|
2000
|
|
|
eskiatzaileen mozorroa. Bidai agentziako atea gurutzatzen
|
dutenen
gehiengoak ihauteriak eskiatzen pasa nahi ditu
|
|
|
Euskal erakunde honetako arduradunen ustez, Interneten bidezko bankua oraindik etorkizuneko proiektu bat da. BBVAk Uno e ziberbankuarekin egin bezala soilik Interneten lan egingo duen banku baten aldeko hautua egin dutenen aurrean, Euskadiko Kutxa bildu egiten da Internet bidezko bankua sare tradizionalaren banku osagarri gisa ikusten
|
dutenen
multzora. Aukera honen oinarrian bulego tradizionalak, urte askotan bederen, etorkizun oparoa izango duelako uste sendoa dago.
|
|
|
Euskal aurrezki kutxek, gaurko egunean, negozio independente bezala baino banku osagarri gisa erabiltzen dute Internet, haien ustez euskal hiritarrak harreman pertsonala bilatzen duelako sukurtsalean, betiko langilearekin edo betiko zuzendariarekin, hauek baitira askotan aurrezkiekin zer egin erabakitzeko orduan aholkuak ematen dizkiotenak. Hala eta guztiz ere, ez daude beste aldera begira; hurbiletik jarraitzen dituzte Interneten bilakaera bezala aurrezten
|
dutenen
ohiturak. Ildo honetatik, aurrezki kutxek bilatzen jarraitzen dute eta oraindik ez dute etorkizunean eskain ditzaketen zerbitzuei buruzko azken hitza esan.
|
|
|
Argiago egon daiteke etika falta honen salaketa, kondenak bertzerik egiten ez
|
dutenen
hitzetan. Baina galdera, berriro ere, berez datorkit:
|
|
|
Ez ote da izanen bost axola zaiela kondenatzaileei kondenatuak konbentzitzea? Etika unibertsal bat edozein politikaren gainean egonen bailitzan predikatzen
|
dutenen
aho batzutan, etikaren erabilera politiko lotsagabea susmatzen da, politikaren erabilera etikoaren ordez.
|
|
|
Ikastolak eta gau eskola dira euskara bizirik atxikitzeko bitarteko bakarrak. Euskaraz ikasten eta euskara ikasten
|
dutenen
kopuruak, ordea, apalak dira.
|
|
|
Sar dezagun eskualdeetako hedabideen ekoizpena sare orokorrean, eta kostu lokalekin seinale orokorrak hedatzen arituko gara. Seinale uholdea iristen denean, gutaz eta gure hizkuntzan jardungo
|
dutenen
kuota mantendu edo hobetzeko bide samurra.
|
|
|
alegia, begi onez ikusiko lukeala Euskaltzaindiak letra hori bi bokal berdin nahiz ezberdinen artean erabiltzen astea. Honek ez du esan nahi gorago jo nahi
|
dutenen
saioak ez direla ongi ikusiak izango. 3) Morfologiaz, izenen erabileraz batzordeak prestatu duen aintzinkana pundu nagusietan oinharri bezala hartuak jokatuko du, aditzarekikoa beste aldi baterako utziaz.
|
|
|
FANEGAk (nekazaritza ekologikoa defendatzen
|
dutenen
federakundeak) plazaratzen du aldizkari hau. " Savia" izena zuen beste haren jarraipena dugu" La Fertilidad de la Tierra", itxuraz eta mamiz eraberriturik, hori bai.
|
|
|
Bi joera dauzkat. Gai bat interesatzen zaidanean horri buruz idatzi
|
dutenen
erreferentziak bilatzea: literatur literatura ez diren gauzak eta saiakerarekin zerikusi gehiago dutenak, edo kazetaritza erreportaje liburuak...
|
|
|
Konstituzioaren eta Estatuaren bideetatik egoera alda daiteke. Legeak ez dira aldaezinak, baina legeak existitzen diren bitartean errespetatuak izan behar dira, areago gobernatzeko ardura
|
dutenen
aldetik. Ezin da estatutuak posibilita tzen dituen instituzioetatik kanpo ibili marko juridiko politikoa aldatzeko, alegia, beste instituzioak eratu nahi izatea, Udalbiltza, kasu.
|
|
|
Ikasleak berak aukera bat egiten duenez, idazlea ere saritzen da. Programa dinamikoa da horregatik, irakurzaletasuna sustatzeaz gain, gazteentzako idazten
|
dutenen
lana ere bultzatu nahi dugulako.
|
|
|
–Pluralismoa? aldarrikatzen
|
dutenen
alderdikoa den Bizkaiko emakume batek esan zuenez, euskara ikastea zaila omen da eta gainera ez omen da hizkuntza erabilgarria(, el euskera, es difícil de aprender y de muy poca utilidad práctica?, bere hitzetan). Ez da konturatzen edo ezin da konturatu, euskaldunok Frantzia eta Espainiaren arteko muga igarotzeaz bat, anaikiro agertzen garela euskarari esker.
|
|
|
– Bestalde, telebista ikus entzuten
|
dutenen
profil soziodemografikoa honakoezosatzen da:
|
|
|
Segidan ikusiko dugunez, eskaintza aldetik orokorrak diren eta era irekian transmititzen duten sei kanalak dira Hego Euskal Herrian audientzia handiena inguratzendutenak. Gainera, Madrildik emititzen
|
dutenen
audientzia %69, 6ra heltzen da. EuskalTelebistaren bi kanalek lortzen duten audientzia kopurua %24, 5ekoa da.
|
|
|
Euskal Telebistaren bigarren kanalak bestelako ñabardurak erakusten ditu. Esatebaterako, gizonen eta emakumeen presentzia orekatua den bezala, markatuagoa daadin ertaina
|
dutenen
pisua. Alegia, gazteak (%15, 7) eta adindunak (%31) bainogehiago, 26 urtetik 55era bitartekoak dira pisu handiena dutenak:
|
|
|
Datuetan ikus daitekeenez, garrantzi handiena
|
dutenen
rankinga ez da gainontzeko herrialdeen berdina, eta behera egiten dute proportzionalki Eusko Irratiarenbarruan dauden programazioek.
|
|
|
Kopuruek erakusten dutenez, gipuzkoarren artean nagusia da bertoko irratipublikoekiko zaletasuna, nahiz eta Madrildik programazioa eskaintzen
|
dutenen
pisuaere handia izan (%62, 3). Gainera, herrialdekako sailkapenean lehen aldiz ageri dirairrati lokalak:
|
|
|
Izan ere, hamalau urtetik gorako bi miloi t' erdiko populazioa duen EuskalHerri penintsularretik, %54, 1ek egunerokoa du egunkaria irakurtzea. Hori bainogehiago dena, aipatzekoa da, halaber, egunkari bakarra irakurri ez ezik bi eta hirueskuratu eta irakurtzeko zaletasuna erakusten
|
dutenen
kopurua: %20, 7.
|
|
|
Hizkuntza eta kultura nazionalen alorrari dagokienez, planetako gizakien bioaniztasuna osatzen duenetik, horien bereganatze abiadurak bizkortu egiten ditu homogeneizazio prozesuak, erasoa areagotuz eta babesik ez
|
dutenen
biziraupena arriskuanjarriz. Horrela, nazio estatuek estatuaren indarra erabili dute beren kultura defendatzeko, eta estatu gabeko nazioak egoera jasanezin batean aurkitu dira.
|
|
|
ere, berriro J. M. Odriozola-ren artikuluko iritzia berretsiz edo:. Azkenik, ziri bat Soziolinguistika, apolitikoa? egin nahi
|
dutenen
kontra. Ez baitaposible hizkuntzen, funtzioak aldatzea, horretan inplikazio politikorik ez balegobezala??
|
|
|
Leturiak, bere egozentrismotik, konbertitu? (existentzialki!) eta besteen, bere beharra
|
dutenen
, zerbitzuan saiatzeaerabakitzen du. Eta hemen, tupustean, honekintxe egiten duzu topo:
|
|
|
Estatu Batuetan Internet erabiltzen
|
dutenen
ohiturei buruzko ikersaioek adierazten dutenez, kontsumo baloreei dagokienez, irratia da kalterik gutxien daukan hedabidea. Internet baliatzen duen %35ek diote telebista ikusteari kentzen diotela denbora Sarean nabigatzeko, %16k prentsari eta %10ek irratia entzuteko denbora murrizten dutela.
|
|
|
Makina bat urte pasatu dira, irratia gainerako hedabideekin elkarrekiko lehian hasi zenetik gaur egun arte. Irratia, pertsona bakartien lagun eta berrikitan gertatu denaz jabetu nahi
|
dutenen
erreferentzia aparatua, irudien alorretik lekora dago, soinuen munduari erabat lotuta egon delarik. Eta irratiak audioaren errealitatetik lau alor hartu ditu osagai, erakutsi nahi duena gureganatzeko ekintza baldintzatuko dutenak:
|
|
|
Dohainik bidaiatzea maite
|
dutenen
, dugunon, merkatu bat ematen zuen Kilkennytik abiatuta Cashelera zihoan bide hark: gazte bat hemen, erosketak egiterakoan goiztiar ibilitako emakume edadetu bat harago, motxila handi bat bizkarrean zuen betaurrekodun despistatua urrunago.
|
|
|
Eta igandeetan zailagoa da stopa egitea, familiek txangoak egiten dituztelako eta autoak beterik doazelako. Kamioilaririk ere ez da ibiltzen, noski, eta autoa elizara joateko erabiltzen
|
dutenen
laguntza alferrikakoa da, hain ibilbide laburra egiten dute.
|
|
|
Eta aski zuen, bertzalde, haien burezurrak erakustea: ...ik ez erakusteak ez ote zekarzkion aitari bi ondore, zeren, alde batetik, nola burezurrak gorputz osoak baino toki gutiago hartzen duen, ale gehiago sar baitzitzakeen espazio berean, eta zeren, burezur haiek guztiak, bertzetik, behetik gorako horma bertikalean jar baitzitzakeen, ikusleen behakoa ere halakoa izan zedin, beheitik gorakoa, nola izan ohi baita bere sumisionea eta menekotasuna sinatzen
|
dutenen
behakoa?
|
|
|
Ez dakit zer pentsatu: gizon hori hasiera beretik egin zitzaidan susmagarria (haren ezinegona, haren galderak, gau eta egun eguzkitako betaurrekoak eta soil soilik epaiketarako eranzten duen sonbreirua jantzirik eramatea, bere burua etengabe ezkutatu nahi balu bezala nahiz eta gisa horretan nabarmendu besterik egin ez, fiskala izateko erakutsi zuen grina, biboteordea probatzearena, pistola eramaten
|
dutenen
keinu ezaguna...). Baina berriro diot, Mexikoraino egin nahi duen bidaiari susmo txarra hartu arren, ez dakit zer pentsatu.
|
|
|
euskal nazionalismoaren kanpo jardueran eredu konkretu baten adierazleak eta osagaiak antzeman daitezke, bakoitzari dagokion bilakaera kronologikoarekin batera. Euskal nazionalismoaren kanpo jarduera hori mugimendu politikoek gauzatu ohi
|
dutenen
antzekoa izan zen, hau da, gobernuaren menpetik kanpoko diplomazia bat izan zen. Kanpo protagonismoaren azken xedea hauxe izan zen:
|
|
|
lehena, ezkontzaren izenari berberari gehitzen zaiona, izen hori nahikoa baita seme alaba horien sortzea garbitzeko. Bigarrena, halako konpromisoa hartu
|
dutenen
onustea da, aberriak aintzat hartzen baitie horiei seme alaba legezkoak sortzeko gogoa. Batuketa zintzoa osatu dute horiek; legeak ezarritako manuari heldu diote, seme alaba legezkoak izatekotan.
|
|
2001
|
|
|
Gu poztu gara Galindok galdu duelako eta gu garaile atera garelako, baina amorratu egin gara guri axola zitzaigun mamiari heldu ez diotelako. Galindoren salaketa" formulazio okerra" gatik bota dute atzera, izan ere abestian parte hartu ez
|
dutenen
izenak agertzen dira salaketan. Baina horrez gain guk adierazpen askatasuna defendatu dugu eta hori ez dute aintzat hartu epaian.
|
|
|
Ezkerra eta eskuinaren kontzeptuak aldatu egin dira eta gaur egun ezkerraren kontzeptuak ezer gutxi esaten dit. Beren burua ezkerrekotzat hartzen
|
dutenen
gehienak sistemaren barruan daude eta aldaketa txiki batzuk besterik ez dira proposatzen. Garai batean ezker iraultzaileaz eta hitz egiten zen, baina alderdi horiek gaur egun desagertu dira eta gaur egun kapitalismoa eta boterea zalantzan jartzen dutenek beren burua ezkertiartzat baino alternatibotzat edo iraultzailetzat hartzen dute.
|
|
|
Amerikako ekonomian zeresan handia
|
dutenen
hitzetan, hala nola Erreserba Federalen Lehendakari Alan Grespanek dioenez, krisialdiak" ondorio esanguratsuak izan ditzake epe laburrean, etorkizunaren gaineko zalantzak areagotzen badira", baina hala ere, espero duenez," gure onera etorriko gara eta iraganeko oparotasuna berreskuratuko dugu". Europako Banku Zentrala are baikorragoa da oraindik eta, dioenez," ekonomiaren moteltzea oso epe laburrekoa izango da".
|
|
|
Zerbitzuaren erabiltzaileak ez dira hala ere ikasleak soilik. Ikasturte hasieran gehiengoa izanik ere, unibertsitarioak gutxi gora behera zerbitzua erabiltzen
|
dutenen
%50 dira. Beste erdia langileak omen dira, Isabel Ferreiraren esanetan «Baskongadetatik datozenak batez ere».
|
|
|
" entrepresak dirua irabazteko sortzen dira" eransteko. Hauek dira, prepotentzia osoz, Asegarce eta Aspe, esku pilotaren ustezko jabegoa aldarrikatzen
|
dutenen
eta xistera eta pala modalitateak antolatzen dituen Eusko Basqueren esamesak.
|
|
|
Ez da hori, noski, testuetan oroimen hutsei zor zaizkien zati egokitu gabeak, hariaren etendurak eta korapilo zirtzilak atzematea ofiziotzat hartu
|
dutenen
iritzia. Espazio denboren kontraesanetan oztopaturiko idazlea kausitzea baita kritikoak izan dezakeen ohorerik handiena.
|
|
|
Globalizazioak,
|
dutenen
eta ez dutenen arteko bereizketa egin du azkenean gizartean
|
|
|
Eskarmentuko Unibertsitate edo Adinekoen Ikasgeletan matrikula egin nahi
|
dutenen
maila akademikoak inolako garrantzirik ez duenez, mota askotako ikasleak dabiltza: etxekoandreak eta etxegintzako langileak maisuaren eta doktorearen aldamenean dihardute ikaskuntzan.
|
|
|
Kontsumitzaile elkarteek defenditu egin behar lituzkete igarleen, aura garbitzen
|
dutenen
eta antzekoen iruzurra jasan dutela sentitzen duten kontsumitzaileak eta ezertarako balio ez duten mirarizko produktuak erosi dituzten bezeroak.
|
|
|
Arnasbide estutu bateko zati bigunetan airea pasatzeak eragiten duen bibrazioaren ondorioz sortzen da zurrunga eta horixe da gaitz hau jasaten
|
dutenen
sintomarik arruntena.
|
|
|
Gaixorik gaudenean, inbidia sentiarazten digute osasuntsu daudenek; bikotean arazoak ditugunean, lehen egunean bezala funtzionatzen dutenei begiratzen diegu eta diru arazoak ditugunean, berriz, dirua erruz
|
dutenen
inbidia sentitzen dugu.
|
|
|
Eta zahartzean gazteena eta triste gaudenean nortasun agirian ere irribarre egiten
|
dutenen
inbidia izan ohi dugu.
|
|
|
Asko ez, baina zerbait garestitu egingo du euroak: horrelaxe ikusten du inkesta bete
|
dutenen
erdiak.
|
|
|
Inkesta erantzun
|
dutenen
erdiek uste dute prezioek gora egingo dutela, gehiegi garestitu gabe.
|
|
|
Gaitza
|
dutenen
%30 inguruk zirrosia garatzen du 20 urteren buruan.
|
|
|
Denak daude legeak adierazitako mugen barnean: 1000 zm (zati milioiko), gantz materia guztirako edukiaren %60 baino gehiago
|
dutenen
kasuan eta 2.000 zm portzentaje horretatik beherakoentzat.
|
|
|
Bigarren puntu honetan lortutako emaitzak ez dira hain ikusgarriak: ez da%40ra iristen baiezkoa eman
|
dutenen
kopurua, eta ezezko garbia eman dutenak ereproportzio horretan dabiltza. –Porrot?
|
|
|
Aurreko puntuarekin lotuta dago elkarrizketan parte hartzen
|
dutenen
artekotxanden banaketa. Egoera simetrikoan, txandak modu naturalean banatzen dira; baina, gure egoera simetrikoa izango ez denez, txanden kontrola aholkulariarenesku uzten saiatuko da ikaslea.
|
|
|
Euskal literatura garaikidean (1945az geroztik), emazteen, plazaratze? ekonomiko politikoa gaitzetsi
|
dutenen
idazki trufakorrak ugariak dira (Lafitte bera, Lartzabal, Landart...), eta Virginia Woolf-ek aipatzen duena, funtsean, hor gauzatzen da: euskal gizarteak aldion ere ez du onartzen, emazteen adierazpen askatasuna?.
|
|
|
Beste hizkuntza taldeko kideen antza izan nahi
|
dutenen
–hau da, talde honetako kide izan nahi dutenen, eta beste hizkuntza taldearekin helburu utilitarioekin komunikatu besterik nahi ez dutenen artean egiten dute bereizketa.
|
|
|
Beste hizkuntza taldeko kideen antza izan nahi dutenen, hau da, talde honetako kide izan nahi
|
dutenen
–eta beste hizkuntza taldearekin helburu utilitarioekin komunikatu besterik nahi ez dutenen artean egiten dute bereizketa.
|
|
|
Hori, orokorrean, hizkuntza menperatzaileeta maioritarioa duten taldeen kasua da. Guri dagokigunez, Euskal Herrian, gaztelania
|
dutenen
taldea legoke egoera horretan. Bestetik, Clement eta Kruidener enustez (1983), 2Hren jabekuntzan beti egongo da presente nolabaiteko orientaziopragmatiko edo instrumental bat.
|
|
|
a) identitateespainolak orientazio instrumentalean eta integratzailean eragiten du. Orientazioinstrumentalari dagokionez, identitate espainol altua duten subjektuak dira orientazio mota hori indartsuena dutenak, eta orientazio integratzaileari dagokionez, identitate espainola baxua
|
dutenen
taldea da orientazio mota hori indartsuen duena. Identitate euskaldunari dagokionez, horrek orientazio integratzailean bakarrikeragiten du esanguratsuki, identitate euskaldun altua duten subjektuak izanikorientazio integratzaile indartsuena dutenak; b) baldintza geografikoak orientazioinstrumentalean eragiten du, baldintza hori oso beharrezkoa dela uste dutenek izanik orientazio instrumental indartsuena; eta baldintza linguistikoak integratzaileaneta irabazi pertsonalekoan eragiten du, baldintza hori oso beharrezkoa dela ustedutenek izanik integratzaile indartsuena, eta baldintza hori beharrezkoa dela ustedutenek irabazi pertsonalekoa dutela indartsuena.
|
|
|
Euskararen erabilera orokorrean aldagai ezberdinek duten eragina ikusita, euskara erabilera altua
|
dutenen
perfil soziodemografikoa, soziolinguistikoazein psikosoziala egin da. Subjektu horiek Gipuzkoan eta euskaldunen proportzioa%40 baino gehiagokoa den herrietan jaio eta bizi dira; euskara dute lehen hizkuntza beren gurasoek ere, edo gutxienez horietako batek; gurasoak Euskal Herrian jaioak dituzte; euskararen erabilera altua dutenen artean, emakumezko gehiago daude gizonezkoak baino; subjektu horiek euskararen ezagutza maila altua dute, baita beren inguruko pertsonek ere (gertuko eta urrutiko sarea); euskararekikoeta euskaldunekiko jarrera positiboa erakusten dute; horrez gain, euskaldunei etaerdaldunei buruzko irudi ezberdina dute, euskaldunak oso taldekoiak ikusten dituzten bitartean, erdaldunak ez dituzte hain taldekoiak ikusten; euskararen bizitasun etnolinguistiko subjektiboari dagokionez, euskarri eta kontrol instituzionala etaestatusa baxutzat jotzen dituzte; demografia, berriz, altua ikusten dute; gaztelaniaren estatusa eta demografia baxua iruditzen zaizkie; gaztelaniaren euskarri etakontrol instituzionala, berriz, altua; euskaldunekiko uste exozentriko eta euskararekiko uste egozentriko altuak dauzkate; erdaldunekiko uste exozentriko altuakdituzte eta gaztelaniarekiko uste egozentriko baxuak; euskal identitate altua etaidentitate espainiar baxua dute; azkenik, euskalduna izateko baldintzarik beharrezkoena linguistiko kulturala dela pentsatzen dute.
|
|
|
Ikerketaren egileek adierazi dute orain arte ez zela ezagutzen pilula antikontzeptiboak nerabeen kontsumoan duen eragina. Ikerketaren arabera, pilula hartzen duten 12 eta 17 urte bitarteko gazteen %40k erretzen dute, pilula erretzen ez
|
dutenen
%25ek baino. “Mediku guztiek izan lukete elkarte horren jakitun, nerabeei pilula antikontzeptiboa agintzea erabakitzen dutenean”, ondorioztatu dute Dominique Paulus doktoreak eta Gaixotasun Kardiobaskularra Prebenitzeko Unibertsitate arteko Elkarteko (Brusela) kideek.
|
|
|
“programa ludiko batzuk, gauzatzean, automatikoki aldatzen dira, erabiltzaileari Interneten sartzeko erabili duen zenbakia jakinarazi gabe, eta, beraz, tarifazioa ez da lokala izango”. Erantzun horrek “agerian uzten du kontsumitzaileen interesak direla-eta ez dagoela batere kezkarik haiek defendatzeko betebeharra
|
dutenen
artean”, adierazi du OCUk, egoera horrek “zerbitzu baten erabiltzaileek aldez aurretik zerbitzu horren kostua ezagutzeko duten eskubidearen aurka egiten duela eta haren segurtasun ekonomikoaren aurka egiten duela”.
|
|
|
Produktu arinek zapore eta barietatez betetzen dute erregimenean daudenen eta osasun arrazoiengatik elikagai batzuen kontsumoa bereziki zaindu behar
|
dutenen
dieta. Alde horretatik, elikagai horien ezaugarriei buruzko informazio zuzena izan ondoren, produktu arinak kontsumitzea esperientzia gastronomiko osasungarria izan daiteke.
|
|
|
Digestio tolerantzia handitzeko, komeni da fruitu lehor gordinak edo txigortuak (ez frijituak) jatea, 50 g baino gehiago ez irenstea eta ondo murtxikatzea. – Kaloria asko ematen dituzte, baita kopuru txikitan ere.Oso elikagai energetikoak direnez, argaltzeko dieta egiten duten pertsona lodien edo gehiegizko pisua
|
dutenen
dietan bakarrik kontsumitzen dira.
|
|
|
Maiz irakur daitezke auzi hori bat batean eta behin betiko, de façon cavalière, erabaki uste
|
dutenen
iritziak. Mazedoniar handiak behialako korapiloa askatu zuen bezalaxe, hark zeraman ezpata ez daramatelarik, erabaki uste dute, gainera.
|
|
|
Hortik dator liburu mordo ezaguna: M.M [artin] Harriet, Gramatica escuaraz eta francesez composatua, baina francez hitzcunça ikhasi nahi
|
dutenen
faboretan, 1741; Introduction à la langue française et à la langue basque, 1840, A. Hiriartena," destinée spécialement pour les Écoles du Pays Basque"; A.P [ascual] I [turriaga], Arte de aprender la lengua castellana para el uso de las escuelas de primeras letras de Guipúzcoa, 1841, eta orobat beraren Diálogos basco castellanos para las escuelas de primeras letras de Guipúzcoa,... Azken hau, Printzeak, 1857an, gehitua argitaraz gero, euskararen aldetik ikusi ohi dugu, baina ongi adierazten du harako izenburuaren osagarri hark ez zela horretarako bakarrik idatzia izan.
|
|
|
32 Monod zor diodan begiramenez tratatzen dut. Nobel saria irabazi
|
dutenen
prezioa, haatik, behera doa gure artean Severo Ochoak Espainian egin eta Espainiaz esan zituen tentelkeriak dakizkigunez gero (K.M.O.).
|
|
|
Indartsuen alde jaiki zitekeen, noski, indartsuen eskaintzak tentagarriago baitira beti; inoiz baino areago egungo egunean, eta inorentzat baino gehiago plazagizonarentzat. Dagoen lekuan dago, ordea, hor aldamenean sumatzen dituelako lerro lerro lehen eta orain herri hau, dena den, gatzatu
|
dutenen
andana luze mutuak. Eta, horiez gainera, List der Vernunft delakoak engainaturik kondairan barrena gailendu diren ikasiago, landuago eta ausartago bakanak.
|
|
|
1998ko irailean, ETAren su eten mugagabea eta Lizarra Garazi Akordioa indarrean hasi zirenetik, informazio garrantzi handiagoa izan du Akordio horretara bilduriko indarren eta proiektu konstituzionalista iraunarazi nahi
|
dutenen
arteko borroka. Halaz ere," indarkeriaren tratamenduak" garrantzi handia izan du hedabideetan, neurriarengatik ez ezik, bere adierazkortasunagatik ere:
|
|
|
Itun honi heldurik erabaki zuten alderdi politikoek ETAren aurka bat eginik jardutea, eta gizartearen legitimitatea eta sostengua irabaztea. Handik aurrera, era dikotomikoan aurkeztu zuten egoera, demokraziaren (hau da, alderdien arteko akordioaren) eta antidemokraziaren (hau da, ezker abertzale eta indarkeria kondenatzen ez
|
dutenen
) artean. Formari gagozkiolarik," baketzeaz" gainera, izenburuan eta edukian xedatu zuen itunak Euskadiren" normalizazioa".
|
|
|
Aspaldion euskarak aurrera egin badu, neurri handiz, euskara batuagatik izan da, eta hori ongisko dakite gure hizkuntzaren etsaiek. ...ldiko salatzaile nagusiaren hitzez," Ma rteko euskara" delako etiketak, mesede baino kalte handiagoa egiten du, Jose Ignacio Perez Iglesiasek, EHUko euskara errektoreorde ohiak zuhurki salatu duenez, horrek, azken buruan, euskaldun berriak erdaraz egitera gonbidatzen dituelako, hainbeste nekez ikasi duten euskara baztertuz, eta, bide batez euskara ikasteko inolako ahaleginik egin nahi ez
|
dutenen
zabarkeria eta alfertasuna xuritzen duelako. Hori al da ba nahi duguna?
|
|
|
Gai hau bertatik bertara hilabeteotan eztabaidatzen ari da Europar Kontseiluan. Antonio Vitorinok, Barnearazo eta Justizia batzordeburuak, krimena gainditzeko poliziari ahalik eta aukera gehien eskaini behar zaiela defenditzen
|
dutenen
tesia ordezkatzen du eta Informazio Gizartea ren batzordeburu den Erkki Liikanenek, ordea, zerge rta ere datuak sekretupean gorde beharra aldarrikatzendu. Hau da, pribatutasunak poliziaren interesetara makurtu behar ote duen ala erabiltzaileen informazioa babestu beharrak ote duen lehentasuna.
|
|
|
Baina norbaitek uste baldin badu internetek bere onenak eman dituela eta, beraz, e konomiarenak egin duela, erabat oker dago. Gogoratu orain dela lau urte tipo" arraro" samarrak baino ez zirela emaila zutenak eta, hain zuzen ere, Hego Euskal Herrian, 1997tik hona, %2, 5etik %23ra pasatu dela etxean Internet
|
dutenen
hiritarren ehunekoa. Etorkizuna ez da sekula lehengo lepotik joango.
|
|
|
Normalizatu toki guztietan hori baino ez da gertatzen. Bestea, hizkuntza azpiratua ordezkatu nahi
|
dutenen
predikua da. Euskal herriko mailarik onenean indarrean dagoen hizkuntza politika ez da (iruzur den) horretarra ere iristen, sasielebitasunarena baino ez da ta; ez nahikoa eta ordezkatzailea, beraz.
|
|
|
euskararen aldeko apustu garbia eginez, adibidez, euskaltzale berdin abertzale ekuazioaren ordez euskaltzale berdin euskara zale ekuazioa kontrajarriz. Erosoagoa zaie, ordea, ustez kontra
|
dutenen
jokoari segitzea, euskararen beraren eta euskara denon bizitoki egin nahirik gabiltzanon kaltean. Gauzak horrela, ez naiz batere harritzen euskararen aurkako eraso horiek azken bi urteotako kontua izatea, beren agerpenik gordinenean behintzat.
|
|
|
Ziurtasun naturalaz abstrakzioa egiten
|
dutenen
bidea, Kantena adibidez, hau da: erantzunak justifikatzen edo argitzen du galdera, eta galderak justifikatzen edo argitzen du galdegilea.
|
|
|
Estanko batean tabako paketea eta egunkaria erosi, eta Patxiren tabernara joan nintzen. Patxik bezperan Athleticek egindako partida eskasaz hitz aspertua egin zuen; egunero ehunka aldiz mugimendu berbera egin ohi
|
dutenen
errutinaz, Negrita zorrotada luzea edalontzi estu luze batera botatzen zuen bitartean.
|
|
2002
|
|
|
Eta gainera, guk, nolabait ere, gatazkaren barnean gauza natural bat bezala asumitu genuen, eta gaizki egin dugu. Ekintza armatu bat dagoenean, beti gogoratzen digute ekintza sufritu
|
dutenen
egoera. Alde batekoek sufritzen duten egoera gogoratzeko joera bat dago, gailurrean jartzeko, eta besteok sufritzen duguna ahazteko.
|
|
|
Bada, horixe baino ez da nire asmoa, zientzi fikzioa euskaraz lantzea. Izan ere, zientzi fikzioa eta beste genero literarioak oso desberdinak dira, zientzi fikzioa lantzen
|
dutenen
helburua errealitatea aztertzea baita; munduaren arauak aldatuz, mundu berriak sortzea, gure izaera hobeto ezagutzeko. Eta orain plazaratzen ditudan bi nobelatxootan horixe egin dut, bi errealitate ziztrin irudikatu.
|
|
|
Arrazoi osoa du kantuak: " Barrengoak ez daki ez baitaki kanpokoaren berririk", eta maizago entzun behar genuke bertsolaritza gu baino kanpoagotik bizi
|
dutenen
iritzia. Batetik, iritzi hori gurea baino garbiagoa delako (aurre-juzkurik gabea, sanoagoa).
|
|
|
Ez dituzte, beraz, 20 urte eta ia beste hamarkada bat itxaronez gero euren eta adoptatutako seme alaben arteko adin diferentzia altua izango da. Barne adopziora jotzen
|
dutenen
adina 28 urte bitartekoa da; atzerrira jotzen dutenek aldiz 36 urte izan ohi dute. Finean, azkarragoa da atzerrian adoptatzea eta hori garbi islatzen dute eskaera kopuruek.
|
|
|
Azkenik etxera bisita egiten dute, haurra biziko den tokiak arau eta baldintza batzuk betetzen dituela ziurtatuz. Eskaera bideratu
|
dutenen
gehiengoak froga hauek gainditu, eta beraz, ziurtagiria lortzen du. Horietatik gehienak bikoteak izan ohi dira (%95 inguru) eta gainontzekoak guraso monoparentalak, gehienak emakumezkoak.
|
|
|
Bestalde, spam edo publizitate erauntsia galarazten du, baldin eta erabiltzaileak aurretiaz baimenik eman ez badu. Zerbitzua eskaintzen
|
dutenen
ardura noraino iristen den ere arautzen du, zerbitzua eskaintzen dutenen eta edukiak jarri edo bidaltzen dituztenen aldea zehaztuz. Zentzu honetan legeak dio zerbitzuen hornitzaileak ez dituela zertan edukiak gainbegiratu behar.
|
|
|
Bestalde, spam edo publizitate erauntsia galarazten du, baldin eta erabiltzaileak aurretiaz baimenik eman ez badu. Zerbitzua eskaintzen dutenen ardura noraino iristen den ere arautzen du, zerbitzua eskaintzen
|
dutenen
eta edukiak jarri edo bidaltzen dituztenen aldea zehaztuz. Zentzu honetan legeak dio zerbitzuen hornitzaileak ez dituela zertan edukiak gainbegiratu behar.
|
|
|
Desobedientziaren lehen ekarpena biolentzia desakreditatzea da, baina, betiere gatazka biziagotuz. Bigarrena, opresioa jasaten
|
dutenen
kontzientzia hartzen laguntzea. Eta hirugarrena, modu praktiko eta koherente batez, desobedientziaren aldarrikapena bermatua izan dadila.
|
|
|
Oker ez banago, Gipuzkoa aitzindari izan zen besteok baino ulermen eragozpen gehiago
|
dutenen
eskubideak defendatzeko orduan, eta ez bakarrik Euskal Herrian. Pertsona hauek ganbaratan ezkutaturik edukitzen ziren garaiei bizkarra eman, eta martxan jarri ziren zenbaitzuk, arazoa kalera atera eta gizarteratzeko.
|
|
|
Denok eman diogu erantzun sendoa, eta egoera horretara iritsi aurretik ere Aralarretik erantzuten ari gara, hori bai, gure indarrak zeintzuk diren oso kontuan izanik. Oso egoera zaila eta gogorra ekar dezake, eta gure ustez tesi gogorrenak indartuko ditu eta borroka armatuaren indartzearen irtenbidean sinesten
|
dutenen
bidea indartuko du, PP eta errepresioaren bidea indartuko duen bezala.
|
|
|
Objektiboak edota erronka demokratikoak ez luke Batasuna legeen harresietatik at utzi, harresietan barrena (legearen markoan) joka dezala posible egin baizik. Lege berriak euskal arazoari irtenbide bat bilatu lioke marko juridikoen baitan, eta ez alderdi bat klandestinitatera bultzatu, hau da, indarkeria praktikatzen
|
dutenen
eremura bultzatu. Legearen objektiboak alderdi horren baitako aniztasuna indartu behar luke, jendea demokraziaren markotik urrundu beharrean, jende gehiago ekarri luke.
|
|
|
Etxepare eta emazteen baimenaz, gaur txakurren, txakur txakurren, lau hankakoen fabore nator, edo, beste era batera esanda, txakurren sufrimenduaz nahi nuke idatzi. Aldi berean, gure artean hamaika arazo garrantzitsuago badagoela uste
|
dutenen
baimena ere behar dut. Gertatzen da beti gai garrantzitsuak hizpide hartuta, eguneroko" txikikeriak" ahazten ditugula, eta osasunerako kaltegarria iruditzen zait Bush, Sharon edo Aznarrek gure bizitzan horrenbesteko presentzia izatea.
|
|
|
Horrela, egungo egunean, milioika euro zor dizkio administrazio horrek Hobetuz erakundeari. Jaso beharrekoa, esan beharrik ere ez dago, langileek eta enpresek pagatutako kuotetatiko dirua da, eta, horrenbestez, eman
|
dutenen
jabetzakoa. Bada, katramila horretan, sindikatu abertzaleek Hobetuzen eskubideen defentsan ari diren bitartean, ez adituarena egiten duten sindikatu espainolek, hobeto baitatorkie Forcem dagoen dagoenean mantentzea.
|
|
|
Gainera, erabakigune horiekin harreman sistematikoak lortzeko Sarea zerbitzua etengabe berritzea beharrezkoa dute, eta horregatik astero bost albiste sartzen dituzte web orrian. Lan hori aurrera eramateko ez du jende gehiegik buru belarri aritu behar, baina koordinatzailearen lanaz gain gizarte, irakaskuntza eta administrazioan lan egiten
|
dutenen
lana ere ezinbestekoa da. Kideok, besteak beste, komunikabideetan, sindikatuetan eta gau eskoletan egiten dute lan.
|
|
|
Adibidez, ba al dakizue zenbat txerrikeri aurkitu zituzten Londreseko metroan dauden eseraulki ustez garbietan? Edo zein ote den «ESETÉ»ra idazten
|
dutenen
zikinkeriarik kilikagarrienak. Edota zenbat gauza egin daitezkeen kalean topatutako zaborrekin?
|
|
|
Zeren eta edo EHko gure solaskideak sekulako aktoreak ziren eta ez dut uste edo gu bezain triste eta hunkiturik zeuden une larri haietan. Erabaki
|
dutenen
lehen arazoa, nire ustez, errealitatetik urrun egotea da. Eta beren inguruko inor ez da izan nonbait ez haiei kontra egiteko hori gehiegi eskatzea litzateke baizik haiek konbentzitzeko ere gai.
|
|
|
Gero eta sarriago agertzen dira GKEen gestio txarrei buruzko albisteak eta garapen proiektuetan lan egiten
|
dutenen
jokaera gaitzesgarriak.
|
|
|
Erakunde batzuek, Nafarroako Aurrezki Kutxak adibidez, uda partean Pequeland eta Txiki Park haurrentzako parkeetan berariazko jarduerak antolatu dituzte Club 10 txartela
|
dutenen
seme alaba txikienentzat.
|
|
|
Istripua etxeko tresna edo produktu bat erabiltzean gertatzen denean, biktima batzuek produktuaren fabrikazio edo diseinuari botatzen diote errua (%3), oso gutxik, ordea, fabrikatzaileak emandako informazio faltari (%0, 1); istripua izan
|
dutenen
%0, 4k, gainera, erabilpen jarraibideei kasu egin ez izana aitortzen du.
|
|
|
1982tik 1999rat IEHko biztanleria aktiboa (enplegudunak eta ofizialki lanabilatzen
|
dutenen
zama) %17 igo da.
|
|
|
Urte bat baino gehiagoko langabezia jasaiten
|
dutenen
proportzioak altuaizaten segitzen du 1990etik aurrera: langabetuen erdia baino gehiago ordezkatzendu.
|
|
|
3.2.3.I. Beren herrian lan egiten
|
dutenen
kopurua murriztu egin da
|
|
|
Bizi herrian lan egiten
|
dutenen
garrantzia landun guziei begira, eta horren bilakaera.
|
|
|
Hendaian eta Ipar Baionan aipatzekoa da eskualde edo departamendutikkanpo lan egiten
|
dutenen
kasua.
|
|
|
Zerbitzuen hedapen kuantitatibo horrekin batera, jarduera horien garapenarekin lotutako beste aldaketa estruktural batzuk ere suertatu dira mendebaldeko ekonomietan. Arreta merezi
|
dutenen
artean, aipatzekoa da jardueren dinamikotasunaren arteko desberdintasunak: enpleguaren ikuspegitik badira batzuk oso hedakorrakdirenak (enpresentzako zerbitzuak, zerbitzu pertsonalak, zerbitzu publiko jakin batzuk) eta, aldiz, beste batzuk geldoak direnak (merkataritza, aseguruak...).
|
|
|
Hego Euskal Herrian, 1993an mugarik gabeko kontratua zutenak, alokatuenguztizkoaren aldean, %70etik gora ziren bitartean, 2000 urtean %66 ziren. Gainera, gaur egun Hego Euskal Herrian mugarik gabeko kontratua
|
dutenen
proportzioaEuropako Batasunekoa baino askoz txikiagoa da (%86, 8), Europako Batasunekoestatu guztiek %80tik gorako ehunekoa dutelarik, Espainiak izan ezik (%67, 3).
|
|
|
Langabezia babeserako sistema hedatuz joan zen 1992arte, eta ordutik aurrera, kontrako joera hartu du. Babes eskubidea edukitzeko baldintzak gogortu egin dira, hartukizun eskubidea
|
dutenen
kopurua murriztuz; etalaguntzen epemuga murriztearekin batera, laguntzen zenbatekoa ere murriztu da.
|
|
|
Krisisozioekonomikoaren ondorioz, langabezia txirotasun faktore garrantzitsu bihurtuda. Gainera, txirotasuna enplegua
|
dutenen
eremuan ere sartu da, bai soldatabaxuko hainbat lanpostu, baita ezkutuko ekonomiako beste hainbat ere, pobreziamugen azpitik daude?.
|
|
|
Ikasleen artean euskararen ezagupena
|
dutenen
portzentajea handia da. Lehenikasmailan matrikulatzen direnen artean %78 euskaldunak dira.
|