|
2000
|
|
|
Pixka bat handitzen joan ahala bertso paperak ekartzen zizkidan. Etxean lehendik ere baziren bertsopaper zahar batzuk eta Txirrita, Udarregi, Pello Errotaren kontuak
|
ere
esaten zizkidan, Txirrita eta Pello Errota ezagutu baitzituen berak.
|
|
|
Izan erabakitzeko proiektuan batez
|
ere
esaten da Euskal Herriak nahiko gaitasun eta ahalmen duela bere etorkizuna erabakitzeko, euskaldunok autodeterminaziorako eskubidea dugu. Guk geuk jarri behar dugu mahai gainean Estatu espainiar eta frantsesekin zein harreman mota nahi dugun, eta gure barnean zein eratako harremana eta antolaketa nahi ditugun ere bai.
|
|
|
Komunikabideetan eta publikoan gehiegi hitz egiten dugu eta elkarren artean gutxi; deskalifikaziorako joera handia dago. Bidea leuntzeko zerbait aurkeztu eta hori atzerapausotzat jo... guk
|
ere
esan ditzakegu EHri buruzko antzerakoak, baina nora goaz horrela. Batak besteari errua botatzearena frogatutako formula da, eta horrek ez du deus konpontzen.
|
|
|
Bizkaiera lan tresna dutenek ezin dute erabakien zain egon ordea, eta egindako lana ere iturri izan da. Gainontzean, euskara batuari sarritan leporatu zaion kortse estua ez litzatekeela bizkaierarekin errepikatu behar
|
ere
esan izan da, hau da, gutxi gutxieneko eredu batetik abian, nork beretik jarraitu ahal izatea. Fonetismoak adibidez bazter geldituko lirateke, baina hartzen dut egiturarako hartuten hartzen hartzean dot edo egon litezkeen gainontzeko barianteak askatasunez erabiliko lirateke, hartaraino zehaztu barik.
|
|
|
Ufff, baina hori duela urte mordoa izan zen, historiaurrean ia ia. Baina bai, oso rol polita zen; bitxia da nola batzuetan jendea hobe gogoratzen den zutaz tutik
|
ere
esaten ez duzun rol batengatik pertsonaia hitzontzia izateagatik baino.
|
|
|
Lehen
|
ere
esaten genuen, nola gazte horiei gogoa sortzea den gure ardura. Pertsonalki, gazte horiek oso inpresio ona egiten didate.
|
|
|
Haatik, editorial horren egileak ere izango zuen halako susmo txarren bat, alegia bere irakurleen artean izan zitekeela, agian, idazle frantziarra hain suharki maitatuko ez zuen lagunik edo, eta badaezpada, edo defentsarik onena norberak eraso egitea dela gogoratuaz, hauxe
|
ere
bazioen: " Askok esango dute De Gaulle ren morroi utsa zala.
|
|
|
Egia. Baiña irakur dezagun aipatutako bere azkeneko idaz-lanean De Gaulle berari
|
ere
esan zizkionak, ain zuzen Euskalerriaren arazoa gogoratuaz. Etzan nolanahiko gizona"...
|
|
|
Italia, Frantzia, Suitza eta Japonian ere badakite zer den taldearen Karibeko soinuekin dantza egitea zer den. Fan taldeak dituztela
|
ere
esan genezake: Erratzuko (Baztan) koadrila bat 100 bat kontzertura hurbildu omen da eta Gipuzkoako agur kontzertuan, Oiartzungo Pagoan Getariako jarraitzaile taldea ikusi genuen, eurek egindako Joxe Ripiauren elastikoa soinean zutela.
|
|
|
Neurri horretan, hizkuntzari esanarazi behar zaio dezakeena eta ez dezakeena, eta nik hala ulertzen ditut Maria Zambranoren hitz horiek, eta horregatik gustatzen zaizkit hainbeste. Esaten dudana, eta esaten ez dudana
|
ere
esatea, alegia.
|
|
|
Poesian bezala, narratiban ere Sarrionandiarengan Jon Miranderen eragina nabaritu genezake, aurrerago aipatuko ditugun bere lehenengo bi ipuinen estiloan eta taxuan ez ezik, umore beltzeko narrazio hauek itzultzeari ekin ziolako, zuberotarrak hasitako arloari jarraipena emanez. Bestalde, umore beltzeko ipuinen arloan badira zenbait adibide Sarrionandiaren ipuin originalen artean
|
ere
esate baterako," Ukabilka" ipuina Ifarraldeko orduak liburuan (1987).
|
|
|
Honela, lehenik kartzelara eta gero eroetxera daramate. Hortaz, antza denez, zozoa ilusioaren islada da, eta are gehiago, istorio honen bidez elkarrenganako begirunearen beharra azpimarratzen dela
|
ere
esan genezake. Izan ere, honakoa aipatzen da eleberriko pasarte batean:
|
|
|
eraikitzeko abiapuntua. Bidenabar esan dezagun, azken termino hauerabiltzen dugunean, Craig Calhoun soziologoak ematen dion adiera4 nahiago dugula, hain zuzen
|
ere
esaten duenean, irudikatutako komunitateak ez direla pertsonartekoharreman zuzenetan oinarritzen, nortasun komunean baizik. Izan ere, Habermas ekjorratutako, eremu publikoa?
|
|
|
Horrela, lurraldetasunaren errepresentazio politikoa sozializatzeko eta ezartzeko, tresna oso baliagarria da, zalantzarik gabe, eguraldi mapa. Horren bitartez, nolaprentsaren irakurleak hala ikus entzunezkoen audientziak, egunero egunero, iakonturatu gabe, begien aurrean du, presente, errealitate politikoaren mapa sinbolikoa: eguraldi mapek, trumoiak non izango diren iragartzeaz batera, non horiek norenakdiren
|
ere
esaten baitute. Irrikitan egon ohi da ikusle irakurlea eguraldi iragarpenak zeresango duten jakiteko eta, nolabait adieraztearren, egunero egunero eskatzen diohedabideari mapa hori emateko; agian, politikoki erabakitako eguraldi mapa batsozializatzen eta ezartzen ari direla sumatu gabe.
|
|
|
Transferentziaren fenomenoa funtsezkoa da psikoanalisiarentzat, hala prozesupsikologiko inkontzienteetan ezagupenari dagokionez, nola psikoanalisiari teknikapsikoterapeutiko gisa dagokionez; hainbeste, non esan
|
ere
esan daitekeen, transferentzia garatu eta ulertzea ahalbidetzen duen analistaren eta analizatuaren artekoharremana gauzatzean oinarritzen dela metodo psikoanalitikoa (Coderch, 1987).
|
|
|
Adiera negatiboan esatenda maiz, nazionalismoak erlijioak direla. Agian, adierarik positiboenean
|
ere
esan ahaldaiteke hori. Edo, gutxienez, derrigor esanahi negatiboa bakarrik izan gabe, agian aitorliteke, erlijioak egiaz erlijioa izatea galdu ahala, gerraondoko gure kasuan adibidez, Abrahamen eta Isaaken espiritua, etika eta logika konbentzional oro ostikatuz, anbiguotasun guztiekin, nahi bada?, erlijio berri bat bezala, aber tzaletasun berriakinkarnatu duela.
|
|
|
Euskararekiko ikerkuntza gauza bat da eta euskaraz egiten den ikerkuntza bestebat. Euskararen bizitasun etnolinguistiko erlatiboa neurtzeko erabil daitezkeenezaugarrien artean, bat da beraren presentzia unibertsitateko ikerkuntzan; honenarabera, berriz
|
ere
esan beharra dago egoera oso ahula dela. Adibidez, 1994eanUPV EHUko Gipuzkoako Campusean honekiko egin ziren jardunaldien ondoren, argitaratu zen. Ikerkuntza euskaraz.
|
|
|
Eta noski, Duncanek eta honezkero salaketa jarriko zuten, lapurtu egin dugula eta auskalo zenbat deabrukeria gehiago. Batek daki, agian IRAkide beldurgarri batzuk garela
|
ere
esan dute bost horiek. Holaxe azaldu dit Ralphek.
|
|
|
–Baina Irlandakoa jakingo zenuen, eta hala ere Jabi lagun handiak ez zidan ezertxo
|
ere
esan...
|
|
|
–Lasai, egon lasai. Badakit kolpe handia izan dela, baina lehen
|
ere
esan dizut hutsetik hasteko aukera ere badela. Zatoz lagunengana.
|
|
|
Eider Bengoa Erzilla, 1965eko otsailak 8 1994ko apirilak 21", eta sentitzen zuen guztia esatea, hala nola ez zuela eskubiderik berari horrelakorik egiteko, eta ea nork maite zuen gehien mundu honetan, eta gezurretan ibiltzea baino nahiago zuela dena bertan behera utzi izan balute, eta ea ez zen ulerkorra izan udalekuko kontua aitortu zionean, bai ezta? Ba zergatik ez zenidan hau
|
ere
esan. Nik barkatuko nizun Rocío horrekin izandako afera.
|
|
|
Arratseko lehen orduetan, beste egitekorik ez nuenez, ditxosozko izurdea ikustera joan naiz. Lehengoan
|
ere
esan nuen Dingleko uretan izurde bat bizi dela, eta txalupak irteten direla bera ikusteko asmoa dutenentzat. Baina gaur ez da agertu.
|
|
|
Eta alde batetik barkamena eskatuko nizuke, behar zenuena baino gehiago eman nizulako. Eta sentitzen dudala
|
ere
esango dizut. Zure heriotzarena, noski, sentitzen dudala.
|
|
|
Gelan nengoela (hemengo gelek idazle ezagunen izenak dituzte. Nirea" Swift logela" da), handik ordu erdira edo, atetik sartu eta literara igo da ezertxo
|
ere
esan gabe. Bere ohea eta nirea lotzen dituen eskailera txikian gora egin du, eta segituan atera ditu koadernoa eta boligrafoa, egunak eman dizkionak papereratzeko asmoz.
|
|
|
Putakumea! Ez zidan benetako izena
|
ere
esan, eta gero maite ninduela, no te jode.
|
|
|
Horrelaxe izan zen, eta horrelaxe kontatu nion Rocíori. Ez zen izan bilatutako istorio bat, hori lehen
|
ere
esan dut. Barrutik atera zitzaidan.
|
|
|
Eta hala ere Txemak aise ezagutu zuen. Eskotearengatik batez ere, lehenago
|
ere
esana baita aurpegian erreparatzea zaila egiten zitzaiola, eskotetik aske izateko borrokan aritzen ziren meloi haien ikuskizuna aurrean izanda. " Rocío García de Mainueta!", egin zion oihu, izen abizenez, eta honek, begirada hotz baina seguruz:
|
|
|
Eta Txemak isiltasunik mutueneko elkarrizketa nahi zuen. Bere eskutan balego, ordaindu ere egingo zien gidariei ahoko kremailera itxi zezaten, eskatutako herrira eraman zezaten tutik
|
ere
esan gabe. Ingelesez pentsatzen laguntzen zioten dozenatxo neurona haiei jai emango zien modu horretan.
|
|
|
Noski aurkituko ditudala pozak!! Lehengoan
|
ere
esan nuen, eta gaur ere bai: ni neu izatera etorri naiz.
|
|
|
Zorionez, hutsune hori nahiz goian aipaturiko gehienak bete ditugu, nola edo hala. Orain gutxiagotan entzuten ditugu horrelako salaketak, bestelakoak dira gure kexuak, eta hori
|
ere
esan beharra dago: atzera begiratu, eta bide puska bat egin dugu.
|
|
|
Eta zein urrun nengoen Axularren gogoetez, zeren Sarako apezak ere bekatutzat baitzituen emaztekiekin loturikako kasik gauza guztiak... nahiz eta bertze alde batetik, neure estatuaz denaz bezainbatean, arrazoin zuen, zeren eta ni ere amorosturik bainengoen, eta pertsona amorosak bezala ez nekusan eta ez nekien zer ari nintzen; neure gogo guztia Elbiraren baitan neukan: jatean, edatean eta ohean netzanean hartan pentsatzen nuen, eta ametsak ere hartaz egiten nituen; ero nintzen, itsu nintzen, zentzutik kanpoan nintzen, zeren, Plutarkok
|
ere
zioen bezala, gaitz zen amoros izaitea eta zentzuan egoitea... baina, ai zer dohatsua nintzen, bertzalde, jaun André!
|
|
|
Giro ezinago apropos horretan, bada, ekiten diote argitaletxekoek bi idazleen aurkezpenak egiteari. Kontent azaltzen dira haiek plazaratu berri dituzten bi liburuekin, eta esan
|
ere
esaten dute, bi idazleek ez dutela aurkezpenik merezi, eta bi liburu hauek zein bere jeneroan, jakina izugarriak direla, nolabaiteko mugarri, lubakietan bizi diren idazle gazteentzat ipar eta artizar eta ibilbide, eta amaitzeko esaten dute, emozioz beterik, bi liburu hauek biharko klasiko ez ezik, gaurko klasiko ere badirela jada, eta azkar ibiltzeko, bada, liburuok erosteko tenorean....
|
|
|
gerrikoa kendu eta hogeita hamar edo berrogei bat aldiz astindu nuen; amorrurik gabe baina irmoki, buruan nahiz soin adarretan. Ez zen behin bakarrik ere kexatu, ez zuen txintik
|
ere
esan, eta asper asper eginda utzi nion zigorketari, itsuak astinduarekin gozatu zuen edo ez guztiz argitu gabe, baina; zalantzak, bestalde, nahikoa alditxartu ninduen, egia esan behar baldin bada.
|
|
|
Barre karkara luze azantzatsu bat izan zen, egiazkoa ia, neurosi puntu batez zipriztidua. Ez nuen, ordea, ezer lortu; ez zen bidaiari bakar bat ere hunkitu, inork ez zuen jarreraz aldatu, inor ez zen gogaitu, inork ez zuen txintik
|
ere
esan. Ondo ederki zeukaten ikasita gidoia, eta inor ez zegoen inprobisatzeko prest.
|
|
|
Hermafrodita guztien gisa, gure hiena hau ere espiritu bikoi  tzekoa zen, eta, beraz, aldabera bere ekintza guztietan. Horiek guztiak neuk azaldu nizkien hiru aurkezle ezjakinei, eta adierazi nien, behin hartara jarrita, hiena hilobietan bizi  tzen ohituta zegoela, eta gorpuak jaten zituela, eta, horrez gain, giza ahotsak ezin hobeto imitatzeko gaitasuna zuela, eta, amarru horretaz baliaturik, gizakiak bat batean irensten zituela; piztia ezinago hipokrita zela
|
ere
esan nien, ehizatzen zituen animaliak oro negar gezurtien artean irensten baitzituen. Eta amaitzeko esan nien hienak gorroto zituela zakurrak, eta, aldiz, otsoekin oso gustura kopulatzen zuela.
|
|
|
Eta nola ez didazu ezertxo
|
ere
esan, galdetu zidan maisuak.
|
|
|
Lehen
|
ere
esan dut gau hartan bihotza guztiz aldrebesturik ibili zitzaidala, garbigailua zentrifugatzen eta saltaka hasten denean bezala. Eta egia da, egia berdaderoa.
|
|
|
Orduan Estherrek ere zerbait esan behar eta, zenbait bidailagunen oniritziarekin, New Yorkek egun gehiago merezi zituela esaka hasi zaio, eta, bestalde, oso nekeza dela fardelak ekipaje tokira igo behar izatea, eta agentziak hobe lukeela fardelak garraiatzeko erremolke ttiki bat erantsi izan balu. Danek, furgonetaren gainaldetik, begirada sutu eta sarkorra luzatu dio, eta isilean jarraitu du Adelak, txintik
|
ere
esateke, pasatu dion gurpilekiko maleta kokatzen.
|
|
|
Zorigaitzez, Teresari gaur ere ezin izan diot hitz erditxorik
|
ere
esan, zeren hitzik ahoskatu ezinik geratu bainaiz haren eran  tzungailuko mezua entzundakoan.
|
|
|
Eta niri pena handia ematen dit amari Dabidekikoa azaltzeak. Horixe izan da Teresari
|
ere
esan diodana, ea amari nola eman diezaiokedan orain halako atsekabea. Baina Teresak beldurrik ez izateko gomendatu dit, eta amarekin konfiantza osoa izateko:
|
|
|
Ondare arkitektonikoan inbertitzeko aldia da, hogei bat urtetan, gastua unean uneko ekitaldien antolaketan eta kaxet handiko artisten kontratazioan egin ondoren. Beste gisa batez
|
ere
esan daiteke: une jakin bateko distira iragankorra baino nahiago dute orain denboran iraunaraziko dituen egitura.
|
|
|
Seve Calleja, akaso? Edo bizitza osoa modernitatearen hainbat kontzeptu defendatuz pasatu eta Ezkerraldea Plastikaren aurrean txintik
|
ere
esan ez dutenak. Ikusiko dugu. j
|
|
|
Aufbau ean Carnapek ez bezala, zientzia ez zuen ikusten indukzio noziorik gabe aurrera egiteko moduan; Reichenbachen aburuz, legeek iraganeko esperientziak batu baino zerbait gehiago egiten zutela oinarrizko zalantzarik gabeko printzipioa zen. Izan ere, etorkizunean gertatuko denari buruzko zerbait
|
ere
esaten dute. Eta zientziak ezin izango luke aurresate horiek gabe jardun.
|
|
|
Hemen, ostera, lehen graduan jarraitu arren, goizez eta arratsaldez irteten da patiora. Eskutitzen interbentziorik ez daukala
|
ere
esan diote, eta bitxia egiten zaio, harrigarria, kartazala berak ixtea eskutitza sartu ondoren, gutunontzira bota aurretik.
|
|
|
Ez zen homosexuala zela esateko giro egokian bizi izan, hori argi dago. Bi andregai izan zituela
|
ere
esaten dute biografoek, Nile eta Espe, baina Polixene Trabuduak esaten du oso erakargarria izan arren ez zuela sekula andregairik izan. Kontuak kontu, ez dugu inoiz egia jakiterik izango, eta axola handirik ere ez du horrek azken batean.
|
|
|
– Telebisioan
|
ere
esango ditek gaur, notiziarioan, kontu inportantea bada –ñabartu zuen besteak.
|
|
|
Behin, bere atzean, oso hurbil, itzal baten presentzia sumatuz, eskaparate bati so gelditu zen, bere begitazioa izan zela komentzitu zen arte. Gero, kale nagusira heldu zelarik (bera zihoan kalea bertatik ikusi zezakeela), berriz ere atzean norbait zuela begitandu zitzaion; ez zuen seguru
|
ere
esango. Kale hartan jende asko zebilen.
|
|
|
Bazuen zerbait, Xani barren barrenera heldu, erremedio gabe zeramana; zena zela, handia zen bien arteko une hartakoxe distantzia; hankak bilduta, isilik erretzen zuen Elik. Zergatik, ahapeka bada ere, ez zion ezertxo
|
ere
esaten. Ez zekien Xanek zer pentsatu hartaz.
|
|
2001
|
|
|
Niretzat, aurkezgarria da munduan euskaldun gisa. Arestiren poesia soziala, urgentziazko poesia dela, amatatu egin dela
|
ere
diote batzuek. Nik ezetz diot, hemendik urte askotara ere Gabriel Aresti agergarria izango dela"
|
|
|
Hona hemen, bada, munduan zehar eta Euskal Herrian bertan gertatzen ari ziren gatazka larrien collage salatzailea azalean zekarren Z. ARGIAk egin zuena. Ale hartan ez zuen deus
|
ere
esan azalean agertutakoaz... editorialean izan ezik. Ulertu nahi zuenak, ulertuko zuen, bai!
|
|
|
Baina Reincidentes taldeak ere hala egiten du, eta estatuko taldetzat hartzen dute denek. Bestetzuek, haratago joaki, besterik
|
ere
esango dute, hara: gaurko Euskal Herrian eragingarriagoa dela erdaraz emaniko mezua, jende gehiagorengana iristen delako(...) Non geratzen da hizkuntzak berak, bere sintaxi bitxiak, mundua ikusteko duen modu berezkoak unibertsala den ore horri ematen dion erantsitako esanahi hori?
|
|
|
Dena den, aipatu Haranburu Altunak hauxe
|
ere
bazioen: " Balizko ametsetan gelditu zen Parisko Komuna, baina, agian errealitateak ametsaren pausoak jarraitu ohi ditu; zaila zera da:
|
|
|
Gai honi buruz ere idatzi izan nuen eta honengatik ere espetxeratu ninduten. Hori
|
ere
esan beharra dago.
|
|
|
Mutikotan Liverpoolen jarraitzaile, 31 urterekin kopa eskuartetik kentzera heldu da kasik. Arrakastaren sekretua
|
ere
esan digu: eguneroko lana, aldageletako giroa, ostiraletan patata tortila eta urtean behin Astigarragako sagardotegira.
|
|
|
Eta izenak ere, mordoxka bat baditu; sorreran Avimukta zena, Benares izan zen ondoren eta hortik dator Varanasi egungo izena. Kashi
|
ere
esaten zaio, Argiaren hiria. Baita Mahashamshana ere, kremazio gune handia, alegia.
|
|
|
«Aipatu behar da ere noizbait gure irteeretan megalito berriren bat topatzeko suertea izaten dugula eta 2000 urtean 44 megalito berri aurkitzeko parada izan genuela, batez ere Nafarroan. Aurtengo' uzta' oparoa izango dela
|
ere
esan dezakegu, megalito andana atzeman baitugu jadaneko. Honetaz landa, beste lantxo batzuk egiten ditugu:
|
|
|
Horien ondoren hauteskundeak datozkigu, zori txarrez hemen hauteskunde kanpainek urtebete irauten dute eta. Horrez gain, baketzearen gaia dago, eta, eragiten dionez, Nafarroak
|
ere
esan du zerbait bizi dugun gatazkaz.
|
|
|
Bakegintzari begira, datozen hauteskunde orokorretan PSOEk irabaztea oso ona litzateke, PSOEk gatazkaren konponbideaz oso bestelako ikuspegia duelako. Horrez gain, eta hau
|
ere
esan behar da, biolentziarik gabeko eremu batean, logikoena litzateke ezkerreko indarren artean elkar ulertze bat izatea.
|
|
|
Apez on on honengatik
|
ere
esan zezakeen Pio Baroja jaunak, apez euskaldunengatik esan zuen harako hura «Euskal apezek ez diote uko egin gizon izateari».
|
|
|
Egoskorra, ahoberoa eta oso alferra izan daitekeen arren, Bambulo abenturazaleak badu jendearen ikusmina sortzen duen zerbait. Ez da beste kanidoen gisakoa eta horregatik maiz txakur berde bat baino arraroagoa dela
|
ere
esan izan diote. Bilboko bizileku erosoa utzi eta bidai luze batean murgiltzea erabaki zuen egun batean txakur intelektual honek.
|
|
|
Ohituraren arabera, bertan Mari bizi da, euskal mitologiaren jainkosa nagusia, eta bere basoetan Basajaun mitikoak ere gordeleku aurkitu zuen. Zuberotar esaera zahar batek
|
ere
dioen moduan," Orhiko txoria, Orhin laket".
|
|
|
EEBBen hurrengo helburua Irak izango dela
|
ere
esaten da. Zer deritzozue?
|
|
|
Kasuren batean, atmosfera eraldatu edo berezian ontziratua izan dela
|
ere
esaten da.
|
|
|
Alderantziz
|
ere
esaten da, Ana.
|
|
|
Nabaria da beren mezuak luzetara, hau da, berbaldi mailan, emateko ohitura. Luzetarakoa esatean, agerikoa
|
ere
esan nahi da, hots, esplizitua.Badirudi, zenbaitetan,, debaldekerietan, edo, gehiegikerietan?
|
|
|
Esan beharra dago, beste inon
|
ere
esana dudan bezala, gaztelaniaz egindakoliteratura fueristak sukarra kutsatu ziola euskarazkoari. Tradizio batek eragin nabarmena izan zuen bestean, eta euskararen munduan zizelkatu ez zen erromantikoatzerakoien klixe horrek kalte handia egiten dio, oraindik ere, euskarari:
|
|
|
XIX. mendeko eleberrigintza errealistari eskatzen zitzaion berbera eskatunahian agertzen zaigu Tx. Lasagabaster goragoko hitz horietan. Baina, ezinbestean, halako nostalgia igurtzi batekin esanak dirudite, berak
|
ere
esaten duenhorretan osorik sinetsiko ez balu bezala.
|
|
|
Bi hitzetan, aurreko mendean jaio eta mende honekinbatera indartuz joan den literatur kontzepzioa, lehenxeago ere aipatu duguna. B.Atxagak behin baino gehiagotan azaldu duenez (Obabakoak eta Groenlandiakolezioa lanen barruan, esaterako), erromantikoengandik zetorren originaltasunareneta jenialtasunaren kontzepzioei aurre egingo zaie teknikaren garrantzia onartuzeta originalak izateko pretentsioa alboratuz, dena esanda baitago, bai Asteasukoidazleak bai lurretakoak maiz gogorarazi dutenez (are gehiago, dena esandadagoela
|
ere
esanda dago jada Sarrionandiak Hitzen ondoezako. Orijinaltasuna, hitz sarreran iradoki legez).
|
|
|
Alabaina, eta lehen
|
ere
esan dugunez, isiltasunaren atzean beste zerbait erebadago ausaz, disidentzia jarrera, hain zuzen. Berriro ere Atxagaren hitzak gureartera ekarriz, «atx!
|
|
|
Urrats bat emanda, testuen nolakotasun hori Sarrionandiaren pentsaera etajarreraren isla dela esan genezake, bere jarrera ireki, antidogmatiko eta heterodoxoaren ondorio zuzena. Lehen
|
ere
esan dugunez, maiuskuladun Egiarik ez dago; egia pertsonala da, anitza beraz, eta, horregatik, egia bakarra bailitzen egiten direnbaieztapen dogmatikoak saihestu egingo ditu Sarrionandiak, pentsaera eta jarreraitxietatik urrunduz (ik. –Ausardia?, HO).
|
|
|
Dirudienez, probetxugarria da orientazio instrumentala elebitasunak balioinstrumental handia duen egoeretan: hau da, bigarren hizkuntza menderatzeaketekinik ematen duenean eta hizkuntza hori askotan erabili behar den lekuetan, orientazio instrumentala izan daiteke ikaskuntzan arrakasta izango delako bermea, euskararekiko
|
ere
esan den bezala (Bergara, 1986).
|
|
|
Horrela, euskararen arloan, batez ere ezaugarri edo aldagai soziodemografikoen egoerari buruzko informazioa dago, bai egungo egoera ezagutzerakoan, etabaita euskararen historia edo egoera historikoa ezagutzerakoan ere. Informazioanahiko zabala dela
|
ere
esan daiteke. Orain, laburpen gisa, ikerketa horien ondorionagusiak aipatuko dira:
|
|
|
–Urrezko araua? kanpo zorraren zerbitzuan betetzen bada, horrek
|
ere
esan nahi du ezen Iparrak, bere inportazio netoengatik dirutan ordaindu barik, Hegoari finantza bonu ez monetarioak (B) salduz ordaintzen diola. Beraz, ibilgailuzko diruko bi zirkuitu perfekturen aurrean gaude (26 eta 27 irudiak).
|
|
|
Datu horien arabera —19.496 pazienteren behaketatik lortuak—, ondorio hau ateratzen dute: “azido askorbikoak (bitamina
|
ere
esaten zaio) heriotza arriskua murrizten du arrazoi guztiengatik”. Horregatik, bitamina hori duten elikagaiak dietan sartzea gomendatzen dute.
|
|
|
Lupia izena otsoarena da, harrapakinei azkar erasotzen baitie. Lobina, erregua, errotulua edo otsoa
|
ere
esaten zaio (antzinako sukaldaritza liburuetan). Arrantza eta harrapaketa:
|
|
|
Jogurta loditasun erdisolidoko elikagai bat da, esnetik datorrena, gehienetan behitik datorrena, eta hartzidura prozesu bat jasaten du. Hori dela eta," esne hartzitua edo azidotua"
|
ere
esaten zaio. Balio biologiko handiko proteinak ditu, erraz asimilatzen den kaltzioa, B taldeko bitaminak (batez ere B2) eta A eta bitamina liposolubleak.
|
|
|
Goiztiarra: Ull de llebre
|
ere
esaten zaio Katalunian, Cencibel Gaztela Mantxan eta Tinto fino Gaztela Leonen. Grazianoa:
|
|
|
Lakatu beharreko gainazala ondo garbitzeko, detergente eta amoniako nahasketa erabil daiteke Liburu denda lakatu aurretik, zer materialez osatuta dagoen zehaztu behar da. Aglomeratuzko edo DMzko taulak badira (dentsitate ertaineko zuntzezko taulak, MDF
|
ere
esaten zaienak), hobe da ez lakatzea, haiek egiteko kalitatea dela eta hondatu egin baitaitezke. Beste zur batzuen kasuan, lakatzea eragozpenik gabe egiten da.
|
|
|
Artoaren existentziaren ebidentziarik zaharrena, 7.000 urte ingurukoa, Tehuacán ibarrean (Mexiko) aurkitu dute arkeologoek, baina litekeena da Amerikako bigarren mailako beste zentro batzuk egotea. Zereal hori funtsezko artikulua zen maien eta azteken zibilizazioetan, eta zeregin garrantzitsua izan zuen erlijio sinesmenetan, jaietan eta elikaduran; bi herriek
|
ere
esaten zuten haragia eta odola artoz osatuta zeudela. Artorik zaharrenaren biziraupena eta haren hedapena gizakiei zor zaie, haziak bildu eta gero landatzeko.
|
|
|
Ministroen Kontseiluak aurtengo uztailaren 27ra arte onetsi zuen. Mikroorganismo jatorra Legionellak sortutako gaixotasuna da legionelosia, eta pneumonia bakterianoaren forma bat da, legionarioaren gaixotasuna
|
ere
esaten zaiona. Gaixotasunaren izenaren jatorria Ipar Amerikako Legioaren konbentzio bati egozten zaio, Pensilvanian, 1976an.
|
|
|
Jatorriz Asiakoa da, eta aspalditik erabiltzen da helburu sendagarriekin Asiako herrialdeetan, batez ere Txinan. Ginseng mota bat baino gehiago egon arren, ezagunenak amerikarra, korearra (asiarra
|
ere
esaten zaio) eta siberiarra dira.Lehenengo biak “benetakotzat” hartzen direnak dira, Panax landare izendatuen genero batetik datozelako. Panax quinquefolius batez ere Amerikan hazten da, eta Panax ginseng, berriz, Asian.
|
|
|
Familia: Anana tropikala, pinaburu amerikarra
|
ere
esaten zaiona, Bromeliazeoen familiakoa da (Bromeliaceae). Familia honetan 1.400 landare espezie inguru daude, ia denak belarkiak eta hosto iraunkorrekoak eta lore oso deigarriak dituztenak. Horietako batzuek, hala nola pinaburu tropikalak, entzima proteolitikoak sortzen dituzte, hau da, proteinen digestioa errazteko gai diren substantziak.
|
|
|
Aniztasuna eta motak: Babarrunen landareek zorro berdeak (lekak edo habikhuelak
|
ere
esaten zaie) eta hazi helduak sortzen dituzte, eta hazi horiek, oro har, lekale gisa kontsumitzen dira. Phaseolus generoan hiru espezie garrantzitsu daude.
|
|
|
Izan
|
ere
esan nuen ez baitago mundu ulergarriaren azken mugan ere jakintza osoagorik, eta gutxiago oraindik mundu ikusgarri honetan. Ez dago ezer esaterik, gutxi dugu honezkero gehitzeko eta barkatuko didazu, lagun, baina gaurkoan uste dut soberan daudela hitzok, egia esateko, arrotzak nabari baititut.
|
|
|
Nik ordea, lehen
|
ere
esan dut, Ingalaterrara joan nahi nuen. Eta egoera hartan gehiago.
|
|
|
Hainbeste azterketa egin gabe
|
ere
esan liteke esan dutena ordea. Afaria sagardotegian.
|
|
|
Baina egia
|
ere
esan lezake. Bere neurrian, jakina.
|
|
|
Berarekin ispilu aurrean eta egindakoak ez ditudala beste inorekin egin, ez bera ezagutu baino lehen, ezta geroago ere. Bera hil ostean
|
ere
esan izan diot askotan, bere izerdia baino ez dudala ezagutu, eta gogoan dudala oraindik nola sartu nuen behin, tranbian, eskua bere gona azpira eta nola bihurritu zuen berak ere hatza nire praketako botoi artetik, eta badakidala segundo bat baino ez zela izan, baina txokolatezko segundoa. Eta halaxe esaten diot orain ere:
|
|
|
Ikusi ditudan guztiekin konparatzen badut, hau estazio handia dela esan nezake, beldurrik gabe. Oso handia dela
|
ere
esan nezake; beldurrik gabe hori ere. Eta burdina beltzez dagoela eginda, edo beltzez pintatutako burdinaz.
|
|
|
Eta habeak dituela nonahi. Eta ederra dela
|
ere
esan nezake. Horrelakoak gustatzen zitzaizkion aitari.
|
|
|
Banuke gehiago
|
ere
esateko, irakurraldi bakoitzean detaile berriak antzematen baitizkiot, baina nahikoa izango da honenbestez, liburu onak ez baitu hitzaurre luzerik behar. Txikikeria bat, amaitzeko:
|
|
|
Prostituzioan gero eta neskatxa gazteagoak ari dira lanean. Lehenago
|
ere
esan dugunez, indioen artean bada sineskeria bat: gaitz asko sendatu egiten direla birjina batekin sexu harremanak izanez gero.
|
|
|
Adiskide onak omen dira. Arratian bertan beste esaera hau
|
ere
esaten dute: " Muskerrak subeari abisau eiten deutso, peligroa badago".
|
|
|
Denetan hindia da mintzatuena, gero tamila eta Keralan mintzatzen den malayalama. Lehen
|
ere
esan dugu Keralan ia ez dela analfabetorik.
|
|
|
Lehen
|
ere
esan dugu: hindutarrak musulmanekin batera gizaldi askoan bizi izan dira eta musulmanen musika bezala, hein batean berauen ezkontzako jeloskeria eta usteak itsatsi zaizkie.
|
|
|
Ez zekiena, zioen amak, baina Goiok bazekien Juan Bautistak bezala loihartzekoak jantzi eta beharrean hasi zuela laster. Ni ez naiz betiko izango eta, lehenago
|
ere
esan zion amak, Zeuretzat egiten hasi duzu.
|
|
|
Jendea ibiltzen hasi da pasilloetan, erizainak eta paziente batzuk. Gaixoak lasaiak dira, izenak
|
ere
dioenez, urdurientzat eta gogaikarrientzat txokeko terapiak daude erietxeko zuritasun garratzean.
|
|
|
‘Auskalo nork eta zergatik bataiatu zuen horrela, ’ esango du Axelek. Deception hitzak ingelesez, ez etsipena bakarrik, engainua
|
ere
esan nahi du.
|
|
|
‘Beste egun batean azalduko dizut... ’
|
ere
esan dizu.
|
|
|
Eta baten batek salatu zituela, guardia zibil konpainia oso bat Burgos aldetik etorrita esperoan izan baitzuten. Eta herrian jadanik lau edo bost gazte atxilotu zituztela
|
ere
esaten zen, eta kuartelera hurbiltzen ziren detenituen senitartekoei ez zietela pasatzen uzten, eta atxilotuen oinaze oihuak entzuten zirela alboko etxeetatik, batez ere goizaldean.
|