|
2000
|
|
|
Beraz, hainbat ikasgaitan landu daiteke. Adibidez, gorputzaren atalak Giza Zientzietan ikas daitezke; gizon
|
emakumeen
arteko harremanak, matxismoa, feminismoa, sexismoa eta abar Giza Zientzietan lantzeko dira egokienak; sexu erasoak, aldiz, Etikan...
|
|
|
batetik," Evak Paradisuan sugearekin izandako pasadizoari egiten dio erreferentzia izenburuak, erruaren eta zigorraren figurak baititu eleberriak ardatz nagusitzat"; bestetik," gizakion arteko komunikazioarena, gizakion arteko erlazioak eta hor sortzen diren ulertu eta ezin ulertuak" (Egunkaria XII). Olaziregik gizon
|
emakumeen
arteko inkomunikazioaz dihardu:
|
|
|
Elgoibatar honek bere lehen liburuan hogeita bost narrazio eskaini dizkigu. Narrazio hauetan guztietan erotismo, sentsualitate eta gizon
|
emakumeen
arteko harremanekin topo egin dezakegu. Honela," erdi tabu edo (izan) diren gaiak lotsa zuririk gabe jorratzeko gogoa" (Jakin 106) erakutsi du.
|
|
|
batzuetan, gertaera hauek pertsonaien obsesio bilakatuko ditu. Izan ere, kontakizun labur hauek gizon
|
emakumeen
arteko harremanen ikuspegi berezia eskaintzen dute: bikoteen arteko adar-jotzeak, gaizki ulertuak, jelosiak, gorrotoa, maitasuna, adiskidetasuna Askotan harreman horiek pertsonaien ilusio iturri bakarra izango dira.
|
|
|
Eta ahalketu egin nintzen. Baina, neure zelataldiaz ahalke banintzen ere, ez naiz nehoiz ere damu izan orduan egin nuenaz, zeren gizon
|
emakumeen
arteko harremanen munduan loreak eta harri preziatuak ez baitira egunorozko kontuak, eta eszena labur hura, aldiz, diamante landu bat bezala oroitzen dut, bere baitan eguzki tipi bat gordetzen duena eta denboraren urrunetik, oraino ere, noizbehinka, izpi distiratsuren bat igortzen didana.
|
|
2001
|
|
|
Aurreko lerroetan ikusi dugun modura, literaturaren eta idazketaren gaineko hausnarketez gain, gizon emakumezkoen arteko harremanak ditu hizpide Rossetti-ren obsesioa k. Bihotz bi nobelan hasitako ildoari jarraiki, sexuen arteko inkomunikazioak amodio kontzeptu desberdinak, gizon
|
emakumeen
arteko mixeria eta beharrak, berriro ere maisutasunez testuratu dizkigu Saizarbitoriak. Baina oraingo honetan senar delirante baten ordez, ironia handiz idazle gisara aurkezten den protagonista maskulinoaren sedukziosaioak testuratu dizkigu.
|
|
|
, (1996): . Gizon
|
emakumeen
arteko tirabirak kontatu ditu R.Saizarbitoriak?, El Correo, 96, 64 (Bihotz bi ren aurkezpenaren kronika) (ibid. El Diario Vasco, 96, 69).
|
|
2002
|
|
|
Ironia handiz kontatutako gertakariotan, ezustekoa hartzen dugu trama sarearen atzean antzematen dugun Kutz doktore indartsuaz jabetzen goazen heinean. Liburuaren aurkezpenean egileak esan zuen bezala, gizarteak guztiongan eragiten dituen kontrol eta manipulazioa, gizon
|
emakumeen
arteko harremanak, urruntasuna eta desterrua, Euliak ez dira argazkietan azaltzen eleberria zeharkatzen duten gogoetagaiak dira. Eleberriaren amaiera irekia, pertsonaien tratamendu hotza, idazkera dinamikoa, testuaren erakarmena areagotzen duten elementuak ditugu. b.2) Koldo Izagirre (1953)
|
|
|
Eta ene garai hartako umorea ere halakoa zen, nik uste. Neure esperientzia txar haien ondoren, ziniko samarra sentitzen bainintzen, gizon
|
emakumeen
arteko harremanei buruzko kontuetan.
|
|
|
Izan ere, amak ziurtasunak ditu eta nik zalantzak. Amak umetan ikasi zuen zer nolakoak izan behar zuten gizon
|
emakumeen
arteko harreman zuzenek, elizaren dotrinaren bidez, eta ideia haiei eutsiko die hil artean, edonoren gainetik pasatu behar badu ere. Nirea, beraz, beste kontu bat da, neure zalantzei eta neure ezintasunei lotua.
|
|
2003
|
|
|
Teilatuen ganetik Andra Mariko elizea ta Lumo bere elizagaz ikusten ebazan" (38). Umetan
|
emakume
artean hazi zela aitortzen du protagonistak, aita itsasgizona zelako: " Ni emakumez inguratuta bizi nintzanien ume bat nintzen" (47);" Oin beste anaije gaztiau bat dekot, baina orduen seme bakarra nintzen.
|
|
|
Apaiza, jendeari begira, ostia eskuan zeukala kopoi ganean, zurubiak bajatzen hasi zan eta Jauna hartzera zoazten
|
emakumeen
arte, gizon bakar bat ikusten zan: Fernando.
|
|
|
Nafarroako epaile, fiskal eta abokatuen ordezkariek balantze publikoa egiteko eguna. Auzitegi Nagusian, ohiko handitasun eta seriotasuna lege gizon
|
emakumeen
artean. Haien aurrean, foru elkargoko erakunde gorenetako buruak.
|
|
2004
|
|
|
Jony mutil jatorra, Txuko eta Patxi adiskideak, Pirata zakurtxoa, beste galaxia batetik gizakiok aztertzera etorritako lagunarekin harreman estua duen aitona, Jony txora txora eginda daukan Estitxu, titi pare ederraren jabe den bere lagun Pitu, Bitxor tabernaria eta abar. Bizitzako gorabeherez dihardu komikiak, gizon
|
emakumeen
arteko harreman korapilotsu samarrak eta gizarte kapitalista honi egiten zaion kritika agertzea ahaztu gabe.
|
|
|
Nire zale itsua zen Adela, erantzungailuan noiznahi uzten zizkidàn mezuek aditzera ematen zutenagatik bai behintzat. Baina haren mezuak zuzenegiak ziren, eta haren ideiak, gizon
|
emakumeen
arteko harremanei buruzkoan, guztiz aurkakoak, nik orduan nituenekin alderatuta: " Egun bateko kontuak nahi dituzu zuk; nik, berriz, bizitza osorakoak", esan zidan behin batean, esaldi hartan bere filosofia laburbildu nahiko balu bezala.
|
|
2005
|
|
|
–Amatasuna tranpa bat ere izan daitekeelako, gero gizonek aprobetxatzen dutena, emakumea gizonaren esklabo bihurtzeko. Eta gizon
|
emakumeen
arteko maitasuna ere beste tranpa bat dun askotan, berdinetik berdinera ez bada?
|
|
|
–Bada, hura zeruan badago, infernura joango naiz ni! Baina zer jakin dezake zu bezalako pertsona batek gizon
|
emakumeen
arteko harremanez. Zuk izan al duzu inoiz mangeratxo bat esku artean?
|
|
|
Aurkezpen honekin amaitzeko eta puntu bakoitzaren azterketari ekin aurretik, ez nuke aurrera jarraitu nahi ezinbestekoak diren eskerrak eman gabe. Lehenik, legitimotasun osoz emakumezkoak gizonezkoekin batera berdintasunean Alardeanparte hartzeko eskubide osoa dutela aldarrikatuz lehen urratsa eman zuten emakume eta gizonei, beren ekimenari esker gure gizarteko beste injustizia bat agerianutzi dutelako eta gizon
|
emakumeen
arteko bizikidetza justua helburu, inoiz elkarezagutuko ez lukeen jendea elkar ezagutzea eta biltzea posible egin dutelako (emakume, tradizionalistek, ere beren esker ona adierazi lukete; izan ere, inoizez bezala, Alardearen aitzakian biltzeko eta antolatzeko aukera izan baitute, etahori bai dela aurrerapauso historikoa!).
|
|
2006
|
|
|
Nola ulertuko ditugu, esaterako, jainko jainkosa eta gizon
|
emakumeen
arteko harreman afektiboak eta erotikoak. Maitasuna eta sexu loturak, agerikoak ez ezik, oso ohikoak dira epikan:
|
|
|
Homerok lege zerutar asko jasotzen ditu, tarteka, testuetan, inola ere hautsi ezin diren legeak. Maiz errepikatzen du giza legeak zer eskatzen duen56, gizon
|
emakumeen
artean legezkoa zer den57 Jainkozko lege horiek adierazteko erabiltzen duen formula jakinduriazko esapide zaharrena da, antzinako gizarteetan filosofiatik gertuen zegoen formula, hain zuzen.
|
|
|
Zeusen borondatea den neurrian, lege naturala edo ohitura ere bada qe/ uj, maila apalago batean: maiz adierazten baita legeak zer eskatzen duen (h qe/ uj esti) 5; edo, gizon
|
emakumeen
artean legezkoa zer den (h qe/ uj anrwpwn pelei andrwon hde gunaikwn) 6; edo, abegitasun legeak zer agintzen duen (a te ceinoij e/ uj estin) 7; edo, txiroa eta eskalea nola tratatu behar diren begirunez8; edo, odol eskubideak zer diren9; edo, gurasoen eta seme alaben arteko harremanetan zer behar den10.
|
|
2007
|
|
|
Eta errealitatearekiko topatze hau ez da nola hala suertatzen, modu eta molde jakinetan baizik. Hizkuntza ez baita errealitatea atzemateko tresna soila, ezta gizon
|
emakumeen
arteko adierazpide, komunikabide hutsa; besterik ere bada hizkuntza: gizon emakume egiten gaituen zera, hots, gizaki (de) bihurtzen gaituena.
|
|
|
berdinak direlako beren artean, eta bestelakoak beste talde batzuetan eragi (te) n dutenetatik719 Hein horretan nazioaren kontzeptua erlatiboa da, «berekitasunaren» esferak erlatiboak diren bezala: hein batean nazio diferenteak kontsideratzen ditugunak (etnikoki edo linguistikoki, adibidez) izan litezke beste erlazio batean nazio bat bera (administratibo politikoki, esate baterako), edo beste hainbeste alderantziz; eta nazio (linguistiko) aren barruan ere diferentzia dialektalak daudenez, eta gizon
|
emakumeen
artean diferentzia kulturalak, esan daiteke jende batzuk eta besteak modu diferenteetan direla nazionalak, modu ezberdinetan txertatzen direla nazioan720 Baina nazioaren esanahi edo modu ezberdinok lotuak eta esanahi oinarrizko, jatorrizko batek esplikatuak daude.
|
|
|
Poeta bakoitzak, idazle bakoitzak, eraberritzen du pixka bat (poesiaren eta literaturaren ekarpen nagusietako bat horretantxe datza). Eta solas oro, elkarrizketa oro gizon
|
emakumeen
artean, besterik ez da, mundu ikuskera aldarazten elkar aritzea baino. Hizkuntza elkarrizketan beti berriro birsortzen ari da; eta beti berriro aldatzen ari da hizkuntzaren mundu ikuskera hiztunen arteko dialogoan atergabe.
|
|
2008
|
|
|
noizean bai behintzat, albisteari halako egiazkotasun zehazgabe bat ematen ziotèn zurrumurruak?, Villalbako jauregian ez zen hartarako aukerarik txikiena ere izaten. Markesa anderea, izan ere, festazalea izan zitekeen, baina oso zen katolikoa gizon
|
emakumeen
arteko harremanei buruzkoetan; hots, atsegin zuen festa, baina muga batzuen barruan, gorputzen arteko gutxieneko distantzia batek, zentimetro soil batek, milimetro batek, ematen baitzion balsari ere bere duintasuna, bere garbitasuna?, lizunkeriatik guztiz bereizten zuena; ez zuela, alegia, bere festetan eskandalurik nahi!
|
|
|
kristau zati hura, bai, muinaren muinarekin lotua behar zuena, hain zirudien markes jaunak, zati batean ez ezik, osotasunean ere elbarri. Ez zen hura gizon
|
emakumeen
arteko harremanez mintzatzen zirèn lehen aldia; bai, ordea, halako seriotasun eta halako egiazkotasun batekin mintzatzen zirèn lehen aldia. Ordura arteko solasetan, izan ere, kontsulak markes jauna zirikatzen zuen, erotismoarekin lotutako kontzeptu labainkorrak erabiliz, edo kontatzen zizkion aldian behin berdekeria gordinak, gatz eta piper, zeinei markes jaunak erantzuten baitzien edo karkaila batekin edo beste berdekeria batekin, hura ere ez baitzen kontu haietan herrena; kontsulak eta markes jaunak bideratutako solas haiek, baina, gehiago zuten jolasetik, txantxatik?
|
|
|
–erantzun zion kontsulak, betazalak hiru aldiz itxi eta beste hainbatetan irekitzen zituela?. Garbi esango dizut, izan ere, zer pentsatzen dudan gizon
|
emakumeen
arteko harremanez. Ene ustez, emakumeak bere sabela du lur bakar, eta beraz, sabela du amets eta sabela errealitate.
|
|
|
–(?) Errudunak bilatzerakoan, ez jo ene emaztearengana eta ez jo kalonje jaunarengana, nik neuk baitaukat guztiaren errua; zer uste duzu, bada, ene emazteak jokatu duen bezala jokatuko zuela, histeriak jota zuk diozun moduan, nik huts egin izan ez banio? Baina zu zeu ere ez zaitut errudun egiten, kontsul jauna, ziur nagoen arren ez ginela orain arduratzen gaituen gaiaz mintzatzen egongo, baldin eta zuk gizon
|
emakumeon
arteko harremanei buruzko iritzi ausart haiek eman ez bazenizkit, ni neu erori bainintzen, azken batean, zure teorien sareetan, mozolo ergel bat banintz bezala, zeren ni ez bainaiz nerabe bat?
|
|
|
Etorriko den gizateria baten aitzindari dira horretan. Baina gizonezkook, gerrako zauriak harrokeriaz erakusten baditugu ere, beldurra diogu orratz bat azalean sartzeari, jarraitu nuen eta onespen edo gaitzespen marmario batzuk entzun ziren gela barruan, gizon
|
emakumeen
arteko lehiak oraindik funtzionatzen duen seinale.
|
|
|
Maitasun betegina lurreko amorosen arteko maitasun harremanei aurkajarriz aurkezten du eta, hala, osagai berriari egiten dio tartea: lurreko gizon
|
emakumeen
arteko maitasuna. Gisa honetan, biga rren koplak maitasun mundutarraren gaiari irekitzen dio bidea, IV.etik
|
|
|
Hirugarren atalean hainbat eragileren gogoetak datoz: gizon
|
emakumeen
arteko berdintasun eza dela erruduna, instituzioak gutxi inplikatzen direla, orain arteko neurriak ez direla aski garbi geratu dela... ardurak banatzeko orduan ez datoz bat: batzuek erakundeak jotzen dituzte egoera benetan aldatzeko arduradun gisa, eta besteek gizarte osoaren esku hartzea aldarrikatzen dute, arlo guztien parte hartzea denei eragiten dien arazo hau sustraitik erauzteko.
|
|
|
Esana dago markes jaun andereek festa bat antolatzeko ohitura zutela aldika, bazkaria edo afaria eta dantza; haietan, baina, aberatsek eta nobleek antolatutako hainbat festa minoritario sekretu bakanetan ez bezala, zeinetan parte hartzaileek orgiari eta eskandaluari bidea ematen baitzieten –noiznahi zabaltzen ziren... noizean bai behintzat, albisteari halako egiazkotasun zehazgabe bat ematen ziotèn zurrumurruak–, Villalbako jauregian ez zen hartarako aukerarik txikiena ere izaten. Markesa anderea, izan ere, festazalea izan zitekeen, baina oso zen katolikoa gizon
|
emakumeen
arteko harremanei buruzkoetan; hots, atsegin zuen festa, baina muga batzuen barruan, gorputzen arteko gutxieneko distantzia batek –zentimetro soil batek, milimetro batek– ematen baitzion balsari ere bere duintasuna –bere garbitasuna–, lizunkeriatik guztiz bereizten zuena; ez zuela, alegia, bere festetan eskandalurik nahi! Markes jaunarekin arazo haiek izan zituenetik, dena dela, markesa andereak ez zuen festa haietan pentsatu ere beharrik –norekin dantzatuko zuen berak, bada, markes jaunarekin ezin bazuen? –, nahiz eta, pentsatu ere, pentsatu beharra zuen hartan aldian behin, markes jaunaren aurkako halako erresumin bat nagusitzen zitzaiola, hain zen markes jauna dantzari bikaina eta hain memento onak pasarazi zizkion berari, markesa andereari!
|
|
|
kristau zati hura, bai, muinaren muinarekin lotua behar zuena, hain zirudien markes jaunak, zati batean ez ezik, osotasunean ere elbarri. Ez zen hura gizon
|
emakumeen
arteko harremanez mintzatzen zirèn lehen aldia; bai, ordea, halako seriotasun eta halako egiazkotasun batekin mintzatzen zirèn lehen aldia. Ordura arteko solasetan, izan ere, kontsulak markes jauna zirikatzen zuen, erotismoarekin lotutako kontzeptu labainkorrak erabiliz, edo kontatzen zizkion aldian behin berdekeria gordinak, gatz eta piper, zeinei markes jaunak erantzuten baitzien edo karkaila batekin edo beste berdekeria batekin, hura ere ez baitzen kontu haietan herrena; kontsulak eta markes jaunak bideratutako solas haiek, baina, gehiago zuten jolasetik –txantxatik– eta desio erreprimitu onartutik beste zerbaitetik baino; horregatik, markes jaunak, kontu hari buruzkoan egin zezakeèn irakurketa ia bakarraren arabera, konbentzitua behar zuen kontsul jauna orduan ere txantxetan ari zitzaiola –kontsul jaunaren berrogei urteko ezkontza ustez sendoak ez zion markes jaunari, beharbada, beste modu batean pentsatzeko tarterik uzten–, baina hara:
|
|
|
–Ezin uka Platonek irtenbide gozoak eskaintzen dizkigula noizean behin, gure animaliazko izatea espiritualtze aldera... –erantzun zion kontsulak, betazalak hiru aldiz itxi eta beste hainbatetan irekitzen zituela– Garbi esango dizut, izan ere, zer pentsatzen dudan gizon
|
emakumeen
arteko harremanez. Ene ustez, emakumeak bere sabela du lur bakar, eta beraz, sabela du amets eta sabela errealitate.
|
|
|
"(...) Errudunak bilatzerakoan, ez jo ene emaztearengana eta ez jo kalonje jaunarengana, nik neuk baitaukat guztiaren errua; zer uste duzu, bada, ene emazteak jokatu duen bezala jokatuko zuela, histeriak jota zuk diozun moduan, nik huts egin izan ez banio? Baina zu zeu ere ez zaitut errudun egiten, kontsul jauna, ziur nagoen arren ez ginela orain arduratzen gaituen gaiaz mintzatzen egongo, baldin eta zuk gizon
|
emakumeon
arteko harremanei buruzko iritzi ausart haiek eman ez bazenizkit... ni neu erori bainintzen, azken batean, zure teorien sareetan, mozolo ergel bat banintz bezala, zeren ni ez bainaiz nerabe bat... eta zeren alferrikakoa baita, 51 urte dituzunean, atzekoz aurrera irakurri eta 15 urte bazenitu bezala portatzea, arduragabe bat bezala. (...) Nik desegin dut etxeko giroa, eta nik berregin dut, badakizu bizitzari buruzko kontzepzio aski kristaua dudala funtsean, are kristauagoa esperientzia honen ondotik(...).
|
|
2009
|
|
|
Generoa ez da garrantzitsua niretzat. Bitxia da,
|
emakumeak
arte irudietan ikusiak izateko agertzen ohi direlako, baina nire emakume irudietan alderantziz da: haiek begiratzen dizute.
|
|
|
Guztia lana, familia eta bizitza pertsonalaren batzearen aldeko urratsak emateko. Sinatzaileen ustez" gizon
|
emakumeen
arteko Aukera Berdintasuna printzipio orokor funtsezkoa da gure gizarteetan, baina berdintasuna formalki aitortua den arren, herritarren benetako berdintasunaz hitz egitea galarazten duten gizarte jokabideak aldatu behar ditugu". Sinatzaileek itunaren bidez" generoen arteko harreman berriak finkatu nahi" dituzte.Itunaren martxa jarraipen batzorde batek aztertuko du.
|
|
|
Nire bi lankideak harriturik esloganari eta fondoko marrazkiari so geratu ziren bitartean, nik fondoko marrazkiari erreparatu nion. Autobus geltoki batean itxoiten zeuden gizon
|
emakumeen
artean, arraza desberdineko jendea atzematen zen. Ilaran azkena, ustez espainola zen gizon zaharkitu bat agertzen zen.
|
|
|
Memoria ariketak parrandan ere, gure kultura katolikoan baztertu ditugun horiek, Atxo Fun Funen egindako ikuskizun erotikoak, gizon
|
emakumeen
arteko harremanak, bikoteetako adin tarteak. Durango ñimiñoan tigreak txakur eta untxiekin ikusi ditugu dantzan, katalanak poesia irakurtzen, argitalpen proiektu suizidak letrak hedatu nahian, lan profesionala soldata prekarioekin.
|
|
|
Harreman horretatik abiaturik, epaitu daiteke, bada, gizakiaren kultur maila. Harreman horren ezaugarriaren arabera atzeman dezakegu zer neurritan gizakia bihurtu den berarentzat generiko, gizaki, eta horrela balioetsia den; gizon
|
emakumeen
arteko harremana gizakien arteko harremanik naturalena da... Harreman horretan agertzen da ere zein neurritan beste gizakia, gizaki den heinean, bihurtu den berarentzat behar bat, zein neurritan bere existentziarik indibidualenean, aldi berean izaki soziala den" 44 Harreman hori da, bada, benetako eta egiazko zibilizazioaren adierazlea.
|
|
2010
|
|
|
Hilabete honetan aurkeztuko du Emakundek bosgarren berdintasun plana, emakumeak ahaldundu, gizon
|
emakumeen
arteko denbora banaketan lagundu eta biolentziaren kontrako lana helburu dituela. Denboraren banaketarekin kezkatuta dago Arantxa Elizondo:
|
|
|
Hala, bada, Goethek noiznahi zituen gizon
|
emakumeen
arteko harremanak aztergai, korapilo bat askatu orduko sartzen zen beste korapilo batean?, eta nobela hartan ez zen gutxiago izan. Kapitainak, Eduardek eta Charlottek duten elkarrizketetako batean, hiru protagonistek, ez dakit gogoratuko zaren, Damaso, baina Ottilie zen laugarrena?
|
|
|
Fluorra eta sodioa ziren desoreka eta ezegonkortasuna, eta ni oreka. Fluorra eta sodioa ziren ametsa, amesgaizto noiznahi bihur zitekeena, gizon
|
emakumeen
arteko harremanak erreakzio kimikoak baino konplexuagoak dira, azken batean?, eta ni nintzen amets betea. Fluorra eta sodioa ziren desio asegaitzen gosea eta egarria, eta ni desioen gainetik zegoèn arrano asebetea.
|
|
|
Gehiegizkoa irudituko zaizu, eta badakit zer esango didazun: gizon
|
emakumeen
arteko harremanak konplexuagoak eta korapilatsuagoak direla, bai, baina baita esker onekoagoak eta atsegin emaileagoak ere, eguneroko borrokaren eta etengabeko ahaleginaren fruituak alferkeriarenak eta erosokeriarenak baino zaporetsuagoak direlakoan. –Eta gizon emakumeak Jainkoak bedeinkatuak dira, gainera, ezkontzaren sakramentuaren bitartez?, erantsiko didazu.
|
|
|
paleolitiko edo neolitikoko maitasuna?? Esan nahi dizudana da gizon
|
emakumeen
arteko maitasuna, denboraren joanean, higatu egiten dela. Pio Barojak ere ematen ditu arrazoi batzuk, gizonezkoak biologikoki poligamoak ote garen, kulturalki monogamoak garen arren, eta kontraesan hori ere arituko da bere eragina egiten burmuinetako gordelekuren batetik: zergatik ote da, bada, gizonezkoa emakumezkoa baino infidelago??, txakurraren eta nagusiaren artekoa nekez.
|
|
|
zergatik ote da, bada, gizonezkoa emakumezkoa baino infidelago??, txakurraren eta nagusiaren artekoa nekez. Gizon
|
emakumeen
arteko haremanetan, erreferentzia marra mugikorra da, gaur hemen dago, bihar han, partaide bakoitzaren interesen arabera?, eta marraren mugimendu gero eta bizkorragoak, harremanak gaiztotzen direnean, bataren nekeak eta bestearen zeloak bitarteko, kontuak ez du atzerabueltarik, egonkortasun guztiak desegonkortzen ditu, etorkizunaren zerumugan ekaitz eta naufragioaren ideia marraztuz; txakurraren eta nagusiaren artekoan, aldiz, marra beti dago bere lekuan, edo ia beti, herrien mugak zaintzen dituzten urkien lerroa bezala, harremanen egonkortasuna bermatuz eta sendotuz, orekan eta bizi-pozean oinarritutako maitasunaren mesedetan, leialtasuna beti hortxe?
|
|
|
" Pilatutako esperientzia horretatik ikasten ahalegindu gara, eta jakintza hori gizarteko beste esparru batzuetan aplikatzen dihardugu azken urteotan", azaldu du Aldekoak. Batetik, emakumeen eta gizonen artean aukera berdintasuna sustatzeko prozesuak gidatzen dituzte eta, besteak beste, Emakunderen homologazioa lortu berri dute gizon
|
emakumeen
arteko berdintasun gaietan laguntza teknikoa emateko aholkularitza gisa. " Aipatu, orain gutxi hasi garela alor honetan Getxoko Udalarekin elkarlanean", Elhuyar Aholkularitzaren Bizkaiko lantaldearen koordinatzaileak zehaztu duenez.
|
|
|
Gehiegizkoa irudituko zaizu, eta badakit zer esango didazun: gizon
|
emakumeen
arteko harremanak konplexuagoak eta korapilatsuagoak direla, bai, baina baita esker onekoagoak eta atsegin emaileagoak ere, eguneroko borrokaren eta etengabeko ahaleginaren fruituak alferkeriarenak eta erosokeriarenak baino zaporetsuagoak direlakoan. " Eta gizon emakumeak Jainkoak bedeinkatuak dira, gainera, ezkontzaren sakramentuaren bitartez", erantsiko didazu.
|
|
|
paleolitiko edo neolitikoko maitasuna...? Esan nahi dizudana da gizon
|
emakumeen
arteko maitasuna, denboraren joanean, higatu egiten dela —Pio Barojak ere ematen ditu arrazoi batzuk, gizonezkoak biologikoki poligamoak ote garen, kulturalki monogamoak garen arren, eta kontraesan hori ere arituko da bere eragina egiten burmuinetako gordelekuren batetik: zergatik ote da, bada, gizonezkoa emakumezkoa baino infidelago? —, txakurraren eta nagusiaren artekoa nekez.
|
|
|
zergatik ote da, bada, gizonezkoa emakumezkoa baino infidelago? —, txakurraren eta nagusiaren artekoa nekez. Gizon
|
emakumeen
arteko haremanetan, erreferentzia marra mugikorra da —gaur hemen dago, bihar han, partaide bakoitzaren interesen arabera—, eta marraren mugimendu gero eta bizkorragoak —harremanak gaiztotzen direnean, bataren nekeak eta bestearen zeloak bitarteko, kontuak ez du atzerabueltarik— egonkortasun guztiak desegonkortzen ditu, etorkizunaren zerumugan ekaitz eta naufragioaren ideia mar...
|
|
|
Hala, bada, Goethek noiznahi zituen gizon
|
emakumeen
arteko harremanak aztergai —korapilo bat askatu orduko sartzen zen beste korapilo batean—, eta nobela hartan ez zen gutxiago izan. Kapitainak, Eduardek eta Charlottek duten elkarrizketetako batean, hiru protagonistek —ez dakit gogoratuko zaren, Damaso, baina Ottilie zen laugarrena— erreakzio kimikoekin parekatzen dituzte giza harremanak.
|
|
|
Bilboko Arte Eder Museoa bisitatuz, erromeriatik estilo internazionalista modernora pasa eta oraindik hortik irten ez garela pentsatuko du ikusleak. Euskal Herrian
|
emakumeek
artea egiten ez dutela susmatuko du orobat, ez baitago bertako emakume baten lana ikusteko aukerarik; argazkilaritza eta bideoa sekula landu ez direla ulertuko du ere. Eta museo historiko batean arte garaikideak lekurik ez duelako aitzakiak ez dit balio:
|
|
|
Hizkuntza erromantzeetan irakurtzen zituen zenbait istoriok, ordea, gizon
|
emakumeen
arteko amodioa zerbait gozo eta desiragarria izan zitekeela pentsarazi zioten, liburuetako maitaleek behintzat sugarretan zeukaten bihotza, izerditan azala, dardaretan eskuak elkarrekin topo egin behar zutenean, eta gogoa abaildurik beti maitea urruntzen zitzaienean. Hainbeste poema eta ipuin irakurtzearen irakurtzez, iritsi zen barruntatzera munduan ez zela gauzarik hain eder ez plazentik, nola amorantearen gorputza biluzgorririk (halakorik imajinatze hutsa bekatu larria izan zitekeela sumatzen zuen arren, erromatar katoliko nahiz luteranoentzat).
|
|
2011
|
|
|
Hortaz, dekretuak azaltzen duenez, hamalau aste baino gutxiagoko haurdunaldia eteteko, klinikak osasun eta higiene baldintza guztiak bete behar ditu, eta abortuak egiteko kontsultak eta tresneria izan behar ditu, hala nola ginekologia kontsulta, anestesia eta suspertze tresneria, analisiak egiteko aukera izatea eta ekografiak egiteko tresnak. Antsoaingo klinikak abortuak hamalaugarren astea baino lehen egingo dituela adierazi du Jose Gurrea ginekologoak.Urtero, 600 eta 700
|
emakume
artean joaten dira, halabeharrez, Nafarroatik Euskal Herriko eta Espainiako kliniketara abortatzera. Antsoaingo klinika administrazioak abortatzera bideratzen dituen emakumeak artatzeko gai izango dela esan du Gurreak.
|
|
|
Guztiaren gainetik, herritarrek profitatu dute momentua euren kezkak eta aldarriak entzunarazteko, biharko Euskal Herriak, bestelako Euskal Herri horrek, erabateko aitortza edukitzeko urratsak emateaz gain, justizia soziala eta gizon
|
emakumeen
arteko berdintasuna izan ditzan ipar, etorri berri direnek eduki ditzaten bertan jaiotakoen eskubide berberak, kontzientzia ekologikoa sakon errotua, irakaskuntza eredu aurrerakoia, kulturgintza berritzailea eta euskara eguneroko zeregin orotan normalizatua.
|
|
|
Izan ere, apezak atsegin izaten zuen, ezkontzaz ari zenean eta senar emazteek elkarri zor ziotèn fideltasun ezin estuagoaz, kanpandorreko zikoinak aipatzea, zeren eta haiek ere, arra eta emea? bizitza osoan baitzebiltzan elkarrekin, eta halatan izaten ahal ziren hegazti airos haiek gizon
|
emakumeen
arteko leialtasunaren eredu.
|
|
|
Orduak eman nitzakeen eleberri horri buruz hizketan, baina ez nuen solaskiderik inoiz aurkitu, eta, kolpetik, hondartza bete jenderen erdian aurkitzen nuen bat, neu eserita nengoen lekutik gertu. Nortasunaz, beste bat izan nahiaz, gizon
|
emakumeen
arteko harremanaz eta beste hainbat gairi buruz jarduteko antola daitekeen tresna literariorik borobilenetako bat zela iruditzen zitzaidan eleberria, ia ia ordulari suitzar batek bezala funtzionatzen zuena, metafora kaxkar bat erabiltzearren. Bigarren mailako pertsonaia batzuk ere, kartzelako zaindaria edo fiskala, esate baterako, miresgarriak ziren.
|
|
|
8 Denentzako kalitateko hezkuntza bat bermatzea; haren ezaugarriak izango dira balioetan prestatzea, dibertsitateari arreta ematea eta gizon
|
emakumeen
arteko berdintasunean aurrera egitea. Interkulturalitatea eta gutxiengoak errespetatzea bultzatuko du, batzuen eta besteen arteko aldeak orekatuko ditu, eta, etengabeko arreta emanez, haurraren aukerak ahalik eta gehien garatzea bermatuko du, bizitzako lehenengo urteetatik nerabezarora arte.
|
|
|
3 Telesail hauetan arrakasta duen emakumearen estereotipoa ospearen lorpenari oso lotuta agertzen da, ikuskizunetara zedarritzen den ospeari atxikita alegia. Ez da emakumeen nabarmentasun intelektuala agerian geratzen, baina
|
emakumeak
artearen alorrean eta etxean arrakasta lortu dezakeela erakusten duten estereotipoak behin eta berriz errepikatzen dira. Garaiz kanpoko emakumearen eredu hori, itxurazko modernitatez mozorroturik agertzen da telesail horietan.
|
|
|
Gizon
|
emakumeen
arteko berdintasunari dagokionez, egun dagoen biolentziaren aurkako plana berrikusi litzakeela uste dugu. Izan ere, 2006koa da eta, diagnosi gaurkotu bat egitea lehenesten dugu sexu indarkeriaren aurkako plan berri bat egiteko.
|
|
|
Era berean, gizon
|
emakumeen
arteko berdintasuna bermatzeko neurriak hartzea ezinbestekotzat jotzen dugu. Horretarako herritarren parte hartzea eskatzen duten ekintza, iritzi edota proiektuetan lan egin da berdintasun hori garantizatzeko.
|
|
|
Nolako umorea egin nahi dugu
|
emakumeok
arte eszenikoetan tesinan oinarritutako hitzaldia eskainiko du
|
|
|
Joan den ostegunean hasi ziren eta bihar, otsailak 10, bukatuko dira Leire Ibarguren azpeitiarraren hitzaldiarekin. Ibargurenek berak egindako Nolako umorea egin nahi dugu
|
emakumeok
arte eszenikoetan tesinan oinarritutako hitzaldia eskainiko du Billabonako Mintzolan, 18:00etan hasita.
|
|
2012
|
|
|
Gipuzkoako Guraso Bananduen elkarteak AGIPASE, Lasarte Oriako Udala eta Emakumeen Zentro Zibikoaren elkarlanarekin," Familia Berdintasunean" programa jarri du martxan Lasarte Orian. Hitzaldi eta tailerren bitartez, gizon emakumeen aukera berdintasunari buruz sentsibilizatzea du helburu.HitzaldiaElkarteak" Gizon
|
emakumeen
arteko berdintasuna: erronka edo errealitatea" hitzaldia eskainiko du gaur arratsaldean Villa Mirentxun.
|
|
|
Norbere buruarekiko errespetu handiagoa eta elkarrekiko errespetu handiagoa. Ez egiteak ez dakarkigu inolako onurarik emakumeoi; aitzitik, bere hartan betikotzen ditu gizon
|
emakumeon
arteko desberdintasunak. Zer egiten gaitu gizon emakume, ezpada geure duintasunak?
|
|
|
–zioen neskameak bere almidoi potoa lekuz aldatuz?. Zoaz hemendik arbendolak xehatzera;
|
emakume
artean muturra sartuta zabiltza beti; horrelakoetan nahasteko itxoin ezazu, ume ziztrin horrek, harik eta kokotsean bizarra eduki arte.
|
|
|
Saizarbitoriaren liburua euskaraz daukagun aukera ona da badiouriar lacaniar motiboa sakontzeko. Gizon
|
emakumeen
arteko harremanei buruzko galderari erantzuten dio: " Ez zait iruditzen hori baino gauza interesgarriagorik denik munduan".
|
|
|
Duintasuna mantendu zuen, baina ahaztu egin zuten eta ia miserian hil zen bihotzeko batek jota, bakarrik, ahulduta eta botilez inguratuta. Egun batzuk lehenago bere obra miresten zuen kazetari bat joan zitzaion etxera pentsatuz
|
emakume
artean arin, adimentsu eta umoreduna aurkituko zuela eta, aldiz, atso zaharkitu eta etsi bat besterik ez zuen kausitu. Komeni da, beraz, Hona hemen gu biok liburu hau irakurtzea ikusteko nolakoa izan zen Dorothy Parker handia bere sasoi onenaren gailurrean zegoenean.
|
|
2013
|
|
|
Izan ere, denborarekin gutxi aldatu diren giza harremanak dituzte ardatz: gizon
|
emakumeen
artekoak, senar emazteen artekoak, maitale, lagun, guraso seme alaben artekoak. Familia, zentzurik zabalenean, eta bere zirkunstantziak harrapatzen dituzte, begirada zorrotz, arretatsu, sarri zirtolari batekin.
|
|
|
Halaber, emakumeentzat bakarrik diren beste zerbitzu batzuk sortzeko ideiak ere badaude; taxiak eta autobusak, adibidez. Batzuek, ordea, uste dute egitasmo horiek are gehiago handitzen dutela gizon
|
emakumeen
arteko bereizketa: «Ez da beharrezkoa emakumeak bereziki haientzat diren inguruetan babestea; aitzitik, zerbitzuak eta inguruak gizonekin partekatzeko aukera izan behar dute, beren segurtasunagatik beldurrik izan gabe», argitaratu du Jug Suraiya kazetariak The Times of India egunkarian.
|
|
|
–moztu zuen Albertinak, jakintsuaren paperean?. Zeledoniok asko jakingo dik eskopetez, baina gizon
|
emakumeen
artekoa beste ehiza mota bat duk, beste arma batzuk behar dituena. Esaiok, hasteko, eguen goizean jai hartuko duala, bihotzak ere bere lanak ematen baititu, ondo egin beharrekoak?
|
|
|
MADDI. Nik ez nekien ezer bizitzaz,( (ezta gizon
|
emakumeen
arteko harremanez ere;)) nahi zenuena egiten zenuen nirekin.
|
|
|
Bera ez. Gizon
|
emakumeen
arteko berdintasunaren alde Amelia 1931n ezkondu zen George Palmer Putnam editorearekin. Ameliaren hegaldiak oso garestiak ziren, baina senar trebea zuen diru iturriak lortzen.
|
|
|
Langileak enpresan gustura dauden neurrian, absentismo indizeak jaitsi egingo dira. Hori lortzeko modua da, langile berriak hautatzeko prozesuan, enpresan lehendik dauden profilekin bat datozenak hautatzea; ordainsari eta sustapen politika bidezkoa baliatzea, gizon
|
emakumeen
arteko tratu eta aukera berdintasuna errespetatzen dituena; langileen arteko harreman informalak sustatzea kirol ekintzen, ekintza kulturalen eta abarren bidez.
|
|
|
«Naturalizazioaz mintzatzen garenean, giza gorputzaren pertzepzio erabat esentzialista eta biologizista baten inguruan ari gara? Emakumeen kasu konkretuan, beraiengan dago, teoria horren arabera, haurren eta gaixoen zainketaren ardura, eta, gizon
|
emakumeen
arteko berdintasuna murrizten duen lanaren bereizketa sexuala, biologia eta psikologia diferentzial baten aitzakiatan egiten da, azken batean beti emakumearen erreprodukzio gaitasunarekin lotuz.
|
|
|
Adin tarte horretako emakumeen artean 660 langabetu daude, abenduan baino 51 gehiago. 25 urtez beheitiko gizasemeen artean, 95etik 111ra igo da langabetu kopurua eta adin tarte horretako
|
emakumeetan
artean 57tik 67ra pasatu dira lanik gabe daudenak.
|
|
|
–Eta hor konpon, Mari Anton!, ezta? –moztu zuen Albertinak, jakintsuaren paperean– Zeledoniok asko jakingo dik eskopetez, baina gizon
|
emakumeen
artekoa beste ehiza mota bat duk, beste arma batzuk behar dituena. Esaiok, hasteko, eguen goizean jai hartuko duala, bihotzak ere bere lanak ematen baititu, ondo egin beharrekoak...
|
|
2014
|
|
|
Disidentzia eta transgresioa Eszenan hitzaldia eman zuen. Bere esperientziaz mintzatu zen batez ere,
|
emakumeek
arte eszenikoetan bizi duten egoera azaltzeko.
|
|
|
kontziente edo inkontzienteki, horietarantz jotzen du beti gizadiak historian, Renanen esanean. Eta, antza, horiek markatzen dute gizon
|
emakumeon
artean bikaintasunaren hierarkia: –En tête de la procession sainte de l, humanité, glosatzen du San Paulo bere gisara, marche l, homme du bien, l, homme vertueux; le second rang appartient à l, homme du vrai, au savant, au philosophe; puis vient l, homme du beau, l, artiste, le poète? 454 Beharbada biografikoki ere gutako bakoitzaren traiektoria hori izan ohi da:
|
|
|
1835 Darwinek, F. Galton lehengusuaren iritziari atxikiz, gizon eta
|
emakumearen
artean ere ezberdintasun intelektual naturala suposatzen du: –The chief distinction in the intellectual powers of the two sexes is shewn by man, s attaining to a higher eminence, in whatever he takes up, than can woman, whether requiring deep thought, reason, or imagination, or merely the use of the senses and hands?.
|
|
|
Beste hainbat film labur ere egin zituen, hainbat gai jorratuz: gizon
|
emakumeen
arteko harremanak (Couples, 1972), gizasemeen pentsaerak nola eragin duen artean (Art Education, 1976) edo Plamytry (1973); film honetan neska gizen batek ez du argaldu nahi, uste duelako emakume argalen eredu hori gizonek inposatutakoa dela.
|
|
|
Beste hainbat film labur ere egin zituen, hainbat gai jorratuz: gizon
|
emakumeen
arteko harremanak (Couples, 1972), gizasemeen pentsaerak nola eragin duen artean (Art Education, 1976) edo Plamytry (1973); film honetan neska gizen batek ez du argaldu nahi, uste duelako emakume argalen eredu hori gizonek inposatutakoa dela. urteetan hainbat sari jaso zituen, Honoris Causa doktoretza bat barne.
|
|
|
Erabiltzen den beste kontzeptu bat «familia indarkeria» da (Larrauri, 2007). Baina horrek ez du zerikusirik gizon
|
emakumeen
arteko harreman afektuzko nahizerotikoekin. Etxeko indarkeriaren antzera, kontzeptu zabalegia da koadro aktantzialazedarritzeko.
|
|
|
Aurrerago gizon
|
emakumeen
arteko botere harremanak deskribatzen dizkigu, haien azpian dauden mekanismoekin batera, gizonen biolentziaren erabilerarenzilegitasuna, esaterako:
|
|
|
Bestela esanda, eraldaketa sozialerako deseraikuntza eta eraikuntza berriak eginbeharrean, gizon
|
emakumeen
artean dagoen botere harremana eta harekin bateradoazen androzentrismoa eta sexismoa irudikatzen dituzte bi egileok beren eleberrilabur hauetan. Beraz, sistema patriarkala auzitan jarri beharrean, errepikatu egitendute, natural eta «normal» bihurtuz.
|
|
|
Garuneko odolbideetako atakeak dira, Alzheimerren gaixotasunaren ostean, dementzia kasuen kausa nagusia; dementzia guztien% 15 dira dementzia baskularrak. Estatu Batuetan, 65 urteko gizon
|
emakumeen
artean,% 0,2 dira dementzia baskularra dutenak; baina 80 urtetik gorakoen artean% 20 dira (DSM, 2013). 65 urtetik gorakoen artean asko ugaritzen da dementzia mota hau.
|
|
|
3 Esaera zaharrek ez dute sustatzen gizon
|
emakumeen
arteko berdintasuna; gizarte sexista baten isla dira. Horren lekuko, honako hauek:
|
|
2015
|
|
|
'
|
Emakume
artean 2015' erakusketa dago Markina Xemeinen. Herriko hamabi sortzaileren lanak daude ikusgai.
|
|
|
Horiek ezagutaraztea izan da bigarren asmoa". Eta hala sortu du Markina Xemeingo Uhagon kulturguneak
|
Emakume
artean 2015 erakusketa. Herriko hamabi sortzaile daude.
|
|
|
Diotenez, nire aitona printze bat zen Nigerian, eta hona ekarri zuten katez lotuta, esklabo izateko. Badira oraindik arraza ezberdinetako gizon
|
emakumeen
arteko harremanak onartzen ez dituztenak. Baina nola izan daiteke hori?
|
|
|
Memoria eta sorkuntza berdinduz, literatura erraietatik ateratzen den jarioa dela esaten da nobelan, hitzetara errenditzea kosta egiten den zera hori, hain justu. Eta berriro ere, lehenago aipatzen ziren kantari eta idazleak lagun, gizon
|
emakume
arteko inkomunikazioaz hitz egiten da, eta tarteka bakarrik bizi dugun paradisuaz. Bizitza errotik hondatu dioten Eva ttikiarengan dakusa Luzia protagonistak ezinezko alaba.
|
|
|
Bere gaietan ere, Marijok esan bezala, Marguerite Durasen itzala edota Doris Lessingena ikus genezake: lehen nobela hartan gizon
|
emakumeen
arteko harremanen inkomunikazioez ziharduen; oraingoan, aldiz, emakumearen kontzientziari denboraren joana zaio kezkagarri, berezikidenboraren lausotzea; horregatik, bere gorputzareninguruko hausnarketak sexua bizitzeko era ezberdinazedota ama izateko edo ez izateko aukeraz pentsatzeradarama.
|
|
|
Ibarguren, L. (2010): «Nolako umorea egin nahi dugu
|
emakumeok
arte eszenikoetan?». [http://bdb.bertsozale.com/uploads/ edukiak/ liburutegia/ 2009%20Leire%20
|
|
|
Publizitatetik eta beste hainbat bidetatik irudi sexistak jasotzen ditugu oraindik ere, eta badago zertan lan eginik. Irudi horien aurka, eta gizon
|
emakumeen
arteko berdintasuna lortzeko garaian, lan handia egiten du hezkuntzak. Kirol munduan, esaterako, neska mutilak elkarrekin hasten dira, eta hori oso aberasgarria da.
|
|
2016
|
|
|
Gizon
|
emakumeen
arteko proportzioak ez dira bete (%6ko aldea):
|
|
|
Elkarrizketa kopuru esanguratsuan alde handienak eragin dituzten aldagaiak erakutsi ditudan azken biak dira, gizon
|
emakumeen
arteko aldea eta jatorriaren araberakoa.
|
|
|
Esklabotzaren antolamendu ekonomikoa ez zetorren bat ideologia berrian txertatutako rol sexual hierarkikoekin. Hortaz, esklabo komunitatearen barruan, gizon
|
emakumeen
arteko harremanak ezin ziren izan ideologia nagusiak ezarri modukoak.
|
|
|
Gizon
|
emakumeen
arteko berdintasunean izan daitezkeen aldaketek eta proposamenek (bereziki legegintza eta hezkuntza eremukoak) toki nabarmena izango dute EiTBren gai agendan.
|
|
|
Gizon
|
emakume
arteko harremana nolakoa da?
|
|
|
Hiru herrietako krosen antolatzaileek gaur, ostirala, egin dute txapelketaren berri emateko agerraldia. Denek azpimarratu dutenez, proben helburuak dira “emakumeak kirola egitera bultzatzea eta gizon
|
emakumeen
arteko berdintasuna aldarrikatzea”
|