|
2000
|
|
|
Berriro ere Martxoak 8ko eguna datorkigula
|
jakinik
, eta bereziki hainbat alderdi politikok egun honekiko izango duen jarrera erabiltzailea aurreikusirik, zenbait burutapen plazaratzea guztiz beharrezkoa iruditu zait. Lehenik eta behin, egun bizi dugun errealitate birtuala salatzea izango litzateke nire helburua, hots, gizartean dagoen «berdintasun» sentsazioa eta instituzioetatik bideratzen dituzten mezu eta politikak nahikoak direlaren ikuspegia hain zuzen ere.
|
|
|
Jon Elosegiren esanetan gaurko egunean Euskadiko enplegu, aberastasun eta ongizate hobi aberatsena izan daiteke Internet, gure lurraldean unibertsitariak ugari eta onak direlako. Internetek enpresa tradizionalaren egitura aldatzen duela
|
jakinik
, Elosegiren ustez XXI. mendea stock options direlakoen mendea izango da, eta horrexegatik ordainketa sistema honen alde agertu da, langileak motibatzeko eta saritzeko ez ezik langileak enpresaren arrakastaren partaide egiteko modua eskaintzen duelako.
|
|
|
Drogarik hartu ez duenean drogarekin izandako esperientziak bizitzen ditu berriro. Erreakzio arinak dira eta ez dute tratamendu
|
jakinik
behar.
|
|
|
ONU k bere eskuetan dauka erakunde indartsu bat izan ala txepela eta ahula izaten jarrai". Egiteko erraza ematen zuen, baina ez zen horrela izango, oraindik ere zer erabaki ez
|
jakinik
jarraitzen duela dirudi eta...
|
|
|
Malcolm Lowryk aztergai hau erraten zuen: " Bada, Malcolm Lowryk bizimodutzat hartzen zuen literatura, baina,
|
jakinik
, ez bizitzan bertan, ez literaturako bizitzan, ez duela salbaziorik kausituko. Eta, orduan, literatura erbesteratzearen antzekoa, hots, atzerribide amaigabe bat, laberinto gisakoa, laberintoa non sartzen diren gerlariak, poetak eta beste abenturagileak, amaierarik ez, edota amaieran isiltasuna heriotza eta erotasuna kausitzeko.
|
|
|
Oraingoan, Mailuix Legorburuk loturarik ez duten ipuinen bilduma eskaini digu. Ipuin batean baino gehiagotan errepikatzen diren irudiak egon arren, ez dago denen arteko uztardura
|
jakinik
. Hala ere, gehienetan tonu bera arnas daiteke:
|
|
|
243). Izan ere, ez baitago Gasteizekin lotura
|
jakinik
izan dezakeen egoerarik (tunoenak alde batera utziz). Egoera horiek edozein hiri unibertsitariotan gerta zitezkeen.
|
|
|
Argitu dezagun, hala ere, modan egon arren, burujabetasunaren gaia ez delainteresgarria modan dagoelako bakarrik. Euskal txokora modak nortzuek eta zertarako ekartzen dituzten
|
jakinik
, modan egotea ez da kasu gehienetan batere seinaleona izaten. Ez dugu, burujabetza?
|
|
|
Azken puntu horiek kontuan hartuta eta esandakoa errespetatuta, irratiak nahi bezainbeste ahalegin egin dezake bere entzuleria handitzeko. Hori bai, produktu edo irratsaio onak lortzea ezinbestekoa dela aurretiaz
|
jakinik
; halaber, irrati estazioetako arduradunek jakitun egon behar dute entzuleen nahiak eta ohiturak ongi ezagutu behar direla.
|
|
|
Bertako 498 presoek, guztiek alegia, egin zuten alde. Kea eta kaosa aprobetxatuz korrika bizian irten ziren, askatasunaren besoetara heldu arte atsedenik hartuko ez zutela
|
jakinik
. Atzera begiratu gabe, nork bere ametsei eraginez, etorkizuna arnasestuka inauguratuz.
|
|
|
Eta nora noa, Txema utziz gero, kalean zehar burua makurturik ibili behar badut, inori begietara so egiteko beldurrez? Eta nori laguntza eskatu, merezi ere merezi ez dudala
|
jakinik
–Pentsatuko duzu, Bitakoratxo, umekeriatan nabilela, nagusia naizela nerabeen kontu hauetan jarraitzeko.
|
|
|
Baina ez nuen oroitzen sentsazio hori, alegia, gertatuko dela jakin eta hala ere denbora joaten uztea, denborarekin jolastea. Ez nuen oroitzen, beharbada hau izan delako musuaren zain lasaitasunez itxaron dudan lehen aldia, gertatu behar zuenak ordutegi
|
jakinik
ez zuela ulertu dudan lehen aldia. Presarik gabe, gure helburuan sekula pentsatu gabe, helburua zela ere jakin gabe, gertatuko zen ziurtasunaz eta, bien bitartean, gure arteko begiradekin gozatuz.
|
|
|
Zeren, noski, udalekutik etxera bueltatu eta ziplo bota bainion dena: nola gertatu zen, eta barkatzeko, niretzat ez zuela horrek ezer esan nahi; eta berak ea zelan egin nion hori, betiko maite behar ninduela
|
jakinik
, eta ea ez nintzen kapaz izan ezetz esateko Jabik tabernako komunera eraman eta prakak erantzi zizkidanean. Eta nik mesedez Txema, barkatu.
|
|
|
Baina, gure etxeko ardi beltzarenganat eta haren lagunarenganat itzultzen naizela,
|
jakinik
ezen Jacques Lefèvre d’Etaples erreformatzaile ezaguna Parisko unibertsitateko irakaslea izan zela, zuk zeure gutunetarik batean aditzerat eman zenidan bezala; jakinik, halaber, ezen hari esker eta hark bere inguruan bildu zuen taldeari esker hedatu zirela Lutheroren ideiak Frantzian; eta, jakinik, finean, ezen talde hartako kideak izan zirela bai Farel —Kalvinen lagun sonatua— et... Jacques Lefèvre d’Etaplesen ikasle izan ote zen Joseph Elizanburu delakoa han Parisko unibertsitatean, eta irakaslearen talderat bildu ote zen geroago han Méaux en, halako suertez, non Nafarroako erregina bera ere bertatik bertara ezagutzeko parada izan baitzezakeen?
|
|
|
Baina, gure etxeko ardi beltzarenganat eta haren lagunarenganat itzultzen naizela, jakinik ezen Jacques Lefèvre d’Etaples erreformatzaile ezaguna Parisko unibertsitateko irakaslea izan zela, zuk zeure gutunetarik batean aditzerat eman zenidan bezala;
|
jakinik
, halaber, ezen hari esker eta hark bere inguruan bildu zuen taldeari esker hedatu zirela Lutheroren ideiak Frantzian; eta, jakinik, finean, ezen talde hartako kideak izan zirela bai Farel —Kalvinen lagun sonatua— eta bai Margarita Nafarroakoa ere; galdetzen dizut: Jacques Lefèvre d’Etaplesen ikasle izan ote zen Joseph Elizanburu delakoa han Parisko unibertsitatean, eta irakaslearen talderat bildu ote zen geroago han Méaux en, halako suertez, non Nafarroako erregina bera ere bertatik bertara ezagutzeko parada izan baitzezakeen?
|
|
|
Baina, gure etxeko ardi beltzarenganat eta haren lagunarenganat itzultzen naizela, jakinik ezen Jacques Lefèvre d’Etaples erreformatzaile ezaguna Parisko unibertsitateko irakaslea izan zela, zuk zeure gutunetarik batean aditzerat eman zenidan bezala; jakinik, halaber, ezen hari esker eta hark bere inguruan bildu zuen taldeari esker hedatu zirela Lutheroren ideiak Frantzian; eta,
|
jakinik
, finean, ezen talde hartako kideak izan zirela bai Farel —Kalvinen lagun sonatua— eta bai Margarita Nafarroakoa ere; galdetzen dizut: Jacques Lefèvre d’Etaplesen ikasle izan ote zen Joseph Elizanburu delakoa han Parisko unibertsitatean, eta irakaslearen talderat bildu ote zen geroago han Méaux en, halako suertez, non Nafarroako erregina bera ere bertatik bertara ezagutzeko parada izan baitzezakeen?
|
|
|
...a geure arrazoinen aitzinatzeko, anaia eta biok eztabaidan ipintzen gintuen jaun Mar celek, erabiltzen eta manaiatzen zituela, hartarakotz, edo Fedro edo Esoporen fabularen bat, bi animalia edo bi pertsonaia antagonikoren solasa biltzen zuena —txirrita eta inurriarena, konparazione— eta guk harrointzat hartu behar izaiten genuena, nork bere arrazoinak defenda zitzan bertzearen aitzinean,
|
jakinik
ezen emanaldi haiek bigarren parte bat zutela, zeren lehenengoan txirrita iduri egin zuenak inurri iduri egin behar baitzuen bigarrenean, eta inurri iduri egin zuenak txirrita iduri. Baina, hartan hasi aitzin, jaun Marcelek oroitarazten zigun ezen biok anaiak ginela, eta, nork berea atxiki behar zuen arren, ez genuela koleratu behar, eta bai dibertitu... eta behartzen ere gintuen kortesiazko salutantziaren egiterat, hala hastean nola akabatzean, adierazi nahi baligu bezala ezen gure arteko solas haiek jostetatik gehiago zutela zinezko polemikatik baino.
|
|
|
" Jaun Joanes, berorren aitak morroi baten bidez igorri didan abisuaren arabera, bihar bertan helduko da jauregirat", baina berri hark ez ninduen, egia erran, gehiegi hunkitu; gero, osaba Joanikot ikusi nuen, zeinak, ikusi bezain fite, galdetu baitzidan: " Zer erran du misionest ezagunak?"" Betiko kontuak", erran nion,
|
jakinik
ezen, neure zalantzen berri eman izan banio, ihardetsiko zidala: " Joanes:
|
|
|
" Joanes: Felisaren ipuinak sinesteari utzi eta apez horren ipuinak sinesten hasi behar al duk orain...?", baina
|
jakinik
, halaber, alferrikakoa gertatuko zitzaidala ihardeste hura, zeren eta, nik osabari buruaz ezetz erran niezaiokeen arren, ez nituela ipuin haiek sinesten, neure buruari galdezka segituko bainuen: " Eta aita Bartolomek dioena egia balitz eta ez metafora edo ipuin hutsa...?", ene zalantzen argibidea beldurrak edo eraginikako bertze zalantza hura balitz bezala.
|
|
|
Erraitekotan egon nintzen: " Hik irakatsi behar didak orain nolakoak diren tigrearen atzaparkadak...?", baina
|
jakinik
ezen ez nuela konbentzituko, eta jakinik, hala berean, eri eta urduri zegoela, sosegurik gabe, etxerantz abiatu ginen... Eta jauregirat iritsi, eta gurasoak kanpoko jarlekuan ediren genituen, lorategiari beha, zeren eta, martxoko egun bat zen arren, eguzki baitzen eta, eta giro epela zegoen.
|
|
|
Erraitekotan egon nintzen: " Hik irakatsi behar didak orain nolakoak diren tigrearen atzaparkadak...?", baina jakinik ezen ez nuela konbentzituko, eta
|
jakinik
, hala berean, eri eta urduri zegoela, sosegurik gabe, etxerantz abiatu ginen... Eta jauregirat iritsi, eta gurasoak kanpoko jarlekuan ediren genituen, lorategiari beha, zeren eta, martxoko egun bat zen arren, eguzki baitzen eta, eta giro epela zegoen.
|
|
|
—Napoli, Vesubio, Vesubio, Napoli... —erran zuen osabak, bi amoranteren izenak balira bezala— Gogorra izan behar du gero Vesubioren magalean bizitzea,
|
jakinik
lurraren erraiak noiznahi den kolera daitezkeela eta lehert...
|
|
|
FUSILEN eta kanoien tratu biribil hark zernahi merezi zuen. Eta aitari,
|
jakinik
ezen dukea oso zezenzalea zela eta zaldi gainean ongi baino hobeki toreatzen zuela, bururatu zitzaion ezen on izan zitekeela horrelako festa berezi baten moldatzea eta prestatzea; bigarren arrazoin bat ere bazuen hartarakotz, 1660ko urte hura Urbiaingo herriaren fundazionearen hirurehungarren urteurrena zenez: estakuru bikaina zen konmemorazione hura, beraz, aitaren asmoetarako, tiro batez bi txori hiltzerat deliberatzen zela.
|
|
|
Haatik,
|
jakinik
, halaber, ezen gauza bakoitzak bere hatsa duela eta ez dagoela, hats hori gabe, deus ulertzerik, utz iezadazu lehenik azaltzen nik osabari aditurikako hitzak, gure bidaia haren hatsa eta spiritua ezin hobeki laburbil dezaketenak:
|
|
|
Eta, erran hura apaindu nahian,
|
jakinik
ezen ama osaba Joanikoten kontra zebilela orduko eta, ondorez, osabaren eskutik eta haren eraginetik urrun nahi ninduela, eratxiki nuen:
|
|
|
Eta osoa ez dena osoaren zati bat baizik ez da. Eta, helduko banio berriro, hatsarretik, arrazonamendu honi,
|
jakinik
ezen desordenaren erdian zati bat naizela —edo zati batzuk, harat eta honat barreiatuak— eta ez oso, ondorea izanen litzateke ezen zatiaren zati bat nintzatekeela. Eta, berriro helduko banio, zatiaren zatiaren zati bihurtuko nintzateke... eta azkenean atomo bat bihurtuko nintzateke, deus ez.
|
|
|
Eta are gehiago. Zeren, aitzin-solasean erran dizudan bidetik,
|
jakinik
ezen gure egunorozko historiak berdin faltsu daitezkeela nola alferrik erantsiarekin hala ahantziarekin... ez ote zaigu, Axularrez ari garelarik ere, halako zerbait gertatzen, eta ez al zaizu zuri ere iduritzen ezen Sarako maisua luze mintzatu izan zela mintzatu behar ez zuenaz eta, aldiz, ez zela mintzatu mintzatu be har zuenaz.... Mintza zitekeen, konparazione, sorginek jasan zituzten torturez; mintza zitekeen, halaber, Migalena eta Bokal Ziburuko apezez eta Dargibel Azkainekoaz, zeinak sutan erreak izan baitziren, De Lancreren manuz; mintza zitekeen, finean, Carranza artzapezpikuaz, zeinak erraiten baitzuen ezen elizak pobreen artean banatu behar zituela bere ondasunak; edo Martin Azpil kuetakoaz — zeina Gero osoan behin aipatzen duen, munta eskaseko aipuan— eta haren teologiaz eta Nafarroari buruz zuen ikusmolde politikoaz; edo Frantzisko Vitoriakoaz —ez al zituen, bada, Erromako elizako teologo handi hark erran, bertzeak bertze:
|
|
|
hark ere asmatu eta asmatu egin zuen, epiziklo bati bertze epiziklo bat eransten ziola, konplikazioneari konplikazionea, alegia, eta maskarari maskara, eta, zertarako, eta huts egiteko, ororen buruan! Eta ongi dago asmatzea, zeren ni ere asmatzearen alde bainago, baina asmatzen duguna ere adimenduaren galbahetik iraganarazi genuke, metaforak ere bai, baina beti ere
|
jakinik
ezen, metaforarik onena, ahal den neurrian, metaforaren ausentzia dela. Zeren bertzenaz ere baitakigu zer den burugabekeria, eta gizonaren burua zinez baitago apaingarrietarat emanago eta isuriago biluztasunerat baino...
|
|
|
Latinezko orazinotan egoiten ginenean, hiruzpalau hitz ikasten dituen belearen edo papagaiaren antzera egoiten ginen, buruz ikasia behin eta berriro erranez baina jakin gabe usu zer erraiten genuen, edo,
|
jakinik
ere, hitzen signifikantzari gehiegi erreparatu gabe; ordea, apezak eman zigun euskarazko errepuestan ere gauzak ez ziren hain klar geratzen, eta ez nintzen isildu:
|
|
|
Ordea, aitzinago eginen dizut. Izan ere, lehen mintzatu natzaizu, konparazione, Galileoz, baita osabak hari buruz pentsatzen zuenaz ere... eta are gehiago mintza nenkizuke orain,
|
jakinik
ezen edonoiz zuela osabak italiar zientzilaria mintzagai: ordea, zer hoberik, hartarakotz, osaba Joanikotek eta biok Italiarat eta Pisarat egin genuen bidaiaz baliatzea baino, zeren eta, Pisako dorrerat igan ginelarik, solas ezin aberatsagoa izan baikenuen, Galileoren joan jinak gogoan?
|
|
|
Eta zer egin ez nekiela, zeren, alde batetik, gaitz hark ez baitzuen ez medizinarik ez sendagarririk guztiz ematu eta sendatuko zuenik, eta zeren, bertzetik, ahalke bainintzen,
|
jakinik
ezen, baldin marinelei erraiten banien, irri eginen zidatela, edo, okerrago, ospitaleren baterat igorriko nindutela, gaitza kutsakorra zelako, bizpahiru egunetan utzi nuen auzia bere kasa, ea orban narriotsu haiek kentzen eta desagertzen zitzaizkidan.
|
|
|
Guretzat Galileo zena, ordea, Fra Filippo Gentile zen bertze guztientzat, zeren osabak Frantziatik ekartzen zituèn Galileoren liburuak —gehienetan Piarres Oihartzabal kapitainaren bidez— azal aldaturik iristen baitziren,
|
jakinik
ezen Galileoren izena, artean, perilos eta arriskutsu izan zitekeela anitz tokitan, Espainian eta Nafarroan zer erranik ez, Elizak Inkisizionearen bidez bazter orotarat hedatu Index librorum prohibitorum ezagunaren zentsura bitarteko.
|
|
|
aberatsek beren aberastasunetik eta pobreek beren pobretasunetik... Eta, hala, Adorazionearen errepresentazeko moduak ere, aberatsen edo pobreen arauaz, bitarat izan daitezke... baina
|
jakinik
ezen bi modu horiek iduriz direla bi, funtsean bat direlako, spirituan bat direnez gero... eta horregatik erraiten da ezen, spirituaz denaz bezainbatean, aberatsik aberatsena ere pobrerik pobreena baino pobreagoa izan daitekeela, nola gertatzen baita zuen kasuan, jaun Martin eta andere Graziana, zein baino zein karitaterat eta obra miserikordiazkoetarat emanagoak biak, zeuen limosnekin eta zeuen ...
|
|
|
finitua infinituan urtzekoa, baina baita, aldi berean, infinitua finituaren mugetarat ekartzekoa ere? Eta, baldin amorioaren kontra ez banago, zergatik egon nuke komunionearen aurka,
|
jakinik
ezen sorburu eta iturburu bera dutela eta infinitutasun egarriak iturri hartarat garamatzala, batean bide batetik: emazteki bihurturikako jainkosa baten gorputzaren bitartez; bertzean bertzetik:
|
|
|
Eta nik orain galdeginen diat: nork bete du hobeki Jainkoaren borondatea, behatu dionak edo behatu ez dionak,
|
jakinik
ezen Jainkoak edertasuna egin zuela ez hartaz goibel gaitezen baina alegera gaitezen?" Hitz argi haiek erran zizkidaan marinel zaharrak... eta nola eskertu izan dizkiodan geroztik, zeren eta hitz haien argiak argitu baininduen!
|
|
|
Eta itzuli ginen Amsterdametik Donibane Lohizunerat... eta, handik hilabeterat, Ho lan da eta Frantziaren arteko gerla piztu aitzin, Alemaniarantz abiatu ginen —bar katuko ahal didazu, jaun André, baldin, bertze anitzetan bezala, aipatu baizik egiten ez badizkizut hango hiriak, batetik, zeren, bertzenaz, gogaikarri bihurtu arteino luzatuko bainintzateke, eta bertzetik, zeren, liburu osoan bezala, neure burua eta neure kontzientziaren joan etorriak nahi bainituzke kontakizunaren ardatz—, Hanburgoko porturat lehenik eta Lübeckekorat gero, non, ahantzirik hilabete batzuk lehenago Amsterdamen egin nuen promesa, Ama Birjinari eta saindu guztiei xuxendua —zertarat behartzen ninduen, izan ere, promesa hark, baldin ez Ama Birjinari ez sainduei ez erretauletako imajinei debozione partikularrik ez banien, eta baldin promes hura egin banien, bertzalde, ez konbentzimenduak konbentziturik, baina beharrak beharturik? —, pentsa dezakezun bidetik bideratu bainituen neure poltsako sosak eta gainezka nituen indarrak, Bako eta Venus gidari nituela berriro ere, kurkaz kurka eta haragiz haragi. Eta lagunek,
|
jakinik
ezen, geure Amsterdameko egonaldian, ez nintzela Mignonekin baizik ibili, eta hitz eman nuela eta zin egin ezen ez nintzela bertze nehorekin ibiliko hare kin baizen, ikusten zutelarik hitza guztiz jan nuela, berriro hasi zitzaizkidan zirikatzen handik eta hemendik, erraiten zidatela: " Baina ez al huen aitortzen ezen, Mignonekin heure gauzatxoak egin hituenean, zeruan sentitu hintzela, eta nekez ibili ahal izanen hintzela, hartaraz gero, bertze nehorekin, zeren eta infernua izan baitzitekeen zeru hartarik kanpoan egon zitekeen gauza bakarra?
|
|
|
Gibelasmorik gabeko galdera zen Josurena; bakoitza non, norekin eta zertan gauden
|
jakinik
, solasaldia denok onartutako eremu nabarretara eraman nahi deneko gatz-ozpinarena, bertze kargarik ez zuen. Erantzunak, beraz, lur berean ongarritua behar zuen, handiari handiagoa.
|
|
|
—Nik ez dut deus uste. Aukera ezberdinak baizik ez naiz aztertzen ari,
|
jakinik
, hala ere, ez dudala gertagarri guztien zerrenda agortu. Badira kosta ahala kosta betiereko gaztetasunaren bila abiatzen direnak.
|
|
|
—Herenegun gauaz Ximurrak Josurenera deitu zuen, aski berandu, nitaz galdezka. Lehenago hona egin zuela uste nuen, bertzenaz ez baitzuen zertaz
|
jakinik
anaiarenean nintzela. Azken hilabeteetan ez dugu elkar ikusi.
|
|
|
Halaxe, bada, adierazi nahi dugu ez dakigula oso ziur eta ez du askorik inporta, ohartuko da irakurlea zer aldatu zitzaion lehenik Brown jaunari, ezker eskuko hatz txikiko azazkala, ala eskuin eskukoa; edota biak batera aldatu zitzaizkion, edo zein aldaketaz jabetu zen lehenago. Ez dakigu, era berean, zer eguraldi egiten zuen Brown jaunaren eskuan aldaketa txiki hura gertatu zen egunean, euria ari zuen ala eguzkia zegoen; badakigu, ordea, zein egun zen, eta hori
|
jakinik
, eguraldia ere nolakoa zen jakitea baino gauza errazagorik ez dago. Jar dezagun, beraz, egun euritsu bat zela, eta haizeak ere gogor astindu zituela hiriko tamarizak eta platanondoak, baina ez gingko bilobak, hiri hartan ez zegoe  lako gingko bilobarik.
|
|
|
Negar hark onura ekarri zuen gonbidatuon bihotzera, eta niri, gainera, errezelo gaiztoak uxatzeko balio izan zidan. Lagunak nituela
|
jakinik
, hurbil hurbil genituen arriskuen berri ematera deliberatu nintzen, ilunpea nagusi zela aprobetxatuz. Baina orduantxe, ehiztariak horrenbeste ordu untxiaren zain egin ondoren, eskopeta prestatzen duen irrika amorruzkoarekin bezalaxe, piztu egin ziren argi guztiak sekulako zalapartaz, eta ni ahoa bete hortz gelditu nintzen (zentzu figuratuan har bedi, mesedez, adierazpidea), esaldi hasi berri bat alboan neukan gizasemeari ulertezin egin zitzaiona, dudarik gabe, zeren, oker ez banago, medikuak erretzea debekatua ziola erantzun baitzidan xalo xalo, sekula ikusi dudan esku keinurik tristeena eginez, bai, orduantxe esaldi hasi berri bat airean gelditu zelarik, edo, hobe esan, aireak eraman zuelarik.
|
|
|
Supituan, Ana Morena han goran eserita ikusirik, erruki izara batek estali zituen nire begi argi unatuak, eta irribarre sortzez garbi bat egin zen nire ezpainetan, irribarre elkarkidetasunezko bat nolabait adierazteko; ezen, Ana Morenaren amarruaz jabetzearekin batera, ohartu bainintzen emakume haren ausardiak gehiago balio zuela, inondik ere, ustezko memoria eidetikoak baino, mila aldiz gehiago gainera; ausardia behar zen, gero, gezur txiki harekin hango jende hantusteak engainatu nahi izateko! Eta dagoeneko harrapatua zutela
|
jakinik
ere, ez al zen, bada, urkamendira igo, inoiz ez ahazteko moduko sendotasun harroz! Hil edo bizi egin zuen trabes, eta heriok hartu zion gain azkenean biziari.
|
|
|
Batzuek, Kirikiñok, Lizardik, Mitxelena biak, Txillardegik edo Martin Ugaldek bereziki aipatu dute Unamuno, haren aurka egiteko edo harekin literatur elkarrizketan aritzeko. Beste batzuek, mugimenduaren frogarik onena ibiltzea bera izaten dela
|
jakinik
, Unamunoren hitzek sakonean zeukaten egia ezaguturik, lanean jardun dute kartsuki, behialako larreko hizkuntza hura gaurko aro berriko kultur mintzaira bilaka dadin, herenegun aitzin hil zitzaigun pentsalari eta euskaltzainak, Federiko Krutwigek praktikan egin zuen bezala.
|
|
|
Hezkuntza eta Kultura Departamentuaren eta Iruñeako Udaletxearen artean akordio bat sinatu da, Nafarroako Liburutegi Nagusia San Frantziskoko egungo Eskoletan kokatzeko. Hau guztia
|
jakinik
egin behar dio aurre irakurleak artikulu honi.
|
|
|
Erlijioaren ikuspegia ez da horrekin saihesten, erlijioak berak gai horretan eta beste batzuetan gizakiak gobernatzen baititu meritu eta askatasunaren esparruan. Halakoetan legegileak dihardu aginpide hertsitzailearen erabiltze hutsean, gizartearen desordenarik okerrenak aurreikusteko eta grina eta abusuei mugak jartzeko, betiere
|
jakinik
halakoak agortzea ezinezkoa dela. Ikuspegi horretan, dibortzioa gai zibil bihurtzen da eta horren irtenbidea dibortziotik bertatik etor daitezkeen on gaitzetan bilatu behar da, dibortzio hori uste politikotik begiratuta.
|
|
|
Zelako misterioa! Ez omen dugu harritu behar,
|
jakinik
zelakoa den kartzeletako burokrazia, zelan funtzionatzen duen denak! Beti izorratze aldera egiten dituzte gauzak, ez behintzat laguntzeko edo errazteko.
|
|
|
Haiek diruz ordaindu ezin, eta arto, gari, sagarrekin itzultzen zen etxera. Eta
|
jakinik
gure etxean elikagai eskasia nabarmenik ez zela, gerraoste hartan sarritan etortzen ziren eskaleak, jateko zerbaiten galdezka. Preso ohiak izaten ziren batez ere, kartzelatik irten eta etxera bidean zihoazenak.
|
|
|
Jakinik nik itsasertzera jo nahi nuela berak" bidaia ganorabako" deitzen zuen hartan, eta
|
jakinik
Arantxa eta Jean Louis gau hartan autoan Urruñaraino joatekoak zirela, gure mendi ibilaldia bat batean laburtzeko aukeraz jabetu eta, ni lozorro sakonean murgilduta nengoela baliatuta, Arantxari eta Jean Louisi gu Donostiaraino eramateko eskatu zien, han lagun bat bisitatzeko aukera izango genuela-eta. Arantxak eta Jean Louisek ez zuten ezetzik esan, nahiz eta gu autoan sartzeak ekarriko zuen ondorioetako bat aurretik susmatzeko modukoa izan:
|
|
|
" ez hintzen", esan zuen," behar zen garaian, behar zen tokian". " Niri", saiatu zen Xan," inork ez dit esan... nik... toki
|
jakinik
ez nuen..."; argudio haiek ordea, hain ziren ahulak, hain ziren lekuz kanpokoak, Xanen boza motelduz joan baitzen, azken hitzak berak ere apenas entzun ahal izateraino. Ez zuen behinik behin Bonifazio komentzitu.
|
|
2001
|
|
|
Haur txiki batek bere lehen oparia hartuko lukeen moduan. Alde batetik, pozik, oso pozik, haurrak erraz kontentatzen baitira; bestetik, harrituta, benetakoa ala gezurra ote den oso ondo ez
|
jakinik
. Horregatik, batzuetan lo nagoelarik, Saria kendu egiten didatela egiten dut gaiztoan amets.
|
|
|
Baina denbora bukatzen ari da eta hautu bat egin dute. Ezker abertzaleak trantsizio proposamena egiten du EAJren ibilbide historikoa kontuan hartu,
|
jakinik
Gasteiz ezin dela bat batean hankaz gora bota. Beraien proposamenean ez da gure kultura eta ibilbide historikoa, eta idatzi bezain pronto badakite ezker abertzalearen ezezkoa dutela.
|
|
|
MELITON Manzanas ETAk 1968an hildako polizia ezagunari Espainiako Gobernuak emandako meritu zibilaren domina, PPk hartu bidearen adierazgarri da. Meliton Manzanas torturatzaile ez zela esatea baino larriagoa da egindakoa, hark egindakoen balorazioetan sartu gabe baina
|
jakinik
hark torturatutako dozenaka pertsona bizirik daudela gaur egun, gobernuak hark egindakoa zuritu eta saritu du eta. Horrez gain, berriz ere PSOEren ahuldadea agerian geratu da PPk bere kasa administratzen baitu bi alderdiek sinatutako ituna.
|
|
|
Argazkia Deustualdeko leku zehatz bat izanen da eta zein leku den jakinez gero, nahi duenak azalari datxekion datu orria bete eta aldizkariaren egoitzara igortzearekin batera, liburu sorta baten zozketan esku hartuko du. Ibili ibilian gauzak patxadaz eta astiro egin behar direla
|
jakinik
, aurrerantzean, epe laburrera begira sikiera, proiektua sendotu gura dute. Euskara elkartea eta aldizkaria ezagutzera eman, harpidetza kanpaina abian ipini, izaniko gabeziak zuzendu eta abar.
|
|
|
Aldez aurretik eskerrak eman nahi nizkieke faszismoaren aurka borrokatu zuten guztiei eta bereziki liburua egiten lagundu didaten gizon emakumeei; 1936ko gerran borrokatu ondoren kartzelatik ihes egin eta makia osatzera erabaki zirenei; bizitza arriskuan zutela
|
jakinik
ere, zalantzak alde batera utzi eta PC birrantolatzearren itzuli zirenei; 1944ko urrian Nafarroan sartutako guztiei (800 baziren, bueltan muga zeharkatzea lortu zutenak askoz gutxiago izan arren). Den den horiek dira liburu honen protagonistak.
|
|
|
Orain artekoak gazteleraz idatzi dituzte baina euskaraz, frantsesez edota ingelesez ere egin dezakete. Rosetekin batera, lau kolaboratzaile ari dira honetan, filologoak denak; eta etorkizunerako asmo
|
jakinik
ez duten arren, bizirik dagoen pertsona ospetsu baten biografia idaztea gustatuko litzaioke Roseti. Bitartean, Matahariren biografia prestatzen ari da, eta laster beste eleberri bat amaituko du:
|
|
|
Eta hitzen bidez norberaren zein gertuko dituenen minen eta itxaropenen ispilu izan nahia kontu larria bada, horixe baino ez du Jon Benitok egiten errekan behera joango ez diren eta errekak jango dituen aingura hauekin, bost ataletan banatutako poema liburuan: konpromisorako eskaintza eta bidaiarako proposamenarekin hasiz, osatze ariketa egin eta non gauden eta nolakoak garen aztertu, munduaren zabala eta zu neurtu, distantzia eta denboraren balizko esanahiaz aritu, non amaitzen diren ametsak eta norekin konpartitzen ditugun erabakiz izan ditzakegun lo aurreko zalantzak planteatu,
|
jakinik
mila zati egin garela mina pieza bakar bat egiteraino; eta hori guztia gogoratuz azken gudarostea, gerrako partea, larrialdi mezua eta iheserako arrazoiak, hala nola poetaren ideal zaharrak edota etengabeko guduan murgildurik dagoenaren nekea eta berriz ekin diezaiola pentsatzearen ilusioa, bere burari galdetuz aurrekoekin dugun zorra nola kitatu...
|
|
|
Eta pertsonaiek darabiltzaten hizkuntzak, gidoilariak erabilitakoak edo zuzendariarenak ez dute zertan bat eta bera izan, errodatzerakoan laugarren bat aukeratu daiteke... baina geure alde ere egon liteke hori. Zertan horrenbeste diru xahutu filmak bikoizten, azken urteotan kontua hobetu arren, espainiarrek sistematikoki mila bider hobeto egingo dutela
|
jakinik
, egingo dutenez. Gurea baino hiztun gehiagoko hizkuntzek(...) betidanik azpitituluak erabili dituzte.
|
|
|
" Gu eta gure irudimenaren artean lanbroa" (IGB, 131) baieztatzen du poetak,
|
jakinik
agian, ispiluak beste mundurako bidearen ate den moduan, lanbroak ere beste horrenbesteko lana egiten duela poeman. Poeta itsasoan dago, portura heldu nahirik, baina lainoak ez dio uzten desira betetzen:
|
|
|
Coleridge ren marinelaren antzera jakingo du Sarrionandiaren pertsonaiak zein garrantzizkoa den toki bateko, herri bateko, sorterriko izatea. Nahiz eta, hori
|
jakinik
berriro joatera behartuta egon.
|
|
|
Beren kanpo irudia aldatu nahi duten pertsonen eredu edo modelo
|
jakinik
ez dago.
|
|
|
/ m: // sexuaz/ adin
|
jakinik
e (galdetuz) ba al dago
|
|
|
84// (zehaztuaz) adin
|
jakinik
ba al dago
|
|
|
Beraz, garrantzitsua da kutxari arreta jartzea, lehenbailehen ez botatzeko. Harraskarako zuloak izan behar duen kokapen zehatza
|
jakinik
, zulaketa egiten da. Modurik errazena, gaina zurezkoa bada, zulo bat egitea da, zulatzeko makina batekin, trazaduraren ertzean, eta, ondoren, zuloa zulatzeko, zerrote puntadun edo orratz batekin edo kalatzeko zerra mekaniko batekin egitea, lana askoz azkarrago eta errazago egiteko.
|
|
|
Bakarrik lan egiten ohitua nengoen eta pertsona ezezagun bat aurrez aurre izatea deserosoa egiten zitzaidan. Are gehiago mutiko gazte hura egiten nengoena zehatz mehatz aztertzen ari zela
|
jakinik
. Kontua da behin baino gehiagotan trabatu zitzaidala haria, eta egindakoa desegin eta berriz hasi beharra izan nuela.
|
|
|
Operazioa berehala prestatuko da. Haragi eta koipe ustelduzko giro horretan asepsia zaila dela
|
jakinik
, neurri higieniko bereziak aginduko dituzu. Hasi orduko, Tarje konorterik gabe egongo da.
|
|
|
Milioi bat biztanleko jende multzora sartu naiz,
|
jakinik
edo ustez inork ez nauela ezagutuko.
|
|
|
Ez daramat norabide
|
jakinik
. Ene urratsen atzetik noa, larritasunik gabe, gorputza eskutik utzia.
|
|
|
Gaur gure herrian ezin bereiz daitezke, Estatutuan egiten zen bezala, eskualde euskaldunak eta erdaldunak. Honek, duela urte asko Julio Caro Barojak igarri zionez, ez du, hizkuntzari gagozkiola, muga
|
jakinik
, ez geografiaz (irizpideak oraindik bere balioa galdu ez duen arren), ez soziologiaz. Irudi berria, bada, bere horretan hartu dugu, iraganarenak itsu ez gaitzan.
|
|
|
Torrealday adiskideak, Anaitasunaren izenean, egin didan eskabideari2 erantzun nahi nioke hutsarte batez baliaturik, gerorako utzi gabe, gero horrek ez bailuke epe
|
jakinik
izango. Ikusi berria dut, gaingiroki bederen," Begiarmen delakoaren" liburua, eta liburu horretaz, dagokidan aldetik, mintzatu behar omen nuke.
|
|
|
Madariagak dioenez: " Bere nobelak puska gaizki josiak dira, neurri eta itxura
|
jakinik
ez dutenak. Nola hasi eta non buka, nork daki?
|
|
|
Honek, guztiok ezagutzen dugun Euskaltzaindiko sarrera hitzaldi jakintsuan, garbi aitortzen du ez derizkiela honetan imitagarri. Hainbesteraino, ez bailituzke eredutzat hartu dituen antzinako liburuak dauden daudenean berriz argitara emango," arriskuz betheriko egitekoa" dela
|
jakinik
ere," Syntaxis aldetik zuzendurik" baino. " ...euskara zuzen eta kanonikoaren ithurri eta maisu izaiteko egiten diren edizinoetan horrenbertze haizu litekela dirudi21".
|
|
|
berau aurreratu ahala, batek mendi tontorretan ezkutatu beste biderik ez du; mendiek, ordea, ez dute trena geldiarazten, behar izanez gero, satorrak bezala zulatu ere egiten baititu. Gero eta gorago ihesi goaz,
|
jakinik
ere, asko igoagatik, azkenean harrapatu eta lekutuko gaituela.
|
|
|
Nola azaldu, orduan, hedabideen botere hori,
|
jakinik
1998ko irailean gizartean Lizarrako Akordioaren aldeko iritzi giro indartsu bat sortu eta hedatu zela. Nola azaldu, jakinik Euskadiko Autonomia Erkidegoan hurrengo hilean egin ziren hauteskundeetan iritzi giro horrek gehiengoa, bozen %60, lortu zuela?
|
|
|
Nola azaldu, orduan, hedabideen botere hori, jakinik 1998ko irailean gizartean Lizarrako Akordioaren aldeko iritzi giro indartsu bat sortu eta hedatu zela? Nola azaldu,
|
jakinik
Euskadiko Autonomia Erkidegoan hurrengo hilean egin ziren hauteskundeetan iritzi giro horrek gehiengoa, bozen %60, lortu zuela. Nola ulertu kamera, mikrofono eta ordenadoreen salaketa jomuga nagusia izan zen indar politikoak. HB/ EH?
|
|
|
P roposamena egiten du gero identitate nazionalen gatazkatik ateratzeko, sekularizaziora jo behar genukeela dio, akonfesionalitatera. Erlijioarekin edo sexualitatearekin eman den modu berean, Administrazio Publikoek ez dezatela izaera nazionalari doakionez aukera
|
jakinik
egin. Zintzotasunez eta eszeptizismoz eginiko proposamena da, jaramonik eginen ez diotela aurrez emanik.
|
|
|
2. Aita Larramendik eta beste hainbatek egiten zuten bezala, nik ere, euskaraz ari garela kontuan hartuta, euskarazko iraku rlea rentzat idatziko dut galdera honen erantzuna. Hots, bestelako kontuak aipatuko nituzke erdaraz ari banintz, baina lerroon irakurlea euskaraduna ez ezikJaki nekoir akurle dela
|
jakinik
, ez dut gogorik kanpoko etsaiaren gaiztakeria salatuz autokonplazentziazko jarduna osatzeko. Aurreko galderan azaldu dudanaren ildotik, uste dut etxe barruan ere (euskararen barruan ere, alegia), badugula zer zaindu eta zer zuzendua aski.
|
|
|
|
jakinik
inor gutxik behar dituela heroiak gaur egun
|
|
|
Hurbiltzen saiatzen nintzen bakoitzean pago ezkurrak, sustraiak eta harri legarrak botatzen zizkidan; Australiako basoan antzeko egoerak ikusia bainaiz, ordutik badakit gizartetik aldendu eta egoera pre humanoan luze bizi izandako gizasemeak erreflexu sozial guztiak galtzen dituela, eta gizartearekiko harremanik den mendrenak ere –baita beste gizaki baten ahotsa entzuteak ere, batzuetan–, egoera horretan garatu duten biziraupenezko mekanismo psikologiko mardoak hauts ditzakeela, eta horrek ondorio oso kaltegarriak eduki ditzakeela egoera horretan dagoen pertsonarentzat. Beraz, tentuz, tentu oso handiz jokatu behar nuela
|
jakinik
, bere kamainatik eta bizitokitik nahikoa hurbil eseri nintzen, nire presentzia ohitura bihurtuko zitzaiolako unearen esperoan. Ondorengo gertaerek nire zuhurtzia saritu zuten, eta ohitura hartzeko epea, gehienetan luzea, ikaragarri laburtu zen; are, Mitxoletak nik neuk ere espero ez nituen aurrerapen nabarmenak egin zituen, bere jokabideen aspektu sozialei dagokienez, eta hagitz denbora laburrean, nigana hurbildu zen irribarre zabalarekin, esanez:
|
|
|
Uste dut kapitulua hemen moztea dela egokiena –azaldu zuen Berlusgoñik–; gure laguna iritsi da enperadorearengana, hots, abisatu beharreko pertsonarengana, hori garbi gelditzen da; hortik aurrera ez dugu zertan
|
jakinik
zer esan dioten elkarri: elipsia.
|
|
|
Baina, hala ere, gelditzen da intriga puntu bat: Carbayok, Borgesek Tukumangoa akabatuko zuela
|
jakinik
, nola ez zekien, ordea, Mendizaleak edo Pioletadun Hiltzaileak bera akabatuko zuela. Baina orain, galderaren erantzuna jakin gabe ere –bihotz onekoa, finean–, gogoratzen zaion lehen gauza da Ministroari gaztigua ematea, bere bizitza arriskuan dagoela jakinaraztea.
|
|
2002
|
|
|
Dekretuak hamar urteko plana jasotzen zuen eta haren arabera, 1.800 funtzionariotik 800ek hizkuntz eskakizunak egiaztatu dituzte. Eusko Jaurlaritzaren arabera, PPk ez du epe
|
jakinik
nahi hizkuntz eskakizunetan eta horregatik jarri zuen errekurtsoa.
|
|
|
Hau horrela, berriz ere sinatzaileengana joko dute jakinarazpen berri hauen helburuarekin bat egin dezaten. " Herrietan talde eragileak osatuko ditugu eta hautetsiengana zuzenduko gara, beti ere 48.000 sinadurak aintzat hartuta,
|
jakinik
gainera udala dela herritarrak hurbilenen duen erakundea", zehaztuz.
|
|
|
baieztapen hori halako indarrez ondare arkeologikoaz benetan arduratu izan balira,
|
jakinik
arkeologia lanek akaso urteak irauten dutela. Harrigarriena da, zeregin horretan Iruñeko Udalak eta UPNk UPNren arazoa bihurtu baita jadanik Trama enpresa eta ondare historikoaren zaintzaz arduratzen den Principe de Viana erakundearen babesa izan duela.
|
|
|
«Ostalaritzan urte batean bi milioi eta erdi litro jasotzen badira, eta kopuru hau kontsumitzen den olioaren %30a bakarrik dela
|
jakinik
, pentsa zenbat litro olio isurtzen den etxeetatik!» ohartarazi digu du Xabierrek.
|
|
|
Arropagintzatik sorturiko profesional horrek ez du jatorri
|
jakinik
.
|
|
|
Gaur egun ezagutza noraino iritsi den
|
jakinik
, betiko elikagai fresko eta prozesatuetan oinarritutako elikadura orekatu, anitz eta nahikoak gure organismoak beharrezkoak dituen eragin osasungarri guzti guztiak eskaintzen dizkigula esan dezakegu.
|
|
|
Jarrera ekologista eta iraunkorrak sustatzeko jarrera eragileagorik gutxi gutxitan har dezake kontsumitzaileak, are eta gutxiago bere zaletasunei merkatuak men egingo diela
|
jakinik
.
|
|
|
Gizakiak, batenaz beste, bere bizitzaren herena ohean ematen duela
|
jakinik
, erabiltzaileak nahi bezain gogor eta erosoa izan behar du koltxoiak (irizpide hau ez da zientifikoa, subjektiboa baizik); era berean, iraupen luzeko eta erresistentzia handikoa izango da, aukeran, eta eguneroko erabilerak ez du koltxoiaren itxura hondatuko.
|
|
|
Eguzkitarako betaurrekoak ezinbestekoak dituzu, elurrak hartzen duen erradiazioaren %85 islatzen duela
|
jakinik
.
|
|
|
Ondo baino hobeto zekien erregeak bere mendeko ia guztiak alfer gorotzak eta ikuskizun zaleak zirela, lanerako joera handiegirik ez duten pertsona gehienak izan ohi diren bezala. Hori
|
jakinik
, gazteak esandakoa atsegina egin zitzaion erregeari, festa eskaintzearen kontu hark ospea ekarriko ziola uste baitzuen.
|
|
|
Denbora galtzen da horrela, edoirabazi, zein aldetik ikusten den?. Batzordeak lanean aritu dira, beren lanak alferrik izanen zirela
|
jakinik
ere. Plangintza asko proposatu dira.
|
|
|
Orain arte adierazitakoarekin kultur arloaren gabeziak nabarmendu badiraere, ez da gure asmoa euskal kultura eta unibertsitate kulturgileen inguruan ariketaantzu eta errukarria egitea, abiapuntutzat hartzen dugun egoeraren mugak, hortaz, egoeraren aldaketarako posibilitate errealak? zeintzuk diren azpimarratzea baizik.Zentzu horretan, txostenean gorde den arrazoitze hariari jarraiki, behin behinekointelligentsia euskalduna eratzeko bidean, interesgarria deritzogu unibertsitatedesberdinetan lan egiten duten kultur sortzaile euskaldunak egituratzeko eta taxutzeko saioari; baina, betiere
|
jakinik
ezen, kultura eta kultura sostengatzen dutenkoordenada sozialak aldatu ezean, intelligentsia horrek izaera prekarioa eta kolokakoa izango duela halabeharrez. Betiere ezaguturik, arlo kulturala ezin daitekela eraiki botere sozial eta politikoen gabeziaren gainean5 Kontziente izanik ezen, azkenean, Euskal Herriko unibertsitateetako irakasleria elebidunak oinarri sendoagoak eraiki behar dituela erabateko interes komunak partekatzen dituen taldegisa aritzeko, murgildurik baitago bere zereginean nagusiak diren interes talde, hizkuntza talde, eta diziplina, kultur eta akademia harremanen sare askotarikoenbarruan, eta horiekin guztiekin lehiatu/ partekatu beharra baitauka, osagai?
|
|
|
Bestalde, modernizazioaren arriskuek duten egituragatik, normalean ezin dira kausalitate printzipioaren bidez modu egokian interpretatu. Ez dago kaltea sortzen duen arduradun
|
jakinik
edo bakarrik. Froga kausala oinarritzat darabilenak ez du industria gizarteak sortutako kutsaduraren arduraduna minimizatu besterik egiten.
|
|
|
Etxetresna elektrikoen funtzionamendua kontrola dezakete, elektrizitate tarifa merkeagoa den orduetan. Ez dute instalazio
|
jakinik
behar, baizik eta zuzenean sarera konektatzen dira eta sarrera bat dute, etxetresna elektriko hori entxufatzeko. Batzuek hainbat agindu memoriza ditzakete egun baterako Nagusiki, eredu analogikoak eta digitalak egiten dira.
|
|
|
Aurrerapen azkarrak Noizko parekatze osoa? Egindako bidea nabarmena dela
|
jakinik
, baina hori ere falta dela (Espainia oraindik ere EBko bigarren herrialdea da, emakumeen jarduera tasarik txikiena duena), emakumeek uste dute ezinezkoa dela hamar urtetik beherako edozein epe finkatzea. Oraingoz, gauzak azkarrago doaz sektore publikoan eta politikan.
|
|
|
Maleta hartu eta geltokiko istilutik aldentzen hasi naiz pauso lasaiez. Ez dut presarik, ezta helburu
|
jakinik
ere, noraezean noa nire oinek zuzentzen nauten tokira. Babes keinu gisa sudurra bufanda azpian gordez negu hotz honetan aurrera noan heinean, emandako pauso bakoitza aurrekoa baino zailagoa egiten zaidala konturatzen naiz, bakarrik sentitzen naiz eta norbaiten beharra dut.
|
|
|
Eta samur jokatu duk, baina gogor, gogor baina samur. Eta egunez egun egin duk borroka,
|
jakinik
egunerokotasuna dela, hain zuzen ere, amodioaren etsairik handiena. Baina, era berean, hire ekarpena funtsezkoa izan daitekek, Sararen errehabilitazio programari dagokionez, harekiko harremanetan asmatzen baduk:
|
|
|
Ba, Poliziak ere bere neurriak hartuko zituela, eta Manuel hemengoa dela
|
jakinik
, bada...
|
|
|
Hori badakit. Eta horretarako jartzen ditut hemen arazo hauek ikusten ditudan gisa,
|
jakinik
musika txarra aitzinetik dela ordaindua, aurkez aurke, gai hauetan zintzoki kezkaturik dena interesdun bezain eroapen handikoa izango delakoan. Unibertsitatearen itzalaz baliatzen naiz eta hango baliabideetan bermatu, unibertsitateak berak ematen didan askatasun gogo lasaigarriaz, nire egoera aspaldiko kantu hartan ageri denarena bezalatsukoa baita:
|
|
|
Eta urrats horiek beti nahi dute baikorrak izan: hola, alkandora zikin bat jar genezake soinean, baina normalean nahiago izaten dugu garbia jarri,
|
jakinik
zikinarekin ere nabarmenduko ginatekeela, baina kontrara, guk, nabarmentzekotan, onera nabarmendu nahi baitugu. Hori da kontua, gure nortasuna indartzen gabiltzala, aukeran beti baiezkora joaz.
|