|
2007
|
|
|
Eta normaltzat jotzeko akatsa egin daiteke, hau da, zahartze prozesuari dagokiona, prozesu hori patologikoa baita berez. Egoera horren aurrean, Oinarrizko Laguntzaren Espainiako Elkarteak (SEMERGEN) Adineko
|
pertsonen
osasun mentala lehen mailako arretan liburua aurkeztu du, paziente horiek bisitatzen dituzten medikuentzako laguntza izan nahi duena. Testu hau Víctor Manuel González Rodríguezek, Villoriako (Salamanca) Lehen Mailako Arreta Taldeko familia medikuak, SEMERGENeko Neurologia Taldeko kideak eta «XXI. mendeko Adimen Osasuneko Erronkak Oinarrizko Laguntzan» bilduma osoko koordinatzaileak zuzentzen duen bilduma baten parte da.
|
|
|
Paziente horiek kontsulta psikiatrikoetara joaten dira, baina baliteke lehen mailako arretako medikuarengana ere joatea, hipertentsioagatik, diabetesagatik, hartzen duten medikazioaren albo ondorioengatik eta, batzuetan, gero eta gutxiago bada ere, instituzionalizatuak izateagatik. Alzheimerra eta dementziak Adineko
|
pertsonen
osasun mentalak, lehen mailako arretan, hirugarren adinean oso garrantzitsuak diren beste gaixotasun psikiko batzuk hartzen ditu bere baitan, hala nola, Alzheimerra, dementziak, depresioa edo antsietatea, eta adinekoaren sexualitatearen arazoak. Alzheimerra eta dementziak garun kortexari eragiten dioten gaixotasun neuropsikiatrikoak dira, eta, beraz, neurologikoak izateaz gain, sintoma mentalak ere badituzte.
|
|
|
Oinarrizko Osasun Laguntzako Medikuen Espainiako Elkarteak «XXI. mendeko buru osasuneko erronkak» izeneko argitalpen proiektua jarri du abian. Saio berriena Adineko
|
pertsonen
osasun mentala liburua da, psikiatria geriatrikoari buruzko eskuliburu erraz bat, errealitate soziodemografiko berriak egungo osasun ingurunera egokitzea eta patologia berrien diagnostikoa eta tratamendua finkatzea helburu duena.
|
|
|
Adineko
|
pertsonen
osasun mentala da Espainiako Lehen Mailako Arretako Medikuen Elkarteak (SEMERGEN) farmazia industriaren (Novartis) babesarekin plazaratu duen «XXI. mendeko osasun mentalaren erronkak» bildumako zazpigarren liburua. Liburu horrek osasun mentalaren gaineko prestakuntza, ezagutza eta esku hartzeko baliabideak eskaintzen dizkie osasun sistemaren barruan dauden eta adineko pertsonekiko sarbide pribilegiatuan dauden lehen mailako arretako profesionalei.
|
|
2011
|
|
|
Horiek, paisaiaren, ekologiaren eta lurralde bateko floraren eta faunaren ikuspegitik galera kalkulaezinak eragiteaz gain, eragin handia dute herritarren osasunean. Kea arnasteak berehala duen eraginarekin batera,
|
pertsonen
osasun mentala eta arnas egoera ahuldu egiten dira, Galizian 2006an izandako sute uholdearen ondorioak ebaluatu dituen azterlan zabal baten arabera.
|
|
2012
|
|
|
Usteldutako arauetan korapilaturik dabil oraindik gizateria, eguneroko bizitza hondatzen, milioka
|
pertsonaren
osasun mentala (fisikoa zer esanik ez) zabortegira botatzen duen bitartean. Desikastearen aldeko mugimendu unibertsal bat sortu behar genuke, baina badakit Benitok zer esango lukeen ideia honen aurrean:
|
|
2017
|
|
|
Emaitza hauek babesten dute Sevillano eta lagunek (2013) aurkitu zutena testuinguru berdinean, baina osasun fisiko eta mentaleko neurriekin. Arlo psikologikoan ikusi zuten Kolonbiako
|
pertsonen
osasun mentala bertakoena bezalakoa zela, baina beste taldeek, horien artean magrebtarrek, osasun okerragoa zuten. Ondorio berdintsuetara ailegatu ziren Thapa et al. (2007) Norvegian egindako ikerketa batean, non etorkinen jatorriaren arabera hipotesi bat edo bestea konfirmatzen zen.
|
|
2019
|
|
|
Gure lau solaskideek kritikatu dute aditu ezjakin erlazioa: alegia, terapiara doan
|
pertsonaren
osasun mentala, emozionala eta erabakimena terapeutaren esku uztea. Autoezagutza ez da" terapia expressekin" osagarria, denbora eta ahalegina eskatzen du.
|
|
2020
|
|
|
Bikoteen% 15ek ernalezintasun arazoak ditu, eta horietatik% 50en arazoa gizonezkoarena da (1). Munduko Osasun Erakundeak (MOE) ernalezintasuna osasun arazo globala kontsideratzen du, ez soilik mundu mailako jaiotza tasa murrizten ari delako, baizik eta seme alabak izateko arazoak dituzten
|
pertsonen
osasun mentalean daukan eraginagatik ere (2). Gaur egun zenbait teknika erabiltzen dira, Laguntza Bidezko Ugalketa Teknikak (LBUT) dira:
|
|
|
Bikoteen% 15ek ernalezintasun arazoak ditu, eta horietatik% 50en arazoa gizonezkoarena da (1). Munduko Osasun Erakundeak (MOE) ernalezintasuna osasun arazo globala kontsideratzen du, ez soilik mundu mailako jaiotza tasa murrizten ari delako, baizik eta seme alabak izateko arazoak dituzten
|
pertsonen
osasun mentalean daukan eraginagatik ere (2). Gaur egun zenbait teknika erabiltzen dira, Laguntza Bidezko Ugalketa Teknikak (LBUT) dira:
|
|
2021
|
|
|
ASASAMek genero, adin etnia, diru sarrera, hezkuntza edo bizilekuaren aranerako desberdintasunak murrizteko estrategiak eta neurriak eskatu dizkio administrazioari. Izan ere, desberdintasun guzti hauek eragin zuzena dute
|
pertsonen
osasun mentalean. Esaterako, diru sarrera txikiak dituzten pertsonek 1,5 eta 3 aldiz aukera gehiago dute osasun menateleko arazo bat izateko, diru sarrera altuagoak dituzten pertsonak baino.
|
|
2022
|
|
|
Hain zuzen ere, klase sozial guztietako
|
pertsonen
osasun mentalean eragin zuen pandemiak, baina ondoez sentimenduaren jatorria ez zen bera. Baliabide ugari zituztenen kasuan, familia eta lagunekin zituzten loturak galtzea zen beldurraren iturria.
|
|
2023
|
|
|
StockSnap Ondorio positiboak Baina, ondorio kaltegarriei buruz gure gizartean adostasun orokorra badela dirudien arren, zenbait ikerketak, hala nola British Medical Journalen argitaratutakoak, nabarmentzen du ezen astro erregea maitatzeak onura handiagoak dituela kontrako ondorioak baino. Bristolgo (Erresuma Batua) Unibertsitateko Andrew News zientzialariaren arabera, “eguzkiak ondorio positiboak ditu
|
pertsonen
osasun mentalean eta fisikoan”. Alde batetik, “depresio eta suizidioen kopurua murrizten da” eta, bestetik, “D bitaminaren maila handitzen da” organismoan, eta horrek gaixotasun koronarioetatik babesten du.
|
|
|
Miren Elgarresta Emakunderen zuzendariak aipatu du OME Osasunaren Mundu Erakundeak generoa identifikatzen duela
|
pertsonen
osasun mentalaren aldagai kritiko erabakigarri gisa. Hain justu ere, OMEren arabera, munduan 300 milioi pertsona inguruk dute depresioa, eta %50 ohikoagoa da andrazkoen artean gizonezkoen artean baino.
|
|
|
Bada, hamarkada honen ostean, gaur egungo ebidentziek argi uzten ari dira zein den noranzkoa: ...a digitalen erabilera sutsuak, adin goiztiarretan batez ere, osasun mentalean arazoak izateko aukerak handitzen ditu, depresioan, antsietatean, elikadura nahasmenduetan eta suizidioaren ideia edukitzen den kasuetan (neskengan eragin handiagoa nabaritzen da) Zenbat eta gazteagoa izan (gaitasun gutxiago daudela ulertuta) eta denbora gehiago113 eskaini mugikorrari, gero eta aukera gehiago izango ditu
|
pertsonak
osasun mentalaren alorreko arazoak eta egoera tragikoak bizitzeko.114
|
|
|
Egungo egoera soziala testuinguruan kokatu ondoren,
|
pertsonen
osasun mentalean sortzen duen porrota aztertuko dugu, labur. Aurreko paragrafoetan aipatu den bezala, gizakiak indibidualismoa lankidetzaren aurretik jartzen duen bizimoduaren gainean funtzionatzen du, gauza perfektuak sortzeko lan egiten du, eta ideologia ugari ditu bere nortasuna sortzeko, baita gizarte osoa ordezkatzen duen iruditeria finkoa ere.
|