|
2000
|
|
|
Ez arrazoi bakarra, jakina. Beste arrazoi batzuk
|
ere
badaude. Gizarte espainiarrean eskolan hizkuntza idatzia ikasten dute eta guraso eta lagun artean ahozko hizkuntza egiten da.
|
|
|
Jakina. Ahozkoan
|
ere
badago maila formal bat eta etxekotik kalekora hiru lau maila egon daitezke.
|
|
|
Edozein modutan, hori ere nahiko normala da, orain hasi dira erabiltzen euskalkiak eta horrelako gauzak gertatzea normala da. Euskara batuarekin
|
ere
egon ziren halakoak.
|
|
|
Batetik, askok ez du hau literatura seriotzat hartzen eta bere burua oso seriotzat du; bestetik, erreparoa
|
ere
badago, `zer pentsatuko du nire amak, nire seme alabek, nire irakurle kuttunak...?'
|
|
|
talde bat bestearen aurrean jarrita, tenisaren egiturarekin. Gero pilota biziagoak lortu zituzten eta pareta baten kontra jokatzeko aukera
|
ere
bazegoen. Hori bada aldaketa sakona kirol baten barruan.
|
|
|
jarrera prekonstituzional bat hartzen ari dela. Zakarrago esaterik
|
ere
badago.
|
|
|
Goiko argazkian azaltzen den moduan, bederatzi gune bereizi izango ditu Kultur Parkeak. Urtebeteko epean lehendik
|
ere
bazeuden eraikinak zaharberrituko dituzte, hots, 6 eta 7 guneak ez beste guztiak. Eta eraikin berri hauek 2002rako egingo direla aurreikusten da.
|
|
|
Kultur baztertze hori jasan du. Baztertze hori eragin duen beste arrazoi bat
|
ere
badago: museoak dirua xahutu besterik egiten ez duten gauzak bezala hartu dira.
|
|
|
Gehienak Euskal Herritik joandakoak dira, edo han izan eta gero jadanik hemen direnak eta Londresekin nolabaiteko lotura mantendu nahi dutenak. Baina bertako jendea
|
ere
badago eta geroz eta gehiago, gainera.
|
|
|
Bertso bilduma mardula osatu du azkenerako Basterretxeak. Eta hitzei laguntzeko argazki ugari
|
ere
badago liburuan, duela 50 urte Bizkai kokostako herri arrantzale hau nolakoa zen erakutsiz
|
|
|
Euskal Herririk ez litzateke izango apusturik gabe, pilota, arrauna, aizkora, idi probak... horiek gabe dena hoztu eta gureak egingo luke. Tristura ematen dit, baina ez pentsa, elkarri desafioa botatzeko garaian beldurra
|
ere
badago. Hala ere, batzuetan desafioa botatzen baduzu, jendea marmarka hasten da:
|
|
|
Oraindik
|
ere
egoten da jendea berbenetan, baina garai batean baino gazte gutxiago dabil. Gero eta gehiago gelditzen dira tabernetan, zerbait edan eta musika entzuten duten bitartean.
|
|
|
Zestoakoa, Paleolitoko arteari buruzkoa izango da, batez ere. Historiaurrea ere aipatuko da noski, batez ere inguruko aurrehistoria, aztarnategi asko daudelako han, hasi Paleolitotik, Irikaitzetik eta zutarriak
|
ere
badaude. Burdin Aroko herriska bat azaldu da orain Azkoitia eta Azpeitia artean.
|
|
|
Halaber, indarrean dagoen Europako Araudiak eskatutako osasun eta higiene baldintzak eta kontrola bermatuko dituen Lonja baten premia nabari da. Gainera, ibilgailuentzako behar bezalako irispidearen premia
|
ere
badago, kamioien joan etorriaren ondorioz hirigunean sortzen diren pilaketak eta egoera deserosoak saihesteko, eta behar bezalako itsas irispidea ere ezinbestekoa da, ekaitz garaietako segurtasunerako eta itsasbehera dagoenean nahiko sakonera izateko. Hondakin Uren Araztegia jardunean jartzeko premia ere nabaria da, gaur egungo kaiaren kanpoaldean beste kaia berri paralelo bat eraikiz.
|
|
|
Guztiz onartzen dut hori, baina ezin dugu ahaztu herria alderdi politiko baten izenean ordezkatzen dugula, eta badira herriaren kudeaketaren gainetik dauden baloreak. Udal akordio hauek su eten giroan sortu ziren eta legebiltzar mailako akordio bat
|
ere
bazegoen.
|
|
|
Sarreran parkearen helburuei buruz taldeentzako hitzaldia izaten da, mapa eta seinalizazio zehatza eremuan zehar, atsedenlekua, askaldegia, erakusketa gela, janari denda eta kafetegia. Ezinduentzako zerbitzuak
|
ere
badaude.
|
|
|
Nik esaten dut Euskal Herria dela eta haserretu egiten zaizkit... Han
|
ere
badaude fatxa autentikoak!
|
|
|
Denen ardura da. Orain arte Jaurlaritzak eskolari, unibertsitateari edo enpresa handiei erantzun badie, orain udalei
|
ere
badagokie, herrietako euskara elkarteek egin duten moduan, bertako beharrei erantzutea. Udaletako zinegotziek jabetu behar dute kultura esparruaren barruan euskararen transbertsalitateaz.
|
|
|
batetik, saioak eta txapelketak antolatzea, eta, bestetik, irakaskuntza esparrua bultzatzea. Dokumentazio zentro bat
|
ere
badago.(...) Elkartea 1980an sortu zen, bereziki txapelketak bertsolariek berek kudeatzeko asmoz, lan hau Euskaltzaindiak egiten baitzuen garai hartan. (...) Bertsolaritza, Francoren diktadura bukatzearekin, diskurtso politikoan oinarritzen zen gehienbat.
|
|
|
boletinak egin, gune nazionalekin harremanak, motibazioa, animazioa... Batzordeak
|
ere
badaude: Amerika Latina, Europa, Asia Pazifiko, Afrika, jaialdiak, ikerketa zientifikoa, formazio profesionala, zaletuak eta argitalpenak.
|
|
|
31 urte bete ditu ikastolak, 93an publifikatu zen eta 10 urte badira" Euskaraz Bizi" proiektua abian jarri zutela. Hizkuntz Normalkuntza Proiektuaren barruan
|
ere
badaude eta berriki" Euskaraz Mintza" aplikatzen hasi dira jangela orduetan.
|
|
|
Hiri, herri, kosta aldea edo mendi aldeko eremuen araberakoak. Alta, hiri eremu batetik bestera alderik
|
ere
egon badago jakina. Baiona eta Hendaiako gizarteak ez dira gauza bera ere.
|
|
|
Halere, edo horregatik hain zuzen ere, ez dago prest drogen inguruan eraiki diren iruzur engainagarriak salatu gabe uzteko, jakin badakielako gezur horiek gizartea kontrolatu eta milioi askotako irabaziak lortzeko asmatu direla. Zergatik alkohola eta tabakoa, esate baterako, lasai asko eros eta har daitezke, beste droga askoren kontsumoa debekatua ez ezik zigortua
|
ere
dagoenean. Zergatik ez dira legeztatzen guztiak, duela hirurogeita hamazazpi urte Enrico Malatesta anarkistak eta gaur egun askok eskatzen duten moduan?
|
|
|
Alderdi horiez gain, Azkorbebeitiak berak eransten du jarraitasun tematikoa
|
ere
badagoela Sarrionandiaren obran, gai arturikoaren agerpen errepikatua, hizkera eta estilo konfundigaitza, metafora errekurrenteak...
|
|
|
Basapiztia horiek gure kulturan izan duten garrantziaren aldarrikapena
|
ere
badago liburuan. (...) Animalia horiek Euskal Herritik desagertu direnean, gure kulturaren zati bat ere desagertu da, horien inguruan sinesmenak, mitologia bereziak eta gisa horretako kontu asko sortu baita mende askotan.
|
|
|
" Oso gai ezberdinak jorratu ditut eta denetatik dago: errealismo majikoa, fantasia, etsipena eta baita euskal nekazaritza munduan girotutakoak ere." (Egunkaria XII) Ipuin batzuk trenarekin estuki lotuak daude, beste batzuk tradizioari lotuak, beste batzuk inozotasunarekin eta ekologiarekin,..." Ipuin pirandeliano samarrak
|
ere
badaude." (Egunkaria XII) Beraz, oso bilduma irregularra da. Batzuetan oso ipuin motzak eskaini dizkigu, eta beste batzuetan bere eleberrigintzaren ildoko ipuinak osatu ditu.
|
|
|
Are gehiago, ez du pertsonaien jarrerak ulertarazteko ahaleginik egiten, pertsonaia lauak sortzen baititu. " Oro har, pertsonaiak ere definituegiak daude eta, askotan, gauza gehiegi kontatzeko nahiagatik edo, soberan dauden pertsonaiak
|
ere
badaude." (Egunkaria XII)
|
|
|
Euskal Herriari hainbeste oinaze ekarri zion 1936ko gerran kokatua eta urte batzuk geroagoko ETAren sorrera garaiko, hain zuzen ere bigarren kontaketa batez lagundua. Garai ezberdinetan kokatuta ezezik era diferentetan kontatuta
|
ere
badauden arren, lotura estua dute elkarren artean bi kontaketa horiek: lehendabizikoan Txomin eta bigarrenean Eneko bere semea, batean zein bestean gizonezko protagonista nagusia aberriaren aldeko nolabaiteko borrokan hilko da; eta lehenengoan zein bigarrenean bataren maitale eta bestearen ama den Axunek oinazearen zaporerik mingotsena dastatuko du, ezintasun eta etsipenez.
|
|
|
Haatik, egileak dioskunez," nahiko garratza da, eta ironiaz betea; batere ez idealista." (Asurmendi, Mikel: Argia)" Gero, ironiarekin batera, samurtasuna
|
ere
badagoela" aitortu zuen. (Berasaluze, Garikoitz:
|
|
|
Bere oinarri historikoa prentsa izan da, non Elle, Car and Driver edo ParisMatch bezalako hainbat eta hainbat titulu nazioarte mailan hedatzea lortu duen.Egunkarietan, berriz, hiru titulu erregional menderatzen ditu. Liburugintzan, hezkuntzakoetan eta orotarikoan
|
ere
badago, Hachette, Fayard edo la Guide du Routard bezalako marken pean. Ikus entzunezkoetan izan duen hedapena irratirako izan da lehenengo, non besteak beste Europel eta Europe2 kateak menderatzen dituen, eta geroagotelebistan, Canal Plus ekin batera zenbait kanal tematikoren produkzioan sartuz (Muzzik, Canal J, La Chaine Meteo,...).
|
|
|
Programazioari dagokiolarik, programatzaile independenteak, zeinetan kable sistemen kudeatzaileek ez duten nagusitasun posiziorik? aurreikusten dira, programazioaren gutxieneko %40ren hornitzailegisa (nahiz eta portzentaje hori gutxitzerik
|
ere
badagoen, aginteari hala eskatuz gero). Halaber, honako programazioak derrigorrez eskaini beharra (must carry) ezartzen zaie: lurrazaleko telebista publiko eta pribatu estatalak, demarkazioari dagokion Erkidegokotelebista autonomikoak eta, baldin balego, abonatuaren herriko telebista lokala ere, betiere, hauek hala eskatuz gero. Edukiei buruzko betebeharretan, Europako Batasunaren Artezarauaren egokitzapenak esaten duenera jo behar da, kanal baten banaketaAutonomia Erkidego batean abonatutako etxebizitzen erditik edo Estatu osokoenlaurdenetik gora heltzen denean.
|
|
|
Beste batzuek, bestalde, zazpi osagaiko multzoa: abertzaleak. Azkenik, multzo hutsa ikusten dutenak
|
ere
badaude: Euskal Herriadetektatu ere egiten ez dutenak.
|
|
|
Konstituzioak idatzita ala idatzi gabekoak izan daitezke. Azken hauen eredugardena Erresuma Batuko konstituzionalismoan aurki daiteke, non Cromwell engaraietatik() estatu barneko botereen banaketa eta beraien arteko adostasuna ezinbesteko bihurtu zen bertako jendearen babesa bermatu ahal izateko (constitution, commonnwealth, pact, bill of rights, rule of law...); izan ere, testurikgabeko zuzenbide sistema
|
ere
badago han (konstituzionalismoa deritzana), Estatuaren indarrak egin ditzakeen gehiegikeriak debekatzeko.
|
|
|
XIX. mendekoak dira gaur egun eguneroko bizitzarako ezinbestekoak ditugun norbanakoaren nortasuna bermatzen duten dokumentuak, orduan zabaldu eta arruntbilakatu baitziren, nahiz eta zenbaitzuen kasuan lehenagotik
|
ere
bazeuden. Anderson-en arabera (1998: 17) industria aroaren eraginez zabaldu ziren, kapitalismoarenbermerako.
|
|
|
Jokoan hiru esparru badirela pentsatzera eramaten gaitu errepresentazio honek.Psikoanalisiarekin inolako zerikusirik ez duen psikoterapien eskualde bat badago; psikoterapiatik kanpora dagoen arlo freudiarraren eskualdea
|
ere
badago; eta ebaketa eskualde bat ere badago. Hemen, berriro ere, Jano jainkoarekin egiten dugu topo.
|
|
|
Jokoan hiru esparru badirela pentsatzera eramaten gaitu errepresentazio honek.Psikoanalisiarekin inolako zerikusirik ez duen psikoterapien eskualde bat badago; psikoterapiatik kanpora dagoen arlo freudiarraren eskualdea ere badago; eta ebaketa eskualde bat
|
ere
badago. Hemen, berriro ere, Jano jainkoarekin egiten dugu topo.
|
|
|
Baina sentipenetik pertzepziora daraman bidean funtzio tonikoa
|
ere
badago, alegia, giharren funtzioa. Eta gaur egun badakigu giharren uzkurdura kronikoarenfuntzioa sentipena deuseztatzea dela, hari existentzia ematen dion energia absorbatuz.
|
|
|
Oinarrian duen pertzepzio lana gogamenaren jarduerada. Baina pertzepzio jardueraren euskarri gisa gorputza
|
ere
badago, zeinaketengabe ematen baitu bere baitan sortzen diren kitzikapen, sentipen etasentimenduen berri. Gure gorputzaren kontzientziatik abiatuz, geure buruariburuzko irudi zein gogoetak sortzeko gaitasuna ere, geure nortasunaren euskarridugu.
|
|
|
Harremanaren ereduak ez daude atxikimenduzko irudiaren presentzian biziizandako esperientzien menpe soilik; horiez gain, subjektuak haien inguruanburutzen duen interpretazio afektibo kognitiboaren menpe
|
ere
badaude.
|
|
|
presentziarekin. Terapeuta ez dago taldekide batentzat bakarrik; bera baino kide gehiago
|
ere
badaude.
|
|
|
Arana Goiriren Foruak, esan dugu jada, ez dira foru probintzial zaharrenbatuketa, komunitate historikotik omen datorren eta eternitaterantz proiektatzen denespiritua baizik. Beti dago jarraipenaren ideia elementu objektibatuan; nahiz etahaustura
|
ere
egon den, azkenean batasuna nagusitzen da. Kant-en idealismo formalalitzateke hau, historian zehar izakietan gauzatuz doan ideiarena, alegia.
|
|
|
– Bestalde, barne ezaugarriak deitzen direnak
|
ere
badaude, zientzia beraren krisialdia, adibidez. Ondorioen artean, orduko, paradigma?
|
|
|
Ministroak gogorarazi zuen, Gobernuaren arauetan euskarazko predikua, otoitzaketa jendaurreko ekitaldiak, denak, zeudela debekatuta (preces y predicaciones y entoda clase de actos publicos). Gotzainak baliozko ezer iradoki izan balu, onartzekoprest
|
ere
egon zitekeela esan ondoren, gogor eraso zion eliz agintariarenari:
|
|
|
Horrek ez zuen esan nahi, ordea, eliz jendeak, frankista izanik ere? bere hizkuntz ohiturak bat batean aldatu behar zituenik (ohitura arauturik
|
ere
zegoen toki edo zereginetan behintzat).
|
|
|
Protagonista nagusiekin batera, erakunde bakoitzeko bigarren eta azken mailakoagintariak
|
ere
bazeuden (Gobernariak, Guardia Zibil Buruak; Alkateak, Parrokoak, komentuetako Nagusiak), eta, dena jasan edo gozatzen, Mugimenduko ekintzaileak etakristau eliztar xumeak. Azken hauek, gainera, norberaren ekimenaren edo gogoarenarabera, ikusle ez ezik salatari ere bilaka zitezkeen.
|
|
|
Hemen ia ukituko ez ditugun arau batzuk
|
ere
badaude, aipatu behintzat eginbeharko direnak; hauek ere elizetarakoak. 1938ko martxotik aurrera Gobernuarenirizpideak eta Gotzainenak bat ez zetozela ikusi zenean, esku sartze mugatuago batzuk entseatu ziren, hamar minutuko euskarazko tarte bat onartuz (Torrealdai 1998: 128, 135).
|
|
|
Gure izaeraz duda mudatan dagoen euskaldunak honakoa jakin luke: baldin eta kulturaren izaera bereizlerik balego (eta egon badago) eta komunitatepolitikoak objektu edo errepresentazioen bidez identifikatu edo ordezkatzeko joerabalego (eta hau
|
ere
badago), ezin liteke gauzatu fenomeno komunikatibo hau kasupartikular batean honela eta beste kasu partikular batean hala. Kulturaren izaerabereizlea eta komunikazio mekanismoak zerbait izango badira, unibertsalak izangodira, europar kulturaren testuinguruan behinik behin.
|
|
|
Klase ustiaketaz, ustiaketa politikoaz eta sexuen ustiaketaz gain, naturarenustiaketa
|
ere
badago. Ustiaketa eta injustizia denak kontzeptu batean bildu nahibaditugu,, harrapakaritzaren?
|
|
|
Hemen, honenbestez, emanari edo jasotakoari ukoa dago, ukoa esentziaren eta existentziaren artekoharreman naturalari. Baiezka esatearren, izen adieradunen sortzea
|
ere
badago. Izenok, gainera, berez ez dute zerikusirik bertan gauzatzen den adierarekin.
|
|
|
Morse gabe, ez zen telefonoa existituko; Edison gabe, ez zen izango baterako transmisio jasoketarik; Fessenden gabe, giza ahotsak ez zuen Morse ordezkatuko; David Sarnoff gabe, ez zen etxeko irrati hargailurik egingo; H.P. Davis gabe, ez zen informazio saiorik, ez hezkuntza saiorik ez eta saio komertzialik
|
ere
egongo. Irratihedapena kate bat bezalakoa izan zen, eta mailak lotzeko hamarkadak pasatu behar izan ziren.
|
|
|
Hego Euskal Herriko autonomi erkidegoetan batez ere gertakari bat aipatu beharra dago, informazio irratiari ezezik, irratia egiteko beste moldeei
|
ere
dagokiena: irrati nazionalaren sorrera.
|
|
|
Sei multzo hauetatako azken lauetan irrati lokalak izenaz ezagunak direnak ditugu. Irrati lokalen artean, euskara hutsezko estazioak
|
ere
badaude. Estazio horiek euskararen normalizaziorako eta informazio lokalerako abiaburu eta lagungarritasuna dute xede nagusitzat.
|
|
|
Angel Faus (1981) eta Mariano Cebrián (1994) irakasleek ondotxo zehaztu dituzte irrati mota horrek historian izan dituen mugarriak. Euskal Herriko mailari
|
ere
dagozkio aro horiek.
|
|
|
Irratia gaur egungo bizitzaren hiri kontzeptuaren fruitua da. Horregatik, herriaren mundua
|
ere
egon behar da irratilarien gogoan.
|
|
|
gisa edo, ez ziren garbiketa lanak falta izan, eta errepresioari ekin zioten: erregimenarekin bat ez zetozen irakasleak baztertuak izan ziren (hildakorik
|
ere
egon zen), testuliburuak kontrolatuak, edukiak garbituak,. Trienio, an emandako tituluak politikoki zentsuratuak, etab. Horrez gain, hezkuntza sistema tradizionala berrantolatzeko lehenengo ahaleginetan, besteak beste, deigarri suertatzen zaigun egoera nabarmendu litzateke: Estatuko irakaskuntza sistema sortzeko nahiari egin zitzaion kritika.
|
|
|
Beste era bateko kolektibitate sentimendua sor zezakeen hizkuntzaren balioa urtu egingo litzateke; ez litzateke izango eskola hizkuntza, ez kultur hizkuntza, ez harreman komertzial zein industrialerako hizkuntza baliagarria, ezta harreman administratiboetarako ere... Aldiz, egon zitekeen kolektibo hartatik kanpo
|
ere
egongo dira herritarrak, ezaugarri bera izango dutenak: bizitzarako hau zentzu zabalean erabilita (eskola, komertzioa, lana, kultura hau ere prestigio zentzuan, etab.) nahitanahiez behar eta erabiltzen duten hizkuntza:
|
|
|
Eta beno, gero argitu zen talde armatu horrek artsenala prestatu nahi zuela Errepublikan, eta horregatik komeni zitzaiela itsasontziarekiko kontaktua ere Errepublikan izatea. Arma trafikoa zen gehienbat, baina drogak
|
ere
bazeuden tartean, hori baita talde lealisten finantzaketa modurik errentagarrienetakoa. Itsasontziak Hego Afrikatik etorri behar zuen.
|
|
|
Norbaitek eta, larregi pentsatu barik, ri ra hartuko zituen. Horrelakoak
|
ere
badaude hemen. Eta beno, kontua da gurditxoan sartu nituela konpresok.
|
|
|
Argazkiko itsasoa, berunezko zerua, larreak eta harrizko txabolatxoak. Eta gogoratuko zara, Bitakoratxo, esan nizula gizon bat
|
ere
bazegoela txaboletako baten aurrean jesarrita, munduaren zentroa zela eta ez dakit zenbat txorakeria gehiago. Beno, sentitzen nuena zen, ezta?
|
|
|
Hori neuk ere banekien. Dohainik egiteko aukera
|
ere
badago, hori hasieratik dakit. Txemari ez diot ezer komentatu.
|
|
|
Hori bai, bazegoen zerbait Txemak Maiteri esan ziona, eta hala ere berak ere sinesten ez zuena, alegia Eiderren gelan minutu batzuk igarotzeak ez ziola kalterik egingo. Ez zekien zergatik egiten zuen, baina masokismo punttu bat
|
ere
bazegoen gela hartan minutu batzuk igaro nahian. Kontsolatu zen pentsatuaz beharbada instintu atabikoren bat izango ote zen:
|
|
|
Bigarrenik kontatuko dizut zure bertze gutunetarik batean eman zenidan berria, noiz eta jakinarazi baitzenidan —marrazki eta guzti— penduluaren aurkikuntza, jakintsu holandar baten trabailuei esker, zeinari jaun Christiaan Huygens baitzeritzan, eta zeina Leydengo Unibertsitatean
|
ere
egon baitzen aldi batez, bere studioen aitzinatzeko. Eta nola eraman ninduen zure berri hark, jaun An dré, osaba Joanikotenganat!, zeren, bertze nonbait erran dizudan bezala, osabak ere gogoan baitzituen Galileoren teoriak, eta hargatik zuen hormatik dilindan harri bat, cubitum bateko soka bati lotua zegoena... eta hargatik ere hartzen zuen soka mutur batetik eta ibiltzen zuen harria alde batetik bertzerat, erraiten zuela:
|
|
|
Zeren boz batek erraiten baitzidan orain ezen, lehen manamenduak manatuaren arabera, lehenbailehen salatu behar zintudala jaun erretorearen aitzinean, Jainkoa guztiz
|
ere
zegoelako zure gainetik; bertzeak, berriz, ezetz, bertze judas bat izan nahi ez banuen bederen; buruak arrazoinik arrazointsuenak bilatzen zituen, salatzearen zuritzeko eta justifikatzeko; eta bihotzak, berriz, jakinarazten zidan ezen imajinazinoaren idurikeriak zirela haiek guztiak, eta ez arrazoinaren arrazoinak, eta konfiantza eman zidanari konfiantzaz ihardetsi behar niola. Eta horrela ibili nintzen, harik eta egun batean neure deliberamenduaren hartzerat deliberatu nintzen arte:
|
|
|
Berori beti hain argia! Gainerat, esker oneko
|
ere
egon genuke, zeren heriotzak konfesaturik harrapatu baitu, eta jakin nahi nuke zer gertatuko zitzaion, baldin bertze itsas portu horietan harrapatu izan balu...
|
|
|
" Zeren, Joanes apez izaitekotan, zinezko apez izaitea nahi nuke, Jainkoak zinez eta minez deitua..." — laguntzan etorri zitzaizkidalako eta aterabide bat eskaintzen, nondik ihes egin ahal izan bainuen. Eta haren besoetarat joaiteko gogoa piztu zitzaidan... eta, irriren batek haren urruntasuna hauts zezakeelako ustean, hari beha
|
ere
egon nintzen istant batez, baina amak ez zuen irririk egin, eta marmolaren hoztasunak gibelat eragin ninduen berriro, neure tokian geratzen nintzela.
|
|
|
eta higuina eman zidan amak eta zerbait erraitekotan
|
ere
egon nintzen... baina ez zen oraino ene ordua...
|
|
|
—Deabruaren amarruak kontaezinak dira, ordea, eta horregatik, leku batean egonik, bitan
|
ere
egon daiteke. Eta hemen eta han egon zitekeen, zurean eta Zabaletarenean...
|
|
|
Eta, bide hartan, Mignonek Spinolarekin konparatu ninduen, eta ni, hitz haiek entzunik, harro egoiteko moduan egon nintekeen... eta harro
|
ere
nengoen, egia erran, alde batetik, zeren eta Mignonen laudorioek klarki adierazten baitzidaten ezen, materia hartan eta trabailu haietan hasi berria nintzen arren, nornahi den baino gaiago eta antzetsuago izan nintekeela, eta ene etorkizuna, halatan, ezin joriagoa eta ezin betakorragoa; baina, bertzetik, neure erakustaldiaren ondoren, oro har, ahalketurik bezala sentitu nintzen, zeren ahalke izai...
|
|
|
edo ez genituen puta haiek salatzen, zeren ezein salatzailek ez baitzuen nehor salatzeko eskubiderik, baldin berak ere salatua izaitea merezi bazuen, nola izan baitzen gure kasuan, etxe galdu hartan fornikatzen harrapatu gintuztelako; edo, egitekotan, uko egin genion nork bere poltsaren jabetasunari, puta haiek ezin pobreagoak zirenez gero, beren seme alabei jaten emaiteko sos erdirik ere ez zutenak, eta hargatik ebatsi zizkigutenez gero, hain zuzen ere, diru poltsak, nezesitate handian zeudelako. Eta, puntu hartarat iristen zela, guardia buruak erran zigun are boz sendoagoaz ezen kontent
|
ere
egon gintezkeela, zeren, alde batetik, hagitzez ere hobe baitzen gure diru haiek bide onetik bideratzea, nola egin baitzuten puta haiek, beren ohoinkeriaren fruitua karitatezko edo miserikordiazko obretan enplegatzen zutela, beren seme alaben mantenuan, gizalegeak eta Jainkoaren legeak manatuaren arabera; ezen ez bide gaixtotik, nola izan baitzen gure asmo ezin lizunagoa; eta zeren, bertzetik, pu... gaur izen bat dute, bihar bertze bat; gaur iduri bat dute, bihar bertze bat..."
|
|
|
" Oro ez da urre. Diamanteak
|
ere
badaude". Hain gogoko zuen esalditik, Brown jaunak estrapolazio erraz bat batekoa egin zuen, ironiaz betea:
|
|
|
Eta emazteak barkatu badio, arlo pribatua publiko egin den honetan, nor gara gu bera erruduntzat jotzeko? Eta berriz ere fiskalaren argumentazioari lotuz, are gutxiago kale garbitzaile bat, taxi gidari bat edo irakasle bat izanez gero salaketarik
|
ere
egongo ez litzatekeen honetan... Amaitzearren, hitz batera laburbilduko nuke orain arteko guztia:
|
|
|
Gipuzkoako Foru Aldundiak badu eGipuzkoa izeneko egitasmo bat, baina ze kristorako balioko duen inork ez daki oso ondo. Gipuzkoako Kutxak ere eGipuzkoa izeneko beste egitasmo bat badu, gainera, eta, gauzak apur bat gehixeago nahasteko, beste eGipuzkoa bat
|
ere
badago, Robotiker ikerketa zentro bizkaitarrak batek daki zertarako erreserbatu duen eGipuzkoa.com domeinua... Oso e polita gelditzen da halako e izenak dituzten e ekimenak iragartzea, baina ganora edo e ganora apur bat erakutsiko balute, hobe.
|
|
|
Aipatu dugu, dagoeneko, gure mendebaldeko gizarte guztietako geroz eta nabarmenagoa den ezaugarrietariko bat kultur aniztasuna edota multikulturalismoarena dela. ...endebaldeko herrialdeetan (kokatuta gaudeneko esparru geografiko eta soziokulturalera mugatzearren) sinesmen erlijioso ezberdinak dituzten talde bat baino gehiago ohi dago (kristauak, musulmanak, judutarrak, eta abar); bizitza estilo arras diferenteak dituzten taldeak (azpikulturak, kontrakulturak, eta abar) aurkitzea geroz eta normalagoa da; sarri askotan, jatorri etniko ezberdinetako talde anitz
|
ere
badago(, asiarrak, turkiarrak, hegoamerikarrak, eta abar; hauexek dira estatu etnianitzak edota polietnikoak bezala ezagutzen direnak); munduko ia herrialde guztiak (Islandia eta Korea biak aipatzen ohi dira salbuespen gisa) nazio ezberdinez osaturiko estatuak dira, askotan (baina ez halabeharrez) hizkuntza bereizgarri nagusi bezala dutela. Aipaturiko giza talde hauek guztiak" talde orohartzaileak" (grupos comprehensivos) dira (Margalit eta Raz, 1998) edota, terminologia aldatuz baina ideia bera adieraziz," kultura sozietalak" (culturas societales) osatzen dituzte (Kymlicka, 1996).
|
|
|
' Biblioteka bat suposatzen du. Ez da ikuspegi teknologikotik bakarrik egokitze bat eskatzen duen egoera, antolakuntza mailan
|
ere
badago zeregina.
|
|
|
Izan ere, ikusiko dugunez, oinarri komun bat eduki arren, beren artean desadostasun asko zegoen. Horrela, Neurathek gizarte zientzien, politika eta marxismoaren, eta teknikaren ikerketari ekin zion; Carnapek metafisikaren sasiarazoenari; Schlickek filosofian zergatikotasunak betetzen duen tokia aztertu zuen; etab. Mahai inguru horietan Zirkuluaz kanpoko gonbidatuak
|
ere
egon ohi ziren, arruntak ala ospetsuagoak. Adibidez, Josef Frank, Wilhelm Reich eta Otto Bauer, arkitektura modernoa, psikoanalisia eta industria/ zientzia erlazioa aztertu zituztenak hurrenez hurren.
|
|
|
Arabiarrak, Afrika beltzekoak, latinoamerikarrak, alemanak, frantsesak, espainiarrak, euskaldunak... Taiwan eta Asiako beste herrialderen batzuetakoak
|
ere
badaude, eta hauek ere aise bereizten dituzte espainiarrak eta euskaldunak.
|
|
|
Teilatu ondoko galeria bi dira; baten azpian enfermeria dago oker ez banaiz, eta bestearen azpian dutxak. Patio txiki bat
|
ere
badago bertan, goi hartan.
|
|
|
Gero eta gaixotzenago zihoan. Ez dakit tuberkulosia ote zuen; urearen kontua zelakoan
|
ere
banago. Donostiara eraman zuten ospitalera, Nafarroako etorbidera, gasolindegiaren ondora, Okendo jaio zen baserriaren aldamenean zegoen ospitalera.
|
|
|
Kortinak itxita, lanparak pizteke, eguerdi aldea behar bazuen ere, ilunxko zegoen. Mahai apal, zabal biribil batean kafeontziak, kikarak, pasta batzuk
|
ere
bazeuden platertxo batean. Bat batean bizkarrekoa bordatu lan batez estalia zuen besaulki batean emakume xahar xahar bat ikusi zuen Xanek.
|
|
2001
|
|
|
Berau, Iberdrolak estaturako eta Euskal Herrirako egin zuen Zentral Termikotarako inbertsio plan izugarri baten parte da. Egitasmo hauez gain, beste bat
|
ere
badago, alegia, Petronor ondoan eta berari lotua, ezarri nahi duten IGCC izeneko Zentral Termikoa, Abanton finkatu nahi dena, 800 Mw koa eta 160.000 milioi pezeta kostatuko dena.
|
|
|
(...) Eta horrela den bitartean, militantismoa beharrezkoa izango da. Anormala da euskal irakurle gehienak abertzaleak izatea, zorionez, bestelakoak
|
ere
badaude, baina oso gutxi oraindik. Esaten digute politizatzen dugula, baina zenbat euskaltzale ez abertzale daude euskararen alde egiteko prest?
|
|
|
Garai batean uztai hauek gaztainezkoak edo urritzezkoak izaten ziren. Gaztainez edo haritzez egindakoak dira ontzi gehienak, nahiz eta gerezizkoak, intxaurrezkoak edota akatziaz eginikoak
|
ere
badauden. Sagardogile batzuen ustez, haritzezko ontziak dira egokienak sagardotarako.
|
|
|
batzuk lege mailakoak esaterako, euskararen erabilera Unibertsitatean arautuko duen dekretua, beste batzuk propagandistikoak horretan aspaldi dabiltza eta abar. Neurrien artean, zenbaiten ustez, baliteke berrikuntzarik izatea, eta alde horretatik bada esaten duenik gaztelaniazko eskaintza indartzeko eta erakargarriago egiteko plan zehatzak
|
ere
badaudela. Eutsi dio euskalgintzak zaparradari edo kraskatuko zaio bizkarhezurra?
|
|
|
Ordutik harreman ona izan genuen. Bilbon egin zidaten omenaldian
|
ere
egon zen" (Euskaldunon Egunkaria,)
|
|
|
Gerra handia amaitu eta berehala sortu zen" Bordeleko Eskualdunen Biltzarra" deitu batzarra. Gerra antzinetik
|
ere
bazeuden hainbat elkarte. " Lagun Onak" edota" Egia", konparazione.
|
|
|
Beraz, hiria hemen nonbait egongo zen. Inguru hauetan hiri eta nekropoli bat baino gehiago aurkitu direnez, finka erostean hemen
|
ere
egon zitekeela pentsatu nuen. Erositako finken dokumentazioak ikusiz, batek" hilobiak" izena zuen.
|
|
|
Batetik urteko ardoa, prezio merke moderatukoa, egunero edatekoa, atsegina dena. Eta igandetarako ardo batek
|
ere
egon behar du.
|
|
|
Nahiz eta mila gauza edo gauza bat egin, ez zara existitzen. Nik ez dut esango EHren inguruan ezkerreko jendea ez dagoenik, ezkerreko jendea hor
|
ere
badago, nahiz eta, nire iritziz, ezkerrekoa ez den jendea ere badagoen. Beren politika gaur egun ezkerreko politika bat baino gehiago, politika nazionalista da, eta horren ondorioz, gauza asko beren zentzutik atera egiten da.
|
|
|
Nahiz eta mila gauza edo gauza bat egin, ez zara existitzen. Nik ez dut esango EHren inguruan ezkerreko jendea ez dagoenik, ezkerreko jendea hor ere badago, nahiz eta, nire iritziz, ezkerrekoa ez den jendea
|
ere
badagoen. Beren politika gaur egun ezkerreko politika bat baino gehiago, politika nazionalista da, eta horren ondorioz, gauza asko beren zentzutik atera egiten da.
|
|
|
Planetarioak
|
ere
badaude Euskal Herrian eta Iruñekoa da garrantzitsuena. 1996an ireki zituen bere ateak eta ordutik, bere kupula erraldoiak eskaintzen dituen programez gain, hainbat erakusketa eta ekintza antolatu dute bertan.
|
|
|
UPNk oraingo egoera baliatu du administrazioan euskara arautzeko dekretu berria egiteko, baina ez dirudi horretan geratzeko asmoa duenik, irakaskuntzarako eta osasun eremurako ere beste bi dekretu kaleratuko dituztela iragarri baitute. Ikusi behar iragarpena zertan geratzen den; Nafarroako indar sozial eta politikoek dekretu honi erantzuteko bideratzen ari diren ekimen andanaren arabera
|
ere
egongo da neurri handi batean.
|
|
|
Sektorearen datuak ez dira oso baikorrak, artzain eta baserritarrak dagoeneko nahikoa zahartuak daudelako eta ez delako belaunaldi erreleborik ikusten. Hala ere, baikor izateko datuak
|
ere
badaude, Arantzazun adibidez artzain eskola batek funtzionatzen duelako eta bertan hainbat gaztek parte hartu duelako, gehienak euskaldunak, baina baita gaztelarrak, kataluniarrak, perutarrak eta txiletarrak ere.
|
|
|
Baina oztopoa oinarri faltan dago, euskalkiaren mugan ere bai, baina arazoa hizkera teknikoari dagokio gehiago, Bastarrikaren aburuz. Izan ere, zenbait mende dituzten testuak
|
ere
badaude, bertso zaharrak; eta Piarres Etxeberrik' Itsasoko nabigazionekoa eta zerbait gehiago abantzatua' 1677an itzuli zuen.
|
|
|
Juan Antonio Apraizek botatako beste arazo bat
|
ere
badago, euskaraz eta erdaraz desberdin diren kontzeptuena: " pesca al cerco" euskaraz trainarekin antxoatan" edo biziarekin atunetan da, eta" viento de fuerza 3" haize berdea da.
|
|
|
Kontraste ideologiko mamitsuei dagokien garraztasun guztiarekin gainera. Tartean, egia esan behar bada, beste osagai batzuk
|
ere
badaudelako, osagai odoltsuak. Alegia, atentatuak daude, ordezkari politikoen bizitzaren aurkako atentatuak.
|
|
|
Euskal preso politikoen abokatu gisara hitz egin digu. Presoen abokatua zara eta berriki preso
|
ere
egona. Espetxeratua izan aurretik hainbat eztabaida mantendu izan zenuen presoen egoerari buruz.
|
|
|
Nik publikoki egin dituen bere definizioengatik ezagutzen dut Ekin. Uste dut nahaste txiki bat
|
ere
badagoela, hala ere. Ekinek herrigintzaren inguruan aipamenak egiten dituenean ez da ari" eman hitza herriari" delakoaz.
|
|
|
Ark ere zerbait ona nahi du beretzat eta horregatik il du bere burua". Erabat ados egon gintezke iritzi horrekin (idazlantxo hau zirriborratzen ari den hau hala dago behintzat), baina Kaputxinoen ardurapean zegoen aldizkari baten editorialean agertzeko ausart samarra ere bazela ezin ukatu (Aita Santutik hasita, Eliza osoa aurka izango zutela pentsatzerik
|
ere
badago). Hala ere, beste bat zen beraiek hizpide zuten auzia:
|
|
|
Ondorioak sarritan daude, hots, lan kaskarrak ekoizten dira". Horrez gain, gidoilariak egoera ezegonkorrean egiten dutela lan azpimarratzen du Albak," asko dira gidoiak egiteaz gain beste lan batzuetan aritzen direnak, gutxi irabazten dute eta sarritan esplotatuak
|
ere
badaude".
|
|
|
Etxea lantoki bihurtu duten gidoilariak
|
ere
badaude, egun dauden abantailekin, idatzitako gidoiak posta elektronikoz bidaltzen dituztenak. Albaren aburuz, egun telebistarako egiten den lana esportatzea ezinezkoa da, kalitate falta nabarmena dagoelako.
|