2000
|
|
Askok ez du
|
jakingo
, behar bada, nor den San Joan Bosko. Irakaskuntza Ertainetako zaindari edo patroia duzue bera.
|
|
Irakurleari hainbat irain ezezagun egingo zaizkio. Seguruenik Bizkaian
|
jakingo
dute soilik emakume gizonzaleari arperi esaten zaiola. Zuberoan adimen gutxikoari ments esaten diotela ere ez du mundu guztiak jakingo.
|
|
Seguruenik Bizkaian jakingo dute soilik emakume gizonzaleari arperi esaten zaiola. Zuberoan adimen gutxikoari ments esaten diotela ere ez du mundu guztiak
|
jakingo
. Baina badira oso zabalduak direnak ere:
|
|
Inongo erreparorik gabe. Gero irakurleak
|
jakingo
du, hautatu edo baztertu. Baina han egon daitezela gure idazkiak behintzat.
|
|
" Dozena erdi batek dagoeneko asmoa adierazi digu". Hala ere lanak bukatu arte eta eskaintzaren, alokairuen eta zerbitzuen berri zehatza eman arte ez dute
|
jakingo
parkera bilduko direnen kopurua.
|
|
Horrek ere badu zerikusia irakurle potentzialarekin eta merkatuarekin. Liburu bat egin eta
|
jakingo
bazenu urtebetean horrekin 600.000 ale salduko dituzula, gauzak asko aldatuko lirateke.
|
|
Arrazoia da ezin diogula lehendakariari eskatu azken bi urtetan eskatzen ari garena, PSEk ez legezko proposamena aurkeztu duelako. EAJk proposamenean ikusi badu zerbait berri, hori berak
|
jakingo
du.
|
|
Honezkero egun batzuk paseak dira Eratsungo maisu handiaren berragerpenetik, eta dagoeneko
|
jakingo
duzu, irakurle, nolako maila eman zuen eta zein harrera egin zitzaion Arrasaten. Gu, aurrez, aste horretan bertan hartu gintuen Iruñeko Jolaskide gimnasioan eta urduri somatu genuen," debut" aren zain.
|
|
Orain arte Euskal Herrian tresnei bakarrik galdetzen genien garai haiei buruzko informazioa biltzeko, orain aztarnategiari ere galdetuko diogu eta aztarnategi horrek eman dezake zer nolako landaredia zegoen orduan. Orain arte hezurrik ez da azaldu, terrenoak azidoak direnean hezurrak galdu egiten direlako, baina sua aurkitzen baldin bada orduan datazioa egin dezakegu termoluminiszentzia metodo horren bidez. Badakigu Irikaitzeko aztarnategiak 200.000 urtetik gora daukala, baina 300.000, 400.000 edo 500.000 urte duen
|
jakingo
dugu.
|
|
Ur handitan daudela, bolanta sareak, etorkinez betetako paterak eta lamiekin topo egingo dute, baita tifoirik lazgarrienei aurre egin ere. Bidaian, Achab kapitainaren benetako asmoa
|
jakingo
da: Moby Dick balea harrapatu eta Leviatanekin borrokatu, bera baita bere gaitz guztien erantzule.
|
|
Aukera itzela Zamudioko euskara entzun eta ikasteko. Zamudioko herri esakuneak dioen bezalaxe," Lagatzuek berba iten
|
jakingo
baleu, zenbet gauze esango leukez!".
|
|
Zergatik? Berehala
|
jakingo
duzue: " Amarretik bederatzi inglesek etzuten gure' Urtain' aintzat artzen.
|
|
Konparazio bat eginez, gure hizkuntzan literatura jasoa bertsolaritzatik oso aparte egon da. Bertsolari batek Lizardiren izenik ere ez zuen
|
jakingo
. Ni beti harritu izan naiz kubatarrak edo Alpujarrakoak etorri direnean:
|
|
Edorta Jimenezek honela goraipatzen du Linazisororen lorpena: " Zein erraz hasten den kondatzen, eta gero zelan sortzen dituen hari berriak, halako moduan non irakurlea ikaratu egiten den,
|
jakingo
ote duenentz idazleak guztietatik armoniatsu tenk egiten. Jakin, jakin du, alajaina" (Egunkaria)
|
|
Gari Berasaluzeren ustez," hasierako ataletan kosta egin zaio irakurlea kateatzea baina behin lortu eta gero, nekeza izango zaio eleberri hau esku artean duenari liburua baztertzea." (Gara II) Jose Jabier Fernandezek, ordea, honakoa uste du: " Ondorioz, orrialde batzuetan narrazioa argi eta itzal hauen artean galtzeko arriskuan egoten da, nondik jo
|
jakingo
ez balu bezala. Argiaren eta itzalaren arteko bidea, garbia ez den neurrian, aurkitzea eta jarraitzea zaila izaten baita askotan." (Egunkaria)
|
|
Gaur egungo hizkuntzalarien artean ez dago zalantzarik euskara hizkuntza preindoeuroparra dela. Horregatik, iturriak behar bezala erabili izan balitu
|
jakingo
zuen, bai horixe, Antonio Gómez Moreno eta Ramón Menéndez Pidal ikertzaile bikainek egoki eman zutela gai horren berri. Gainera, Antonio Tovar eta Koldo Mitxelenarekin mintzatua zen Gómez Moreno euskararekikoan.
|
|
egon bere ezin zirean etzean bere, eta derrigor egon behar eudien». Esperientziabizitu horiek gertakariaren egia bermatzen dute, nahiz ez lekukoek eta ez guk ere ezdugun
|
jakingo
zer izan zen egunkari agerpen hura. Adar joleren bat, menturaz, ondozekiena non, noiz, zerk eragingo zuen izialdura; osterantzean, ez diot xehetasun horriparekorik aurkitu tradizioan.
|
|
–Hizkuntza alfabetiko batez irakurtzen eta idazten dakiten pertsonek idazten den bezala mintzatzen dela uste ohi dute, hots, hizkera sortzen duen aparatuak hitzezko soinu indibidualak eta aldagaitzak sortzen dituela, idazmakinak letrak banan banan eta aldaketarik gabe inprimatzen dituen bezalaxe. Pertsona horien hizkuntza ingelesa bada,
|
jakingo
dute bai, ebakeraren eta ortografiaren arteko egokitzapena ez dela inola ere bikaina. Dena den, kostatu egiten zaigu, hizkeran segmentu beregain eta aldagaitzik ez dagoela uste izatea.?
|
|
–Betiko biribilketa amaigabea da. Inoiz ez dugu
|
jakingo
zeinek egiten duen bere nahia arinago; ez dugu jakingo, entzuleriak zerbitzu jakin bat eskatzen dion irrati estazioari egiten ote dion, aurretik eragin diolako, edo estazioak zerbitzu hori ematen ote dion manipulatzeko inolako asmorik gabe, entzuleriak jaso nahi duena horixe dela uste duelako.
|
|
–Betiko biribilketa amaigabea da. Inoiz ez dugu jakingo zeinek egiten duen bere nahia arinago; ez dugu
|
jakingo
, entzuleriak zerbitzu jakin bat eskatzen dion irrati estazioari egiten ote dion, aurretik eragin diolako, edo estazioak zerbitzu hori ematen ote dion manipulatzeko inolako asmorik gabe, entzuleriak jaso nahi duena horixe dela uste duelako.
|
|
–unetxo batez Txemari bururatu zitzaion txiste txar bat egitea, alegia titiak ukitu zizkionean taloa egiteko orea sentitu zuela esku artean, baina laster jakin zuen Europako ekialdeko neska hark ez zuela txistea ulertuko. Taloak zer diren
|
jakingo
balu sikiera..., baina txekiar hauek txistorra zer den ere ez dakite. To!
|
|
Gaua oraindik iluna zen, akaso urrunean gorritasun txikiren bat, ezer gutxi. Munduan inork ez zuen
|
jakingo
akabera hogei segundo beranduago izango zela, denak lotan baitzeuden. Eta esna baleude ere, pentsatzen zuen oilarrak, akaberak berdin berdin harrapatuko lituzke bizidun guztiak.
|
|
" Protestanteen egun handia da uztailaren 12a. Hori
|
jakingo
zenuen, ezta. Bada, Irlandan zehar inoiz ez bezala, zenbait bonba jarri zituzten gaizkile horiek".
|
|
Argiegi zegoen. Berak, Eiderren lekuan egon balitz, momentuan
|
jakingo
zuen ez zela normala sei tipo batera ibiltzea Irlandan zehar, eta tabernako borroka hura ere susmagarria zen, eta Ralph nazkagarri hura Eiderren eta Duncanen elkarrizketa kontrolatzen, eta atentatua; eta Rocío autobusean, Dinglera ez joateko erreguka.
|
|
Hori bazenekiten zuok biok. Zuk ez zenuen
|
jakingo
, ezta, basque?"
|
|
–Baina Irlandakoa
|
jakingo
zenuen, eta hala ere Jabi lagun handiak ez zidan ezertxo ere esan...
|
|
Ez da berari buruzko gogoetak izan ditudan lehen aldia izan, Rocío ezagutu nuenetik maiz bururatu zaidalako Txemak ez duela sufrimendurik merezi ni neu izatearen ondorioz. Baina gero ezkerreko sorbaldan deabrutxoa agertzen zait eta esaten dit Txemak ez duela sekula
|
jakingo
, eta beraz ez diodala minik egingo.
|
|
Bakarra irakurtzera iritsi zen Txema, ikaragarrizko lotsa eman baitzion jada ia ezagutzen ez zuen antzinako mutiko hark idatzitakoekin aurrera jarraitzeak. Eskutitzak idatzi zituena bera ez balitz ere, dudarik gabe
|
jakingo
zuen gazte txoropito baten eskutik irtendako hitzak zirela promesaz eta eternitateaz betetako izkribu haiek.
|
|
Eider alaba bakarra zen, eta bere gurasoak ez zeuden informatika ikasteko adinean. Ez zekiten ordenagailua pizten ere, eta nola
|
jakingo
zuten artxibo baten barrura sartzen... Geratzen zen bakarra Txema zen, nahiz eta oso gutxitan azaldu Eiderren etxetik, eta beraz ez zen lar arriskugarria testu horiek irakurtzeko.
|
|
Mendirantz egiten zuten alde, eta uste genuen eurak zirela zuhurrenak eta jakintsuenak, inori ezer esan gabe bazekitelako orain bidera, orain mendira joaten. Eta igual hirira joaten ere
|
jakingo
zutelako. Baina batez ere, eta hau zen garrantzitsuena, herriko zulotik ateratzen zekitelako.
|
|
Ez nuen erantzuna ezagutzen, ezin jakin nezakeen ezta ere zein helburu zuten edo nork (edo nor  tzuk) mugitzen zituen hariak isil gordeka. Gustura hartuko nituen galdera haien guztien erantzunak, noski, arerioa ezagutu egin behar baita, ahalik eta egokien hari aurre egin nahi bazaio, baina segituan jabetu nintzen inoiz ez nituela erantzunak
|
jakingo
. Sekula ez.
|
|
Pentsamendu horrek sosegatu ninduen apur bat. Hara badoaz, laster
|
jakingo
dute hilkutxan datzana ez naizela ni, beste bat baizik. Eta sosegu une haren baitan jabetu nintzen, gelako mahaiaren gainean, larunbat gauean Ramonek eta biok hartutako whiskyak zeudela oraindik jasotzeko, hala nola zigarrokinez betetako hautsontzia.
|
|
Ohikoa den, normala, jakin nahi duzu. Bada, ez nizuke esaten
|
jakingo
. Baina, ikus dezagun:
|
|
Beti bezala esnatu zen Brown jauna goiz euritsu hartan, zortziak aldera, eta ezkongabea zenez eta bakarrik bizi zenez, inork ez zion esan azazkal haiek oso aldatuta zeuzkala, oso handituta, ez ziruditela, ez tamainaz ez formaz ez kolorez, bere eskuko azazkal berezkoak, azaz  kalordeak baizik; Brown jauna ere ez zen, noski, txikikeria hartaz jabetu, eta bulegoan ere, astelehena izaki, inork ez zion hitzik ere aipatu aldaketaz. Era berean, ez genuke ziurtasun osoz esaten
|
jakingo
baina badakizu baietz zenbat denbora igaro zen azazkalen aldaketatik azken eta erabateko itxuraldaketaraino; eman dezagun, hortaz, hilabete. Apiril osoa.
|
|
Esan bezala, astelehen ilunabarrez gertatu zen dastamen aldaketarena, hori gauza segurua da. Gainerako sentzumenak noiz aldatzen joan zitzaizkion, alegia aste hartako zein egun jakinetan, ez genuke zuhurtasun osoz esaten
|
jakingo
, baina gutxi gorabeherako hurbilketa batek ere guztiz eusten dio kontakizunaren espirituari eta hariari eta erakargarritasunari, eta berdin izango da eta berdin ez bada, berdintsu adierazten badugu asteartean aldatu zitzaiola usaimena beti ere, hori bai, ustekabean; asteazkenean, ikusmenar; ostegunean, entzumena; eta ostiralean, ukimena; beste era batera ere izan zitekeen noski, hori ez dago ukat... Nolanahi ere eta ordenaren gorabehera bigarren mailako zer bat dela garbi geldi dadila nahi genuke, bost egunen buruan halako aldaketa bortitz eta guztizko batek gizaki batengan sor dezaken desosegua, noraeza eta nekea izugarria dela kontuan izanik, bada esan behar dugu Brown jaunak oso ongi bereganatzen jakin zuela horrek berekin zekarren guztia bizitzeko eta gauzak ikusteko eta ikasteko modu berri bat, lehen egunetan batik bat.
|
|
Nola ekarriak izan ginen, zer jukutria eta azpijoko erabili zituzten, aspaldian utzi nituen esanda. Bere kabuz, diruaren akuiluz, etorriko zenik ere izango zen apika; ez naiz ni horien artean zenbatzekoa, Jainkoak ongi daki hori edo
|
jakingo
luke, aspaldian hila ez balitz; era berean, dagoeneko ohartuta egongo da irakurlea Oinazeak orduak luze ditu programa ez zela programa arrunt bat; zerbait izatez gerotan, gehiago zela epai bat, non gonbidatuak eta irakurleak jakin behar luke gonbidatu hitz horri zein zentzu eman ez baitzuen defentsarako aukerarik txikiena ere, nire aurretik joan ziren gizagaixo guztien paraderoak ezinago argi era... Baina epai bat zenik ere ez nuen bete betean uste; beste errezelo batzuk egiteko ere ikusten bainituen han hemenka arrazoiak, oraindik adierazi ezin dizkizudanak bestalde, baina denboraren joanak egia bihurtu zituenak nire begien argitan.
|
|
Honaino azken atalaren atari gisa aurrera ditzakedan hitzak. Nirekin zer egin zuten, laster batean
|
jakingo
duzu. Eta ene lekukotza irakurri ondoren, ez dut batere zalantzarik egiten, irakurle, oraintxe bertan azaldu ditudan ezbaiei eta galderei erantzun zuzena ematen jakingo duzula.
|
|
Nirekin zer egin zuten, laster batean jakingo duzu. Eta ene lekukotza irakurri ondoren, ez dut batere zalantzarik egiten, irakurle, oraintxe bertan azaldu ditudan ezbaiei eta galderei erantzun zuzena ematen
|
jakingo
duzula.
|
|
aurreko ahapaldia mikatza egingo zitzaizun agian, baina mikaztasun hori nahitaezkoa zen orain nire kantuaren goxotasuna ahoratu nahi izatera. Zeren, irakurle maite eta ziur nago jaso duzun purrustadatxoa barkatzen
|
jakingo
didazula, nola hitz egin nezakeen neure defentsa moduaz, neure izaeraz eta jokaeraz eta aldarteaz edo niri dagokidan beste ezein alderdiz, neure ezaugarririk behinenaz, neure jatorrizko bekatuaz eta izendapenaz, neure espiritu osoa zizela  tzen duen goi arnasaren ezaguerarik ez baduzu. Esan:
|
|
Eta hobe nuen gauzak bere tamainan ipintzea. Baina gero, zerbait ikusten banuen behinik behin,
|
jakingo
ote nuen egoera zen bezalakoa onartzen?
|
|
Jakina amak guztia
|
jakingo
duela!
|
|
Horregatik, Edurnek goxoki batzuk eskaini zizkidanean, ezetz erantzun nion. Eta nire ezezkoa gehiago indartzeko," jakina amak guztia
|
jakingo
duela" esan nion berriz.
|
|
Karmelok eta, ondorioz, Dabidek seguruenik Rubenekin dendan zer gertatu den jakin nahi luke, baina nekez
|
jakingo
du ez dela ezertxo ere gertatu; nekez jakingo du, azkenean, ez Clevelandeko jatetxean ez Grand Canyoneko jaitsieran aitortu ez nion guztia azaldu diodala (guztia, Karmeloren ibilerak eta helburuak salbu, ez baitut nahi bien arteko harremana inondik ere ozpintzea); nekez jakingo du nik burua Rubenen bularraldean pausatua egin dudala nire aitorpena, hark beso bat sorbaldan ezarri, eta besteaz ilea ...
|
|
Karmelok eta, ondorioz, Dabidek seguruenik Rubenekin dendan zer gertatu den jakin nahi luke, baina nekez jakingo du ez dela ezertxo ere gertatu; nekez
|
jakingo
du, azkenean, ez Clevelandeko jatetxean ez Grand Canyoneko jaitsieran aitortu ez nion guztia azaldu diodala (guztia, Karmeloren ibilerak eta helburuak salbu, ez baitut nahi bien arteko harremana inondik ere ozpintzea); nekez jakingo du nik burua Rubenen bularraldean pausatua egin dudala nire aitorpena, hark beso bat sorbaldan ezarri, eta besteaz ilea laztan  tzen zidan bitartean; nekez jakingo ...
|
|
Karmelok eta, ondorioz, Dabidek seguruenik Rubenekin dendan zer gertatu den jakin nahi luke, baina nekez jakingo du ez dela ezertxo ere gertatu; nekez jakingo du, azkenean, ez Clevelandeko jatetxean ez Grand Canyoneko jaitsieran aitortu ez nion guztia azaldu diodala (guztia, Karmeloren ibilerak eta helburuak salbu, ez baitut nahi bien arteko harremana inondik ere ozpintzea); nekez
|
jakingo
du nik burua Rubenen bularraldean pausatua egin dudala nire aitorpena, hark beso bat sorbaldan ezarri, eta besteaz ilea laztan  tzen zidan bitartean; nekez jakingo du, hitz eta pitz, berealdiko lasaitua hartu dudala, hain lasaitu handia azkenean lokartu egin bainaiz; eta Karmelok nekez jakingo du, azkenik, ni neu izan naizela lehen harritua egunsentian Rubenen dendan esnatu naizenean...
|
|
...z jakingo du, azkenean, ez Clevelandeko jatetxean ez Grand Canyoneko jaitsieran aitortu ez nion guztia azaldu diodala (guztia, Karmeloren ibilerak eta helburuak salbu, ez baitut nahi bien arteko harremana inondik ere ozpintzea); nekez jakingo du nik burua Rubenen bularraldean pausatua egin dudala nire aitorpena, hark beso bat sorbaldan ezarri, eta besteaz ilea laztan  tzen zidan bitartean; nekez
|
jakingo
du, hitz eta pitz, berealdiko lasaitua hartu dudala, hain lasaitu handia azkenean lokartu egin bainaiz; eta Karmelok nekez jakingo du, azkenik, ni neu izan naizela lehen harritua egunsentian Rubenen dendan esnatu naizenean...
|
|
...eloren ibilerak eta helburuak salbu, ez baitut nahi bien arteko harremana inondik ere ozpintzea); nekez jakingo du nik burua Rubenen bularraldean pausatua egin dudala nire aitorpena, hark beso bat sorbaldan ezarri, eta besteaz ilea laztan  tzen zidan bitartean; nekez jakingo du, hitz eta pitz, berealdiko lasaitua hartu dudala, hain lasaitu handia azkenean lokartu egin bainaiz; eta Karmelok nekez
|
jakingo
du, azkenik, ni neu izan naizela lehen harritua egunsentian Rubenen dendan esnatu naizenean...
|
|
Alabaina, Karmelok eta, ondorioz, Dabidek are nekezago
|
jakingo
du Ruben eta bion arteko, nola esango nuke, inflexio puntua dendan ez, baina gaur arratsaldean gertatu dela. Bryce Canyon liluragarrian gertatu da, zerua inpentsan ilundu, eta euria bota ahalean hasi duenean.
|
|
Utzidazu barre egiten, eta barkaidazu, baina net barregarria egiten zait. Seguruenik zuk ez duzu
|
jakingo
, baina Patxi horrek beste batean gereziak oparitu zizkion Rakeli, fardeltxoarekin ohar bat bidali zuen eta testua, Rakelek Patxirena zela uste zuena, nik gogoko dudan idazle galiziar batena zen, Manuel Rivasena hain zuzen ere. Futxo!
|
|
Gau hartan eta batez ere harrezkero, Dabidek batzuetan esan izan zidana etorri zi  tzaidan gogora: " Nire bikotekidea beste batekin ibili dela
|
jakingo
banu, batere pentsatu barik harremanak bertan behera utziko nituzke". Esaten zuen nire aurrean ez balego bezala, hirugarren pertsona erabiliz.
|
|
Hirea ez zetorrek nirea rekin bat, hi nirea desegiten saiatzen ari haiz hire lan horien bitart ez... Hi rea ez duk, beraz, artea; hi ez haiz artista, hire ustezko arte lan horiek ez zidatek niri ezertarako balio... Hainbat teknika erabiltzen
|
jakingo
duk, beharbada, baina horretantxe gelditzen haiz... benetako artearen muga zeharkatu ezinik.
|
|
Zer egin dezaket udako arratsalde gorri batean eguzkiak nere leihoari beldurra badio eta zu ez bazaude? udak ustekabean neguaren erdian harrapatzen banau derrepentean hostoak isiltzen badira lau kanpai hots entzuten diren bitartean hiru tanta lehor eta epel bat haize hilaren gainetik nora jo dezaket kalean topatuko ez bazaitut gauzak nahiko gaizki ez doazen bitartean tanta epel eskas bat atsoen pauso azkarrak berotzeko nola
|
jakingo
dut arbolak bizirik ote dauden soinurik egiten ez badute sirenen hotsa itzaltzeko. gauza ez badira nork esango dit zer gertatzen zaidan lehenengo malkoa oraindik sortu ez denean zeinen eskuak astinduko ditu betazaletan ezkutatu diren kanpaiak non babestuko naiz zure besoak urruti badaude nondik sortuko da elektrizidadea udak baimenik ematen ez badu hiru kanpai ergel eta laugarren bat zeinen arnas...
|
|
Beraz, horrela solipsismoa agertzen da:
|
jakingo
genukeen guztia iritzia litzateke, mundua ikusteko modu propioa, subjektiboa.
|
|
Garbi dago orduan ohiturari sakontasuna ematen dionak gizaki bat erretzearekin lotura duela20 Jai jakin batean gizakien gainean zaldizkoarena egitea ohitura izango balitz (zaldiko jokoan bezala), ez genuke hemen ezer ikusiko garraiobide bat baino, zaldiaren gaineko zaldizkoa bezala. Baina,
|
jakingo
bagenu herri askotan ohitura izan dela, adibidez, zaldiz ibiltzeko esklaboak erabiltzea eta, esklaboak zalditzat hartuz, jaialdi batzuk ospatzea, orduan gaur egungo kalterik gabeko ohituran zerbait sakonagoa eta arriskutsuagoa ikusiko genuke. Galdera hurrengoa da:
|
|
eta ez du
|
jakingo
zer egin, negar ala barre.
|
|
Edozein umek kanikak gordeko lituzkeen moduan gorde nituen. Balio handikoak ziren, geroago
|
jakingo
nuenez, etxean, Ordizian nintzela; aitak ikusi zizkidan nire terrailazko jostailuak, eta beretzat hartu zituen, lanerako, mekanikaria baitzen gure aita. Gerraosteko urte luzeetan terrailarekin, errodamenduekin eta horrelakoekin kontrabandoa eginez aberastu ziren batzuk.
|
|
Mezatara eta joatera ere ez ninduen egundo behartu. Batzuetan
|
jakingo
zuen nondik nora nenbilen eta beste batzuetan ez, baina inoiz ez zidan egiten nire ibilerekiko galdeketarik eta errietarik. Eguneroko beharretan izango zuen nahiko kezka eta buruhauste niri kargu hartzen ibili gabe.
|
|
Ikasleek zehazki zer eskatzen zuten... eurek ere ez zuten
|
jakingo
seguru asko. Dena eskatzen zuten, eta ezer ez.
|
|
baina ekarri gaituen ontziaren kolorea ez dute
|
jakingo
sekula.
|
|
Nirea dela
|
jakingo
ez banu
|
|
– Nik ez dot asmo horregaz esan. Zeuk
|
jakingo
dozu zergaitik pentsatu dozun hori.
|
|
Gainerakoak bezala, ahalik eta lekurik bakartienean esertzera joan zen, baina Lauaxetarengandik aski gertu hala ere. Agian euskaraz
|
jakingo
zuelakoan eta beltz bat euskaraz mintzatzen entzuteko irrikitan, harekin hizketan hastekotan egon zen une batez Lauaxeta, baina azkenean ez zen ausartu.
|
|
Inork ez zekian. Goian batzuek
|
jakingo
zitean... guk ez behintzat"; ilunki gogoratzen zituen Xanek gertakizun haiek; Garik beste zigarro bat piztu zuen;" hura izan eta handik egun gutxira Henrirekin eztabaida izan nian. Berak esaten zian, egurra ematen segitu behar zela, eta aldi berean gure aldera indarrak bildu.
|
|
" Harrezkero", esan zuen," guk ez diagu ikusi. Handik gutxira berriz, kasernako leherketa hura izan zuan eta... hi orduantsu atzeman hinduten ala?"; Xanek baiezkoa egin zuen;" ba, beharbada
|
jakingo
ez duana duk, Henrik egun haiek, edo aste haiek, ez zakiat, herritxo batean eman zituela, hemendik ez urruti. Eta, leherketa izan zen egun hartan, herri hartako ostatuan zela, ostalariari (nire ezaguna dena, nik hau berak esanda zakiat) esan ziola, tipo bat han bazterretan ostuka ikusi zuela; bere kusan ote zebilen; eta gure etxeko telefonoa eman zioan, edozer gertatzera guri abisu emateko"; apur batean isildu egin zen, gero jaiki egin zen eta:
|
|
Agian harengana behar zuen. Hark
|
jakingo
zuen, agian, Henriren berri. Bederen bederen handik goiti Xan, apurka apurka mahaiko hiru lagunengandik bereizi, Lazaro harengana inguratuz joan zen.
|
|
" zer jakin nahi duk?", galdetu zion; zurrutaldi batean hustu zuen basoa, barran laga zuen;" ba al dakik", esan zuen," Henri eta biok ekipo berekoak ginela? Zera
|
jakingo
duk. Hago.
|
|
" Orain ez?", galdetu zuen Xanek. " Ez dut uste", esan zuen Elik; ez zen, bistan da, bertakoa; enkas bertakoa izan balitz, dudagabe ezagutuko zuen;" hala ere", segitu zuen Elik," lagun hauek
|
jakingo
dute..."; Xani deus esateko betarik eman gabe, hiru gizasemeengana bueltatuz: " zuek", esan zien," Henri ezagutuko zenuten, ezta?".
|
2001
|
|
" Zer, berriro!"" berriro zer?"" Zer? Zuk
|
jakingo
duzu zer egin duzun... joan zaitez harategira". Joan, eta sekulako kartela:
|
|
Lehendik ere bagenekien, euskaldunez gain, Sidneyen euskaraz dakien australiar bat bizi zela, Jon D. Patrick, eta Gure Txokon topatu genuen. Euskal Herrian jaiotako bertako bazkide batzuek ez dute euskaraz
|
jakingo
, baina psikologo informatikari honek bai ordea.
|
|
Orain zein egoeratan egongo ginen EHk 98an hartutako bideari jarraitu izan balio? Sekula ez dugu
|
jakingo
. Beharbada" Batasuna" prozesuak abertzale eta ezkerreko sentitzen den talde eta pertsona anitz bilduko zuen bere baitan, armak eta kale erasoak alde batera utziko ziren, eta beste baliabide guztiak erabiliz, indar politiko hegemoniko izateko bidean egongo zen ezker abertzalea.
|
|
Uniporteko lehendakaria den Alfredo Espinosak Batzarraren aurrean aitortu zuen merkataritza portu gehiegi daudela estatu mailan, eta portu estrategikoak edukitzearen alde hitz egin zuen, jarduera hau egokitzeko edo indartzeko erabiltzen diren fondo publikoak barreiatu daitezela eragozteko. Testuinguru horretan Espinosak Pasaiako portua handitzeko aukera aipatu zuen, eta adierazi zuen, bere iritziz, zeren oraindik gai hori ez baitzuen Uniportek sakonki aztertu," beren kudeatzaileek Pasaiako portukoek
|
jakingo
dutela hori errentagarri egiteko merkantzia bilketa eta bolumen nahikoa duten. Hori ez da Pasaian bakarrik gertatzen, baita beste portu nagusi batzuetan ere.
|
|
Poetikaren arlo horretan, errepresentazioaren alde horretan, kontzeptu batzuk sortzen dira, espreski, botere harreman bat ezartzen duzula disimulatzeko balio dutenak. " Ni multikulturalista naiz» esaten dizutenean, eta zuk euskaraz hitz egiten baldin badiozu, besteak erdaraz baino ez du
|
jakingo
. Gainera gutxiengoa bazara, zuri botako dizute zabor ideologiko guztia, euskaldunak karlistak direla esango dizute, eta bitartean, errepresentazio kazetari boteretsu horien familia gehienak ultrakarlistak izan dira; eta esango dizute mundura itxiak gaudela, hain justu bi hizkuntza dakizkigun euskaldunok gara itxiak, eta bakarra dakien Cuencako hori dago zabalik mundura!
|
|
Gutxi batzuk aipatzearren: " Ez zitzaion denbora asko falta Eduardo Ortiz de Zarate, Zigorrek modu berean egiten zuela barre egiaztatu ahal izateko" (17.or.);" Gerora bakarrik(...) ulertu ahal izango zuen haur abandonatuenak ere..." (10.or.);" Gerora
|
jakingo
zuenez, ez zen hala gertatu." (32.or.);" Historia horrek badu kontakizunarekin zerikusirik,..." (49.or.);" Oraindik ez gaude hor" (230.or.) edo gehiegi ez luzatzeko jadanik 107 orrialdean egiten zaigun amaiera trajikoaren iragarpena. zaizkiela (zaizkigula) askotan Saizarbitoriaren nobelek jasan dituzten irakurketa eta iruzkin literarioak direla medio. Badirudi teknikaren atzean dagoen interpretaziora pasatzeko gonbidapena luzatzen ari zaigula egilea.
|
|
Irakurleak
|
jakingo
du honezkero, desehorzketa desberdinak aitzakia dituzten bost narrazio luzek osatzen dutela Saizarbitoriaren azken liburua, Gorde nazazu lurpean (Erein, 2000). Eta aztoramen puntu batekin ekingo dio irakurketari, desehorzketa kontuek aztoratu ezezik asaldatu ere egiten baikaituzte.
|
|
Biak datoz bat bidaiaren izpiritualtasuna adierazten. Coleridge ren marinelaren antzera
|
jakingo
du Sarrionandiaren pertsonaiak zein garrantzizkoa den toki bateko, herri bateko, sorterriko izatea. Nahiz eta, hori jakinik berriro joatera behartuta egon.
|
|
Ez da garbi jakiten Goya-k" Maiatzaren biko errebolta" pintatu zuenean noiz zen pintura hori dokumentu historikoa eta noiz bihurtu zen giza sufrikarioaren sinbolo. Ez dugu oraindik
|
jakingo
geroak zer estimatuko duen poesia honetatik. Baina irakurle honek gogokoago ditu egoera pertsonalaren aitapen direnak, bizipen pertsonaletik hasiz giza izaeraren alde iluna adierazten dutenak.
|
|
Web gune bat kontsultatu edo zerbait erosten dudan bakoitzean aztarnak uzten ditut eta norbaitek horiek berreskuratzen baditu, niri buruzko marketing errobota egin ahal izango du eta era guztietako eskaintza komertzialak egingo dizkit bihar, zehaztasun handiz gainera, oso ongi
|
jakingo
baitu nor naizen.
|
|
Horrela, ikaslearen egiazko premien arabera egokituko duzu gastua (hiztegi soil bat, adibidez, oraindik erabiltzen
|
jakingo
ez duen beste mardulago baten ordez).
|
|
Edozein modutan ere, nerabe edo gazteak istorio mota jakin baterako joera erakutsiko du eta agian ez du
|
jakingo
bilatzen duena non aurkitu.
|
|
Amak karnetaren teorikoa nola gainditu zenuen
|
jakingo
balu...
|
|
Itzuliko nioke jabeari, nor den
|
jakingo
banu. Baina ez dakit eta ez dut jakin nahi.
|
|
Une batez sukaldeko atea ireki eta TOMAS sartzen da. Paper bat darama eskuan (gero
|
jakingo
dugu kiniela bat dela) eta egunkaria ere bai. IMANOLek TOMAS ikusten du, baina ez du ezer esaten.
|
|
Nola itzultzen da kiniela bat? Jabea nor den
|
jakingo
banu...
|
|
Txina eta Europa ere alderatu zituen. Bere azterketei esker,
|
jakingo
du Txinan arrain espezie gehiago daudela Europan baino, zomorroekin, aldiz, alderantziz gertatzen dela. Eta zomorroen antzera landareekin ere.
|
|
Hasteko esan behar dut, esperientzia hau ez dela inolaz ere aspergarria edoastuna izan ikasleentzat. Ariketen prestaketan izan dituzten buruhauste eta arazoenberri berek bakarrik
|
jakingo
dute, baina, ariketa burutzeko unean, guztiak ere, baiazaldu behar zutenak eta bai ikasle gisa jokatu behar zutenak, ohikoa baino motibatuago ikusi ditut. Dirudienez, beti irakaslearentzat erreserbaturik egon ohi denprotagonismo berri horren jabe sentitzeak badu zerbait pizgarri.
|
|
Ikerketa ekintza martxan jarri aurretik, neure baitan nahiko ziurtzat jotzennituen hainbat hipotesi egiaztatu nahi izan nituen galdeketa baten bidez. Suposatzen nuen, ikasle gehienek denbora dezente pasatuko zutela telebista aurrean, bainaEuskal Telebista ez zutela apenas ikusiko. Suposatzen nuen, baita ere, etxegehienetan telebista bat baino gehiago edukiko zutela, eta ikasleek nahiko ondo
|
jakingo
zutela zein motatako saioak zituzten gustuko eta zein ez, hau da, gai izangozirela telebistaren nolabaiteko erabilera selektiboa edo kritikoa egiteko. Horretazaparte, asko interesatzen zitzaidan bideorik zeukaten jakitea, edukiz gero ariketenprestaketan inplikatu nituelako eta aukera didaktiko berriak sor zitezkeelako.
|
|
Bestalde, gaiak lexikoa lantzeko aukera paregabea eskaintzen du, gaia lantzendugun epean aukera izango baitugu nozio espezifikoak behar den maiztasunezlantzeko. Agertzen zaizkigun nozio espezifikoak gaur erabiliko ez bagenitu, biharlantzeko aukerarik izango ote dugun ez dugu
|
jakingo
.
|
|
Pazienteak, gurean ikasleak? arian arian eta komunikazio egoera batean, komeni zaiondieta estrategia aukeratzen
|
jakingo
du, unean uneko arazoak eta gabeziakgainditzeko. Dietaren osaketa kimikoa ezagutu gabe, osasuntsu egoteko autonomiagaratuko du, tarteka nutrizionistaren beharra izango badu ere.
|
|
Freskoa, elikagai galkorra da, tenperatura baxuetan kontserbatu behar dena, usteltzen eta egoera txarrean dagoen bakterio hazkuntza saihesteko. Arrandegian, haragia trinkoa bada freskoa dela
|
jakingo
dugu, zakatzak gorriak direla, begiak distiratsuak direla eta ez daudela hondoratuta eta itsas usaina ez dela oso nabarmena. Egoera onean kontserbatzeko, etxera itzuli aurreko azken unean erostea da onena.
|
|
Elikagai fresko gisa, oso galkorra da eta hozkailuan gorde behar da, usteltzen eta egoera txarrean dagoen bakterio hazkuntza saihesteko. Haragia freskoa den eta egoera onean dagoen
|
jakingo
dugu, haragia trinkoa bada, ezkatak larruazalari itsatsita mantentzen badira, begiak distiratsuak badira eta hondoratu gabe badaude. Gainera, sabelaren zilar kolorea biziagoa eta distiratsuagoa da zenbat eta freskoagoa izan.Egoera onean kontserbatzeko, etxera itzuli aurreko azken unean erostea da onena.
|
|
Elikagai galkorra da, tenperatura baxuetan kontserbatu behar dena, usteltzen eta egoera txarrean dagoen bakterio hazkuntza saihesteko. Arrandegian, haragia trinkoa bada fresko dagoela
|
jakingo
dugu, zakatzak gorriak direla, begiak distiratsuak direla eta ez daudela hondoratuta eta itsas usaina ez dela oso nabarmena. Egoera onean kontserbatzeko, etxera itzuli aurreko azken unean erostea da onena.
|
|
Itsas aingiraren kontserbazioa tenperatura baxuetan egin da, usteltzea eta egoera txarra eragiten duen bakterio hazkuntza saihesteko. Arrandegian
|
jakingo
dugu freskoa dagoela haragia trinkoa bada, begiak distiratsuak badira eta hondoratuta ez badaude, eta itsas usaina ez bada oso nabarmena.Egoera onean kontserbatzeko, etxera itzuli aurreko azken unean erostea da onena. Egunean bertan edo biharamunean kontsumitu behar bada, hozkailuaren alderik hotzenean jarri, edo bestela izozkailuan.
|
|
Diego Manzanerak komunikabideei azaldu zien Baxterrek “gure dializatzaileen hiru azterketa jarraian egin dituela, negatiboak eman dituztela, egoera ezin hobean daudela erakutsi dutela eta laugarren saiakuntza bat eskatu dutela. Saiakuntza horren emaitza bi astetan
|
jakingo
da, eta TAV Product Services nazioarteko enpresak egingo du, gure emaitzak berresteko”. Baxter en zuzendari nagusiak dializatzaileak defendatu ditu eta hemodialisi prozesuko beste elementu batzuk aipatu ditu, “ikertu egin behar baita, faktore askok parte hartzen baitute.
|
|
Nola ahaztuko ditut bada, beti beren seme alabengatik kezkaturik bizi ziren bi emakume maitagarri hauek, beren seme alabak aingerutzat jotzen zituzten bi emakume inozente hauek. Beren seme alaben berri
|
jakingo
balute... Izan ere, haien seme alabak ere ezagutzen ditut.
|
|
Ai! Ama semeek elkarren berri
|
jakingo
balute.
|
|
Gaurko gazteak guk jasan genuen gerra hartan parte hartu behar izan balute, ez ziren beren buruak txoriz beterik egongo. Benetan
|
jakingo
lukete bizitza honetan balio duena eta ez duena bereizten, eta ez lituzkete oraingo droga nazkagarri horiek hartuko. Izan ere, gaurko gaztedia, axolagabe hutsa da, sudur puntan jartzen zaiena egiten dute eta ez dute besteenganako errespetu izpirik.
|
|
Mariak prest zituen xanpaina kopak ekarri zituen sukaldetik eta topa egin zuten biek, elkarrekin pasatako urte zoragarrien eta urte are hobeen zubia egingo zuen bufandaren omenez. Egongelako sofan eserita, Alesek kopatik edaten zuen bakoitzean Mariak bira egiten zuen, oinen gainean hegan egiten
|
jakingo
balu bezala. Zurrupa bakoitzeko bira bat.
|
|
–Nola
|
jakingo
dut nor den?
|
|
Ezin liteke. Berak
|
jakingo
luke horrela balitz. Baina egia esan, onartu du berekiko, ia bi aste ditu Anartzekin hitz egin gabe.
|
|
Armendarizek apartamentua soilik bere izenean jartzeko asmoa zuela alegia. Hori jakitekotan bere amak
|
jakingo
baitu. Ezta.
|