|
2001
|
|
|
Kasu horietan, ezaugarri orokor batzuk daude. Zakurrentzako fobia, horrelako beldur guztiekin gertatzen den bezala, neurriz kanpoko beldurra dago, eta ezin da zentzuz ezabatu, iraupen luzekoa da eta
|
pertsonen
eguneroko bizitzan eragin handia izan dezake. Fobia duen pertsonak, Gilek adierazi zuenez, badaki txakurrak ez duela ezer egiten, baina ez da gai bere aurrean beldurrik ez izateko, eta are gutxiago ukitu edo hurbiltzeko.
|
|
2002
|
|
|
Bi astez irauten dute, eta, ondoren, desagertu egiten dira orbainik utzi gabe. Aftak mingarriak izan daitezke eta
|
pertsonaren
eguneroko jardueretan ere eragin dezakete. Askotariko arrazoiak Aftak lehen aldiz agertzen dira haurtzaroan edo nerabezaroan, helduaroan lehen aldiz agertzen badira, edo oso ziklo erregularretan gertatzen badira, azpian dagoen arrazoiren bat pentsatu dugu.
|
|
|
Laugarren talde batek ez zuen entrenamendurik jaso. Hiru entrenamendu motak aukeratu ziren, laborategiko azterketetan etorkizun handieneko emaitzak erakutsi zituztelako eta
|
pertsonen
eguneroko bizitzako jarduerekin zerikusia zutelako, hala nola telefonoari erantzutea, janaria erostea edo prestatzea. Bost asteko entrenamenduaren ondoren, ikertzaileek ikusi zuten prozesatze abiaduran entrenatu zuten pertsonen %87k, arrazoitze probak egiten zituztenen %74k eta oroimenean prestatu zirenen %26k hobekuntza nabarmena erakutsi zutela bakoitzaren gaitasun kognitiboan.
|
|
2003
|
|
|
2003rako aurreikusitako ekimenen artean, Minusbaliotasunaren Europako Autobusa nabarmentzen da. Europa osoan zehar ibiliko da, minusbaliotasunak dituzten
|
pertsonen
eguneroko errealitatea erakutsiz eta, hartara, sentsibilizaziorako oinarrizko lana eginez. Autobusa Greziatik abiatu zen hilaren hasieran, eta otsailaren 27an iritsiko da Espainiara.
|
|
2004
|
|
|
Proiektua Carlos iii.a Osasun Institutuko Telemedikuntzako eta Informazioaren Gizarteko Ikerketa Arloak eta Vodafone Fundazioak elkarrekin garatu zuten, eta, lehen fasean, pazienteen segimendua kontrol kardiologikoaren, Loaren apnea sindromearen telediagnostikoaren, etxeko ospitalizazioa duten gaixoen segimenduaren eta “Zahartzearen prebentzioa” proiektuaren bidez egiteko sistemak garatu nahi zituen. Proiektu horrek adineko pertsonentzat duen garrantzia nabarmendu zuen Artzainek; izan ere, berriki egindako ikerketen arabera, kasuen% 50ean, “modu isilean, kronikoan eta progresiboan” gertatu da adineko
|
pertsonen
eguneroko bizitzarako mendekotasuna eta zailtasuna. AIRMEDek adinekoen jarraipen eta zainketa geriatrikoa ahalbidetuko luke, narriadura hori saihesteko.
|
|
2005
|
|
|
Anbizio handiko proiektua da, eta gizarte zibileko gobernuak eta aktoreak elkartzen saiatuko da, alfabetatzeko modu desberdinak sustatzeko. Horrela lortu nahi da ikasitakoaren egokitasuna eta erabilgarritasuna, irakurtzen eta idazten ez dakiten
|
pertsonen
eguneroko bizitzan duten aplikazioari dagokionez. Hala adierazi zuen Federiko Nagusiak, UNESCOren zuzendari exekutibo gisa:
|
|
|
Mapfre Fundazioaren azterlan baten arabera, herritarren herena gidatzeko beldur da.' Karneta duten pertsonen %18k beldurra dute, eta horrek garraio publikoa erabiltzera edo ibilgailua gidatuko dien norbait bilatzera behartzen ditu. Amaxofobiak bidaiatzeko modu desberdinei eragiten dien mugimenduarekin lotutako fobiekin du zerikusia (hegan egiteko beldurra, gidatzeko beldurra…), eta horrek muga handia dakar trauma hori pairatzen duten
|
pertsonen
eguneroko bizitzan. Sentsazioak antsietatea, larritasuna, bidaiaren aurreko eta ondorengo amesgaiztoak, eskuetako izerdia, dardara, ideia negatiboak, irrazionalak, istripuak ikustea… dira.
|
|
|
Horrek ez du, dena den, gizarte global harmoniatsu eta kulturalki integratua izango denik adierazten, zeharo bestelakoa baizik. Izugarrizko desoreka ikusten da globalizazioaren" mitoaren" eta kasuan kasuko nazio zein herri eremuetan kokatutako milioika
|
pertsonaren
eguneroko bizimoduaren artean. Izan ere, globalizazioa gizarte antolamendurako sistemen egitura aldaketa sakonen isla da.
|
|
2006
|
|
|
Gainerako 3.000 milioi horiek, berriz, “produktibitate galeren artean banatzen dira, gaixotasuna edo garaiz aurreko hilkortasuna eta bihotz hodietako gaixotasunek eragindako zain Gainera, patologia horien tratamenduak Espainiako osasunari eragiten dizkion 4.000 milioiak estatuko osasun gastu osoaren %7, 1 dira, eta horrek agerian uzten du “gaixotasun koronarioak zama ekonomiko handiena direla Espainian eta EBn”, adierazi zuen Espainiak 2003ko datuekin egindako ikerketan parte hartu duen bakarrak. Gaixotasun kardiobaskularra tratatzeak 230 euro balio dio Europar Batasuneko herritar bakoitzari osasun arretaren kostutik; osasun gastu osoaren %12 hartzen du, 126 milioi egun ospitaleratu behar dira, 268,5 milioi lanegun galdu dira eta nabarmen zailtzen ditu 4,4 milioi
|
pertsonaren
eguneroko jarduerak, Europako 100 herritarretik bat, ikerketaren arabera. 2003 urtean, gaixotasun kardiobaskularrak eragindako bi milioi heriotzak fakturaren guztizkoaren 24.400 milioi euro izan ziren, eta 2,18 milioi urteko galera.
|
|
2007
|
|
|
Eginkizun hori betetzen laguntzen duena terapia okupazionala da, ondorioak pairatzen dituen
|
pertsonari
eguneroko bizimoduko jardueretara itzultzea irakatsi behar baitzaio: indarrik gutxien duen unean jan edatea, janztea, garbiketa pertsonala egitea, idaztea...
|
|
|
" Adinekoak beren inguruan mantentzeko tresnak eman behar dira, senideren batek lana utzi gabe". Zein dira adineko
|
pertsonen
eguneroko bizitzako gastu nagusiak. Etxebizitza, elikadura, sendagai, etxeko laguntzak kontratatzearen ondoriozko gastuak… Zalantzarik gabe, badira zenbait gastu, eta pertsona batzuen egoera zaila da, gure adinekoek gaur egun kobratzen dituzten pentsioen zenbatekoa dela eta.
|
|
2008
|
|
|
Mendekotasun handia: Muga fisiko edo psikiko sendaezineko egoera izaten du,
|
pertsonari
eguneroko bizitzako oinarrizko ekintzak egitea galarazten diona, beraz, beste pertsona baten laguntza behar du etengabe. Horrelako polizetan, kontratatutako hileko biziarteko errentaren% 100 jasotzeko eskubidea dago.
|
|
2009
|
|
|
Horretaz gain, adineko pertsonaren edo minusbaliotasunen bat duen
|
pertsonaren
eguneroko agenda kudeatuko du, estimulazio kognitiboa bultzatuz, botikak hartu behar dituela gogoraraziz eta osasun egoeraren inguruko datuen aztertuz.
|
|
|
Atzo Predif ek jakinarazi zuenez, atari berri hau, Industria, Turismo eta Merkataritza Ministerioaren Avanza Planaren barruan egina, urte amaiera baino lehen egongo da erabat erabilgarri, eta ezgaitasuna duten pertsonek edozein informazio eta esperientzia trukatzeko plataforma gisa balioko du. José Antonio Martín Predif eko zuzendari kudeatzaileak plataforma berri honen aurkezpenean azaldu zuenez, “Sarean gaitu nahi dugu, urritasuna duten
|
pertsonek
eguneroko bizitzan dituzten zailtasunak murriztu nahi ditugu, Interneti esker oztopoak hautsiz. Horretarako, pertsona guztiengana erraz iristeko moduko zerbitzuak sartuko ditugu, edonon daudela ere”.
|
|
2010
|
|
|
3 Nahaste hauek
|
pertsonaren
eguneroko jardueretan (hauen artean, gizartejardueretan) eragiteko behar adinako intentsitatea izan behar dute.
|
|
|
I. gradua mendekotasun arina:
|
pertsonak
eguneroko jarduerak egitekolaguntza behar duenean, gutxienez, egunean behin.
|
|
|
II. gradua mendekotasun ertaina:
|
pertsonak
eguneroko jarduerak egitekolaguntza behar duenean, egunean bi edo hiru aldiz, baina zaintzaile baten laguntzaetengabea behar ez duenean.
|
|
|
III. gradua mendekotasun larria:
|
pertsonak
eguneroko jarduerak egitekolaguntza behar duenean behin baino gehiagotan, eta bere autonomiaren gabeziaosoa dela medio, pertsona baten laguntza ezinbestean eta etengabe behar duenean.
|
|
|
Nazio eraikuntzarekin eta giza garapen iraunkorrarekin hartu genuen konpromisoa bete dugu. Hitza eman genuen ez genuela ahaztuko
|
pertsonen
eguneroko bizimodua eta hala egin dugu. Batzuek esan dute Jaurlaritzak bakea eta akordio politikoak lortzeko bakarrik egin duela lan, egunerokoa gutxietsiz.
|
|
|
1182. Demokrazia estatuaren alorrean arazoak azaldu eta erabakiak hartzeko prozeduratzat har daiteke. Baina, demokrazia, bizitzeko modua ere izan daiteke, edozein komunitatetan
|
pertsonen arteko
eguneroko harremanak formulatzeko metodoa. Zentzu honetan, demokraziak jendearen maila guzietako parte hartze eta elkartasun ahalegin iraunkorra inplikatuko luke.
|
|
|
Gizarte kapitala terminoa, lankidetzan aritzeko gizakien gaitasuna definituko duena, nahiko berria da oraindik eta ez da oso ezaguna unibertsitateko esparruaz haratago, nahiz eta egoera aldatzen ari den. Terminoa 1916an erabili zuen lehenengo aldiz Lyda Judson Hanifanek
|
pertsonen
eguneroko bizitzan garrantzi handiena duten substantzia ukigarriak izendatzeko. Hirurogeita hamarreko eta laurogeiko hamarkadetan, Pierre Bourdieuk eta James Colemanek desberdintasunen eta irakaskuntzaren inguruko lan batean erabili zuten.
|
|
2011
|
|
|
higienea eta norberaren zaintza, gaixotasunei behar besteko arreta eskaintzea, janzkera zaintzea, dirua eta aurrekontua kudeatzen jakitea, elikadura eta jakien prestaketa, etxearen zaintza, garraiobideetan barrena maneiatzea, eta lanerako interesa eta konpetentziak garatzea. Eskizofreniarekin nerabezaroan hasi direnek gaitasun horiek guztiak eskuratu ez dituztelako edota nahastearen sintoma positibo eta negatiboek gaitasun horietan interferentzia egiten dutelako, eskizofrenia duten
|
pertsonek
eguneroko bizitzarako beharrezkoak diren trebetasunetan defizit garrantzitsuak aurkezten dituzte (De la Puente et al., 1998). Hori dela-eta, eguneroko bizitzarako beharrezkoak diren abileziak trebatu egiten dira eta, jarraitzen den lan eskema, gizarte trebetasunak lantzeko erabiltzen den bera da:
|
|
|
Olivares, Rosa, Piqueras, Méndez eta Ramos-en (2003) arabera, continuum baten ertz bakoitzean koka litezke herabetasuna eta nortasunaren nahaste saiheskaria, eta bien artean fobia sozial zehatza eta orokorra. Nahastearen sintomek
|
pertsonaren
eguneroko bizitzan eragiten duten interferentziaren arabera, nahaste bat ala bestea duela esan daiteke. Nortasunaren nahaste saiheskariaren eta fobia sozialaren arteko bereizketa zaila gerta daitekeenez, kapitulu honetan bertan atal berezi bat eskaini zaie.
|
|
|
Makronutrienteei dagokienez, zaindu egin behar da proteina ekarpena, eta, mikronutrienteei dagokienez, B12 bitaminen eta bitaminaren kopurua hartu behar da kontuan, baina ez da ahaztu behar, inola ere, zuntza hartzea, behar adina likido kontsumitzea eta norberaren egoerara egokitutako jarduera fisikoa egitea. Elikagai hauek ez dira falta behar adineko
|
pertsonen
eguneroko menuetan: oilasko edo indioilar haragi giharrak, arrautza eta arrainak (zuriak eta urdinak) balio biologiko handiko proteina iturri gisa, B12 eta bitaminak, lekaleak, barazkiak eta sasoiko frutak, zuntz, ur eta gainerako elikagai erregulatzaileak (antioxidatzaileak, bitaminak, mineralak) dituztelako.
|
|
2012
|
|
|
Elikagai edo edari prozesatuetatik eratorritako azukre kontsumoak ez du dietako kaloria guztien %10 gainditu behar. 2.000 Kcal eko dieta normokaloriko batean, azukreetatik datozen kaloria guztien %30 izango litzateke, freskagarrietatik datozenak bakarrik,
|
pertsonaren
eguneroko elikaduran sar daitezkeen gainerako elikagai gozoak kontuan hartu gabe. Jakietatik edo edari prozesatuetatik datozen azukreen kontsumoaren muga txikiagoa da, dietako kaloria guztien %10 gainditzen ez duena.
|
|
2014
|
|
|
higienea eta norberaren zaintza, gaixotasunei behar besteko arreta jartzea, janzkera zaintzea, dirua eta aurrekontua kudeatzen jakitea, elikadura eta jakien prestaketa, etxea zaintzea, garraiobideetan ibiltzen jakitea, eta lanerako interesa eta konpetentziak garatzea. Eskizofrenia nerabezaroan garatu dutenek gaitasun horiek guztiak ez dituzte eskuratzen, nahastearen sintoma positibo eta negatiboek gaitasun horietan interferentzia egiten dutelako; ondorioz, eskizofrenia duten
|
pertsonek
eguneroko bizitzarako beharrezkoak diren trebetasunetan gabezia garrantzitsuak izaten dituzte (De la Puente et al., 1998). Hori dela-eta, eguneroko bizitzarako beharrezkoak diren abileziak trebatu egiten dira, eta, baliatzen den laneskema, gizarte trebetasunak lantzeko erabiltzen den bera da:
|
|
|
Etorkizunari begira herstura txiki bat sentitzen dugunean, hobeto prestatzen gara hari aurre egiteko. Esan daiteke, beraz, barne herstura emozio egoki eta normala dela, baina patologiko bihurtzen dela gehiegizkoa denean, sufrikario iturri bihurtzen denean,
|
pertsonari
eguneroko bizitza aurrera eramateko zailtasunak sortzen dizkionean. Izan ere, gehiegizko herstura sortzen badigu etorkizunak, ez dugu eraginkortasunez jokatuko, etorkizunari ez baitiogu aurrea hartuko edo hura aurrez igarriko.
|
|
|
E irizpidea: kinada fobikoaren ekiditeak, beldurrak edo barne hersturak eragin esanguratsua du
|
pertsonaren
eguneroko jardueran, lanean eta harremanetan, edo ondoez nabarmena eragiten du.
|
|
|
Kokainaren abstinentziak depresioa, anhedonia, nekea, gehiegizko logura, ametsen ugaltzea, apatia eta asperra eragiten ditu; ondorioz, atsegin gutxi hartzen du
|
pertsonak
eguneroko jardueretan; suizidio ideiak ere ager litezke. Horregatik, abstinentzia aldian handia da kokaina hartzeko desira.
|
|
|
Estrategia komunikatibo eta emozionalak zurrumurruen kudeaketarako eta Zurrumurruen aurkako erantzunak landuko ditu bertan.Hara hemen egitarauaren xehetasun gehiago: TAILER TEORIKO PRAKTIKOADeseroso sentitzen al zara esames iraingarriak entzuten dituzunean beste jatorrietako jendeaz? Sutan jartzen eta zeure onetik ateratzen al zaitu esamesei nola erantzun ez jakiteak. EZ ZAITZATELA ODOLTXARTU! Prestakuntza honekin helburua da kontzientzia kritikoa piztea aurreiritzi, estereotipo eta zurrumurruei bide ematen dieten gezurrek duten eraginaz hainbat gizarte taldetan, eta zein ondorio dituen
|
pertsonen
eguneroko bizitzan. Zurrumurruak zergatik sinesten eta zabaltzen ditugun argitzeaz gain, mintzagai izango dugu zein estrategia erabil daitezkeen berauek ezeztatu edo gutxienez kolokan jartzeko.
|
|
2015
|
|
|
Literaturan bezala,
|
pertsonen arteko
eguneroko harremanetan ere istorio bat baino gehiago kontatzen
|
|
|
Mendetasun ertaina:
|
pertsonak
eguneroko ohiko jarduerakegiteko laguntza behar duenean; gutxienez, egunean behin.
|
|
|
Mendetasun larria:
|
pertsonak
eguneroko ohiko jarduerak egiteko laguntza behar duenean, egunean 2 edo 3 aldiz; baina zaintzaile bat bertan eta etengabe egotea behar ez duenean.
|
|
|
Mendetasun handia:
|
pertsonak
eguneroko ohiko jarduerak egiteko laguntza behar duenean egunean behin baino gehiagotan; eta, adimen autonomiaren edo autonomia fisikoaren galera osoa dela eta, pertsona baten laguntza behar duenean, ezinbestean eta etengabe.
|
|
|
2011n, Arartekoak gaiaren gainean idatzi duen txosten batean honako hauek esaten dira: . Ezgaitasunen bat duten
|
pertsonek
eguneroko bizitzan zailtasun handiak izaten dituzte oraindik ere hori berdintasunezko baldintzetan garatu ahal izateko, arazoak baitituzte hirian ibiltzeko, erabilera publikoko eraikinetara sartzeko, garraioa erabiltzeko edo lanpostua eskuratzeko? (sic).
|
|
|
Telebista milioika
|
pertsonaren
eguneroko errealitateren parte zentrala eta XXI. mendearen hasierankomunikabideekin lotutako aisian eragilerik garrantzitsuenetarikoa dela esan daiteke.Egunerokotasunean telebistak duen zentraltasunaz jabeturik, lan honek lau adin taldetan banatutako (Gazteak, Helduak 1, Helduak 2, Nagusiak) bederatzi eztabaida talde eta sei sakoneko elkarrizketarentelebistarekiko harremanen esplorazioa eta aisia... Komunikabideen kontsumoaren eta ikus entzulerien ikerketa batez ere tenikakuantitatiboen bidez bideratu da orain arte Euskal Herrian, baina komunikabideen ingurunearenaldaketa azkar eta hazkorrak eragindako erronkei erantzun aldera, hurbilketa kualitatiboa proposatzenda lan honetan.
|
|
|
Telebista milioika
|
pertsonen
eguneroko errealitatearen parte da munduan egun etaXXI. mendearen hasieran pertsonen aisiaren zutaberik garrantzitsuenetarikoa izaten jarraitzendu, baita Euskal Herrian ere. Euskal gizartearen egunerokotasunean telebistak duenzentraltasunaz jabeturik lau adin taldetan banatutako bederatzi eztabaida talde eta seisakoneko elkarrizketaren telebistarekiko harremanen esplorazio kualitatiboa eta aisiahumanistaren perspektiban oinarritutako interpretazio eredua eskaintzen ditu lan honek.
|
|
|
Eduki analisia Gizarte Zientzietan erabiltzen den ikerketa tekniketako bat da. Jendarteko erakunde, elkarte, instituzio edo
|
pertsonen
eguneroko harremanetan sortzen den material komunikatzailea ikertu eta behar bezala ulertzea du helburu (Juaristi, 2003: 215).
|
|
|
Pokemon Errealitate areagotua, orain bideojokoetan. errealitate areagotua protagonismo handia hartu du azken urteotan ingurune teknologiko eta digitalean. Horrelako gailuak Google Glass edo smartwatchak lagundu du horretan Izan ere, hura agertzeak eztabaida sortu du, bai erabiltzaile mailan, bai enpresa mailan, eta teknologia mota hori sartzeak
|
pertsonen
eguneroko bizitza nola aldatuko lukeen hausnartzera eraman du. Errealitate areagotuaren ideia honi dagokio:
|
|
|
Emaitzek berretsi egiten dute Espainiako merkatuan Android nagusitzen dela, eta beste zifra harrigarri batzuk ere bai. Artikulu honetan, The App Date ren emaitzak berrikusten dira, horien azterketa egiteko eta gailu mugikorrek milaka
|
pertsonaren
eguneroko bizitzan leku garrantzitsua zenbateraino betetzen duten hausnartzeko.
|
|
2016
|
|
|
Literaturan bezala,
|
pertsonen arteko
eguneroko harremanetan ere istorio bat baino gehiago kontatzen dugu, ez duzu uste. Zalantzarik baduzu, honako bi egoera hauek erakutsiko dizute hala dela!:
|
|
|
Hala, lipidomikoak giza metabolismoa sakon aztertzeko aukera ematen du, eta nutrizioa molekulen egitura molekularren sorkuntzarekin korrelazionatzen du. Ezagutza horri esker, hobekuntzak sor daitezke
|
pertsonengan
eguneroko errutina nagusietako bat erabiliz: elikadura.
|
|
|
Getxon emakumeentzat seguruak ez diren guneetan zaintza gailuak jartzeko eta lekuotako argiztapena hobetzea. Horri erantzunez, Gobernu Taldeak adierazi zuen mozioaren arabera segurtasunik ez daukaten gune horiek 2009ko dokumentuan jaso zirela, baita hiria planifikatzerakoan esku hartzeko irizpide orokorrak ere, genero ikuspegia eta
|
pertsonen
eguneroko bizitza kontuan izanda. Irizpide horien bidez, besteak beste, guneen argiztapena oinezkoarengana zuzendu beharrekoa da, eta landaretzak ikuspena oztopatzea edo" txoko itsuak" sortzea galarazi beharra dago.
|
|
2017
|
|
|
Txina, azken laurogei urteotako mila milioi
|
pertsonaren
eguneroko mirakulua, Maorena eta Zhou Enlaiena, 7.000 kilometro egin zituen herriarena atera ziren, 10.000 eskas iritsi, Konfuzio eta Leninen eta lau mila urteko historiaren nahaste hori, Txina txikia eta erraldoia, gure garaiko transformaziorik handiena hartu du Beatriz Chivite Ezkietak (Iruñea, 1991) eta liburu bat atera zaio" umamia" ren antzekoa. Ahaztu betiko mingotsa, gazia, garratza eta gozoa bakarrik dela mundua.
|
|
|
Ahozko tradizioaren alderdi garrantzitsua da hori, hainbat testuingurutan egiten dela bertsotan, alegia, ez txapelketaren finalean bakarrik, baizik
|
pertsonen
egunerokoan. Eta elkarrengana biltzen direnean jardun garrantzitsua da bertsotan egitea.
|
|
|
Ikusle multzo batentzat egiten den aurkezpen formala da hangoa. Hemen, berriz, bertsoak
|
pertsonen
eguneroko bizitzaren parte dira eta hori da niretzat ezaugarririk erakargarriena.
|
|
|
DESGAITASUNA DUTEN
|
PERTSONEN
EGUNEROKORA
|
|
|
ere, horiei esker, adimen desgaitasuna duten
|
pertsonen
egunerokoa errazagoa da.
|
|
|
duten
|
pertsonen
eguneroko
|
|
|
Ondorioak
|
pertsonaren
eguneroko bizitzaren arlo guztietara hedatzen dira, eta haren gogo aldarteari, eta lagunekin edo senitartekoekin duen harremanari eragiten dio. Ondorioak pilatzean, pixkanaka lanari buruzko iritzia aldatuz doakio, ezkortasuna eta etsipena, zinismoa, fidakaizkeria handitzen zaizkio printzipio etikoak aldatzeraino.
|
|
|
130) iritziz,, pertsonen oroimenean dago norbanakoen identitatea?. Beste modu batean esanda, esan daiteke oroitzapen autobiografikoa
|
pertsonen
eguneroko pertsonala dela (Paredes y Oberti, 2015) eta beraz, garrantzi handia dute oroitzapen autobiografiko indibidualean eragiten duten hainbat faktorek, inflexio puntu ere izendatu daitezkeenak, pertsonen bizitzan zehar marka utzi eta aldaketa handiak eragin ditzazketelako (e.b., portaera aldaketak, harreman aldaketak, etab.).
|
|
|
" ATZEGIZALE" EN KEINU TXIKIEK ALDE HANDIA DAKARTE ADIMEN DESGAITASUNA DUTEN
|
PERTSONEN
EGUNEROKORA
|
|
|
Kanpainaren xedea pertsona anonimo horien jarrera positiboak aitortzea da; izan ere, horiei esker, adimen desgaitasuna duten
|
pertsonen
egunerokoa errazagoa da. Dendari, bizilagun eta bestelakoek, beren keinu txikiekin, adimen desgaitasuna duten pertsonak diren bezalakoak onartzen dituzte:
|
|
|
ile apaindegian eta kiroldegian. Keinu txiki horiek desgaitasuna duten
|
pertsonen
eguneroko bizitza zenbat hobetu dezaketen erakutsi nahi dute. Bai bideoetan, baita karteletan ere, modu argian azaltzen da" atzegizale" jarrera izatearen eta ez izatearen arteko aldea.
|
|
|
Atzegizale diren eta jakin gabe, bere jarrerarekin, adimen desgaitasuna duten
|
pertsonen
egunerokoa errazten duten pertsona horiek aitortzea eta eskerrak ematea da eskuorriaren helburua. Keinu txiki batek alde handia dakar.
|
|
|
Eta ez da zaila, benetan. Norberaren osasunaren alde zerbait egitea edozein
|
pertsonaren
eguneroko ohituretan aldaketa batzuk egitera mugatzen da. Ariketa fisiko pixka bat egitea.
|
|
|
Espazioak, bere definizioa eta forma, erabateko garrantzia du
|
pertsonen
eguneroko bizitzan. Historikoki lan ugalkorra, genero rolen bitartez emakumeei egotzi zaiena, ez da hirigintzan kontuan izan.
|
|
2018
|
|
|
Hasieran ez genion errepresioari erdigunea eman nahi, baina azkenean erakundearen bizitza izan da,
|
pertsonen
egunerokoa zeharkatu du eta ondorio nabarmenak izan ditu.
|
|
|
Ikusmenean urritasuna izateari esaten zaio Ikusteko desgaitasuna, urritasun hori zuzentzea badago ere
|
pertsonen
eguneroko bizitzan ondorio txarrak baldin badauzka.
|
|
|
Los zeinu ohikoenak mota horretako alergiak dira doministikuak, sudurreko jarioa, errinitisa, konjuntibitisa eta azkura, eta, faserik aurreratuenetan, arnas arazoak eta asma eragin ditzake. Sintoma horiek patologia kronikoak (diabetesa, adibidez) dituzten
|
pertsonen
eguneroko bizitza zaildu dezakete, eta odoleko glukosa mailan eragin negatiboa izan dezakete. Horregatik, garrantzitsua da behar diren probak egin eta detektatzea, osasun arloko profesionalek paziente bakoitzaren egoerara egokitutako tratamendua agindu ahal izan dezaten.
|
|
|
Jarduketa horiei esker, inguruan bizi diren
|
pertsonen
eguneroko bizitzak hobekuntza handia izango du. Surbisa ere lanean ari da alde horretako etxebizitzak hobetzen. Udal sozietatea eraikinetako egituraren eraginkortasuna hobetzeko proiektuak egiten ari da eta etxebizitzetan kanpoko igogailuak jartzeko plana abian jarri du.
|
|
2019
|
|
|
Fernandezek, berriz, artearen alde gizatiar eta kolektiboa balioztatu nahi du egitasmoarekin: «Balioa eman nahi diot jakintza kolektiboarekin, harremanekin eta
|
pertsonen
egunerokoarekin lotutako musikari».Leku bakoitzean kolektibo jakin bateko helduekin lan egin du Fernandezek. Madrilen, LGTBI pertsonekin egon zen; Valentzian migratzaileekin egon behar zuen, baina ez zuen lortu taldea osatzea, eta, azkenean, talde misto bat eratu zuen; eta Uharten, berriz, emakumeekin aritu da.
|
|
|
Oro har, jakinez ulermen on batek konfiantza lagunduko duela, eta ADaz hunkituak diren pertsonakama hizkuntzara berriz itzultzeko joera luketela, ergoterapeutak, baita medikuntzako diziplina guztiekere(
|
pertsonaren
eguneroko usaietan parte hartzen baitute) haien gaitasunen arabera, haien hizkuntza etahitz egiteko usaiak pertsonaren maila gizarte kulturalean egokitu behar dituzte.
|
|
|
Lehen partean ADaz hunkitua diren lau
|
pertsona
eguneroko egoeretan aztertuak izan dira. Hala nola, terapeutak, goizeko garbitze momentua bi tarte ezberdinetan egiten du, bat euskaraz eta besteafrantsesez.
|
|
|
Bigarren praktika interesgarria diferentzien erretorikarekin haustea da. MMBk EMMn parte hartzeak, barnean sortzen diren diferentzien kontzientzia hartzeko balio izateaz gain, horiek
|
pertsonen
eguneroko bizitzetan dituzten eragin politiko materialak bistaratzeko ere balio du. Intersekzionalitatearen bidez, sortzen diren ezberdintasunak deskribatu eta zerrendatzeaz gain, zeharkatzen gaituzten ezber dintasunen inguruan hausnartzeko balio du, horrela, guztiok eskubide eta aukera berdinak ez ditugula lantzen da.
|
|
|
gaixotasun kardiobaskularrak, intsulinarekiko eta diabetearekiko erresistentzia, muskulu eskeletikoak, minbizi mota batzuk edo zenbait esfortzu fisiko egitean muga fisiko, besteak beste», zehaztu du. Isabel Megías dietista nutrizionista. Hori dela eta, milioika
|
pertsonaren
eguneroko dietan dauden elikagaien nutrizio profila hobetzeko ahalegina egin da. Adibideak?
|
|
|
Hori dela eta, komeni da azala garbitzeko eta hidratatzeko berariazko produktuak izatea, eta arreta berezia jartzea beheko gorputz adarrei. 5 Aliatu digitalak Horrez gain, diabetesa duten
|
pertsonen
eguneroko ohiko gailuez gain (glukometroa, tira erreaktiboak, glukosa monitorizatzeko sistema eta abar). ), udan patologia kudeatzen lagun dezaketen aplikazio mugikor berriak probatzeko ere erabil daiteke denbora librea.
|
|
2020
|
|
|
Ohikoa da pazienteek eskuak behin eta berriz garbitzea, produktu desinfektatzaileak erabiltzea, pertsonekiko kontaktu fisikoa ekiditea… Entzuten zaigu, ezta? Birusaren kontrako ohiko portaera da, TOC hori duten
|
pertsonen
eguneroko ohikeriaren oso antzekoa. Eta horrek, adituek ohartarazten dutenez, antsietate krisi are handiagoa eragin diezaieke:
|
|
|
Administrazioak baditu neurri tekniko testatuak eta frogatuak
|
pertsonen
eguneroko bizitzarako. Zergatik ez dira horiek berak erabiltzen agur batean, heriotza batean edo dolu egoera batean?
|
|
|
Nekane Balluerka errektoreak komunikabideetan emandako erantzun bakoitzean erakutsi du gure egoera ez duela batere ezagutzen, edo nahiago izan duela bestelako istorio bat kontatu errealitatea aitortzea lotsagarriegia zelako. Ez gaude lau txanponi buruz hizketan, soldata prekarioak jaso eta ikerkuntza uzten bukatzen duten milaka
|
pertsonen
eguneroko bizitzez baizik. Hutsune legalek eta EHUren botere posizioak gehiegikeria hauek posible egiten ditu, baina bidegabekeria geroz eta nabariagoa da gizartearen begietara.
|
|
|
Historia posible egin dutenen historia ahantzia. Ahalegin ezdeusa da
|
pertsonen
eguneroko bizitza xehetasun osoz gordetzen saiatzea. Zerk, nork, nola hil zuen Victor.
|
|
|
Aubert, A. eta R. Flecha, Garcia eta Racionero adituek (2009) adierazten dute nola Weber (1977) bera ere aspaldi konturatu zen industria gizartean sistemak ari zirela
|
pertsonen
eguneroko bizitza kolonizatzen, pertsonek hartzen zituzten gaien inguruko erabakiak hartzen eta, beraz, herritarren boterea ordezkatzen. Horrela bada —alegia, sistemek erabakitzea pertsonok nola bizi eta elkartu behar dugun besteokin—, orduan konturatzen gara erabakitzeko ahalmena galdu dugula, aurretik askatasuna eta sena bera ere galdu ditugulako.
|
|
2021
|
|
|
Eten digitala apurka apurka murrizten da, eta 65 urtetik gorakoen %14k erabiltzen du dagoeneko eguneroko mezularitza maite dituenekin komunikatzeko. Hirugarren adinerako diseinatutako aplikazio eta tresnetan egindako azken aurrerapen teknologikoek, hala nola geolokalizaziorako gailuek, pastilleroek edo erloju adimendunek, adineko
|
pertsonen
eguneroko bizitza errazten dute eta independenteak izaten eta seguruagoak izaten laguntzen diete. Eta, bide batez, kezkak kentzen dizkiete familiei.
|
|
|
Terapia okupazionalaren hel buru nagusia, guregana ailegatzen den
|
pertsonari
eguneroko ekintzak ahalik eta modu autonomo edo independenteenean egiten laguntzea da, bere bizitzako edozein eremutan. Nik hauxe bera egiten dut umeekin, eguneroko ekintzetan izan ditzaketen arazoak aztertu eta jolasaren bidez landu, jolasa baita umeen egunerokotasunean okupaziorik esanguratsuena.
|
|
|
Betea dator oporraldi ataria, eta nire Whatsappen zeresan gehien sortu duena Euskaltzaindiaren eskuzabaltasun ariketa izan da. Ni soziologoa ez banaiz ere, neurri batean,
|
pertsonon
eguneroko interesak eta gizarte joerak mugikorretako elkarrizketa eta Interneten sareetatik jaso daitezkeela esatera ausartzen naiz. Tabernetako solasaldietan baino ausartago eta askeago aritzen garen irudipena dut.
|
|
|
Ez da zalantzarik, EMUN gaur egun dena izan dadin ehunka
|
pertsonaren
eguneroko lana dago atzean, eta zu zara errealitate horren eragile garrantzitsu bat.
|
|
|
Bere berezitasunetako bat da teknikarekin ahalmen poetikoa sortzea, eta horrela benetakoa dena agertaraztea. Nolabait esateko, nonbait ezkutatuta zegoenaren berri ematen du presentziatik abiatuta, eta, horrez gain, keinu horretan ezagutza bat ateratzen du, inguruaren ezagutza kritikoa, begirada aberasteko trebetasunetik. Belaunaldi oso baten itxaropenak eta porrotak, desioak eta etsipenak uztartzen dituzte bere argazkiek,
|
pertsonen
eguneroko pertsonala bailitzan. Dosi txikitan, apurka apurka, abesti single batek ere bere sakonean istorio zabala duelako.
|
|
|
Ekonomiatik psikologiara hedatu zaigu kapitalaren hazkundea etengabe bultzatu nahi duen agindu eroa, hazkunde pertsonalaren eta autorrealizazioaren lelopean. Enpresarien diskurtsoetako ekintzailetasuna
|
pertsonon
eguneroko bizitzaren esparru guztietara zabal daiteke. Geure burua enpresa hiztegiarekin deskribatzen dugu?
|
|
2022
|
|
|
" Terre de Jeux 2024" egitasmoaren baitan sartzen da, lantokietan kirol praktikak garatzeko interesa emana izan dadin. Kirol guziak promozionatzea da asmoa, hunen bitartez
|
pertsonen
egunerokoa aldatzeko xedearekin. Proiektu bakoitzarentzat laguntzarako aurrekontua %50era mugatua da, gehienez 30.000 euro bakoitzeko.
|
|
|
Eremuei dagokienez, etxearekin batera eskolarekin lotzen da gehien, baina ez agian espero zitekeen mailan. Gaietan ere,
|
pertsonen
eguneroko informaletik hurbilen dauden eguneroko gaiak eta pertsonalak gailentzen dira, zientzia eta ekonomia bezalako gaietan, alta, oso kopuru txikian dago euskara presente jendearen antzematean.
|
|
|
Milioi bat espainiar inguruk sufritzen dute, %90 emakumeak, eta kontsultan nora ezean ibiltzen dira diagnostikoa jaso arte. Maiatzaren 12an ospatzen den Fibromialgiaren Nazioarteko Egunak errealitate hori aldatu eta ezagutarazi nahi du patologia horrek erabat baldintzatu dezake gaitza duen
|
pertsonaren
eguneroko bizitza. . Javier Rivera, Madrileko Gregorio Marañón ospitaleko erreumatologoa eta Espainiako Erreumatologia Elkarteko (SER) presidenteordea da haren tratamenduan aditua.
|
|
|
Ez datoz denak bat hitz horiek beren baitan duten nolabaiteko infantilizazio horrekin, baina supituki arre edo so egin behar horretan, hala hautatu dute. Sei gazteek ikusmen urritasuna, entzumen urritasuna eta mugimendu urritasuna duten
|
pertsonen
egunerokoa ezagutu dute; xehetasun txikienek ere —kalearen antolaketak, adibidez— haiengan duen eraginaz jabetzea. Hori da saioaren ezaugarri nagusia:
|
|
|
Hortaz, lan munduan hasiko dira, Iribarrenek azaldu duenez: «Eremu sozioekonomikoak
|
pertsonen
egunerokoa ardazten du, kontsumitzaile, langile zein herritar gisa. Euskalduntze prozesuan jauzia egiteko unea da».
|
|
|
Hirigintzaren eta generoaren teoria feministek, zabaldu dute hiriari begiratzeko, ulertzeko, pentsatzeko eta sortzeko moduei buruzko ildo kritikoaren bideak. Batez ere eraikuntza mota hauek, bertan bizi diren
|
pertsonen
eguneroko bizitzan duten eragin kaltegarriengatik. Pentsalari feministek, hiri ikuspegia errotik zalantzan jarri egin dute.
|
|
|
Sexologiaren ikuspuntutik teknologia berriek
|
pertsonen
egunerokoan duten eragina aztertuko du Sexualidades en digital online ikastaroak, Emaize sexologia zentroaren eskutik. Hamabigarren edizioa izango da urriaren 17an hasi eta abenduaren 4ra bitartean eskainiko dutena.
|
|
|
Lurraldetasunaren garrantzia azpimarratzen du hizkuntzen biziberritzerako barneratzea. Lurraldean Euskal Herrian, eskualdean, auzoan... bizi diren
|
pertsonen
eguneroko bizitza erdigunean jartzeak (bizitza bizigarria eta jasangarria izatea) euskaraz eroso bizitzea eta euskaratik lurraldea eta harremanak eraikitzea eskatzen du. Herri eta lurralde bizigarrien ezaugarritzat hartzen dira, adibidez, funtzio ezberdinak izango dituzten eremu fisikoak sustatzea; adin, sexu eta jatorriz askotarikoak diren elkarrizketak sortuko diren lekuak diseinatzea eta lotzea (korridore linguistikoak); gero eta metropolizazio joera handiagoak dauden honetan, parkeak eta naturguneak herri eta hirietan integratzea; komunitatearen beharretara egokitutako azpiegiturak eta baliabideak indartzea; eta horiek ahal den eta modu komunitarioenean kudeatzea.
|
|
2023
|
|
|
Paziente bat kognitiboki estimulatzea oso garrantzitsua da. Adibidez, terapia okupazionalaren oinarria da
|
pertsonak
eguneroko jarduerak etxean egin ahal izatea. Oso proaktiboak gara, pazienteak egin dezakeen guztia egin dezan eta aktibo iraun dezan.
|
|
|
Fruta, barazki eta barazki ontziratuak eta jateko prest daudenak dira dieta osasungarria egiteko aliatu nagusiak. Elikagai horiei laugarren gamako (edo IV. gamako) produktuak deitzen zaie, eta denbora gutxian bizi diren
|
pertsonei
eguneroko bizitzan behar dituzten mantenugaiak lortzen laguntzen diete. Nutrizioaren ikuspegitik, homologo freskoen propietate berak dituzte, baina seguruak al dira?
|
|
|
Gasteizko eta Donostiako manifestazioetan, gogora ekarri zuten zaintza lanen zama emakume migranteen bizkar uzten dela askotan: «Emakume migranteak dira etxeak eta ospitaleak garbitzen dituztenak, zahartzaroan dauden
|
pertsonak
egunerokoan laguntzen eta zaintzen dituztenak». Salatu zutenez, langile migrante horietako asko «preso» egoten dira lantokian, ez dute atsedenik hartzeko eskubiderik, ez dute legezko soldata kobratzen, eta «mehatxuak» ere jasotzen dituzte paperik ez dutelako:
|
|
|
erakundeek, gizarteak... Denok gaude inklusioaren alde, baina askotan ez gara jabetzen, adibidez, mugikortasun arazoak dituzten
|
pertsonek
eguneroko bizitzan dituzten zailtasunekin. Horregatik, derrigorrezkoa da inklusioaren alde lanean segitzea.
|
|
|
Euskal erakundeetan hau guztia nola inplementatu den aztertzen da segidan. Hirugarren atalean (Pertsonen beharretatik begiratuta) eraikuntza hau guztia adineko
|
pertsonen
egunerokotik irakurriko dugu, Koro2 izeneko pertsona baten adibidea oinarri harturik. Kororen kasutik abiatuta, aktore bakoitzak egun zer eskaintzen duen ikusiko dugu, eta honek nola eragiten duen berarengan.
|
|
|
Atzerriko jatorria duten
|
pertsonek
eguneroko bizitzan eragina duten esparru ezberdinetan jaso dezakete harrera. Horiek harrera informalean eta formalean banatu ohi dira.
|
|
|
Auzoek behar desberdinak izateaz gain, indargune eta identitate propioak dituzte. Hau, hurbiltasuneko zerbitzuetan eta
|
pertsonen
eguneroko bizitzako guneetan lan egin duten profesionalek oso erraz identifikatzen dute.
|
|
|
Hainbat ikerketak erakutsi izan duten moduan, mendekotasun egoerak, zaurgarritasunak eta zaintza beharra izateak zahartzearen alde iluna eta beldurgarria irudikatzen dute (Torres et al., 2015; Wachelke eta Contarello, 2010). Orain aipatutako faktore horiek kontsideratuz, ikerketa honek balio kulturalei, erakundeei eta harremanei dagokienez
|
pertsonek
egunerokoan bizi eta kudeatzen dituzten tentsio eta gatazkak azaleratzen ditu.
|