2000
|
|
Sistema hauek baliatuz, erakundeek informazioa uneoroko aldaketak ahalbidetzen dituen euskarrian eduki dezakete eta orduan, urte batetik bestera testuliburua aldatzea edota zaharkituta geratu den informazio hori prozesu historiko dinamiko batean kokatzea posible izango da. Gainera, erakunde bereko diren baina leku desberdinetan lan egiten duten bi
|
pertsonak
lanean elkarrekin aritzeko aukera izango dute eta honela, esperientziak trukatzerik izango dute. Beraz, pertsona hauetako batek erakundea uztean edo desagertzean, beste kide bat bere esperientziaren zati batez jabetzeko posibilitate gehiago egongo da.
|
2001
|
|
Autobusentzat edo antolatzaileentzat irekiko da. “Liteekeena da zenbait
|
pertsonek
lan egin eta bide horretatik igaro beharra izatea. Lasai egon daitezela, aurrez kudeatuko dugu hori.
|
|
Eta milaka
|
pertsonaren
lana gobernatzen duten
|
2002
|
|
Elorrion du egoitza arte eszenikoetan espezializatutako aldizkariak, Arriola kultur aretoko lehen solairuan. Zortzi
|
pertsonako
lan taldea jo eta su aurkitu dugu, 59 «Artez» prestatzen. Telefonoa jo eta jo ari da eta kea ateratzen da erredaktoreen teklatuetatik.
|
|
Bizitzako une zail batean dauden pertsonekin edo espezialista baten analisia eta aholkularitza eta batzuetan laguntza, konplizitatea eta sostengua behar duten
|
pertsonekin
lan egiten dute egunero.
|
|
Jakin badakit edozein emisorak, bakarka hartuta, liburu bat idazteko adina emango lukeela: nola sortu zen, zenbat
|
pertsonak
lan egin zuten, haien asmoak eta buruhausteak zeintzuk ziren aurrera jotzeko orduan, egoitza edo ekipamendua eskuratzeko egindako ahaleginak, egunez eguneko anekdotak, eta abar?; datu horiek guztiak ez dira testu honetan sartzen, eta gainera hori ez zen nire asmoa izan. Badakit ere, hemen agertzen diren irrati askoren atzean pertsona asko gordetzen direla, beren izen eta abizenez, eta norberak hainbat anekdota, hainbat oroitzapen dituela kontatzeko; denak oso interesgarriak.
|
|
Hasieran hiru
|
pertsonak
lan egiten zuten arren, 1982an oso krisialdi sakona izan eta gero, langile bakar bat geratu zen. Gorka Palaziok dioenaren arabera, gobernuaren diru-laguntzarik eza, batetik, eta urte horretan Baionako udalak sortutako Radio Bayonne8 eta Radio Adour Navarre izeneko emisoren lehia, bestetik, izan ziren krisiaren arrazoiak (Palazio, 2000:
|
|
Gaur egun, Ipar Euskal Herriko dialean oso errotuta dagoen emisora bihurtuta, hamabi
|
pertsonak
lan egiten dute, horietako bederatzik ardura osoz. Horrez gain, laurogei bat kolaboratzaile dituzte:
|
|
Bi
|
pertsonak
lan egiten dute momentuz estudioetan, baina korrespontsalen sarea hedatu dute herri guztietan, herri guztietako informazioa eskaini ahal izateko helburuz.
|
|
Ondorioz, zereginak behar bezala ez atenditzeko desegokitasun, eskumenik eza, eraginkortasun eza sentitzen da. Osasun langileek, irakasleek, gizarte laguntzaileek eta laguntza jasotzen duten
|
pertsonekin
lan egiten duten beste kolektiboek aukera asko dituzte sindrome hori jasateko, eta horrek beren lana egiteko itxaropenak zapuzten dituzten bokazio profesionalei eragiten die. Horixe gertatu zitzaion, hain zuzen, tailerreko buruari; 1973an, bokazioz aldatzea erabaki zuen enpresa batean, lanerako tailer batean.
|
|
Erakunde ekologistek eta sindikalek “garaipen” kalifikazioa eman diote erabakiari. Almonacid de Zoritako (Guadalajara) José Cabrera zentrala ustiatzeko baimena 400
|
pertsonak
lan egiten dute urriaren 15ean amaitzen da, eta 2008 urtera arte funtzionatzeko diseinatu bazen ere (ireki zenetik 40 urte), CSNren txostenak bizitza erabilgarria 2006ko apirilaren 30era arte luzatzea gomendatzen du, egun horretan, txostenen arabera, behin betiko itxiko baita. Aldeko lau botorekin eta María Teresa Estevan Bolea organismoaren presidentearen abstentzioarekin onetsi zen txostena.
|
|
Gainera, Lan eta Gizarte Gaietako Ministerioaren azken datuen arabera, enpresaburuek hobariak dituzte 60 eta 64 urte bitarteko 600.000 langile kontratatzeagatik, eta 65 urtetik gorako beste 102.000 langilek Gizarte Segurantzari ordaindu beharreko kostu guztia aurrezten dute. Pentsioa lan bat egitearekin bateragarri egiten duen araudi berria onartu ondoren, Eduardo Rodríguez Rovira Espainiako Adinekoen Erakundeen Konfederazioko presidenteak (CEOMA) «oso positibotzat» jo zuen Gobernuak erretiratuta dauden
|
pertsonei
lan merkatura itzultzeko aukera ematea, soldataren kobrantza pentsioaren zati proportzional batekin bateratuta. Hala ere, Rodríguez Rovirak atzo azaldu zuenez, Gobernuak «eskuzabalagoa izan luke», eta pentsiodun horren borondatea saritzeko, pentsio osoa kobratu ahal izatea, lanean ari den denboraren proportzioan murriztu gabe.
|
2003
|
|
Burnout edo errearen sindromea
|
pertsonekin
lan egiten dutenen berariazko estres mota da, hala nola irakasleena, medikuena... Ezaugarri du profesionalak estreseko egoera etengabeari emandako erantzuna dela, eman dezakeena baino askozaz gehiago eskatzen zaiolako.
|
|
Hamasei izen berri gehitu dizkio Eusko Jaurlaritzako Kultura Sailak Bidegileen bildumari. Kazetaritzan, ikerketan, euskararen sustapenean eta herri kulturan lan egin duten hamasei
|
pertsonen
lana, bizitza eta pentsamoldea biltzen dituzten hamasei ale horiek lau sortatan plazaratu dituzte. 30 sortak XIX. mendean jaio eta Euskal Herritik kanpo euskara lantzen jardun ziren Jean Pierre Goytino, Juan Antonio Irazusta (Aita Bonifazio Ataun), Norbert Tauer eta Imanol Apalategiri buruzko lanak biltzen ditu.
|
|
Emaitza horietan eragin nabarmena izan du Andaluzian Adimen Atzerapena duten Pertsonen Aldeko Erakundeen Espainiako Konfederazioak (FEAPS) duela urtebete Justizia eta Herri Administrazio Sailarekin sinatu zuen enplegu publikoko hitzarmenak. Horri esker, adimen urritasuna duten 38
|
pertsonak
lan egin dute Batzordean.
|
|
Akademikoki ongi prestatutako
|
pertsonek
lan etorkizun garbiagoa dute. Hori da BBVA Fundazioak egindako “Aldaketa sektoriala eta langabezia Espainian” azterlanean jasotako baieztapen nagusietako bat.
|
2004
|
|
Enpresa kapitalistetan, kapitala eta lanaren arteko harremana, euren artekoaurkakotasunean oinarritzen da:
|
pertsonaren
lanak izaera instrumentala dauka, etaerakundearen boterea eta erabaki ahalmena kapitalaren menpe dago. Dakigun bezala, kooperatiben barnean, kapitala eta lanaren arteko harremana bestelakoa da:
|
|
Erakunde horrek “gizarteratzeko Europako estrategia sendoa” sustatzeko eskatu dio Europako Batasunari, 2010etik aurrera emaitzak ematen has dadin. Gure herriari dagokionez, eta Caritasen iritziz, pobreziaren sustrai nagusia da “bizitzeko baliabide hori baino ez duten familia eta
|
pertsonen
lanik eza”. “Non daude azkenak” aurtengo kanpainaren leloa da, eta arreta berezia jarri nahi du “ezkutuko txirotasunaren” fenomenoan, “bazterketa egoera kronikoa duten” milaka eta milaka herritarren artean.
|
2005
|
|
Erretiroak lortu behar duena argi dago: aldaketarik gertatzekotan okerragora ez izatea eta, gainera,
|
pertsona
lanean zebilen garaietako bizi baldintzei euts dakion bideratu behar du.
|
|
Trafiko Sailak azaldu duenez, kanpainak telebistarako iragarkia eta komunikabide grafikoentzako pieza ditu, eta banakako arrisku jarreren aurrean gerta daitezkeen istripuen drama saihesteko gizarteak egiten dituen ahaleginen alferrikako gauzei buruz gogoeta eginarazten saiatzen da, gidariari benetako protagonismoa emanez. “Ezin dugu zure ordez gidatu” leloaren bidez, segurtasunean parte hartzen duten
|
pertsonen
lana hurbildu nahi zaio herritarrari. Nola edo hala esaten zaio:
|
|
Hori ez da gertatzen, ordea, Espainian; izan ere, unibertsitateen masifikazioaren ondorioz, goi mailako ikasketak dituzten pertsona askok ez dute beren ezagutza mailari dagokion lanik aurkitzen. Txostenaren arabera, ELGA osoko kasu bakarra da, non unibertsitate ikasketak dituzten
|
pertsonek
lana aurkitzeko aukera gehiago ez duten, gainerako herrialdeetan gertatzen den bezala, non lizentziadunek soldata hobeak baitituzte. Hezkuntza gastuari dagokionez, Lehen eta Bigarren Hezkuntzan %30 inguru hazi zen 1995 eta 2002 bitartean Australian, Grezian, Irlandan, Herbehereetan, Polonian, Portugalen, Espainian eta Turkian, eta %10 baino gutxiago gainerako herrialdeetan.
|
2006
|
|
Arriskurik ez al dago makinek ordezkatzeko
|
pertsonaren
lana?
|
|
‘Thin clients’: ordenagailu hutsak Gordetzeko ideia ordenagailutik kanpo dauden dokumentu guztiak ez dira berriak; luzaroan ‘intranetetan’ funtzionatua (sare pribatuak), non hainbat
|
pertsonak
lan egiten duten dokumentu bera ordenagailuetan, baina lana ordenagailu zentral edo zerbitzari batean gordetzen du. Horrela aurrezten da baliabideetan (programak, hardwarea eta energia), eta irekitzen den dokumentuaren bertsioak azken aldaketak ditu, pasealekuak aurrezteaz gain datuak bulego batetik bestera mugituz.
|
2007
|
|
Proiektuaren helburua bikoitza da: batetik, Bizkaian ekoizten diren bolumen handiko hondakinak kudeatu, sailkatu, berrerabili, birziklatu eta baliaraztea; eta, bestetik, bereizkeria egoeran edo horretara iristeko arriskuan dauden
|
pertsonak
lanean eta gizartean integratzea.
|
|
Joan den apirilaren 16an jarri zuten martxan, eta oraingoz 13 pertsona ari dira lanean. Hala ere, 30
|
pertsonarentzako
lana izango dutela aurreikusten dute, eta horietako 20 bereizkeria egoeran edo horretarako iristeko arriskuan dauden pertsonak izango direla.
|
|
Bizkaian Ekin sariak Bizkaiko Foru Aldundiko Berrikuntza eta Promozio Departamentuaren ekimena dira. Sarion bidez, Bizkaiko enpresen ingurunea eta Bizkaian enpresak sortzea bultzatzen duten erakunde edo/ eta
|
pertsonen
lana aintzatesten da, eta Teknopolis saioak Komunikazio alorreko saria jaso du.
|
|
Fagor Taldeak beste ikuspegi bat eskaini du:
|
pertsonekin
lan egiten dugu, eta ez langile edo bezeroekin. Edo herriez hitz egiten dugu, eta ez merkatuez.Teknologia ere bitartekotzat dugu, ez helburutzat.
|
|
Etxerik gabeko pertsonekin egindako esku hartze psikosoziala”. Etxerik gabeko
|
pertsonekin
lan egiten duten profesionalen esperientziak biltzen ditu, baita kolektibo hori integratzeko jarduera berriak ere, erakunde horiek jakinarazi zutenez. Txostenaren arabera, etxerik gabeko pertsonen ohiko profila 41 eta 65 urte bitarteko gizonezkoa da, ezkongabea, prestakuntza gutxikoa, osasun arazoak, alkoholikoa eta kalean luzaroan egoten dena.
|
|
mikropausak, iraupen laburragokoak: atsedenaldiak eta eguneko gehieneko muga; esan,
|
pertsonak
lan egiten duen gehieneko ordu kopurua. ordenagailuaren aurrean.
|
|
Horregatik guztiagatik, ur bidezko hoztea gorantz doan merkatua da. Europan, 50 fabrikazio instalazio baino gehiago daude, 7.000
|
pertsonari
lana ematen dietenak eta urtean 500 milioi euro fakturatzen dituztenak.
|
|
Kopuru hori, egoerarik larrienen erreferentziatzat hartuta, gure gizarteko talderik ahulenak bizi diren bizitegi bazterketaren egoeraren icebergaren gailurra da. Errealitate horren jakitun, 13 gizarte erakundek, besteak beste, Etxerik Gabeko
|
Pertsonekin
lan egiten duten Erakundeen Sare Nazionalak, Baztertuen Integrazio eta Laguntzarako Zentroen Federazioak, Harrera Sareak eta Garapenerako Solidarioek Feantsa Europaren egoitza espainiarra sortu dute. Etxerik gabeko pertsonentzat lan egiten duten gizarte erakundeen Europako federazioa da, 1989an sortua, eta Europako 30 herrialdetako 100 erakundek osatzen dute.
|
|
Errealitate horren jakitun, 13 gizarte erakundek, besteak beste, Etxerik Gabeko Pertsonekin lan egiten duten Erakundeen Sare Nazionalak, Baztertuen Integrazio eta Laguntzarako Zentroen Federazioak, Harrera Sareak eta Garapenerako Solidarioek Feantsa Europaren egoitza espainiarra sortu dute. Etxerik gabeko
|
pertsonentzat
lan egiten duten gizarte erakundeen Europako federazioa da, 1989an sortua, eta Europako 30 herrialdetako 100 erakundek osatzen dute. Espainian, zehazki, plataforma hori osatzen duten gizarte erakundeek ohartarazten dute etxebizitzak galdu egin duela “gizarte kohesioaren” rola, eta “eskubide izateari utzi dio”, eta “espekulazio ondasun” bihurtu da, ondorio ekonomiko, ingurumeneko eta gizarte desintegrazioko ondorio larriak dituena.
|
|
Hobariak kontratuetan Ezgaitasuna duten
|
pertsonei
lana emateak hobari garrantzitsuak ditu. Lanaldi osoko kontratu bakoitzeko, enpresak 3.907 euroko diru-laguntza lortzen du.
|
|
Lege horrek berrogeita hamar langile baino gehiago dituzten enpresak behartzen ditu beren plantillaren %2ko kupoa ezgaitasuna duten langileentzat erreserbatzera. Equipara Fundazioak ezgaitasuna duten
|
pertsonen
lan parekatzea hobetzeko egindako Behatokiaren arabera, Espainian 35.800 enpresa baino gehiago daude LISMI betetzera behartuta, baina oso gutxi betetzen dituzte. Equipara Fundazioa Mutua Regional elkartearen ekimena da, eta bere helburuen artean ezgaituak laneratzea nabarmentzen da.
|
|
Zentro hori giltzarria da zehapen prozesuak bizkortzeko. 21 milioi euroko aurrekontua du, eta 120
|
pertsonari
lana ematea aurreikusten du. Zigor Kodearen erreforma Bestalde, ministroak esan zuen Zigor Kodearen erreformak delitu gisa ausarkeriaz gidatzea zigortzen duela, “emaitzak ematen ari da”.
|
|
Guztira 9 milioi euroko inbertsioa suposatu du erakinak, eta erabat martxan dagoenean, 350
|
pertsonak
lan egin dute bertan. Gaurtik aurrera, 7 enpresatako 40 lagunek ekingo diote bertan lan egiteari.
|
2008
|
|
Emakume haurdunari zor zaizkion eskubideak hainbat legek babesten dituzte: 1986ko Osasunaren Lege Orokorra, Laneko Arriskuen Prebentzioari buruzko 31/ 1995 Legea, Lanean dabiltzan
|
Pertsonen
Lan eta Familia Bizitzak Uztartzeko 39/ 1999 Legea, haurdunaldian barrenako arriskuengatiko eta amagatiko Gizarte Segurantzaren prestazioak arautzen dituen 1251/ 2001 Errege Dekretua eta emakume eta gizonezkoen arteko egiazko berdintasunari buruzko 3/ 2007 Legea, besteak beste.
|
|
Berdintasunari eta Lanean diharduten
|
Pertsonen
Lan eta Familia Bizitzak uztartzeari buruzko Legeak xedatua du haurduntzagatik edo edoskitze naturalagatik emakumea enpresatik kanporatzeak baliorik ez duela.
|
|
Urtean milaka kilometro egiten dituzten ehunka
|
pertsonaren
lana dago GPS mapen atzean. Mapak ekoizten eta merkaturatzen lan egiten duten konpainia multinazionalek Tele Atlas eta Navteq dira nagusiak ibilgailu egokituak dituzte, ingurua aztertzeko gai izateko.
|
|
Eredu berria, hasieran ontzat ematen badu ere, zaharkituta geldituko da epe jakin batean, eta aldaketa berri bat sustatu da orduan. 3 Autokonfiantza Autokonfiantza maila handia duten
|
pertsonei
lanean erronka berriak hartzea gustatzen zaie, edozein lan arrakastaz egiteko gaitasunean konfiantza dute eta beren iritziak mantentzen eta defendatzen badakite (baita iritzi herrikoia ez bada eta besteek zalantzan jartzen badute ere). Autokonfiantza funtsezko ezaugarria da profesional gaitua eta baloratua izateko.
|
|
Errealitate hori konpondu behar da. Aurten, Etxerik gabeko
|
Pertsonekin
lan egiten duten Erakundeen Sare Nazionalak 26 lagun hil ditu kalean. Zortzi bakarrik arrazoi naturalengatik.
|
|
Txosten horren arabera, herritar batzuek nahiago dute janaria gutxiago gastatu, ondasunak saldu edo familiakoei eta lagunei dirua eskatu etxea mantentzeko; aldiz, sei milioi pertsonak estresa edo depresioa jasaten dute etxebizitzaren gastuen ondorioz. Bestalde, Irlandan, MakeRoom aliantza, etxerik gabeko
|
pertsonekin
lan egiten duten lau erakunde nagusiek osatua, egoera delikatu batean daudenei laguntzen die eta haiekin proiektuak garatzen ditu. Erakunde horrek helburu hau ezarri du 2010erako:
|
|
Etxerik Gabeko
|
Pertsonekin
Lan Egiten duten Elkarteen Europako Federazioak (FEANTSA)" ezinezkotzat" jotzen du hiritar talde hori" zehaztea ez badago argi". Bere irizpidearen arabera, etxerik gabeko pertsona batek ezin du ostatu egokia eskuratu edo mantendu, bere egoerara egokitua, iraunkorra eta" elkarbizitzarako esparru egonkorra" ematen duena.
|
|
INEMen “Urritasuna duten
|
pertsonen
lan merkatua, 2008” txostenak erakusten duenez, 2007an %34 hazi ziren ezgaitasuna duten pertsonentzako kontratuak, 2003an baino. 2003an, 67.390 ezgaitu zeuden kontratuarekin, eta, beraz, lau urte horietan kontratazioa %34 hazi zen, lan horren arabera.
|
|
Gaur, “Etxerik ez izateak etxerik gabe egotea baino askoz gehiago esan nahi du” lelopean, 2008ko Etxerik Gabekoen Eguna ospatzen da, Espainiako Caritasek, FACIAMek (Baztertuak Integratzeko eta Laguntzeko Zentroen Elkarteen Federazioa) eta FEANTSA Españak (etxerik gabeko
|
pertsonekin
lan egiten duten Elkarte Nazionalen Europako Federazioa) antolatutako jardunaldia. Jardunaldi honen bidez, etxeko “giza balio sakona” azpimarratu nahi da, herritar guztiek hazteko eta autonomia pertsonal ordezkaezina izan dezaten, baina “kalean bizi diren pertsonek ezin dute horretaz gozatu”, sustatzaileen arabera.
|
|
Bertan lantzen baitzuten larrua. XVIII. mendean Hazparnen 3.000
|
pertsonak
lan egiten zuten larruarekin. Zapatagintzatik biziki gutiago bizi zen.
|
|
Krisiaren eraginez, 20 milioi
|
pertsona
lanik gabe gera daitezke mundu osoan
|
|
Finantza krisiak ekonomia errealean eragin handia izango du: 20 milioi
|
pertsona
lanik gabe gera daitezke mundu osoan 2008ko urtarrila eta 2009ko abendua bitartean. Hala uste du, behintzat, OIT Lanaren Nazioarteko Erakundeak.
|
|
Prostituzioan diharduten
|
pertsonekin
lan egiten duen Askabide elkarteak Bizkaiko prostituzioaren bezeroen profila aztertu du
|
|
Esan moduan, ezberdintasun horien atzean gizarte sareek duten garrantzia dago; nazionalitateka ibilbide ezberdinak egiten dira, stock effect edo tantakako prozesuan oinarrituta, hari ikusezin batek sistema aditu bat sortzen duelarik. Sare horiek eta lurralde bakoitzeko ekonomi sektoreek elkar eragiten dute, eta horrek esplikatzen du jatorri bakoitzeko
|
pertsonek
lan merkatuan dituzten aukerak. Horren adibidea da Bizkaiko egitura industriala.
|
2009
|
|
Energia berriztagarrien sektorea garapen gaitasun handikoa da eta horren aldeko apustua egin litzateke, lana sortzeko duen gaitasunagatik, ahalmen ekonomikoagatik... Esate baterako, EAEn ehun enpresa ditugu energia eolikoa saltzen dutenak, 4.000
|
pertsona
lanean.
|
|
Udalaren esanetan, kalteak ez dira 2008ko ekainean izandakoak bezain larriak: 150
|
pertsonak
lan egin zuten Babes Zibilak prestatutako taldean, eta gaur ere garbiketa lanekin jarraitzen dute. Larrialdi Plana indarrean dago oraindik, eta Gobela ibaiari arreta handiz begiratuko diote.
|
|
Azken egunetan 20.000 kaltetu artatu dituztela jakitera eman du Berlusconik. Era berean, 10.000 lagun ebakuatu dituzte kostaldeko hoteletara eta 11.669
|
pertsona
lanean ari dira erreskate lanetan. Azkenik, 3.289 kanpin denda jarri direla erantsi du.
|
|
Estatuko langabe kopurua 84.985 pertsonetan igo egin da abuztuan (uztailean baino %2, 4 gehiago), azken hiru hilabeteetan izandako jaitsierekin bukatuta. Beraz, Estatuan 3.629.080
|
pertsona
lanik gabe daude, gaur Lan Ministerioak jakinarazitako datuen arabera.
|
|
Plana Lehendakariak aurkeztu zuen joan den astean; 367 milioi euroko balioa duten krisiaren kontrako neurriak dira eta 10.000
|
pertsonari
lana ematea dute helburu.
|
|
Euskal Autonomia Erkidegoan 123.394 langabe daude. Azken urtean, 40.397
|
pertsona
lan gabe gelditu dira (%48, 67 gehiago, iazko datuekin alderatuz).
|
|
Guztira 3,8 milioi langabe daude Estatuan. Iaztik, ia milioi bat
|
pertsonek
lana galdu dute. Elena Salgadoren arabera, hilabete gutxiren buruan egoerak hobera egingo du.
|
|
Guztira, 3, 808.353 langabe daude Estatuan, gaur Lan Ministerioak jakinarazitako datuen arabera. Azken hilabetean, 98.906
|
pertsona
lanik gabe gelditu dira.
|
|
L T Irisgarriak ikusmen urritasuna duten
|
pertsonei
lan eskaintzak bilatzen laguntzen die
|
|
eskaintzen menuen letra tamaina handitzea, aplikazioak igorritako mezu batzuk letra larrira bihurtzea, eta testuaren eta hondoaren kolorea aldatzea, bien artean kontraste handiagoa lortzeko. Bestalde, lokuzioek erabat itsuak diren
|
pertsonei
lana bilatzen laguntzen diete, eta fokua menuetako elementuetan kokatzean aktibatzen dira (okupazio sektorea, autonomia erkidegoa, prestakuntza maila, etab.).). Tresna berria abenduan probatu zen “Aquí hay trabajo” programaren emisioan, eta 8:00etatik 13:00etara astelehenetik ostiralera.
|
|
Lanpostu askok ez dute legezko araudia betetzen, eta horrek kalte egiten die
|
pertsonen
lan baldintzei eta, oro har, ekonomiari.
|
|
Batzuek oinarrizko lan eskubideak galtzen dituzte ezkutuko enpleguan lan eginez, sektore batzuetako alternatiba langabezia delako Izan ere, gaur egun dauden postu askok ez dute legezko araudia betetzen. Kontraturik gabeko lanak eta soldata, nominatik kanpoko aparteko orduak edo gastu gisa egindako soldataren zatiren bat ordaintzea adosten dute, Gizarte Segurantzan altarik izan gabe, eta horrek
|
pertsonen
lan baldintzei eta, oro har, ekonomiari kalte egiten die. Enplegu nitxoak kontraturik gabe Espainian, merkataritza, industria eta zerbitzu sektore batzuek kontratu gabeko enplegua eskaintzen dute, nahiz eta ez dagoen hori frogatzen duen azterketarik, eta sektoreen garrantzi erlatiboa aldatu egiten da erkidego edo probintzia batetik bestera.
|
|
Espainiako Gobernuak zor publikoko jaulkipen handiak egin nahi ditu azpiegitura eta eraikuntza proiektu guztiak finantzatzeko. Horiekin, 500.000
|
pertsonari
lana ematea espero du, eta, beraz, egungo langabezia tasa murriztu liteke. Hala ere, orain ekimen horiek arazo batekin talka egiten dute:
|
|
2006an 68.598 eskatzailetik 2008an 86.079ra pasatu zen. " Ezgaitasuna duten
|
pertsonen
lan merkatuari buruzko txostena, 2008ko martxoa" txostenak azpimarratzen du ezgaitasuna duten pertsonen ia bi heren (%62, 3) langabezian daudela. Gainera, minusbaliotasunik ez duten pertsonen jarduera tasa %59, 95ekoa da, eta ezinduena %33, 7koa.
|
|
Ekin lanari Ezgaitasunen bat duten pertsonei lan aukerak emateko beharrari buruz gezurretan hasten diren enpresei gehitu behar zaie elbarritasuna izan arren lana aurkitu nahi dutenek gero eta jarrera aktiboagoa dutela. ...taratutako" Urritasuna duten pertsonentzako lana bilatzea" gidak adierazten duenez, lana aktiboki bilatzea ez da unean unean edo noizbehinka egitea; halaber, ez du ezertarako balio" gizartea bidegabea eta ez solidarioa dela" esateak badakigu hori noizbehinka gertatzen da edo" Estatuak, erakundeek, erakunde publikoek… izan behar dutela" esateak beti mota horretako
|
pertsonei
lana bilatzen edo ematen dietela. Enplegu bat lortu nahi duen pertsona ezgaitu batek egin behar duen lehenengo gauza, beraz, pentsamendu biktimistak alde batera uztea eta lan bila aktiboki hastea da.
|
|
Hain zuzen, Espainia" 25en Europako" 24 postuan dago, ezgaitasunak dituzten pertsonen laneratzeari dagokionez. Laneko abantailak Ezgaitasuna duen pertsona bati lana emateak, ordea, zenbait lan abantaila eman diezazkieke enpresei," Urritasuna duten
|
pertsonentzako
lana bilatzea" liburuan adierazten den bezala: Enpresaren irudia hobetzen du:
|
|
Sozietateen gaineko zergan, kuota osoan, 6.000 euroko kenkaria egitea, kontratu mota horrekin aurreko ekitaldian ezgaitasuna izan zuten langileen batez besteko plantillarekin alderatuta, langile ezgaitu mugagabeen batez besteko igoera izan duen pertsona/ urte bakoitzeko. Ekin lanari Ezgaitasunen bat duten
|
pertsonei
lan aukerak emateko beharrari buruz gezurretan hasten diren enpresei gehitu behar zaie elbarritasuna izan arren lana aurkitu nahi dutenek gero eta jarrera aktiboagoa dutela. Discapnet ek argitaratutako" Urritasuna duten pertsonentzako lana bilatzea" gidak adierazten duenez, lana aktiboki bilatzea ez da unean unean edo noizbehinka egitea; halaber, ez du ezertarako balio" gizartea bidegabea eta ez solidarioa dela" esateak badakigu hori noizbehinka gertatzen da edo" Estatuak, erakundeek, erakunde publikoek… izan behar dutela" esateak beti mota horretako pertsonei lana bilatzen edo ematen dietela.
|
|
Ekin lanari Ezgaitasunen bat duten pertsonei lan aukerak emateko beharrari buruz gezurretan hasten diren enpresei gehitu behar zaie elbarritasuna izan arren lana aurkitu nahi dutenek gero eta jarrera aktiboagoa dutela. Discapnet ek argitaratutako" Urritasuna duten
|
pertsonentzako
lana bilatzea" gidak adierazten duenez, lana aktiboki bilatzea ez da unean unean edo noizbehinka egitea; halaber, ez du ezertarako balio" gizartea bidegabea eta ez solidarioa dela" esateak badakigu hori noizbehinka gertatzen da edo" Estatuak, erakundeek, erakunde publikoek… izan behar dutela" esateak beti mota horretako pertsonei lana bilatzen edo ematen dietela.... Enplegu bat lortu nahi duen pertsona ezgaitu batek egin behar duen lehenengo gauza, beraz, pentsamendu biktimistak alde batera uztea eta lan bila aktiboki hastea da.
|
|
Etxebizitzarekin zerikusia duten arazoek etxegabekeria sustatzen dute ala faktore sozial eta ekonomikoen eragina dute? Etxerik Gabeko
|
Pertsonekin
lan egiten duten Erakunde Nazionalen Europako Federazioaren (FEANTSA) txosten batek erantzuna eman nahi dio gai horri, Europako 18 herrialderen ekarpenetatik abiatuta; horien artean dago Espainia.
|
|
Enpresak edo profesionalak inolako bermerik ez eskaintzea ere garestia izan daiteke. Lagun edo ezagunek egin ditzaketen erreferentziez gain, garrantzitsua da kontratatzen den
|
pertsonak
lan egutegi jakin bat, materialen eta egin behar duen lanaren bermeak eskaintzea. Eta, ahal bada, dena idatziz egitea.
|
|
Zer zailtasun izan dituzte? Zailena proiektuan erabateko dedikazioa bermatu ezin zuten
|
pertsonekin
lan egitea izan da. Egitura argi dagoenean, asko kostatzen da behar bezala funtzionatzea.
|
|
GKE batean boluntario izatearen abantailak Gobernuz kanpoko erakunde batean boluntario diren edo izan diren
|
pertsonek
lan hori egiten dutenean sentitzen duten poza nabarmentzen dute. Hori garatzeko, enpatia, ahalegina eta sakrifizioa behar dira, baina merezi du, emaitzak egiaztatzean, sari handia jasotzen baitute ikuspuntu emozionaletik.
|
|
Funtsezko alderdietako bat laneko oinarrizko printzipio eta eskubideak errespetatzea eta aplikatzea da. ...errialdeen %69k oinarrizko hitzarmenak berretsi zituen 2006an —gutxieneko adina, haurren lan egiteko modu okerragoak, sindikazioa eta negoziazio kolektiboa, askatasun sindikala, bereizkeriarik eza, ordainketa berdintasuna, derrigorrezko lana eta derrigorrezko lanaren abolizioa— Hala ere, Agendak adierazten duenez, 5 eta 14 urte bitarteko 5,7 milioi haurrek lan egiten dute, eta 1,3 milioi
|
pertsonak
lan egiten dute; lan baldintzetan, berriz, desberdintasunak daude. Estrategien garapena Ibilbide orriak egiteko, haurren lanaren prebentzioan eta desagertarazpenean eragina duten politika nazionalak, planak eta programak aztertu dira, eta, aldi berean, nerabe langileak babesten dituzte.
|
2010
|
|
Krisi honen benetako eragileak sarituak izaten ari diren bitartean, errudun politikoek langile klaseari ordainarazi nahi dizkiote ondorioak, horretarako gastu soziala murriztuz eta milioika
|
pertsonen
lan eta bizi baldintzak kaskartuz. Krisiak sortu duen egitasmoa baliatzen dute Europar Batasuneko buruzagiek aspaldidanik pentsatua duten egitasmoa burutzeko, alegia, Lisboako Ituna indarrean jartzeko.
|
|
Enpresako bazkideak lau diren arren, arlo ugaritako profesionalekin egiten dute beharra; hamar eta hamabi
|
pertsonako
lan taldeak osatu dituzte behin baino gehiagotan. Horrek lan handiak egiteko gaitasuna eta kalitate maila handia izatea ahalbidetzen ditu.
|
|
Alhama-n, berriz (Granada), bazterketa arriskua duten
|
pertsonei
lana emateko erabiltzen dute olioa.
|
|
Ez da inoiz berandu heltzen, ez du atsedenik hartzen eta ez du limosnarik eskatzen, zortzi
|
pertsonaren
lana egiten badu ere, azaldu dio EFEri Lappassarada Thanapant ek, Hajime izeneko jatetxearen jabeak.
|
|
Hala ere, ezin izan ditu aktibo berri guztiak bildu eta horregatik igo da langabezia. Azken urtean, 468.000
|
pertsonek
lana galdu dute.
|
|
Gureak taldearentzat ezintasun ezberdinak dituzten
|
pertsonentzako
lan aukerak sortzea da helburu nagusia. Hori lortzeko Berrikuntzaren aldeko apustua egin dute eta horretarako sortu dute Gitek zentroa Lanpostuen egokitze eta teknologiak sartuz ezintasuna duten pertsonentzako lan aukerak erraztea eta lanpostua irisgarriagoak egitea bilatzen ditugu.Gitek, Gureak Donostian duen egoitza zentralean dago kokatua eta bertan 8 lagun aritzen dira hiru eremuetan lanean.
|
|
Gureak taldearentzat ezintasun ezberdinak dituzten pertsonentzako lan aukerak sortzea da helburu nagusia. Hori lortzeko Berrikuntzaren aldeko apustua egin dute eta horretarako sortu dute Gitek zentroa Lanpostuen egokitze eta teknologiak sartuz ezintasuna duten
|
pertsonentzako
lan aukerak erraztea eta lanpostua irisgarriagoak egitea bilatzen ditugu.Gitek, Gureak Donostian duen egoitza zentralean dago kokatua eta bertan 8 lagun aritzen dira hiru eremuetan lanean. I+ D soziala, enpresak lanpostuen identifikazioan behar dituzten erremintak sortzea, hori da Gitek en lana.Teknologia ikusgarriak lan munduan aplikatzen saiatzen dira, Jon Ander Arzalluzek esan duenez Wii edo Nintendoa hartuaz, eta software askearen bitartez, jokuak garatzen ditugu aparailu horiek pertsonen prestakuntzan erabiltzeko.Gitek laborategia, krisiaren aurretik sortu zen baina krisiarekin berrikuntza radikalenak gutxitu eta egunerokoarengandik gertuago dauden gauzak bultzatzen dituzte Sare sozialak egokitu, pertsona guztiei teknologia berrietara gerturatzen lagundu eta teknologia berrien bidez beste gai batzuetara bidea ireki.
|
|
Bestela ere horregaitik profesional gehiagoren beharra sumatzen du. Eta buruko gaixotasuna duten
|
pertsonak
lan merkatuan sartzeko benetako aukera izan dezaten indarrean dagoen legediabete eta bete araztea, laguntzak emanez karidadea" egitera mugatu gabe.
|
|
1944ean Saturrarango emakume kartzela itxi zutenetik, urte asko pasa dira. Memoria historikoaren berreskurapen lanetan haritu diren hainbat
|
pertsonen
lanari esker, Gerra Zibileko puntu beltz asko argitu ahal izan dira. Hala ere, oraindik isiltasuna eta ahanztura dira nagusi gaiaren inguruan.
|
|
zuzeneko laguntzako zerbitzuen eta erreferentziako zerbitzuen erabiltzaileak. Lehenengo taldean, mendekotasun egoeran edo arriskuan dauden pertsonak, familiakoak eta/ edo zaintzaileak (esku hartzeko programak) eta mendekotasun egoeran edo ureztapenean dauden eta zentroko erabiltzaile diren
|
pertsonekin
lan egiten duten erakundeak sartzen dira. Bigarren taldean, zentro publiko eta pribatuak, profesionalen elkarteak, ikasketa zentroak, administrazioak eta informazioa, aholkularitza edo prestakuntza nahi duten erakunde publikoak nabarmentzen dira, besteak beste.
|
|
Prozesu konplexua eta aitzindaria da Espainian; izan ere, lehenengo aldia izango da erreaktore nuklear bat bere osotasunean desmuntatzen dela, zentralaren ontzia eta eraikina barne. Zoritako erregai gastatua azken urteetan lekualdatu ondoren, lan horiek 2016 urtean amaituko dira, 135 milioi euro kostatuko dira eta 200 bat
|
pertsonari
lana emango diete, Zoritako eskualdeko gehiengoari. Gaur egun zentral nuklear horren instalazioek betetzen dituzten 10 hektareek —1968an Espainian eraiki zen lehenengoa— ziklo konbinatuko zentral bat hartuko dute 2016 urtetik aurrera, instalazio nuklearreko energia banatzeko sarea aprobetxatzeko.
|
|
Lozanok zehaztu zuen Europar Batasuneko (EB) 2020 Estrategiak lehentasuna ematen diola enplegu planen bat egiteari eta pobreziaren eta bazterketaren aurkako borrokari. Horrez gain, desabantaila egoeran dauden
|
pertsonak
lan munduan sartzeari begira jarri zituen helburuak. Bruselak, hala, 2020rako %70 eta %75 bitarteko enplegu tasa aurreikusten du, eta pobrezia laurden bat murriztea.
|
|
Granadako Unibertsitatean bi elkarteri (Ama Korajea eta Avalon) ematen zaie olioa, eta egoera ahulean dauden pertsonei eta HIESa duten gaixoei laguntzeko erabiltzen dute. Alhaman (Granada), bazterketa arriskuan dauden
|
pertsonei
lana emateko biltzen da olioa. Udalerri batzuek hondakin hori biltzen eta tratatzen espezializatutako Espainiako enpresa aitzindarien zerbitzuak erabiltzen dituzte.
|
|
Osasun eta Gizarte Politika Ministerioak gogorarazi zuen 2009ko martxoan Gobernu zentralak Ezgaitasuna duten Pertsonentzako Enplegu Estrategia Orokorra jarri zuela abian, 3.700 milioi euroko zuzkidurarekin. Gobernuak enpresaburuekin, sindikatuekin, hirugarren sektoreko erakundeekin eta ezgaitasunaren erakundeekin duen lankidetzaren emaitza da estrategia hori, eta haren helburua da jarduera eta okupazio tasak handitzea eta ezgaitasuna duten
|
pertsonen
lan baldintzak hobetzea. Ezgaitasunak dituzten pertsonak laneratzeko enplegu zentro bereziei dagokienez, Gobernuak 41’7 milioi euro inbertitu zituen zentro horietan.
|
|
Haren iritziz, hori baieztapen polemikoa litzateke. Zentzu moralaren garapena Aída Pérez psikologoak eta Sorapán de Rieros Fundazioko zuzendariak (buru eritasuna duten
|
pertsonen alde
lan egiten duen irabazi asmorik gabeko erakundea) zehaztu du zentzu moralaren garapena elkarri lotutako zenbait faktoreren ondorio dela: garapen kognitiboa, haurrak bere ingurunearekin izandako esperientziak (batez ere, gogoeta eragiten duten gertaerak) eta genetikoki baldintzatutako portaera ezaugarriak.
|
|
Baliabideei dagokionez, hainbat xehetasun ere eman dira. Hala, martxan jartzen denean, 575
|
pertsonak
lan egitea aurreikusten da 30 bulegotan banatuta. Asmoa da bi urte barru bulegoak 44 izatea, eta langileak, epe ertainera, 750 Aipatzekoa da gainera, lurralde ordezkaritzak egon beharrean, ordezkaritzak eskualdekakoak izango direla.
|
|
Helburua: parte hartzaileak prestatzea pertsona nagusiekin edo buru gaixotasunakdituzten
|
pertsonekin
lan egiteko.Formazio arloak: Osasun arloan eta arlo sozialean arreta eskaintzeko eta terapia okupazionalaren bidez estimulazio kognitiboa lantzeko gaitasunak.Lan eremu posibleak:
|
|
Nazioarteko Erakundearen datuek diotenaren arabera 100 milioi
|
pertsonak
lan egiten duten etxeetan, eta gehienak, legez kanpo. Dena den, lege soziologiaren arloan ez dute gai horren gainean lan egin.
|
|
Urrezko Aitzurra. Haren bidez herrigintzan herriko taldeetan, elkarteetan, festetan... lanean aritzen diren
|
pertsonen
lana aitortu nahi da," jorran egoten diren horien lan isila saritzeko". Aurten sari hori jasoko duena Maria Jesus Goñi altsasuarra izanen da.
|
|
Bigarren ardatza enpleguari zuzenean laguntzea da. Enplegua erregulatzeko espedientea duten
|
pertsonak
lan merkatuan berriz sartuko dituen aurrez aurreko programa. Eta ekonomia eta gizarte esparruetako eragileen eta erakunde guztien parte hartzea izango duen erakundeen arteko plan bat.
|
2011
|
|
Horretan bat dator Liberal ere. «Enpresetan gaitasuna duten
|
pertsonek
lan egin behar dute, izan gizon ala izan emakume. Egia da, ordea, gizon batzuek ikaragarrizko errezeloak dituztela, eta haiei erakutsi eta sinetsarazi behar diegu emakumeok ez gatozela gizonak lan merkatutik eta goi karguetatik botatzera.
|
|
Baina hona gerturatu, eta antolatzaileen azalpenak entzun ondoren nire testua osatzen nabil», mintzo da Barakaldoko emakumea. Moralesek Wikipedian testuak idazten dituzten
|
pertsonen
lana eskertzekoa dela nabarmendu du; batez ere, euskarari eta antzeko hizkuntza txikiei dagokienez. Edukiak sortu eta moldatzeak ahalegina eta borondatea eskatzen dituela ere erantsi du, baina pozik dago.
|
|
Ibaizabal itsasadarreko Ezkerraldea (Bizkaia) dugu euskal industria iraultzaren jaioterria. Bertan sortu ziren, XIX. mendearen azken laurdenean, milaka eta milaka
|
pertsonari
lana eman zieten ontziolak eta labe garaiak. Haien babesaz, etenik gabeak ziruditen eskualdearen hazkunde demografikoak eta ekonomikoak.
|
|
Ibaizabal ondoan, Sestaoko beheko partean, XIX. mendean padurak izan zirenekoan, behin 10.000
|
pertsonari
lan eman zien Altos Hornos de Vizcaya (AHV) fabrika gogoratuz, Maria Angeles labe garaiak zutik dirau. Handik gertu ditugu AHVren ondorengo altzairutegi konpaktua, ArcelorMittal, eta La Naval ontziola, burdinazko Bizkaiaren azken lekukoak.
|
|
Lan arriskuen Prebentzioari buruzko 31/ 1995 Legea, 1995eko azaroaren 8koa, eta Prebentzioko Zerbitzuen Erregelamendua, 1997ko urtarrilaren 17ko 39/ 1997 EDak onartutakoa, dira, egun,
|
pertsonen
laneko segurtasunaren gainean garatutako araudiaren oinarriak.
|
|
1.Nazio legeriak hamahiru urtetik hamabost urte arteko
|
pertsonek
lan arinetan lan egitea edo zereginetan aritzea baimen dezake, ondorengo baldintzetan:
|
|
2.Nazio legeriak, gutxienez hamabost urteko
|
pertsonek
lan egitea edo zereginetan aritzea ere onets dezake, nahiz eta horiek oraindik eskolara joateko betebeharpekoak izatea, aurreko paragrafoaren a) eta b) lerrokadetan ezarritako baldintzak betetzen dituzten lanetan.
|