|
2000
|
|
|
Alderdi abertzaleak (hasi EHtik PNVra) orain 25 urteko diskurtso bera botatzen ari gara. Orduko belaunaldiarentzat zentzua
|
zuen
diskurtso hark, baina hurrengoentzat ez, zerbait berria behar dute.
|
|
|
Beraz, hizkuntzak, eta, ondorioz, hezkuntza sisteman duen presentziak?, aparteko protagonismoa du, Estatuak Estatu Nazioa eta honek beharrezkoa
|
duen
diskurtso ideologikoa eraikitzeari ekiten dionean. Eta zer gertatzen da Estatu nazioei aurre egiten dieten beste nazionalismoekin?
|
|
2001
|
|
|
Euskararen defentsaren alderdi ideologikoa indartu behar dugu, iruditzen baitzait zaharkitua gelditu zaigula hizkuntzaren eta gizartearen beste egoera bati oso lotuta dagoelako. " Euskara gure herriko berezko hizkuntza da" eta antzeko planteamenduetatik haratago joan behar
|
dugu
diskurtso berritzaile hori osatzeko. Kontrako diskurtsoa eboluzionatu egin da eta euskalgintzatik ez gara, oro har, oraintsu arte horretaz jabetu tamalez, gure jardunaren emaitzek liluratuta apika.
|
|
|
Ez dago diskurtso hauen historikotasuna finkatuko duenik. Kanpotik kritika erraza
|
duten
diskurtsoak dira, ez baitaukate frogagarria den oinarririk. Gainera, kondaira horien zenbait zati kondaira beraren beste zatiekin kontraesanetan sar daitezke, hala nola beste kondairekin.
|
|
2002
|
|
|
Agustin Anabitartek(), Argia aldizkariaren fundatzaileetakoa eta Don Quijote obraren zati baten euskaratzaileak, Euskaltzaindiaren Schuchardt Saria irabazi zuen Usauri eta Donostia eleberriei esker. Beti ere ohiturazko poetikaren alorrean kokatuak badira ere, zenbait berrikuntza nabarmen ageri
|
zuten
diskurtso narratiboaren mailan. Usauri (1929) lehen eleberriak kostaldeko herri bateko berezitasun eta ohiturak kontatzen dizkigu, eta narratzaile orojakilea erabiltzeaz gain, aurrekoetan baino sekuentzia objektiboagoak tartekatzen ditu.
|
|
|
Irrati askeetan irratsaio berritzaileak, sormen programak egiteko aukera dago, publizitatearen menpekotasunik gabe, edukiak eta taxuerak planteatzeko orduan askatasun gehiago dutenak; halaber, mintzaira berri bat asmatu behar izan dute. Hasieratik, islatu edo bideratu nahi
|
zuten
diskurtso berria adierazteko hizkuntza propioa eratu behar zutelakoan ziren irrati askeetako kideek8 Ez da eginkizun erraza izan, ordea, eta gehienetan beste irratietan erabilitako taxuerak eta lengoaia erabiltzen dituzte, hedaturiko ereduei jarraitzen dietelako. Hala ere, hitzen garrantziarekiko sentiberatasuna nabaria da irrati alternatibo horietan, eta, horregatik, hitz eta esamolde sexistak, xenofoboak edota homofoboak baztertzen saiatzen dira.
|
|
|
Funtzio aipatzailea, erreferentziala: Funtzio linguistiko honek errealtasuna bilatu gura
|
du
diskurtsoan. Funtzio denotatibo horrek ba ote du lekurik telebistaren makrodiskurtsoan?
|
|
2003
|
|
|
Eta horretarako (paradoxaren bitxia!) geuk ere lilura baliatu beharkodugu, globalizazio neoliberalaren propaganda tresnak (baita zapatistek edota intsumisoek ere, arrakasta handiz gainera) egin izan duen moduan. Lilura, egitasmoerakargarriak, produktu ganorazkoak, proposamen zehatz eta seduktoreak, antolamendu horizontalagoak, bazterrok bizigarriago egin gura izanez gero behar beharrezko
|
dugun
diskurtso berri, ederragoa... Hori guztia inoiz baino premiazkoagoadugu:
|
|
|
Euskal Herriko egoerari dagokionez, berrikuntzak, gure ustetan, bat bainogehiago dira. Batetik, nazioarteko elkartasun erakundeen egiteko moduak zeingizarte mugimenduek euskal nazio auziaren inguruan erabiltzen duten diskurtsoaeraberritu
|
dituen
diskurtso global bati hasiera eman diola.
|
|
|
Erakundeen aurrekontuei, gainera, murrizketa eta muga garrantzitsuakezarriko zaizkie, gastu publikoa baldintzatuz. Horrez gain, sektore publikoarenesku hartzearen inefizientziak eta, aldiz, merkatua eta sektore pribatuaren onurakazpimarratzen
|
dituen
diskurtso orokorraren haritik, azpiegituren finantziazioan etakudeaketan parte hartze pribatua bideratzeko formulak nagusituko dira. Horrela, proiektu desberdinen arteko lehentasunak finkatzeko orduan finantza errentagarritasunak izugarrizko garrantzia izango du, bestelako helburu batzuk bigarren mailabatean utziz (adibidez, lurraldearen egituraketa orekatuagoa).
|
|
|
Egitura dinamikoa, alegera, besta bai borroka ere bai leloaz hornitua, mundu mailako mugimendu aurrerakoienen haurride, globalizazioaren kontra eta Kubako diktadorearen alde, bere aura bereziari esker garatzen da Euskal Herria aipatzean, zedarri ingura ezina bailitzan. Borroka elkarte horiek punk eta destroy uhinak irentsi dituzte, beren baitako totalitarismoaren edo eztikiago erranik, armen borroka sostengatzeko
|
duen
diskurtsoaren gordetzeko. Ez da ikusi, hamarkadak ahitzean, euskal punk ohi ba  tzuk baino epaile zorrotz eta urrikigabeagorik.
|
|
|
Eta hausnarketa hauek egiten ari den hau harritutadago, hainbat eta hainbat urtetako lanaren ostean, kultura sortzen eta aurrera egiten egon lukeen gizarte batek bere onenak besteen erasoetatik defendatzen eman behar dituelako. Eta aspaldi ahaztuta behar
|
luketen
diskurtso beligeranteak jasan behar dituelako, izateko eskubidea ere ukatu nahi zaion honetan. Okerrena, gainera, etorriko direnen beldur egon beharra.
|
|
2004
|
|
|
Euskaldunak erdal munduaren sustraietan erraietaraino sartuak gabiltzalarik, zertan dira euskal kulturari buruzko erdaldunen jokabideak? Ondo dakigunez, integrazioaren premia etengabeko leloa
|
dugu
diskurtso mota nagusiaren aho mihietan. Eta, jakina, kulturaren alorra ez da neurgailu makala elkarrekiko integrazioaren gorabeherak ebaluatzeko.
|
|
|
–Azken urte honetan behin eta berriz azpimarratu da Sanzen gobernuak, euskararen aurka erasoa abiatu duenean, irakaskuntza zuela begi bistan. Euskarazko ereduen gorakada, hori da UPNk barne barneratuta
|
duen
diskurtsotik ezin azaldu dezakeen zerbait, eta kontuan hartuta bilakaera honek etorkizuna marka dezakeela, ulertzekoa da ereduko ikastetxeen eta ikastolen matrikulazioak eragiten dituen bihotzerreak?. 488
|
|
2005
|
|
|
3 Hiriart Urrutiren kazetalanak, gehienak behintzat testu edo diskurtso erretorikoak dira (are berrien kontaera eta istorioak, hein batez). Hitzaldi edo diskurtso erretorikoa atseginez eta emozioz, argumentazioak eutsita, per tsuaditzen
|
duen
diskurtsoa besterik ez da (Reboul: 1993:
|
|
|
Une horretatik aurrera, bi udalek, prebarikazio delituasaihesteko asmoz (Espainiako Zigor Kodearen 404 artikulua: ...gurako desgaitze bereziaz zigortuko da bidegabeki jokatzen ari dela jakinik, administrazio auzi batean ebazpen alderdikari edo arbitrarioren bat erabakitzenduen herri agintaria edo funtzionarioa...») dute emakumearen parte hartzeadebekatu edo oztopatzen duen Alarderik antolatu edota antolaketan parte hartu; horrela, diskurtsoa aldatu eta Alardearen antolaketak udalaren jardunarekin zerikusirik ez
|
duelako
diskurtsoa zabaltzen hasiko dira, eta historikoki lotura hori egondela frogatzen duten adibideak ugariak badira ere, ideia berri hau erreal bihurtzekoasmoz, besteak beste, jaietako egitarauetatik, non udalak antolatutako ekintzakjasotzen diren, Alardearen ospakizunari buruzko erreferentzia zuzen oro ezabatukodute egun batetik bestera udal agintariek. Eta betikoak, berriz, egoera legal berriaren aurrean eta emakumearen parte hartzea oztopatzen jarraitzeko asmoz, bide juridiko berriak jorratzen hasiko dira Alarde diskriminatzailearen antolaketa aurreraeramateko helburuarekin.
|
|
|
«Sentiberatasun bereziaz jokatuko du El Mundok gutxiengoeneskubideen aurrean. (...) Ez dugu amore emango giza eskubideak, askatasunpublikoak(...) gutxiengoen iritzien errespetua ukituko dituen ezeren aurrean»23.Horrek, a priori, Alardearen gatazkaz
|
duen
diskurtsoa marka lezake. Gero ikusikodugu hori hola denetz.
|
|
2006
|
|
|
Hiru probintzia biltzen dituen botere politiko autonomikoaren ikuspuntutik baina ez euskararen hizkuntza komunitatearen ikuspuntutik; botere nagusiak baimendu duen kontsentsu politiko mugatutik eta ez euskararen orekatik. Horregatik, euskarari buruz
|
duen
diskurtsoa sailburu ofizioa betetzean agertzen duen motibazioa+ ezagutza+ erabilera diglosikoa da: euskaldunen nazioari arrotz edo periferiko zaio, eta euskararen lurraldearen zatiketa gordetzeko enkargua duen botere politikoaren esanetara egokitua.
|
|
2007
|
|
|
Kanpo ikuspegitik, ideologia eta erlijio askatasunak beste askatasun batzuei gainjartzen zaizkie (hezkuntza askatasuna, adierazpen askatasuna, elkartzeko, bilerak egiteko askatasuna, etab.). Edozelan ere, Konstituzio Auzitegiak aitortu duen moduan (otsailaren 15eko 20/ 1990 KAE eta azaroaren 11ko 214/ 1991 KAE), adierazpen askatasunaren egikaritzak muga zabalagoa
|
du
diskurtsoak gizabanakoaren ulerkera ideologikoak islatzen dituenean. Modu horretan, gizabanakoari ez zaizkio modu automatikoan aplikatzen EKren 20.4 artikuluan ezarritako mugak, eta askatasun horientzat muga gaindiezin bakarra Legeak babestutako ordena publikoa mantentzea da, hori bai, esangura zabalean ulertuta, Erlijio Askatasunari buruzko uztailaren 5eko 7/ 1980 Lege Organikoaren (aurrerantzean EALO) 3.1 artikuluak egiten duen moduan.
|
|
|
Platonek, Aristotelesek edo beren ondorengo izan ziren Hegel edo Descartesekerabiltzen
|
zuten
diskurtsoa etereo samarra zaigu.
|
|
|
NI NAZIO HIRITARRATAREN BURUKATEGORIZAZIOA. Beregain den GU politikobateko kidetasun osotik gizabanakoari duintasun eta eskubideak datozkiolakoan, talde identitatehori objektibatzeko berariazko esparru politikoa sortu nahi
|
dutenen
diskurtsoa.
|
|
|
inguruan ezartzen delako. Hau guztiagatik, ni euskal nazio gizabanakoa ere erabili ahal
|
dugu
diskurtso hori izendatzeko. Hauxe berau da aztertukodugun diskurtsoa.
|
|
|
Izan ere, bi dira eskemak eskaintzen dizkigunbideak: diskurtsoa berritu behar da bizitzaren gorabeheren arabera edo, alderantziz, saiatu behar
|
dugu
diskurtsoak dioen bezala bizitzen. Arazoa orduan diskurtsoakplanteatzen duen kulturan dago.
|
|
|
Bestelako egoera batean: kendu euskalduntasunapolitizatzen
|
duen
diskurtsoa eta euskara hizkuntz marjinatu eta duintasunik etagizarte proiekziorik gabekoa izango genuke, Modernitatean inolako politizatze edonazionaltze prozesurik izan ez duten hizkuntzetan beste bat, hain zuzen. Kendu, bestetik, gabezi egoera, herri euskaldunetan dagoen egoera zabaldu Euskal Herriosora, diglosia desagerrarazi gizarte osoan, eta diskurtso hori indarrik gabegeratuko litzaiguke.
|
|
|
Baina ohitu behar dugu anbiguotasun etakontraesanetan bizitzen, ohitu diskurtsoen koherentziek eta adiera bakartasunekbizitzan behin eta berriro zelan egiten duten kale ikusten. Malguak izaten jakinbehar omen
|
dugu
diskurtsoaren zurrunak jan ez gaitzan. Jendeak, egia esan, badujakitate eta senik identitate eta kultura kontraesanetatik ere etekinik ateratzeko.
|
|
|
Guretzat, kazetariontzat, komunikatzaileontzat, diskurtsoa eraikitzeko eta antolatzeko modu bat da argumentazioa; ikuspuntu horretatik begiratuta, lan tresna diskurtsibo bat da, beste batzuen arteko bat. Helburu eta jomuga argia
|
du
diskurtso eredu argumentatuak: geurea bezala, besteen iritzia.
|
|
|
Azken horretan, silogismo baten itxura
|
du
diskurtsoak, baina ondorioa ez da zuzena. Falazia deitu izan zaio horrela argudiatzearen ariketari, bai eta parasilogismo ere.
|
|
2008
|
|
|
Adibidez: lapurreta txikiak, merkatariak bezeroaren onerako egiten dituen hanka sartzeak, enplegatuek elkarri zuritzen dizkioten ordu galduak... horrelako ekintzek ez
|
dute
diskurtso bat osatzen, ez dira ageriko erresistentzia ideologizatu eta gogoetatsu baten emaitzak: ez dira, esaterako, bizitzaren merkatu bihurtzearen aurkako ideologia baten erresistentzia zantzuak, baina merkatu harremanei garapen erosoa eragozten diete.
|
|
|
«Lotsagarria deritzogu euskal herritar gehienok langileak izanda langileriaren egoera bere azterketatik baztertu izanari». Sindikatuak uste
|
du
diskurtsoan langileriari zuzendu dion tarteak ongi erakusten duela bere kudeaketa politikoan izan duen lekua.
|
|
|
–Herritarrek bere egin behar dute erabakitzeko eskubidea, beraiei dagokien eskubidea dela onartu behar dute, eta gogoan izan etorkizuna ez ezik, eguneroko bizimoduaren baldintzak ere erabaki egin behar direla herri aurreratuagoa izatekotan?. Gainera, Euskal Herriko mugetatik kanpo landu nahi
|
dute
diskurtso hori, gatazka politikoa izanik, irtenbide politikoak erabili behar direla aldarrikatuz.
|
|
|
Ohitu naiz Frankek gauzak eskatzeko duen estilo zuzenera. Ondo egiten du, badaki zein den martxan jarri behar
|
duen
diskurtsoa eta momentu bakoitzean diskurtsoa norabide egokian moldatzen. Nik ez dakit.
|
|
|
Isilarazitako eta zentsuraturiko ahots horien bila joango dira Eskifaiakideak Hitz ontzian urpekari lanetan2, diskurtso eta ahots isildu horiek biltzen dituzten kontraesanak, minak eta zalantzak ezkutatu gabe. Baina, baita ahots horiek bestelako ikuspegia
|
duten
diskurtsoen ondoan jarriko ere, aurrez aurre iraganaren inguruko ikuspuntu ezberdinak jarriz, ahotsak talkara eramanez.
|
|
2009
|
|
|
Proposamena ingurumenaren eta ingurumen zuzenbidearen arloko testu berezituen azterketan oinarrituta dago. Aditzak sailkatzen ditu kontuan hartuta testuan
|
duten
diskurtso funtzioa, ezagutza espezializatuaren transmisioa, beste esanahi espezializatuko unitateekin duten lotura, haien ezaugarri morfologikoak eta beren funtzionamendu sintaktikoa.
|
|
|
Sinboloek eta adierazpen matematiko osoek hitz arrunten trataera
|
dute
diskurtsoan. Beraz, hitz arruntekin bezala jarri behar dira puntuazio markak (puntuak, komak...) testuan, komeni denean:
|
|
|
Baina ez diote guztiek modu berean heltzen euskararen edo hizkuntzen bizikidetzaren auziari. Begien bistan dago, euskararekiko atxikimenduari dagokionez, oso ondorio eta eragin ezberdinak
|
dituzten
diskurtsoak daudela plaza publikoan.
|
|
|
Horregatik guztiagatik, berebiziko garrantzia du euskararen presentziak sarean. Baina ez, askotan erabili ohi
|
dugun
diskurtsoaren arabera, hor ere egon behar delako, ez; hor egon gabe, euskara arnasarik eta etorkizunik gabe geldituko delako baizik. Lurralde birtuala gero eta gutxiago baita alegiazkoa, eta gero eta gehiago egiazkoa.
|
|
|
– Badakizu hobesten
|
dituzkedala
diskurtso normatzaileek beraien zirkuluetarik haizatzen dituzten gauzak, hala nola apaletsiriko itsusiak, herrestak, beltzeriak, erleak, listafinak, euri etengabeak, baleak, amodio debekatuak eta jagoitik kaktusak.
|
|
2010
|
|
|
Parisen zer jazo zen duela bost urte? Egunen batean haserretu egingo dira, eta ikusiko dugu zer ondorio
|
duten
diskurtso horiek. Integrazio plan on baten premia dugu, eta ez halako diskurtsoena.
|
|
|
federalismoa edo independentzia. Alderdien sistema ez da egokia, herrialdearen etorkizuneko nazio aukera aldatu delako, eskuinak ez
|
du
diskurtsorik eta ezkerrak diskurtso klasiko eta zaharkitua du, zeren eta federalismoa ezinezkoa da Espainian. Hori defendatzen jarraituz gero, Espainiak arbuiatzen duen gauza baten alde denbora, dirua eta energia galtzera kondenatzen da Katalunia.
|
|
|
Ez da nahikoa feminismoa berdintasunera murriztea; feminismoa berdintasuna da, baina baita emakumeen emantzipazioa barne hartuko duen gizarte egitura baten eraikuntzarako borroka ere. Horretarako, tamaina handiko aldaketa sozialak proposatzen ditu feminismoak eta ezin
|
dugu
diskurtso ofizialera murriztu.
|
|
|
Ez da harritzekoa barruan hainbeste apaizgai ibili dela kontuan hartuta. Borroka politikorako teologia zaharraren egokitzapen merkea
|
zuen
diskurtso. Dudarako zirrikiturik ez, erabateko adostasunetik kanpo geratzen zen guztia heresiatzat eman eta amildegitik behera botatzeko modukoa zen.
|
|
|
KUTXAren esperientziak" esportagarri" egiten dituen bi ezaugarri nagusi ditu: euskara/ gaztelania elebitasunetik abiatzen bada ere, eleaniztasunera dago bideratuta (euskara, gaztelania, galego, katalana); hizkuntza kudeaketak behar
|
duen
diskurtsoaren lanketa zuzendu da aldagai teknikoetara, enpresahelburuen bila, hizkuntzen alde identitarioa/ ideologikoa kontuan izan gabe. Horrela, eleaniztun izatera derrigortuta dagoen enpresa globalak baluke zer ikasia normalizazio prozesu honetan mamitutako esperientziarekin.
|
|
|
KUTXAren esperientziak" esportagarri" egiten dituen bi ezaugarri nagusi ditu: euskara/ gaztelania elebitasunetik abiatzen bada ere, eleaniztasunera dago bideratuta (euskara, gaztelania, galego, katalana); hizkuntza kudeaketak behar
|
duen
diskurtsoaren lanketa zuzendu da aldagai teknikoetara, enpresa helburuen bila, hizkuntzen alde identitarioa/ ideologikoa kontuan izan gabe. Horrela, eleaniztun izatera derrigortuta dagoen enpresa globalak baluke zer ikasia normalizazio prozesu honetan mamitutako esperientziarekin.
|
|
|
2000 urtetik nola edo hala euskararen hedapena gelditu nahi
|
zuen
diskurtso instituzional horrek bi jomuga nagusi izan ditu, nire irudiko: (1) euskararako motibazio pragmatikoa ahultzea euskaldunen hazkunde demografikoa gelditzeko; eta (2) euskararako motibazio identitarioetarako lekurik ez uztea euskararen eskaera eta aldarrikapen soziala politikoki zuzena ez den jarrera politiko zibikotzat agertzeko:
|
|
|
• euskarak behar
|
duen
diskurtso berriaz
|
|
|
Euskal Herrian, zorionez, badugu Euskarak behar
|
zuen
diskurtso berri hori. Duela 30 urte hasi, eta orain arte, eta aurrerantzean ere ekoizpen berriak sortzen ari den ikertzailea baitugu gure artean.
|
|
|
82 eta hh) dio, enuntziazioak, hizketa egintzen teoriak ez bezala, kontsideratzen duela esanahia eraikitzen dela komunikazio egoeraren barneko dinamika batean. Enuntziazioaren linguistikak, linguistika den aldetik, ez
|
ditu
diskurtsoak beren baitan behatzen, baizik eta prozesu formalen propietate erregularrak, egoera errealetan diskurtsoak artikulatzea ahalbidetzen dutenak. Austini interesatzen zaio enuntziatuen eta egintzen arteko erlazioen sailkapen bat; eta, aldiz, Benvenisteren hizkuntzalaritza enuntziatiboak aintzat hartzen ditu enuntziatuaren eta egoeraren arteko erlazioak.
|
|
|
Hortxe dugu NI deitu dugun hori hitza hartzeko daukan ardura erakusten; berak betetzen ditu eginkizun banaketak, eta gogorarazten ditu bakoitzari esleitu zaion egitekoa; auto moderatzailea da eta heteromoderatzailea. Bere gain
|
du
diskurtsoaren kontrolaren alderdia: jorratuko diren gaiak (gure errietan bearragoa da), sarrera itxierak, progresioaren erantzukizuna, sermoiaren materialtasuna, erritua zuzentzea Gisa berean, bere gain ditu gaien aukeratzea, atalkatzea eta sekuentziazio hierarkizazioak; berak ezartzen ditu premiak eta premiazko gaiak (orregatic artu det asmoa Sacramentuen gañean; uquitze utsarequin ecin utzi ninzaquean).
|
|
|
KAR. Uf! Etzuan esango intentzio txarrarekin... baina nahiko matxista
|
duk
diskurtso hori.
|
|
|
Distantziak murrizteko eta mugak lausotzeko esparru egokitzat globalizazioa aurkeztenduen ikuspegiaren aurrean eta merkatu globalen aurrean makurtu beharra dagoelaerrepikatzen
|
duen
diskurtsoari erantzun nahirik, posizio kritikoak plazaratzen dira, ekitatea aurkeztuz gizarte global bat eraikitzeko beharrezko erreferentzia gisa. Izan ere, batetik merkatuek ez dute beti modu berean jokatzen eta jokabide aldakorra duteezarritako esparru instituzionalaren arabera.
|
|
|
Datuen arabera, ematen du eskola gazteek ez
|
dutela
diskurtsorik begien aurrean dutena deskribatzeko. Halere, ematen du kasu praktiko eta jakin baten aurrean badakitela hautua egiten eta galderari zuzen antzean erantzuten.
|
|
|
1 Euskal Herriko eskola gazteak ez dira gai ikus entzunezkoen lengoaiaren funtsak deskribatzeko eta ez dakite zein baldintzaren arabera funtzionatzen duen. Ez
|
dute
diskurtso egituraturik begien aurrean dutena modu arrazoitu batean azaltzeko. Oro har, ez dute ezagutzen ikus entzunezko lengoaiaren ez gramatika ezta erretorika ere.
|
|
|
Living Together sarea Gainera, proiektuaren ondorioz, Living Together sarea jarri da abian, Behatokiaren web orriaren bidez (www.oberaxe.es). Lan Ministerioak azaldu zuenez, Dekalogoari eta Sareari atxikitzen zaizkion erakundeek “atzematen
|
dituzten
diskurtso arrazista berriak jakinarazi ahal izango dituzte, eta, hala, alerta goiztiarreko sarea osatu”. Azken txostena web orrian kontsulta daiteke, www.oberaxe.es estekaren bidez. Bertan, Herritartasunaren, Tolerantziaren eta Elkarrizketaren Dekalogoan jasotako proposamenak ikus daitezke:
|
|
|
Norbaitek halakorik aurpegiratu izan baligu, ezezko borobila erantzungo genion, hori baino mamurtuagoa
|
genuela
diskurtsoa, ez ginela inoren esanen errepikatzaile hutsak, geuk garatzen genuela gure pentsaera. Nik neuk hurrago sumatzen nituen kantuok Euskaldunakoen borroketatik Thoreauren liburuetako teoriak baino.
|
|
2011
|
|
|
Bilerek segitzen dute, hortik zer aterako den? Espero
|
dut
diskurtsoan zerbait ateratzea; zenbait gauzari nola egin aurre edo nola erantzun, zer proposatu guk, zer pauso eman… Askotan jendeak borondatea baldin badu ere bi aldetara ari naiz, lehen esan baitut epeldu egin garela, zer egin asmatzea zaila da. Bilerak Nafarroa mailakoak dira.
|
|
|
ikuspegi diferenteek elkar elikatzen dute, gatazkan daude eta muga lausoak dituzte. Hots, itzal luzea
|
du
diskurtso hegemoniko tradizionalak bilbotar guztiengan, hiriaren eraldaketa espaziala gidatu duten instituzioen ikuspegi unibertsalizanteak denengan du eragina eta aldi berean, ertzetako euskararen aldeko mugimenduen bultzadak euskararen aldeko urrats txikiena onartzeko prest ez daudenengan ere eragiten du. Eta dudarik ez, diskurtso bakoitzaren erreprodukzioak moldaketa dakar ezinbestean, bere burua besteen aurrean biluzik eta salduta aurkitu nahi ez badu behintzat.
|
|
|
Alienazioa kontzeptuarekin, gainera, kontuz ibili behar da, kontzeptu honen atzean suposatzen baita norbaitek errealitateari buruz
|
duen
diskurtsoa benetakoa dela, berak duela arrazoia eta besteek ez badute berdin ikusten alienatuak direlako da. gauza bera kritikatzen diote filosofo batzuk psikologiari, bereziki Freud-en psikologiari: gizon batek oediperen konplexua ez badu agerrian okerrago berarentzat horrek esan nahi barneratuta duela, baduzu baduzulako, ez baduzu are okerrago, ukatzen duzulako da eta beraz oraindik gehiago duzulako (onfray, 2010).
|
|
|
Alienazioa kontzeptuarekin, gainera, kontuz ibili behar da, kontzeptu honen atzean suposatzen baita norbaitek errealitateari buruz
|
duen
diskurtsoa benetakoa dela, berak duela arrazoia eta besteek ez badute berdin ikusten alienatuak direlako da.
|
|
|
Askotan esaten da euskalgintzan diskurtsoak eraiki behar direla. Nik uste
|
dut
diskurtsoak egon baArkaitz Zarraga – Lanparak eta ispiluak soziolinguistika ezagutza zabaltzeko daudela baina ez daude inondik inora ere plazaratuta. gainera beti eduki behar dugu begi bat kanpora begira. Alegia, kanpoan egiten diren gauza asko seguruenik ez dira baliagarriak izango hemen, baina, gutxienez, hona ekarri behar dira eta, akaso, pare bat buelta emanda aplikatzeko modukoak izan daitezke.
|
|
|
Kapituluak egokiro eta neurriz moldatuak, gaiak modu ordenatuan garatuak, pasarte ezezagun eta jakingarri zenbait? Halere, egileak bezala irakurleok badakigu iraganaz egiten duen/
|
dugun
diskurtsoaren koherentzia «gezurtia» dela. Autobiografia guztiek dute iragana «moldatzen», hain zuzen ere autobiografiak direlako, eta esan arren lagun hurkoaren jakin mina asetzea dutela helburu, besterik izan dezakete gogoaren gogoan:
|
|
|
Batean «palomita» zakutxoak, bestean Brillo kaxak eta hurrengoan Coca Cola botilak edo adreiluak aurki baditzakegu ikusgai galerietan, zera pentsatu genuke, edozer bihur daitekeela arte («anything goes»). Inaugurazio egun hartan erabaki zuen Dantok ordura arte Arteaz (letra larriz)
|
genuen
diskurtsoak ez zuela jada erakusketaren berri emateko balio, eta bere ondorengo artikulu eta liburu eragingarrietan «artea hil ondorengo arteaz» mintzatu zen. Lan horietan saiatuko da azaltzen nolatan «artearen historiaz» hitz egitetik «artearen filosofiaz» hitz egitera pasatu ginen.
|
|
|
Euskal Herriko eskola gazteak ez dira gai ikus entzunezkoen lengoaiaren funtsak deskribatzeko eta ez dakite zein baldintzaren arabera funtzionatzen duen lengoaia horrek. Ez
|
dute
diskurtso egituraturik begien aurrean dutena modu arrazoituan azaltzeko. Oro har, ez dute ezagutzen ikus entzunezko lengoaiaren ez gramatika ezta erretorika ere.
|
|
|
Izendatze horiek egoera hegemoniko bati aurre egiteko keinuak direlako. Ez anbiguotasunik gabe, ez kontradikziorik gabe, baina keinu horiek hor daude, tartean kritika semiotiko ideologikoa egiten zuen/
|
duen
diskurtso baten artekaritzari esker. Diskurtso horrek euskara, euskal identitatea eta euskal kultura mintzagai hartu zituen, hizpide bihurtu zituen, noiz eta galzorian zeudenean.
|
|
|
erabilera, jarrerak, politikak" (2011) txostenaren arabera (EAEri buruzko datuak dira), inkestatuen %82ren arabera euskara desagertzea arazo bat litzateke, eta %86rentzat hizkuntza guztiek garrantzi bera dute. Alienazioa kontzeptuarekin, gainera, kontuz ibili behar da, kontzeptu horren atzean suposatzen baita norbaitek errealitateari buruz
|
duen
diskurtsoa benetakoa dela, berak duela arrazoia eta besteek ez badute berdin ikusten alienatuak direlako dela. Alienazioaren funtzionamendua askoz konplexuagoa da, eta alienazioa baliatuz ez dugu erori behar eztabaida paternalista batean, zibilizazio vs barbaroi kasuarekin gertatu den moduan.
|
|
2012
|
|
|
Zalantza, kontraesan, duda eta ahulguneak agerian uzten ditu. Eta ahulguneez ari garela hain justu, esango nuke erritmoari eusteko zailtasunak ere
|
badituela
diskurtsoak, errepikapenetan eta hoskidetasunean lar oinarritua. " Hotza da negua/ hotza azken hatsa/ azken hotsa".
|
|
|
Nola ordea? Argi dut euskal herrietan, euskal herria eraiki artean, euskarak behar
|
duela
diskurtso zentraltasun osoa eta aldi berean praktika oro biltzaileak behar ditugula. Anartean ere, subjektuaren ideia berritu behar dugu. euskal subjektua ez da jendea bere hartan:
|
|
|
Mujikaren arabera, PSE EEren Jaurlaritzak «akats larriak» egin ditu alde horretatik, hasieratik; Euskara askatasunean agiria jarri du adibide. Uste
|
du
diskurtso horrekin iradoki duela euskaraz ez jakitea eskubide bat dela: «Euskaraz ez jakiteak ezin du eskubide izan, eta Euskaraz askatasunean horrekin ematen du ez jakiteko eskubidea bultzatu dela».
|
|
|
Kontua da horiek jarraitzaileak behar dituztela, eta hor sortzen da gatazka. Uste
|
dute
diskurtso horrekin, haien pentsaera eta gauza sakratu guztiekin ongizatea ekarriko dutela, eta historiari begiratuta ez da horrela.
|
|
|
Pasartea ironiaz betea da eta ironia horren muina, hein batean gehiegizko enfasi edo hiperbolez jositako adierazpenean dagoela uste dugu. Kritika egitea ez ezik umorea sortzea ere
|
badu
diskurtso estrategia honek helburu.
|
|
|
Batzuetan esapide egin edo forma ihartuetara joko du. Gramatikalizatuta edo dauden hizkuntza forma horiek ez dira, ordea, bete betean enuntziatu parentetiko, eta egon badauden arren, eduki lexikoa eta sintaxi mailako askatasuna
|
duten
diskurtso mailako forma askeei (enuntziatu parentetikoei) soilik erreparatuko diegu:
|
|
|
64). Izan ere, ereduak eredu, eta kanpotarrak bota edo zokoratzea helburu
|
duten
diskurtsoak aldebatera utzita, estatu orok bere lurraldera iritsitako gizabanako berriak bere gizarteanbarneratu nahi ditu. Prozesu horretan, integrazioaren aldebikotasuna ahantziagelditu ohi da, eta zentzu asimilazionista hartzen du.
|
|
|
Baina are gehiago, ez dago euskal filosofiarik eta pentsamendurik amaierako eta Errenazimentuko eraketa diskurtsiboa ulertu gabe; izan ere, euskal nazioaren eztabaida ez da momentu hartan zio politiko bat, baizik etafilosofia moderno europarra eratzen duten oinarriak itxuratzen eta era bereankuestionatzen
|
dituen
diskurtso filosofikoa. Euskal nazioaren eztabaidak oraindikere bere filosofikotasunean ulertu ez den filosofia modernoaren eta modernitatearensorkuntzan du lekune ardatz eta zentrala, filosofia modernoa eta modernitateapentsaraztera bortxatzen gaituen lekunea2.
|
|
|
Subiranoa den herri hori, nazioarekin identifikatzen da eta, orduan hasten dirasortzen subiranoa den subjektu politiko berri horren inguruko errelatoak. Nazioamitifikatzen
|
duten
diskurtsoak dira eta bertakoa izateko zer baldintza bete behardiren mugatzen saiatuko dira. Diskurtso nazionalistaren zeregina, subiranotasunaduen eta jaio berri den subjektu politiko horrek nolakoa behar duen izan erabakitzeada, helburu politikoak lortzeko eraginkortasuna bilatuz.
|
|
|
Diskurtso nazionalistaren zeregina, subiranotasunaduen eta jaio berri den subjektu politiko horrek nolakoa behar duen izan erabakitzeada, helburu politikoak lortzeko eraginkortasuna bilatuz. Beraz, nazionalismoarensorrera, Erdi Aroko aginte eskemen ahuldadeak utzitako espazioa betetzera dator.Modernian, hortaz, Erdi Aroko subiranotasun politikoa duten agenteak ahulduz doazeta sortzen ari den subirano politiko berria, nazioa, definitu, marraztu eta moldatunahiko
|
du
diskurtso nazionalista bakoitzak. Nazioa, Estatu modernoaren printzipiolegitimatzailea bilakatzen da.
|
|
|
Subiranoa den herri hori, nazioarekin identifikatzen da eta, orduan hasten dirasortzen subiranoa den subjektu politiko berri horren inguruko errelatoak. Nazioamitifikatzen
|
duten
diskurtsoak dira eta bertakoa izateko zer baldintza bete behardiren mugatzen saiatuko dira. Diskurtso nazionalistaren zeregina, subiranotasunaduen eta jaio berri den subjektu politiko horrek nolakoa behar duen izan erabakitzeada, helburu politikoak lortzeko eraginkortasuna bilatuz.
|
|
|
Diskurtso nazionalistaren zeregina, subiranotasunaduen eta jaio berri den subjektu politiko horrek nolakoa behar duen izan erabakitzeada, helburu politikoak lortzeko eraginkortasuna bilatuz. Beraz, nazionalismoarensorrera, Erdi Aroko aginte eskemen ahuldadeak utzitako espazioa betetzera dator.Modernian, hortaz, Erdi Aroko subiranotasun politikoa duten agenteak ahulduz doazeta sortzen ari den subirano politiko berria, nazioa, definitu, marraztu eta moldatunahiko
|
du
diskurtso nazionalista bakoitzak. Nazioa, Estatu modernoaren printzipiolegitimatzailea bilakatzen da.
|
|
|
Makina antropologiko delakoak momentu historiko bakoitzeansinesmen erlijiosoen edota natur zientzien eboluzioaren araberako definizioakematen dizkie gizatasunari eta animaliatasunari. Hau da, gizakiak garai bakoitzeanmaneiatzen
|
zituen
diskurtsoen arabera definitu izan ditu gizatasuna eta animaliatasuna.Gogoan hartu behar dugu, halaber, animaliatasunaz aritzean gizakiarengan ematenden animaliatasunari buruz ere ari garela. Beraz, gizakiaren eragiketa historiko etadiskurtsiboa izan da definitzea gizakia zer den bere baitan zein bere baitatik kanpodagoen animaliatasun horrekiko, aldi berean, animaliatasun hori ere definituz.Eragiketa hauek gizaki mota diferenteak eraikitzeko aukera eskaini dute historianzehar:
|
|
|
Anglosaxoien «apartheid» sistemaren aurka, Mexikon Vasconcelos ek «arraza kosmikoa»ren ideia bultzatu eta arraza nahasketatik sorturiko akulturazioa defendatuko du, herri nahasketa helburu modura ikusiz (Sosa, 2007). Mestizoa erreferente
|
zuen
diskurtso ofizial horretan herri indigenen izatea eta kontribuzioa aitortu egiten zen, gehienetan ikuspegi historiko batetik, anglosaxoitik bereizteko (Gossen, 1992). Giro horretan desagerturiko basatia (vanishing indian) goraipatzen hainbat ekimen burutu ziren.
|
|
|
Ez nion Etxepareri damutzea galdatzen, borrokalari sutsu moduko erantzunik ez niri egitea baizik, jendetasun eta malgutasun gehiagoren erakustea, hots. Totalitarismoa, beltza edo zuria, azpatzen
|
zuten
diskurtsoez asea nintzen. Bat nentorren alabaina Hannah Arendtekin:
|
|
2013
|
|
|
Non zeuden zure planteamenduak orduan? Nik uste
|
dut
diskurtsoak beste bide batetik joan behar duela, orain arte herri honek landu dituen ondarearen balioak aintzat hartuz. Hau da, lege berberarekin Euskadin ez da eskola porrotarik izan, besteak beste, herri honetan kontsentsua egon delako.
|
|
|
Askotan oso aurrera joan nahi dugu, baina beharrezkoa da beste dena ibili eta gero hara iristea, ez hutsetik harainoko saltoa ematea. Funtsik ez
|
duten
diskurtso ponpoxoek ez dute luze iraungo. Interesgarria da eztabaida hor dagoela.
|
|
|
Halaber, Action Française ko Léon Daudet politikari, kazetari eta idazleak ere anitz idatzi zuen, eta bere literaturan gai hori agertu zen. Ikusirik Eskualduna astekariaren baitan nolako eragina zuten Action Française mugimenduaren ideiek, 1870eko gerlaren galtzeak sortu zuen giro berezi horren azpimarratzea beharrezkoa da, Alsazia eta Lorrena eskualdeari buruz euskal astekariak
|
zuen
diskurtsoa frantses nazionalismoaren ildo horretan kokatzen baitzen, geroago ikusiko dugun bezala.
|
|
|
c) birformulakizunaren eta atal birformulatzailearen artean berdintasunezko erlazio hierarkikoa izatea (bi enuntziatuak alderantzikagarriak badira) edo menderakuntzazkoa izatea (atal birformulatzailea bada benetan balio
|
duena
diskurtsoaren harian);
|
|
|
Ondorengo laburpen taulan ikus daitekeenez (ikus 3 taula), birformulatzaile esplikatiboek funtzio metadiskurtsiboak betetzen dituzte batik bat: hiztunak bere jarduera diskurtsiboaren kontzientzia dauka eta diskurtsoaren interpretazio zuzena egin dadin kontrolatu eta gidatu nahi
|
du
diskurtsoa; aurreko diskurtso atalaren formulazio argiago edo egokiago bat lortzeko erabiltzen dituen, bide seinale, modukoak dira birformulatzaile esplikatiboak.
|
|
|
Lan honetanaurkeztu ditugun datuek zein adibideek erakusten dutenez, birformulatzaile esplikatiboen agerpen maiztasunek eta erabilerek lotura estua
|
dute
diskurtsoaren nolakotasunarekin. Izan ere, erabilitako datu estatistikoek adierazten dutenez, birformulatzaile esplikatiboen agerpen maiztasunek korrelazio esangarria dute bai eremu diskurtsiboarekin eta baita, arlo juridikoko testuen kasuan behintzat?
|
|
|
Joseba Gabilondok (2012) proposatu du oraintsu subjektu euskaldun eta espainolaren genealogia subjektu horietako bakoitzaren posizioa sortzen duten formazio diskurtsiboak aztertuta. Genealogia horretan oinarrituta, zilegi da romancealdarrikatzen
|
duen
diskurtsoari subjektu espainola atxikitzea eta aldi berean vascuence/ euskaraplazaratzen duen diskurtsoaren sorreran euskal diferentziaren zantzuak antzematea, euskal subjektuarenak alegia.
|
|
|
Joseba Gabilondok (2012) proposatu du oraintsu subjektu euskaldun eta espainolaren genealogia subjektu horietako bakoitzaren posizioa sortzen duten formazio diskurtsiboak aztertuta. Genealogia horretan oinarrituta, zilegi da romancealdarrikatzen duen diskurtsoari subjektu espainola atxikitzea eta aldi berean vascuence/ euskaraplazaratzen
|
duen
diskurtsoaren sorreran euskal diferentziaren zantzuak antzematea, euskal subjektuarenak alegia.
|
|
|
Hortaz, Larramendi bera ere ez da guztiz gai izan formazio poetiko inperialaren eraginpetik bere burua askatzeko. Edo behar bada zuzenagoa litzateke esatea ezina
|
duela
diskurtso inperialak ezarritako subalterno egoeratik guztiz askatzea, beste lanetan gertatu bezala: –Subordinazioa berea egin ez balu euskara gaztelania latina egingo zukeen hiztegia.
|
|
|
Ikerlan honetan aztergai
|
dugun
diskurtso hitzaren definizioa multi dimentsionala da. Diskurtsoak ez ditu ideiak edo paradigmak adierazten, aitzitik rol aktiboa dauka gizakion arteko harremanetan eta interakzioetan.
|
|
|
Arruti dugu euskararen kontuetan autoritate morala duenetako bat, praktikan eta praktikak behar
|
duen
diskurtsoan kilometro batzuk egina. Eta intuitzen du bide horren emankortasuna.
|
|
2014
|
|
|
Pragmatikoek diotenez, entzuleek ematen baitiote esanahia esandakoari, etahorrek ere baldintzatuko du komunikazioa eraginkorra izatea ala ez. Beraz, etairakaslegaien diskurtsoaren lanketara orain arte esandakoa laburbilduz, irakasleekez
|
dute
diskurtsoa zuzen, egoki eta koherente eta kohesiodun egin behar soilik, jasotzen dituzten diskurtsoak ere entzuten eta egoki interpretatzen ikasi behar duteeta horretarako aurrerago aipatuko ditugun estrategia diskurtsiboak eta trebetasunsozialak ere klaseratzen ditugu gure ikasleak komunikazio gaitasunean trebatzean.
|
|
|
Has gaitezen esanez idazleak, txatgileak?
|
baduela
diskurtsoa, idatzia zeinahozkoa, enuntziatuen segida hutsa ez den ezagutza. Jakin badakite testu formaletanez ezik, txatetakoetan ere egitura badela, baina eremu batean eta bestean ez dira betibaliabide berak erabiltzen.
|
|
|
pasio, objektu, kontzientziarikez, pasibotasun, lotura, feminitate eta abarrekin. Hemen hartzen du lekua logikazapaltzaile eta inperialista orotan agertzen den «berdintasuna desberdintasunean»babesten
|
duen
diskurtso arriskutsuak. Berdintasuna deituriko horretan, berdintasunfaltsu horren babesean, direnik eta diskriminazio molde muturrekoenak ezartzenbaititu kasuan kasuko (sexuzko, arrazazko, sinesmeneko...) desberdintasun«natural»aren izenean.
|
|
|
Hori horrela dela onartutaere, esan behar da populazioren parte handiago batek gizonak eta emakumeakezberdinak direla irmo defendatzen duela. Naturalki ezberdinak, naturalki diferente.Eta diferentzia horretan oinarritzen dira praktikan gertatzen den parekotasun ezajustifikatzen
|
duten
diskurtsoak.
|
|
|
Ele librea ekarri nahi du plazara, hitz anarkikoa, jatorrizko kaosaren erreinua berriz hedatu nahi du zibilizazio egonkorrak antolatu lekuetan. Ezin
|
du
diskurtso garatu eta egituratua aurkeztu, mentsaren egia baizik. Bolantaren itzala dela erran dugu eta nonbait bertsolari ilortua, inperfektua edo bere hazieran gelditu dena.
|
|
|
Ongi, orain galdetu behar
|
dut
diskurtsoaren erritmoaz.
|
|
2015
|
|
|
Hitzak ondo aukeratu ditut baina orain guztiak ahaztu zaizkit. Zin degizut hona sartu aurretik ondo prestatuta
|
nuela
diskurtsoa. Lau urte besterik ez zaizkit geratzen, badakizu.
|
|
|
Quebec-en ere, kasu adierazgarri bat aipatzearren, ez dute bilatzen populazioaren %l00 adostea, %50, 1 nork duen jakitea baizik. Estatua bere hartan mantentzea nahi
|
dutenen
diskurtsoa argi bezain interesatua da puntu honetan: diotenez, baterakortasun osoa lortu ezean, arazoa etengabe birsortuko da, eta, orduan, zuhurragoa da aldaketarik ez egitea, egonkortasunaren mesedetan.
|
|
|
Mezu zuzena zen hura, elebidun autoizendaturiko kazeten sorrera garaian idatzirikoa. Garrantzitsua da, bestalde, berboi erreparatzea, garai hartan boladan zen elebitasunaren diskurtsoari azpiak jaten dizkiotelako, elebitasun orekatuarena oinarri sendorik ez
|
duen
diskurtso interesatua dela frogatuta. Siadecoren aldarriak ez zuen ordea behar bezainbat oihartzun izan kazetagintza abertzalean, sasoi hartan Hego Euskal Herriko prentsa munduan eredu elebiduna hobetsi zutelako.
|
|
|
2) Eguneroko bizitzan telebistarekiko jarrera, emozio eta sentimenduen inguruanparte hartzaileek
|
duten
diskurtsoa aztertzeko marko metodologiko kualitatiboaeskaintzea.
|