|
2000
|
|
|
—Hi izarrei beha bizi haiz, eta ez ote dakik, bada, ezen
|
emakume
bakoitza konstelazio bat dela eta konstelazio bakoitzak bere denbora behar duela, izarrik ezkutuenen berri jakiteko.... Baina hik jakin huke Kasiopearen historia, zeren, oker ez banago, prezeptore jaun Marcelek kontatu baitzigun behin batean...
|
|
2001
|
|
|
Emakumearentzat, antzinako grekoentzat teatro tragikoa zen bezala, gizon gehienentzat futbol estadioa den bezala, katarsia egiteko lekua da. Hemen, erneguek, nahikariek, milikeriek, oihartzuna aurkituko dute,
|
emakume
bakoitzak besteen hitzetan bere hitzen oihartzuna topatuko baitu, genial, genial. Begi parean orraziak eta artaziak ikusi ditudanean, begiak zarratu eta ile mozkinak klik klik erortzen zaizkit lepo eta bular gainera.
|
|
2002
|
|
|
Errealitatea, ordea, zeharo bestelakoa da, munduko jaiotze tasarik apalena Estatu espainolak baitu: 1,07 ume
|
emakume
bakoitzeko, alegia.
|
|
|
Hiru
|
emakumeetako
bakoitzak denbora labur batez erabili ohi zuen begi hori, eta, ondoren, begia bere begi zulotik atera eta ahizpetako beste bati eman ohi zion, honek ere bere begi zuloan jarri eta beste denbora apur batez erabil zezan.
|
|
|
Ez da joera berria, azkeneko 150 urteotan herrialde industrialetakobiztanleria zahartuz joan baita, emankortasunak eta heriotza tasak behera egitean, hain zuzen. Bizi itxaropena sekula baino handiagoa da (80 urte emakumezkoentzateta 74 gizonezkoentzat), eta, bestalde,
|
emakume
bakoitzeko haur kopurua sekulabaino baxuagoa da (1,5 haur inguru emakumeko). Beraz, historian zehar gertatu ezden egoera baten aurrean gaude:
|
|
|
Palaciosek behin eta berriz esan zuen teknika molekular hori «ez dela diagnostiko edo prebentzio teknika bat, tumorearen gainean lan egiten du, diagnostikatutako tumore baten gainean». Atzo Donostian egin zen Espainiako Senologia eta Titietako Patologiaren XXI. Kongresu Nazionalean azaldu zuenez, oncochipak «tratamenduaren indibidualizazioa hobetzea ekarriko luke, bularreko minbizia duen
|
emakume
bakoitzari bere kasurako tratamendurik onuragarriena ematen jakitea». Ildo horretatik, esan zuen tumoreak modu «estandarrean» tratatzen direla orain, dagoen armategi terapeutikotik abiatuta, eta, epe luzera, tratamendu osoa eraginkorra izan den ala ez jakiten da.
|
|
2003
|
|
|
Ez da hain garrantzizkoa egitura horri estatua edo beste izen bat ematen diogun. Gizon
|
emakume
bakoitzaren ongizatearen eta ongizate orokorraren arteko gatazkarik handienak, hasten dira ongizatearen ulerkera kolektibistak edo pribatistak egiten direnean.
|
|
|
Eleberria idatzi nuanean, bertan agertzen dan gizon edo
|
emakume
bakoitzaren hitzak, herri banako euskaldun batek bere herriko modura ipintzen lagundu zidan. Enaiz oroitzen nortzuk eta nongoak ziran nere orduko laguntzaileak, bestela pozik ipiniko neukezan hemen euren izenak.
|
|
|
Menopausia inflexio puntu batekin identifikatzen da emakumearen bizitzan.
|
Emakume
bakoitzaren historia pertsonaleko gertaera bat da, eta hormona aldaketa batzuek parte hartzen dute. Aldaketa horiek eragin handia izango dute emakumearen gorputz fisiologian.
|
|
|
Helduaroan sartu ahala, gure mundua moldatzen lagunduko dute. Eta zenbatespenen arabera, ugalkortasun tasak belaunaldien ordezkatze mailara iritsi arte (2,1 seme alaba
|
emakume
bakoitzeko) jaisten badira ere, fenomenoak berehalako zifren itzulpena izango luke: hazkunde demografikoa bi heren handituko litzateke.
|
|
2005
|
|
|
–Halaxe da. Eskolta bat jarri diogu azkenean
|
emakume
bakoitzari, bon?
|
|
2007
|
|
|
Semena isuri eta segituan
|
emakume
bakoitzari bere lagunaren lagina eman diogu.
|
|
|
Honek, nazioarentzat bezala, gizon
|
emakume
bakoitzarentzat balio du: bakoitzak bere hizkera sortzen du, bere hizkerak sortzen du bakoitza, gauza bera da norbera eta norberaren hizkera.
|
|
|
Iraultzako egunak dira eta liberalismoa, gazte eta kementsu oraindik, mundu berriarentzat formulazio teoriko berri baten bila dabil, nola kokatzen den banako nia kolektiboan, ni kolektiboa nola gizadian, gizadia nola unibertsoan. Ni bat gizon
|
emakume
bakoitza, ni bat gizadia: ni bat unibertso osoa bera?
|
|
|
Bestalde, Fichte-ren nia oso pertsonala ere bada, gizaki bakoitza da (eta, gehiago, filosofiatik kanpora batik bat hala ulertu da): nor bere buruaren erantzulea, berak egiten du bere burua, eta bere burua eginez bere bere mundua egiten dizu, horixe da eta horretantxe datza giza askatasuna292 Gizon eta
|
emakume
bakoitza munduaren sortzaile bat da, bere buruaren egile izaki. Fichte-k bakoitzaren nia predikatu egiten du, exijitu egiten du.
|
|
|
Hizkuntzan hain miragarria da batetortze unibertsalaren barruan indibidualizazioa, ezen berdin zuzen esan ahal baita, gizajende guztiak hizkuntza bat bakarra hitz egiten duela, nola gizon
|
emakume
bakoitzak bat berezia duela468.
|
|
|
Tratamendu berri honetan, pazientearen besotik muskulu zelulak (mioblastoak eta fibroblastoak) atera eta zazpi astez baino gehiagoz landu behar dira. Ondoren, zelulak rabdoesfinterrean (muskulu zuntzez osatutako esfinterra) eta
|
emakume
bakoitzaren uretran injektatzen dira, uzkurkortasuna handitu eta gernu inkontinentzia murrizteko. Azterketa 36 eta 84 urte bitarteko 63 emakumeren artean egin zen, esfortzuko gernu inkontinentzia zutenen artean.
|
|
|
Ez dut uste, ordea, sekula amaituko dutenik. Diru asko egongo da hor tartean,
|
emakume
bakoitza bere aldera tiraka ibiltzeko. Beatrice ez dakit, baina Ojaren tirakada ez da izango samurra.
|
|
2008
|
|
|
Arriskuak ugariak eta era askotakoak direnez, hobe du
|
emakume
bakoitzak, bere lanpostuaren ezaugarrien arabera, informazioa eskatzea.
|
|
|
Gaur egun Euskal Autonomia Erkidegoa den lurraldeak 600.000 mila biztanle zituen orduan, eta Bilbok horietako 80.000 biltzen zituen.
|
Emakume
bakoitzak 3,53 haur zituen, eta batez besteko bizitza itxaropena 35 urtekoa zen. Haurren hilkortasun datuak eskasak badira ere, handia zen:
|
|
|
|
Emakume
bakoitzeko seme alaba kopurua ere jaitsi egin da45, 80ko hamarkadaren hasieran 2 izatetik 2001ean 1,17 izatera pasatu delarik. Jaitsiera horri abortuen kopuruak oso altuak izateak ere laguntzen dio, ia emakumeen heren bati eragiten baitio.
|
|
|
Lan hori oso zaila da, indibiduo horiek ugalketa joera eskasak baitituzte, ezintasun soziala eta isolatzeko joera direla eta. Egoera normalean, sexuen araberako intzidentzia proportzioa lau gizonekoa da kaltetutako
|
emakume
bakoitzeko. Hala ere, Walsh ek herentzia errezesiboa aipatzen du, inplikatuek arbaso gehiago partekatzen dituzten heinean ehunekoa berdintzen dela egiaztatu ondoren.
|
|
|
Plangintzarako oztopoak Familia plangintzako programek jaiotza kopuruari eusten laguntzen dute, munduko beste eskualde batzuetako esperientziak adierazten duen bezala. Asian eta Latinoamerikan, adibidez, ugalkortasuna
|
emakume
bakoitzeko seme alaba baten inguruan murriztea lortu da. Antzeko helburua lortu nahi da Afrikarentzat.
|
|
|
Pregoia Susana Carreterok eta Pui Lekunberrik irakurri dute eta, ondoren, txupinazoa talde bereko Begoña Balentziagak jaurti du. Horrekin batera, aurten eraildako
|
emakume
bakoitzaren omenez, globo gorri bana jaurti zuten zerura; globo zuriak, berriz, erailketa gehiago ez izateko. Globo gorri gehiegi zoritxarrez.
|
|
|
Emakumeko 1,2 haur jaiotzen dira egun Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan. Adituen arabera, ordea, belaunaldien arteko ordezkapena egoki gerta dadin, 2,1 haurrek jaio behar dute
|
emakume
bakoitzeko. Dena dela, egungo datua, eskasa izan arren, ez da izandako okerrena; 1994an, adibidez, 0,9 haur jaio ziren emakumeko.
|
|
2009
|
|
|
|
Emakume
bakoitzak hartzen duen aukeraren ondorioak argiak dira: lanari edozein murrizketa egiten dionak kotizazioa ahultzen du, eta erretirorako baldintza okerragoak izango ditu, gainera dependentzia ekonomikoan eror daiteke... beti ditu arriskuak.
|
|
|
Gure azterketak zerbait erakusten badu, horixe erakutsi du eta beraz,
|
emakume
bakoitzaren aukera gustuaren araberakoa izango da, ezin beste irizpiderik erabili.
|
|
|
EAEko
|
emakume
bakoitzak 0,9 seme alaba dauzka. Azken hamar urteetan datu hori ez da aldatu.
|
|
|
Protokolo arauei jarraiki, ezkontza egunez bada, soinekoa laburra izan behar da eta egokia da pamelak edo antzeko kapelak eramatea. Beharbada aukera guztien artean arrakastatsuena, tonu argiak dituen soineko alai eta eroso bat janztea da, halere, garrantzitsua da
|
emakume
bakoitzarekin estiloa kontutan hartzea. Ausartagoak direnek, uhalik gabeko eskotea hautatu dezakete.
|
|
|
Batzuetan bai, besteetan ez.
|
Emakume
bakoitzaren kasua oso ezberdina da. Nik gauza bat aholkatuko nizueke:
|
|
|
Haurdunaldi bat izan daiteke desiratu eta amestutako zerbait, baina izan daiteke guztiz kontrakoa, zigor baten antzekoa. Egoera bera zein modu ezberdinean bizi dezakeen
|
emakume
bakoitzak. Nik zoparen platerari begira esan nien gurasoei, beldurrez eta lotsaz beteta, haurdun nengoela.
|
|
|
Maitaleek enbaltsamarazi omen zituzten eta beren bizitegietara eraman. Ba omen lekukorik,
|
emakumeak
bakoitza bere larru eta hezur metari musuka ikusiak zituenik.
|
|
|
Erretratatuari buruz askoz gehiago esaten dute aurrekoek baino. Argazkilaria
|
emakume
bakoitzaren izaera harrapatzen ahalegindu balitz bezala. Argazki horietan, emakumeen benetako lekukotasuna utzi nahi izan balu bezala.
|
|
|
–Hil behar dugun
|
emakume
bakoitzeko zazpi hilabete zain eman bagenu! –erantzun zion epaileak?.
|
|
|
Horregatik, prestakinak sinpleagoak dira, koipe gutxikoak eta elikagai narritagarririk gabeak, hala nola zenbait ongailu (ozpina, piperbeltza) eta elikagai azidorik gabeak, hala nola tomate saltsa edo zitrikoak. Hala ere, joera dietetiko orokorrak baino ez dira, eta
|
emakume
bakoitzak bere sentsazioak egiaztatu ditu, behar baino dieta zorrotzagorik ez egiteko. Dieta zaintzea Menuen plan berri horietarako, errezeta errazak eta erraz digeritzen direnak aukeratzen dira.
|
|
|
Seme alaben kopuruak ere eragina du desberdintasunaren hazkundean. Batez beste, 2,6 haur jaio dira
|
emakume
bakoitzeko: 1,6 seme alaba herrialde garatuetan, 3,2 garapen bidean dauden eskualdeetan (Txina kontuan hartu gabe) eta 4,7 gutxien garatutako eskualdeetan.
|
|
|
1,6 seme alaba herrialde garatuetan, 3,2 garapen bidean dauden eskualdeetan (Txina kontuan hartu gabe) eta 4,7 gutxien garatutako eskualdeetan. Ugalkortasun handiena Saharaz hegoaldeko Afrikan dago; eskualde pobreenetako bat izan arren, batez bestekoa 5,4 seme alaba da
|
emakume
bakoitzeko, eta populazioa %2, 5 hazten da urtero, Latinoamerikan eta Asian baino bi aldiz gehiago.
|
|
|
dolua.
|
Emakume
bakoitzak gehiago edo gutxiago biziko du, haurraren atxikimenduaren eta horrek dakarren frustrazioari aurre egiteko dituen trebetasunen arabera. Adin handiagoko eta seme alaba bat edo bi dituzten amen kasuan, beste baten galera ez da lehen mailako ama batena bezain mingarria, edo seme alaba inoiz izan ez duen adineko emakume batena.
|
|
|
Nafarroako Gobernuaren estatistiken arabera, 1976tik 1998ra, 22 urtetan, jaiotze tasak erdira egin du herrialdean. Hortik ondorioa atera dute Nafarroako jaiotze tasa belaunaldiak ordezkatzeko beharrezkoa den kopuruaren azpitik dabilela, hau da,
|
emakume
bakoitzeko 2,1 seme alaba baino puskaz guttiago sortzen dela. Gaur egun haur guttiago izatearen arrazoietako bat, bi gurasoak etxetik kanpo lanean aritzea omen da kasu auniztan, eta familiari eskaintzeko denbora eskas dutela horregatik.Gauzak horrela, Gobernuak onartu berri duen lege honen bidez lana eta familia bateragarriak egin nahi dituzte.
|
|
|
Emakumeen jantzia hainbat koloretako gonak, alkandorak, mantalak, beso gaineko zapi handiak eta zapatek osatzen dute. Buruan ispilua duen txanoa eramaten dute,
|
emakume
bakoitzaren egoera zibilaren arabera erditik zatituta, hirutan zatituta edo osorik. Gizonen jantziak belusezko prakak eta txaleko beltza ditu, alkandora zuria eta gerriko gorria.
|
|
|
Hatoyamak agindu du, jaiotza tasak gora egin dezan, familiei haur jaio berri bakoitzeko urtean 2.300 euro emango dizkiela, umeak 15 urte bete arte. Batez beste
|
emakume
bakoitzak 1,37 ume izaten ditu; populazioari eusteko 2,07 izan luke batez bestekoak. Antzeko beste neurri batzuk ere iragarri ditu:
|
|
2010
|
|
|
Isadora klinikara joaten diren emakume guztiek abegi egiten dieten profesionalak aurkitzen dituzte, entzuten dietenak, informazioa ematen dietenak, eta ez errieta egiten dietenak, osasungintza publikoan askori gertatu zaien bezala. Isadora klinikako profesionalek badakite kultura bakoitzeko erritmoak desberdinak direla, eta etorkin asko etortzen denez,
|
emakume
bakoitzari arreta berezia ematen saiatzen gara, babestuta eta eroso senti daitezen. Eta 24 orduz telefonoz deitzeko aukera ematen diegu, edozein zalantza, beldur edo arazoren aurrean.
|
|
|
Bizkaian eta Gipuzkoan, bikotekideek edo bikotekide ohiek bi emakume hil zituzten iaz, ondorioz, Euskadi erkidego autonomoen zerrendaren erdian aurkitzen da, 15 urtez gorako milioi
|
emakume
bakoitzeko jazo diren hilketak kontutan hartuta, Botere Judizialaren Kontseilu Nagusiak (CGPJ) emakumeen aurkako indarkeriari buruz egindako txosten baten arabera.
|
|
|
Bi emakume hil zituzten EAEn, 2009an, bat Bizkaian eta beste bat Gipuzkoan. 15 urtez gorako milioi
|
emakume
bakoitzeko 2,07 hildako izan dira, bikotekide edo bikotekide ohiaren esku.
|
|
|
Bertan mehatxuak jasatea edo indarkeriaren biktima izatea salatzen duten emakumeen informazioa sartzen da. Hainbat kasuren polizia eta epaitegietako txostenak gehitzen zaizkio, eta horrek guztiak
|
emakume
bakoitzak duen arriskua ebaluatzea eta behar izanez gero maila hori igotzea ahalbidetzen du, gehiago zaindu eta babesteaz gain.
|
|
|
Guri ere ederra tokatu zitzaigun, bada, Benjamin Mariarekin! Eta
|
emakume
bakoitzak nahi zuen, Ama Naturak ezarritako legeen arabera, bere haurra, baita Lulúk ere, Andrés Hurtadoren emazteak, huraxe baitzen Lulúrengandik gustatzen ez zitzaidana:
|
|
|
|
Emakume
bakoitzak gabardina berezi bat egin dezake,
|
|
|
Eunice Kennedy Shriver National Institute of Child Health and Human Development en (NICHD), AEBetan, argitaratu berri den azterlan baten ondorioak dira. Irtenbide nagusia, zientzialarien arabera,
|
emakume
bakoitzak hilekoa izan aurretik estresa kontrolatzen ikastea da. Gaineratu dute, batez ere, analgesikoak maiz erabiltzen dituzten emakumeengan, estresa murrizteko teknikak alternatiba errentagarria izan daitezkeela medikamentuekiko.
|
|
|
Hilekoaren aurreko sindromea Hilekoa baino astebete eta hiru egun lehenago izaten diren aldaketa fisiko eta psikikoen multzoa da hilekoaren aurreko sindromea. Oso espezifikoa da
|
emakume
bakoitzarentzat, eta oso mingarria izan daiteke kasu batzuetan. Daphne taldearen azken datuen arabera, Bayer HealthCare rekin lankidetzan, Espainian ia 800.000 emakumeren eguneroko bizitza aldatu egiten da.
|
|
|
Guri ere ederra tokatu zitzaigun, bada, Benjamin Mariarekin! Eta
|
emakume
bakoitzak nahi zuen, Ama Naturak ezarritako legeen arabera, bere haurra, baita Lulúk ere, Andrés Hurtadoren emazteak... huraxe baitzen Lulúrengandik gustatzen ez zitzaidana: haur bat edukitzeko zuèn irrika, amatasun senak bultzatuta.
|
|
|
Eta horri deitzen diote zeharkakoa. Gizon edo
|
emakume
bakoitzak hurrengo hausnarketa egitea gustatuko litzaidake: zein izen emango genioke herrialde honen gehiengo sozialari bizkar emanda eratzen den gobernuari?
|
|
|
Haiek dira liburuak. Bakoitzak, gizon eta
|
emakume
bakoitzak, aukeratu duen liburua buruz ikasten du, eta liburu bilakatzen dira. Bistan da, noizbehinka, norbait gelditua da, atxilotua.
|
|
2011
|
|
|
Hori honela izanik, egun indarrean dagoen etxeko langileen erregimen berezia ezabatzea exijitzen dugu.Bestetik, Euskal Herriko emakumeok gutxieneko diru sarrerak izateko eskubidea dugu.
|
Emakume
bakoitzak beharrezkoak dituen prestazio ekonomiko eta gizarte laguntzak jasotzeko eskubidea oinarri izanik, ezin da Pobreziaren Mugatik behera kokatutako oinarrizko soldata onartzen duen lan hitzarmenik egon. Beraz, egun dauden prestazio eta laguntzek pobreziaren mugara iritsi behar dute behintzat.Gainera, etxebizitza oinarrizko eskubidea izanda, merkatuaren logikatik eta espekulaziotik kanpo geratu behar du, eta instituzio publiko politikoek hori bermatzeko bitarteko guztiak jarri dituzte.Horrez gain, egun dauden zerbitzu publikoen murrizketak ikusita, emakumeak ez gara isilduko; ezinbestean gure bizi baldintzak hobetzeko aurrekontuak exijituko ditugu.
|
|
|
Umea ateratzen ez bada fortzepsak erabiltzen dira, eta prozesua txarto joanez gero, berriz, zesarea. OME k5 dioenez, emakumeak ez dira litotomia posizioan jarri behar (buruz gora kokatuta);
|
emakume
bakoitzak erabaki luke erditzerakoan. Oxitozinaren erabilera interbentzio handitzat jo behar litzateke dituen arriskuengatik.
|
|
|
erakundeen larrialdi zerbitzuetara eta genero indarkerian espezializatutako abokatuen eta psikologoen zerbitzuetara. Biktimekin izandako lehen kontaktuan, elkarrizketatzaileak bere burua aurkeztu eta lanaren nondik norakoen berri ematen zion
|
emakume
bakoitzari. Ondoren, borondatezko parte hartzea eskatu ohi zitzaien.
|
|
|
Elkarrizketak 2009ko urrutik abendura bitartean egin ditugu, eta ez dugu galde sorta itxia erabili, nahiz eta garrantzizko gaiei lotutako gida eduki.
|
Emakume
bakoitzaren biografia eta babeserako baliabideetan egindako ibilbideaz gain, honako faktore eta aldagaiak aztertu ditugu: genero rol eta estereotipoen sustraitzea jatorrizko herrialdeetan, oldarkeriaren pertzepzioa, horren gaitzezpen sozial eta instituzionala jatorrizko herrialdeetan, egoeratik ateratzeko oztopoak, harrera herrialdeetako legediaren ezagutza eta salatzea.
|
|
|
Ordubetetik ordu eta erdira bitarte irauten dute klaseek. Denbora horretan, irakaslea
|
emakume
bakoitzaren beharretara egokitzen da, bere garaian ez baitzuten orain ematen zaien aukera izan. “Ez da ikastaro egituratua, ordutegi zurrunekin”, zehaztu du Guíuk, “emakume horien kezkei erantzuteko irakurketa idazketa jarduerak egiten diren ikastaro irekia da”.
|
|
|
Etapa berri hori 45 eta 55 urte bitartekoa da, eta obuluak ekoizteari utzi eta hormona gutxiago jariatzen dituzte (estrogenoak eta progesterona). Estrogeno ekoizpena ez da egun batetik bestera jaisten, baizik eta
|
emakume
bakoitzaren arabera iraupen luzeagoa edo txikiagoa izan dezakeen aldi batean. Menopausian larruazalean gertatzen diren aldaketa nagusiak Aldaketa fisiologiko horiek guztiek askotariko sintomak eragiten dituzte, hala nola, beroaldiak izatea, baginako atrofia, insomnioa, umorea eta azala aldatzea.
|
|
2012
|
|
|
Batzuek" argi" dabiltzanak, eskatzen dituzte; gehienok ez dugu jakin ere egiten. Nire galdera da, hau guztia ez litzateke konponduko, gizarte zerbitzu egokiak jartzeaz gain, hemen bizi garen gizon
|
emakume
bakoitzari" oinarrizko soldata" duina emango balio estatuak, beharrak ase ditzan. Ziur nago hainbeste laguntza eskas eta petatxu ematea baino, askoz ere merkeagoa, errentagarriagoa izango litzatekeela jendartearentzat, askoz ere sinpleagoa antolaketarako, eta askoz ere garbiagoa ziririk ez sartzeko.
|
|
|
baina, garatu deitutako gizarteetan nabarmenki jaitsi da ugalkortasun tasa. Diotenez,
|
emakume
bakoitzari 2,1 ume dagozkio ez hazi ez murriztu egingo ez den gizarte bat bere horretan mantentzeko. Hortik beherakoak gizartearen zahartzea eta, epe luzeagora, desagertzea lekarke.
|
|
|
Niri dena ondo iruditzen zait.
|
Emakume
bakoitzak erabaki behar du, ez?
|
|
|
Irudia: melbia Arropa sartzen ez zaidanean Haurdunaldi bakoitza desberdina izan arren eta
|
emakume
bakoitzaren gorputzak bilakaera desberdina izan arren, haurdunaldiko hirugarren edo laugarren hilabetera arte ez dira ikusten aldaketa fisikoak emakumearen irudian. Gerria desagertzen hasten da, bularraren ingurua handitzen da eta, itxuraz, oinak ere aldatu egiten dira.
|
|
|
emakume erretzaileak edo gehiegizko pisua dutenak baztertu egin ahal izango dira, gizarte segurantzaren bidez in vitro ernalketa tratamendu bat (FIV) eskatzen dutenean. Neurriak ezartzen du, halaber,
|
emakume
bakoitzak bi ernalketa ziklo bakarrik egin ahal izango dituela, eta ez hiru, Britainia Handian bezala. Aitzitik, murrizketa horiek hamar egun lehenago iragarritako beste aldaketa batzuen ondorio dira:
|
|
|
Ikasgaiak zeharkako moduan eman dituzte: banan banako tutoretzaren bidez, etxeko lanak bidalita…
|
Emakume
bakoitzaren lana berarekin bakarrik komentatu eta landu du Auria Iriarte tutoreak, etorkinekin eta bazterketa sozial arriskuan dauden pertsonekin lan egiten adituak. Bera ere borondatez inplikatu zen programarekin.
|
|
2013
|
|
|
Etxe batean sartu berritan geunden, eta hilabeteak oso luzeak ziren 9.000 pezetako jornalarekin. Zuek esango didazue beste haur bat behar al nuen!»«
|
Emakume
bakoitzak nahi dituen seme alabak desiatzeko eskubidea defendatzen lagun gaitzazuen eskatzen dizuegu gutun honen bidez. Guk pasatu genuen lotsara heldu beharrik gabe, etengabe ari baitira Espainia osoan emakumeak harrapatzen eta espetxeratzen abortatzeagatik»
|
|
|
Horien arabera, islamaren eta Jainkoaren mezua berdintasunezkoa da, eta ezin da premisa patriarkal bat islamikotzat hartu.
|
Emakume
bakoitzaren askatasunaren alde daude, gainera, eta Mendebaldetik burka edo hijaba zapalketa keinu gisa hartzea inposatze kolonialistatzat jotzen dute.
|
|
|
Ehun
|
emakume
bakoitzeko, gizon bat gaixotzen da.
|
|
|
Bularretakorik ez erabiltzeak gainkarga eragin dezake zerbikaletan, oinazea eta bularraldea erortzea, nahiz eta ondorio horiek
|
emakume
bakoitzaren genetikaren, gorpuzkeraren eta pisuaren araberakoak diren.
|
|
|
era zakar batean galdetuz.
|
Emakume
bakoitza banan banan sartzen zen orduan bulego hartara eta barruan ematen zituen hamarren bat minutu edo. Gehienetan, burumakur eta tristura iradokitzen zuen aurpegiarekin ateratzen zen jendea handik.
|
|
|
Erlaxazio eta arnasketa ariketak ere iradokitzen ditu, erditzea prestatzeko eta, jakina, kirol bortitzak saihesteko. Egoeran dagoen
|
emakume
bakoitzarentzat gomendatutako jarduera fisikoari buruzko argibideak eman behar ditu medikuak. Hala ere, badira batzuk ariketa oso errazak ahalbidetzen dute pelbis zoruko muskuluak indartzea bizkarra eta hankak, eta, hartara, haurdunaldi eta erditze ondoko prozesu osasungarriagoak.
|
|
|
3 urratsa. Baby showerren tokia eta ordua
|
Emakume
bakoitzak babyshower erako ordurik onena hauta dezake. Ohikoa da arratsaldeko jai bat antolatzea, merienda batekin batera doana.
|
|
|
14/ 2006 Legeak, Laguntza bidezko Ugalketa Lege gisa ezagutzen denak, honakoa ezartzen du: «in vitro ernalketa eta antzeko tekniken kasuan,
|
emakume
bakoitzean gehienez hiru enbrioi transferi daitezke ugalketa ziklo bakoitzean». Lehen ume probetaren jaiotzetik duela 35 urte in vitro ernalkuntzak asko aurreratu du Urtero, Espainian bakarrik, in vitro ernalketa ziklo baino gehiago egiten dira.
|
|
2014
|
|
|
...isika hauek progresoaren metafisika renandarra osatzen dute (Renan, halako maila batean, positibista kontsidera liteke, baina metafisika honekin guztiarekin aurretik), autoreak maiz historiaren hazkunde organiko gisa ere adierazi ohi duena418. Je regarde comme évident que le monde a un but et travaille à une oeuvre mystérieuse?, deklaratzen du Renan/ Philalèthek Dialogo Filosofikoetan419 Gizon
|
emakume
bakoitzaren axolarik gabe gidatzen du egoismo gora batek bilakabide historikoa, aurrerapenak galdatzen dituen prezio guztiekin gidatu ere: esklaberia, injustiziak?
|
|
|
gHandi. Eta, esandakoagatik bestela dirudien arren, ni ez naiz mitomanoa, are gutxiago opiomanoa edo opusmanoa, zin degizut ezetz??, bai baitakit gizon eta
|
emakume
bakoitza, berdin kulturazaleak zein kulturistak, bere ipurtzuloak ere bizi duela.
|
|
|
Genero sistemak arriskutsutzat jotzen du emakume emozionalareneredu hau, eta horregatik hainbat neurri hartzen ditu haren aurrean, arau sozialzorrotzak ezarriz. Alde batetik, emakumeen emozioak norbanakoaren esparruankokatzen ditu; ez dira konpartitu behar,
|
emakume
bakoitzaren emozioak dira, kaotikoak, antisozialak. Bestetik, eta aurrekoarekin lotuta, emakumeei loturikoemozioak eremu pribatuan, intimoan, mantendu behar dira (familian, lagunartean). Ez dira emozio publikoak edo formalak; ez dute zerikusirik ekonomiarekin esatebaterako.
|
|
|
Ugalkortasun tasa, lurralde garatuetan, 1 artekoa izaten da; hau da, batez beste
|
emakume
bakoitzak 1 ume artean izaten ditu bizitza osoan. Aldiz, garapen bidean dauden herrietan zazpi arteraino igo daiteke datua, esate baterako Nigerren.
|
|
|
4) Urtebetean lurralde batean jaiotzen direnen kopuru proportzionala, 1.000 biztanleko" 5) Lurralde bateko biztanle kopurua km2 ko. " 6) Urtebetean lurralde batera etorritako eta bertatik joandakoen arteko kendura proportzionala, 1.000 biztanleko" 7) Lurralde batean
|
emakume
bakoitzak batez beste izandako haur kopurua" 8) Urtebetean lurralde batean benetan izan den hazkundea, 1.000 biztanleko" 9) Urtebetean lurralde batean hiltzen direnen kopuru proportzionala 1.000 biztanleko.
|
|
|
Adituek ezker aldean lo egitea gomendatzen dute, batez ere haurdunaldiaren azken hilabeteetan Haurdunaldian lo egitea zeregin zaila bihur daiteke, batez ere azken hilabeteetan. Lehen etapetan ez dago kontraindikaziorik, eta
|
emakume
bakoitzaren erosotasunaren araberakoa da, baina tripak, tamaina handi batera iristen denean, ia ez du eroso jokatzen. Egoera horietan, ahoz behera lo egitea ezinezkoa da, eta ahoz gora, berriz, oso deseroso bihurtzen da, haurtxoaren pisuagatik.
|
|
|
Bakoitza oso modu berezian tratatu behar da, minbizi bakoitza delako desberdina. Ikerketei esker, laster,
|
emakume
bakoitzak izango du bere tratamendu espezifikoa. Aurrerapen itzelak ari dira egiten.
|
|
2015
|
|
|
Fernandezek aitortu du egoera kezkagarria dela. «Belaunaldien arteko ordezkapena bermatzeko, ama izateko adinean dagoen
|
emakume
bakoitzak 2,1 ume izan lituzke. Espainian, 1,4 ume da batez bestekoa».
|
|
|
Hamarkada batzuk badira ordezkatze tasara iristen ez dela; tasa hori 2,1 haurrekoa da
|
emakume
bakoitzeko, eta horixe da gutxieneko ugalkortasun indizea populazioak denboran iraun dezan bolumenik galdu gabe.
|
|
|
Ugalkortasun Adierazle Koiunturala (haur kopurua
|
emakume
bakoitzeko)
|
|
|
urtetik aurrera, ordu arte
|
emakume
bakoitzak, batez beste, 5 haur izaten zituen eta.
|
|
|
Zifra horretara iristerik ez da lortu geroztik, eta, gaur egun, ugalkortasunaren batez besteko indizea 2,5 haurrekoa da
|
emakume
bakoitzeko.
|
|
|
Esaterako, Ekialde hurbilean, Afrikan, Hegoaldeko Asian, Ekialdeko Asian, Pazifikoan, Latinoamerikan eta Karibean oso handia zen ugalkortasun tasa (6 haur baino gehiagokoa
|
emakume
bakoitzeko); Europan, Erdialdeko Asian eta Ipar Amerikan, berriz, apalagoa zen (3,5 haurrekoa emakume bakoitzeko).
|
|
|
Esaterako, Ekialde hurbilean, Afrikan, Hegoaldeko Asian, Ekialdeko Asian, Pazifikoan, Latinoamerikan eta Karibean oso handia zen ugalkortasun tasa (6 haur baino gehiagokoa emakume bakoitzeko); Europan, Erdialdeko Asian eta Ipar Amerikan, berriz, apalagoa zen (3,5 haurrekoa
|
emakume
bakoitzeko).
|
|
|
Handik 50 urtera, Saharaz hegoaldeko Afrikak baino ez du ugalkortasun tasa handia (5,1 haurrekoa
|
emakume
bakoitzeko).
|
|
|
Latinoamerikan, Karibean, Ekialde Hurbilean, Afrika iparraldean eta Hegoaldeko Asian moderatua da indizea (2,5 haur ingurukoa
|
emakume
bakoitzeko), eta Europan, Erdialdeko eta Ekialdeko Asian, Pazifikoan eta Ipar Amerikan, txikia (2 haur baino gutxiagokoa emakume bakoitzeko).
|
|
|
Latinoamerikan, Karibean, Ekialde Hurbilean, Afrika iparraldean eta Hegoaldeko Asian moderatua da indizea (2,5 haur ingurukoa emakume bakoitzeko), eta Europan, Erdialdeko eta Ekialdeko Asian, Pazifikoan eta Ipar Amerikan, txikia (2 haur baino gutxiagokoa
|
emakume
bakoitzeko).
|
|
|
urtean egindako txosten baten arabera, ugalkortasuna zertxobait handitu zen Europako zenbait herrialdetan, baina ez da aski izan ordezkapen tasara iristeko (2,1ekoa da
|
emakume
bakoitzeko, eta horixe da gutxieneko ugalkortasun maila populazio batek bolumenik galdu gabe iraun dezan denboran, migrazioak kontuan hartu gabe).
|
|
|
Horrela, Europa mendebaldeko herrialdeetan (Austrian eta Alemanian, adibidez) eta Europa Ekialdeko eta Hegoaldeko ia herrialde guztietan,
|
emakume
bakoitzak 1,5 haur baino gutxiago izan zituen 2014.
|
|
|
|
Emakume
bakoitzak gaur egun batez beste 1,3 haur dauzka Espainian, eta zifra hori oso urruti dago 1976.
|
|
|
urtekotik: orduan 2,8 haur izan zituen
|
emakume
bakoitzak.
|
|
|
urteko jaiotza kopurua izan zen ordezkatze tasara iritsi zen azkena (urte hartan, batez beste 2,2 haur izan zituen
|
emakume
bakoitzak).
|
|
|
Ameriketako Estatu Batuak, Kanada eta Europako herrialde batzuk izan daitezke horren adibide (Erresuma Batua, Frantzia, Herbehereak eta Eskandinaviako herrialdeak): jaitsiera apalagoak gertatu ziren bere garaian, eta gerora berriz ere gora egin eta orain oreka egonkor samarra lortu dute ugalkortasunean (bi haur inguru
|
emakume
bakoitzeko).
|
|
|
urtean (2,9 haur
|
emakume
bakoitzeko) eta 1998.
|
|
|
Desberdin jelosten zaizkio protagonista maskulino eta femeninoak. Eta gizon eta
|
emakume
bakoitza ere, desberdin. Itogarri oihularia da Keparen emaztearen jelosia; Juliak, berriz, gizonaren infideltasunei ezikusia egiteko joera du.
|
|
2016
|
|
|
38 arropa neurrian sartu nahian dabiltzan emakume mendebaldarrak musulmanei lezioak ematen hasteko ez daudela uste dute, eta burujabetzaren bidean, onena,
|
emakume
bakoitzaren prozesua errespetatzea dela.
|
|
|
Fitxa horietan telefono zenbakia jartzea bakarrik falta zen identifikazioa erabatekoa izateko, beste hainbat xehetasun jartzen baitzituen, izena eta abizenaren lehen letra barne.
|
Emakume
bakoitzari buruzko deskribapen guztiz intimoak egiten zituen, bakoitza bere horretan bakarra eta aldaezina zela frogatzeko.
|
|
|
Ez zuen inoiz pentsatu osabaren oinordeko bakarra zenik. Erdiko pistan,
|
emakume
bakoitzak hautatua zuen dantza lagun berria. Gainerako gizasemeak barran tokia hartuta zeuden jada.
|