|
2007
|
|
|
RAIS Fundazioak (Gizarteratzeko eta Laneratzeko Laguntza Sarea), Errealitateak Elkarteak eta Caja Madrid Gizarte Ekintzak txosten bat aurkeztu dute, etxerik gabeko
|
pertsonen
bizi itxaropena gainerako biztanleriarena baino 25 urte txikiagoa dela dioena. Lana “Erlazioak eraikitzen:
|
|
2008
|
|
|
David Cutler Harvardeko Arte eta Zientzia Fakultateko gizarte ikasketetako dekanoak adierazi du orain arte bizi itxaropenei buruzko azterketek egoera sozioekonomikoaren eta heriotza tasen arteko erlazioari erreparatu ziotela. Ikerketa horiek, Cutler en arabera, ia ez zuten kontuan hartu
|
pertsonen
bizi itxaropena ikasketa mailaren arabera. Harvardeko zientzialariek eta urteetako erroldako datuak aztertu zituzten.
|
|
|
Kontuan hartzen badugu 2030erako 8.300 milioi pertsona biziko direla munduan, uraren kudeaketari lehentasuna eman zaio, esan zuen Fernández Jáureguik. Era berean, estrategiak definitu dira, “saneamendua bezalako gaietan esku hartzera bideratuak, oso erakargarria ez izan arren, eta botorik sortzen ez badu ere,
|
pertsonen
bizi itxaropena areagotzen duena”. Heriotza tasa murrizteko inbertsioa Nazio Batuen kalkuluen arabera, 5.000 milioi dolar inbertitu dira ura eskuratzeko arazoek eragindako heriotza tasa arintzeko.
|
|
2011
|
|
|
Leuzemia mieloide kronikoaren tratamenduak 180 graduko biraketa izan du azken urteetan, pilulen garapenari esker. Pilula horiei esker, odoleko minbizia errazago geldiarazten da, eta nabarmen handitu da gaixotasun hori duten
|
pertsonen
bizi itxaropena. Kapsula horietako batekin (imatinib) tratatutako pazienteen %85ek bizirik segitzen dute zortzi urte igaro ondoren, pilula horietako batekin egin den segimendurik handiena.
|
|
2013
|
|
|
Duela 2.000 urte baino gehiago, Hipokratesek esan zuen pisu gehiegi duten
|
pertsonek
bizi itxaropen txikiagoa dutela. 2006an, gaur egungo epidemiologo garrantzitsuenetako bat eman zion, Walter Willett irakaslea, Harvardeko Unibertsitateko Nutrizio Saileko burua.
|
|
2014
|
|
|
Ostean, etorri ziren baita erresidentzia arazoak ere. Izan ere, adimen urritasuna duten
|
pertsonen
bizi itxaropenak gora egin duela zehaztu du Antxiak, eta hala, egun, euren gurasoena gainditzen dutela. Horren ondorioz, asko gelditzen dira zaintzaile gabe.
|
|
2015
|
|
|
sortzetiko kardiopatia, entzumen edo ikusmen arazoak eta hesteetako anomaliak, besteak beste. Down en sindromearen aurrerapenek
|
pertsonen
bizi itxaropena bikoiztea lortu dute, 25 eta 58 urte bitartekoa, nahiz eta orain badakigu deskribatutako asaldura genetikoak ondorio desberdinak dituela pertsona bakoitzean. Dena den, garrantzitsua da jakitea, hala ere, Kantabriako Unibertsitateko Farmakologiako katedradunak azaltzen duen moduan, DOW Nberriren arabera, «pertzepzio eta manipulazio gaitasun onak dituzten pertsonak direla, hala ere.
|
|
2018
|
|
|
Medikuak ziurtatzen duen aukera bat da epe luzerako zahartze osasungarria. Zientzialariek ondorioztatu dutenez, karbohidratoen energiaren %50 eta %55 artean lortzen duten
|
pertsonek
bizi itxaropen pixka bat handiagoa izan dezakete, argaltzeko dieta egiten dutenen aldean. Karbohidratoak landareetan, frutetan eta azukreetan daude, nahiz eta almidoi ugari duten elikagaiak izan (patata, ogia, arroza, pasta eta zerealak).
|
|
2020
|
|
|
ELGAk 2019an argitaratutako ‘Obesitatearen zama astuna’ liburuak dioenez, bizi itxaropena 3 urte jaitsiko da 2050ean, eta gehiegizko pisuak 92 milioi pertsona ere hilko ditu erakunde hori osatzen duten herrialdeetan, Espainian kasu. Iragarpen horrek
|
pertsonen
bizi itxaropena eta kalitatea gutxitzetik haratago doazen ondorioak ditu. Joera horrekin jarraituz gero, hurrengo 30 urteetan obesitatea gure osasun gastuaren %10 izango da.
|
|
|
Osasunerako eskubidea bizitzeko eskubidea da; preso daudenena ere bai. Espetxeak erabat oztopatzen du osasun tratamendu egokia izatea, eta laburtu egiten du gaitz larriak dituzten
|
pertsonen
bizi itxaropena. Horrez gain, urratu egiten da zigorra etxean betetzeko duten eskubidea.
|
|
2021
|
|
|
Horixe azpimarratzen du Klima Aldaketaren Gobernu arteko Taldeak (IPCC), Nazio Batuek arazoa aztertzeko antolatutako nazioarteko zientzialari taldeak, azken txostenean. 2 Kutsadura Klima aldaketak naturan eta gizakiengan “inpaktu ikaragarriak” eragiten ditu, IPCCLaren arabera, ingurumen kutsadurak inpaktu negatiboak eragiten ditu ekosistemetan eta hainbat gaixotasunetan, aldaketak eragiten ditu, eta milioika
|
pertsonaren
bizi itxaropena murrizten du mundu osoan. Agente kutsatzaileak askotarikoak dira eta gero eta osasun arazo gehiago sortzen dituzte, baita jaio aurretik ere.
|
|
2023
|
|
|
OSAGAIZ aldizkariaren zenbaki berriarekin gatoz, artikulu eta berrikuspen lan interesgarriekin, Down sindromea duten
|
pertsonen
bizi itxaropena asko aurreratu da, gero eta ohikoagoa da 60 urtetik gora bizitzea eta ondorioz gehitu egin dira Alzheimer gaixotasunaren diagnostikoak kolektibo horretan ere. Arazoa narriadura kognitibo batekin has daiteke eta denborarekin memoriaren galerak agertuko dira.
|