|
2013
|
|
|
e) Mertxe ezagutzen duen batek bere jatorriaz harro dagoen
|
emakumea
dela dio. Bat al zatoz harekin?
|
|
|
1 Klimt en Musua koadroari Bilintxen testua dagokiola uste dut 2 Nire ustez, Bacon-en koadroari Anjel Lertxundiren eleberriko testu zatia dagokio 3 Nik esango nuke Hopper en Hoteleko gela koadroak Joseba Sarrionandiaren testua islatzen duela 4 Badirudi Rosenquist en koadroari Joxantonio Ormazabalen poema dagokiola a) koadroan
|
emakume
bat, bakarrik, agertzen da eta.
|
|
|
itsasoa elurra eguzkia kalabaza
|
emakumeak
bihotza
|
|
|
Indarrak hartu eta hainbat ohitura, uste, ekintza& aldatzeko, esperantzatik ekintzetarako pausoa emateko aukera egon baitaiteke. Fisioterapia ikasten ari zen 23 urteko
|
emakume
gaztea New Delhiko autobus batera igo zen lagun batekin. Ia hutsik zegoen ibilgailua:
|
|
|
Laguna jipoitu zuten aurrena, konortea galdu zuen arte. Eta, ostean, talde osoak
|
emakumea
bortxatu egin zuen, eta sekulako sadismoarekin egurtu. Hesteak erabat urratuta utzi zizkioten.
|
|
|
Hori baino hobea izan zen ikustea nola zuzentzen zuten beren haserrea kalera protestara irtendako herritarrek bortxaketak eta sexu indarkeria justifikatzen dituen gizarte eta kultura baten aurka. Kaleko gizon eta
|
emakume
arruntek sexu indarkeriaren arrazoiei aurre egiteko eta amaiera ipintzeko
|
|
|
Izen arruntek, berriz, bereziak eta bakarrak ez diren izakiak, objektuak, fenomenoak eta abar izendatzen dituzte:
|
emakumea
, leihoa, eskua, poza, loroa, bekaizkeria
|
|
|
2 XVI. mendeko euskal
|
emakumeek
liho fin finezko buru estalkiak erabiltzen zituzten, adar forma eginez txirikordatuta. Buru estalkiak zenbat eta metro gehiago izan, emakumeak kategoria handiagoa zuen:
|
|
|
2 XVI. mendeko euskal emakumeek liho fin finezko buru estalkiak erabiltzen zituzten, adar forma eginez txirikordatuta. Buru estalkiak zenbat eta metro gehiago izan,
|
emakumeak
kategoria handiagoa zuen: aberastasuna lihoan oinarritzen zen.
|
|
|
Marrazkiak egin zituena
|
emakumea
zen.
|
|
|
8
|
Emakumeak
ezkonduta zeuden?
|
|
|
b) Osakidetzak aurten egindako lan eskaintza batean 915 lagunek eman dute izena. Horietatik% 64
|
emakumeak
izan dira. Emakumeen artean, bostetik hiru hogeita hamar urte baino gazteagoak dira.
|
|
|
Horietatik% 64 emakumeak izan dira.
|
Emakumeen artean
, bostetik hiru hogeita hamar urte baino gazteagoak dira. Zenbat gizonezkok eman dute izena lan eskaintzan?
|
|
|
Zenbat gizonezkok eman dute izena lan eskaintzan? Hogeita hamar urte baino gutxiagoko zenbat
|
emakume
aurkeztu dira deialdira?
|
|
|
a) Zenbat gizon
|
emakume
behar dira, gutxienez, gizon emakumeen talde bat lauko, seiko eta zortziko taldetan banatzeko, inor soberan gelditu gabe?
|
|
|
a) Zenbat gizon emakume behar dira, gutxienez, gizon
|
emakumeen
talde bat lauko, seiko eta zortziko taldetan banatzeko, inor soberan gelditu gabe?
|
|
|
e) Europako
|
emakumeek
izaten duten seme alaba kopurua aztertu nahi badugu, bat
|
|
|
d) Sorginbide kiroldegiko erabiltzaileen asebetetze maila aztertzeko, kale inkesta bat egitea erabaki du kiroldegiko arduradunak. Inkestan 25 urtetik 45 urterako 40 pertsonek parte hartuko dutela zehaztu da eta, ezaugarri horiek betetzen dituzten eta kiroldegira sartu diren lehenengo 40 gizon
|
emakumeei
galdetu diete.
|
|
|
Gizona
|
Emakumea
15 25 35 45 edo
|
|
|
Sexualitatea
|
emakumea
ala gizona izatearen bizipena da. Sexualitateak badu zerikusia gorputzarekin, aldartearekin, emozioekin, norberaren bizipenekin, pertsonen artean harremanak bideratzeko moduarekin
|
|
|
Pertsonaren burmuinean bizi da pertsona horren sexu identitatea; hau da, burmuinean sentitzen da pertsonaren generoa,
|
emakume
ala gizon izan, eta horrexek finkatzen du gure sexu orientazioa, eta ez beste edozerk.
|
|
|
Generok bi dira, baina bien artean hainbat konbinazio gertatzen da. Gizonezko batzuek
|
emakumeak
maite dituzte; beste batzuek, aldiz, gizonezkoak. Emakumezko batzuek gizonezkoak maite dituzte eta, beste batzuek, aldiz, emakumezkoak.
|
|
|
Ernalketa deritzo bi zelula sexual elkartzeari. Ernalketa gertatzeko, pertsonetan, gizonezkoaren semenean dauden espermatozoideak
|
emakumearen
baginan sartu behar dute. Espermatozoideek, bagina eta uteroko pareta likatsuetatik barrena igeri eginez, Falopioren tronparaino iristen dira.
|
|
|
|
Emakumeek
28 egunetik behin, gutxi gorabehera, obulu heldu bat askatzen dute obulutegitik. Obulua ez bada ernaltzen, kanpora ateratzen da, haurdunaldirako prestatuta zegoen endometrioko paretekin, eta odol-jarioarekin.
|
|
|
Ugaztunetan, pertsonak barne, jakina, obulu ernaldua uteroan kokatzen den unetik ernaldia hasten da.
|
Emakumearen
ernaldiari, haurdunaldia esaten diogu, eta haurra jaiotzen denean amaituko da.
|
|
2014
|
|
|
Senarrak engainatu duen
|
emakume
bat izanda, harenganako haserrea eta malezia pixka bat izatea espero du irakurleak.
|
|
|
|
Emakumea
eta zartagina, sukaldean.
|
|
|
Astoa eta
|
emakumea
ez zaizkio inori uzten. Emakume bat etxerako, gutxitxo, eta bi, gehitxo.
|
|
|
Astoa eta emakumea ez zaizkio inori uzten.
|
Emakume
bat etxerako, gutxitxo, eta bi, gehitxo. Akatsik gabe, ez mandorik ez emakumerik.
|
|
|
Emakume bat etxerako, gutxitxo, eta bi, gehitxo. Akatsik gabe, ez mandorik ez
|
emakumerik
.
|
|
|
|
Emakumea
eta gezurra egun berean jaio ziren. Emakumeak, mingainean indarra.
|
|
|
Emakumea eta gezurra egun berean jaio ziren.
|
Emakumeak
, mingainean indarra.
|
|
|
Lumak pisurik ez,
|
emakumeak
zentzurik ez.
|
|
|
Bizkaiko gizonen eta
|
emakumeen arteko
banaketa Foru Aldundiaren datuen arabera
|
|
|
4/ 2005 Legea, otsailaren 18koa,
|
Emakumeen
eta Gizonen Berdintasunerakoa
|
|
|
|
Emakumeak
|
|
|
|
Emakumeak
|
|
|
1
|
Emakumeak
ez dira fidagarriak. Herri jakinduriak, aspalditik, garbi adierazten du hori:
|
|
|
2 Gizonek, bizitzeko,
|
emakume
bat behar dute alboan. Bada esaera bat zera dioena:
|
|
|
3 Esaera zaharrek ez dute sustatzen gizon
|
emakumeen
arteko berdintasuna; gizarte sexista baten isla dira. Horren lekuko, honako hauek:
|
|
|
4
|
Emakumeen
eta gizonen arteko berdintasuna lortzeko, aurrerapen ugari egin dira. Bizkaiko Foru Aldundiak egindako ikerketaren emaitzen arabera,
|
|
|
5 Oraindik asko dago egiteko gizon
|
emakumeen
berdintasuna lortzeko bidean. Bizkaiko Foru Aldundiaren ikerketak frogatu duenez,
|
|
|
6 Gizon
|
emakumeen
berdintasuna lortzeko, badago zer egina, eta gizonek ere badute zer aldarrikatu. Horretara dator Trinidad eta Tobagon sortu eta hedatu den ekimena:
|
|
|
8 Etxeko lanetan ez da lortu oraindik gizonen eta
|
emakumeen arteko
berdintasunik. Adibidez, erosketak egitea soilik emakumeen lana dela iritzita, Alemaniako
|
|
|
8 Etxeko lanetan ez da lortu oraindik gizonen eta emakumeen arteko berdintasunik. Adibidez, erosketak egitea soilik
|
emakumeen
lana dela iritzita, Alemaniako
|
|
|
9 Etxeko lanetan ez da lortu oraindik gizonen eta
|
emakumeen arteko
berdintasunik. Emakunderen ikerketak adierazten duenez, etxeko lanei eskaintzen dioten denbora
|
|
|
ARGUDIOA: Genero Indarkeriaren Biktimei Laguntzeko zerbitzuko zuzendari Mariola Serranok azaldu duenez, 2011ko lehen seihilekoan, aurreko urteko datuekin alderatuta, hazi egin da genero indarkeriaren biktima diren
|
emakumeen
kopurua.
|
|
|
Analfabeto asko dago oraindik Espainian; batez ere,
|
emakumeen artean
.
|
|
|
2003 urtean, 15 urte baino gehiago zuten pertsonen artean, milioi batetik gora analfabeto zegoen, eta horietatik 700.000 baino gehiago
|
emakumeak
ziren.
|
|
|
2
|
Emakumeen aurkako
indarkeria fisikoa ugaria da, eta are ugariagoa da psikikoa.
|
|
|
a) egunero egunero
|
emakume
ugarik jasaten dituzten mehatxuak, kontrola, gutxiespenak.
|
|
|
c)
|
emakumeak
gaizki sentitzen dira, eta auto-estimu arazoak izaten dituzte
|
|
|
5 Azkenik onartu behar dut azken mendeetan
|
emakumeak
aurrerapauso izugarriak eman dituela berdintasuna lortzeko bidean baina oraindik zenbait lurraldetan ez dago berdintasun horren usainik adibidez Indian, Afrikan
|
|
|
...etri Leaburukoak (&) zuei, Nabarra Martinez andreari eta Petri Martinez jaunari, edo zuen ordezkoei edo hemendik aurrera edozeini (&) bostehun marabedi diru usukoa& Abuztuko Santa Mariaren jai eta egunetik aurrera, urtero eta santa sekula betiko, Murgiako etxearen izenean eta bozean, eta baita Astigarragako etxe bakoitzetik (&) artatxikia jorratzeko eta garbitzeko, eta baita ere bi
|
emakume
garia jorratzeko eta garbitzeko, urtero hartarako sasoia etortzen denean; eta baita ere, idi parea dagoen etxe bakoitzetik (&) Nabarra Martinez andreari eta Petri Martinez jaunari edo aipatu oinetxea oinordekotzan hartzen duten ondorengoei laguntzeko; eta baita ere, Astigarragako etxe bakoitzetik, itsasontzietako haga eta dolareetako habea edo galeretako masta edo zutoina gurdiz garraiatzeko ...
|
|
|
Erdi Aroaren amaierako giroan, Errekonkista eta erlijioeta kultura aniztasuna eta jazarpena aintzat hartuta, jar zaitez Fatimah bint Muza-ren larruan (Calatayuden, 1516 urtean bizi zen
|
emakume
musulmana). Tuteran bizi den Hen Almonahar lehengusinak gutun bat idatzi dizu gomendio eske.
|
|
|
Margarita Ezpeldoikoa Herri sinesmenaren arabera, Bereterretxek eta jaun kondeak, biek, maite zuten
|
emakumea
.
|
|
|
Espainiar armada, Albako Dukearen agintepean, su eta gar sartu zen 1512an, eta Luis Correak idatzitako konkistaren gaineko historiak Villalva koronelaren adierazpenak jasotzen ditu, armada inbaditzaileak erabili zuen basakeria agerian jarriz: " herriak erre ziren, ehunka nafarrek alde egin zuen,
|
emakumeak
bortxatu zituzten, ondasunak konfiskatu zituzten, erbesteratzeak izan ziren, exekuzioak&".
|
|
|
gizonak zeuden harkaitza izan zen. Soldaduek etengabe erasotzen zieten, eta, azkenean, gehienak gosez hil ziren eta Pelaiorekin hogeita hamar gizon eta hamar
|
emakume
baino ez ziren geratu. Musulmanen egoera ere nahiko larria zen, baina mespretxuz esan zuten:
|
|
|
Inesa Gaxen. Sorgintzat hartu zuten
|
emakumea
.
|
|
|
Sorgina ala bere garaiko arau sozial eta erlijiosoak jarraitzen ez zituen
|
emakume
arrunta?
|
|
|
Azken hilabetean Mâcon eta Nérac en bildu naiz, zure eta haren alabaren, hau da, Margarita Valoiskoaren, arteko ezkontza hitzartzeko. Niretzat ez da batere erraza harekin ezer adostea, Katalina Medicikoa nik ezagutu dudan
|
emakumerik
lotsagabe, maltzur eta boteretsuena delako. Frantzian oso hedatua dago hainbat aurkari pozoitu izan dituen ustea.
|
|
|
nahi zidatelako. Halako batean, hil nahi nindutelako,
|
emakume
nintzela aitortu behar izan nuen 1623an. Handik Espainiara itzuli eta aita santuaren barkamena lortu nuen.
|
|
|
b) Gizonen eta
|
emakumeen arteko
harremanei dagokienez, nork zuen botere gehiago garai hartan. Zertan igartzen zaio?
|
|
|
* ugalkortasun tasa:
|
emakume
batek batez beste duen haur kopurua.
|
|
|
Ondorioztatukoaren arabera, migratzeko hainbat arrazoi izan dituzte azken hamarkadetan
|
emakumeek
eta gizonek. Oraingo honetan, kausa horiek sailkatu eta kausa horien ondorioak aztertuko ditugu.
|
|
|
Joañixio, Alsinan erosi zioten ixkilluakin*, bi anaien gelan jarri zuen. An, leio gutxiko etxe zabal artan, geiago izatea ango aizeaz kaltegarri zalako," mukama" esaten zioten
|
emakume
batekin bizi ziran. Mukamak egiten zitun sukaldeko lanak eta garbitasuna.
|
|
|
25,16 urte Ugalkortasun tasa: 2,59 haur/
|
emakumeko
Jaiotakoen kopurua: 61 haur
|
|
|
4 Gaur egun, Espainian, gutxi gorabehera, zenbat ijito
|
emakume
eta gizon bizi dira?
|
|
|
Gustatuko al litzaieke bi
|
emakume
horiei elkarrekin hitz egitea?
|
|
|
Zergatik uste duzu bi
|
emakumeek
ez dutela elkarrekin hitz egiten?
|
|
|
Ugalkortasun tasa, lurralde garatuetan, 1 artekoa izaten da; hau da, batez beste
|
emakume
bakoitzak 1 ume artean izaten ditu bizitza osoan. Aldiz, garapen bidean dauden herrietan zazpi arteraino igo daiteke datua, esate baterako Nigerren.
|
|
|
Urtea bete gabeko haurrak/ 14 urteko
|
emakumeak
|
|
|
Altua >3, 5 haur/
|
emakumeko
|
|
|
Ertaina 3,5 haur/
|
emakumeko
|
|
|
Baxua, 1 haur/
|
emakumeko
|
|
|
4) Urtebetean lurralde batean jaiotzen direnen kopuru proportzionala, 1.000 biztanleko" 5) Lurralde bateko biztanle kopurua km2 ko. " 6) Urtebetean lurralde batera etorritako eta bertatik joandakoen arteko kendura proportzionala, 1.000 biztanleko" 7) Lurralde batean
|
emakume
bakoitzak batez beste izandako haur kopurua" 8) Urtebetean lurralde batean benetan izan den hazkundea, 1.000 biztanleko" 9) Urtebetean lurralde batean hiltzen direnen kopuru proportzionala 1.000 biztanleko.
|
|
|
Ezkontzak atzeratzea
|
Emakumea
lan
|
|
|
Adin taldeen egitura (ama izan daitezkeen
|
emakume
gutxi)
|
|
|
|
Emakumeak
|
|
|
|
Emakumeak
|
|
|
Emakumezkoen eta gizonezkoen kopurua parekatua izaten da haurtzaroan; baina adineko
|
emakume
gehiago dago gizonezkoak baino.
|
|
|
TXINA: Haur bakarraren politikak desoreka handia sortu du Txinan gizon eta
|
emakumeen artean
.
|
|
|
Ugalketa tasa
|
emakumeko
|
|
|
Metalek aise galtzen dituzte elektroiak, eta erraztasuna dute haiek garraiatzeko; horregatik esaten da eroale onak direla. Elektroiak erraz galtzen dituzten materialen artean, berriz, zerrendaren buruan dago gizon
|
emakumeon
larruazal lehorra. Bestalde, badira material batzuk ez dutenak ez elektroiak hartzeko ez galtzeko joera; adibidez, kotoia eta altzairua.
|
|
|
Hark utzitako hutsunea betetzeko, 12 urterekin aitaren enpresan lanean hasi zen Kate, eta haren eskutik sartu zen ingeniaritza mekanikoaren munduan. Ithacako Cornell Unibertsitatean Ingeniaritzako ikasketetan onartu zuten lehen
|
emakumea
izan zen. 1884an unibertsitatean sartu zen, baina ikasketak utzi behar izan zituen aitari enpresan laguntzeko.
|
|
|
Gontzal Avila,
|
Emakumeak
teknologiaren historian
|
|
2016
|
|
|
Sexualitatea
|
emakumea
ala gizona izatearen bizipena da. Sexualitateak badu zerikusia gorputzarekin, aldartearekin, emozioekin, norberaren bizipenekin, pertsonen artean harremanak bideratzeko moduarekin
|
|
|
Pertsonaren burmuinean bizi da pertsona horren sexu identitatea; hau da, burmuinean sentitzen da pertsonen generoa,
|
emakume
ala gizon izan, eta horrexek finkatzen du gure sexu orientazioa, eta ez beste edozerk.
|
|
|
Generoak bi dira, baina hainbat konbinazio gertatzen da bien artean. Gizonezko batzuek
|
emakumeak
maite dituzte; beste batzuek, aldiz, gizonezkoak. Emakumezko batzuek gizonezkoak maite dituzte, eta, beste batzuek, aldiz, emakumezkoak.
|
|
|
Beltran neskaren soin edertasunak liluraturik ezkondu zen, haren izaeran dohain onik eta bertuterik kokatzen ote zen jakiteke. Eta, egia esan, gai hauetan baraurik zegoen Basazabalgo alaba, zeren zakarra, garratza, makurra, bihotz idorra, zitala eta bekaiztia baitzen; baina, joera txarrok ederki asko ezkutatu zizkion Alostorreko jaun Beltrani,
|
emakume
sorginkeriazko bixka liluragarriz engainaturik.
|
|
|
Eta
|
emakumeari
sugeak esan zion Erein, 1999
|
|
|
Eta
|
emakumeari
sugeak esan zion
|
|
|
Euskal literaturak
|
emakumeen
izen asko batzen ditu gaur egun, baita emakumeek idatzitako maisulanak ere, hala nola Mariasun Landaren Iholdi eta krokodiloa ohe azpian, Lourdes Oñederraren Eta emakumeari sugeak esan zion, Arantxa Urretabizkaiaren Zergatik panpox eta Koaderno gorria, Miren Agur Meaberen Azalaren kodea, Aurelia Arkotxaren Septentrio edo Arantxa Iturberen Ezer baino lehen, besteak beste.
|
|
|
Euskal literaturak emakumeen izen asko batzen ditu gaur egun, baita
|
emakumeek
idatzitako maisulanak ere, hala nola Mariasun Landaren Iholdi eta krokodiloa ohe azpian, Lourdes Oñederraren Eta emakumeari sugeak esan zion, Arantxa Urretabizkaiaren Zergatik panpox eta Koaderno gorria, Miren Agur Meaberen Azalaren kodea, Aurelia Arkotxaren Septentrio edo Arantxa Iturberen Ezer baino lehen, besteak beste.
|
|
|
Euskal literaturak emakumeen izen asko batzen ditu gaur egun, baita emakumeek idatzitako maisulanak ere, hala nola Mariasun Landaren Iholdi eta krokodiloa ohe azpian, Lourdes Oñederraren Eta
|
emakumeari
sugeak esan zion, Arantxa Urretabizkaiaren Zergatik panpox eta Koaderno gorria, Miren Agur Meaberen Azalaren kodea, Aurelia Arkotxaren Septentrio edo Arantxa Iturberen Ezer baino lehen, besteak beste.
|
|
|
Hala ere, gure letretako izen handien artean ez da
|
emakumerik
ageri. Mari Jose Olaziregi EHUko irakasleak kezkagarritzat jo du emakumezkoek idatzitako euskal literaturaren ezagutza falta.
|
|
|
Egoera erabat hobetzeko modukoa bada ere,
|
emakumeek
zailtasun eta mugapen asko gainditu behar izan dituzte historikoki honaino heltzeko. Askotan, ezizen baten atzean edo ezkutuan idatzi behar izan dute, literatura gizonezkoei mugatutako zeregina baitzen.
|
|
|
Idazten zuten
|
emakume
horiek ikasiak ziren eta ezagutzak lortzeko aukera izan zuten modu batera edo bestera: batzuk maistra ikasketak zituzten, beste batzuk burges familietan sortuak ziren, eta elizgizonen laguntza jaso zuenik ere bazegoen.
|
|
|
Hala ere, gainerako ikasketak debekatuak zituzten eta gizarteak egotzitako rola aurrera eraman behar zuten. Virginia Woolf eleberrigile eta kritikari britainiarrak denbora libre, diru eta espazio faltari leporatu zion historian zehar
|
emakume
idazle gehiago sortu ez izana.
|
|
|
atildak Begoñaren goiko ezpainari begiratzen dio zigarro bat pizten duenean, edo ohe ertzean eserita dagoela, etorri ertzerago, burua hanken artean sartu eta begiak berari begira, gozo gozoa zaude gaur esaten dionean. Orain, ordea, autobuseko heldulekutik zintzilik
|
emakume
bat gehiago da Begoña, adatsak zimeltzen hasiak, betazalak puzten, begiak lanbrotzen. Orain hor hatsa kafesne eta loguraren arteko nahasketa da, patillak bele zahar baten hegalak, imajinatuko ez balu ohe ondoan belauniko, bere hanken artean
|