|
2010
|
|
|
Eta Laputako aireango irla? Houyhnhnms horiek, azkenik, ez
|
dakite
gerla zer den ere, baina izaeran dira armaturik bezain indartsuak: zintzoak dira eta zentzuzkoak, ez dute ados ipintzeko arazorik izaten, eta beldurra zer den ez dakite.
|
|
|
Obra erraldoia da, poema pila bat tamahak hizkuntzan, bakoitzaren itzulpen literal eta bertsio frantsesekin, aurkezpen eta era guzietako oharrekin. Zozoa ez da-eta,
|
badaki
gerla gainean duela. Tuaregen intsurrekzioa zabaltzen ari da:
|
|
2012
|
|
|
Burubeltz, Pombo fite joan zatekeen handik, baina bere baitarik
|
zekien
gerla hura ez lezakeela huts egin, alde batera lerraturik ala bestera; eta espainolen aldera lerratzea ez zegoen pentsatzerik ere! Agramont-ek* zuhurki begiratzen zion heroien zerutik!
|
|
2013
|
|
|
Artikulu hartan, entzuten ziren «ele makurrei» erantzun zien: ingelesak motelak zirela, errusiarrek ez
|
zekitela
gerla galtzen baizik, italiarrak funts gabekoak zirela eta abar entzuten omen zen. Horrelako solasak ahalkegarri zitzaizkion Hiriart Urrutiri.
|
|
|
Oxobi-rekin egin dugun bezala, Pirinio Atlantikoetako Artxibora jo dugu eta han aurkitu dugu zein erregimentutan ibili ziren. Hori lagungarri izan zaigu
|
jakiteko
gerlan berean non ibili ziren, zein gudutan parte hartu zuten eta abar. Hain zuzen, erregimentuen ibilbideak eskuragarri dira denentzat, gehienak Interneten baitira edo bestela liburutegietan.
|
|
|
Hiriart Urrutiren ustez Frantziak zuen esku gaina, baina indar harreman harekin bakea ez zela lasterregi izenpetu behar azaldu zuen, ez zedin berriz gerla leher. Hiriart Urrutik ez
|
zekien
gerla bukatu eta hogei urteren buruan beste bat lehertuko zela. Halako bat saihestu nahi zuen.
|
|
|
Datak ez zituen eman, baina zenbait toki, bai. Adibidez,
|
badakigu
gerlako lehen bi urteak «Courbet» gerlako ontzian iragan zituela, Malta uhartean egon zela garai batezeta gerla bukaera aldera Tunisiako Sidi Abdallah hiriko ospitalean egon zela. Itsaso Adriatikoa nolakoa zen deskribatu zuen, halaber Dardaneloen inguruaren garrantziaz ere mintzo zen.
|
|
|
Jean Saint Pierrek ez zuen onartu nahi gerla anitz luzatuko zenik, sorgin batek bi urtez luzatuko zela erratea kritikatu zuenean ageri zen bezala. Saint Pierre eta bere lagun bat sorgin baten ikustera joan ziren,
|
jakiteko
gerla noiz bururatuko zen. Sorginaren erantzuna beste bi urtez luzatuko zela erran ondoan, sorgina kritikatu zuen, ez zuelako sinetsi nahi.
|
|
|
Hego Euskal Herrian eta Espainian beranta gehiagorekin baldin bazen ere, argi gelditzen da XIX. mende bukaeratik XX. mende hasiera bitartean, oro har, gauza anitz aldatu zela, eta biztanleen zati handi batek irakurtzen ez zekien garaia gibelean gelditu eta ia denek irakurtzen
|
bazekitela
gerla lehertu zenerako. Eskolaren eragina funtsezkoa izan zen.
|
|
2014
|
|
|
(Harritua) Eta zuek, nun zabiltzate hemen.? Ez
|
dakizue
gerla dela!
|
|
|
(Harritua) Eta zuek, nun zabiltzate hemen.? Ez
|
dakizue
gerla dela!
|
|
2015
|
|
|
Bi alderditan ziren egia erran, PPA, denbora hartan ezagutuena, eta FLN, gero eta gehiago azkartuz joanen dena... Maiatzaren 8 an,
|
jakinik
gerla bururatua zela, elgarretaratze batzu muntatuak ziren Aljeria guzian ere, gerlaren bururatze hori agurtzeko eta ospatzeko. Okasioneaz balia, abertzaleek nahi ukan zituzten beren aldarrikapen batzu entzun arazi.
|
|
2017
|
|
|
1945 urtea baino lehen, ez zuten bozkatzeko baimenik ere, zorigaitzez. Alta azken gerla aitzineko hauteskundeetan parte hartu balute eta emaitzak oraikoen parekoak izan balire, nork
|
daki
gerlarik ukanen ginuenez. Betidanik emazteek izigarri sofritu dute, senarrak eta semeak lanjer haunditan zirela jakinez.
|
|
2018
|
|
|
Azaroaren 11 n gertatu zena, Jondoni Martine egunean. Denek
|
badakigu
gerla izigarria izan zela, edo berdin, hobeki erraiteko, izigarria baino izigarriagoa! Kanoiak azkenean ixildu ziren, gerlak lau urte pasa iraunik...
|
|
|
Gerlaren ondoko urteak hitsak izan ziren, azkarki odolosturiko Zuberoako bazter kordokatuetan. Froga, 1922 arte ez zela pastoralik eman Zuberoan(
|
jakinik
gerla aitzineko garaietan, urtero bat, bi edo hiru antolatzen zela) gogo edo jende eskasez, orduan gizonek baizik ez baitzuten parte hartzen.
|
|
|
Ez nauk ausartzen. Nork
|
daki
gerla nola itzuliko den eta idazten ditudan lerroak ez direnetz hiretako hilgarriak izanen. Oste gazteluak oraino ene herrian sartzen ahal dituk.
|
|
2019
|
|
|
Gero, zen gerla denbora, eta zen pobretasun hanitx. Eta gero, izan da ekonomikoki,
|
badakizu
gerlatik landa, Frantziatik sosa jiten, badakizu, modernitatea... Euskara zen gauza zahar bat...
|
|
2021
|
|
|
Haren historia zinez berezia da, azken gudua hor gertatu zen, Gaztela eta Aragoiko Erresumen eta Nafarroako Erresumaren artean 1522ko uztailean, hain zuzen ere. Nafartarrek aitzinetik
|
zekiten
gerla galduko zutela. Hala eta guztiz ere, 10.000 etsairen kontra borrokatu ziren.
|
|
|
Holakoetan ere zaila hurbilekoeri kondatzea bizi izan duena. Orain
|
badakigu
gerlaren aztarna inkontzienteak belaunaldi batetik bestera pasatzen direla, bizi izan den garai bati hitzak ezarriz, gauzak hobetzen dira. Elizaren inguruan ere azken urte hauetan hitza askatzen hasi da, adingabeek jasan zituzten sexu abusuak salatuz, beti hitzari leku bat emanez.
|
|
2022
|
|
|
Donnez moi des hommes!, gizonak emanizkidazu. Ez bide
|
zekien
gerla iraultzaile batean lehen lana gudarien biltzea zela, eta haien antolatzea, prestatzea, trebatzea.. . Armen biltzea gero zetorrela, eta horretan nolabait moldatuko zen Hegoburu.
|