetako generoa da:
‎Eta, hala ere, poesia (ez esan inori poesia denik, ez erabili izen hori alkandora parpailadunak eta musketierren floretea ager ez daitezen jendearen buruan; esan perfomerra zarela edo spoken word egiten duzula sikiera, edo slam poetry edo triki poetry, besterik ez bada)? Eta, hala ere , poesia, diogu, abantailaz betetako generoa da: «poesia gauetako tele dendako iragarkietan saltzen dituzten trepeta horien antzekoa da», dio Chirbesek, «kableak eta pilak dituzten traste horietaz ari naiz, gorputzeko edozein partetan jarri eta haiek bakarrik giharrak sasoi puntuan jartzen dizkizutenak, zimurrak kendu edo tripa gutxitzen dizute zuk zirkinik ere egin beharrik gabe.
‎Eta, hala ere, poesia, diogu, abantailaz betetako generoa da: «poesia gauetako tele dendako iragarkietan saltzen dituzten trepeta horien antzekoa da», dio Chirbesek, «kableak eta pilak dituzten traste horietaz ari naiz, gorputzeko edozein partetan jarri eta haiek bakarrik giharrak sasoi puntuan jartzen dizkizutenak, zimurrak kendu edo tripa gutxitzen dizute zuk zirkinik ere egin beharrik gabe. Poesia irakurriz gero orduerditxo bipila igaro dezakezu orrialdea pasatu ere egin gabe.
‎«poesia gauetako tele dendako iragarkietan saltzen dituzten trepeta horien antzekoa da», dio Chirbesek, «kableak eta pilak dituzten traste horietaz ari naiz, gorputzeko edozein partetan jarri eta haiek bakarrik giharrak sasoi puntuan jartzen dizkizutenak, zimurrak kendu edo tripa gutxitzen dizute zuk zirkinik ere egin beharrik gabe. Poesia irakurriz gero orduerditxo bipila igaro dezakezu orrialdea pasatu ere egin gabe. Poemek, literaturan, maketek arkitekturan sortzen duten efektu bera sor dezakete:
‎Poemek, literaturan, maketek arkitekturan sortzen duten efektu bera sor dezakete: eraikin osoa ikusten duzu airetik, paisaia osoa begirada bakar batean, posible da maketari teilatuak kendu eta gelen barruan dagoena ere ikustea. Gaur egun, ordenagailuen orokortzeari esker behin betiko bertsioa izateko testu berak berrogei aldiz garbira pasa beharrik ez dagoenez, nobelak gero eta luzeagoak dira».
‎Chirbesek gehiago ere badio: «Ordaindu liburu bakoitzarekin erruren bat, edo saiatu ordaintzen, behintzat.
‎Segi hiltzen, segi zeure burua akabatzen. Idatzi zeure buruaren kontra, baina baita irakurleen kontra ere , haiek begien bistatik galtzeko irrikaz bazeunde bezala, haiek zeure bizitzatik uxatzeko irrikaz bazeunde bezala». Chirbes poesiaz ari da nobela baten baitan.
‎Aitzakia bat izan dezan poesiak. Kearena egin izana damututa ere , bueltatzeko.
‎Hori da, hara, geure tragedia ederra: poema txar bakar bat ere ezin diogula geure buruari permititu. Bat bera ere ez.
‎poema txar bakar bat ere ezin diogula geure buruari permititu. Bat bera ere ez. Sortzailearen talaia harroa, tarteka epikoa den arroka hori?
‎Zerekin lot daiteke intentsitatea, sentimendu baten esperientziarekin ez bada? Izan liteke sentimendu bat gutxi asko agerikoa dena, edo ezkutuan dagoena gutxi asko, baina intentsitatea non den, han egon liteke poesia ere . Horregatik, poesiak zehatza eta doia izan behar du.
‎Horregatik, poesiak zehatza eta doia izan behar du. Intentsitateak kontzentrazioa esan nahi du [orduan eta kontzentrazio handiagoa, are eraginkorragoa disolbatzean, erantsiko luke disoluzioaren apologistak], baina honek ez du esan nahi, ezta gutxiagorik ere , poema ulertu egin behar denik. Kontua da zeri esaten ote diogun guk, ulertzea?.
‎Informazio bat sartu eta beste bat irteten da kutxa beltzera, kutxa beltzaren barruan zer gertatu den oso ongi jakin ez dakigularik. Poema batera ere , pertsona bat animo egoera jakin batekin sartzen da, hau da, bere barne oreka etengabe zalantzan jartzen duten beldur, tristezia eta galerek eragiten dioten desorden batekin sartzen da[?]. Poema horretatik irtetean desorden hori txikiagoa bada, esan nahi du poema on bat zela, eta ulertu egin dela.
‎Kameren hiper oparotasunak eta pildora bisualak han eta hemen ugaritu izanak, eta are, pildora horien protagonista gu geu izateak? hutsala dena mini heroiko bilakatzea ekarri du («Bienvenido al universo tú» dio Nokia N97 telefonoak saltzeko iragarki esanguratsuak; euskarazko albisteen kudeaketarako webguneetako baten izena «zuzeu» izatea ere sintomatikoa ez al da?).
‎Hori gutxi balitz, zinemaren lengoaiatik urrun diruditen kirol emanaldi zein realityek ere estrategia zinematografikoak erabiltzen dituzte: lehen planoak, angelu ezinezkoak (urpeko kamerak olinpiar jokoetan), flash backa, suspentsea, kamera ezkutua?
‎Arteak bizitzari baino, bizitzak arteari gehiago kopiatzen diola zioen Oscar Wilden errana eurena eginez, zinemak amesteko, eta bigarren bizitza bat bizitzeko? ematen duen balizko aukeraren luzapena litzateke second life bera ere . Ametsen Fabrika bataiatutako Hollywoodeko muinoan aldaketa bat obratu da, hori bai:
‎Errealitateko beste plano batzuetan ere ikus litezke fokatze filmiko honen aztarnak: hala nola, urbanista eta eszenografoek hiri kaskoetako eraikin esanguratsuak eta zubiak iluminatzeko duten moduan.
‎Gatozen bada poesiara eta aldarrika dezagun gauza bera: poesia ere , bere erdigunea leku guztietan izan arren, zirkunferentziarik inon ez duen zirkulua da. Aspaldi da horrela, beharbada.
‎Ez dut apokaliptiko izan nahi, baina AEBetako ekialdeko kostan finkaturik dauden eta argindarrari eta autoei uko egiten dieten Amishen kultura zaharkituaren pare ikusten dut mundu globalean poesia. Amishek ere betetzen dute funtzio bat, jakina, beste inork mantentzen ez duen ekosistema zahar bat bizirik mantentzekoa; funtzio anekdotikoa nahi bada, museistikoa beharbada. Nork daki, agian oraindik izanen da erregresio bat, atzera buelta bat, beste leku batzuetan erabat galdu den kutxa beltza Amishek mantendu dutela jabeturik mundu guztiaren begiak Amishengana zuzenduko diren sasoi bat, akaso?
‎Aurpegia erdi estalita sentimenduak adierazten saiatu behar dute. Eta posible da, posible izan behar du, nahiz eta guk oraindik ez dakigun, poesiarik gabeko ikuspegi poetiko diluitu eta eraginkorrak ere . Disoluzioa:
‎Disoluzioa: desegitea, deuseztea, banantzea; baina baita ere sakabanatzea, barreiatzea. Libertinajea eta lasaikeria ere sinonimo jotzen ditu Elhuyarrek.
‎desegitea, deuseztea, banantzea; baina baita ere sakabanatzea, barreiatzea. Libertinajea eta lasaikeria ere sinonimo jotzen ditu Elhuyarrek.
‎Inor gutxik esango luke, besterik gabe, bi horiek bateragarriak direla. Bi biak letren mundukoak badira ere , lehenak, literaturak, letra gozoen izena eta aipua dakartza; bigarrenak, ostera, aginduen letra astunak biltzen omen ditu aspalditik, askoren atsekaberako.
‎Bitzuok letrak izanda, letradunak izan dira zuzenbidean aritu izan direnak oraintsu arte. Egun ere , maiz entzuten da esamolde hori lege jarduleen artean.
‎Dena den, bada bi arlo horien artean halako bereizketa, halako jauzia, hain zuzen ere , historian horrenbestekoa izan ez dena. Zuzenbidearen protagonistak sarri askotan izan dira literatura sortzaileak.
‎Izan ere , lehen lehenik legearen literatura legoke, hau da, legeak eskaintzen duen hori noraino izan dakigukeen literatura.
‎Bertan ere , bi modu desberdin: aurrenekoa, lege/ zuzenbide testuak, prosa preskriptibo/ normatibo horren eramaile, askoren ustez hits eta mingots izaten direnak.
‎Behar beharrezkoa du legeak, hortaz, hitza, eta, hitzarekin batera ere , ustea eta pentsamendua, hortik baitator zuzenbidearen bigarren hari luzea, alegia, zuzenbideak berak literaturarekin ematen duen au­kera zabala, hainbat alorretan mamitu dena, aldiak aldi, literatura unibertsalean. Izenak erraz eta ugari bilatu daitezke.
‎hortxe dira, eta aurretiaz aipatu esamolde hori, hau da, ex facto ius oritur, moldatu eta itxuraldatzen dute, egitadetatik asmamenera doan bidean, ex fabulae ius oritur gauzatu arte. Irudimenean eta sorkuntzan ere , zuzenbideak badu zeresana, mundu propio baten jabe den neurrian, nahitaez gizartearen egunerokotasunean kokatzen baita.
‎Ez formaz bakarrik, baita antolakuntzan ere . Egun kulturak, eta, zehatzago, literaturak bere legeak, zuzenbidea sortua du, sortzen ari da.
‎Gai zabala izango litzateke hori; lehen so edo hurbilketa batean agortzeko modukoa. Jakin mina, hala ere , bestetik letorke, hain justu ere, jakiteko zer dagoen euskarazko literaturan gai horren inguruan.
‎Gai zabala izango litzateke hori; lehen so edo hurbilketa batean agortzeko modukoa. Jakin mina, hala ere, bestetik letorke, hain justu ere , jakiteko zer dagoen euskarazko literaturan gai horren inguruan.
‎Generoak genero, nobela izan da gehienetan legearen eta zuzenbidearen eragina izan duena; saiakeran ere badira halakoak; olerkietan, ostera, ez da horren zabala izan legearen sarrera, bazter utzi gabe lege franko, eskriturarik gabe, ahoz eta bertsoz ikasiak eta errepikatuak izan direla historian zehar.
‎Paremiologia ere ez da legetik urrun ibili, eta zuzenbide erromatarraren brokardoak gure aho mihietan izan eta izaten dira gehienetan.
‎Aurrekoari den txikiena ere kendu gabe, begirada itzul daiteke euskarazko letretara, halakoen peskizan jarduteko. Berehala atzematen dira brokardo juridikoak, ezagunak eta erabiliak:
‎Badira, hala ere , osterantzeko haria ondu dutenak eta legearen kontuak nobelara ekarri dituztenak: Irazusta abokatuak, baserriko oinordetzaren kontuak; Etxahunek, primutasun arazoak, eta herri literatura, testamentuaren irudia erabili duena, ondasunen deuseza agerian uzteko.
‎Irazusta abokatuak, baserriko oinordetzaren kontuak; Etxahunek, primutasun arazoak, eta herri literatura, testamentuaren irudia erabili duena, ondasunen deuseza agerian uzteko. Katuaren testamentua zenak ere , ziur asko, egun hipotekaz kezkaturik bizi diren euskaldunentzat badakar beste puntu bat, legea eta euskara bateratzen dituena.
‎Agian, inguruko beste literaturetan gertatzen den bezalaxe, zuzenbideak ematen duen horrek, hau da, gizartearekin duen lotura horrek, badu bere isla gure letretan ere .
Emaitza gehiago eskuratzen...
Aldaerak
Taula kopiatu
ere 3.460 (22,78)
Lehen forma
Taula kopiatu
ere 3.460 (22,78)
Argitaratzailea
Konbinazioak (2 lema)
Taula kopiatu
ere ez 177 (1,17)
ere bai 133 (0,88)
ere egin 70 (0,46)
ere ukan 36 (0,24)
ere egon 24 (0,16)
ere asko 18 (0,12)
ere bada 18 (0,12)
ere ikusi 17 (0,11)
ere aipatu 16 (0,11)
ere bera 14 (0,09)
ere jakin 13 (0,09)
ere esan 12 (0,08)
ere oso 12 (0,08)
ere erabili 11 (0,07)
ere hasi 11 (0,07)
ere idatzi 11 (0,07)
ere ikasi 10 (0,07)
ere beste 9 (0,06)
ere eman 9 (0,06)
ere gu 9 (0,06)
ere hor 9 (0,06)
ere iritsi 9 (0,06)
ere eraman 8 (0,05)
ere ezin 8 (0,05)
ere gauza 8 (0,05)
ere han 8 (0,05)
ere horixe 8 (0,05)
ere liburu 8 (0,05)
ere ba 7 (0,05)
ere eduki 7 (0,05)
ere halaxe 7 (0,05)
ere hori 7 (0,05)
ere irakurri 7 (0,05)
ere joan 7 (0,05)
ere ageri 6 (0,04)
ere agertu 6 (0,04)
ere aldatu 6 (0,04)
ere argitaratu 6 (0,04)
ere behar 6 (0,04)
ere bi 6 (0,04)
ere bizi 6 (0,04)
ere ekarri 6 (0,04)
ere erakutsi 6 (0,04)
ere etorri 6 (0,04)
ere euskaldun 6 (0,04)
ere hartu 6 (0,04)
ere lan 6 (0,04)
ere literatura 6 (0,04)
ere ni 6 (0,04)
ere saiatu 6 (0,04)
ere antzeko 5 (0,03)
ere aritu 5 (0,03)
ere aurkitu 5 (0,03)
ere berdin 5 (0,03)
ere eder 5 (0,03)
ere euskara 5 (0,03)
ere ezagutu 5 (0,03)
ere gertatu 5 (0,03)
ere hala 5 (0,03)
ere ibili 5 (0,03)
ere jo 5 (0,03)
ere lagun 5 (0,03)
ere nahiko 5 (0,03)
ere parte 5 (0,03)
ere utzi 5 (0,03)
ere atera 4 (0,03)
ere behin 4 (0,03)
ere bertan 4 (0,03)
ere deitu 4 (0,03)
ere eragin 4 (0,03)
ere galdetu 4 (0,03)
ere garai 4 (0,03)
ere gogo 4 (0,03)
ere gustu 4 (0,03)
ere gutxi 4 (0,03)
ere harrapatu 4 (0,03)
ere hemen 4 (0,03)
ere hizkuntza 4 (0,03)
ere inor 4 (0,03)
ere jardun 4 (0,03)
ere jarri 4 (0,03)
ere kantatu 4 (0,03)
ere kendu 4 (0,03)
ere lagundu 4 (0,03)
ere maite 4 (0,03)
ere nahi 4 (0,03)
ere andre 3 (0,02)
ere antolatu 3 (0,02)
ere apustu 3 (0,02)
ere ari 3 (0,02)
Konbinazioak (3 lema)
Taula kopiatu
ere ez ukan 25 (0,16)
ere ez jakin 13 (0,09)
ere behar ukan 6 (0,04)
ere ez egon 6 (0,04)
ere gauza bera 6 (0,04)
ere hor egon 5 (0,03)
ere egin ez 4 (0,03)
ere egin nahi 4 (0,03)
ere maite ukan 4 (0,03)
ere parte hartu 4 (0,03)
ere ba omen 3 (0,02)
ere gogo ukan 3 (0,02)
ere ukan bera 3 (0,02)
ere apustu ikusi 2 (0,01)
ere asko etorri 2 (0,01)
ere asko gustatu 2 (0,01)
ere asko maite 2 (0,01)
ere ba al 2 (0,01)
ere behin baino 2 (0,01)
ere berdin jokatu 2 (0,01)
ere egin behar 2 (0,01)
ere egin zer 2 (0,01)
ere ez eduki 2 (0,01)
ere ez gutxi 2 (0,01)
ere ez ote 2 (0,01)
ere horixe egin 2 (0,01)
ere ikasi egin 2 (0,01)
ere ikusi ezan 2 (0,01)
ere inor ez 2 (0,01)
ere jakin behar 2 (0,01)
ere lan handi 2 (0,01)
ere liburu hura 2 (0,01)
ere nahi ukan 2 (0,01)
ere ni uste 2 (0,01)
ere ukan gu 2 (0,01)
ere agertu ez 1 (0,01)
ere aipatu alde 1 (0,01)
ere aipatu ezan 1 (0,01)
ere aipatu nahi 1 (0,01)
ere aipatu ohi 1 (0,01)
ere antzeko bide 1 (0,01)
ere antzeko gozotasun 1 (0,01)
ere antzeko zalantza 1 (0,01)
ere antzeko zerbait 1 (0,01)
ere apustu galdu 1 (0,01)
ere argitaratu hasi 1 (0,01)
ere argitaratu iritsi 1 (0,01)
ere asko abestu 1 (0,01)
ere asko aipatu 1 (0,01)
ere asko akordatu 1 (0,01)
ere asko atera 1 (0,01)
ere asko egin 1 (0,01)
ere asko ezagutu 1 (0,01)
ere asko ibili 1 (0,01)
ere asko irabazi 1 (0,01)
ere asko itzuli 1 (0,01)
ere asko sufritu 1 (0,01)
ere atera egin 1 (0,01)
ere atera nahi 1 (0,01)
ere ba mentura 1 (0,01)
ere bada aski 1 (0,01)
ere bada gomuta 1 (0,01)
ere bada gu 1 (0,01)
ere bada liztor 1 (0,01)
ere bada paralelismo 1 (0,01)
ere bada Tom 1 (0,01)
ere bai asko 1 (0,01)
ere bai batzuetan 1 (0,01)
ere bai behin 1 (0,01)
ere bai bera 1 (0,01)
ere bai beste 1 (0,01)
ere bai galant 1 (0,01)
ere bai ia 1 (0,01)
ere bai kontatu 1 (0,01)
ere bai marranta 1 (0,01)
ere bai ni 1 (0,01)
ere bai noski 1 (0,01)
ere bai orduan 1 (0,01)
ere bai tarte 1 (0,01)
ere bai tarteka 1 (0,01)
ere bai ukan 1 (0,01)
ere behin bakarrik 1 (0,01)
ere bera arropa 1 (0,01)
ere bera biraka 1 (0,01)
ere bera buru 1 (0,01)
ere bera eragin 1 (0,01)
ere bera garai 1 (0,01)
ere bera harta 1 (0,01)
ere bera hartu 1 (0,01)
ere bera hautsi 1 (0,01)
ere bera iritzi 1 (0,01)
ere bera jomuga 1 (0,01)
ere bera ohiko 1 (0,01)
ere bera ondoan 1 (0,01)
ere bera zaindu 1 (0,01)
ere berdin funtzionatu 1 (0,01)
ere bertan egon 1 (0,01)
ere bertan erantsi 1 (0,01)
ere bertan landu 1 (0,01)
ere beste azenario 1 (0,01)
ere beste bat 1 (0,01)
ere beste batzuk 1 (0,01)
ere beste bizitza 1 (0,01)
ere beste emozio 1 (0,01)
ere beste erlijio 1 (0,01)
ere beste ilargi 1 (0,01)
ere beste lurralde 1 (0,01)
ere bi aldiz 1 (0,01)
ere bi auzo 1 (0,01)
ere bi eztabaida 1 (0,01)
ere bi heren 1 (0,01)
ere bi parta 1 (0,01)
ere bi zatitu 1 (0,01)
ere bizi beharreko 1 (0,01)
ere bizi ez 1 (0,01)
ere bizi handi 1 (0,01)
ere deitu nahi 1 (0,01)
ere eder ageri 1 (0,01)
ere eder agertu 1 (0,01)
ere eduki enbaxada 1 (0,01)
ere eduki esan 1 (0,01)
ere egin ikusi 1 (0,01)
ere egin independentzia 1 (0,01)
ere egin ispilu 1 (0,01)
ere egin lapurretan 1 (0,01)
ere egin omen 1 (0,01)
ere egin osagarri 1 (0,01)
ere egin sartu 1 (0,01)
ere egin saudi 1 (0,01)
ere egin tarteka 1 (0,01)
ere egin ukan 1 (0,01)
ere egon bera 1 (0,01)
ere egon bi 1 (0,01)
ere egon den 1 (0,01)
ere egon egon 1 (0,01)
ere egon hilobi 1 (0,01)
ere egon sinesgarri 1 (0,01)
ere ekarri gura 1 (0,01)
ere ekarri zitu 1 (0,01)
ere erabili ezan 1 (0,01)
ere erabili hasi 1 (0,01)
ere erabili ohi 1 (0,01)
ere eraman aktore 1 (0,01)
ere eraman ari 1 (0,01)
ere eraman omen 1 (0,01)
ere esan behar 1 (0,01)
ere esan ez 1 (0,01)
ere esan ni 1 (0,01)
ere euskaldun antzeko 1 (0,01)
ere euskaldun berri 1 (0,01)
ere euskara ari 1 (0,01)
ere euskara idatzi 1 (0,01)
ere euskara nekez 1 (0,01)
ere ez antzerki 1 (0,01)
ere ez arte 1 (0,01)
ere ez asebete 1 (0,01)
ere ez beste 1 (0,01)
ere ez ekin 1 (0,01)
ere ez erabili 1 (0,01)
ere ez esan 1 (0,01)
ere ez etorri 1 (0,01)
ere ez gaztelania 1 (0,01)
ere ez ibili 1 (0,01)
ere ez inon 1 (0,01)
ere ez iruditu 1 (0,01)
ere ez ni 1 (0,01)
ere ez ohi 1 (0,01)
ere ez omen 1 (0,01)
ere ez ordu 1 (0,01)
ere ez sinesteko 1 (0,01)
ere ez sumatu 1 (0,01)
ere ezagutu ez 1 (0,01)
ere ezin asmatu 1 (0,01)
ere ezin esan 1 (0,01)
ere ezin etorri 1 (0,01)
ere ezin nu 1 (0,01)
ere garai amaiera 1 (0,01)
ere garai bera 1 (0,01)
ere garai haiek 1 (0,01)
ere garai hura 1 (0,01)
ere gauza asko 1 (0,01)
ere gauza nahiko 1 (0,01)
ere gertatu ari 1 (0,01)
ere gogo maite 1 (0,01)
ere gu guzti 1 (0,01)
ere gu iloba 1 (0,01)
ere gu Intziarte 1 (0,01)
ere gu joan 1 (0,01)
ere gu kolonizazio 1 (0,01)
ere gustu eman 1 (0,01)
ere gustu ez 1 (0,01)
ere gustu harrapatu 1 (0,01)
ere gustu irakurri 1 (0,01)
ere gutxi bizi 1 (0,01)
ere gutxi egin 1 (0,01)
ere gutxi ukan 1 (0,01)
ere hala adierazi 1 (0,01)
ere hala gertatu 1 (0,01)
ere hala ikusi 1 (0,01)
ere halaxe bidali 1 (0,01)
ere halaxe egin 1 (0,01)
ere halaxe ibili 1 (0,01)
ere halaxe praktikatu 1 (0,01)
ere han eduki 1 (0,01)
ere han egon 1 (0,01)
ere han galdu 1 (0,01)
ere han ukan 1 (0,01)
ere harrapatu egon 1 (0,01)
ere hemen al 1 (0,01)
ere hemen ukan 1 (0,01)
ere hizkuntza ezberdin 1 (0,01)
ere hizkuntza mintzatu 1 (0,01)
ere hor lan 1 (0,01)
ere hori behar 1 (0,01)
ere hori esan 1 (0,01)
ere hori gertatu 1 (0,01)
ere hori nahi 1 (0,01)
ere hori saiatu 1 (0,01)
ere horixe aitortu 1 (0,01)
ere horixe gertatu 1 (0,01)
ere horixe lorrindu 1 (0,01)
ere horixe nahi 1 (0,01)
ere horixe pasatu 1 (0,01)
ere horixe pentsatu 1 (0,01)
ere idatzi euskara 1 (0,01)
ere idatzi ukan 1 (0,01)
ere ikasi behar 1 (0,01)
ere ikasi nahi 1 (0,01)
ere ikusi adinako 1 (0,01)
ere ikusi egon 1 (0,01)
ere ikusi ez 1 (0,01)
ere inor aipatu 1 (0,01)
ere inor gorputz 1 (0,01)
ere irakurri gabe 1 (0,01)
ere irakurri ote 1 (0,01)
ere jakin Etxepare 1 (0,01)
ere jakin hori 1 (0,01)
ere jakin oroimen 1 (0,01)
ere jakin zerbait 1 (0,01)
ere jarri egon 1 (0,01)
ere joan ezan 1 (0,01)
ere joan Paris 1 (0,01)
ere kantatu dieta 1 (0,01)
ere kantatu zilegitasun 1 (0,01)
ere kendu ez 1 (0,01)
ere lagun bat 1 (0,01)
ere lagun handi 1 (0,01)
ere lagun hori 1 (0,01)
ere lagun mendi 1 (0,01)
ere lagun ondoan 1 (0,01)
ere lan argitaratu 1 (0,01)
ere lan asko 1 (0,01)
ere lan egin 1 (0,01)
ere lan hartu 1 (0,01)
ere liburu balios 1 (0,01)
ere liburu batzuk 1 (0,01)
ere liburu egon 1 (0,01)
ere liburu gisa 1 (0,01)
ere liburu hori 1 (0,01)
ere liburu urte 1 (0,01)
ere literatura eragin 1 (0,01)
ere literatura jaso 1 (0,01)
ere literatura sinestun 1 (0,01)
ere literatura teoria 1 (0,01)
ere literatura zerbait 1 (0,01)
ere nahiko goxo 1 (0,01)
ere nahiko kontrakultura 1 (0,01)
ere nahiko maskara 1 (0,01)
ere nahiko mingarri 1 (0,01)
ere nahiko urrundu 1 (0,01)
ere ni al 1 (0,01)
ere ni arima 1 (0,01)
ere ni bera 1 (0,01)
ere ni literatura 1 (0,01)
ere oso ahuldu 1 (0,01)
ere oso bizirik 1 (0,01)
ere oso ezagun 1 (0,01)
ere oso frontoi 1 (0,01)
ere oso garrantzitsu 1 (0,01)
ere oso gogo 1 (0,01)
ere oso gogoko 1 (0,01)
ere oso gogor 1 (0,01)
ere oso gutxi 1 (0,01)
ere oso indartsu 1 (0,01)
ere oso interesante 1 (0,01)
ere oso zabaldu 1 (0,01)
ere parte hartz 1 (0,01)
ere ukan aktore 1 (0,01)
ere ukan artzain 1 (0,01)
ere ukan eleberri 1 (0,01)
ere ukan gogo 1 (0,01)
ere ukan haiek 1 (0,01)
ere ukan hau 1 (0,01)
ere ukan horrelako 1 (0,01)
ere ukan infinitu 1 (0,01)
ere ukan izeba 1 (0,01)
ere ukan merkantzia 1 (0,01)
ere ukan mundu 1 (0,01)
ere ukan ohiko 1 (0,01)
ere ukan ordu 1 (0,01)
ere ukan oso 1 (0,01)
ere utzi behar 1 (0,01)
ere utzi egin 1 (0,01)
Urtea

Bilaketarako laguntza: adibideak

Oinarrizko galderak
katu "katu" lema duten agerpen guztiak bilatu
!katuaren "katuaren" formaren agerpenak bilatu
katu* "katu" hasiera duten lema guztiak bilatzen ditu
!katu* "katu" hasiera duten forma guztiak bilatzen ditu
*ganatu "ganatu" bukaera duten lema guztiak bilatzen ditu
!*ganatu "ganatu" bukaera duten forma guztiak bilatzen ditu
katu + handi "katu" eta "handi" lemak jarraian bilatu
katu + !handia "katu" lema eta "handia" forma jarraian bilatu
Distantziak
katu +3 handi "katu" eta "handi" lemak 3 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handia "katu" lema eta "handia" forma 2 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handi* "katu" lema eta "handi"z hasten diren formak 2 elementuetako distantzian bilatu
Formen konbinazioa desberdinak
bero + handi | asko "bero" lema eta jarraian "handi" edo "asko" lemak bilatu
bero +2 !handi* | !asko* "bero" lema eta jarraian "handi"z edo "asko"z hasten diren formak
!bero + handi|asko|gutxi|txiki "bero" forma eta jarraian "handi", "asko", "gutxi", "txiki" lemak
Ezaugarri morfologikoekin
proba + m:adj "proba" lema eta jarraian adjketibo bat
proba +2 m:adj "proba" lema eta bi hitzetako distantziak adjektibo bat adjketibo bat
bero + handi|asko + m:adi "bero" lema jarraian "handi" edo "asko" eta jarraian aditz bat
proba + m:izearr-erg "proba" lema eta ergatibo kasuan dagoen izen arrunta

Ezaugarri morfologikoak

KATEGORIA
adb adberbioa
adi aditza
adilok aditz-lokuzioa
adj adjektiboa
det determinatzailea
ior izenordaina
izearr izen arrunta
izepib pertsona-izena
izelib leku-izena
izeizb erakunde-izena
lbt laburtzapena
lotjnt juntagailua
lotlok lokailua
esr esaera
esk esklamazioa
prt partikula
ono onomatopeia
tit titulua
KASUA
abs absolutiboa
abl ablatiboa
ala adlatiboa
ban banatzailea
dat datiboa
des destinatiboa
erg ergatiboa
abz hurbiltze-adlatiboa
ine inesiboa
ins instrumentala
gel leku-genitiboa
mot motibatiboa
abu muga-adlatiboa
par partitiboa
psp postposizioa
pro prolatiboa
soz soziatiboa
MUGATASUNA/NUMEROA
mg mugagabea
ms mugatu singularra
mp mugatu plurala
mph mugatu plural hurbila
ADITZ MOTA
da da
du du
dio dio
zaio zaio
da-du da-du
du-zaio du-zaio
dio-zaio dio-zaio
da-zaio da-zaio
du-dio du-dio
da-zaio-du da-zaio-du
da-zaio-du-dio da-zaio-du-dio

Euskararen Erreferentzia Corpusa Euskararen Erreferentzia Corpusa (EEC)
© 2025 Euskaltzaindia