|
2000
|
|
|
Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Osasuna batzorde mistoak Euskal Herriko Unibertsitateari hezkuntza afektibo sexuala garatzeko programa bat egiteko eskatu zion 1996 urtean, eta horrela hasi ginen. Normalean sexu heziketa borondatezko
|
pertsonen
eskuetan egoten da eskolan, ia militanteen eskuetan. Eta momentu honetan horrelako programa anbizioso bat edukitzea, eta gainera euskaraz, kualitatiboki garrantzitsua da.
|
|
|
EZKER abertzaleko pentsamolde desberdinen bilgune nazionala sortzeko asmoz, abian da jada Batasuna prozesua. HBk duela hilabete batzuk bukatutako Eraikitzen prozesua izango da abiapuntua eta Iruñean ehun
|
pertsonen
sinadurapena aurkeztutako oinarrizko agiriak markatuko du gidoia. Atzera begira, ezker abertzalean azken lau hamarkadatan egindako ibilbidearen azterketa egiten da txostenean eta aurrera begira, herritar batasunaren eraketari erantzun nahi zaio.
|
|
|
\ Nafarroan birusaz kutsatutako
|
pertsonen
kopuruak ere erabiltzen dituzte, hots, dagoeneko gaixo diren ala GIB a (Giza Inmuno eskasiaren Birusa) ezkutuan mantentzen duten pertsonena, eta honen arabera aldean Foru Komunitatean 2.334 kasu izan ziren. Arlo honetan, 1991tik aurrera tendentzia beheranzkoa da:
|
|
|
Esaterako, abertzaleek indarkeriaren aurka gaitzespen argia eta garbia azaldu gabe. Hots,
|
pertsonen
biziarekiko eta demokraziaren arauen errespetua bermatzen duen jarrera beharrezkoa da zerrenda bateratu batean elkarrekin joateko. Baldintza hauekin RPRk parte har lezake udal zerrenda komun batean; aliantza politikorik izan gabe alta.
|
|
|
Hauexek irakur zitezkeen orrialdean: " Itz ederrak", Baztarrika Danielek" askatasuna, demokrazia, beartsuak, berdintasuna, gogorkeririk eza" eta antzeko hitz borobilen esanahiaz egindako lana;" Orixe eta batua", Letamendiak izenpetzen zuen gogoeta (ikus Hemeroteka);" Batasuna behar", zehazten ez zituen zenbait
|
pertsonen
izenean Patxi Altunak izenpetzen zuen" Baionako zina" (ikus Hemeroteka)... eta irakurle azkarraren errezeloa piztuarazi zezakeen lana, Gaztañaga' k osatutako" Kezkak. Sagardotegiko afaria.
|
|
|
Hendaiako udalak herriko eskoletan behikia ez emateko erabakia bertan behera utzi zuen hil honen 4an. Frantziako instituzioek oso hurbiletik jarraitzen dute afera, ekonomia eta
|
pertsonen
osasuna baitago jokoan. Akitania osoan zabaltzen diren Champion saltoki handietako" Guyenne et Gascogne" kateko Indaburu arduradunak honela erran digu:
|
|
|
Sare telematikoen erabilpenean zehar estatu boteretsuek besteen jarduera ekonomikoak eta politikoak zain ditzakete, haien subiranotasunaren aukerak gutxiagotuz. Beraz,
|
pertsonen
kontrola saihesteko heziketa, legeak, eta erakunde eraginkorrak beharrezkoak diren modu berberean, herriek mekanismo legalak eta nazioarteko erakunde betearazleak14 behar dituzte beren burujabetasuna babesteko.
|
|
|
Historikoki, erromatar garaian
|
pertsonen
eta estatu egituraren artean finkatuzen loturaren ondotik, Erdi Aroan feudalismoak ezarritako fideltasun pertsonalarenideia sortu zen, basailutza harremana alegia. Norbanakoaren eta estatu egiturarenarteko loturari konpromiso eta fideltasun lotura gehitu zitzaion.
|
|
|
Legeak uzten dituen zirrikituak inoiz ez dira alferrik galduak izaten. Hala erakustendigu behin eta berriro nazionalitate bikoitza duten
|
pertsonen
jarduerak, bai EuskalHerrian, eta bai, beste testuinguru batzuetan, inmigrazioaren inguruko ikerketa lanek ere azaltzen dutenez. Instrumentalizazioa, ordea, ez da beti begi onez ikusten.
|
|
|
Psikoterapia guztiek helburu komuna dute, nahiz eta helburu hori lortzekobitarteko ezberdinak erabili:
|
pertsonen
ongizatea areagotu, hari eutsi eta, galdubada, berreskuratzen laguntzea.
|
|
|
Fokapen sexologikoak, klinikoen formakuntzaren arabera, zailtasun sexualakpairatzen dituzten
|
pertsonen
eskaerei eusteko garaian, diziplina terapeutikoezberdinak batera ditzake. Hau honela izanik, ezin esan dezakegu fokapen honidagokion berezko eredu terapeutikoa dagoenik; horren ordez, jatorri psikodinamikoaren, sistemen teoriaren, terapia kognitiboaren eta abarren tekniketatikdatozkigun ekarpenen integrazio eklektikoa dago.
|
|
|
Taldeak
|
pertsonen
egoerak aldatzeko duen interesa eta garrantzia, psikodramaren eragin terapeutikoaren aurkikuntza baino askoz lehenagokoa da. Horrela, 1913an eta 1914an, Wilhelm Colbert doktorearekin (venerear gaixotasunetan espezialista) lankidetzan, Vienako emagalduentzako ghetto batean, garai hartan ohi ezbezalakoa zen esperientzia bat burutu zuen.
|
|
|
Lurraldetasunaren arazoa eta bertako hizkuntzaren arazoa txanpon beraren bi aurpegiak baitira, hizkuntzak bere lurraldea behar baitu. Hizkuntza ez baitago soilik paperean, lurraldetasuna osatzen duten
|
pertsonen
bar nean baizik.
|
|
|
Gertatuz gertatu, badirudi Etika eta Teoria Sozialaren aldetik, Herrien artekoharremanei axola gutxiago eman ohi zaiela. Kristauen Etika eta gaur egun etika hitzazulertzen dena,
|
pertsonen
banakako harremanetarako Etika da, batez ere. Hortik aurrera, talde kolektiboen barne harremanen etika arautzeaz ezer gutxi dago.
|
|
|
Denboraldi berri oro berba egiten da berregituraketaz, hitz hori berritze garaiko hitz magikoa bailitzan; dena den, normalean, berregituraketak ordutegi aldaketa txikiak baino ez dira izatez, edota
|
pertsonen
lanpostuen aldaketak. Antzeko zerbait gertatzen da irrati estazioko zuzendari taldearen aldaketekin.
|
|
|
Urte haietan, informazio irratiaren alorrean jazoera sonatua izan zen David Sarnoff ek, hogeita bat urteko irratilariak, 1912ko apirilean 62 orduz etenik gabe Titanic en hondoratzea erretransmititu zuenekoa. Sarnoff ek profesionalki lan egin zuen, itsasuntzi erreskatatzaileetako jendea elkarrizketatuz, bizirik atera ziren
|
pertsonen
izenak batuz eta jendearen arreta irratibidean ipinaraziz, erantzukizun handiz eta irratia gertaera informatiboen berri emateko bitarteko dinamiko eta egokia zela agerian utziz. Titanic en hondamena Marconi-ren familia osoaren akabera izan ahal izan zen, konbidatuta baitzeuden bidaia hartan Titanic itsasuntzian Atlantikoa zeharkatzera.
|
|
|
Metodo horri lagunduz eta sinesgarritasun handiagoa lortu nahian, entzuleen ohiturak eta datu metatuak ere erabiltzen dituzte. CIESek elkarrizketa pertsonalak burutuz eta aurretik 14 urtez gorako
|
pertsonen
laginak hautatuz, XX. mendearen azken urteetan hainbat datu plazaratu ditu,, olatuetan, neurtuz.
|
|
|
kulturaren erabilpenaren aurrean gaude, hots, Estatuak gorpuzten duen erabilpenaren aurrean, besteak beste, hezkuntza sistema kontrolpean duelako?; eta hau guztiz garrantzitsua da, gizarte kohesioa sustatzen baitu. Alde horretatik, ikur nazionalak eta kultura nazionala (literatura, historia?)
|
pertsonen
bizitzaren parte izanarazteko eskolak duen gaitasuna azpimarratu behar da, maila pribatu edota lokalaren eta maila publikoa edota, nazionalaren, arteko bereizketa apurtzen baitu.
|
|
|
Nazio, erromantikoak?, aldiz, ez du, nazio kontratu, arekin zerikusirik; tradizioarekin, historiarekin, hizkuntzarekin, arrazarekin, etab. lotzen da; hots, naturala den nazio lokarria azpimarratzen da, eta ez atxikimendua. Bigarren ideia honek, nazioa eraikitzeko borondateaz baino,
|
pertsonen
eta herrien arteko ezberdintasun naturalez hitz egingo du, eta, hain zuzen, bereizgarriak diren ezaugarri horiek egingo dute nazioa. Estatuari dagokionez, nazioa da lehenengo eta honek sortzen du Estatua, azken hau naturan oinarritu behar baita.
|
|
|
Zeren, nola gorputzaren begiak kanporat beha ditugun, hala iduritzen zaigu ezen etsai guztiak kanpoan ditugula, ohartu ere egin gabe ezen etsairik handiena nork bere burua duela. Zeren, begiak kanporat ditugula, erakargarri zaigun guztia desiratzen baitugu, eta, desiraren desiraz, ekiten diogu sare baten egiteari, gure desiraren objektu zein
|
pertsonen
ehizatzeko. Eta desiraren armiarmak luzatzen eta hedatzen ditu hariak harat eta honat, hiru oin edo hiru sostengu dituela:
|
|
|
Edergailua ez baita bakarrik forma mailan atzematen, apaingarri esaten dugun hori izan liteke mezuari desmezu egiten dion joko kontzeptuala ere. ...a dira beti. gogoratuko duzu heriotzak zuen masaila horia gelako itzal ketsuan agurea eta amona aulki marroietan betebeharrekin jarrita korridorean zoru freskoa pauso ahul batzuen azpitik eta negar pixka bat isilik haurraren bideak leuntzen bi koadrotan arbasoak denbora hatzetan balego bezala eta behakoak horman erailak edo ezpain gorrien puzturan jendetza triste marmarka besarkadak eta intsentsua
|
pertsonen
joateaz solasa eta bihotzean gorde ezin lurpera zeramaten kaxa eskaileretan beherantz baldar karreran kalean airean geldiro kanpaiak haurtzaroa iheska arropa beltz haiek eta atea itxi zuteneko danbada
|
|
|
Biblinleka honetan sortzen dena, nahi izanez gero, momentuan gutxi batzuen edo milioika
|
pertsonen
eskuetan jar daiteke.
|
|
|
Egoitzaren autuak, gehienetan,
|
pertsonen
egoerari lotuak dira. Horretan, emaztearen egoitza senarrarena da, eta seme alaba adingabekoena aitarena edo tutoreena.
|
|
|
Azkenik, enuntziatu problematikoen mota berezi bat zegoen: beste
|
pertsonen
egoera mentalekin zerikusia zuena, alegia. Adibidez, ‘Arzalluzek minaren esperientzia du urdailetik sufritzen duenean’ motakoak.
|
|
|
itxura normaleko
|
pertsonen
bizitzak
|
|
|
Herri eta auzo txikietako hilerrietan denbora luzea ematen nuen garai hartako ibilaldietan, orduak batzuetan, hilarrietako izenen jabeei buruzko asmaketa zoroetan murgilduta. Hilarrietako harrietan idatziak oso bestelakoak iruditzen zitzaizkidan
|
pertsonen
izen deiturak, ilunagoak eta tristeagoak, gaixoagoak eta ahulagoak, xahutuak, umelduak, harrokeriaren arrastorik gabeak, eskuragarriak, gertukoak guztiz. Hilerrietatik aparte ere, mendiko bide baten bazterrean hilarri bat agertuz gero, pausoak gelditu eta errespetu handiz begira geratuko nintzaion, hura han jarri zutenei saminean eta hilarenganako maitasunean lagundu nahirik bezala.
|
|
2001
|
|
|
Gas hauek eragin larria izango dute osasunean zeren
|
pertsonen
defentsa sistema ahuldu egingo baita, besteak beste, birika eta alergia gaixotasunak zabalduz.
|
|
|
EGINDAKO
|
pertsonen
hautaketa ikusita, Telemadrideko erreportajean Euskal Herriko errealitatera hurbiltzeko ahalegina somatzen da, eta halakorik edozein lekutan eskertzen da, areago Madrilen. Silvio Gonzalez Telemadrideko zuzendaria bere kargutik kentzeak, PPk bere eremuan desbideraketa informatibo txikiena ere onartuko ez duela erakutsi nahi du.
|
|
|
Jatorri bakterianoa duten pneumoniak eta meningitisak borrokatzen dituen txerto hau (ik. ARGIA 1793 alea), adinean aurrera doazen edo arrisku berezian dauden
|
pertsonen
kasuan jarriko litzateke, gripearen kontrako txertoarekin batera, jende multzoak oso antzekoak baitira.
|
|
|
Definizioetan ezkerra zer den eta zer ez den ez galtzeko, ezkerra zeren inguruan elkartu litzatekeen argi daukat; puntu horietan ados bagaude, horrek esan nahi du maila horretan behintzat denak ezkerrekoak garela (Arragoa ponentziatik irakurtzen du): " Enplegu betearen eta lan banaketaren bataila geure gain hartzea; pobreziaren forma zahar eta berrien aurka borrokatzea; gizarte soldata eta enplegu betearen alde, 35 orduak eta gizarte eskubideen gutuna exijitzeko konpromisoa; arrazista eta baztertzailea izango ez den politika berri baten alde egitea; etxeko lanak eta
|
pertsonen
zainketa etxeko guztien artean egin beharreko zeregintzat hartzea, gizarte zerbitzuak errebindikatuz eta zereginok gizonezkoen eta emakumezkoen artean ekitatez banatzea; sexualitate librea eta diskriminazio ororen amaitzea errebindikatzea"; eta hauei gehitu litzaieke bizi dugun gatazkaren inguruko gutxieneko adostasuna. Ideia hauen alde gaudenok, nire ustez, ezkerrekoak gara eta gai horien inguruan elkarrekin joatea gauza polita litzateke.
|
|
|
Ikasle Abertzaleak (IA) elkarteak irakaskuntza sistemari kontzientzi eragozpena egiteko prest dauden 15.130
|
pertsonen
sinadurak bildu ditu, garatzen ari den" Udaberri Intsumitua" kanpainaren baitan. IAko kideek esan dutenez, euskal ikasleen hizkuntza eta kultur eskubideak zapalduak daude.
|
|
|
Jean Jacques Recuou Atherbeako hezitzailea da: " 40
|
pertsonen
ardura besterik ez dugu. Hauetako 30 beren familiarekin bizi dira etxebizitza partikularretan; Baionan.
|
|
|
Iparraldeko frantses prentsan ia ez dago iritzi artikulurik, eta sailari toki berezia eman nahi diote. Joera ezberdinetako 22
|
pertsonen
iritzi artikuluak agertuko dira hilean, bakoitzaren bat eguneko. «Courrier des lecteurs» delakorik ez dago ere, eta aukera hori eman nahi diete irakurleei.
|
|
|
Leku horietan Irizarrek bere lantegi propioak ditu, guztira 2.200 langile bilduz. Lantegi guztiek Ormaiztegin prestatutako
|
pertsonen
buruzagitza dute, eta horietako bakoitzean Irizarren filosofia ezartzen ahalegintzen dira. Filosofia kooperatibista hori antolamenduko pertsona guztien lankidetzan eta partaidetzan oinarritzen da, eta guztiei ematen zaie enpresako alderdi on eta txarren berri, eta enpresak epe labur, ertain eta luzerako dituen proiektuak ezagutarazten zaizkie, kudeaketaren protagonista gisa esku har dezaten.
|
|
|
Kartzelako
|
pertsonen
bizitzak izan du iraganik. Historia aldatzea bilatu dute, eta beren buruak marginalitatean aurkitzen dira.
|
|
|
Mitoa, den bezalakoa, klasizismoaren garaietan agertu eta sendotu bazen ere, Erdi Aroan hartu zituen gaur ezagutzen dizkiogun trazak. Orduan hasi zen bidaia mendebaldeko
|
pertsonen
kontzientzian sartzen. Sinbolo honen bigarren zentzua geografiaren konkistarekin loratu zen XVI. mendean, portugaldarrek eta espainolek egindako bidaiei esker.
|
|
|
Maitasun harremanetan hastea oso loturik dago
|
pertsonen
egitura afektiboarekin, emozionalki esanahi berezia izan duten pertsonekin bizi izandako afektu motaren arabera eraiki den egiturarekin, batez ere familia girokoarekin.
|
|
|
Horrelako ikasketen abantaila nagusia, dena den, bestelakoa da: bertara doazen
|
pertsonen
bizi eskarmentu, zentzu praktiko eta esku hartzeko joerari esker, kezka, idatzi gabeko ezagutza edo bizitza osoan zehar landuriko trebeziak trukatzeko aukera, alegia.
|
|
|
Egitarau horiek diruz lagunduak izan ohi dira eta, aspaldiko aurrekontuak garaiko jubilatuen etxe izenekoekin loturiko
|
pertsonen
kopuruaren arabera eratzen baziren ere, horrelako zentroei (gizarte etxe birbataiatu dituzte arestian) nolako laguntza ekonomikoa eman behar zaien zehazteko parametroa, bertan eskaintzen diren ikastaroen nolakotasun eta kopurua dira.
|
|
|
Horregatik, hipertentsioa edo kardiopatiak dituzten
|
pertsonen
kasuan saunara joan aurretik medikuari kontsultatzea gomendatzen dute espezialistek.
|
|
|
Balioztapen horretan, jakina, igorpenen eremuan egondako
|
pertsonen
kopurua, bakoitzaren ezaugarri epidemiologikoak, adina, esposizio aldia, nolakotasun sanitarioak eta txostena ahalik eta zehatzen gertatzeko beste gorabehera guztiak hartuko dira kontuan.
|
|
|
Beren kanpo irudia aldatu nahi duten
|
pertsonen
eredu edo modelo jakinik ez dago.
|
|
|
Edozer gauza bihur daiteke irakurketara hurbiltzeko aitzakia: gaurkotasuneko gai bat,
|
pertsonen
efemerideak, atentzioa ematen dieten gertaerak edo oso gustuko izan duten film bat, aukera paregabea dira liburuenganako grina pizteko.
|
|
|
Arras edulkoratzaile diren horiek sakarosak baino eragin kaltegarri txikiagoak dituzte
|
pertsonen
hortzerian.
|
|
|
Horrenbestez, organismo ofizialek nazioarteko adopzio eskaerak NAEL horietara bideratzen dituzte eta erakunde hauek izango dira, hortik aurrera, adopzioa egin behar duten
|
pertsonen
gidari.
|
|
|
Beltzaran kolorea, hartzen ditugun postura fisikoak, besteekin erlazionatzeko modua, begirada, edo pisu egokiari eustea erabakigarriak dira
|
pertsonen
edertasun maila erabakitzean.
|
|
|
Horrenbestez,
|
pertsonen
autoestimaren oinarrian dago eta hain du eragin handia ze, bizitzaren aurrean dugun jarrera baldintzatu eta pertsonaren bizitza kalitatea arriskuan jar dezake.
|
|
|
Ez dezagun onartu gure sexuarentzako eredu bakar bat:
|
pertsonen
aniztasuna eta berezitasuna eta bizitzako etapak ukatzea litzateke hori.
|
|
|
Jakin ezazu zigor legalak daudela beharrezkoa ez denean segurtasun indarrak mugitzea eragiten duten alarma faltsuentzat eta zigor horiek ordaintzea segurtasun sistemak instalatuta duten
|
pertsonen
kontu izaten dela.
|
|
|
Segidan eduki orokor bakoitzaren azpisailkapena aztertuko dugu. Deskribapenaren kasuan gauzak eta lekuen deskribaketak,
|
pertsonen
deskribaketa fisikoa etapsikikoa, barne egoeraren deskribaketa eta egoeraren deskribaketa dira hautatuditugunak. Narrazioaren kasuan, ordea, bi irizpide hartu ditugu kontuan:
|
|
|
Bestalde, gaiak, funtzioak, testuinguruak eta abar desberdinak dira espaziobakoitzean. Gainera,
|
pertsonen
bizitzan espazioek eragin desberdina dute eta haukontuan hartu beharrekoa da.
|
|
|
Beraz, euskal kulturan zein leku okupatzen duteanimaliek? Badirudi gauzen eta gizakien arteko izaki asexualak direla.Ondorengo bi adibideetan, aplika al dakieke animaliei
|
pertsonen
ezaugarririk?
|
|
|
Kasu horietan, ezaugarri orokor batzuk daude. Zakurrentzako fobia, horrelako beldur guztiekin gertatzen den bezala, neurriz kanpoko beldurra dago, eta ezin da zentzuz ezabatu, iraupen luzekoa da eta
|
pertsonen
eguneroko bizitzan eragin handia izan dezake. Fobia duen pertsonak, Gilek adierazi zuenez, badaki txakurrak ez duela ezer egiten, baina ez da gai bere aurrean beldurrik ez izateko, eta are gutxiago ukitu edo hurbiltzeko.
|
|
|
Hala erakusten dute zenbait ikerketa zientifikok, eta, gainera, pertsona horiek beren etxeetan bizi direnek baino elikadura okerragoa jasotzen dutela erakusten dute. Era berean, dementzia, deanbulazioa eta jateko autonomia falta zuten
|
pertsonen
nutrizio egoera okerragoa zen, eta nutrizio egoera okerrenak 20 hilabeteren buruan hilkortasunarekin zerikusia zuela ikusi zen. Arazoa larria da, gerontologiako adituen esanetan, zaharren arazo nagusia malnutrizioa dela diote.
|
|
|
Hala ere, espezialista horrek azpimarratzen du gaur egungo zarata arazoaren eragile nagusia “aireko nahiz ibilgailuetako trafikoa” dela, “gutxitzen ez dena”. Hori dela eta, hirietan oinezkoentzako guneak eta lorategi txikiak sortzearen aldeko apustua egin du, ibilgailuaren erabilera
|
pertsonen
bizitzarekin “bateragarri” egiteko. Gainera, López Barriok azaltzen duenez, Espainiako hirietan “gaueko aisiak” egoera larriagotu egiten du; izan ere, pertsonen loan arazoak eragiteaz gain, hirietako erdigunea lausotzen ari da, hala nola Madril, arrazoi horrengatik etxebizitzen eta merkataritza lokalen “balio galera ekonomikoa” gertatzen baita.
|
|
|
Hori dela eta, hirietan oinezkoentzako guneak eta lorategi txikiak sortzearen aldeko apustua egin du, ibilgailuaren erabilera pertsonen bizitzarekin “bateragarri” egiteko. Gainera, López Barriok azaltzen duenez, Espainiako hirietan “gaueko aisiak” egoera larriagotu egiten du; izan ere,
|
pertsonen
loan arazoak eragiteaz gain, hirietako erdigunea lausotzen ari da, hala nola Madril, arrazoi horrengatik etxebizitzen eta merkataritza lokalen “balio galera ekonomikoa” gertatzen baita.
|
|
|
Espainian, mendekotasun egoeran dauden 65 urtetik gorako
|
pertsonen
%72, 8k ez du laguntzarik jasotzen, ez publikoa ez pribatua, eta “bere senide edo lagunen laguntza besterik ez dute”, Unespa aseguru patronalak atzo ‘Ispaleben’ adineko pertsonentzako zerbitzu enpresak aurkeztutako datuen arabera. Espainian, gutxi gorabehera, mendeko 1.300.000 adineko daude, eta horietatik 344.000 bakarrik jasotzen dituzte zaintza formalak, bai egoitzetan eta eguneko zentroetan, bai beren etxeetan.
|
|
|
Era berean, 505.645 espainiarrek etxez etxeko laguntza behar dute, eta 98.035 pertsonak hartzen dute parte. ‘Ispaleben’ ek ohartarazi zuen 64 urtetik gorako
|
pertsonen
eta herritar okupatuen arteko mendekotasun ratioa bikoiztu egingo dela hurrengo berrogeita hamar urteetan Europan. Espainian, hain zuzen ere, ‘Ispaleben’ ohartu zen 2000 urtean %27ko mendekotasuna zegoela 2050ean, eta %66ra irits daitekeela.
|
|
|
Azterlan horretako datuen arabera, 20 urtetik gorako biztanleen %14, 8k lunbalgia du; beraz, kalkuluen arabera, 4,5 milioi espainiarrek jasaten dute aldaketa hori, eta 50 urte inguruko pertsonei eragiten die, batez ere. Era berean, lunbalgia kronikoa duten
|
pertsonen
prebalentzia %7, 7koa da eta 2.300.000 espainiarri eragiten die. Osteoporosiaren prebalentzia %12, 3koa da 20 urtetik gorako biztanleen artean, eta 2.400.000 emakumeri eta 1.200.000 gizoni baino gehiagori eragiten die.
|
|
|
bitamina larruazalean sintetiza badaiteke ere, haren gainean eguzkiaren argiak eragiten duenean, kasu batzuetan, batez ere pertsona gaixoetan, etxetik gutxi irteten direnetan edo eguzkiaren argitan gutxi egoten direnetan, ekarpen dietetikoa funtsezkoa izan daiteke. Arrautzak ezin hobeki sar daitezke hezueria duten
|
pertsonen
dietan, ez baitute base pulikorik, horiek sortzen baitute azido urikoa. Behin eta berriz esan izan da arrautzak txarrak direla gibelarentzat.
|
|
|
Irudia: Davina DeVries Las koipeak
|
pertsonen
bizitzarako eta elikadura egokirako funtsezkoak diren elikagaien osagai energetikoak eta funtzionalak dira. Gure organismoa zelula kopuru handi batek osatzen du, eta zelula horietako bakoitzak gure organismoarentzat funtsezkoa den koipez osatutako larruazal fina du inguruan.
|
|
|
Produktuen segurtasuna bermatzea kontsumitzaileari Osasun eta Kontsumo Ministerioak agindu du" oliba patsaren olioa" kentzeko,
|
pertsonen
osasunerako kaltegarria izan daitekeen substantzia duelako. Neurriaren oinarri juridikoak urtarrilaren 19ko 44/ 1996 Errege Dekretua du oinarri," kontsumitzailearen eskura jarritako produktuen segurtasun orokorra bermatzeko neurriak hartzen dituena".
|
|
|
Horrek esan nahi du ospitaleko proba kliniko erraz batekin gaixotasunaren eragilea zein den egiazta daitekeela. Tratamendu antibiotiko eraginkorra izan arren,
|
pertsonen
%10 ere hil daitezke, konplikazioengatik edo infekzioaren aurreko osasun egoera txarragatik. Kontrola eta ezabatzea Garbiketaren helburua hondakin makroskopikoak ezabatzea da.
|
|
|
Azken horiek eremu mediterraneoetan landatzeko pentsatuta daude. Haziak aukeratzeko orduan kontuan hartu beharreko beste faktore batzuk, APJren arabera, lurzoru mota eta soropilak lehorteari, izurriei eta
|
pertsonen
igarotzeari dion erresistentzia dira.
|
|
|
Beren proiektuen aholkularitza teknikoa izateko edo ekimen jakin batekin nola abiatu jakiteko erabiltzen dituzte. Baina, oraindik ere, “etxeko animaliei buruzko kontsultak egiten dizkiguten edo animaliak salbatzera bideratzen gaituztela pentsatzen duten
|
pertsonen
telefono deiak edo mezu elektronikoak jasotzen ditugu”, eta hori ez da gertatzen proiektuak egin dituzten herrialdeetan. Sustraiak berreskuratzea Garapen bidean dauden herrialdeetan, biztanleriaren zati handi batek landa munduan lan egiten du, eta horren barruan abeltzaintzak zeregin garrantzitsua du.
|
|
|
Baina, gure asmoa da animaliak bizirauteko baliabidetzat eta modu txartzat hartzea. Horregatik da garrantzitsua animalia osasuntsuak izatea eta, ondorioz, eremu pobreenetan bizi diren
|
pertsonen
osasungarritasuna. Esne freskoa eta animalien osasun sarea Jende guztiak ez du sarbide hori osasungarria dela uste dugun elikagai baterako.
|
|
|
Maionesa komertzial tradizionala Kaloria gutxiko maionesa komertziala Energia (Kcal) 717,68 394,00 Koipeak (g) 78,90 € 38,50 euro Koipe asea (g) 11,85 4,95 Gantz monoasegabeak (g) 45,50 euro 7,38 Koipe poliasegabea (g) 13,65 21,51 Kolesterola (mg) 260,00 50,00 Gehiegikeriarik gabe Produktu arinen propietateei eta edukiei buruzko ezagutza falta dela eta, pertsona askok kontrola galtzen dute; beraz, normalean maionesa koilara bat irensten badute plater baten osagarri gisa, maionesa arinak bizpahiru kontsumitzen ditu, ia kaloriarik ez diela ematen uste baitute. Hori da, agian, elikagai tradizionalen ordez light bertsioak erabiltzen dituzten
|
pertsonen
alderdirik zailena. Gehiegizko kontsumo horrek desmoldaketa organikoak eragin ditzake urdailean, eta horrek ez du esan nahi maionesa lighta edo beste produktu arin batzuk kaltegarriak direnik, baizik eta gehiegi edateak osasun arazoak sortzen dituela.
|
|
|
Administrazioak erruduntasun testigantza jurisdikzio penalari pasatuko dio egitatea delitua izan badaiteke, eta ez du zehapen prozedura jarraituko agintaritza judizialak epai irmoa ematen ez duen bitartean. Gainera,
|
pertsonen
osasuna eta segurtasuna babesteko neurriak har daitezke bide administratiboan, eta neurri horiei eutsiko zaie harik eta agintari judizialek haien gaineko iritzia eman arte. Auzitegi Gorenaren epaia Auzitegi Gorenak, 1999ko apirilaren 14an, maionesa kontsumitzeari buruzko epai bat eman zuen, ezgaitu baten gurasoen, egoitzaren eta bertan zegoen arduradunaren arteko auzi luze bati amaiera emateko.
|
|
|
Bistan da kasu horien arriskua handitu egiten dela udan, beroa iristen denean eta hozte sistemak erabiltzen direnean. Tratamendu antibiotikoa eraginkorra izan ohi da, baina
|
pertsonen
%10 hil daiteke konplikazioengatik edo infekzioaren aurreko egoera txarragatik. Legionella pneumophilak 55 urtetik aurrera eragiten die helduei, eta faktore eragileetako bat tabakismoa izan ohi da, gure bronkioetako zilioak ezabatzen baititu, egoera normaletan mikroorganismo horiek arnas sistema osatzen duten zelulen gainazalean itsastea galarazten baitute.
|
|
|
Nutrizio balio interesgarria du, gainerako haragiekin alderatuta, kaloriak neurriz ematen dituelako, kalitate handiko proteinak dituelako eta gantz gutxi duelako, oilasko bularkiaren antzekoa eta txikiagoa. Osaera berezi hori dela eta, erraz digestatzen da eta edozein adinetako
|
pertsonen
dietan kontsumitzea gomendatzen da. Gainera, burdina asko duenez, gomendagarria da anemia izanez gero.
|
|
|
errakitismoa edo Biermer en sindromea (Revista médico Lancet. 1973ko ekainaren 9a). Ez da harritzekoa, beraz, medikuntza literaturan behin eta berriro deskribatu izana dieta makrobiotikoa inolako kontrolik eta ezagutzarik gabe jarraitzen zuten
|
pertsonen
heriotza kasuak. 1996 urtean, New Jerseyko Estatuko epaimahai handiak dieta makrobiotikoa biztanleen osasunerako arriskutsua zela esan zuen.
|
|
|
El País Vasco II. motako diabetesa. Ez dira aurreko paragrafoan azaldutako sintomak agertzen, eta horregatik sumatzen da hori pairatzen duten
|
pertsonen
kopurua baino gehiago ez dela diagnostikatu. Horietan, sintomak ez dira hain zehatzak, eta ez dira hain argiak; izan ere, diabetearen jatorria ez da intsulinarik ez egotea, baizik eta intsulina gutxiegi izatea edo gozatzea.
|
|
|
Iaz bakarrik 10 milioi hipnotiko ontzi baino gehiago kontsumitu ziren, 30 milioi konprimitu inguru, eta horrek 6.696 milioi pezetako gastua eragin zuen Osasun Publikoan. 18 urtetik gorako espainiarren herenak noizbehinkako lo arazoak ditu bizitzako uneren batean, eta arazo hori kroniko bihurtzen da
|
pertsonen
%10ean, adierazi zuen autoreak, eta gehitu zuen insomnioa sintoma bat baino ez dela, inoiz ez gaixotasun bat, eta haren jatorria hainbat kausatan dagoela. Gainera, loaren nahasteek gaixotasun kardiobaskularrak, hipertentsioa eta gastrointestinalak izateko arriskua bikoiztu egiten dutela esan zuen.
|
|
|
Zentro horiek “ospitale orokorretako ohe psikiatrikoen babesa izan lukete”, ‘Munduko osasunari buruzko 2001eko txostena, Osasun Mentala’ txostenean ageri denez. OMEren arabera, osasun mentaleko zerbitzuak erakundeetan eta ospitale psikiatrikoetan baino lehenago eskaini behar dira komunitatean; izan ere, komunitate arretak emaitza terapeutiko hobeak lortzen ditu, eta buru nahaste kronikoek eragindako
|
pertsonen
bizi kalitate hobea. Txostenean, osasun mentala hobetzeko hamar gomendio egiten zaizkie herrialdeei.
|
|
|
Munduko herrialdeen erdietan baino gehiagotan psikiatra bakarra dago 100.000 biztanleko. Era berean, OMEk gobernuei gomendatzen die osasun mentalari buruzko hezkuntza eta sentsibilizazio kanpainak egin ditzatela, tratamendurako eta laguntzarako oztopoak murrizteko, eta, hartara, kontzientzia har dezaten buru nahasteen maiztasunaz, horien tratagarritasunaz, sendatze prozesuaz eta nahaste horiek dituzten
|
pertsonen
giza eskubideez. Hori dela eta, OMEk adierazi du komunitateek, familiek eta kontsumitzaileek osasun mentalerako politika eta programen plangintzan eta garapenean parte hartu behar dutela.
|
|
|
– Adina. 65 urtetik gorako
|
pertsonen
idorreria oso ohikoa da hesteetako igarotzearen alterazioen ondorioz, eta batzuetan areagotu egiten da mugiezintasuna, polifarmazia eta buruko narriadura direla eta. – Uzki ondesteetako gaixotasunak:
|
|
|
Zuntz disolbagarri ugari duenez, idorreriari aurrea hartzen laguntzen dute, odoleko kolesterol tasa murrizten dute eta odoleko glukosa maila egonkorragoa mantentzen dute (diabetesa dutenentzat onuragarria da). Potasio kopuru handia eta sodio gutxi duenez, hipertentsioa duten
|
pertsonen
ohiko dietaren parte dira. Gainera, folato ekarpen handia duenez, oso eraginkorra da anemiaren aurka; horregatik, ondoeza duten pertsonentzat gomendatzen da.Heste arazoak dituzten pertsonentzat ez da komeni babarrun osoak jatea.
|
|
|
Hortaz, eta lehenbailehen nere jomugara heltzeko asmoz, ezeztatu edo baieztatu ezazu, maisu, egitera noakizun proposamena. Ez al da hezkuntza on bat, gizakiaren garapena nahiz estatuaren zein
|
pertsonen
zorionaren iturri nagusietako bat, buruarekin esandakoa onetsi eta jarraitzen utzi egin nion.
|
|
|
–Hil diren
|
pertsonen
oinetakoak hartzen ditugu eta garbitu, tindatu eta osagarriren bat jarri ondoren saltzen dira.
|
|
|
Ziminoek maiz
|
pertsonen
antzeko jokabidea hartzen dute. Manmad herrian zimino ar bat bere emearekin bizi zen.
|
|
|
Areago ere esango nuke: herri honek berebiziko aurrerabidea egingo luke (hizkun  tzen eta
|
pertsonen
elkarbizitzari dagokionaz ari naiz bereziki), baldin Mitxelenak orduan esaten zituenak gogoanago izango bagenitu.
|
|
|
1960) izeneko teoriek hartu zuten aurrekoaren ordea Bigarren Mundu Gerraren ondoan. Ukatu egin zuen Klapperrek hedabideek, kasu berezi batzuk alde batera utzita, berehalako eragin zuzena izan lezaketenik, eta eragin hura
|
pertsonen
aurrejarreren eta haien talde edo gizarte harremanen" agente laguntzailea" baino ez zela adierazi zuen; haren ustez, aurrez dauzkagun iritziak eta jarrerak" sendotzen" dituzte hedabideek eta horixe da, besterik gabe, betetzen duten funtzioa. 1970eko urteak arte nagusi jardun zuen teoria funtzionalista enpiriko honek hedabideei buruzko ikerketa alorrean.
|
|
|
Batzuetan, kazetariek eta hedabideek(" ikerketa" dioen etiketa horretaz baliaturik), bitarteko lanak bete dituzte halako botere ekonomikok edo politikok sorturiko dokumentu, albiste edo zurrumurruen iragazte prozesuetan (ohikoa izan da hau" terrorismoaren aurkako gerra psikologikoan"). Beste askotan,
|
pertsonen
intimitatearen aurrean errespetu izpirik erakutsi gabe jardun izan dute kazetariek, istorio guztiz larriak asmatzeraino ere iritsirik, horretarako erabili zen kazetaritza estiloa ikerketa kazetaritza serioaren estiloa bazen ere.
|
|
|
Hedabideen eraso honen beste lantza mutur bat izan zen, gizartean okupatzen duten lekuengatik, aditu gisa, iritzi koalifikatua emateko gai den ahots zientifiko gisa, azaldu ziren
|
pertsonen
interbentzio homogeneoa. Intelektualak ziren haiek," Ermuko Foroa" deituko zenera bilduko ziren intelektualak bereziki.
|
|
|
Zorionez, urrats txiki batzuk egin dira dagoeneko norabide horretan, kazetariak Euskal Herriaren etorkizunari begira hain garrantzitsua den garai honetan kazetaritza oro har jokatzen ari den paperaz kezkaturik daudelako. Arestian eginiko ohar batean adierazi bezala, 1999ko martxoaren 13an, ehun kazetari inguru bildu ziren Bilbon" eszenatoki politiko berrian" bideratzen ari ziren jarduera aztertzeko 30 Bilduriko
|
pertsonen
kopuruak eta gehienak Lizarra Garazi Akordioaren arabera proposamenaren aldekoak izateak erakusten digute, beharbada, zein ahula den oraindik sektore barruan hausnarketa eta autokritika. Halaz ere, gogoeta prozesuari hasiera eman dio, itxuraz, topaketa honek.
|
|
|
Eta zergatik ez, medikuntzako ebakuntzetan kirurgialaria zainetatik, giharretatik,
|
pertsonen
barrenera sartuko da. Kiru rgialari mekanikoa odol zainetan ipiniz bihotzeraino zuzenduko da, eta inguruan" begiratu" ostean (informazioz elikatu litzateke), gaizki dagoen zaina aurkitu eta, laban txikitxo bat zabalduz, hura ebaki eta josteko gai izango da.
|
|
|
Platonen ustetan
|
pertsonen
mundua kosmosaren parte da, mundu horrek, ordea, badu berezitasun bat; pertsonak bere baitan kosmosa errepikatu eta laburbiltzen du: burua pertsonaren alde jainkotiarra da, pertsonaren gorputz eta arimaren arteko bereizkuntzak kosmosaren gorputz eta arimaren bereizkuntza errepikatzen du...
|
|
|
Ikusi dugun moduan, Platonek, gizakien arima motak eta gizarte klaseak bat etorraraziz, gizartearen ordena eta
|
pertsonen
izaeraren egitura zentrokide bihurtzen ditu. Gizartearen ikusmolde honen atzean (bere ia erabateko mugiezintasunaz gain) gure ikusmolde eta bizipenei zeharo arrotz egiten zaien irizpide bat dago:
|
|
|
Zer da hiru
|
pertsonen
pisua kg tan?
|
|
2002
|
|
|
Ideien eztabaidak lehentasuna behar duela aipatzen dute PSE EEn alde guztietatik, baina izenen dantza saihestezina da halakoetan, ikusi besterik ez bestela Redondo Terrerosen kudeaketa eta ildo politikoa babesteko sortzen ari diren sostengu zerrendak. Ideien eztabaida hobeto eman zitekeen deitu nahi ez zen konferentziaren eremuan ezohiko kongresuan baino, baina ideienak
|
pertsonen
eztabaida dakar ondoren.
|
|
|
Gainera, ez dago delitua egin beharrik. Legearen arabera, ordena publikoa edo
|
pertsonen
duintasuna bezalako baloreei eraso egiten dieten edo eraso egin diezaioketen zerbitzuen aurkako neurriak hartu ahal izango dira. Erabakia hartuko duen agintearen inguruan ere bada hainbat eztabaida.
|
|
|
BULTZATZEN duen bake konferentziari sostengua adierazteko kanpaina abian jarri du jada Elkarrik eta honekin 100.000 pertsonari konferentziaren azken txanparen berri eman nahi zaio. Elkarri laguntzen duten
|
pertsonen
koputua 4.700 pertsonakoa da eta mugimendu honek 5.500era igo nahi du. Kolaboratzaile hauetako bakoitzak sei pertsonarekiko konpromezua bildu luke, hauetako bakoitzak 10 euro jartzeko.
|
|
|
Editorialgileak argi zeukan adindutako
|
pertsonen
eginbeharra. " Zaharrek bizitzaren eskarmentua eman behar digute.
|
|
|
Ikuskizuna ezustean eszenatoki gainera erortzen den argi foku batekin hasten bada ere, taldeak halabeharraren gaia haratago eraman nahi izan du,
|
pertsonen
harremanen, bakardadeen eta afektuen esparrura, alegia.
|
|
|
Edozein modura, terminoa desdramatizatu beharra dago; hasteko osasungarria delako. Adibidez, esaten da ezin dela prezio bat ordaindu bakearengatik eta guk 30 urte daramatzagu prezio hori ordaintzen
|
pertsonen
biziaren truke. Hori drama bat da!
|
|
|
Publizitatea aztertzen hasi zenetik, orain dela 125 urte, publizitatea gizarteko beste joera artistikoetatik ez dela asko aldentzen ikusi dela uste du berak. Komunikabideek eta publizitateak gune desberdinetan sartzeko dituzten bideak aldatu egin dira, akaso
|
pertsonen
bizitzan gehiegi sartu diren punturaino. «Baina publizitatea, gizartea bera bezala, aldatzen doa.
|
|
|
Zine jaialdi batek gainera, programatzen den hiria konprometitu dezake eta publikoak aretoak bete ditzan lortu. Eta baita ere, honek erakartzen duen
|
pertsonen
korrontearengatik, produkzio sektore ezberdinetan etekin ekonomikoak ekar ditzake, batez ere hirugarren sektorean (hotelak, jatetxeak, eta abar).
|
|
|
Polizia ezberdinak ehunka pertsonei buruzko informazioa bilduz doaz, eta halako batean, hauetako batzuk atxilotzea erabakitzen dute. Pertsona horien inguruko
|
pertsonen
datuak dituzte: ezkondua den, seme alabak dituen, gurasoak bizi ote diren, aiton amonak zenduak dauden...
|
|
|
Hitzordua ostegunero izango da iluntzeko 20: 30tan, eta ordaindu beharreko gauza bakarra Pasai San Pedrora iristeko txalupa izango da. Kale antzerki hau burutzeko 65
|
pertsonen
laguntza izan du Rosa Rojo muntaiaren zuzendariak.
|
|
|
Eta hauen eskutik jasaten dituzte zibil txetxeniarrek torturarik basatienak: kolpeak, elektrizitatea, mutilazioak (behatzak, belarriak, esku zein hankak moztea, begiak ateratzea...), emakumeei egiten zaizkien bortxaketak eta baita
|
pertsonen
bahiketa eta horien inguruko negozioa ere. Eta horien guztien oso berri gutxi heldu da gureganaino.
|