|
2000
|
|
|
59ko Ordiziko txapelketaren ondorenean Agirre, Azpillaga, Ugarte eta ni Donibane Lohizunera eraman gintuzten bertsotan egitera eta han ikusi genuen lehenbiziko aldiz ikurriña udaletxetik zintzilik. Denak ginen abertzaleak eta hala
|
ere
gure arteko lagun batzuk zalantzan egon ziren: «
|
|
|
Baina hori dena hala izanik ere, esan behar da herri bezala asko aurreratu dugula. Garai batean ez genituen nortasunak
|
ere
gurekin ditugu: hor dago Ertzaintza, gure diruak ere neurri batean guk gobernatzen ditugu eta horrela abantaila asko eta asko ditugu.
|
|
|
Almuniari esango nioke espainol ona dela, eta ez duela Espainiaren interesen aurka doan ezer egingo. Berak
|
ere
gu nazionalistak garela dio; haiek beren nazionalismoa defenditzeko bitarteko militarrak dituztelarik. Hemengo PSOE gainera alderdi espainola da; ez du berezko nortasunik.
|
|
|
Egia da, emakumeon errealitatea aldatuz joan dela, bilakaera honetan instituzioek mugimendu feministaren eskaerak bereganatu dituztelarik eta zentzu honetan
|
ere
gure zapalkuntza desitxuratu dutelarik. Egia da beraz, emakumeon egoera batzuk hobetu egin direla, baina beste batzuk, aldiz, ezkutatu egiten dira.
|
|
|
Bada, umetan ikastolan obrak taxutzen hasi ginen, eta lehengusuekin
|
ere
gure antzezpentxoak egiten genituen etxean, sarrera eta guzti kobratuz. Hona etortzean fakultatean jarraitu nuen..
|
|
|
Gure garaian poeta gazteen artean irakurtzen zenaren %50ean Sarriren ukitua igartzen zen. Atxagaren" Etiopia" k
|
ere
gure nahasmena handiagotu zuen, nahiz eta gure garaiko liburu freskoa ez izan. Apurketa handia ekarri zuen eta geu hasi ginen apurketa horri probetxua ateratzen.
|
|
|
Kostalde honetan zehar, Atlantikoaren orroak eta haizeak bidelagun ditugula, toki ahaztezinak aurkituko ditugu. Gainera, zorte pixka batekin turistarik gabeko paradisu txikiekin egin dezakegu topo, batez
|
ere
gure ibilbideak aukeratzerakoan zertxobait arriskatzen badugu. Hori bai, bagoaz pazientziarekin jokatu dugu, kostaldeko bide hauek oso bakartiak baitira, eta inor autoz pasatzekotan bi gidari mota izango dira:
|
|
|
Garai batean izan ziren hemen sumendiak, baina momentuz ez daude. Baina orain ari dira beste metodo batzuk sortzen eta metodo horien bitartez aurrerantzean
|
ere
guk jakin dezakegu gauza gehiago.
|
|
|
Hitz egite soilak asko adierazten duelako: elkarrekin komunikatu nahia, aurrekoa
|
ere
gure maila berean onartzea, alegia merezi duela gure hizketa eta arreta... eta abar luzea.
|
|
|
Baina hortaz jabetzeko, lehendabizi ikusi behar dugu tradizio europearra ez dela guretzat arrotza, eta jakin behar dugu gure tradizioko gauzak beste herrialdeetan egiten den bezala irakurtzen. Zoritxarrez gure tradizioa zentzu linguistiko soilean irakurri dugu, edo zentzu etnografikoan, baina ez dugu oraindik
|
ere
gure tradizioaren irakurketa literariorik egin. Niri ez dit hainbeste axola zein aditz forma dagoen tradizioetako testuetan, tradizioari beste begi batzuekin begiratzen ahalegintzen naiz.
|
|
|
Pirinioaren bi alderdietan era berean mintzatu izan dira; Okzitaniako Languedoc hizkuntzaren dialektoak
|
ere
gure mende honetara arte berdintsu erabili dira Ipar hegoaldean. Baina argi utzi nahi dut, Languedoc baino lehenago, Neolitos garaian euskara erabiltzen zela, bertako leku izenek adierazten diguten bezala.
|
|
|
Edo, are gehiago, forma antierlijiosoa hartu dute toki haietan, existentzialismo frantsesean adibidez. Hori
|
ere
gure gainean eraginkorra, limurkorra, egun haietan.
|
|
|
Baina Ralph aurreratu zen eta esan zidan lasai egoteko, berak eramango ninduela berriz Ennistymoneko supermerkatura, ordu haietan ez nuelako dendarik zabalik aurkituko (arratsaldeko hirurak edo ziren). Duncan ez zen hain konforme geratu, eta gaineratu zuen beraiek
|
ere
gurekin etorri nahi zutela. " Zer, Duncan?
|
|
|
noski, oso maja zegoen garai batean ere gerta zitekeen istripua. Baina ematen du hor zorteak
|
ere
gure aurka nahi izan duela, zorteak edo dena delakoak ze... ze nik ez dakit zer pentsatu ere...
|
|
|
Bai, badakit ezen aita ere, bere sasoinean, etxeko lehena izan zela bere anaia bakarraren —osaba Joanikoten— aitzinean, eta aitona Nikolasek eurekin egin zuena egiten ari zela bera
|
ere
gurekin —Mattinekin eta biokin—, eta aitak, beraz, garbi zituela gauzak lehenbizikotik, eta etxearen eta leinuaren jarraipenak kezkatzen zuela oroz gain; eta badakit, hargatik, ezen erabiltzen zituen hitzak eta keinuak, eta egiten zituen komentarioak, kasik oharkabean egiten zituela, zeren eta hark ez baitzuen nehori ere kontu eman beharrik, azken finean, eta bai hartu bertzeei, etxeko ... Eta ni mindurik sentitzen nintzen maiz aitaren jokamolde harekin eta deus guti egin nezakeen haren kontra.
|
|
|
Aita
|
ere
gurekin zen, mahai inguruan, eta, aditurik osabaren ateraldia, irri egin zion. Ordea, zer irri suerte zen hura?
|
|
|
Eta justifikazino baten bila abiatu zen, hartaraz gero, zeren sinesten zuena sinetsi nahi baitzuen eta sinetsi beharra baitzuen, are gehiago zirkunstantzia haietan, usterik ezen paradisu hura noiznahi den fina zitekeela eta akaba... zeren eta Gorukik aipatu zigùn mehatxu hura baikenuen, bertzalde, bi tokitatik iristen ahal zitzaiguna, indiar gorrien aurkako borrokan indiar horiak eta gizon zuriak bat eginik zeudenez gero; eta gizon zurien artean jaun Santiago de Tapioles y Vi llarrín nuen nik gogoan, zeren, jaun hartaz denaz bezainbatean, ezin ahantzi bainituen haren erranetarat trabailatzen zen zaldunaren hitzak, jaun Julián Arévalorenak, noiz eta gomendatu baitzigun ezen ez geniezaiola Calatravako gurutzea zuen gizon printzipal hari ihes egin, erraiten zigula: " Eta, halarik ere, jakizue ezen, ihes eginen bazenute ere, guztia alferrikakoa litzaizuekeela, zeren jaun Santiago de Tapioles y Villarrínen osabetarik bat inkisidorea izan baitzen, eta ene nagusia haren eskolakoa da, eta ez luke, halatan, zuek atrapatu arte etsiko..." Eta bazegoen, finean, bertze mehatxu bat ere, zeren armadako arduradunak
|
ere
gure xerka ibil baitzitezkeen, bi soldadu haiek akabatu ondoren...
|
|
|
—Ez hintzen horrela nehoiz mintzatuko, baldin Jainkoaren probidentzian sinetsiko bahu. Edo, ez al duk ikusten ezen probidentziak jarri zituela itsas lapurrak
|
ere
gure bidean, zeren haiek ekarri baikaituzte, finean, xuxen xuxen honaino...? —eta, bekokia zimurtu, behakoa zorroztu, eta hitzak baratx trenkatzen zituela, eratxiki zuen—:
|
|
|
—eta, bekokia zimurtu, behakoa zorroztu, eta hitzak baratx trenkatzen zituela, eratxiki zuen—: Eta halaxe hator hi
|
ere
gurekin, ez kasualitatez, baina bertze zerbaitegatik...
|
|
|
Edo ez ote dakik ezen gure arbasoen memoria lohitu behar duala, baldin ehundabatgarren kanoia Amaiurri beha paratzen baduk? Ordea, ez ote genuen guk ere haiek bezala jokatuko, haien kasuan bagina, nola haiek
|
ere
guk bezala jokatuko baitzuten, gure kasuan baleude. Zeren eta ulertzen baitut haien jokabidea, noiz eta Gaztelaren aurka aritu baitziren, eta ulertzen diat gure aitarena, noiz eta Nafarroako erregeordearekin solastu baitzen, gure jauregiaren berreskuratzeko asmotan; haatik, hirea ez diat ulertzen, zeren eta gure arbaso haiek aspaldi hil baitziren, eta bake sainduan utzi genitiztek...
|
|
|
Algara ozenagoak, eta berriz
|
ere
gure edalontziek talka, nire punteria penagarriaren alde.
|
|
|
—Akituko den beldurrik gabe edan —Ttipik, plastikozko poltsari berriz
|
ere
gure muturren aitzinean zeragiola— Zazpi gehiago zakarzkiat.
|
|
|
Orain arte inon agertu gabeko datu horrek begiak zeharkarazi zizkidan berriz besape aldera. Grabagailuko zenbaki ñimiñoak
|
ere
gure gisara ari ziren, abian pausarik gabe. Itxuraz behintzat, dena biltzen ari zen bere zinta mehera.
|
|
|
Arrebak
|
ere
gurekin izango ditugu.
|
|
|
Mitxelin gida aldean eraman arren, ziur nago nekez aurkitzen duela plazerraren txulora daraman bidea...". Halakoetan, ni doi bat deseroso sentitzen nintzen, batik bat beste bikoteak
|
ere
gutaz mintzatzen imajinatzen nituenean, elkarrekin afaltzen egon eta gero, esate baterako, ardoaren berotan konfidentzia batzuk egin eta gero, haien etxera itzu  li, eta ohera sartutakoan. Baina beti amaitzen nuen pentsatzen guztiz imajinaezina zaigula besteen etxe barneko intimitatea eta egunerokotasuna, otsoak usoa noiz irensten duen, noiz hagin zorrotzak erakusten...
|
|
|
Orduan nik neuk aholkatu nion nazioaren onerako egia osoa ez esatea. Azken batean, bekadunarekin izan zuen harremanak batez
|
ere
gure bikoteari eragiten zion eta nik barkatu egin nuen; barkatu egin nuen bera maite dudalako eta damutu zelako; barkatu egin nuen gure familia aurrera atera nahi dudalako. Barkamena amodio bizitzan ezinbesteko gakoa da, barkamena eta, jakina, egia...
|
|
|
Orixek
|
ere
gure arbola klasiko bat, pagoa, Amerikako arbola batekin alderatu zuen, amate esaten zaionarekin. Eta nahita edo oharkabean (poeten memoriak oso bide bihurriak erabiltzen baititu deus ez ahazteko), Otañorenaren antitesia proposatzen digu:
|
|
|
Zirkulukoek uste zutenez, filosofia metafisikarekin identifikatzen bada, orduan beharbada filosofiak
|
ere
gure bizitza aberats lezake, baina inola ere ez ezagutzarik eman; ezagutza sortuz gero, ezagueraren adarren saskian sartu behar bailukete. Baina, esate baterako poesiarekin gertatu bezala, hori ezinezkoa litzateke:
|
|
2001
|
|
|
euskaldun bezala gai zirela eta ginela gure aferak guhaurek eskuetan hartzeko Paue inguruko notableen menpe egon gabe beti. Gai ginela
|
ere
gure baserri tipiagoetan bizi egiteko, elkartasuna biziarazteko, biziaren kalitatea atxikitzeko. Inposatu nahi ziguten modelo industrialari bizkarra eman diogu.
|
|
|
GURE PROBINTZIAK ez du teorikorik, ezta kritikorik edo komisariorik
|
ere
gure artea hiriko harresietatik kanpo indartu eta sustatuko duenik; kulturaren kudeaketa ipurdia beren eserleku bigunetan ederki hondoratuta izateagatik lana modu eragikorrean burutzeko gai ez direnen esku dago oraindik, alegia, betiko kultur teknikari arduragabeen esku; gaur egun, artearen mundutxoan zerbait diren artistak beren ahalegin handiena eguneroko ogia gure hiri aberatsetik hurrun bilat... Gure hirian dagoen arte garaikideko galeria bakarra betiko bera da:
|
|
|
" Finean, geure' humoreen' menpe bizi baikara eta horren menpe baitago
|
ere
gure libertatea azken finean. Atzo lur bat haratago sentitzen ginen eta gaur lur bat honatago.
|
|
|
HASIBERRI den legealdi honetan beraz, Ezker Batuak bere printzipioei fidela izanik, Eusko Jaurlaritzarekiko bi jokabide oso ezberdin izango ditu gaiaren arabera. Eusko Jaurlaritzan ez sartzeak ez du inolaz
|
ere
gure ikuspuntua aldatu bakea lortzeko bideari dagokionez, eta honen inguruko lehendakariaren eta gobernuaren ekimenekin bat egingo dugu, eta arituko gara gainera, hauek aurrera atera daitezen, hutsak bezala, edo hala eskatuz, bultzatzaile bezala.
|
|
|
Ezker Batuak betidanik defendatu izan du gure eguneroko politikagintzan
|
ere
gure asmoa hori izan da Euskal Herriak gatazka politikoaz aparte, arazo sozial handiak dituela eta abertzale eta ez abertzaleen arteko dikotomia gainditu egin behar dela, ezkerra eta eskuinaren arteko dikotomia klasikora bueltatzeko, non eta diferentziak ez diren estatu ereduak baizik eta gizarte ereduak.
|
|
|
" Gaixo ingelesa" filmarako bere abesti batzuk aukeratu zituzten eta orduan egin zen ezagun Sebestyen, aurretik ere lan handia egindakoa da, ordea, bai bakarka bai talde anitzekin. Bospasei aldiz abestu du Euskal Herrian eta laster izango da berriz
|
ere
gurean.
|
|
|
Atarrabiara jo dugu, bertan abuztu bukaeran Juan Francisco Eransus UPNko zinegotziak bere kargua utzi zuen, egoerak zekarkion presioa jasan ezinez; abuztu hasieran, «etxean egindako lehergailu» batek eztanda egin zuen familiaren negozio batean. Guk Atarrabiako PSNko zinegotzi batengana jo dugu, Jose Luis Uriz, eta harekin topo egin bezain laster bere begiez gain, beste bi begik
|
ere
gure urratsak gertutik jarraitu dituzte. PSNko Atarrabiako zinegotzia izateaz gain, foru parlamentaria ere bada 2000ko ekainaz geroztik, Lola Eguren eta beste bi parlamentari sozialistek beren dimisioa aurkeztu zutenetik.
|
|
|
Hossegorrera festa giroan joan gara, trikitixa eta txalapartarekin. Informazioa banatu dugu kaleko jendearen artean, eta beste federazioei
|
ere
gure egoera azaldu diegu, ea Europako Federazioa pixka bat gorritzen den.
|
|
|
Kezkatzen nauena da, lagun baten arabera, estatu batuarren batez besteko adimen adina hamar bat urtekoa dela, eta agintariena zazpi zortzikoa. Hain zuzen
|
ere
gure mutikoaren adin berbera!
|
|
|
Islamisten artean barne eztabaida handia dago, adibidez Hasan Al Banna estatu islamiarraz ala gizarte islamiarraz ari den; ez gara horretan sartuko, korapilotsua delako eta luze joko lukeelako, baina haien artean oso eztabaida garrantzitsuak dira, batez
|
ere
guk islamisten botere eskuratzeaz ulertzen duguna interpretatzeko. Gauza bat da islama erreformatzeko egiten ari diren mugimenduak eta beste bat hortik sortu diren sare islamista ultrakontserbatzaileak, eta haien arten nabarmen egiten dute topo.
|
|
|
" Zilegi da historiari edozein pasartetatik ekitea" (7.or) dio narratzaileak, azken batean, nondik hasten den zehazteak ez baitu garrantzirik. Claude Simonen nobeletan irakurleak memoriaren zatiak harilkatu behar dituen moduan, hemen
|
ere
guri dagokigu zatiekin istorioa eraikitzea.
|
|
|
(Zurikerian) Izan
|
ere
gure etxea oihana bezalakoa da...
|
|
|
Ikerketa ekintza honetan bultzatutako esperientziak euskal komunikabideek, gure kasuan, telebistak? duten ahalmen didaktikoa aprobetxatu nahi du.Aurrerapauso garrantzitsua litzateke hori, batez
|
ere
gurea bezalako eskualdeetan, non ikasleek ez duten klasean ikasitakoa kaleko bizimoduko inongo esparrutankontrastatu eta sendotzeko aukerarik. Hori lortzeko, Euskal Telebistarako hurbilketa saio bat bultzatu dut, telebistaren programazioa ezagutu, ulermen estrategiakgaratu eta lehendabiziko erabilpen didaktikoa egiten has daitezen.
|
|
|
Pentsa dezakezuenez, eznago hagitz penaturik. Gizarteak bezala, idazleok
|
ere
gure ibilera zamatzen zuenkarga kendu dugu bizkar gainetik. Askatasun pittin bat irabazi dugu.
|
|
|
2 Orientazio instrumentala orientazio motibazional berezia dela esan genezake, gure testuinguruan ere aurkitu dugulako. Baina hori
|
ere
gure testuinguruan modu berri batean, bitan banatzen baita: 1) lan munduarekin soilik lotzen den irabazia, alde batetik, instrumental laborala edo deituko geniokeena, lan honetan egiten dugun modura; 2) bestelako irabaziak, hautazkoagoakdirenak gizabanakoarentzat eta instrumental pragmatikoa deituko geniokeena.
|
|
|
Hotzikara batez, horrelako ideiak bere burutik aldentzen saiatu da eta azken aldian sarri joaten den tabernarantz abiatu. Bidean, bi hankako arratoiak ogia bota gabe
|
ere
gure kontura majo gizenduta daudela hausnartuz.
|
|
|
‘Bakea, Bagina eta Belarra aldarrikatzen genuen. Guk
|
ere
gure lagunek bezala bagina esaten genuen, buztana esan beharrean, eta erbien moduan tratatzen gintuzten, sartu eta atera, sartu eta atera, sartu eta atera... ’
|
|
|
Nahasgarriak eta bateragarriak iruditzen zitzaizkigun Josemaria Iparragirrek arbolari egin zion kantua eta Pablo Picassok bonbardaketari egin zion salaketa koadroa. Konfluentziak bilatzen genituen, eta Padre Alvarezek Marx anaien pelikula eman zuenean han geunden gu, ipurtargiok, Charles Chaplin, Buster Keaton, Sigmund Freud eta Marxen anaiak
|
ere
gure maisu sekretutzat hartzeko. Errepublika hitza independentzia hitzarekin nahasten genuen eta akademia erranteak besterik ez genituen aintzat hartuko, bizi gineneko entzierro hartan Ikastetxeko bahituok debekatua eta baztertua miresten genuelako.
|
|
|
Gerta daitekeen amets horretan euskara ikusten dugu ikasbide eta irakasbide nagusi eginik, beherengo mailatik hasi eta gorengoraino. Entzun
|
ere
gure doinuak maiz entzuten dira noizbaiteko arrotzen tokian.
|
|
|
ez kolorerik ez usainik ez zuten berrikeriak ipintzen genituela. Beste edozeinek egiten zuena bere hizkuntzan egingo genuen guk
|
ere
gurean, baina ez besteek bezala: guk hori berbera egin genezakeen hankak mozturik, besoak loturik, baita burua txapelarekin batean zoko batean utzirik ere.
|
|
|
ez dugu gure ametsean erdararen oihartzuna baizik entzuten euskal hitzetan. Jakintza liburuak egin dituztenek erdarazkoak itzuliaz eta antolatuaz egin dituzte, erdara erabili baitute gehienbat haiek
|
ere
gure antzera beren ikastaldietan eta erdaraz mintzatzen baitira hitzez nahiz izkribuz beren baitarik zerbait sortu edo aurkitu dutenean beren lankideei jakinarazteko.
|
|
|
Badakigu, ongi jakin ere, gure hizkuntzari dagokionez gauzak ez doazela beti bide onetik, euskara herritar guztion kultur ondaretzat jo litzatekeen herrialde guztietan, eta harrigarria dirudien arren, bulego ofizial batzuetan oraindik euskararen erabilera sozialari hesi mugak jartzeko ahalegin gogorrak antolatu eta kudeatzen direla. Errealitate gordin hori ezkutatu nahi izan gabe, ordea, ukaezina da euskararen aldeko ahalegina ez dela ahuntzaren gauerdiko eztula, eta hori ikusi nahi ez duenak ez dituela ikusi nahi ezta
|
ere
gure gizartean joan den hamarkada hauetan hizkuntz arazoez gertatu diren aldakuntza sakonak.
|
|
|
ez dutela ziurrenik euskara bakarrik erabiliko beti eta nonahi. Ez guretzako, ez beste inorentzako estalki edo gozagarririk gabe aitortu eta esan dugu euskararen geroa badela baita ere erantzukizun guztia abertzaleon eskuetan utzi nahi luketen erdaltzale erosoen arazoa; are gehiago, hizkuntzen bilakaerak naturaren halabeharrak gobernatzen dituela sinesteko joera susmagarria dutenek
|
ere
gure hizkuntzaren etorkizuna finkatzerakoan badutela zer eginik.
|
|
|
Bada eztabaida franko, borroka ere bai, euskal hitz altxorrari buruz: hor dabiltza, izan ere, gureak, gureganatuak (hauek
|
ere
gure gure dira, gureganatze hori zinetan eta benetan burutua dagoen heinean), eta gureganatzekoak batik bat, gureganatzeko bidean direnak eta omen direnak, horietan baitago, bestetan baino areago, sesiobidea.
|
|
|
Ikusleak astindu nahi ditu eta lazki marruskatu, ez balakatu. Betiko leloak utzirik, beraz, ez dirudi lan alferra dakarren mandatu horri begira  tzea eta batez
|
ere
gurean izan duen harrerari.
|
|
|
Ezinbesteko lagungarriak aurkituko dira, beraz, liburu honetan euskal literaturaren kondaira eta sakontze lanerako; baita
|
ere
gure artean XVIII. menderaino sortu ez zen hizkuntza landuaren iturburuak ezagu  tzeko. Ez dator, bestalde, garai txarrean.
|
|
|
Ait’ama familiakoak, ezar barna gogoan, zuen haurreri behar duzuela eskuara irakatsi. Atchiki behar dugu gure mintzaira eder paregabea, atchiki
|
ere
gure ohidura guziak. Chede hortarat heltzen laguntzeko, esku menean ukanen duzue Petain Marechalaren bizia.
|
|
|
Zertarako? Hain zuzen
|
ere
gure ekipoak nola jokatu behar duen ikas dezan. Nekez ukatuko du inork talde hori badela, demasako indarra duela.
|
|
|
Kuarteleko guardia zibilak ez ziren Kasinora sartzen. Ezta nahi
|
ere
guk. Eta gaiztoago hasi ziren, gehienbat ibaitarrekin.
|
|
|
Alkasorora trenean ailegatu zen egunean
|
ere
guk galdera berbera egin genion geure buruari. Zer eskopeta klase ekarki ote zuen arrotz hark bizkarrean.
|
|
|
Juliak buru mugimendu azkar batez baietza eman zidan. Pablo berriz
|
ere
guregana inguratu zen. Taxia geratu ez zela eta, amorrarazia zirudien.
|
|
|
Aspaldi ezagutzen genuen elkar Andoni Martiarenak eta biok. Ez dut zehatz gogoratzen noiztik garen lagunak, baina sekula ez dugu behin
|
ere
gure harremana eten. Badira lagun batzuk beti mesede noiz egingo irrikatan egoten direnak eta, zalantzarik gabe, horietako bat zen Andoni.
|
|
2002
|
|
|
Sortu zenetik, Cadizen, 1812an, ez duelako behin ere negoziatu. Ez Ameriketan, ezta
|
ere
gure karlistadetan. Hemen garaipena lortu bazuten, bakea ordea ez.
|
|
|
Euskadiko pilota federazioak ultimatuma bota dio nazioartekoari, aurtengo Munduko Txapelketan Euskadiko selekzio gisa ofizialki parte hartzerik izango duen edo ez, galdeginez. Izan
|
ere
gure pilotarena paradigmatikoa da. Kirol baldintza guztiak betetzen ditu Euskadiko pilota federazioak nazioartekoan sarrera izateko, baina Espainiako eta Frantziako federazioek ez dute entzun ere egin nahi horrelakorik eta «betoa» jartzen dute mahai gainean, kantzelaritzak astindu eta mugitzeaz gain.
|
|
|
Badakigu bai, 75etik guk 36 dauzkagu, baina uztailekoa
|
ere
gure botoekin bakarrik atera zen.
|
|
|
Eta askoz gauza gehiago. Eta dena porrotera joan zenean, HBko ordezkariak
|
ere
gu bezain" moztuta" geratu zirela esango nuke. Hau, noski, espekulazioaren alorrean sartzea da.
|
|
|
Irakurle komunitate zale bat dugu beraz. Kontua da jende gutxirengana zuzentzen garela denok, ez euskaraz lan egiten ari garenok bakarrik, baizik eta beste hizkuntzetan ari direnek
|
ere
gure irakurle komunitate honengana jotzen dute gure eroslea jende leiala delako erosteko garaian.
|
|
|
Bertzenaz, iauntasuna berenez ioputasunari buruz ari da; eta, halatsu, ioputasuna iaungotasunari. Bainan gugan diren gauzek eztute eideekin uztardurarik, eta ez ideek
|
ere
gurekin. Ideek ideekin dute bakharrik hartu emana, eta inguratzen gaituten zerok ere elkharrekin dute soilik har emana.
|
|
|
Eskiatzen egiten den ariketa fisikoa eta, horri esker, naturarekin kontaktuan bizitzea, onuragarri gertatzen zaizkio inondik
|
ere
gure osasunari.
|
|
|
Irakaskuntzan, oraindik
|
ere
gure hizkuntzaren presentzia eskasa da, bainaeuskaraz ikas daitezkeen irakasgaien kopurua gora doa urtez urte, eta azkenhamarkadako joerak bere horretan segitzen badu, urte gutxi barru emaitzak ikusikoditugu. Argitalpenen arloan ere gora egin behar dugu.
|
|
|
Horixe gure miseriarenadierazgarria. Horixe
|
ere
gure gabeziaren erakuslea. Unibertsitateko agintariekdute erantzukizun handiena, bai; baina, ez gaitezen gure gabeziak alferrik zuritzenahalegindu, Unibertsitatea denok egiten baitugu, egunez egun.
|
|
|
Gaia aukeratzen dugunean, kontuan hartzen dugu osomomentukoa ez izatea. Oraindik
|
ere
gure gelan material didaktizatu gutxidaukagu, eta saio hauetarako ariketak prestatu ahala karpetaratzen ditugu; hemendik bi ikasturtetara ere ikasleek erabiltzen jarraitzea nahi dugu; beraz, ez da komenigarria berehala modaz pasatuko diren gaiei buruzko ariketaksortzea. Hala ere, honek ez du esan nahi gai hauek erabat baztertzenditugula:
|
|
|
nazionalismoa, fenomeno historikoa izateaz gain, albisteak, eztabaidak etapolemikak egunero sortzen dituen fenomeno bizia ere bada. Nahitaez, historialariok
|
ere
gure gizartea eragiten eta mugitzen duen guztiaren menpe bizi gara, eta, ondorioz, nazionalismoari buruz pentsatu, sentitu, esan eta idatzi egiten dugunakbeti eragile baldintzatzaile horiekiko lotura izaten du. Hori dela eta, eta ikuspuntuhorretatik ikusita, gaur egun historialari batentzat ziur asko zailagoa da euskalnazionalismoari buruz idaztea, Zesarren garaiko Inperio Erromatarrari buruz idazteabaino.
|
|
|
Badegu, Catilina, zure contra Batzarreco erabaqui portiz, ta macaltasun gabea. Badu Taldeaguinteac arrazoya, baita
|
ere
gure artean orretaraco escua. Baña, gu, diot estalqui gabe, gu Ondoecusletzat ipiñiric gaudenoc guera macal gauza ezac, ta gaizqui eranzuten diegunac gure Eguinvideai.
|
|
|
Ez ditu gure saietsaldeac barrenduco bere Cañibetac. Ez gaitzacoz bada orain beldur ez Marteren Campoan, ez Batzaar onetaco Aulquian, ez beste Aguintarien Aditzanean, ez ta
|
ere
gure echétaco ormeen artean. Quendu degu igo bear etzuen
|
|
|
Konparazio gisa, RACEk bere txostenean gogorarazi du balaztaren atzeko argia bezain ezaguna den gailu batek %8 murriztu dituela atzeko irismen balioak. Funtsezko beste ondorio bat da airbagak batez
|
ere
gure eremu sentikorrena zaintzen duela. Gerrikoak eta airbagak babesten dituzten bidaiariak maizago lesionatzen dira hanketan edo toraxean buruan baino.
|
|
|
Espazioan taupada den denbora biziaren magian zintzilik, ez zagon leiho itsasoz beterik, ezta erregelarik
|
ere
gure arteko amargura neur dezakeenik.
|
|
|
Estraineko aldia izan da, etxeko morroskoa horretan ikusten dudala. Baina... nik uste nuen gizakiak
|
ere
gure berdintsuak izango zirela. Aitzitik, ezetz begitandu zait!
|
|
|
Hemen
|
ere
gure lagunak gauza txarra adierazteko aipatzen dituzte. Pazientzia hartu duzue, lagun maiteok!
|
|
|
Eta ez ahaztu: hau
|
ere
gure sekretuaren barnean sartzen da, eta ez inori esan, nire lanpostua arriskuan egon daiteke-eta.
|
|
|
Karmele
|
ere
gurekin zegoen, eta halaxe esan zuen:
|
|
|
esan nahi dut egoera gaizto hark zipriztindu behar gintuela nonbaitetik, eta horrela, negar zotinka heldu zen Leire etxera, martxoko arratsalde ilun batean. Amona Pantxike
|
ere
gurekin zen, eta hark galdetu zion:
|
|
|
Baina uste dut pozik egoten ahal garen. Zeren holako galderak orain egin baititzakegu, norbait konturatu denean euskaraz idazten denak interes zerbait izan dezakeela, euskaraz ez dakienarentzat ere. Horixe da zor dieguna gure idazleei, etxekoak izanik
|
ere
gure egoera kanporatzeko gai izan baitira. Gure literatura beste maila batera eraman baitute.
|
|
|
Garai hartan euskara gain behera zihoan, eta zure adin ginenean izan genuen horri buelta ematen hasteko aukera eta gogoa. Uste dut asko aurreratu den, zuk ez baituzu inola
|
ere
guk sentitu genuen behar hura sentitzen egun, hain da egoera desberdina eta hain zarete zuek ere desberdinak. Hau argi ikusten ez duena, lehenago esan dudan gisa, ez da mundu honetan bizi.
|
|
|
Pentsatzea noizbait gizarte hau euskalduna bakarrik izango dela, edo norbait gorako jauzi batean ilargiraino joatea posible dela pentsatzea berdintsuko kontua da. Gaztelania
|
ere
gurea da, eta gaztelaniak aberastasuna ematen digu, ikaragarria gainera. Hizkuntza kontuetan nik ez dut inor ere ito nahi, ez dut dudan aberastasun bati uko egin nahi:
|
|
|
Zer esan ez, gaztetan erdara bakarrik ikasi izan dutenekin! Nahiz gero euskara ongi ikasi, ez dut dudarik haiei
|
ere
guri bezalatsu gertatzen zaiela.
|
|
|
Demografia bera
|
ere
gure alde dator. Egia da epe labur batean, ikasle kopurua, zenbaki absolutuak kontuan hart uta, behera etorri dela —eta halaxe jarraituko duela hamarkada ren batean edo—; baina hori bezain egia da euskaldunek gero eta presentzia portzentual eta absulutu handiagoa garatu dutela unibertsitatean —eta horrek ere horrela segituko du baldin eta lehen eta bigarren hezkuntza sistemek orain arte bezala funtzionatzen baldin badute—.
|
|
|
elebidunak izateko bokazioz jaio ziren komunikabideetan, erdarakbe re nagusitasuna indartu du eta euskara apaingarri edo kontzientzia lasaigarri soila izatera mugatu da. Soilik euskarazko prentsaren esparrutik abiatuta lortu dugu arlo horretan
|
ere
gure hizkuntzaren normalizazioan aurrera egitea. Eta unibertsitateari gagozkiola, antzeko zerbait esan dezakegu.
|
|
|
Bakardade erabatekoa, beraz, luzaroan aplikatuz gero, justiziaren eta gizatasunaren aurkakoa dugu. Horrez gain, ordea, arrazoi ekonomikoek
|
ere
gugandik uxatzen dute neurri hori, gastu handia ekarriko bailuke ezinbestean: argitarako, garbitasun baldintzatarako, airearen berrikuntzarako eta gainerako eginbeharretarako ohikoak diren diru gastuak bikoiztu egingo lituzke bestela ere ankerra den neurri horrek.
|
|
|
ezta
|
ere
gure artekoa betiko ahanzteko.
|
|
2003
|
|
|
Bai, baina konkistaren gaia hemen garrantzitsua bada, gaur egun
|
ere
gure egoerak gai hori gaurkotasunekoa egiten duelako da. Granada ere konkistatua izan zen, baina gaur egun ez dago Granadaren musulmantasuna defendatzen duenik, eta hemen bada independentziaren aldeko gizarte sektorea.
|
|
|
Ez zen iraultzailea, baina, herriarenganako lilura hori zeukan, jeneral baten semea zen eta askotan aristokratek salto egiten dute herriarengana, begiramen handiagoa diote burgesek baino. Telesforo Monzonen kasua izan dugu
|
ere
gurean, aristokrata bat herriak liluratua. Alde horretatik uste dut Victor Hugok pozik ikusiko lukeela Euskal Herria gaur egun, borrokan, tradiziora kondenatu duten horiengandik ihesean, tradizioan hil eta ito nahi ez duela eta moderno izan nahian ari den Euskal Herria.
|
|
|
Hasteko, ez dugu ulertzen nola izan daitekeen gizarte garatu batean ez edukitzea aurreikusita ezer ere itsasoan gerta daitekeen hondamendi bati aurre egiteko, batez
|
ere
gure itsas tradizioa kontuan hartzen badugu. Heldu zaiguna ez baita meteorito bat izan eta gainera bi hilabete baino gehiago izan dugu.
|
|
|
Gutako edozein atxilotuta egon direnen edo espetxean daudenen lekuan egon gintezkeela badakigu orain. Eta izutu gaitu estrategia politiko baten izenean noraino heltzeko prest dauden ikusteak, eta inpotentziaz amorrazita gauzka erantzunik indartsuena emanda
|
ere
gure lagunak giltzapean iraunarazteko gauza direla ziur jakiteak. Aldi baten bukaera ote den idatzi berri du Atxagak, eta Torrealdai buru tapatuta, makurtuta, polizien artean eraman zutenekoa izan daitekeela horren adierazlea.
|
|
|
J. M. JUARISTI. Guk ez dugu inolaz
|
ere
gure boto kutxa artifizialki gizendu nahi, horrek ez baitu zentzurik. Ezker abertzalea hauteskundeetan egotea nahi genuke.
|
|
|
GlaxoSmithKline laborategi farmazeutikoen babesean egindako ikerketa bat aurkeztu berri da Bartzelonan," 2003an tabakorik gabe bizitzeko" kanpainaren barruan. Eta ikerketa horrek argi eta garbi frogatu du lehendik
|
ere
gutariko gehienontzat nahiko frogatua zegoena: erretzeak sortzen duen dependentzia edo menpetasuna gainditzea oso zaila dela.
|
|
|
jakina, Donapaleutik Maulera ibili zen txirrindulaz, lasai asko, inongo Himalaiarik igaro gabe, Nafarroa beheretik Zuberoako hiribururaino! Hori da Basaburuan
|
ere
gure eskualdeaz duten ikuspegia. Behin ikustera etorri zitzaidan Altzaiko askazi batek erran zidan:
|
|
|
Hegoaldean bi autonomia erkidego ditugu eta zer nolako botere publikoa nahi dugun frogatzen ari gara. Iparraldean, tamalez, oraindik ez dugu, baina, hemen
|
ere
guretzat botere publiko hori nahi dugu. Eta nahi horrek badu etorkizunik, demokratikoena eta kontrolagarriena baita.
|
|
|
«Inoiz guri ere heltzen zaizkigu horrelako zalantzak, inon argituta ez daudenak eta guk ere askotan ez dakigu edo gure iritzia ematen dugu beste barik», jakinarazi digu. «Denok dauzkagu gure zalantzak, guk ez dakigu dena, guk
|
ere
gure harremanak egiten ditugu gauzak konpontzeko», gaineratu du.
|
|
|
Zeingehiagoka horretarik zerbait onik atera badute
|
ere
gure euskarak eta gure aberriak, greziar zaharrek erraiten omen baitzuten: –Gauza guzien aita dela gerla?, pater pantoon ho polemos?, azken finean, iduri luke eskuineko belaunaldien ondotik etorri belaunaldi berriek ezkerreko muturretik ekarri diguten sorgin berrien katiximak eraman gaituela iragan mendeetako sabeltxuri sabelgorrien borroka itsuetara.
|
|
|
Dena dela, fedeaz edo fededunez ari garelarik, ez gara halere mintzo mundu zabalean alha diren sineste, erlijio edo ideologia mota guztiez; ez eta
|
ere
gutarik bakoitzak bere sekretuan gorderik dauzkan atxikimendu eta lokarri bereziez. Orain hemen gogoan dugun fedea, kristau fedea besterik ez da.
|
|
|
Nork ez du gaur egun
|
ere
gure eliza elebidunetan aurkitu horrelako adibiderik. Pierre Narbaitz zenak zioen bezala, ez baitute zorigaitzez denek sendi hizkuntza bakoitzari zor zaiola bere ohorea eta, gure iduriko, lurralde bakoitzeko hizkuntzari bere maila, hau da, lekukoari lehen maila.
|