2000
|
|
Daniel Urrabieta Euskal Herrian jaio zen, nahiz eta biografietan Madrilen jarri. Vicente Urrabieta Ortiz bere aita Euskal Herritik (inork
|
ere
ez daki zehazki nondik, menturaz nafarra?) Madrila joana zen bizimolde hobe baten bila. Antza, oso pertsona ona izanik ere, talentu gutxi zuen marrazkilari modura.
|
|
" El PaØs" eko gehigarrietako kritikoek, kalitatearen arabera edo interes politiko ekonomikoen arabera, liburu batzuen kritikak egiten dituzte. Kritikak liburutegi sareko zuzendariak hartzen ditu (agian, irakurtzen
|
ere
ez daki, baina diru kontuak berdintzen oso ona da), eta zera esaten du: " Kontxo!
|
|
" Bertso neurriek zenbat silaba dituzten... oraindik
|
ere
ez dakit. Doinuak berak erakusten du luzeegi edo motzegi eginez gero.
|
|
Udaltzainari autopistara nola joan behar dugun galdetu diogu. Honek
|
ere
ez daki euskaraz.
|
|
Ezagutuko ez nuen, ba. Frantsesa irakasten zigun, berak
|
ere
ez zekien askobaina.
|
|
Urte erdi geroago, Gabon egunean, zoragarria zen jostailuaz oraindik ohiturik ez bazeuden ere, kapitainak Morse kodearen bidez Gabon mezu bat igorri nahi izan zion familiari. Telegrafista hori egiteko prest zegoelarik, bat batean ahots bat entzun zen, tokitatik zetorren baina entzungarri zen soinu bat, nondik arraio hel zitekeen inork
|
ere
ez zekiela, zeren kostaldetik oso urrun baitzeuden, Ingalaterra Berriaren parean. Jesukristoren sortzea eta aingeruak artzainei berri onaz egindako iragarpena kontatzen hasi zen.
|
|
Hortxe zegoen Txema: Derryko aterpetxeko ohe batean etzanik, izenik ba ote zuen
|
ere
ez zekien neska bati besarkatuta, eta hurrengo egunean amaituko zitzaion bidaiaz gozatzen.
|
|
–unetxo batez Txemari bururatu zitzaion txiste txar bat egitea, alegia titiak ukitu zizkionean taloa egiteko orea sentitu zuela esku artean, baina laster jakin zuen Europako ekialdeko neska hark ez zuela txistea ulertuko. Taloak zer diren jakingo balu sikiera..., baina txekiar hauek txistorra zer den
|
ere
ez dakite. To!
|
|
Berak
|
ere
ez zekien zergatik sartu zuen hainbeste arropa, sukaldeko tresna, eta, batez ere, ze imajinaziok bultzatuta sartu zituen argazki kamera eta bost karrete hogeita hamaseiko. Onartu beharra zuen:
|
|
Eta hala
|
ere
ez dakit esan dezakedan engainatu nauzunik. Desberdina zatekeen bizirik bazeunde.
|
|
Norbaiten heriotzaz urtebeteko atzerapenaz jabetu denak" sentitzen dut" esatearen balioaz deliberatzen duen bezala, neuk
|
ere
ez dakit orain zer pentsatu. Eta ez da adibide txarra izan, ez jauna.
|
|
Frantziatik edo Albaniatik, gutxienez. Toki horiek non zeuden
|
ere
ez nekien, baina urrunekoak ziruditen behintzat.
|
|
Baina orain oso berandu da, eta gainera hortxe dabilkit Rocío orain
|
ere
ez dakit zer esaten. Hobe dut, hortaz, esaten ari zaidanari kasu pittin bat egitea.
|
|
Ralphekin egon ondoren Txemaren pisura bueltatzen naizenean guztia esateko gogoa sartzen zait, edo isilik geratzekoa eta negar egitekoa. Zer nahi dudan
|
ere
ez dakit.
|
|
Eta preso haiek korrika segitu zuten, urrunago eta urrunago. Harik eta, bide ertzean geratuta, zeren bila zebiltzan
|
ere
ez zekitela konturatu ziren arte.
|
|
Ez nuen ezagutu, ez kaletik ikusi, ezta festetan ere. Bere izena
|
ere
ez dakit. Eta barregarria irudituko zaizu, baina ezkondu ez banaiz neska hura berriz aurkitzeko esperantza dudalako da.
|
|
Txemak ezagutzen zituen Eiderrek Irlandan bizitako guztiak, nola herrialde guztia ibili zuen eta aterpetxeetan lo egiten zuen, eta bertako pub zaharretan izan zituen mozkorraldi eta elkarrizketa luzeak, edota hango kondairak eta paisaiaren berezitasunak zenbateraino maite zituen. Baina disket hartaz ezer
|
ere
ez zekien.
|
|
—Gauza bat ez dut ulertzen, aita Bartolome: zergatik egin duzun mezako sermoian bi hitz euskaraz, eta bertze guztia gaztelaniaz, urbiaindar gehienek gaztelaniaz hitzik
|
ere
ez dakitenean...
|
|
Eta gogorat datozkit Indietan ezagutu nituen indiar haiek: ez zekiten skribatzen, ez irakurtzen, baina arraitasun eta bizipoz hura zuten, hain handia, hain betea eta hain barnekoa, non baitzirudien ezen, deus
|
ere
ez zekitelarik, guztia zekitela, zeren eta ditxaren eta felizitatearen sekeretuaren berri baitzekiten; eta nik galdetzen dizut: nor ote jakintsuagoak, indiar ustez inorant haiek, skribatzen eta irakurtzen ere ez zekitenak eta bizitzeko deus guti behar zutenak, edo harat joan ziren konkistatzaileak, skribatzen eta irakurtzen jakin zezaketenak, baina deusekin asetzen ez zirenak?
|
|
ez zekiten skribatzen, ez irakurtzen, baina arraitasun eta bizipoz hura zuten, hain handia, hain betea eta hain barnekoa, non baitzirudien ezen, deus ere ez zekitelarik, guztia zekitela, zeren eta ditxaren eta felizitatearen sekeretuaren berri baitzekiten; eta nik galdetzen dizut: nor ote jakintsuagoak, indiar ustez inorant haiek, skribatzen eta irakurtzen
|
ere
ez zekitenak eta bizitzeko deus guti behar zutenak, edo harat joan ziren konkistatzaileak, skribatzen eta irakurtzen jakin zezaketenak, baina deusekin asetzen ez zirenak. Nihil necesse sapienti est, erraiten zuen Senekak, eta baldin egia bada ezen jakintsuak ez duela deus ere behar, orduan, jakintsuagoak ziren indiar haiek konkistatzaileak baino, eta jakintsuagoa zen, halaber, don Fran tzisko bertze anitz jende baino, zeren eta honek ere deus guti behar baitzuen bizitzeko.
|
|
" Ez, umea nintzen, eta ez naiz oroitzen, baina ni oroitzen ez banaiz ere, san Jose oroituko da, bai, zeruan, eta hori da inportantena". Eta galdetu nionean ea ba ote zekien nondik zetorkion erranari san Joseren aipua, ezetz ihardetsi zidan, deus
|
ere
ez zekiela hari buruz. Ordea, nik banekien.
|
|
Ai, jaun André, deus
|
ere
ez nekien nik amorioaz, baina zin degizut ezen istant haietan pentsu haiek guztiak iragan zitzaizkidala burutik...!
|
|
Gibela beha paratzen nauk, eta Inkisizionearen gartzela sekeretuetan egin nuen egonaldia oroitzen diat: hango harri hotzak, hango burdinak eta hango ezina... baita nola, bakardadearen negu gordin hartan, zoratzeko beldur ere izan nintzen hainbat mementutan, halako moldez, non oraino
|
ere
ez baitakit nola jalgi nintzen handik neure buruaren jabe. Erraiten ditek ezen Jainkoak hersten gaituela, ez itotzen, eta nagok ezen egia izan daitekeela, ene kasuan bai bederen.
|
|
Anitzetan erran izan dizut ezen Eliza Katolikoaren dogmetarik, komunionearena izan zela umetarik ulergaitzenetakoa egin izan zitzaidana. Baina horri buruz
|
ere
ez dakit orain zer erran... Izan ere, amorioan eta komunionean, bietan ere ez ote dago, azpian eta harroinean, sentimendu bera:
|
|
Hiru espainiarrek ez zekiten frantsesez, eta ez zuten deus ere ulertzen, baina ikusi zutenean ezen jantzien bila gindoazela, berehala elkartu zitzaizkigun eginkizun ezin beharrezkoago haietarat. Eta, arestian biluzik geundenok eta norat behatu
|
ere
ez genekienok, irri zabal bat egin genion elkarri, janztekoak jantzi bezain sarri duintasun galdua berreskuratu izan bagenu bezala.
|
|
Nire mina, ordea, nire egarria, bizi markak ziren, zer nolako purgatoriotan nintzen batere garbi ez izan arren. Ez jakin eta, ondotik mintzo zitzaidan boza egiazkoa ala ametsezkoa zen
|
ere
ez nekien oraindik.
|
|
Behin berriz, betaurrekorik ez nuen. Norat galduak ziren
|
ere
ez nekien. Alabaina, gure arteko tartea hain zen tikia, neurtzen ahal bainion begietako kolorea, iluna eta izarniatsua.
|
|
—Nik ez diat Charly deituko. Haren zenbakia
|
ere
ez zakiat. Gainera, oporretan egonen duk.
|
|
" Lisboatik" aterata, gauerdiari aspaldi egina nion dobla, Alde Zaharreko ostatutzar batean anaiarekin topatu nintzenean. Hirian zenik
|
ere
ez nekien. Urtebete baino gehiago genuen elkar ikusi gabe; dolu, eztei edo bataio, ez dakit zer famili kontu.
|
|
—Poztu...? —haren mintza doinuak ez zuen duda izpirik utzi, nire semeak sorrarazten zizkion sentipen ezkutuen aitzin gibelez— Nola pozten ahal naiz, haren ama nora eta norekin joan den
|
ere
ez badakigu?
|
|
—Barkatu didak igandeko erretolika. Negargarri egon ninduan, baina deus
|
ere
ez nekian hire lagunaren zeraz...
|
|
Uztailaren hasieran etortzen dira egunkarira, ikasturte hondarreko azterketetan botatako izerdia oraino larru-azalean itsatsia daramatela. Lerro bat
|
ere
ez dakite zuzen idazten, eta orduan, zuzendariak —lehengoak edo oraingoak, berdin du—, urtero hutsik egin gabe, niri egozten dizkit hasierako egunetan. Alferrik dira nire protestak eta nire erreguak.
|
|
Ez, nik
|
ere
ez dakit zer pentsatu, baina jarraitu eta, batez ere, egidazu berba Rakelen koadernoaz. Aurkitu al duzu azkenean?
|
|
Bada nik antzeko zerbait sentitu nuen Dabidek egia aitortu zidan gau hartan: itxuraz gure artean ezer gertatzen ez zela (beharbada hori arrazoietako bat izango zen, hau da, gure artean ezer ez gertatzea), amodio istorio ezkutu bat garatzen ari zen, nik errealitate paralelo hartaz ezertxo
|
ere
ez nekiela.
|
|
Hilabete batzuk pasa ondoren, 1996 urtean zehar, gai hau egunkari guztien orrialdeetan azalduko da sakonki jorratuta. Informatikari buruz tutik
|
ere
ez zekiten kazetari haiei ezinbestekoa egin zitzaien gai honi buruz beren iritzia plazaratzea irakurleen artean zegoen egarria asebetetzeko.
|
|
Eta ziegaz ere aldatzen gintuzten, hiru lau asteko tartearekin, hutsik egin gabe aldatu ere gainera. Guztira hamabi urte egin ditudanez Castellonen, pentsa zenbat ziega pasa izan ditudan!; neuk
|
ere
ez dakit. Zenbat ziega zikin garbitu izango nituen han!
|
|
eta oroitzapenak gordetzen
|
ere
ez dakite.
|
|
Ez nauzu ni han aurkituko, baina beharbada aurkituko duzu nik utzitako arrastoren bat. Agian bai, akaso ez, neuk
|
ere
ez dakit.
|
|
Fusilatuen patua ere ez da 60 urteko ezerezarena, bestela ez genukeen Txiki eta Otaegi 2035era arte ikusterik izango. Nik ez dakit, eta Lauaxetak
|
ere
ez daki. Beste misterio bat.
|
|
Zer heriotza mota da harena? Horretaz
|
ere
ez dakit ezer. Tira, heriotza oso kontu misteriotsua da, bizitzako konturik misteriotsuenetako bat, baita hildakoontzat ere, eta badagokio hainbeste inkoherentzia eta kontraesan.
|
|
Noski, desorduko gogokeriak ziren: zein lan egin zezakeen berak, zein izan zitekeen bere funtzioa han, enpresaren jardunbidea zein zen
|
ere
ez zekien-eta?; hala ere neskak: " Lana nahi duzu", galdetu zion; baldin bazegoen, adierazi zuen Xanek;" eta, zer dakizu egiten edo...?".
|
2001
|
|
Belarrietatik kea ateratzen zaie horiei, alienatuta daudelako: errealitatearen zati baten zati baten zatia ezagutzen dutelako, ezer
|
ere
ez dakitelako! Euskal Herriaz duten ideia erabat anakronikoa da, eta antipatikoak eurak pertsona anakronikoak dira, Kristo aurreko jendea.
|
|
Hildakoen benetako kopurua zazpiehun ingurukoa izan zen, erdia poliziak edo militarrak, eta «Securitatea» bera erdibituta egon zen, batzuk erregimenaren alde eta bestetzuk matxinatuen alde. Baina hau guztiau jakin genuenerako ondo irentsia genuen piperra, eta askok oraindik jakin
|
ere
ez dakite hura ziria izan zenik.
|
|
" Nik
|
ere
ez dakit hilei buruz deus, bisitan heldu, isilik egon, eta joan dira mezurik ez iraultzaz ez beste ezertaz eman gabe" (GP, 91)
|
|
Dena den, gauzak horrela izatearen errua lege testuen sakabanaketari egozten dio aholkularitza horrek eta, gainera, hitzez hitz honela darrai: Seguruenik, enpresa horiek beraiek
|
ere
ez dakite akatsik daukatenik, ez direlako jabetu horretaz.
|
|
Hain hala, modernoa ez dena zaharra baitaguretzat. Eta, nahiz eta modernitatea kritikatu, hau gainditu ezinik baikabiltza, heldu den (datorren) ondorengo aroari (paradigmari) zer izen eman
|
ere
ez dakigula, ezbada modernitate izena bera, aurrizkiz osatua: ultramodernitate, transmodernitate...
|
|
Oraindik argitu ez duen puntu bat da hori. Norbaitekin dabilen ala ez
|
ere
ez daki segur, dena den. Telefono elkarrizketa batean entzutea iruditu zitzaion esaldi bat baino ez du.
|
|
–Ni mendian, basurdeak bezala, zazpi urte. Artean jakin
|
ere
ez nekien zer ziren sitsak.
|
|
Bederatzi urte dituen Vikas emagaldu baten semea da. Egia esan, eskolako bere lagunik kuttunenek
|
ere
ez dakite Delhiko auzo gorrian, Swami Shradhaman Margen, bizi dela. Auzo hori jendeak ezagunago du bere aspaldiko izenarekin:
|
|
Gainera, gaixorik nengoen eta haluzinazioak izan nituen. Orain oroitu eta guzti hura benetan gertatu zen ala ez
|
ere
ez dakit, horixe jakitera itzuli nahi dut... ’
|
|
Hil arte biziko naiz, eta hil arte biziko da medikua bera ere. Medikuak ni noiz hilko naizen dakiela uste du, baina gizajoak ez daki ezer, bera noiz hilko den
|
ere
ez daki... ’
|
|
Don Patricio jaio orduko ere Filipinoen etxea hor egongo zen. Bera filipinarra zenik
|
ere
ez genekien, bizi zen etxearen izenaz beste frogarik ez zegoelako, eta igual maisuaren jatorriaren misterioagatik zuten geografia klaseek malenkonia hura.
|
|
Gutxien horientzat gauza atsegina izaten da horrelako aitzakia polita aurkitzea besteak baztertzeko eta gaitz erdi, nire ustez, baztertze hori, nahiz eta paperetan horrela agertu, gure artean sekula zeharo eta azken fineraino eramana ez izana. Bizkaiko Juntetan beti ari dira esanaz hango ordezkariek behar dutela erdaraz jakin eta agindu hori behin eta berriro oroitarazten baita, badirudi, aginduak gorabehera, hara bidal  tzen zituzten ordezkariek gero
|
ere
ez zekitela erdaraz gehiegi.
|
|
Maiz entzuten dira gure artean hileta hotsak, badirudi udazkeneko hotzikara sentitzen dugula gorputzean. Eta hala
|
ere
ez dakit. Askotan egiten dut nirekiko ez ote gauden aitzitik udaberri aurrean.
|
|
Eta ez dut esan nahi euskaldunik gehienok ez dugula ezagutzen: inortxok
|
ere
ez daki zer den eta, batez ere, zer izan den. Nola izango dugu, bada, gure historiaren berririk?
|
|
12 Guipúzcoa, obra editada por la Caja de Ahorros Provincial de Guipúzcoa, Donostian argitara emana, 1968an, dirudienez, ez baitio ez non eta ez noiz atera zuten; noren  tzat argitara zuten
|
ere
ez dakigu ongi. Dena den, 219 or. dator pasarte hori (K.M.O.).
|
|
" No entender". Orduan aitona amona asko zen erdaraz tutik
|
ere
ez zekiena. Euskal giro hori arnastu egiten zenuen; eta hartarako sentsibilitatea izanez gero, zure barrenean bere kutsua uzten zizun.
|
|
Bide batez esan dezadan harr igarri gertatu zaidala, hizkuntza tarteko, iritzi emaile hauenartean oso gutxi direla hizkuntzalari, filologo edo soziolinguista. Juristarik
|
ere
ez dakit badagoen. Ez al da esanguratsua?
|
|
Horrek gaixotu egiten naik! Eta bi mozolo haiek hantxe zeuden, begiak zabal zabalik atezuan, zer egin
|
ere
ez zekitela. Sinpletzar arraioak!
|
|
Ziur aski ez dute ihes egiterik lortuko. Nire azken hitz hauek
|
ere
ez dakit inoiz iritsiko ote diren zure eskuetara. Dena dela, jakizu, onik irteten badira zuregana joango direla; hauxe izan zen nire azken erabakia, agian egokiena.
|
|
– Gainontzekoei biharko hitzorduaren berri eman zitzaien, beste deus
|
ere
ez dakit. Pablok deitu ninduen eta miaketaren kontua jakinarazi zidan.
|
|
Dudarik gabe oso datu interesgarria zitekeen. Hala
|
ere
ez nekien nola lotu kasuarekin.
|
2002
|
|
Inbertsioetan, aurrekontuetan, programazioan, epeetan... xehetasun gutxi eman digute, eurek
|
ere
ez baitakite ziur zein izango den Goierri Telebistaren erritmoa. Ederki dakiguna hasi berri dugun 2002 honetatik aurrera Goierrik euskarazko telebista izango duela da
|
|
Horiek dira, labur eta zakar, txapelketa hau historikoa izan ez dela esateko nik ditudan arrazoiak. Eskatu
|
ere
ez dakit eskatu behar zaion txapelketa bati hori. Nik behintzat ez diot eskatzen.
|
|
Nazionalistek Sabino Aranaren espiritua abesten zuten, «Utarre»k, kasu. Utarre nor zen
|
ere
ez dakigu; nazionalista ziur aski EAJ edo ANV EAEko. Eusko langilearen izaera aipatzen du bere testuan, garbi esaten du gerra aberatsek sortua izan zela: «Badago gerraren interpretazio sozial bat, eta horrek berak frogatzen du herri xeheak egindako kantuak direla.
|
|
Zer nahi dudan
|
ere
ez dakit, neroni nago korapilo bat eginda. Gero eta egun gutxiago falta dira, eta alde batetik gogoa dut txakurrari kasu egiteko, eta udalekutan gertatutako dena kotorreatuz gurasoak metrailatzeko.
|
|
Beste herrialde askotako laborariek bezalaxe, Euskal Herrikoek
|
ere
ez dakite geroan zer gertatuko zaien beren nekazaritza ustiapen familiarrei, eta oso kezkati dabiltza. Izan ere, baldin Europako Batzordeak Nekazaritza Politika Bateratuaren erreformaren proposamenean jaso dituen planteamenduak nabarmen aldatzen ez badira, litekeena da, buruhauste horiek direla kausa, egoera larriak eta mobilizazioak ikustea.
|
|
1984koa oso beste maila batekoa izan zen. Gauzak ere ez zeuden handik 14 urtera bezain helduak... eta nik
|
ere
ez nekien ia hogei urte geroago dakidan guztia. Bitartekoen bidez ekarri genituen HBko ordezkariak Ajuria Enera, PSOEkoak ere sartu genituen asuntoan kasik belarritik tiraka...
|
|
Familiako txiki eta ez hain txikienekin zorrak kitatu ondoren, aukeraketa konplexuago bati ekin behar diot orain. Zerrenda eskuetan hartu eta non nabilen
|
ere
ez dakidala, nobedadez beterik ikusten ditut erakusmahaiak.
|
|
Aurrekontuen zati handi bat umeei begira egindako opariak dira. Gazteei zer oparitu
|
ere
ez dakigu askotan, baina jostailurik ez behintzat; eta helduei ere jostailurik ez, mesedez! Eta aiton amonak?
|
|
Inortxok
|
ere
ez daki une zehatzetan tabakua erreteak ematen duen lasaitasuna, patxara, atsegina.
|
|
Zoritxarrez, erabiltzaile gehienek artxibo horiek direnik
|
ere
ez dakitenez, nekez izango dira gauza behar bezala kudeatzeko.
|
|
Neuk
|
ere
ez baitakit
|
|
– Era berean, euskararen batasunerako prozesua hasita zegoen, eta euskaldunek
|
ere
ez zekiten batzuetan zein zen irratietan erabili behar zuten hizkuntza: batua ala norberaren euskalkia, literarioa ala mintzo naturala?
|
|
Zuk baina, zahartzaroan
|
ere
ez dakizu bizitzan gozatzen,
|
|
Ez dakigu prentsa oharraren kontaketari buruz, baina eskola zuzendaritzako edo irakasleen norbaitek (adingabeari eragiten zion egoera ezagutzen duen ala ez) zehaztu behar izan zuen eskola menu jakin batzuk egin zirela, edo, bestela, janari enpresaren esku utzi zuen menuaren osaera. Agian, erakunde horrek berak
|
ere
ez zekien eragindako adingabearen alergia. Gaiaren lehen hurbilketa batean, eta aurreko premisak egiazkotzat onartuz (ez dute zertan errealitatera egokitu), badirudi adingabearen osasuna zaintzeko eta jasotzen zituen elikagaiak arrautzatik salbuetsita egongo zirela bermatzeko betebeharra, txangoan, irakasleei zegokiela (betiere, haurraren gurasoek edo ikastetxeko zuzendaritzak adingabearen egoera berezirako behar bezala informatu badituzte) eta Gure auzitegiek diotena Gure sistema juridiko modernoan, eta erantzukizun zibilari dagokionez, printzipio hau finkatu da:
|
|
Mirari oso gaizki sentitzen zen. Oraindik
|
ere
ez zekien zer nahi zuen, baina lehenago edo geroago zerbait gertatuko zen. Eta ordurako erabakita izan zuela bazekien.
|
|
Nora zihoan Mirari? Berak ez zuen bide hura ezagutzen, eta lepoa jokatuko zukeen Mirarik
|
ere
ez zekiela non zebilen. Bide estua zen.
|
|
–Nik
|
ere
ez zakiat zer egingo dudan, egia esateko –azaldu zion Alaznek.
|
|
Bere ustez ongi ezagutzen zituen bazter haiek. Berak
|
ere
ez daki ongi nola erori zen bost metroko zulo batean.
|
|
Neuk
|
ere
ez zekiat agertuko naizen. Uste diat, ikusita daukadala.
|
|
Tori. Akordatu
|
ere
ez dakit nola egin naizen, hemen egon zen zalapartarekin.
|
|
Gu beti inoren peskizan. Zuekin, auskalo non ibiltzen eta zer ordutan agertzen zaretelako; gazteekin, berriz, non direnik
|
ere
ez dakigulako.
|
|
Haurretako oroitzapen desatsegin batekin lotu nuen, oraindik
|
ere
ez dakit ondo zergatik, Abelen inizialen agerpena. Oso gustukoa nuen zaldiko maldikoa eta hango marrazki urre koloreek ere izango dute agian zerikusirik loturarekin.
|
|
Badut asetzen ez zaituen zerbait, eta honezkero ez dut jakingo zer den. Agian, zeuk
|
ere
ez dakizulako. Baina zure juzkatu beharrak akasdun sentiarazi nau beti.
|
|
Beno, neuk
|
ere
ez dakit zer den onena esaten dit azkenean. Aurren aurrena, hitzordua lortzea da.
|
|
Euskal Herriaren zati handi bat ezustean pasatu da gizarte tradizional batetik, gure garaikotik, zuk egunero ikusten duzun gizarte moderno horretara. Eta gizarte moderno honek," modernoa" diot bizimodu tradizionala ezereztua gelditu delako, aurrekoaren ordainetan jarri diguna anitzetan zer den
|
ere
ez dakigula, gizarte moderno honek, diot, ez du, oraingoz behintzat, euskara hil, Euskal Herriaren zati handi batean. Ez du hil Euskadiko Autonomia Erkidegoan.
|
|
Baina kontatzen hasten naizela, burura etorri zait lehenbiziko zalantza, ez baitakit ongi zer hizkuntza mota erabili eta gauzak, berez ilun diren gauzak, argi ikusi nahi ditudalako hasiera hasieratik: forma kontua baldin bada ere, ez dakit hika edo zuka egin behar dudan, gazte bati hika egitea eskatzen baitu hizkuntzak, edo guri bederen hala eskatzen zigun lehenago, baina hika hasiz gero
|
ere
ez dakit nik ez ote litzatekeen testu hau pixka bat ulergaitz gertatuko. Egia esan dezadan, niri ere zailago egingo litzaidake adizki guztiak ongi harrapatzea eta behar den maneran erabiltzea, lagun arteko hizkera mota honek bere zailtasunak erakusten baititu behin paper baten gainean zerbait apailatu nahi duzunean.
|
|
Eta euskaldunak ginela eta gure artekoa euskara izeneko hizkuntza txiki eta zahar bat zela entzutean ere, arrapostuak mota guztietakoak ziren: batzuek bazuten Euskal Herriaren berri, batez ere gatazka politikoa zela-eta; beste batzuek, aldiz, euskaldunik bazegoenik
|
ere
ez zekiten.
|
|
Onik onenean ere, horien aurreko jokamoldeak ganora eta funts gabekoak. Badirudi jakintsu handi mandi etabu ru iritzi batzuen eskuetan dagoela euskalgintzaren geroa, etorkizuna eurena eta ez besteena baita haien ustez, oraindik
|
ere
ez dakigula nork (herriak/ agintariek/ eu ren harrokeriak?) deitu dituen halako ospe handiko zeregin potolo eta astunak burutzera. Nire botoa, behintzat, ez dute.
|
|
Ez zuen zertan jakin. Euzko Gudariak behar den moduan abesten
|
ere
ez zekien. Agian, horregatik ez zen Euzko Alderdi Jeltzaleak antolatu omenaldietara joaten.
|
|
Espainiako enbaxadako nekezaleek nahikoa buruko min dute ikasleekin, eta berri bat gehitu zaie. Nola sinetsarazi beraiek
|
ere
ez dakitela zer gertatzen ari den prentsarekin. Arazoa uste baino larriagoa baita, nazio arazoa.
|
|
Londresen oro da euri fin zirimiri langarra rain. Galderrek berak
|
ere
ez zekien Espainiako ala Italiako euskalduna zen. Euskal Herriko prentsa ez zen haraino iristen eta garestia zen Madrilgoa.
|
2003
|
|
Lizentziatuak dira eta euskaraz egin dituzte orain arteko ikasketak, hasi ikastolan eta Unibertsitateak aukera eman dien guztian behintzat. Agian ez da asko esaten duen datua, baina, bakarren bati EGAko froga batzuetan berak idatzitako testuak egokitu zaizkio, eta hala
|
ere
ez daki galderak ondo erantzun ote dituen. Oraingoan ez dut esango erdarazko EGA gehiago gustatzen zaidanik, ez.
|
|
Ni Ibarretxeren planaren bilakaeraren zain nago. Ez dakit aurrera eginen duen edo ez, bideratuko ote den
|
ere
ez dakigu. Baina horrek oihartzuna sorraraziko du eta gure Iparraldean eta Europan ondorioren bat utziko du.
|
|
Hainbat bitxikeria aurkitu ditut. Adibidez, egon zirenik
|
ere
ez genekien anai arrebak topatu ditut, umetan hil zirenak.
|
|
Normalizazio prozesua abiatu zenean, artean ez zegoen EBPNrik, hasierako txostena ez bada, hau da, ondoko hamar urteetarako helburuak ezartzen zituen txostena. Urrats metodologikorik ez genuen, eta plana gauzatzeko baldintzak zein izango ziren
|
ere
ez genekien. Kontu berriak dira.
|
|
Lehen egia da jokoa mantsoagoa zela, baina zeu zenbiltzan pilotari esaten nora joan behar zuen. Bestera, pilotakada askatu duenak
|
ere
ez daki zehazki nora doan.
|
|
Bai, ohartu gara erantzun zion Joxek, haserretu zitekeenentz
|
ere
ez zekiela. Ainhize altxatzen saiatu zen.
|
|
Kuriosoa egiten zitzaion une hartaraino entziklopedia bera ikusi gabe zuela konturatzea; argazkietan ere ez zuen ikusi. Kuriosoa egiten zitzaion, esate baterako, azalaren kolorea
|
ere
ez jakitea edo izenaren azpiko marra antiestetiko haien berri ez izatea, entziklopedia haren bila hainbeste denbora eman ostean, entziklopediari buruz hainbeste hitz egin eta gero.
|