|
2000
|
|
|
Herri kazetaritzaren indartzea
|
ere
ikusi dugu aspaldion, herri aldizkarien bidez batez ere, baina irratiak eta telebistak ere baztertu barik. Eta Topagunearen baitara bildutako elkarteen artean ez da eredu finkorik izan, nork bere egoerari egokitu dio hizkuntza moldea, baina euskarak izan duen aberastasun handienetako bat herri kazetaritzan dagoela ezin ukatu.
|
|
|
Bestalde, nik
|
ere
ikusten dut gaiak gero eta zabalagoak direla. Gainera, mota ezberdinetako liburuak gero eta gehiago direla.
|
|
|
Eta momentu honetan ere hutsune hori ikusten dut. Beti izan da lehendabiziko eta bigarrenaren artetik hirugarren eta hurrengoetara aldea eta gaur
|
ere
ikusten da Eugi eta Belokiren eta gainerantzekoen artean aldea.
|
|
|
Botillero
|
ere
ikusi izan zaitugu zenbaitzutan. Zer moduz langintza horretan?
|
|
|
Besteak beste, Zarauzko Lizardi, Alegiko Intxurre eta Baionako Xirristi Mirristi. Bigarren edizioan talde profesionalen lanak
|
ere
ikus ahal izan ziren, esaterako, Bederen 1 eta Tanttaka taldeenak. Zorionez, gaur egun talde gehiagorentzako daude irekiak topaketok, eta talde amateurrez gain, antzerki profesionala eta eskoletako ikasleen antzerkia ikusteko parada dago.
|
|
|
1853ko neoklasikoa, material hobeko bi solairu dituenez inguruko beste eraikinetatik nabarmentzen da. Alde modernoan hainbat etxe burges eder
|
ere
ikusiko duzue.
|
|
|
Beste hiru kilometrotara ordea, Kurtzeta Mendatearen jaitsiera nabarmenean, errepidearen beste aldean behatzen hasiko garena Legutioko edo Urrunaga urtegi ikusgarria izango da. Horretarako begiratoki handi bat
|
ere
ikusiko dugu.
|
|
|
Kilometro bat beherago errepide nagusiarekin bat egiten duen bidegurutzea aurkituko dugu, baina guk momentuz zuzen jarraituko dugu, Legutioko erdigunean bertan barneratu asmoz. Bertan San Blas eliza nabarmentzen da, baina harresi hondarrak
|
ere
ikus daitezke.
|
|
|
Aitzitik, arretaz eginiko irakurketa baten bidez Arrietak eskaintzen digun mundu iradokitzailea barneratzeko zailtasunik ez dugu izango. Gainera, patroi berri honen erabileraren atzean, ezarririko canon edo ereduak desjosi eta berriro josteko beharraren aldarrikapena
|
ere
ikus genezake.
|
|
|
Ondorioz, naturaren aldarrikapena
|
ere
ikus dezakegu bilduma honetan.
|
|
|
Bestalde, bilduma honetako hiru ipuinetan tradiziozko ipuinak oinarritzat hartu eta hankaz gora jarri ditu: " txikitako ipuinak hartu, astindu bat eman eta ipuinok hankaz gora jartzeko." Joera hau Mailuix Legorbururen ipuin batzuetan
|
ere
ikusiko dugu. Honela, joko ederra sortzeaz gain, ohikoa denari beste ikuspegi batetik begiratzeko beharra azpimarratzen du.
|
|
|
Ipuin oso laburrak dira, eta hauetan argazkiak berak ipuinotan ageri ez diren arren, ipuin hauen bidez egoera jakin bateko argazki txiki bat eskaintzen zaigu, sentsazio ezberdinak iradokitzen zaizkigula. Hortaz, oso ipuin eskematikoak dira, topikoz beterik daudenak eta gehienetan galtzaileen mistifikazioa
|
ere
ikus daiteke.
|
|
|
kontalaria, omnisziente edo orojakile ezezik, esplizitoegi eta ingenuo samarra ere bada zenbait pasartetan: pertsonaiak, berriz, planoegiak, sinpleegiak, barne gatazka handirik gabekoak, ez beharbada erabat zuhur eta gisakoak zintzoen rola dutenak, baina bai pitzadurarik gabeko dolorkeria baten jabe gaiztoak eta beren kideak (kontalari orojakileak Jenaro eta Errufinoren barrenera sartu eta haien pentsamenduen berri izateko aukera ematen digun arren, ez dugu une bakar batez
|
ere
ikusten euren jokabide arimagabekoari buruzko zalantza izpirik meharrena ere dutenik). (Egunkaria II)
|
|
|
Bere aurreko eleberrietan ikusten den ideologia bikoiztasuna hemen
|
ere
ikus daiteke:
|
|
|
Egunkariz egunkari begiratuta, berriro
|
ere
ikusten ditugu antzekotasunak etaezberdintasunak. Lehenen artean, jadanik aipatu ditugun hiru joera hauek:
|
|
|
Albistegietako gaietan Euskal Herria ETBko albistegiek barrutik nola egituratzenduten begiratuta, berriro agertzen zaizkigu egunkarietan antzemandako joera batzuk.Eguraldiari eta trafikoari buruzko berriek (bereziki lehenek) Euskal Herri oso bat irudikatzen dute (joera hau lehenago
|
ere
ikusi dugu egunkari abertzaleetan). Politika gaieiburuzko albisteek, ordea, zatikatu egiten dute Euskal Herria:
|
|
|
Halako erakunde arauemaileak ohikoak izandira, bereziki administrazio liberal eta tradizio anglosaxoniarreko lurraldeetan, interes orokorreko gisadefinitzen diren jarduera arloak antolatzeko, interes orokor hori hornitzea esku pribatuen esku uztenzenean. Ez, ordea, Frantzian; eta nahiz eta gaur egun irudi hau Europako lurralde gehienetara hedatzen arizaigun, Frantzian bertan
|
ere
ikus entzunezkoa izan zen erregulazio eredu baten pean antolatu zenlehenengo sektorea.
|
|
|
Galizan
|
ere
Ikus entzunezko Legea ezarri da57, eta Madrilen, berriz, telebistakoedukiak erregulatu nahi dituen araua ezartzeko asmoa azaldu dute.
|
|
|
Horrez gain, programeneskubideak erosteko orduan, nazioarteko kirol erretransmisoak, bereziki?, RTVEeta telebista autonomikoen artean sor litezkeen tirabiretan, RTVEri eta Estatu osokoikusgarritasunaren printzipioari lehentasuna ematen dioten xedapenak ere jasotzendira35 Erkidegotik kanporako ikusgarritasunaz, lege honek ez du ezer zehazten, baina1999ko Aurrekontuak laguntzen zituen legean arautu zen arlo hau. Horrela, Erkidegoezberdinek beren arteko hitzarmenak egin ditzakete, zeinen bidez baten programakbestean
|
ere
ikusterik izango den. Horretarako, ordea, elkarren ondo koak izan behardira Erkidegoak eta, edozelan ere, Estatuak finkatutako frekuentziak erabili beharkodituzte.36
|
|
|
Ondorioz, gutxiengoek ez dituzte beren eskubide efektiboak babesturik ikusten nazioartekolegean. Berez, bere 50 urteko ibilbidean, Nazioarteko Justizia Korteak ez du gutxiengoen arazo bat bera
|
ere
ikusi, eta Giza Eskubideen Korte Europarrak, hau ere50eko urriaren 4an sortua, ez du gutxiengoei buruzko aurrikuspen araudirik.
|
|
|
Nik, bestalde, berriz
|
ere
ikusi ahal izan nuen Txillar kritikoa eta zorrotza, Pinillosirakaslea honoris causa doktorea izendatu zenean. Ikasleekin batera, pankartarenatzean zegoen irakasle bakarra bera izanik, Pinillos en izate faxista eta arbuiagarriasalatu zuen, kontuan hartu gabe bere katedra, bere senadore titulua edo pankartakideguztien adina bikoiztu eta hirukoiztu egiten zuela.
|
|
|
Laster erakutsiko dugu ezen, jaso diren ideien kontra, herrialde bakoitzekomoneta emititzen dutenak gordailu bankuak (edo banku bigarrendarrak) direla, bankuzentralek konpentsazio mekanismoan parte hartuz. Gordailuen biderkatzailearenarazoa
|
ere
ikusiko da.
|
|
|
Mendi hauetako sastrakadietan, azken montxinak elikatzen dira. Armañon mendiaren tontorrera iritsita, Karrantzako haran osoa eta Aguera ibaiaren arroa ikusteko aukera paregabea dago, eta, lainoak galarazten ez badu behintzat, Euskal Herriko gailur asko
|
ere
ikus daitezke.
|
|
|
Gailurretik hegoalderantz jarraituz gero, markatutako biderik gabe eta haitzen artean pasabide errazenak bilatuz, Venta Laperra gainean dagoen pareta handiaren ertzeraino hel daiteke erraz; sai arreak ikusteko toki bikaina da benetan, baina hauez gainera, belatxinga mokogorrien akrobaziak eta harkaitzetako beste hegazti batzuk (belatz handia, belatz gorria, sai zuria...)
|
ere
ikusi ahal izaten dira.
|
|
|
dituzte, eta urte batzuetan ustiatu ondoren, utzi egin izan dira maiz; honela, erabiltzen diren larreekin batera, abandonatutakoak
|
ere
ikusten dira. Halaber, egurra ateratzeko, baso osoak moztu izan dira, kasu onenetan soilgune handiak sortuz.
|
|
|
Ehiza ugaria denean, antzandobi arruntak intsektu, sugandila eta zenbait ugaztun txiki sartatzen ditu sastraken arantzetan eta alanbre hesietan, ehizakirik ez duenerako biltegiak osatuz. Hainbat harrapari handi ere, larreetara hurbiltzen dira bazkatzera; haranean hain arruntak diren belatz gorria eta zapelatzaz gainera, kontserbazio egoera larrian dagoen mirotz zuria
|
ere
ikus daiteke noizean behinka. Belatz handiak berak ere, habia inguruko harkaitzetan egin arren, gain hauek sarri askotan arakatzen ditu, ehizaki bila.
|
|
|
Larunbatetan, berriz, mutilen taldea atari batean jesartzen zen beti, supermerkatuan erositako litronen babesean. Neskek atari bat harago pasatzen zuten arratsa, eta gure mutikoak beti aukeratzen zuen txoko bat zeinetatik neskak
|
ere
ikus baitzitzakeen. Halakoren batean altxatu egiten zen eta ozen egiten zuen berba, eta barregarriak izan nahi zuten komentarioak jaurtitzen zituen lau haizetara.
|
|
|
Eta ordu arte malkoei eutsi banien ere, handik aitzina ezin, eta nigar batean urtu nintzen. Eta, argiz gabeturik zirudien ziega hartan deus
|
ere
ikusten ez nuela, oihu egin nuen: " Aitaaa!", baina pareten oihartzun errepikatua bertzerik ez nuen aditu.
|
|
|
—Bai, mundu zabala baino zabalagoa duk gure mundu tipi hau, Joanes, zeren gaur
|
ere
ikusi baituk zein hertsia den mundu zabal delakoa...
|
|
|
Bai, egia da ezen munduak ez duela deus ere jakinen, nola nahi baitzuen Axularrek, zeren irakurle bakarra izanen zaitudan, baina, halarik ere, gogoan ditut osaba Joanikoten hitz haiek, Inkisizionearen ediktu baten ondotik erran zizkidanak, zeinak guztiz neureak egiten baititut mementu honetan: " Bai, mundu zabala baino zabalagoa duk gure mundu tipi hau, Joanes, zeren gaur
|
ere
ikusi baituk zein hertsia den mundu zabal delakoa..." Halakoxea baita zuri lotzen nauen mundua ere, jaun André...
|
|
|
Eta ez duk orainokoan predikatu izan digutena, Aristotelesen bidetik, hemen lurra, lohitsua eta zikina, eta han goian zerua, garbia eta aratza... Izan ere, ez zagok zerua eta lurra bereizten dituen marrarik ez mugarik, eta, beraz, ez zagok lurrik ez zerurik, ez erakutsi izan diguten moldean bederen... zeren hik
|
ere
ikusi izan baitizkiok behin baino gehiagotan eguzkiari teleskopiotik, azalean dituen orbainak, baterat eta bertzerat higitzen direnak, eta zeren, halatan, eguzkia lohitsua den, baita Aristotelesen zerua ere, ondorez —hitz haiek osabari entzunak nizkion lehen ere, baina, geunden tokian geundelako edo geunden mementuan geundelako, nehoiz baino klaragoak eta aratzagoak egin zitzaizkidan eta neh...
|
|
|
Hantxe ene urduritasunari eta neure ezinegonari leku emaiteko okasionea! Aitzinetik
|
ere
ikusia nuen nik osaba Joanikot, posizione are irrigarriagoan, noiz eta Urbiaingo jauregian erori baitzen eskaileretan beheiti, kakontzia eskuan zuela; jauregiko egun hartan, ordea, osabak min har zezakeelakoan edo, izutu egin nintzen hatsarrean, eta ez nuen, halatan, irririk egin, harik eta osaba bera irriz hasi zitzaidan arte; lohiaren gainerat erori zen bertze egun hartan, alabaina, nola urduri... Berehala joan zitzaidan, ordea, irri egiteko gogoa!, zeren, ene irria aditu bezain sarri, tximistak harturik bezala zutitu baitzen osaba, eta, ukabila altxaturik, erran zidan:
|
|
|
Eta behatu nion berriro Pedro Huiziri, eta irri harro urrun bat egiten sumatu nuen oraingoan, osabari aditzerat eman nahi balio bezala ezen ez zuela haren aburua aintzakotzat hartzen; bertze jauntxo guztiak, berriz, harri eginik zeuden, norat beha ez zekitela... eta haietarik bat
|
ere
ikusi nuen eskua bekokirat zeramala, iduri zuelarik ezen zeinatzerat eta aitaren egiterat zihoala; eta, haien artean, aita bakarrik izan zen garbiki irri egin zuena.
|
|
|
Eta, etxeko pasabideetan barrena nindoala, itzal bat ikusi nuen, bertze noizbait
|
ere
ikusi izan nuena, neskame baten itzala izan zitekeena eta eneganik ihesi zirudiena, arestian barrandan eta guardian ari izan balitzait bezala...
|
|
|
Eta anitz etxe. Eta zaldi eta mandoren bat
|
ere
ikusi genuen, aspaldiko partez. Eta, begiak harat eta honat genituela eta etxe haietan barrena abiatzen ginela, Fernando Pacheco zeritzan andaluz baten egoitzan hartu genuen ostatu.
|
|
|
—Eta bertze bat
|
ere
ikusi dut, baina ihes egin dit... —eta iduritu zitzaidan ezen zorabioak eta eldarnioak hartu zuela dukesa.
|
|
|
Eta Betiriri azala orbanez eta ubelunez bete zitzaion, eta hura ere hil zen, eta haren emazteak eta haren etxekoek erran zuten ezen etxeko jaunak errana egia zela egiazki, zeren eta guztiek
|
ere
ikusi baitzizkioten horzkaden seinaleak eta markak, orbanez orban eta ubelunez ubelune.
|
|
|
—Ergel arraio bati ere ez zitzaion gogoratuko autoa hain agerian uztea, itsu batek
|
ere
ikusteko maneran.
|
|
|
Kablearen muturretik tiraka, zenbait suhiltzailek ahaleginean ziharduten, arrantzari bota luzeetan balantzaka, ibai zola hil agorrak tipituan. Zubiaren bi muturretan, dozena erdi udaltzainek trafikoa geldiarazten eta saihesten zuten, eta bertzelako poliziarik
|
ere
ikusten zen han hemen, balakontrako atorrei eta metrailetei zirrika. Batzuen eta bertzeen ibilerei begirik kendu gabe, ohiko erretiratu tropak so egiten zion dohainikako ikuskizunari, inguruko berdeguneetako zuhaitzen itzalpean gerizaturik.
|
|
|
oihuak, irainak, aieneak, negarrak, mehatxuak... baita, zergatik ez, bat bateko damutze bat ere emakumearen aldetik. Halakoak
|
ere
ikusiak gaituk. Eta hara non adar ezarle jelostua tiroka abiatua —Potzoloren eri zuzena pistola bateko kanoi bilakatu zen— Dinbi danba maitaleari, dinbi danba maitalearen senarrari eta, hasian hasi, dinbi danba bere buruari ere.
|
|
|
Ez naiz hainbertze eskuzabaltasun erakutsiren lekuko gertatu, nola izeba Milagrosek gure adiskidearekin —eta bidenabarrean, gurekin— Orobat, gutitan sumatu dut hain ageriko ordain eskasik. Gaztetan behinik behin, inoiz ez nion esker hitzik aditu edo estimaziorik den mendrena
|
ere
ikusi izebarekin. Eta ez naiz omenka ari.
|
|
|
Esaldia astebete lehenago ikusitako filme batekoa zen eta protagonista maskulinoak —detektibe beltz gihartsu bat, gogorrenetan gogorrena, ordu eta erdian inon diren ukaldi eta tiro guztien banatzaile— protagonista femeninoari —New Orleansko mafioso zuri baten andre are zuriagoa, ordu eta erdian bere senarrari inon diren adar guztien paratzaile— botatzen zion, aski molde traketsean larrutan egin eta gero. Anak
|
ere
ikusia zuen, hartaz mintzatuak ginen erredakzioan.
|
|
|
—Zuen berezitasunetariko bat duk, beraz. Lehengoan
|
ere
ikusi nitian, Zabalguneko ostatu batean, eta ez zuan besta haien artean.
|
|
|
—Zuk
|
ere
ikusi zenuen Urtxipia jaunaren hilotza, ezta?
|
|
|
—Ez duzu berriz
|
ere
ikusi —itauna baino areago, egiaztapena zen.
|
|
|
Ana Morena ez zen gehiegitxo kexatu, oro galdua duenaren etsipenarekin askatu zuen bularretako bikoitza, eta airean utzi zituen lau bular dilindariak, tilin eta talan, denbora luzez. Exhibizionismo puntu bat
|
ere
ikusi uste izan nuen dohakabe haren jardunean, halako jaidura hozkirritsu bat. Baina ez nion ametitu nire buruari pentsamendu makur hura, zakarkeria matxista atzerakoi hura.
|
|
|
Elefantearen laudorio zintzo haren ondoren, harmaila gotikoetan zeuden ikusle elefantez mozorrotuek zein bene benetako elefanteek, tronpak zerurantz ezin ikusgarriago altxaturik, blues espiritual bat jo zuten, eta gainerakoak txaloen bidez eraman genuen doinu bihozkor haren konpasa, eta hainbat metxero eta poxpolo
|
ere
ikusi ahal izan nituen piztuta, ordurako gainean genuen ilunsenti hauskara argitu nahian bezala, argi gorri txiki bat hemen, bestea harantzaxeago, halako errosario dizdizari bat osatuz bezala. Amaitu zen ereserkia, hustu ziren gure belarriak, joan ziren itzaltzen poliki poliki, eta lanturu isil batean, su koloretsuak, eta bat batean hotza sentitu genuen guztiok biho  tzean, hotz gordin adieraztezin bat, ukiezina, hilkutxetako hotza bezalakoa.
|
|
|
Bere kabuz, diruaren akuiluz, etorriko zenik ere izango zen apika; ez naiz ni horien artean zenbatzekoa, Jainkoak ongi daki hori edo jakingo luke, aspaldian hila ez balitz; era berean, dagoeneko ohartuta egongo da irakurlea Oinazeak orduak luze ditu programa ez zela programa arrunt bat; zerbait izatez gerotan, gehiago zela epai bat, non gonbidatuak eta irakurleak jakin behar luke gonbidatu hitz horri zein zentzu eman ez baitzuen defentsarako aukerarik txikiena ere, nire aurretik joan ziren gizagaixo guztien paraderoak ezinago argi erakusten duen moduan. Baina epai bat zenik ere ez nuen bete betean uste; beste errezelo batzuk egiteko
|
ere
ikusten bainituen han hemenka arrazoiak, oraindik adierazi ezin dizkizudanak bestalde, baina denboraren joanak egia bihurtu zituenak nire begien argitan. Berririk aurreratu ez, baina nahikoa da begien bistan degoena irakurleari azaltzearekin:
|
|
|
Aurrera bakarrik. Ez nuen nolanahi hautsiko ongi portatzeko aitak eman zidan agindua, eta gainera, zer demontre!, nire lagunek
|
ere
ikusi ninduten, eta oso aukera gutxi nuen haien aurrean norbait nintzela agertzeko. Astiro edan behar nituen egun hark ekarri zizkidan aurrerapenak.
|
|
|
Eta abeslariek Ego sum luze hura amaitu zutenean, ireki nituen begiak. Amonaren heriotza baino lehen hainbestetan izana nintzen elizan, eta ez nuen aingeru tripoil hura behin
|
ere
ikusi. Aingeruaren pitilin zuri hura ikusi eta bekatu beldur infernu nahasi beltz batean ito zen nire burua, eta negarrari ekin nion.
|
|
|
Aurrena goiko pisuan egon gara eta zinez ikustekoa zen dantzariek gehienak hego amerikarrak, gehienak kolore ilunez jantziak zein serio eta lizun hartzen zituzten salsaren konpas bihurriak. Luis, ordea, irri malizios batekin inguratu zait dantza eskatzera, baina erantzuteko betarik eman gabe neure burua deabruzko erritmo batean ikusi dut, Luisen gorputzari ezin itsatsiago eta, hala ere, askatasun sen  tsazio ikaragarri batekin (begirada jaso dudan istant batean, Ruben
|
ere
ikusi dut, hiltegira daramaten bildotsaren begiekin). Luisekiko saioa amaitutakoan, Rubenengana jo, eta dantzara atera nahi izan dut, baina bera haitza baino geldiago egon da, eta behin eta berriro uko egin dio, kasik indarka, nire gonbitari.
|
|
|
Gogoratzen al zara Monument Valleyko hartan Rakel zelan ikusi nuen furgonetatik jaisten? Kontua da Adelak
|
ere
ikusi zuela, eta bideoan grabatu zuela Dan Rakeli jaisten zelan lagundu zion, eta kontua da Adelak Dani txantajea egin gura diola material horrekin: antza, gidaria taldekideak arroilera eraman, eta itzulitakoan atzera dendan sartu denean, Adela joan egin zaio, badakizu, Estherrekin duen apustua irabaztera, baina, normala denez, Dan haserretu egin zaio, eta erotuta dagoela esan, eta gura duena egiteko mendekuaren bideo horrekin, berak Rakel furgoneta gainean lo egitera gonbidatu baino ez zuela egin.
|
|
|
Baina hipotesi ebolutiboa konexio formal baten arropa gisa soilik
|
ere
ikus dezaket.
|
|
|
Ildo honetan logika ikusten dugu baina logizismorik gabe. Mistika
|
ere
ikusten dugu, baina mistizismorik gabe. Horrela Tractatus eko logikaren mundua eta etikarena (edo estetikarena, edo erlijioarena, edo mistikarena, hau da, balioen mundua) elkarrekin doaz ildo berean.
|
|
|
Kontxako badia inguratzen zuen errepidetik polizia auto batzuen uluak heldu ziren gu geunden lekuraino. Haien argi urdin birakariak
|
ere
ikusi ahal izan zituen Lauaxetak, Kontxako badia ondoko errepidean San Martin kalerantz ziztu bizian. Gerrako zauritu bat banintz bezala eraman ninduen gero, kontu handiz eta neke handiagoz, Lauaxeta komandanteak pentsio batera.
|
|
|
– Tira, zeozer ikasi diagu Egunkaria n hainbeste urtez tolosar artean lan eginda –asmatu nuen esaten, urduri artean
|
ere
ikusi berri nuenak sortutako harriduraren ondorioz.
|
|
|
Jende askorekin egiten dugu topo hala ere. Bigarren mailako errepide batera edo herri txiki bateko plaza ingurura jaisten garelarik maiz ikusten dugu Goizeder, ihesean beti, polizia autoen uluak eta argi urdin birakariak orpoz orpo; batzuetan, haatik, mendian
|
ere
ikusten dugu, herri batetik besterako bidea oinez egiten, eta horrelakoetan gurekin solasaldi labur bat egiteko astia hartzeko moduan izaten da. Mateo Txistu noiznahi ikusten dugu basoan, baina hark ez du sekula guregan erreparatu ere egiten, hain dago bere etenik gabeko ehizean tematua.
|
|
|
Azken horrek bere papardoan perlekiko lepoko bat luzitzen zuen, begiak eta ezpainak higuingarri pintatuta zeuzkan. " Ez zintudan behin
|
ere
ikusi, uste dudanez", ekin zion hark, elezuri. " Probablea da", esan zuen Xanek.
|
|
|
Bera gainera gauza horietarako oso reserbatua zuan. Baina bai, gorde eta gero
|
ere
ikusi izan nian; beti etxean, hori bai; ez zian handik irten nahi izaten; eta hala ere, etxean ere bijilatuta zegoela susmoa zian. Behin leihotik begira begira gelditu zuan eta:
|
|
|
Hantxe zen, bai, neska, kortinaren zirrikitu batetik ikusi zuen, aulki altu batean eserita, telefonoz ari. Alta, Elik
|
ere
ikusi zuen bera. Ez ote zion, gainera, berari eskuaz keinu bat egin.
|
|
|
Pitita ere apenas ezagutzen nian orduan eta, Henri berriz, antiojo beltzak eta lehenago ibiltzen ez zituen bibote luzeak ere bazitian eta, amak ere ez zian ezagutu aurrena. Hilabeteak zeramatzaan hark
|
ere
ikusi gabe, Henri ez baitzen aldegin zuenez geroztik etxean azaldu. Pitita bazter batean gelditu zuan, eta amak, bera ere ziztrinduta eta ohean zegoan eta, ezagutu zuenean oihu bat egin zian eta besarkatu zian eta, lehenbiziko gauza:
|
|
2001
|
|
|
Orain talde gazteek" ea egiten didaten" diote, ez" ea nik egiten dudan". Hori diskoetxeen dinamikan
|
ere
ikusten da. Lehen maketa grabatzen zenuen, maketa horrekin bira bat egin eta zuzeneko kontzertuetan errodajea lortzen zenuen.
|
|
|
Eta martxoan," Pinotxo" klasikoa," Ipar haizearen itzulera" animaziozko filma eta estetikoki bideojoko baten itxura duen" Megasonikoak". Martxoan film hauek Gasteizen
|
ere
ikusi ahal izango dira, eta litekeena da Donostia eta Iruñeko zine aretoetara ere iristea. Izan ere, Bartonen nahia ekimen honen jarraikortasuna bermatzea da, beste esparruetan bezala, zinema munduari dagokionez ere euskararen normalizazioruntz aurrera egiteko beharrezkoa baita bidea ez etetea.
|
|
|
zezenketak" El dia de la liberacion" ziren Bilbon, eta jakina, orduan frankistak joaten ziren. Baina azken 20 urteotan jende dezente hasi da joaten, Donostian adibidez, edo Azpeitian, Eibarren... zaletasun handia dago, eta jende gaztea
|
ere
ikusten da, noizbehinka bakarrik, baina tira...
|
|
|
Helegitean azpimarratzen denez, aipatutako artikuluak, besteak beste, Konstituzioaren aurkakoak lirateke, Funtzio Publikoaren Legearekin kontraesanean, karrera eta promozio eskubideak urratzen dituztelako. Euskararen erabilerari buruzko zenbait argudio
|
ere
ikus daiteke, batez ere, euskararen erabilerarako dekretua baino, ez erabilerarako dekretua dela. ELAko Bixente Arriola, LABeko Juantxo Barcos, ESK eta EILASeko Juan Antonio Cantero0 eta CGTko Jose Manuel Pitak bideratu dute helegitea.
|
|
|
Bertan, autore bakoitzari buruzko datuak, gai desberdinak genero desberdinetan eta aro historikoetan izan duten tratamendua, joera literarioek une historiko bakoitzean izan dituzten ezaugarriak eta beste hainbat informazio dago kontsultagai. Gainera, autore garaikide zenbaiten ahotsa eta irudia
|
ere
ikus daiteke CD ROM honen bidez.
|
|
|
Eraikin erlijiosoei dagokienez, herria ondo hornituta dagoela esan behar: San Adrian, Santa Maria Magdalena, San Bartolome eta Trinitateko baselizez gain San Benito komentua
|
ere
ikus dezakegulako. Baina guztien gainetik herriko bi eliza nabarmentzen dira, XVII. mendeko Santa Maria Magdalena (margo eta tailu ederrez apaindutako erretaula barrokoak) eta XIV. XV. mendeko Jasokundeko gotikoa (erretaula nagusia nabarmentzen da).
|
|
|
Sei urtetik aurrerako irakurleei zuzendua Anaya argitaletxeak gazteleraz plazaratu duen Mariasun Landaren" La bruja y el maestro", duela hilabete batzuk egile berak Euskal Herrian kaleratu zuen" Sorgina eta maisua" ipuinaren itzulpena da. Gainera, hemendik gutxira, katalanez
|
ere
ikusiko du argia. Badira ezberdintasunak jatorrizko bertsioaren eta beste hizkuntzetan eskainitakoen artean, halere:
|
|
|
Itsasbazterrari sigi saga jarraitzen dion errepide arbolatsuan aurrera, zentraletik 7,5 kilometrotara begiratoki polita aurkituko dugu, urrunean Gaztelugatxe inguruak
|
ere
ikusteko aukera emango diguna. 5 kilometro geroago, azkenean Bakion sartuko gara, Bizkaiko txakolina dastatzeko eta hondartza gozatzeko duen herri atsegina.
|
|
|
Surf modako arropa oso garestia da, eta batzuk nahiago dute xoxak material onean gastatzea (taula edo traje ona hartzea), arropa garestietan baino. Alderantzizkoa
|
ere
ikusten da, taula txarra baina sekulako arropa dotorea duen jendea, alajaina.
|
|
|
La Polla, Kortatu eta abar. Oso ondo dago musika hori, bere garaia izan zuen eta orain
|
ere
ikusten da denbora igarota, kanta horiek bere indarra dutela. Hori positiboa izanik, bere alde negatiboa ere badu, 20 urte hauetan mugimendu bat egon delako baita ere.
|
|
|
Batasunak Europan daukan ordezkariak bestelako arrazoi batzuk
|
ere
ikusten ditu: " Nazioartean portaera ahula daukagu, baina garai batean, EKBren eskutik gure ekarpena bakarra zen euskararen komunitatetik, Euskal Herritik.
|
|
|
Monolito harrigarri hauek muino honetan zehar barreiatzen dira, lurretik nabarmenki gailenduz. Ikusgarriena, eta zeharo txundituta uzten gaituena basilikatik kilometro batera dago, aparkalekutik hasten den bidezidorra hartu eta handik 100 metrora (aparkalekutik bertatik
|
ere
ikusten da).
|
|
|
Gernikako azokatzarrean aurtengo udazkeneko uzta beldurgarriko kuia erraldoiek eta indaba zakukadek tarterik uzten badute alberjiniaren bat
|
ere
ikusiko dugu. Patata, tomate eta piperren familiako kidea da alberjinia (arabierazko" al betigenn" etik), Solanum melangera.
|
|
|
(27)" lehenago
|
ere
ikusi den plaza errektangularra".
|
|
|
Psikoanalista baten antzera, irakurleak jakin egin du pertsonaia hauen jokabidea interpretatzen, Victoriari entzuten, bere iritzietan baitago nobelaren klabea. Azken batean, Rossettiri edo psikoanalistei Victoriak dien higuinaren oinarrian, jokabide sexisten gaitzespena
|
ere
ikusi behar baita: Rossettiri dagokionez, artelana edozeren gainetik jartzeagatik; psikoanalisiari dagokionez, berriz, nobelan hainbestetan aipatzen den S. Freuden hainbat teoria sexistarengatik.
|
|
|
Holan en poesian badira teknika bi, gerora Sarrionandiaren poesian
|
ere
ikusiko ditugunak. Bata poemen laburtasuna litzateke.
|
|
|
Lankide izan nuen nobel saridun batek esaten zuen bezala: Ikertzea da beste batzuek
|
ere
ikus dezaketena ikusi eta inork pentsatu ez duena pentsatzea.
|
|
|
Peana gaineko girtendun gurutzeak Santa Maria del Naranco n
|
ere
ikus daitezke; baina kasu honetan peana edo oinarri hori tabularra da. Aldiz, mundu merobingiarrean nagusiak dira peana triangeluarren gainean eginiko gurutzeak (adibideak, benetan, asko dira:
|
|
|
aginteen arteko harremanetan Erdi Arokoelizak zuen papera eta gaur duena erkatzea interesatzen zitzaidan: Erdi Arokogizartearen irudi estatikoan elizak zuen zerikusia aztertu nahi nuen, besteak beste, gaurkoan zer nolako eragina duen
|
ere
ikusteko.
|
|
|
eta, ukipen egoerako bigarren hizkuntzak? noraino diren arazo antzekoak/ bereziak jakitea; baita
|
ere
ikustea ukipen egoeran dauden hizkuntzen artean, noraino dominatzaile/ menpeko, edo gehiengo/ gutxiengo egoeretan dauden hizkuntzak antzera/ ezberdin ulertu behar diren.
|
|
|
Euskal Herrian askoz urriagoak dira arlo honi buruzko esperientziak, eta, guk dakigula, liburu honen autoreak Udako Euskal Unibertsitatean gauzaturiko esperientziak dira salbuespen bakarrak Dena dela, esan behar da, liburu honen azken eranskinetan gai honekin lotuta dauden helbide interesgarri asko bilduta daudela, eta, nola ez, Internet ek eskaintzen dituen web orriak
|
ere
ikus daitezkeela. Orri horiek perfumea bezain liluragarriak dira, argazki zoragarriez hornituta; agian, falta zaien gauza bakarra gure gaia da, hots, usaina.
|
|
|
Espezie eta jatorri geografiko desberdinetako landareak merkaturatu ohi dira, eta horien osaera oso aldakorra izan daiteke. Printzipio aktibo batzuk edo besteak nagusitzen diren ekintza kontrajarriak
|
ere
ikus ditzakegu: Rg1 ginsenodoa hipertentsiotzailea eta estimulatzaile zentrala da, eta Rb1 hipotentsorea eta lasaigarria da.
|
|
|
Senarrak, baina, emaztea etxeko zulo bazterrean egon dadin gogo badu, nehor
|
ere
ikusi gabe, honek ez du bere burua agertuko. Zenbait etxetan emaztea hilobi barruan sartua bezala bizi da.
|
|
|
Indioek beraiek
|
ere
ikusten dute doteak ekartzen duen hondamena. Egunkarietan eta," This abhorrent social evil" deitzen dute," Gizarteko gaitz arbuiagarria".
|
|
|
Eta bat
|
ere
ikusi zuen. Ez zen Kalaportukoa, banderarik gabe zihoan eta goitarra izango zen.
|
|
|
‘Hemen ezin dira horrelako pelikulak ikusi baina, ’ esan nion Goiori ahapeka. ‘Zuk ez dakizu nor den BB, emakume hori biluz biluzik jartzen da, neuk
|
ere
ikusi nuen... ’
|
|
|
Eta Goiok besoa luzatu zuen, begiek ezer
|
ere
ikusi gabe, eta amak hartu zion eskua eta zauri haren ezpain josiak laztanarazi zizkion, eta orbaina leuna iruditu zitzaion.
|
|
|
Eta kanpamentura itzultzeko ordua ailegatzean, haize gogorreko elurtearekin, hogei edo berrogei metrora deus
|
ere
ikusi ezin dela, helbideen postea izango da atzera jiratu eta Maladiozhnaian antzemango duzun azkena:
|
|
|
Gero inprentako letretan
|
ere
ikusiko zuen euskara, halako egun batean Artekaleko paperdendara sartu zenean. Han egunkariak saltzen ziren eta dorre moduko hiru pilo zeuden, El Correo Español, La Gaceta del Norte eta El Diario Vasco.
|
|
|
bai. Eta itsaselefanteak
|
ere
ikusiko dira, izotzen artetik, beren buru bizkarren dirdira erakutsiz. Baina iparralderantz doaz denak, han behean lurralde edo uralde apur bat epelagoan zita akordatua balute bezala.
|
|
|
Portuaren sarrerako uretan txalupa txiki bat ikusten zen, hutsik eta uhinek jitoan kulunkatzen zutela, eta alboan bulto bat, alkandora urdina urgainean. Baina alkandoraren mahuka haiek jarraipena zutela iruditu zitzaion, eta bi eskugain erreparatu zituen, eta urpera begira zetzan buru garondo ilebustia
|
ere
ikus zitekeen bi esku hilen artean
|
|
|
Elurtzan zehar jarraituko duzu noraezean, eta galdu egin zarela ohartuko zara derrepentean. Zuritasuna zeharo iluna egingo zaizu, eskua begien parera altxatu eta ez duzu ez eskularrurik, ez eskurik, ez deus
|
ere
ikusiko, iluntasun zuri hori baizik. Itsututa zaudela konturatuko zara.
|
|
|
Eta han goiko leihoan ikusi genuen, zerekin eta largabista batekin ari zen orain Goioren etxera bidea zelatatzen. Petit Maison talaiatik aurrez aurre zegoen, nondik gentozen ere jakingo zuen beraz talaiariak, hara sartzen
|
ere
ikusi gintuela atera genuen kontua.
|
|
|
Ez nik. Ez det behin
|
ere
ikusi.
|
|
|
Besterik
|
ere
ikusten eta entzuten da, halaz guztiz. Gure herri kantek  flamencoa bazter dezakete:
|
|
|
Sinbolo berrien artean, pertsona ezagunak
|
ere
ikus daitezke Zazpigarren zigilu honetan: Joxe komeriantea, emaztea eta semea, gure artean dabilen Familia Santuaren errainu bizia.
|
|
|
adiskide dudan egilearen izenik ez dut emango, eskribau jaun ezagun bat eta bere aldizkaria are gehiago haserre ez daitezen8 Ez dut uste garai hartan igarle miresgarri nintzenik, urrutirako betaurrekorik gabe nork nahi ikus zezakeena baizik ez nuen esan, hain zen nabari. Baina oraindik
|
ere
ikusi nahi ez dutenik aski denez gero gure artean, hona aldatzera noa zenbait pasarte ortografia, hori bai, zertxobait aldatuaz, gezurra badirudi ere ez bainaiz sekula, oraintsu arte, h zalea izan:
|
|
|
Horrexegatik nonbait, argirik eza dela medio, ez diot antzematen zer ikuskizun duten oraindik oraingo aurkikunde miresgarri horiek hemen  darabilgun auziarekin. Nobel saria urrutitik
|
ere
ikusi gabe, ordea, zerbait ikusi dut, beste gehiegik ere betaurrekorik gabe ikusi dutena: haur batek, alegia, zeharo eta erabat gal dezakeela bere lehen hizkuntza, bestetan hazi dutelako gero.
|
|
|
bigarren estazioa Artetxe beraren" Arrixku bat3" izango da. Belaunaldi batetik bestera, gurasoengandik seme alabengana, jaitsi gabe
|
ere
ikusi da horrelako aldakuntzarik: hor dugu lekuko, beste milaren artean, Doriot.
|