|
2000
|
|
|
Izan ere dantza generikoa da, Europa osoan zabaldua, tokian tokiko berezitasunak dituena: Euskal Herrian baditu berezitasun batzuk, eta herri bakoitzekoak
|
ere
baditu bere ezaugarriak. Hizkeren modukoa da, euskara bat da Euskal Herri osoan, baina herri bakoitzak bere hizkera du.
|
|
|
TXT atala iritsi zen, hainbat orrialde, koloretan gainera, komikiei eskaintzen zien gehigarria. Corto Maltese edota Tintin klasikoez gain, bertakoek
|
ere
bazuten lekurik TXT n. Lopetegi hasi zen azala betetzen eta 88tik aurrera Mattinek beteko zuen haren tokia.
|
|
|
Bat nator Koldok esandako gauza askorekin. Euskara batuan euskalkiek
|
ere
badute beren lekua. Zer da euskara batua?
|
|
|
», Francho Nagorek aipatu duenaren arabera. Orain arte poema, ipuin eta ikerkuntza zenak alor berriak
|
ere
baditu gazteei esker. Zaragozan adibidez, fanzine eta komikigintza ere landu izan dituzte, horrela kutsu modernoagoa eman diote hizkuntzari.
|
|
|
Hiztegi orokorrez gain, aurretik eginak zeuden hainbat bilketa lan ere izan dute oinarri eta baita gaiaren inguruko artikulu batzuk ere. A. Perez Bilbaoren «Bermeoko herri hizkera», Bernardo Estornes Lasaren «Erronkariko uskararen hiztegia», Edurne eta Amaia Alustizaren «Zegamako despektiboak» artikulua, «Aizu! »n Karlox Barrentsorok idatzitako «Euskaraz
|
ere
baditugu irainak», Iñaki Martiarturen «Zubererazko irain bilduma» argitaragabea edo Covadonga Garciak berak osatutako eta oraindik kaleratu ez den «Bizkaierazko irain bilduma» dira erabilitako iturri batzuk.
|
|
|
Ohi legez, abertzale eta ez abertzaleen arteko lehia da Hego Euskal Herrian, baina abertzale eta estatalistek
|
ere
badituzte lehia bereziak beren baitan. Abertzaleen artean hor da tira-bira:
|
|
|
Iparragirreren biografia kaleratuko dut eta literaturako beste atal batzuk ere zabaldu dizkit. Baina, esan bezala lehenago
|
ere
banuen liburu bat ateratzeko asmoa. " Connemara" ez bazen beste bat izango zen.
|
|
|
Basauriko ipuin erotikoen lehiaketa bitan irabazi nuen eta horrez gain, beste ipuin solte batzuk
|
ere
banituen, liburu batean argitaratzekoak nituenak. Proiektua gogoan nuen eta Elkarlanean argitaletxekoekin hitz egina nuen.
|
|
|
Lan oparoa egin zuenez, ilustrazioak
|
ere
baditu. Hala ere, ikerketa bat egin litzateke gehiago jakiteko, gizon bakar batek ezin baitio hainbeste enkarguri aurre egin.
|
|
|
Liburu txikiekin oso ondo joan dela dirudi, eta gazte alorrera zabaldu nahi dute ekimena. Sari hau jarri dute, eta badakit asmo zabalxeagoak
|
ere
badituztela. Hau pauso planifikatua da eta aukera handia ematen du.
|
|
|
Eleberria errealistatzat jotzen duzu, baina magikotasun puntu bat bat
|
ere
badu nire irudiko.
|
|
|
Segurtasun aldetik batez
|
ere
dituzte abantailak. Zentroak baldintza egokiak bete behar ditu, edozer gertatuz gero lehenbailehen erantzun ahal izateko.
|
|
|
eszenaratzearen freskotasuna batetik eta Paco Mir en testu bihurria bestetik, ateraldi, keinu, ironia eta amarruz betea. Erritmo bizia ematen laguntzen dion asmazioa
|
ere
badu, lerro hauetan argituko ez duguna, obra ikusteko asmoa duenak ezustea har dezan. Erreferentzia barregarriak ez dira falta eta zirto ugari aurkituko duzu bertan.
|
|
|
Mintzaira bat baino gehiago jakitean izugarri zabaltzen zaizu munduaz duzun ikuspegia, hala da, mundua leku garaiago batetik ikusteko parada ematen baitizu. Komunikazioa ez ezik, ikusmolde bat, logika bat
|
ere
baduelako. Egin kontu," gora gu eta gutarrak" esaldiaren esanahia ulertzeko euskara ikasi egin behar da, ez da aski norbaitek azaltzea.
|
|
|
Horrek
|
ere
badu zerikusia irakurle potentzialarekin eta merkatuarekin. Liburu bat egin eta jakingo bazenu urtebetean horrekin 600.000 ale salduko dituzula, gauzak asko aldatuko lirateke.
|
|
|
Zure gustuko idazleak aurkitu behar dituzu eta gero erail, zure bidea aurkitzeko. Eta musikak
|
ere
badu eragina. Ruper Ordorikaren bidez ezagutu genuen Atxaga eta horren bidez Sarri...
|
|
|
Eta beste alde negatibo bat
|
ere
badu. Saritutakoak ematen dira soilik ezagutzera eta jende askorentzat frustrazio arrazoia ere izan daiteke.
|
|
|
Gogoan dut bertan tokatu zela egun hartan Joan Mari Irigoien ere eta bi idazleek hitz batzuk egin zizkiotela elkarri. Markek galtzarbean zekarren izenburuak harritu
|
ere
gintuen Joan Mari eta biok. " Cod, A Biography of the Fish That Changed the World".
|
|
|
Matxinsalto bildumako istorio hau zortzi urtetik gorako haurrentzat idatzi du Antton Kazabonek eta Andoni Odriozolak marraztu. Kontakizunaz gain, ipuinak hiztegi labur bat eta oroimena neurtzeko ariketak
|
ere
baditu
|
|
|
Aukerak badauzka eta gaitasuna
|
ere
badu... Baina...
|
|
|
Haur antzerkiaz gain, kutsu soziala duten gaiak taxutzeko asmoa
|
ere
badute. " Konpromiso soziala eta etikoa oso kontuan hartuko dugu gure ekoizpen guztietan.
|
|
|
Taberna eta dantza aretoa ditu, eta igandetan dantzan eta kartetan aritzen den jendez beteta egoten da. Frontoi txiki bat
|
ere
badute, pilotan eta paletan jokatzeko. Urtero egiten dituzten ekimenen artean aipagarriak dira azoka, odolki afaria, briska eta mus txapelketak, San Inazio festibala, udazkeneko dantzaldia eta bost urtean behin antolatzen duten Jaialdia.
|
|
|
Duela 40 urte jaioa, 50 helduk osatzen dute taldea eta erregularki emanaldiak eskaintzen dituzte EEBBetako mendebaldean. Gazteen taldea
|
ere
badute: " Boiseko gazteak" Berau 120" txiki" z beraiek dioten bezala osatua dago.
|
|
|
Marilyn Monroeren heriotzarena ez aipatzeagatik. Baina arerioak
|
ere
bazituen, bere agintaldi laburrean Cochinos badiako porrotean, ia Hirugarren Mundu Gerra batean eta Vietnamgo gerran bere herria sartu zuen gizonak. Eta etsai horiek ez ziren nolanahikoak izango, duela 37 urte hil baitzuten tiroz Dallasen, eta oraindik garbi jakiteke baikaude nor zegoen hilketa haren atzean:
|
|
|
Iñaki Aldekoa, Patxi Zabaleta, Sagrario Aleman eta Miren Egaña dira, besteak beste, Aralar ildoko pertsona ezagunetakoak. Korrontea Nafarroan ari da batez ere, naiz eta beste lurralde batzuetan
|
ere
baduen atxikimendurik.
|
|
|
Carlo Fontana arkitekto italiarrak egin zuen eta XVII. mendeko estilo barrokoaren adierazle garrantzitsua da. Basilikaren alboan dagoen dorretxeak
|
ere
badu xarmarik. Loiola leinuaren dorretxean, San Inazio jaio zen 1491n.
|
|
|
Onarpena handia bada ere, erdialdeko dialektoetan oinarritutako asturiera batua darabil, Asturiesko hiztunen% 80k hizkera hori baitaukate. Baina ekialdeko eta mendebaldeko dialektoetan sartzen diren hizkerak
|
ere
baditu asturierak, eta erdialdeko eredua zenbaitzuek euren hizkerara moldatu ohi dute (lleondarrek batez ere, lurralde horretan iraun duten hizkerak mendebaldekoak baitira). Miranderazko eredua portugesaren ortografiatik hurbilago dago.
|
|
|
Behar bada orain (eta beti egon bada ere, ez da berria) gehiago jotzen da liburu hibridoak egitera: nobela eta poesia artekoak, edo saiakera partea
|
ere
baduena... Garai batean generoak bereiziagoak zeuden.
|
|
|
Sail honek daukan gauzarik handiena ilusioa da; inoiz ez dizute ezezkorik esaten. Eta batzuetan lan gehiegi
|
ere
badugu. Saila berritu dugu, eskumen berriak dauden neurrian.
|
|
|
Erratzuko (Baztan) koadrila bat 100 bat kontzertura hurbildu omen da eta Gipuzkoako agur kontzertuan, Oiartzungo Pagoan Getariako jarraitzaile taldea ikusi genuen, eurek egindako Joxe Ripiauren elastikoa soinean zutela. Kataluniako Cabrianes herrian
|
ere
badute jarraitzaile sutsu multzoa. Izan ere," Katalunia aldean hemen baino arrakasta handiagoa dugu, zuzenean behintzat".
|
|
|
Inork ez daki hau hemen dagoenik, maila horretan. Desajuste hori bukatu behar da, zer ikasia bai baina zer irakatsia
|
ere
badugu, asko. Komeni zaigu ahalegin hori egitea, eta ez bakarrik etxean beste prestigio bat izateko.
|
|
|
Une honetan elkarteak egin duen bidearekin, nazioartekotasuna planteatzea tokatzen da. Eduki ditugun esperientzia gutxi horiek oso onak izan dira, zer ikasia
|
ere
badugu; eta bestetik, antolakuntza maila aldetik seguruenik munduan egokienak izango gara horrelako kontinente arteko topagune izateko. Behar bada topagune iraunkor.
|
|
|
Agian izan liteke gizartean zenbait joera politikok ez dutela beste batzuk duten erraztasunik beste erabakigune batzutan egoteko. Proiektuak denei irekitzen dizkie ateak baina horretan
|
ere
badu zeregina Elkarteak, hoztuta dabiltzan horiei sinistarazten, denentzako, azken batean bertsoaren eta bertsolaritzaren proiektua baita.
|
|
|
Espainiako lehen kasuen agerpenak, aldiz, Hegoaldean izan du eragina. Nahasmendu honetan gauzak argitu asmoz, egungo egoeraz gain, gaixotasun honen arrazoiak bilatu ditugu iraganean, pentsuak izan duen eragina aztertu dugu eta gizakiari ekarri dizkion ondorioak
|
ere
ditugu mintzagai.
|
|
|
Gaurko gizartean gaztelania edota frantsesa menperatzea izugarrizko pribilegioa da. Ez gaude prest horiek jakiteak ahalbidetzen duen kultur munduari eta nazioartean murgiltzeko ematen duen aukerei uko egiteko, beste arrazoreen artean, ikasi dugulako, berandu ikasi ere, gaztelania gure hizkuntz berezkoa ere badela, latinetik etorria eta hemen sortua, gure artean 2000 urteko bizitza duena eta bere baitan euskararen aztarnak
|
ere
badituena. Euskaraz inoiz mintzo zirela ziurtzat ezin jo dezakegun Nafarroako lurralde garrantzitsu baten hizkuntza da, Nafarroako Erresuma historikoaren benetako osagarri eta ardatza.
|
|
|
Liburuaren aurkezpenean gasteiztarrak adierazi zuenez, honako asmoa
|
ere
bazuen liburua idaztean:
|
|
|
Arestian aipatu dugun bezala, Jasone Osorok ipuin tradizionalei buelta emateko zuen joera Legorburuk
|
ere
badu. Beraz, ipuin ezagun asko erabiliko ditu hauekin jolas bitxiak sortzeko:
|
|
|
kontalaria, omnisziente edo orojakile ezezik, esplizitoegi eta ingenuo samarra ere bada zenbait pasartetan: ...barne gatazka handirik gabekoak, ez beharbada erabat zuhur eta gisakoak zintzoen rola dutenak, baina bai pitzadurarik gabeko dolorkeria baten jabe gaiztoak eta beren kideak (kontalari orojakileak Jenaro eta Errufinoren barrenera sartu eta haien pentsamenduen berri izateko aukera ematen digun arren, ez dugu une bakar batez ere ikusten euren jokabide arimagabekoari buruzko zalantza izpirik meharrena
|
ere
dutenik). (Egunkaria II)
|
|
|
Argitalpenak: 1989 Sokratikoek
|
ere
badute ama, narrazioa (gazte literatura), Erein.
|
|
|
Salamancan ikastaroak egina zen eta bere bizitzan zehar hil arteraino Lapurdiko Saran parroko izana. Bere Gero (1643) liburuan agertzen denez, honek
|
ere
bazuen zerbait Aita Vitoriaren irakaskuntzetatik. Hara hemen esaldietariko bat:
|
|
|
Bere oroitzapenak eta sentipenak hor isurtzen ditu. Erudizioa bai, baina esan beharrekoa iruditzen zait zentzu orekan huts nabariak
|
ere
badituela. Hala ere, Treviñoren epopeia azaltzen du,, feudo insoportable de Castilla?
|
|
|
29 artikulua. 1 Pertsona orok komunitatearekiko betebeharrak
|
ere
baditu, komunitatea baita bere nortasuna guztiz eta era askean garatzeko toki bakarra.
|
|
|
Hiruren kasuan, egunkarietan bertan emaniko datuaksartu ditugu taulan.Informazio orokorrekoak diren egunkariak bakarrik aipatu ditugu, nahiz eta hauetariko bestelakobatzuek salmenta handiak lortu gure artean, esaterako, MARCA izeneko kirol kazeta.OJDren datuak izan ezean, ARMENTIA et al ek Kazetaritzaren hasi masiak izeneko liburuan (UPV, 2000) emaniko datuak erabili ditugu GARAren kasuan eta baita ere DEIArenean ere. ELPERIODICO DE ALAVAri dagokionez, berek luzatutako datuak hartu ditugu.5Egunkari honek gainera, azpi edizioak
|
ere
baditu, esaterako, Bizkaian Ibarrezkerra edo Uribe kostahartzen dutenak. Azpi edizioetan, eskualdeari buruzko informazioaz betetzen dituzte hainbat orrialde.6Espainiar Oficina de Justificacion de la Difusion (OJD) erakundearen datuen bidez saldutakoenartean Iparraldean zenbat diren eta atzerrian zenbat diren jakiterik ez dagoenez, guk multzo berean kokatuditugu kopuru biak.7OJDren (1998 eta 1999) eta CIESen (1999ko lehen olatua) datuak hartu ditugu kontuan egunkaribakoitzak aleko zenbat irakurle dituen jakiteko.
|
|
|
Egunkarien azterketan ikusi dugunaren arabera, gai batzuen inguruan erreferentzia eremu batzuk eraikitzen dira, beste gai batzuen inguruan bestelako eremuak islatzen diren bitartean. Telebistako albistegietan
|
ere
badu eraginik gaiak, eremu bat edobeste lehenesteko garaian. Datuek horixe erakusten digute, bederen.
|
|
|
Bestalde, badu presentzia txiki bat kablean ere. Santander enhain zuzen?. Eta enpresa hauen guztien gestio komertziala eta logistikoa egiteko, CMXXI eta Mediasal, Erosketa Zentrala eta agentzia eta hainbat banatzaile
|
ere
baditu: Beralan, Norcopa, Gelesa...
|
|
|
Bestalde, ikuskizunen eskubideen erosketa eta gestiorako Audiovisual Sport en parte hartzen du.Telekomunikazioetan ere, mota guztietako telefonoetan duen nagusitasun posizioaalde batera utzita, presentzia du Hispasat sisteman, komunikazioetarako sateliteakgestionatzen dituen horretan hain zuzen; eta gainera, kablean demarkazio guztietanjarduteko lizentzia du. Irratigintzan Onda Cero eta Radio Voz kateak bereganatu ditueta prentsan Recoletos taldean
|
ere
badu presentzia Pearson talde britainiarraren bidez, El Mundo informazio orokorreko, Marca kiroletako eta Expansion ekonomiako egunkariak argitaratzen dituen Unidad Editorial taldea, hain zuzen ere. Azkenik, Internet enTerra ataria eratu du, Lycos en erosketaren ondoan mundu mailako atari nagusietakoabilakatu dena.
|
|
|
Horien ondoan, Telefonica Recoletos El Mundotaldeak beste bi frekuentzia lortu zituen. Onda Cero ere talde honetako da? eta Retevision ek (QuieroTV telebista digitala
|
ere
baduena) eta Prentsa Española k (ABC egunkaria argitaratzen duena) bana.
|
|
|
Sistemaren egiturari dagokiolarik, legeak atal edo sektore publiko oso batenzehaztapena egin du, sistema horren funtsezko ardatz gisa7 Azken eraldaketarenondoren, sektore hau France Television telebista korporazioak, gaur egun bere baitanFrance2, France3 eta La Cinquieme sozietateak hartzen dituena?, Reseau Outre mer, irrati telebistakoek, Radio France eta Radio France Internationale irratiek eta InstitutNationale de l. Audiovisuel (INA) eta ARTE France aparteko sozietate publikoekosatuko dute8 France Television eta Radio France korporazioak dira sistema publikohonen funtsa9 eta legeak Estatu mailako lurrazaleko zenbait kate hornitu eta gestionatzeko betebeharra ezarri die, betiere zerbitzu publikoaren betekizunen pean10.Legearen azken eraldaketarekin, betekizun horien artean, halaber, programa eskaintzaosatu edo aberastuko luketen zerbitzu eta programa berriak eta horiek ekoitzi etaemateko teknika berriak garatzeko agindua ere ezarri zaie. Alegia, teknologia digitalaerabiliz lurrazalez, kablez zein satelitez emitituko diren kanalak eta zerbitzu elektroniko berriak garatzeko betekizuna
|
ere
badu sistema publikoak, ez hortaz, bakarrik, lurrazaleko zerbitzu analogikoak?, eta horretarako filial berriak sortzeko baimenaeman zaio France Televisioni11 Horretarako, sistema publikoak betiere lehentasunaizango duela zehaztu da, hala behar izanez gero, frekuentzien edo baliabide irrati elektrikoaren esleipenean, modu analogiko zein digitalean. Are gehiago, programaziohorien banaketa zerbitzuaren horniketarako, seinalearen banaketarako, alegia, berariazsortutako elkarte publiko bat osatuko dela xedatu da12.
|
|
|
Beraz, EuskalTelebistan, eguraldi mapen urrezko kontsumoa bederatziak hamarrak bitartean izanohi da. Ez dezagun ahantz, hala ere, Euskal Telebistak eguerdian
|
ere
badituela informatiboak: Iparraldearen orena, Gaur Egun, Informativo Territorial eta Teleberri15.
|
|
|
Ordu berean dihardu, bere aldetik, France2k; kate honenalbistegia ere zortzietan hasten da, bederatziak aldera amaitzeko. Frantziako bi katehauek goiz eguerdietan beste albistegi eta eguraldi tarte batzuk
|
ere
badituzte uhinetan: Meteo (06:45), Le journal (13:00 eta 01:20). Ikus daitekeenez, Frantzian ere, eguraldiariburuzko informazioa, ugaria ez eze, urrezko orduetakoa ere bada.
|
|
|
Uste den baino askoz jende gehiagok har dezake partehorrelako proiektu batean. Adibidez, gaur egun Nafar Parlamentuko lehendakariaden Castejon jaunak, PSNko kidea izanik ere, onartzen du Euskal Herria badela kulturalki, sozialki eta historikoki; eskubide politiko batzuk
|
ere
badituela onartzeabakarrik falta zaio. Pertsona horri, eta Baztanen bere burua euskal herritar gisa hartuarren UPNri botoa ematen dion hainbati, une batean ea lapurtarrekin, gipuzkoarrekin, zuberotarrekin, arabarrekin eta bizkaitarrekin batera bere etorkizuna eraiki nahiduten planteatuko balitzaie, gaur egungo indar korrelazioa ez litzateke ordukoarenparekoa izango.
|
|
|
Banakako terapia talde terapiara eraman zuten eta horretarako honako tresnahauek erabili zituzten interpretazioa nori zuzentzearen arazoa konpontzeko.Adibidez, taldearen homogeneotasuna: horrela interpretazioak interesatuzehatzarengan ezezik, besteengan
|
ere
bazuen eragina. Homogeneizatu ahalizateko, taldekideen hautaketa zorrotza egin behar zen.
|
|
|
Euskaldunen kasuan aspaldian irentsi ditugun parekotasunak, gizon eta emakumeen artekoak, indioek arima
|
ere
badutela (zuriek bezainbat, behintzat), zalduneneta herri xehearen burumuinaren neurrian etab., legamia baino urrunago eboluzionatuduten beste herrietatik, pentsa dezakegu zerk edo zerk, txikia bada ere, bereizten gaituela (txikia izanik ere delikatua, sentibera, omen), gertaerek (mende batzuetako esperimentuek) adierazten duten gisan.
|
|
|
1) Gizakien edozein mailatakoharremanak jasotzen ditu: gizabanakoen artean, taldeen artean, etab. 2) Harremanhauek senezkoak ez direlako, informatzaileak eta esanguratsuak dira; horregatik, kognizioarekin
|
ere
badu zerikusirik. 3) Kognizioarekin bai, baina bestelakozenbait prozesurekin ere badu zerikusirik; adibidez, psikologian eta psikologiasozialean aztertzen diren prozesuekin:
|
|
|
gizabanakoen artean, taldeen artean, etab. 2) Harremanhauek senezkoak ez direlako, informatzaileak eta esanguratsuak dira; horregatik, kognizioarekin ere badu zerikusirik. 3) Kognizioarekin bai, baina bestelakozenbait prozesurekin
|
ere
badu zerikusirik; adibidez, psikologian eta psikologiasozialean aztertzen diren prozesuekin: jarrerak, usteak, asmoak, motibazioak, irudikapenak, identitatea, etab. 4) Giza harremanak direlako, komunikaziogertaerek gizakien prozesuen eta portaeren arteko lotura ziurtatzen dute; zentzuhonetan, makroteoriaz gain, komunikazioa gizakia definitzen duen ezaugarrimoduan ere uler daiteke, edo giza bizitza definitzen duen ezaugarri moduan.
|
|
|
Udazken aldeko bederatziurren eta hilabeteetan egoerak ez zuen hobera egin, etakronikariak berriz dakar bere orrialdeetara lelo ezaguna, Arantzazuko Andre Mariarenbederatziurrenean bezala San Frantziskoren (urria) edo Arimenean (azaroa), etaSortzez Garbiaren ospakizunetan (abenduan). Azken honetan, euskara kentzeak goiz arratsaldeetako jende banaketa aldatzea ekarri ote zuenaren susmoa
|
ere
badu kronikariak (Cronica: I, 389, 391, 402, 415).
|
|
|
Nazio etakultura kontzeptu apriorizkoak, kietistak, dira horiek, zeren arrazaren, singulartasun, ean eta euskal kulturaren elementuen, jatorrizko multzo, an sinesten eta finkatz.en baitira: horiek, aztertu behar diren arlo garrantzitsuak
|
ere
badituzten arren, ezdagozkie Sartreren planteamenduei.
|
|
|
Telefonoz deitu nuenean, ordea, ez nuen lortzen hura jartzerik. Ezomen zuen telefonorik gelan, eta bozgorailutik deituta ere ez omen zen ageri.. Badakizu, gorraize pixka bat
|
ere
badu eta...?
|
|
|
Hezkuntza: arlo honetan, ikasgai desberdinetan hezteko saioez gainera, entzuleen gradu edukazionalaren araberako selekzio irizpideak ezartzen laguntzen duten saioak
|
ere
baditugu. Esaterako, horra hor, unibertsitateetan sortzen diren estazioak, hezteko helburua dutenak.
|
|
|
Albistegi labur edo buletinetarako material prestatua igortzen dute (5etik 10 minututara), irratiko kazetariek ahotsa (erreportaia aurkezteko) ipini besterik egiten ez dutelarik. Zerbitzu berezi hau egon ezean, irratilariek, ahotsa ipini, albisteak hautatu eta berauek baloratzeaz gain, beste zeregin bat
|
ere
badute: albisteak irratitik emateko eran idatzi behar dituzte.
|
|
|
gaueko irratilariok maitasuna eskatzen dugu? geuk
|
ere
badugu zure premia, zure aholkuak?
|
|
|
Entzule indizeen neurketen konstante demografikoek programazioan eragin zuzena edukitzeaz gain, irrati estazioaren salmenta politikan
|
ere
badute inpaktua. Irratsaioek entzuleria zehatz bati zuzenduak izan behar dute.
|
|
|
beste nazio proiektuentzako nahitaezkoa izan behar duen bezala, hezkuntza sistemak ezarritako mugak eragiten duen neurrian eta gainditzeko edota egokitzeko premia eskatuko lukeen aldetik. Helburua aipaturikoa izanik, hezkuntza sistema frantsesera hurbiltzeko asmoa
|
ere
badugu; alde batetik, beste batzuen artean, hezkuntza sistema nazional espainiarrak eredu gisa hartu izan duelako, neurri handi batean bederen; eta, bestetik, Euskal Herriari begira, espainiarrak Hegoaldean bezala, sistema frantsesak Iparraldean izan duen eragin nabarmenengatik1 Azken finean, laburbilduz, ondoko hau dugu XIX. mendeak eman zuen eskema nagusia: hezkuntza egiturak iraunkorki finkatu ziren, lehenengo irakaskuntza, irakasleria, ikuskaritza eta hezkuntza administrazioari zegokienez bereziki, hezkuntza politikaren barruan gobernuaren jarduera ardatz nagusiak ziren neurrian, aipatutako politikak ezaugarri hauek izan zituelarik, hots, zentralizazioa, uniformizazioa, sekularizazioa, etab. Errealitate honek egoera zehatzaren aurrean jarriko gaitu:
|
|
|
Lanbide irakaskuntzak
|
ere
bazuen bere lekua legearen barruan, baina ez gara gu gai hau aztertzen luzatuko, gure helburu nagusia eta hori da, hain zuzen, egindako hurbilpenaren arrazoia irakaskuntza maila ezberdinak elkarrekin nola lotzen ziren ikustea baita.
|
|
|
izena izango zuen erakundeari (245/ 258 art.), legeari esker ordura arte izan ez zuen egonkortasuna ziurtatuz. Aholkularitza funtzioak beteko zituen kontseilu horren eraketak erakusten duenez, Estatuak Elizarekin izandako eta orduan
|
ere
bazituen tentsioek eragina izan zuten kontzesioak egiteko orduan; baina lehenengoak botere harien kontrola ziurtatuko zuen, gatazkaren arriskua ekiditen zuen neurri berean. Noski, kontzesio joko horrek, ondo dakigunez, ez zuen eskola arloko gerraren amaierarik ekarri; baina Estatuaren posizioa geroz eta sendoagoa zela eta berak kontrolaturiko hezkuntzaegitura sortzeko erabakiak itzulbiderik ez zuela antzeman daiteke188.
|
|
|
Gela bi eta sukaldea ditu, eta komun txiki bat ur berorik gabekoa. Almazena
|
ere
badu, janariz betea, eta giltzaz itxitako ganbara bat.
|
|
|
Txema pozik aurkitu nuen. Lotsa apur bat
|
ere
bazuen, hori ondo igarri nion. Normala ere bada, bestalde, denbora honetan behin ere ez baitiot telefonoz deitu, edo eskutitzik idatzi.
|
|
|
Eider tabernara sartu zen egun hartan bertan desagertu zen Rocío; eta Txemaren neskalagunari orduak baino falta ez zitzaizkionean Irlandara abiatzeko, orduantxe azaldu zen berriro neska liluragarri hura. Horrek
|
ere
bazuen zerbait ikustekorik heriotzarekin.
|
|
|
Rocío García de Mainuetaren irudia hartu zuen gogoan, bere titi mardulak, berarekin oheratzeko izan zuen aukera hura. Oraindik
|
ere
bazuen aukerarik. Xirriki xarraka eragiten zion kanpai mihi potoloari, etorkizunean Rocíorekin enroila zitekeela pentsatzeak ematen zion plazerra aprobetxatuz.
|
|
|
Gutariko baten urtebetetzea zen, eta izan ez balitz ere, aitzur on bat harrapatzeko gogoa belarrietatik irteten zitzaigun. Merezita
|
ere
bagenuen, alajainkoa! Deabru txiki horiekin batera hamar bat egun bizi ondoren, dudarik ez zen aitzakiarik txikiena perfektua zela zintzurrak bustitzeko.
|
|
|
Eta aspaldiko garai haietatik hona gauzak gutxi aldatu ziren bertan: hormako paper urdin argia, apalak liburuz josiak, argazkiak, edota hain aspaldikoa izan ez arren urte batzuk
|
ere
bazituen ordenagailua.
|
|
|
Aitzitik, erranen nuke ezen beldurti samarra naizela. Baina egia da, halaber, ezen, abersitatearen aitzinean, aitzina egiteko disposizione hori
|
ere
badudala. Eta hala sentitzen ditut usu neure baitan bi jaidura edo bi sentimendu kontrajarri horiek, bi zaldi balira bezala, elkarren aurka garaikarrean, nor gehiago.
|
|
|
Izan ere, ez al zaizu iduritzen ezen kanpoko mundua barnekoaren ispilu ere bihur daitekeela batzuetan, jaun André? Zeren, nola mundu fisikoan badiren aparatuak urruna hurbilarazteko, kasik gure baitaraino, arimak
|
ere
baitu bere teleskopioa, zeinak gure baitaren baitaraino sartzen baititu, denboran barrena, nehoiz ere bizi izan ditugun gertakiak eta iduriak, eta memoria da teleskopio hori. Konparazione, orain zahartu samarra nagoela eta adinean gorat noala, ezin urrunago dakusat haurtzaroa, baina haur hura ere hemen daukat, neure baitaren baitan, noiz eta memoriaren talaitik hari beha paratzen bainaiz.
|
|
|
...zeinean, Katalina Mediciskoaren manuz, Frantziako hainbat tokitan milaka higanot hil baitzituzten, Baionan ez zela odolik isuri, ez bertako gobernariak —Orthezko bizkondea zenak— eta ez herritarrek ere erreginaren manua bete ez zutelako, eta erran liteke ezen baionarrek gau hartan erakutsi spiritu franko eta liberal hark gehiago ukitzen zuela jaun Marcelen bihotza, eta gehiago erakartzen
|
ere
zuela, erlijione eta pentsu diferentetako kideen arteko liskarrek baino, eta hargatik zen, jendearekin zuen tratuaz denaz bezainbatean, atsegin eta etorkor, malgu eta manaiukor.
|
|
|
Erretorika eta oratoria emaiten zigunean, mihiaren trebatzeko eta geure arrazoinen aitzinatzeko, anaia eta biok eztabaidan ipintzen gintuen jaun Mar celek, erabiltzen eta manaiatzen zituela, hartarakotz, edo Fedro edo Esoporen fabularen bat, bi animalia edo bi pertsonaia antagonikoren solasa biltzen zuena —txirrita eta inurriarena, konparazione— eta guk harrointzat hartu behar izaiten genuena, nork bere arrazoinak defenda zitzan bertzearen aitzinean, jakinik ezen emanaldi haiek bigarren parte bat zutela, zeren lehenengoan txirrita iduri egin zuenak inurri iduri egin behar baitzuen bigarrenean, eta inurri iduri egin zuenak txirrita iduri. Baina, hartan hasi aitzin, jaun Marcelek oroitarazten zigun ezen biok anaiak ginela, eta, nork berea atxiki behar zuen arren, ez genuela koleratu behar, eta bai dibertitu... eta behartzen
|
ere
gintuen kortesiazko salutantziaren egiterat, hala hastean nola akabatzean, adierazi nahi baligu bezala ezen gure arteko solas haiek jostetatik gehiago zutela zinezko polemikatik baino.
|
|
|
Baina osabak, halakoetan, gure aita izaiten zuen alde... ez aita berez alde zegoelako, baina, batzuetan, gogaitu egiten zelako eta, hargatik edo, haize freskoa bezalakoak egiten zitzaizkiolako osabaren hainbat argudio eta ateraldi... Eta uste dut ezen alegatzeko moduko bertze arrazoin bat
|
ere
bazuela aitak, aitzinago ulertuko nuena, eta hura zen aita Bartolomeren aurka senti zezakeen jelosia, apezaren eskua gero eta luzeagoatuz joan zelako eta haren itzala gero eta zabalagotuz, bai jauregian eta bai Urbiaingo jendeengan ere... eta zeren aita ez baitzegoen bere boterea bertze nehorekin partitzeko prest. Eta bazegoen, edo egon zitekeen hirugarren arrazoin bat, arestian aipatuaren korolario eta ondore, zeren eta, nola gure aita ezin gogarago senti baitzitekeen aita Bartolomerekin, honek Nafarroari eta Eliza Katolikoari buruz pentsa zezakeenaz denaz bezainbatean, berdin eta orobat senti baitzitekeen desgogara aita jesuitak moralaren eta seigarren manamenduaren alderakotzat zituen ideia ezin hertsiago haiekin, zeinak aitaren kontra bihur baitzitezkeen —Ubarneko dama gaztearen kontu harekin, konparazione—, baldin jesuitaren boterea haziz bazihoan, eta baldin, haztearen hazteaz, behar hainbat indar eta botere bereganatzen bazuen, aitaren kontra ekiteko.
|
|
|
Izan ere, mundu zaharrean, urrezko numeroa zuan edertasunaren proportzioak arautzen eta erabakitzen zituena, eta koadroari neurria emaiten ziona, finean, neurria eta harroina; eta urrezko numero horren baitan goia eta behea, ezkerra eta eskuina, koadroaren alde guztiak elkartzen zituan, oreka baten barrenean beti ere eta koloreen kidetasunean, argi itzalen arteko etenik gabe, argiaren itzala bertze argi bat balitz bezala. Baina urrea ez duk munduko errealitate bakarra, zeren zilarra
|
ere
baduk, burdina ere baduk, eta buztina ere baduk; eta, urrezko numeroa dagoen bezala, zilarrezko bat genikek, baita burdinazkoa eta buztinezkoa ere. Joanesi mila aldiz erran zioat, baina hiri oraino ez, Pedro, ezen, ene aburuz, errealitate ororen azpian printzipio matematiko aldaezin batzuk daudela eta matematika aldaezinak aldatzen eta mugitzen duela guztia, Galileok ongi adierazi zuen bezala.
|
|
|
Izan ere, mundu zaharrean, urrezko numeroa zuan edertasunaren proportzioak arautzen eta erabakitzen zituena, eta koadroari neurria emaiten ziona, finean, neurria eta harroina; eta urrezko numero horren baitan goia eta behea, ezkerra eta eskuina, koadroaren alde guztiak elkartzen zituan, oreka baten barrenean beti ere eta koloreen kidetasunean, argi itzalen arteko etenik gabe, argiaren itzala bertze argi bat balitz bezala. Baina urrea ez duk munduko errealitate bakarra, zeren zilarra ere baduk, burdina
|
ere
baduk, eta buztina ere baduk; eta, urrezko numeroa dagoen bezala, zilarrezko bat genikek, baita burdinazkoa eta buztinezkoa ere. Joanesi mila aldiz erran zioat, baina hiri oraino ez, Pedro, ezen, ene aburuz, errealitate ororen azpian printzipio matematiko aldaezin batzuk daudela eta matematika aldaezinak aldatzen eta mugitzen duela guztia, Galileok ongi adierazi zuen bezala.
|
|
|
Izan ere, mundu zaharrean, urrezko numeroa zuan edertasunaren proportzioak arautzen eta erabakitzen zituena, eta koadroari neurria emaiten ziona, finean, neurria eta harroina; eta urrezko numero horren baitan goia eta behea, ezkerra eta eskuina, koadroaren alde guztiak elkartzen zituan, oreka baten barrenean beti ere eta koloreen kidetasunean, argi itzalen arteko etenik gabe, argiaren itzala bertze argi bat balitz bezala. Baina urrea ez duk munduko errealitate bakarra, zeren zilarra ere baduk, burdina ere baduk, eta buztina
|
ere
baduk; eta, urrezko numeroa dagoen bezala, zilarrezko bat genikek, baita burdinazkoa eta buztinezkoa ere. Joanesi mila aldiz erran zioat, baina hiri oraino ez, Pedro, ezen, ene aburuz, errealitate ororen azpian printzipio matematiko aldaezin batzuk daudela eta matematika aldaezinak aldatzen eta mugitzen duela guztia, Galileok ongi adierazi zuen bezala.
|
|
|
Izan ere, ongi dakizu, jaun André, zein zen sasoin hartako handikien eta odol garbiko jende noblearen iritzia —iritzi aski orokorra, bertzalde, urte luzeetako erroak zituena—, komertzioari eta antzeko betebeharrei buruzko zilegitasunaz eta bidezkotasunaz denaz bezainbatean... eta mesprezatzen eta arbuiatzen
|
ere
zituztela eginkizun haiek, erdeinatzen eta gutiesten, iritzi haren arabera, zeren haiek guztiak ez baitziren —nehoiz ere izan ez ziren— ohorezko gizonendako lan ohoragarriak, halako suertez, non, lan haiek eta egiteko haiek, egin orduko lohitzen eta zikintzen baitzituzten egiten zituztenak: aita, halarik ere, aldiei eta aldien zaldiei aitzinatzen zitzaiela, ohartu zen ezen mundua aldatzen ari zela eta, urrunerat joan gabe ere, bertan zituztela mudantzak, ondasunen ata aberastasunen inportantzia gero eta handiagoa iragartzen zutenak... eta, are gehiago, zeren uste baitzuen, halaber, ezen, jatorrizko eta etorkiko odol garbitasunik ezean, nola baitzen bere kasua, arbasoak Nafarroako gerla haietan galtzaileetarik izan zirelako, dirua egin eta diruz eros zezakeela faltan zuena, noblezi tituluak ere diruaren esku egon zitezkeenez gero... zeudenez gero.
|
|
|
—Mutilak: gaurko honetan
|
ere
baduzue ikasbiderik, zeren eta bizitza talentuen eta merituen araberakoa baita, eta bakoitzak merezi duena jasotzen dik mundu honetan.
|
|
|
" Mutilak: gaurko honetan
|
ere
baduzue ikasbiderik, zeren eta bizitza talentuen eta merituen araberakoa baita, eta bakoitzak merezi duena jasotzen dik mundu honetan".
|
|
|
FUSILEN eta kanoien tratu biribil hark zernahi merezi zuen. Eta aitari, jakinik ezen dukea oso zezenzalea zela eta zaldi gainean ongi baino hobeki toreatzen zuela, bururatu zitzaion ezen on izan zitekeela horrelako festa berezi baten moldatzea eta prestatzea; bigarren arrazoin bat
|
ere
bazuen hartarakotz, 1660ko urte hura Urbiaingo herriaren fundazionearen hirurehungarren urteurrena zenez: estakuru bikaina zen konmemorazione hura, beraz, aitaren asmoetarako, tiro batez bi txori hiltzerat deliberatzen zela.
|
|
|
—Kopernikok Samosko Aristarkoren teoriak oroitarazi zizkigunetik eta haren sistema heliozentrikoa berriro agerian jarri, badakik ezen Eguzkia ez dabilela Lurraren inguruan biraka, baina Lurra Eguzkiaren inguruan, eta erran genezakek, hortik aitzina, ezen mundu berri baten atarian gaudela. Zeren eta Eguzkia argia duk, baina bertze argi baten metafora
|
ere
duk: adimenduaren eta arrazoinaren argiarena, zeinak burmuinetarik argitzen gaituen.
|
|
|
...ta Alessandroren etxean lau egun eginez gero, xuxen jo genuen, lehenik, Bolognako komarka eta terminoetarat, non hiru eguneko geldialdia egin baikenuen, geratzeko asmorik ez genuen arren... zeren, harat iritsi ginelarik, hasi zen osaba galdetzen leku batean eta bertzean Collège de France n berarekin ikasi zuen kide haren berri, zeinari Marco Conti baitzeritzan, eta galdetzearen galdetzeaz aurkitu
|
ere
genuen azkenean, eta hala eman genuen haren etxean egun pare bat... eta hala izan genuen, haren bidez, Annibale Carracciren ritratti ridicoli ak miresteko parada: erretratu haiek, exagerazioaren eta soberaniaren lengoaian mintzo zirenak eta liburuan aipatu eta erabili ere ditudanak, Villagrandeko dukesak eta Mantillanako kondesak jarri zituzten aurpegi lekuz kanpokoen adierazteko, noiz eta aitak prestaturikako festa handi hartan sugegorria erakutsi bainien.
|
|
|
Eta Alessandroren etxean lau egun eginez gero, xuxen jo genuen, lehenik, Bolognako komarka eta terminoetarat, non hiru eguneko geldialdia egin baikenuen, geratzeko asmorik ez genuen arren... zeren, harat iritsi ginelarik, hasi zen osaba galdetzen leku batean eta bertzean Collège de France n berarekin ikasi zuen kide haren berri, zeinari Marco Conti baitzeritzan, eta galdetzearen galdetzeaz aurkitu ere genuen azkenean, eta hala eman genuen haren etxean egun pare bat... eta hala izan genuen, haren bidez, Annibale Carracciren ritratti ridicoli ak miresteko parada: erretratu haiek, exagerazioaren eta soberaniaren lengoaian mintzo zirenak eta liburuan aipatu eta erabili
|
ere
ditudanak, Villagrandeko dukesak eta Mantillanako kondesak jarri zituzten aurpegi lekuz kanpokoen adierazteko, noiz eta aitak prestaturikako festa handi hartan sugegorria erakutsi bainien.
|
|
|
Finean, nola aitona Nikolasek printzipalki frantsesez ikasi baitzuen, eta nola behin batean, bere izebetarik bat, Parisko handiki baten etxerat ezkondu behar zuela eta, Parisen egon baitzen eta Parisko handitasunarekin liluraturik itzuli baitzen, hala miresten zituen Paristik eta Frantziatik zetozen kasik gauza guztiak, eta hala nahi izan zuen eta hala erdietsi
|
ere
zuen, erregeordearen fabore berezi baten bidez, bere bi semeek —gure aitak eta osaba Joanikotek— Parisen ikas zezaten, Filipe II.ak bere denboran ezarri legearen gainetik, zeinak bere menekoei kanpoan ikastea eragozten baitzien. Eta, hala eta halatan, Parisko izebaren eta haren senarraren ahaleginei esker bete ahal izan zuen aitonak bere semeak ongi hazteko eta hezteko ametsa, igortzen zituelarik bai bata eta bai bertzea ere Parisko Collège de France rat, gure aita lehenik, eta osaba Joanikot ondotik, zeren eta haiek ere hiru urteren aldea baitzuten beren artean, Mattinek eta biok gure artean bezalaxe.
|
|
|
Aitona Nikolas ez zebilen, ez, oker, don Frantziskori buruzko iritzian, zeren eta halakoa baitzen gure herriko apeza, ez predikuetan soilik, baina guri emaiten zizkigun eskoletan ere. Anitzetan gauza bat bertze batekin nahasten zuen, baina erdiesten
|
ere
zuen azkenean, gehienetan bai bederen, bidean sortzen zitzaizkion gaiztasunen eta zailtasunen xitzea eta garaitzea. Eta, ezin zuenean, erran komun batekin, edo bururat zetorkion lehen hitzekin jalgitzen zen, airos baino airosago.
|
|
|
—Handik aitzina gabrielitar batentzat egin nian lan, letratu gisa. Gabrielitarrek ez ditek, oro har, Corsini, Pazzi edo Pittitarrek duten maila eta gradua, baina gabrielitar harena etxe printzipal bat zuan eta oraino
|
ere
duk, eta hamar urtez aritu ninduan haren zerbitzuan, harik eta Constanza zeritzàn hogeita bi urteko eperrak, gabrielitar haren iloba zenak, tentatu eta narritatu ninduen arte... Baina kontu hura ere ez zuan behar bezala joan, eta etxeko andereak saloi batean musuka harrapatu gintuèn egun batean eskandalua sortu zuan...
|
|
|
Eta, handik aitzina, amaren babesean erdietsi botereari esker —zeren eta apezak, bere mezekin eta bere kontseiluekin, ama babesten zuen neurrian babesten baitzuen amak, halaber, apeza bertze alorretan—, aita Bartolomek herri osorat zabaldu nahi izan zituen bere itzala eta bere eragina, eta erdietsi
|
ere
zuen, denborarekin, dantzen eragoztea eta debekatzea, aldi batez, baita emaztekiek buru oihal haien eramaitea ere, zeinak, aita Bartolomeren erranetan, beren forma haiekin —harroak eta luze bezain biribilak— ez baitzitezkeen izan haragikeriarako eta lizunkeriarako tentagarriak baizen; eta, nola uste baitzuen ezen emaztekiak dortokaren etsenplutik ikasi behar zuela, eta hargatik geratu b...
|
|
|
Mattin ere, Villagrandeko dukearen palazioan hiru urte eskas egin ondoren, etxean genuen; edo, xeheroago eta zehatzago erraitearren, gure etxean aitaren berrogeita hamargarren urtebetetzeko festa ospatu zenetik genuen Mattin etxean —erran behar ote dizut, jaun André, ezen nehoiz ez bezala ikusi nuela Mattin nigarretan, noiz eta, festaren ondotik, Villagrandeko dukearen semea Madrilerat itzuli baitzen, Mattin Urbiainen utzirik? —, zeren aitak nahi baitzuen, alde batetik, Mattin negozioen munduan gero eta gehiago sartzea eta trebatzea, eta hargatik erraiten zion: " Seme, hik ere badaukak zer ikasirik negozioen mundutik, zeren, biharko egunean markes izanen bahaiz ere, eta, halatan, trabailuaren neketan higatuko ez bahaiz ere, ez zaik gaizki etorriko jakitea zein diren diruaren bideak, heure ondasunen hobeki enplegatu ahal izaiteko", eta hargatik
|
ere
zuen donejoanetarako prestaturik eta istalgaraturik bidaia bat, harat eta honat; eta nahi zuen, bertzetik, bidaia hura egin baino lehen familiakoak elkarrekin egoitea, zeren hura ere ez baitzen egunoroz egin genezakeen gauza, aitaren etengabeko bidaiekin eta anaiak Madrilen egin izan zituen egonaldiekin.
|
|
|
Eta, nola hura gizon ezin seriosagoa baitzen, ahakartu zitzaidan eta kontrakarrean jarri, arrazoin osoz, baina alferrik. Eta egun batean gaztigatu
|
ere
ninduen, baina alferrik behin berriz. Eta, latina emaiten ari zitzaidala, konparazione, buruz aspaldi ikasi nituen gauzak galdetzen zizkidan —deklinazioneak eta—, eta nik batzuetan ez nion ihardesten, zeren buruan bainituen Elbiraren arrosak eta eguzkiak, eta ez zegoen arrosa eta eguzki haiek gramatika liburuetan deklinatzerik...
|
|
|
gertatuaren berri osabari eman ez eman. Bertze asmo bat
|
ere
banuen buruan, zeren pentsatu bainuen ezen napolitarrari geure Na fa rroako jauregiaren direkzionea eman behar niola, bere Donejakuerako bidean ingurutik iragan zitekeenez gero, eta bisitatxoren bat egin, bidenabar.
|
|
|
—Baina toki bat
|
ere
baduk, beharbada, Utopia... segur baietz. Eta, baldin parte eta endrezera hauetan paradisurik bada, indiar gorrien lurretan behar dik, zeren, erran digutenaren arabera, haietarik gehienak kutsatu gabe baitaudeke oraindik...
|
|
|
Eta deus guti nuen eta guztia nuen, zeren zuhaitzak eta eguzkia nituen, eta urtaroak nituen... eta zeren ogi puska bat nuen eta liburu batzuk
|
ere
banituen... eta egurra eta sua nuen, eta artilez forraturikako zamar bat, hotzetik begiratzen ninduena neguko egun hotzetan eta izotzezkoetan.
|
|
|
Eta haurdunaldi osoan ezin izan nuen bekatu hura burutik kendu eta, nola bekatuak lohiturik bainengoen, beldurtu egin nintzen, zernahi etor zitekeelakoan haurdanaldi hartarik. Eta, nola zuhaur baitzinen ene bekatuaren fruitu, seme, larritzen eta tormentatzen hasi nintzen, zeren nehor baino gehiago maite baitzintudan, alde batetik, baina gorrotatzen
|
ere
zintudan, bertzetik, zeren gorrotatzekoak baitziren, zinez, bekatua eta bekatuaren fruituak... Eta zutaz erditu, eta nik are erdibituagoa segitu nuen, neure larrian eta neure ezinegonean eritzerat eta gaixotzerat egin nuen arte.
|
|
|
—Maite ditiat indiarrak, eta indiarrek maite naitek, eta, nola maite baititut eta nola maite bainaute, enea
|
ere
baduk haien paradisua, zeren amorioan bizi dena Paradisuan bizi baita... Eta indiarrek salbatu gintiztean, eta ni, ordainean, zernahi egiteko disposizionean nagok haien salbatzeko...
|
|
|
Eta hala zen guztia Rosa de Osoriorekin eta hala ehotzen zuen egunoroz zeta fin batez gure amorioaren oihala... eta hala eta halatan zen hura, munduan ezagutu izan ditudan bertze emazteki guztiekin konparaturik, diferent. Izan ere, ene amorio guztiak begietan hasi eta begietan akabatu izan zitzaizkidan, harekin izan nuena salbu... zeren Rosa jakintsua zen eta bere jakintasuna jartzen zuen gure amorioaren zerbitzuan, eta zeren, ondorez, behakoak ez ezik, hitzak
|
ere
genituen, eta hitzek are sakonago egiten zuten begiek adierazia eta are urrunago eramaiten gintuzten, urratsez urrats.
|
|
|
ene bizitzaren fruitu hitzek ondua... edo, hobeki, hitzek galdua, zeren, dakizun bezala, zenbat begi, hainbat ikuspegi, eta zeren Erromak behiala deliberatu baitzuen ezen disidenteok eta herese ustezkook aldarrikatu edo skribaturikako hitzei, mihitik edo lumatik sortu bezain fite, hatsa eta kiratsa zeriela, ustelkeriaren ustelkeriaz. Baina ez zaitez kezka, ez antsia eta ez asalda horregatik, zeren mundu honetan ez baitago gaitzik kontsolagarririk ez duenik, eta gureak
|
ere
badu: aski duzu, horretarakotz, ene hitzen fruitua mizpiren idurikotzat hartzea, zenbatenaz ustelago, hainbatenaz apetitosago eta zaporetsuago.
|
|
|
OSABA Joanikoten pentsua eta haren teoriak: oraino
|
ere
badut haiei buruz zer erran eta zer konta. Eta orain egin nezakeen.
|