|
2001
|
|
|
Eskuindarrak ere badira euskararen aldekoak —lehen orain baino gehiago, egia esan— eta euskararen kontra daudela egia izanik ere, onartezina da gaur egun jarrera hori. Bai ikuspuntu politikotik,
|
pertsonaren
eskubideak urratzen direlako, bai kulturaletik, ondare kulturalaren kontrako erasorik onartu ez daitekeelako, eta baita soziologikotik ere, euskararen kontrako diskurtso tinkoari ezin zaiolako jendaurrean eutsi. Beraz, derrigorrezkoa da, neke arrastorik gabe, UPNren eraso horri aurre egitea, eta ez besoak gurutzatuta gelditzea.
|
|
2002
|
|
|
Salbuespen bat, halaz ere: dibortzio legerik ez zela, ezkontzeko aukerarik ez zuelako izatezko bikotekide gisa bizi izan zen
|
pertsonaren
eskubidea.
|
|
2003
|
|
|
dialektologia izan zen ikastaroen zutabea, baina lexikologia, morfosintaxia, pragmatika eta fonologiarentzako tokia ere egon zen. Horretaz gain, soziolinguistikaren ingu ruko bi hitzaldi egon ziren, bata Txillardegik eman zuen Soziolinguistika matematikoaren inguruan eta bestea Jon Etxabek
|
pertsona
eskubideei eta eskualde eskubideei buruz.
|
|
|
4 Art. Giza eskubideak kultur aniztasunaren berme gisa(...): giza eskubideak eta funtsezko askatasunak errespetatzeko konpromisoa da, bereziki gutxiengoetan eta herri autoktonoetan partaide diren
|
pertsonen
eskubideak.
|
|
2004
|
|
|
Arartekoaren lema hauxe da: "
|
Pertsonen
eskubideak ez dira espetxearen atarian bukatzen". Gure senitarteko bati espetxera joatea tokatzen bazaio, espetxeen egoera ona exijituko dugu.
|
|
|
Nor hori, esan dezagun, gizatalde jakin baten mintzaira duen norbait dela, talderik gabeko gizakirik ez dagoelako. Horrexegatik,
|
pertsonaren
eskubideek, gai honetan, talde eskubidean dute sorburu eta izateko arrazoi. Egia esan, ez da sinestekoa auzi honetan ditugun uste ustelen metaketa.
|
|
|
Euskal Autonomia Erkidegoan indarrean dagoen elebitasun ereduak ez dio berariazko eta beregaineko espaziorik aitortzen euskaldungoari. Gunetxo jakin batzuetako salbuespenak salbuespen, hezkuntza sistemako ereduaren guneetan eta?, nolabaiteko
|
pertsona
eskubidearen gainean jasotako elebitasun sistema daukagu indarrean. Sistema hau nola hezurmamitzen da unibertsitatearen alorrari bagagozkio?
|
|
|
Hedapen horrenemaitza, enpresa kooperatiboa izango da, hau da, gizakiaren duintasuna, askatasuna eta berdintasuna bermatuko dituen egitura autoeratua. Enpresa eredu horretan, kapitalari izaera instrumentala erantsi (berezkoak dituen garrantzia eta indarraukatu gabe) eta
|
pertsonari
eskubide osoz dagokion jabetza integrala emango zaio: pertsona orok, berak egindako lanaren jabetza eta horren gaineko erantzukizunaizango du. Era horretan, langileak enpresaren kudeaketan eta zuzendaritzan du, eta kooperatiba elkartea benetako lan komunitatea izango da (Udaondo et al., 2000).
|
|
|
Osasun Sistema Nazionalaren (OSN) prestazioen katalogoaren arabera, fisioterapia parkinsona duten
|
pertsonen
eskubidea da, baina, praktikan, “ez zaie ematen Espainian gaixotasun hori duten 80.000 pertsonei”, salatu du Parkinson gaixoen elkarteak, Apanetek. Gaur ospatzen den gaitz horren Nazioarteko Eguna dela eta, elkarteak salatu du “bizi behar dugun errealitate gogorra, osasun sistema publikoan tratamendu egokia ez jasotzeagatik”.
|
|
2005
|
|
|
Ondasun higiezinen gaineko jabaria eta bestelako eskubide errealak adierazi, eskualdatu, kargatu, aldarazi edo azkentzen dituzten tituluen inskripzioa zein idatzoharra egiteko, aurretiaz eginda egon behar da egintza horiek burutu dituen
|
pertsonaren
eskubideari buruzko inskripzioa zein idatzoharra, pertsona horrek zuzenean nahiz inoren bitartez burutu dituenean egintzok.
|
|
|
Idatzoharrean jasotako ondasun higiezin nahiz eskubide errealak besterendu edo kargatu ahal dira, baina idatzoharra lortu duen
|
pertsonaren
eskubideari kalterik egin gabe.
|
|
|
Meatze eskubideen titulartasuna egiaztatzen duen
|
pertsonak
eskubide horien gaineko baimen edo emakida izanez gero, horiek eskualdatu eta kargatzeko egintzak ondoz ondo inskribatu edo aurreneurriz idatzohar daitezke, kasuan kasuan; horretarako, eskritura publikoa, eta, emakida zatikakoa izanez gero, administrazio baimena aurkeztu behar dira, eta Administrazio eskudunari «mortis causa» eginiko eskualdaketaren jakinarazpena egiaztatu behar da....
|
|
|
Oztopo arkitektonikoak kentzea konstituzio aginduaren barruan sartzen da, zehazki 49 artikuluan, non botere publikoei beharrezko baldintzak sustatzeko eta mugikortasun murriztua duten
|
pertsonen
eskubideak gauzatzeko behar diren arauak ezartzeko agintzen baitzaie. Baina, zer da oztopo arkitektonikoa?
|
|
|
. Sorosleak beti begiratu behar die erabiltzaileei, haien osotasun fisikoa bermatzeko, uretako jarduera bakoitzaren zuzeneko arduraduna baita. Uretako parkeak erabiltzen dituzten
|
pertsonek
eskubide hauek dituzte: . Erreklamazio orrian erreklamazioa egitea, zerbitzua eskasa dela edo parkearen betebeharren bat betetzen ez dela uste dutenean.
|
|
|
“Nolanahi ere, kopuru hori ez da nahikoa, kontuan hartzen badugu bertan ez direla sartzen pertsonei laguntzeko gastuak soilik, baita azpiegiturak mantentzeko gastuak eta langileen kostua ere”, argitu du Caritasek, 2004an 15.265.199 euro bildu baitzituen etxerik gabeko pertsonentzako programetara, eta 108.384 erabiltzaile artatu ziren guztira. Egoera kezkagarri horren ondorioz, bi erakunde hauek, Caritas eta Baztertutako Pertsonentzako Zentroen Federazioa, kanpaina bat jarri dute abian, etxerik gabeko
|
pertsonen
eskubideak errespetatzeko, ‘Sabaia behar dut, eta errespetua, prestakuntza, segurtasuna, autonomia… lanaldi osoko giza eskubideak’ lelopean. Jasotako laguntza publikoen murrizketa salatzeko modu bat da, eta gogorarazteko modu bat da “sabaia, errespetua, afektua, prestakuntza eta giza eskubideak izatea” dela gizartean txertatzeko modua.
|
|
2006
|
|
|
Konstituzioaren legediak zuzenbidea zuen iturri eta aldi berean
|
pertsonen
eskubideak bermatzen zituen. Horra kultura konstituzional berriaren oinarria eta zergatik zen erakargarria.
|
|
|
Ez dago beste lege nagusirik pertsona bakoitzaren eskubide zehatzak zaintzen dituena baino. Eta adierazpen askatasuna, hizkuntzaren bidezkoa ere,
|
pertsonen
eskubidea da. Baina aldi berean, nazioa definitu zuten, euskaldunen ordezkariak han bertan zeudela.
|
|
|
Hiru dira baldintza horiek: egiazkotasuna, leialtasuna eta
|
pertsonaren
eskubideen duintasunari zor zaion begirunea (Uría eta Menéndez, 1999: 246).
|
|
|
– Fitxategi horietan zerrendaren helbururako behar beharrezkoak diren datuak baino ez dira sartuko; iturri horien mantentze lanez arduratzen diren erakundeek datu osagarriak sartzeko, interesdunak baimena eman du, eta edozein unetan ezeztatu ahal izango da. – Interesa duten
|
pertsonek
eskubidea izango dute lanbide elkargoetako zerrendak mantentzeaz arduratzen den erakundeak doan adieraz dezan beren datu pertsonalak ezin direla erabili publizitaterako edo merkataritza azterketarako. – Interesdunek eskubidea dute doan eskatzeko jendearengana iristeko datu guztietatik kanpo utz daitezela.
|
|
|
Cermik gogoratu du AEBetan.' eremu pribatuan, jendearentzat irekitako establezimendu fisikoak dituzten enpresen web gune guztietara zabaltzen da irisgarritasun betebeharra. Informazio mintegia Bestalde, Amparo Valcarce Gizarte Zerbitzuen, Familien eta Ezgaitasunaren Estatuko idazkariak, Amparo Valcarce, nabarmendu zuen Cermi ko informazio mintegia ixtean, NBEren Ezgaitasuna duten
|
Pertsonen
Eskubideei buruzko konbentzioari buruzkoa, Espainiak “garrantzi handiko” protagonismoa duela Nazio Batuen itun hau egiteko. “Gure ordezkaritzak gogor egin du lan emakume eta haur ezgaituei buruzko berariazko artikulu bat egon zedin”, azpimarratu zuen Valcarcek.
|
|
2007
|
|
|
Ea Conde Pumpidok, Blancok eta Azkunak entzuten dizuten! Baina 170.000
|
pertsonen
eskubideez ari garenean txantxetarako gogo gutxi geratzen zait.
|
|
|
1 Sektoreko akordio, administrazio hitzarmen edo enpresako erabakien bidez, titulartasun publiko nahiz pribatuko tratamenduen arduradunek eta horiek biltzen dituzten erakundeek kode ereduak egin ahal izango dituzte. Kode eredu horiek ezarriko dituzte antolaketa baldintzak, jardunbide araubidea, aplikatu beharreko prozedurak, inguruaren segurtasunari buruzko arauak, programa edo ekipamenduak, tratamenduan parte hartzen dutenen betebeharrak, informazio pertsonalaren erabilera, bai eta, euren esparruan,
|
pertsonen
eskubideak egikaritzeko bermeak ere, lege honen eta lege hau garatzeko arauen printzipio eta xedapenak erabat errespetatuta.
|
|
|
Izaera pertsonaleko datuak izanik, zuzenak ez diren datuei eustea, edo datu horien gainean legearen arabera bidezkoak diren zuzenketak edo ezerezteak ez egitea, lege honek babestutako
|
pertsonen
eskubideak ukitzen direnean.
|
|
|
|
PERTSONEN
ESKUBIDEAK
|
|
|
Elkartzeko eskubideak bi ikuspuntutatik hedatzen du bere babesa; batetik,
|
pertsonen
eskubide gisa, gizarte bizitzaren esparruan, eta, bestetik, elkarteek jarduteko duten gaitasun gisa.
|
|
|
1 Lan agintaritza eskudunak erakunde kudeatzaile edo laguntzaile interesdunari eta Gizarte Segurantzaren Diruzaintza Nagusiari komunikatuko dizkie bere eskumenengatik ezagutzen dituen egitateak, egitate horiek eragina dutenean erregelamendu honetan ezarri betebeharrak betetzeko. Lan agintaritzak egintza horiek komunikatuko ditu, ofizioz har daitezen erakunde horien guztien, eta Gizarte Segurantzaren araubideen aplikazio esparrura bildutako
|
pertsonen
eskubideak bermatzeko neurriak.
|
|
|
Adibidez, informazio askatasuna eta beste konstituzio eskubide batzuk aurrez aurre daudenean, informazioa egiazkoa izatea edo ez funtsezkoa izango da zein eskubide gailentzen den erabakitzeko. Informazioa egiazkoa bada, informatzeko eskubideari lehentasuna emango zaio, baina egiazkoa ez bada, informazio horretan aipatutako
|
pertsonen
eskubideek lehentasuna izango dute, horren eraginez kalteak jasan badituzte. Informazio askatasunaren eta, besteak beste, ohore eta intimitate eskubideen artean mota horretako gatazkak ohikoak dira eta jurisprudentzia zabala eragin dute.
|
|
|
Hutsegite larrienak, frogatu direnak, asistentziarako, ikastetxez aldatzeko edo, azken kasuan, kanporatzeko eskubidea etetearekin zehatuko dira. Kanporatuz edo ikastetxez aldatuz,
|
pertsonen
eskubideak, osotasun fisikoa edo duintasuna, jazarpena eta irainak kaltetzen dituzten hutsegiteak ere zehatuko dira. Atal honetan erasoen grabazioa, publizitatea edo hedapena sartzen da.
|
|
|
Hiri etorkizuna prestatzeko, gutxienez, pobreen eskubideak errespetatu behar dira hirian. Arduradun politiko askok hiri hazkundea prebenitzen jarraitzen dute, landatik hirirako migrazioa motelduz, titulurik gabeko okupatzaileak kanporatzea eta zerbitzuak ukatzea bezalako taktiken bidez. “Migrazioari aurrea hartzeko saiakera horiek alferrikakoak, kaltegarriak eta, batez ere, okerrak dira,
|
pertsonen
eskubideak urratzeaz gain”, jasotzen du testuak. Politikak egiteko ardura dutenek —jarraitzen dute— uste badute hiri hazkundearen tasak altuegiak direla, aukera eraginkorrak dituzte eta, aldi berean, giza eskubideak errespetatzen dituzte.
|
|
|
gogoz eta ilusioz lehorreratzen dira Londres, Edinburgo edo Liverpool bezalako hirietan, baina laster konturatuko dira ez dela hain erraza han bizitza berri bat hastea. Europako legeek —estatu kideetan banku kontuak irekitzea arautzen dute— ziurtatzen dute herrialde horietako batean jaiotako edozein
|
pertsonak
eskubidea duela edozein estatu kidetako kreditu etxe batean kontu korrontea irekitzeko. Hala ere, eskubide horrek mugak ditu, araudi partikularren edo nazio bakoitzaren xedapen gehigarrien arabera.
|
|
|
Azkenik, milioi bat sinadura biltzea lortzen bada, tratu berdintasuna eta bizimodu independentea bermatzen dituzten politiketarako lehen urratsa ere lortuko da, “diskriminazioa Europako Historiako urte liburuetara eramateko”. Ezgaitasunaren Europako Foroa Ezgaitasunaren Europako Foroa 1997an sortu zen, ezgaitasuna duten
|
pertsonen
eskubideak babestu eta defendatzeko. Eremu horretan lan egiten duten Europako eta Espainiako erakundeek osatzen dute, baita beren burua ordezkatu ezin duten pertsona ezgaituen familiek ere.
|
|
|
Kongresuko Lan eta Gizarte Gaietako Batzordeak atzo onetsi zuen ezgaitasuna duten
|
pertsonen
eskubideak urratzeagatiko zehapenak arautzen dituen lege proiektua, eta senatuari bidali zion. Isunak 301 eurotik milioi batera bitartekoak dira.
|
|
|
LANEk herrialde guztiei dei egiten die ezgaitasuna duten
|
pertsonen
eskubideei buruzko ituna berrets dezaten
|
|
|
Oraindik egin ez duten munduko herrialde guztiek berretsi egin lukete ezgaitasuna duten
|
pertsonen
eskubideei buruzko NBEren hitzarmena, 2006ko abenduan onartu zena, Lanaren Nazioarteko Erakundeak (LANE) eskatu bezala; izan ere, Ezgaitasuna duten Pertsonen Nazioarteko Eguna ospatzeko baliatu zen. Orain arte, zazpi herrialdek bakarrik berretsi dute hitzarmena, eta indarrean sartzeko hogei berrespen behar ditu.
|
|
2008
|
|
|
Raquel Rincon, emakumearen abokatuaren esanetan, epaitegiaren sententzia epaia irmoa da jadanik aurrerapauso garrantzitsua da fibromialgiak jota dauden
|
pertsonen
eskubideak onartu eta errespetatzeko, eta arlo horretako jurisprudentzia sendotu eta zabaltzeko balio du.
|
|
|
Ezgaitasuna duten
|
pertsonen
eskubideak
|
|
|
Hezkuntza, enplegua, osasun sistema egokiak eta oztopo fisiko eta sozialik gabeko inguruneetarako sarbidea hobetu eta sustatuko duten aldaketak bilatzen dira. Horretarako, ezgaitasuna duten
|
pertsonen
eskubideak jasotzen ditu txostenak, NBEren Konbentzioa indarrean jarri ondoren beharrezkoak diren aldaketak eta arau xedapenak garatzen laguntzeko. “Konbentzioa aplikatzeak une garrantzitsua ekarriko du ikusteko indarrean dagoen legedia zenbateraino den eraginkorra eta borondate adierazpena baino zerbait gehiago dela”, dio Luis Crespo ONCE Fundazioko zuzendari nagusiak.
|
|
|
Adierazpenaren arabera, bizitza luzeraren hazkundea" gure gizarteen lorpen garrantzitsua" da, baina onartzen du biztanleriaren zahartze azkarrak berehalako neurriak eskatzen dituela eta" giza eskubideen errespetuan oinarritutako gizarte bat" eta" adinagatiko bereizkeriaren aurkako babesa" lortzearen alde dagoela. Helburua da" adin guztietarako gizartea lortzea, giza eskubideen errespetuan oinarritua" Testuinguru horretan, herrialde sinatzaileek konpromisoa hartzen dute adin guztietako
|
pertsonen
eskubideak babesteko, adinekoen irudi positiboa sustatzeko, herritarren arteko elkarreragina errazteko, belaunaldi arteko elkartasuna sustatzeko eta gazteak eta adineko pertsonak sentsibilizatzeko ekimenak bultzatzeko. Hain zuzen ere, 2009aren amaieran, Leonen, mendekotasuna duten adinekoentzako Praktika Egokien Estatuko Erreferentzia Zentroa, Ciudad del Mayor izenez ere ezaguna, abian jartzea aurreikusten da.
|
|
|
«Inkomunikazioak tortura arriskua dakarte». Horregatik, 2007an Baltasar Garzon epaileak atxilotuta dauden
|
pertsonen
eskubideak bermatzeko egin zuen protokoloa martxan jartzeko eskatu dio TATek.
|
|
|
Gutxiengoak. NBEren iritziz, legearen aurrean denak berdinak diren printzipioak eta diskriminazio debekuak ez dira nahikoak etnia, erlijio edo hizkuntz gutxiengoetako
|
pertsonen
eskubideak bermatzeko, eta gutxiengoen aitortza ofizialari buruzko ikuspuntua berrikustera aholkatu dio.
|
|
|
Haien ustetan, Espainiako Estatuaren «demokrazia gabeziaren» isla dira bi alderdion aurkako neurriak. «Milaka
|
pertsonaren
eskubide zibil eta politikoak urratu egin dituzte berriro ere».
|
|
|
Horren ordez, «pertsonei begira» arituko dela dio. Aldaketa badatorrela eta
|
pertsonen
eskubide eta beharrizan guztien alde arituko dela. «Aro berri bat zabalduko dugu:
|
|
|
Amnistiaren aldeko mugimenduaren aurkako auziaren gaineko mozioa aurkeztu zuen Eusko Abertzale Ekintzak. Esan zuten ez direla delituak dispertsioa, tortura eta errepresioa salatzea,
|
pertsonen
eskubideak babestea eta preso, iheslari eta euren senideak laguntzea. Hala, Udalari hiru eskaera egin zizkioten:
|
|
2009
|
|
|
Gizakien gaineko esplotazioaren uztak jasotzen dituzte,
|
pertsonen gaineko
eskubideak dituzte baina betebeharrik edo erantzukizunik gabe. Legalki esklabutza baino onuragarriagoa da, jabeak ez baitu esklaboaren gaineko betebeharrik edo erantzukizunik.
|
|
|
Halaber, Transexualidad Euskadi sexu aldaketa egin nahi duten
|
pertsonen
eskubideetan sinesten dituzten alderdi guztiekin Transexualitate Legearen alde lan egingo duela azpimarratu du.
|
|
|
Aurkezpen ekitaldian, Francisco Ros Telekomunikazioetarako eta Informazioaren Gizarterako estatu idazkariak nabarmendu zuen teknologia berriak “pixkanaka pixkanaka sartzen ari direla gizartearen eremu guztietan”, eta, bereziki, “gizarte bazterketako arriskuan dauden pertsonak integratzeko oinarrizko tresna da”. GuiaDis “tresna bizia” da, eta “etorkizunean eguneratu eta perfekzionatuko da” balio berezia du, esan zuen ONCE Fundazioko lehen lehendakariorde exekutiboak, Alberto Duránek, bere helburua “minusbaliotasuna duten
|
pertsonen
eskubideen informazio esparrua hobetzea” dela. Erabiltzeko erraza Gida www.guiadis.es web orrian kontsulta daiteke, eta datu base eguneratua, eskuragarria eta erabilerraza eskaintzen du, gaur egun ezgaitasuna duten pertsonentzako eta haien familientzako laguntza publikoak biltzen dituena.
|
|
|
Ezgaitasuna duten
|
pertsonek
eskubide komunak eta bereziak dituzte. Horiek babestea beharrezkoa da eta, horretarako, Ezgaitasuna duten Pertsonen Ordezkarien Espainiako Batzordeak (CERMI) autodefentsa gida bat argitaratu du.
|
|
|
Betetzen ez diren lege eta arauei buruzko informazioa jasotzea. Ezgaitasuna duten
|
pertsonen
eskubideak lege komunetan jasota daude, hala nola, Giza Eskubideen Deklarazio Unibertsalean, Konstituzioan, Kode Zibilean edo Langileen Estatutua. Hori dela eta, “egoera berean ezgaitasunik ez duen pertsona bat baino modu txarragoan tratatzen dutenean, diskriminatzen ariko dira”, ohartarazi du Gidak.
|
|
|
Gaixotasun sendaezin honen aurkako Lehen Mundu Eguna da gaur, maiatzak 27 Jardunaldi honen helburu nagusia da “gizartea, oro har, sentiberatzea minak dakartzan arazoei buruz, elkarteetako kide eta senideei laguntzeko lanaz eta esklerosi anizkoitzaren mugimendu globalaren irismenaz”, azaldu du Esklerosi Anizkoitzaren Espainiako Elkarteak (AEDEM COCEMFE). Elkarte hori osatzen duten 49 erakundeek “gure herrialdean gaixotasun horren eraginpean dauden ia 50.000
|
pertsonen
eskubideak, besteak beste, errehabilitazio integraleko tratamenduetarako, lan eta etxebizitza duinerako eta haien minusbaliotasun maila onartzeko borrokan dihardugu”. Erakunde horiek esklerosi anizkoitzaren sintomak sendatzeko edo, gutxienez, arintzeko ikerketan egindako aurrerapenak aldarrikatzen dituzte; izan ere, “arlo horretan proiektu asko dauden arren, hala nola zelula amekin garatutakoa, gaur egun atxilotuta daude, Bernat Soria aurreko Osasun ministroak 2008 urtearen amaiera baino lehen hasiko zirela agindu arren”.
|
|
|
Komunikabideak ireki egiten dira. Irisgarritasun irizpideak betetzen dira, funtsezkoak baitira eskuekin komunikatzen diren milaka
|
pertsonen
eskubideak bermatzeko. Zeinu hizkuntzak errespetatzea gorren informazio eskubidea errespetatzea da, Pertsona Gorren Estatuko Konfederazioak (CNSE) dioenez.
|
|
|
Amnistia Internazionalekoa (AI) Giza Eskubideen aldeko Eskolen Sarea izeneko proiektu berria da. 14 eta 18 urte bitarteko ikasleentzat da, eta ikastetxearen eta gainerako
|
pertsonen
eskubideei buruzko hausnarketa gunea izan nahi du. Ikastetxeen esparru parte hartzaile eta interaktiboa baliatzen da gazteek giza eskubideei buruz dituzten iritziak bateratzen lagunduko duten jarduerak proposatzeko.
|
|
|
Enpresa batek langile bat kaleratzen duenean, kasuaren arabera dagokion kalte ordaina ordaintzeaz gain, kitatu gabe dituen kontuak likidatzeko betebeharra ere badu. Batzuetan, akats baten edo fede txarraren ondorioz, baliteke kalkulua gaizki eginda egotea eta agurtu den
|
pertsonak
eskubidea duena baino kopuru txikiagoak esleitzea. Horregatik, eta engainaturik ez sentitzeko, kalkulu hori egiteko modu zuzena zein den jakin behar dugu.
|
|
|
Herritarrak GIBaren probaren garrantziaz kontzientziatzeko eta sentsibilizatzeko egingo dira ekintza horiek guztiak. GIB Hiesaren Estatuko Koordinakundea (UTZIA) 2002an sortu zen, gaixotasuna duten
|
pertsonen
eskubideak bermatzeko eta sortzen dituen erronka berriei aurre egiteko. Haren helburuen artean dago GIBaren eta HIESaren Espainiako errealitateari heltzen dioten elkarte mugimendu antolatuaren GKE, erakunde eta instituzio nazional eta nazioartekoentzat erreferentziazko erakundea izatea.
|
|
|
Ezgaitasunen bat duten
|
pertsonen
eskubide urratuenak
|
|
|
Ezgaitasunen bat duten
|
pertsonen
eskubideak egunero urratzen dira, gehienak ezjakintasunagatik. Espainiako Konstituzioan (EE) eta Ezgaitasuna duten Pertsonen Eskubideen Nazioarteko Hitzarmenean jasota egon arren, kontsulta eta salaketa ugari jaso dira.
|
|
|
Ezgaitasunen bat duten pertsonen eskubideak egunero urratzen dira, gehienak ezjakintasunagatik. Espainiako Konstituzioan (EE) eta Ezgaitasuna duten
|
Pertsonen
Eskubideen Nazioarteko Hitzarmenean jasota egon arren, kontsulta eta salaketa ugari jaso dira. CERMIk informazio hori baliatu du txosten bat egiteko, kalte nagusiak argitara ateratzeko.
|
|
|
Egoera hori salatzea, hura suntsitzea eta eragindako pertsonei eragindako kaltea konpontzea du helburu. Azterlanak Ezgaitasuna duten
|
Pertsonen
Eskubideen Nazioarteko Konbentzioaren jarraipena egiten du, eta Espainian urtebetez (2008ko maiatzaren 3an) indarrean egon ondoren nola aplikatzen den aztertzen du. CERMIn jasotako kontsulta eta salaketez, horien ondorioz hasitako ekintzez eta elkarteen mugimenduak eta komunikabideek emandako informazioez elikatzen da.
|
|
|
Minusbaliotasun Fisiko eta Organikoa duten Pertsonen Espainiako Konfederazioak (COCEMFE) gaurko jardunaldia aprobetxatzeko nahia adierazi du. Egun horretan, Nazio Batuen Eguna ospatzen da, eta Espainiako legeen aldaketa azkartzeko eskatu dio Gobernuari, NBEren Ezgaitasuna duten
|
Pertsonen
Eskubideei buruzko Konbentzioari egokitzeko. Espainiak bere garaian berretsi zuen nazioarteko itun hori.
|
|
|
ETA soberan dago, hori guztia eragozten baitu.
|
Pertsonaren
eskubide oinarrizkoenak bortxatzen ditu, bizitzeko eskubidea guztien aurretik dela, eta desberdinen arteko eztabaida politikoa eragozten du, zeina guztiz beharrezkoa baita bakea lortu nahi duen gizarte demokratiko batean.
|
|
|
Agerikoa dena ukatzeko inolako asmorik gabe, egia da krisi hau ezin hobeto datorkiela betikoei, langileak are eta malgutasun handiagoz bota ahal izateko, soldatak eta negoziazioak dauden daudenean uzteko, eta egoerarik ahulenean dauden
|
pertsonen
eskubideak gero eta gehiago murrizteko. Hala, ministroek joan den urtean egindako azken kontseiluetako batean, Espainiako Gobernuak onartu egin zuen Atzerritarren Legeak erreformatzeko aurreproiektua.
|
|
|
Agerikoa dena ukatzeko inolako asmorik gabe, egia da krisi hau ezin hobeto datorkiela betikoei, langileak are eta malgutasun handiagoz bota ahal izateko, soldatak eta negoziazioak dauden daudenean uzteko, eta egoerarik ahulenean dauden
|
pertsonen
eskubideak gero eta gehiago murrizteko. Hala, ministroek joan den urtean egindako azken kontseiluetako batean, Espainiako Gobernuak onartu egin zuen Atzerritarren Legeak erreformatzeko aurreproiektua.
|
|
|
Demokrazia ez da eraikitzen hauteskundeetan parte hartzeko eskubidea duten
|
pertsonei
eskubide hori debekatzen, ohartarazi du Adolfo Muñoz ELAko idazkari nagusiak. Eta, horixe da, haren ustez, Espainiako Gobernua egiten ari dena.
|
|
|
Ordea, protesta biziak sortu ziren.
|
Pertsonen
eskubideen aurka egitea egotzi zioten.
|
|
|
Azpimarratu nahi dut lege haustearena,
|
pertsonen
eskubideez ari garelako, eta ez txorien abestiez. Pertsona ahulenen eskubideak ez betetzea pertsona horiek zapaltzea eta bereiztea da, eta hori oso itsusia eta larria da mundu osoan.
|
|
|
Legearen aldaketak kritika ugari piztu ditu hasiera hasieratik
|
pertsonen
eskubideen alde lan egiten duten elkarteen artetik. Hala, Amnesty Internationalek (AI) nabarmendu du Espainiako Gobernuak egin nahi duen aldaketak ez dituela giza eskubideak bermatzen, eta kritikatu du Espainiako segurtasunean eta etekin ekonomikoa ateratzeko neurrietan oinarrituta dagoela.
|
|
2010
|
|
|
• Hizkuntza eskubideen aitortza: kolektibo batzuei edo kolektibo horietako
|
pertsonei
eskubideak aitortzen zaizkie.
|
|
|
...a eskubideen batzordeak artikulu horren interpretazioa berbideratu zuen, eta ohar batean azaldu zuen artikulua modu negatiboan idatzita egon arren, gutxiengoaren identitatea edo haren kideen eskubideak babesteko neurri positiboak. ondoren, 1992an eta 27 artikulu horren ondorioz, nazio batuen erakundeak 47/ 135 ebazpenaren bidez gutxiengo nazional, etniko, erlijioso edo linguistikoen partaide diren
|
pertsonen
eskubideen deklarazioa argitaratu zuen. hala ere, deklarazio horrek ez zuen balio juridikorik. hartara, ez ditugu zuzenean aitortuta oinarrizko hizkuntza eskubideak. beti ere giza eskubideen hizkuntza irizpideari erreparatu zaio hizkuntza eskubideak aitortuak izateko. bestalde, aipatzekoa da azken urteotan uneSCo erakundeak ere zenbait adierazpen eman izan dituela argitara, esaterako, 2001eko kul... eskubide ekonomiko, Sozial eta kulturalen ituna, haurren eskubideen deklarazioa, irakaskuntzaren eremuan bereizkeriaren kontrako hitzarmena... luze bezain interesgarri joko luke horien guztien azterketa egitea, baina beti ere arestian esandako ondorioa errepikatuko genuke, esan gabe doa, artikuluan zehar gutxiengoez ari garela, baina horrek ez duela esan nahi terminologia hori onartzen dugunik. itun guztietan gutxiengoez hitz egiten da. horrela hizkuntza gutxiengoen kategorian sartzen dira berezko hizkuntza gutxiagotuak. ikuspegi teorikotik gutxiengo hitza ezaugarri bat konpartitzen duten eta erreferentzia egiten zaion eremuan kuantitatiboki erdia baino gutxiago osatzen duen taldeari esaten zaio. eTa azKen hogei urTeoTan, europaK zer?
|
|
|
b) Agintari eskudunak, halakoak izan daitezkeela epaiketa, administrazio edo legegintza arlokoak, edo estatuko lege sistemak ezarritako agintari eskudunetatik beste edonork, erabakitzea errekurtsoa jartzen duen
|
pertsonaren
eskubideen gainean, eta errekurtso judizialaren aukerak garatzea;
|
|
|
2.Estatu alderdiek konpromisoa hartzen dute, haurrei ziurtatzeko euren ongizaterako beharrezkoak diren babesa eta zaintza, kontuan hartuz guraso, tutore eta legearen arabera haurren gaineko ardura duten
|
pertsonen
eskubideak eta eginbeharrak, eta, helburu horrekin, egoki diren legegintza eta administrazio neurri guztiak hartuko dituzte.
|
|
|
– Estatu alderdiek ziurtatuko dute gaitasun juridikoa egikaritzearen inguruko neurri guztietan babes egokia eta eragingarria eskaintzea, abusuak saihesteko, giza eskubideen nazioarteko zuzenbidearekin bat etorriz.Babes horiek ziurtatuko dute gaitasun juridikoa egikaritzearen inguruko neurriek
|
pertsonaren
eskubideak, borondatea eta lehentasunak errespetatzea, neurri horiek interes gatazka eta bidegabeko eraginetatik aske izatea, pertsonaren inguruabarrekiko proportzionalak eta inguruabar horietara egokitutakoak izatea, ahalik eperik laburrenean aplikatzea eta aldizkako azterketen mende izatea, azterketok gauzatu dituela agintari edo organo judizial eskudun, independente eta inpartzialak.Babes hori...
|
|
|
– ...etatzea, neurri horiek interes gatazka eta bidegabeko eraginetatik aske izatea, pertsonaren inguruabarrekiko proportzionalak eta inguruabar horietara egokitutakoak izatea, ahalik eperik laburrenean aplikatzea eta aldizkako azterketen mende izatea, azterketok gauzatu dituela agintari edo organo judizial eskudun, independente eta inpartzialak.Babes horiek proportzionalak izango dira, halako neurriek
|
pertsonen
eskubideetan eta interesetan duten eraginaren arabera.
|
|
|
f) Edozein inguruabarretan, auzitegi batean errekurtsoa jartzeko eskubidea bermatuko die, askatasunaz gabetutako pertsona guztiei, eta, derrigorreko desagertzea dagoela uste denean, askatasunaz gabetutako
|
pertsona
eskubide hori egikaritzeko ezinduta egoteagatik, interes legitimoa duten pertsona guztiei, esaterako, askatasunaz gabetutako pertsonaren senideei, horren ordezkariari edo abokatuari, auzitegi horrek atzerapenik gabe erabaki dezan askatasunaz gabetzearen legezkotasunari buruz, eta pertsona hori aske uztea agin dezan, askatasun gabetze hori legearen aurkakoa izango balitz.
|
|
|
EKrekin bat, jurisdikzio ahala eta hark banaezina duen funtzio jurisdikzionala lau eremutan aritu daitezke: (1)
|
pertsonen
eskubide, askatasun eta interesen defentsan (EKren 24 eta 53.2 art. eta BJLOren 7 art.); (2) zigorrak ezartzeko monopolioa du (EKren 25 art.); (3) jarduera administratiboaren eta Botere Betearazlearen ahalmen erregelamendugilearen legalitatea kontrolatzen du (EKren 106 eta BJLOren 8 art.),
|
|
|
Eremu horretan bakarrik erabil daitezke epaibideaz gain jurisdikzioz kanpoko beste baliabide batzuk (adiskidetzea, bitartekaritza edo arbitrajea, kasu), betiere Konstituzioarekin eta legearekin bat. Beraz, eta geroago egingo diren hainbat ñabarduraren zain, lehen eremu honetan(
|
pertsonen
eskubide, askatasun eta interesen babesa) epaileek monopolioa ez dutela esan liteke, besteetan ez bezala; izan ere, horietan epaileak bakarrik jardun baitaitezke. Gainera, azaldutakoak argi uzten du funtzio jurisdikzionala ez dela bakarrik gatazkak konpontzera mugatzen.
|
|
|
“Espainian ezgaitasuna duten gazteak” programak “15 eta 30 urte bitarteko ezgaitasuna duten pertsonen errealitatea” biltzen du. Etxebizitza eta enplegua funtsezko bi zutabe dira beren independentziarako Ezgaitasunak dituzten
|
pertsonen
eskubideak defendatzen dituen CERMIk egin du. Ondorioek agerian uzten dute etxebizitza eta enplegua funtsezko bi zutabe direla beren independentziarako.
|
|
|
“Ikasgela bereizi batean ezgaitasun mota desberdinak dituzten ikasle guztiak jartzea haien behar espezifikoei kasurik ez egitea da” eta “bereizketan jarraitzea” Hezkuntza inklusiboa da FEAPS edo COCEMFE bezalako erakundeek azken urteetan gehien eragin duten erreklamazioetako bat. Ezgaitasunaren Europako Foroak, FEAPSk parte hartzen duenak, duela urtebete argitaratu zuen Hezkuntza Integratzaileari buruzko Adierazpena, Nazio Batuen Desgaitasuna duten
|
Pertsonen
Eskubideen Konbentzioaren 24 artikuluaren interpretazioa jasotzen duena. Artikulu horrek ezartzen du beharrezkoa dela estatuek ezgaitasuna duten pertsonen (haurrak barne) parte hartze aktiboa izatea Konbentzioaren garapenean eta aplikazioan, bai eta horiei buruzko erabakiak hartzeko beste prozesu batzuk ere.
|
|
|
Alegia: Hegazkinera sartzea ukatu, atzeratu edo hegaldia bertan behera uzten denean,
|
pertsonak
eskubidea du hegazkin konpainiaren arreta jasotzeko. Konpainiak janaria eta edaria, komunikazio zerbitzuak (bi telefono dei, fax mezuak edo mezu elektronikoak) eta doako ostatua eman behar dizkio, gaua igaro behar badu.
|
|
|
“sistema horretatik, funtsean, egiturazko elementuak eta kudeaketa prozedura hartzen ditu”, gogoratu du CERMIk. Ezgaitasunen bat duten
|
pertsonen
eskubideak defendatzen dituzten eta EROSKI CONSUMER aldizkariak kontsultatu dituen hainbat erakundek ziurtatu dute ez dakitela nola jarri den abian sistema hori, baina Ezgaitasuna duten Pertsonen Aukera Berdintasunari, Bereizkeriarik Ezari eta Irisgarritasun Unibertsalari buruzko 2003ko Legean jasota zegoen sistema hori, eta 2006ko abenduan onartu zen hura arautzen duen errege dekretua.... Kexak eta erreklamazioak Arbitraje prozedura borondatezkoa eta doakoa da, nahiz eta, kasu batzuetan, probek ordaindu duten.
|
|
|
Izan daitezkeen bereizkeria egoerak saihesteko ekintzak egitea du helburu. Horretarako, herritarrak informatu eta sentsibilizatuko ditu
|
pertsonen
eskubide eta betebeharrei buruz, bereizkeria kasuak detektatuko ditu eta laguntza eta aholkularitza eskainiko die urratzen diren eskubideak dituzten pertsonei. Hainbat GKE sare horren alde agertu dira.
|
|
|
Adi: hegazkinera sartzea ukatu, atzeratu edo hegaldia bertan behera uzten denean,
|
pertsonak
eskubidea du hegazkin konpainiaren arreta jasotzeko. Konpainiak janaria eta edaria eman behar dio, komunikazio zerbitzuak (bi telefono dei, fax mezuak edo mezu elektronikoak) eta doako ostatua, gaua igaro behar badu.
|
|
|
Haien alde egiten da, haien kezkei edo beharrei erantzuten dieten programen bidez, eta GKEen laguntza izaten da. Erakunde horrek borondatezko laguntza sustatzen du premia gehien duten
|
pertsonen
eskubideak bete daitezen lortzeko, “badakigu gaurko gazteen elkartasun jarrerak gizarte hobea eraikiko duela etorkizunean”. Gazteek nazioarteko boluntario programetan, ingurumenaren zainketan edo osasunaren sustapenean parte hartzen dute Uztailetik aurrera, Zaragoza, Madril, Bartzelona, Bilbo, Sevilla, Granada eta Valentziako 600 boluntariok parte hartuko dute udako hilabeteetan Bulgaria, Kroazia, Hungaria, Eslovenia, Guatemala, Letonia, Mexiko, Peru, Polonia, Portugal eta Ugandako auzolandetan.
|
|
|
“Adimenduten pertsonez gehiegi hitz egiten da, hitza eman beharrean” ET: Ezbairik gabe, gehiegi hitz egiten da, horregatik landu dugu ezgaitasuna duten
|
pertsonen
eskubideen gida. BK:
|
|
|
Gidak guk hitz egiteko aukera eman digu. Zein dira eguneroko bizitzan gehien urratzen diren adimen urritasuna duten
|
pertsonen
eskubideak. ET:
|
|
|
Halaber, azpimarratu du garrantzitsua dela modu solidarioan eta iraunkorrean jokatzea erosketetan, bereziki krisi garaian. Mundu bidezkoagoa lortzeko, beharrezkoa da “kontsumitzaileak kontuan izatea artikuluak egiten dituzten
|
pertsonen
eskubideak, beren onuraz gain”, dio erakundeak. Ildo beretik, azpimarratu du “Iparraldearen eta Hegoaldearen arteko harreman komertzialek, sarritan, azken horren pobrezia sendotzen dutela”.
|
|
|
Epai horretan aitor bidezko justizia baliatuta prozesu honek eragin dituen kalte larriak formalki aitortu badira ere, adierazi behar dugu ezin dugula ametitu horrelako beste epairik, jorraldi ona eman dielako ez bakarrik bideratu den instrukzio judizialaren prozesuari, baizik eta baita terrorismoaren kontrako borrokaren planteamendu eta jarduera batzuei ere. Beraz, erakunde gisa dugun ikuspegitik
|
pertsonen
eskubideak defendatu eta eskubideak babesteko sistemak etengabe hobetzea, zera aldeztu behar dugu: epai hori, sortu den kaltea materialki ordaintzeko hasiera izateaz gain, inflexio puntu bat ere izan dadila, Espainiako demokraziaren eta justizia sistemaren funtzionamenduaren beraren kalitate maila hobetzera eramango gaituena.
|
|
2011
|
|
|
Legea indarrean denez arau hausteak salatzea «logikoa» dela argudiatu du. «Debekatzeko joera hutsetik» haragoko legea dela argudiatu du, eta tabakoa erretzen ez duten
|
pertsonen
eskubideak bermatzea duela xede. Legeari esker, halaber, erretzaileak urrituko direla uste du.
|
|
|
Argi dago eskubideak eta betebeharrak izaki arrazoidunek dituztela, horiek bakarrik baitira bere ekintzen jabe eta erantzule. Izaki arrazoidun eta askeari pertsona deitzen diogu.Erabat zentzugabea da zezenketa eta entzierroen kontrako protestak egitea eta
|
pertsonaren
eskubideak defendatzeko gai ez izatea. Iruñeko kaleetan zezenen eskubideak aldarrikatzen diren honetan, Antsoainen abortatzeko zentro bat irekitzear dago.
|
|
|
Alegia, ebatzi du zilegi dela emakumezko horrek dibortzioa lortzea gurasoek abiatutako ekimenaren bidez.Alabaren aldeEpaiak ebatzi du argia dela gurasoen postura; alabaren alde ari dira, eta haien eskaria aintzat hartu behar da. New Yorken 2006 urtean Nazio Batuen Erakundearen ekimenez mendeko
|
pertsonen
eskubideen alde izenpetutako ituna hartu dute oinarri; baimena ematen die gai ez diren mendekoen jagoleei auzibideetan haien alde aritzeko.«Ez litzateke logikoa senarrak dibortzioa edozein unetan eskatzeko aukera izatea, eta andreak, berriz, bere jagoleen bidez urrats hori egiteko aukerarik ez egitea», ebatzi zuen 2008an Arabako auzitegiak, eta halaxe onetsi du Espainiako Auzitegi Gorenak....
|
|
|
Hasiera hasieratik, beraz, legeztatzea izan da mugimenduak izan duen lan ildo nagusia: «Hamarka mila
|
pertsonaren
eskubideak jokoan daudelako, bai hauteskundeetan, bai jardunbide politikorako askatasuna jorratzerakoan».Hori horrela, legez kanporatzearen ondorioz izan diren epaiketa politikoen aurkako lana ere egin du Eleak ek, hasieratik: Euskal Herria libre eta legala eta Euskal Gazteria libre eta legala lelopean antolatu dituen mobilizazioak horren ispilu izan dira.Tokian tokiko mobilizazio dinamikari ere heldu dio Eleak ek, hitzaldiak, batzar irekiak, elkarretaratzeak edota manifestazioak deituta.
|
|
|
Tutoreak ezin du transakziorik egin bere zaintzapeko
|
pertsonaren
eskubideekin, kode honetan agindutako moduan egiten ez badu.
|
|
|
Hossam Bahgat
|
Pertsonen
Eskubideen Ekimen Egiptoarraren zuzendariak salatu duenez, ehunka, beharbada milaka pertsona desagertu dira herrialde osoan Armadaren esku egon ondoren.
|
|
|
Adimen urriko
|
pertsonen
eskubide zibilak kolokan geratzen dira askotan, zergatik, eta batez ere, nola ekiditu egoera hau?
|
|
|
Politika makroekonomikoak sakralizaturik daude egun; ez dugu ukatuko haien beharra, nahiz eta gero eta gutxiago balio duten munduan diren desberdintasun estrategikoak ulertzeko, baina haien aurrean apustu argi eta indartsu bat egin behar dugu, autogobernuaren tresnak ahalik eta ondoen erabiliz, politika mikroekonomikoen alde, horiek baitira lurraren mailan eta jendearen parean jartzen gaituztenak, aurpegi eta begietara begira. Kontua ez da karitate politikak bultzatzea, Robert B. Reich ek dioenez horiek gutxitan laguntzen baitiete benetan pobreenei, baizik eta
|
pertsonen
eskubideak bermatzea.
|
|
|
47.Aholkua ematen die estatuei berma ditzatela, gutxiengo nazional edo etniko, erlijio edo hizkuntza gutxiengoaren partaide diren
|
pertsonen
eskubideak, banan banan edo euren taldeetako beste kide batzuekin erkidegoan, euren kultura gozatzeko, berezko erlijioa praktikatzeko eta berezko hizkuntza erabiltzeko, era pribatuan zein publikoan, askatasunez eta inoren esku hartzerik gabe, eta, modu berean, bizi diren herrialdeko kultura, gizarte, ekonomia bizitzan eta bizitza politikoan parte hartzeko, horrekin lortu nahi dela euren burua bab...
|
|
|
“Ahanzturarako eskubide” hori Europar Batasuneko (EB) datuak babesteko arauen berrikuntzan sartuko da, eta horren helburua teknologia berriek eragindako aldaketetara egokitzea da. “Legeria modernizatzean, berariaz argitu nahi dut
|
pertsonek
eskubidea izan behar dutela, eta ez bakarrik datuak prozesatzeko baimena kentzeko aukera”, azaldu zuen Reding ek hitzaldi batean. Horregatik, erreformaren lehen zutabea “ahaztua izateko eskubidea” izango da, Interneteko pribatutasunerako arriskuei hobeto aurre egiteko arau berrien multzo osoa.
|
|
|
Horretarako, ikertzeko orduan bere independentzia gorde nahi du, baina bere gaitasunak eta kasuen jarraipena hobetu. Era berean, ikergai diren
|
pertsonen
eskubideak indartu nahi ditu, ikergai direla jakinarazteko eskubidea izango dutela bermatzeko, bai eta haien defentsarako garrantzitsuak diren agirietarako sarbidea ere. “OLAF giltzarria da EBren aurrekontua babesteko eta ustelkeriaren aurkako borrokarako.
|
|
|
Ezgaitasuna duten pertsonek gabezia batzuk hauteman dituzte, eta horregatik, zenbait elkartek laguntza juridikoko doako eskubide edo zerbitzuetan trebatzeko ekimenak jarri dituzte abian. Urritasuna duten
|
Pertsonen
Eskubideei buruzko Nazioarteko Konbentzioa betetzeko beste urrats bat da, Espainiak 2008an berretsia. Ezgaitasuna duten pertsonen giza eskubide eta oinarrizko askatasun guztiak berdintasun baldintzetan betetzea sustatu, babestu eta bermatu nahi du.
|
|
|
Munduko Osasun Erakundeak (OME) eta Munduko Bankuaren Taldeak mundu osoko datuak biltzen dituzte lehen azterlan honetan —daisy formatuan ere deskarga daiteke—, pertsona horien bizi kalitatea hobetzeko politika eraginkorrak formulatzeko baliagarriak izan daitezen. Bigarren helburu gisa, txostenak «Ezgaitasuna duten
|
Pertsonen
Eskubideei buruzko Nazio Batuen Konbentzioa» aplikatzea erraztea lortu nahi da. Testu hori Espainiak berretsia da eta 2008ko maiatzetik indarrean dago.
|
|
|
Testu hori Espainiak berretsia da eta 2008ko maiatzetik indarrean dago. Dokumentu honek paperean jarri ditu ezgaitasuna duten
|
pertsonen
eskubideak, Nazio Batuen New Yorkeko egoitzan ere parte hartzeko aukera eman baitie. Han izan ziren Tonet Ramírez eta Cristina Rosell, “Ezintasunak dituzten Pertsonen Eskubideei buruzko Nazio Batuen Nazioarteko Konbentzioaren” laguntzaileak, Down sindromea duten 150 pertsonen testigantzak biltzen dituena.
|
|
|
Dokumentu honek paperean jarri ditu ezgaitasuna duten pertsonen eskubideak, Nazio Batuen New Yorkeko egoitzan ere parte hartzeko aukera eman baitie. Han izan ziren Tonet Ramírez eta Cristina Rosell, “Ezintasunak dituzten
|
Pertsonen
Eskubideei buruzko Nazio Batuen Nazioarteko Konbentzioaren” laguntzaileak, Down sindromea duten 150 pertsonen testigantzak biltzen dituena. Ezagutu beharreko hamar gai Erorikoa, istripua, gaixotasuna… Egoera horiek ezgaitasun iragankor edo iraunkorra eragiten diete pertsonei, baina gehienek ez dute horretaz jabetzen gertatzen zaion arte.
|