|
2000
|
|
|
6 artikulua. Edozein gizon
|
emakumek
du, nonahi, lege nortasundun dela aitor diezaioten eskubidea.
|
|
|
Hain txarra al da ba? Izan ere, famatua egin zen nire astakeria hura, eta orduan ze
|
emakumek
izango du nirekin juntatzeko balorea. Baina beno, kontua da pokerrean oso garai txarra ari nintzela pasatzen, eta Allis kabroi hori nire egoeraz aprobetxatu zela.
|
|
|
Arrosa gorri batzuek apaintzen zituzten aldarea eta aldare inguruko paretak, eta haien lurrina argizari zein intsentsuarenarekin nahasten zen, usain lodi baten osatzeko, zeinak baitzirudien ezen aditu ez ezik ukitu ere egin zitekeela, hain baitzen hertsia eta astuna; eta hain zen sarkorra, bertzalde, non burmuinetako zokorik zokoenetaraino barneratzen baitzen, zentzuaren eta adimenduaren kasik zorabiatzeraino. Eta jaun inkisidoreak, apez laguntzaileek eta eliz mutilek jantzirik elegantenak erakusten zituzten, baita eliztarretarik anitz gizon eta
|
emakumek
ere, zirimoniaren handitasunaren osagarri. Guztia baitzen han handia eta arrandia, eta guztiak baitzuen jaiaren eta festaren kutsua, Egiaren Egun Egiazkoan.
|
|
|
Areago. Elkarren artean egindako liburua plazaratu dute urtearen hondarrean, Gutiziakizenekoa, non 29
|
emakumek
hartu duten parte.
|
|
2001
|
|
|
Beraz, abortoaren gaia 60ko hamarkadan puri purian zegoen gaia da. Horren adibide dugu, J. Juaristik gogorazi bezala (1987: 125), 1968ko udan kaleratu zen Humanae Vitae entziklika polemikoa, edo garai hartako film berritzaileenetan arazoak zuen protagonismoa3 Horiekin batera, etengabe kaleratzen hasi ziren abortoaren aldeko manifestuak gogoratu nahiko genituzke, eta bereziki, 1971n 343
|
emakumek
sinatu zutena. Emakumeok guztiok abortatu egin zutela aitortzen zuten eta zerrendakideen artean, lehenengoa, S. De Beauvoir bera izan zen.
|
|
|
LU. / baina igual
|
emakumek
ebai iten du lana kanpon
|
|
|
AL./ jo baino badaukate
|
emakumek
eta gizonek kanpon itea lana eta normalen etxea jutenbazea emakumek iteitu etxeko lanak
|
|
|
AL./ jo baino badaukate emakumek eta gizonek kanpon itea lana eta normalen etxea jutenbazea
|
emakumek
iteitu etxeko lanak
|
|
|
emakumeak adibidez gizonak lana iten badu eta
|
emakumek
ezetz emakumean lana dala etxeanlana itea ezta ta ehhh gizonezkoak ez baldin badauka lana emakumeko emakumezkoak baigizonak ze in behar du lana bilatu ezin du etxen lana inNB./ hmmpfJF./ kontestau
|
|
|
EE./ hoiba ta gizonezkok badaukate berdin berdin ikastea
|
emakumek
bezela
|
|
|
75 AL./ jo baino badaukate
|
emakumek
eta gizonek kanpon itea lana eta
|
|
|
76 normalean etxea juten bazea
|
emakumek
iteitu lanak
|
|
|
Beraz, abortoaren gaia 60ko hamarkadan puri purian zegoen gaia da. Horrenadibide dugu, J. Juaristik gogorazi bezala (1987: 125), 1968ko udan kaleratu zenHumanae Vitae entziklika polemikoa; edo garai hartako film berritzaileenetanabortoaren arazoak zuen protagonismoa4 Horiekin batera, etengabe kaleratzenhasi ziren abortoaren aldeko manifestuak gogorarazi nahiko genituzke, eta bereziki, 1971n 343
|
emakumek
sinatu zutena. Emakume haiek guztiek abortatu eginzutela aitortzen zuten, eta zerrendakideen artean S. De Beauvoir bera izan zenlehenengoa.
|
|
|
Estatu Batuetako bost milioi gizon eta
|
emakumek
anorexia, bulimia eta elikadura nahasteak dituzte, heriotza gehien eragiten dituzten gaixotasun mentalen artean. Nutrizio arloko aditu estatubatuarrek adierazi dutenez, “jendea jaten den moduaren nahasteak”.
|
|
|
Bi milioi
|
emakumek
baino gehiagok dute osteoporosia Espainian
|
|
|
Espainiako bi milioi
|
emakumek
baino gehiagok dute osteoporosia, baina horietatik 300.000 bakarrik ari dira tratamendua jasotzen. Gaixotasun horrek, gainera, ia milioi bat gizoni eragiten die Espainian, Estatu osoan egingo den gaixotasun horri buruzko sentsibilizazio kanpainaren aurkezpenean emandako datuen arabera.
|
|
|
Emakumeetan %60 analfabetoak dira. Gizonezkoetan %36 Herrixketan %80
|
emakumek
ez dakite idazten.
|
|
|
Urtero 3.000
|
emakumek
beren buruez beste egiten dute Indiako herrixketan.
|
|
|
Azken ikerketek erakusten dutenez, munduan %50
|
emakumek
tratu txarrak izan dituzte. Europan %33k.
|
|
|
Bai, kartsuki maite genuen elkar. Afganistan bezalako herrialde batean bi
|
emakumek
elkar maitatzea egin litekeen bekatu larriena da. Ez dakit nork salatu zuen.
|
|
2002
|
|
|
Gogoan du oraindik Indiako jendeak parke batean bota nahi zituzten zuhaitzak besarkatuz, lau mila
|
emakumek
eragotzi zuten eguna. Mobilizazio asko eragin ditu nekazarien artean laborategi globalek egiten dizkieten bidegabekerien aurka.
|
|
|
Ezein
|
emakumek
ez du tratu txarrik jasango familian edo bikotekidearen eskuetan. Biktimen eta tratu txarrak ematen dituztenen profilak askotarikoak direnez, zaila da Espainian bi milioi emakumeri eragiten dien fenomeno baten mugak mugatzea.
|
|
|
Historian zehar gizonen esparru pribatua izan diren lanak eskuratzeak ez du esan nahi, oro har, emakumeen izaera maskulinizatzea. Aspalditik ari dira zenbait azterlan aztertzen nola garatzen duten zenbait
|
emakumek
agresibitate handiagoa eta lehiakortasun irekia —gizonei dagozkien ezaugarriak— erantzukizun handiko lanpostuetara iristen direnean. Ez Algarrek ez Alberdik uste dute kasu askotan gertatzen dela, baina, nolanahi ere, emakumeen estiloa aldezten dute “bateratzaileagoa, elkarrizketagarriagoa” – emakumeen lanaren zati gisa.
|
|
|
Saihestu haurdunaldia pilula antikontzeptiboaren antzera, eta kendu obulazioa. Partxeak Europako, Hego Afrikako eta Estatu Batuetako 3.000
|
emakumek
baino gehiagok probatu dituzte. Bigarren mailako ondorioak ahotiko antisorgailuenen antzekoak dira.
|
|
|
Hala ere, sendagile horiek haurdunaldiko 16 astea baino lehen terapia hasten denean eta aspirina gauez bakarrik hartzen denean sortzen da ondorio hori. Lan honetarako egindako probetan, haurdun zeuden 341
|
emakumek
hartu zuten parte. Emakume horiek garaia baino lehen erditzeko arrisku handia zuten, obesitateak eragindako hipertentsio arazoengatik, gestazio presio handiko edo eklanpsia aurreko familia historiagatik edo hemorragia historiagatik.
|
|
|
80
|
emakumek
demanda kolektiboa aurkeztu dute Trilucent ugatz inplanteen enpresaren aurka
|
|
|
80 bat
|
emakumek
demanda kolektiboa aurkeztu dute Madrilgo Lehen Auzialdiko epaitegietan, arlo zibiletik, Trilucent soja erruleen enpresaren aurka, Osasun Zabarkeriaren Biktimen Elkarteak (Avinesa) jakinarazi zuenez. Horiek guztiek enpresa honen ugatz protesiak jaso zituzten, eta gero kendu egin zizkieten osasun agintariek gomendatuta.
|
|
|
Orain, literatura kontsumitzaileen gehiengoa emakumeak gara. (...) Sormen mailan emakumezko gehiago dago, baina fenomeno ikusgarriagoa da ikustea zenbat
|
emakumek
irakurtzen duten eta zenbat emakume joaten diren erakusketetara eta zinemara". Emakumeek osatzen dute literatura lantegietara hurbiltzen direnen gehiengoa (alde batera utzita emakumeentzat espezifikoki sortutako lantegiak), eta, bestalde, esanguratsua iruditzen zait emakume izenen presentzia nabarmena Euskaldunon Egunkariak berriki ireki duen Literatur web orriko irakurleen eztabaidetan.
|
|
|
Harrigarria da hainbat
|
emakumek
islamismo hau gogo biziz onartzen dutela ikustea. Izan ere, emakume askok beren aurkako tradizio diskriminatzaileak babesten dituzte.
|
|
2003
|
|
|
Bertsolarien saioan arazoak egon ziren, zenbait
|
emakumek
bertso batzuen tonu matxistagatik protesta egin baitzuten.
|
|
|
Gaur egun, inork ez du eztabaidatzen sexu berdintasunaren teoria, baina ez du aurrera egiten eguneroko jardunean. “Haiek geldituz gero, etxe osoa, herrialde osoa, gelditu egingo litzateke”, laburbiltzen du Emakumearen Institutuak, eta gogoratzen dute zazpi milioi
|
emakumek
lanaldi osoa doan egiten jarraitzen dutela etxean. Horietatik erdiek 65 urte bete dituzte, “baina haientzat ez dago erretiro pentsiorik”.
|
|
|
Bere arduradunen arabera, inoiz egin den gaixotasunari buruzko azterketa osoena da. Dokumentu horren arabera, 5,3 milioi gizonek eta 4,7 milioi
|
emakumek
tumore gaiztoak garatu zituzten mundu osoan 2000 urtean; beste 6,2 milioi pertsona hil ziren minbiziaren ondorioz. OMEren arabera, urte horretarako 56 milioi herritar inguru hiltzen dira, arrazoi guztiak tarteko.
|
|
|
Gerardo Zornoza Nafarroako Klinika Unibertsitarioko Titietako Patologiaren arloko zuzendariak esan zuen joan den asteazkenean bularreko minbizia “handitzen ari dela eta emakume gaztearen kontura ari dela, seme alabak izateko adina asko atzeratzen ari delako”, esan zuen. Zornozaren arabera, Espainian 100
|
emakumek
4 edo 5 emakumek dute bularreko minbizia. Azaldu zuenez, ugatz guruina “kanpoko eragile guztiekiko sentikorragoa da, eta kalte egin diezaioke, zenbat eta heldugabeagoa izan, eta bularra, berriz, haurdunaldia eta bularra daudenean heltzen da”.
|
|
|
Gerardo Zornoza Nafarroako Klinika Unibertsitarioko Titietako Patologiaren arloko zuzendariak esan zuen joan den asteazkenean bularreko minbizia “handitzen ari dela eta emakume gaztearen kontura ari dela, seme alabak izateko adina asko atzeratzen ari delako”, esan zuen. Zornozaren arabera, Espainian 100 emakumek 4 edo 5
|
emakumek
dute bularreko minbizia. Azaldu zuenez, ugatz guruina “kanpoko eragile guztiekiko sentikorragoa da, eta kalte egin diezaioke, zenbat eta heldugabeagoa izan, eta bularra, berriz, haurdunaldia eta bularra daudenean heltzen da”.
|
|
|
Emakumeen% 40k eta 50 urtetik gorako gizonen ia% 10ek hezurrak hausten dituzte, osteoporosia dela eta. Espainian, bi milioi eta erdi
|
emakumek
eta milioi bat gizonek pairatzen dute gaur egun gaixotasun hori, eta gaixoen %10ek bakarrik jasotzen du tratamendua. Osteoporosia duten 34.000 pertsona inguruk apurtzen dute aldaka urtero Espainian.
|
|
|
Haren iritziz, txokolatearen flavonoideen eta esnearen proteinen arteko bigarren mailako lotura sortzearen ondorio izan daiteke hori; izan ere, flavonoideen eskuragarritasun biologikoa murriztuko lukete, eta, beraz, txokolatearen propietate antioxidatzaileak. Hamabi boluntariok, zazpi
|
emakumek
eta bost gizonek txokolate beltza eta esneduna hartzearen eragina ikusi zuten ikerketaren egileek. Parte hartzaileek esnea edaten zuten bitartean txokolate beltza jaten zuten ere aztertu zen.
|
|
|
Espainiako bi milioi eta erdi
|
emakumek
osteoporosia dute. Metabolismo arazo horrek hezur masa murrizten du.
|
|
|
Bartzelonako Ikerketa Medikoko Udal Institutuak (IMIM) idatzitako lan honen emaitzak atzo agertu ziren “Thorax” aldizkarian. Azterlanaren koordinatzaileak, Josep Maria Antók, azaldu du ondorio horiek Cornellá de Llobregat (Bartzelona) auzoen artean zozketaz hautatutako 4.500
|
emakumek
2000ko eta 2001eko udan telefonoz emandako informazioan oinarritzen direla. Inkesta horien arabera, etxeko langileek(% 12) beren lanarekin lotutako arnas sintomen bikoitza baino gehiago dute beste sektore batzuetako langileek baino(% 5).
|
|
|
Gehienak neurri batean hobetzen dira, baina garraioa, komunikazioak eta kultura ia ez dira aldatzen. Sexuen arabera, galdetutako gizonek gastu gehiago ordaintzen dute emakumeek baino (5,83 puntu gizonek 5,74
|
emakumek
); gazteek (5,93), berriz, gusturago sentitzen dira, eta adinekoek (5,66 puntu) gutxien. Gizarte estatusari dagokionez, klase apalenek besteek baino konpentsazio sentsazio txikiagoa dute (5,88 goi ertainekoek eta 5,68 behe ertainekoek).
|
|
|
Alternatibak bilatzeak, epe labur eta erdiko utopien mailan, neurri zehatzak eragin behar ditu. Hauxe da ehunka milioika gizon
|
emakumek
duten itxaropen bakarra, eta horrek erronka itzela eta balio handiko helburua adierazten du.°
|
|
2004
|
|
|
Beti gogoratzen dut marka handia utzi zidan kasu bat. Donostiako sereno edo gau zain bat lanik gabe utzi zuen gobernadoreak eta hamabost egunerako espetxean sartu, Ingalaterratik bi
|
emakumek
sinatuta Gobernu Zibilera iritsi omen zen gutun bat zela medio. Gutun hartan esaten zen beren ostatura lagundu zituela gizon honek, eta han atea ixten utzi ez eta barrura sartzen ahalegindu zela, haiei txarkeriaren bat egiteko.
|
|
|
Ondorioak dardarak dira, oroimena eta ikusmena galtzea, baita paralisia ere, eta sintomak gutxitzeko tratamenduak egon arren, ez dago sendabiderik. Gaixotasunik ez zuten 185.000
|
emakumek
hartu zuten parte 1980an, eta 1999rako 173k zuten gaitza. Zientzialariek ondorioztatu zuten bitamina pilulak hartu zituztenek gaixotasuna harrapatzeko arriskua murriztu zutela.
|
|
|
Ikerketa horren bidez, beren dieta eta bitaminen erabilera zehaztu zituzten hamaika urtez. 152
|
emakumek
jasan zuten artritisa azterketa egitean. Zientzialariek ondorioztatu zuten bitamina gehien kontsumitu zutenek gaixotasuna garatzeko arriskua murriztu zutela.
|
|
|
“Batzuetan, urteak igarotzen dira arazoa hasten denetik medikuarengana joan arte. Zenbait
|
emakumek
erruduntasun sentimenduak dituzte gizonengan desirarik ez esnatzeagatik, edo, are gehiago, zenbait emakumek desleialtasun bat dagoela uste dute”, ondorioztatu du.
|
|
|
“Batzuetan, urteak igarotzen dira arazoa hasten denetik medikuarengana joan arte. Zenbait emakumek erruduntasun sentimenduak dituzte gizonengan desirarik ez esnatzeagatik, edo, are gehiago, zenbait
|
emakumek
desleialtasun bat dagoela uste dute”, ondorioztatu du.
|
|
|
Mendebaldeko emakumeen %20 bakarrik joaten da menopausiaren sintometatik. Ordezko hormona terapiari (THS) esker, milaka
|
emakumek
beroketa handirik gabe zeharkatu ahal izan dute klimaterioa, baina bularreko minbizia izateko arriskua areagotzen ari zela frogatu zuten ikerketen ondorioz, bitartean pazienteen %9k tratamendua galdu zuen, eta 2003an %4k. Egoera horren aurrean, begiradak belar dendara itzuli ziren, sojara, zehazki.
|
|
|
Horietatik bik (%1, 9) bakarrik izan zuten minbizia, sei urteko jarraipenaren ondoren gongoil linfatikoetan agertu zena. 483 horietatik askoz gehiagok nahiago izan zuten ez operatu, 378
|
emakumek
. Horietatik 184k bularreko minbizia garatu zuten (%48, 7), etengabe zainduta egon arren.
|
|
|
Palacios doktorearen iritziz, emakume hauek “badakite, baina arazoa da ez dutela dakitena betetzen”. 4.676
|
emakumek
egin zuten azterketatik ondorioztatzen denez, 1.856 emakumek bakarrik erabili zuten pilula azken bost urteotan. Horietatik% 62,8k ez du metodo antikontzeptibo hori lotzen, baina% 50,9k nahiago luke astean beste tratamendu bat eman.
|
|
|
Palacios doktorearen iritziz, emakume hauek “badakite, baina arazoa da ez dutela dakitena betetzen”. 4.676 emakumek egin zuten azterketatik ondorioztatzen denez, 1.856
|
emakumek
bakarrik erabili zuten pilula azken bost urteotan. Horietatik% 62,8k ez du metodo antikontzeptibo hori lotzen, baina% 50,9k nahiago luke astean beste tratamendu bat eman.
|
|
|
Gaitz honek gehien zigortzen dituen pertsonak emakumeak dira, bereziki menopausiara iristen direnean, gizonezkoen aurrean hiruko proportzioan. Kalkuluen arabera, bi milioi eta erdi
|
emakumek
eta 600.000 gizonek dute gaixotasuna Espainian. Manuel Díaz Curiel espezialistak, Madrilgo Jiménez Díaz Fundazioko Hezurretako Eritasunen Barne Medikuntzako zerbitzuko buruak, arreta berezia jarri zuen prebentzioan, dieta orekatu baten bidez, tabakorik eta alkohol gehiegirik gabe, eta ariketa fisikoa barne hartuta, eta konplikazio larriak saihesteko diagnostiko goiztiarra lortzearen garrantzian.
|
|
|
Menopausia emakumeetan Ordezko Hormona Terapia (GLH) erabiltzeak bularreko minbiziari buruzko 16.000 kasu gehiago eragin ditu Espainian urtero, Farmakologiako Fundació Institut Catalák txosten batean salatu duenez. Ikerketak dioenez, beste 6.000
|
emakumek
izan dituzte iktus eta 8.000 biriketako tronboenbolismo duela urte askotik albo ondorio larriak izan dituen botika hau erabiltzeagatik; horren truke, 6.000 kolon ondesteko minbizi kasu eta 500 femur lepoko haustura aurreztu dituzte, eta egoera hori “tragikoa” dela diote autoreek. Joan Ramón Laportación farmakologoaren arabera (lana sinatu duenetako bat), zifrak ez dira estrapolatzen arriskua kuantifikatzen duten lau saiakuntza klinikoren metaanalisiaren datuak, eta 500.000 erabiltzaile espainiar dira.
|
|
|
Guraso bakarrak diren lagunek, bizi duten egoeran laguntzeko, BIDETXUR programa dute abian Arrasaten Udalaren eskutik. 10
|
emakumek
osatzen dute mometuz Bidetxurren dabilen taldea eta 5 hezitzaile dituzte laguntza emateko.
|
|
|
Zeren eta, hurrengo astebetean, beste bi
|
emakumek
jo baitzuten auzitara; hurrengoan, beste bat joan zen; hilabete pasatuta, beste bi... denetara, bost.
|
|
2005
|
|
|
Amurrion duela 32 urte jaio zen emakume honek eskarmentu eta bizibide duen bizipen hori munduan beste sei
|
emakumek
bakarrik goza dezakete.
|
|
|
Egun batzuk geroago, abenduaren 6, 7 eta 8an, Emakumearen Askapenerako Lehen Jardunaldiak antolatu ziren Madrilen. Erakunde eta talde feminista ezberdinetako ehunka
|
emakumek
parte hartu zuten. 1975 urte bukaeran irekitako panorama itxaropentsua zen diktadura frankistan zehar emakumeek mantendutako borroka luzearentzat.
|
|
|
Baina honetan sakondu baino lehen erabakian eraginhandia izan zuen gertakaria aztertu behar dugu. 1998 urtean sei
|
emakumek
Alardetradizionalaren aurkako demanda zibila aurkeztu zuten. 2000 urteko urtarrilaren4an Probintzia Auzitegiak emandako epaiaren arabera, Alarde tradizionala Ikuskizun Publikoen Legearen arabera arautu behar zen; beraz ez zen izaera pribatukoospakizuna.
|
|
|
Horrela, Auzitegi Nagusiak adierazi du udalak ez daukala Alardea, egiteko, inolako obligaziorik, ezin dela exijitu udalak jarduera hori zuzenean gauzatzea.Baina argitu du festaren ospakizunean badirela udalaren eskumeneko beste kontubatzuk, zeinen ondorioz indar osoz jokoan sartzen diren Konstituzioaren eta Autonomia Estatutuaren 9.2 artikuluan ezarritako aginduak, hau da, herri agintari orokpertsona guztien arteko egiazko eta benetako berdintasuna sustatu behar duela. Biudalak beren herriko zenbait
|
emakumek
bizi duten bazterkeriazko arazotik hurbilen aurkitzen diren erakunde publikoen ordezkari direnez, zuzeneko erantzukizunadute: «Botere publikoei baldintzak bultzatzea dagozkie askatasun eta pertsona bateneta denena batera osotzen dutenena benetazko eta eragileak izan daitezen; baitagalerazi edo osotasuna zailtzen dituzten oztopoak eragitea hiritargoen parte hartzeaerraztea bai politika mailan, bai ekonomia, kultura eta gizarte mailan ere» (Espainiako Konstituzioaren 9.2 artikulua).
|
|
|
Baina Egin askoz harago doa, gatazkaren alde bati afinitatea edo kanpokolaguntza eskaintzeaz harago: «Fruitua ematen hasi da 1996an 25
|
emakumek
abiarazi zuten borroka. Ez nahi bezain bizkor, baina aurrera goaz.
|
|
|
Harvard School of Public Health en azterketa batek berriro ireki du alkoholak oroimena galtzea saihesten lagun dezakeen ala ez eztabaidatzeko eztabaida. New England Journal of Medicine aldizkarian argitaratu zen urtarrilean, eta 70 eta 81 urte bitarteko 12.480
|
emakumek
memorizatzeko duten gaitasuna ebaluatu zuen 1995 eta 2001 bitartean. Emakumeak Erizainen Osasunari buruzko azterketa ezagunean sartuta daude.
|
|
|
80ko hamarkadaren amaieran erregistratutako konplikazioak dira. Milaka
|
emakumek
salatu zuten, beraz, inplanteen ondoriozko silikona iragazketek muskulu eta immunologia arazo ugari eragiten zituztela. Kexa eta salaketa horien ondorioz, Dow Corning fabrikatzaileak porrot egin zuen.
|
|
|
Beraz, emakume askok idazten zutela badakigu, garaiko aldizkari askotan, baina artikulu gehienak sinatu gabe edo ezizenez sinatuta agertzen direnez, ezin dugu zehazki jakin edo esan zenbat
|
emakumek
eta zenbat testu idatzi zuten garai honetan.
|
|
2006
|
|
|
Urtero 20 milioi emakume geratzen da minusbaliaturik munduan erditzean gertatutako arazoen ondorioz; hauek ia denak Munduaren Gehiengoan gertatzen dira. Eta ezin ahaztu Afrikan 100 milioitik gora
|
emakumek
sexu organoetako mutilazioagatik ezintasun ikaragarriak dituztela.
|
|
|
Honelako aparatuak erabili ohi dituzten lau gizonezko eta bi
|
emakumek
xurgagailuak probatutakoan, hainbat alderdi baloratu zituzten, batetik hamarrera arte.
|
|
|
Endometriosia gaixotasun kronikoa da, arrunt arrunta, eta menstruazioa duen zeinahi
|
emakumek
nozi dezake, lehen periodotik menopausiara iritsi arte.
|
|
|
Biasterin dago eta Arabako Errioxa ezagutzeko aukera ematen du. Bi
|
emakumek
kudeatzen dute enpresa.
|
|
|
Ondorio gisa, euskal emakumeen esperientziak amatasunareninguruan askotarikoak direla berresten du: «Hainbat
|
emakumek
ez dute ama izangura, beste batzuk aspaldi izan ziren beste testuinguru batean, edo euren lehenesperientzia bizitzen ari dira. Hau dena aztertzeko, adina, egoera ekonomikoa etatestuinguru etnografikoa aztertu behar dira» (ibidem, 1995).
|
|
|
Konstituzio Auzitegiaren arabera, eskubide honen alde badira analogiak: gurasoetako bat ezezaguna duten familiak, eta pertsona bakar batek egindakoadopzioa, esate baterako. Egun, beraz, zilegi da adinez nagusi den edozein
|
emakumek
gizonezko anonimo baten hazia eskatzea umea egin ahal izateko. Aukera horihazi banku pribatuez gain, erietxe publiko askotan ere eskaintzen da.
|
|
|
Milaka
|
emakumek
salatu dute botika sortu duen enpresa, dardarak, nekea eta depresioa eragiten dituela dirudien arren.
|
|
|
Salopausiaren ondorioei aurre egiteko errezetatu zuten botika. Espainia osoko milaka
|
emakumek
milioi askoko kalte ordainak eskatzen dizkiote farmazia multinazionalari, farmakoari egozten zaizkion kontrako erreakzioak konpentsatzeko. Salatzaile gehienek diote dardarak jasan dituztela Parkinsonen gaixotasunekin alderatuta, masailezurreko zurruntasuna, neke orokorra eta nerbio tikak, hala nola murtxikatze mugimendu konpultsiboak.
|
|
|
Liburuaren egilearen arabera, erregea estratu baten gainean jartzen zen beti, bertaratutakoen zuzeneko begiradetatik babestuta eta bankete ofizialetan besteen gainetik. Baina erreginak eta beste ezein
|
emakumek
ere ezin zuten banketeetan parte hartu, solemneak izan ezik. Izan ere, Aro Modernora arte, emakumeak ez zuen ez platererako ez adabururako eskubiderik, senarragandik edan eta plateretik jaten baitzuen.
|
|
|
Bestela esanda, erretilutik erauzitako laugarren edo bosgarren bonboia ez dira lehenengoak bezain erakargarriak izango. Smeetsek 12 gizonek eta 12
|
emakumek
aztertu zuten txokolate tabletak kontsumitzeko gosea/ asetasuna binomioak duen eragina. Gizonen goseak emakumeena baino gehiago irauten duela ohartu zen; hala ere, «bi generoek, garuna ez den beste eremu batzuetan jateko gogoa araututa egon arren, txokolate kantitate oso antzekoak kontsumitu zituzten».
|
|
|
Azterketa hori Massachusetts General Hospital, Brigham and Women’s Hospital, Kaliforniako Unibertsitatea Los Angelesen (UCLA) eta Atlantako Gaixotasunak Kontrolatzeko eta Prebenitzeko Zentroak (CDC) ikerlariekin batera egin da, eta hamar urtez jarraian 37.183 emakume izan ditu. Denbora horretan guztian, azterketa prospektiboak ikusi zuen 1.603
|
emakumek
2 motako diabetesa garatu zutela. Datuak adinaren, gorputz masaren indizearen, diabetearen familiaren historiaren, tabako ohituraren, kolesterol mailaren eta bestelako arrisku faktore potentzialen arabera doitu ondoren, taldeak jakin zuen esne erdigaingabetua hartzen zuten emakumeak esne gaingabetua hartzen zutenetatik bereizten zirela, diabete arriskua %20 murriztuta.
|
|
|
Eraginkortasuna frogatu da Eslovakiako Errepublikako Dost klinikan egindako azterlan batean, lau hilabetez, eta emaitzak orain argitaratu dira. Bederatzi gizonek eta bederatzi
|
emakumek
parte hartu zuten, batez beste 14,5 urte zituztenak, eta aknea maila ezberdinetan. Saiakuntzek erakutsi zutenez, AGk, aloe verarekin batera (“Gr? ” izeneko krema batean), bi asteko epean eragiten du, eta aknearen eragina %75 baino gehiago murrizten du.
|
|
|
Beste 70
|
emakumek
demanda berria aurkeztu dute Agreal sendagaiaren fabrikatzailearen aurka
|
|
|
Espainiako hainbat lekutako 70
|
emakumek
demanda bateratua aurkeztu zuten atzo Bartzelonako Lehen Auzialdiko 58 Epaitegian, Agreal sendagaiaren fabrikatzailearen aurka, botika horrekin berarekin lotutako bosgarrena. Kasu honetan, demandatzaileak probintzia hauetakoak dira:
|
|
|
Bartzelona, Madril, Badajoz, Asturias, Valentzia, Albacete, Balearrak, Zaragoza, Ciudad Real, Malaga, Zamora, Nafarroa, Las Palmas, Alacant, Murtzia, Valladolid, Pontevedra, Salamanca, Kantabria, Errioxa, Aljacete, Horiek guztiek, bakoitzak “50.000 eta 60.000 euro bitarteko” kalte ordaina jasotzeaz gain, sendagaia arazo fisiko eta psikologikoen eragilea dela ofizialki adieraztea eskatzen dute. Osunak adierazi zuenez, “prozesu luze eta motela da, eta aurkeztutako bost prozesu judizialen batura gisa, 1.500 bat
|
emakumek
aurkeztu dituzte eskaerak”. Demandak dioenez, Agreal, 1983an merkaturatu ahal izateko Espainian baimendu zena, botika egokia da berretsitako menopausiaren adierazpen psikofuntzionalak eta sofokoak tratatzeko.
|
|
|
Era berean, biztanleen erdiak ama gazteak dira, baita familiaburuak ere, gehienak ezkongabeak baitira, 6 seme alaba dituztenak. Proiektuaren laguntza Manos Asociados enpresari eskatu dio Red de Mujeres por la Vida de Chinandega fundazioak, eta 160
|
emakumek
eta haien familiek jasoko dute laguntza. Valentziako Manos Unidasi eskatutako funtsak, 19.500 euro baino gehiagokoak, herrialdeko emakumeak nekazaritza ekologikoan, elikaduran eta ekoizpen jardueran prestatzeko ekipoak eta materialak erosteko erabiliko dira.
|
|
|
Ikerketa baten arabera, gutxienez 80.000
|
emakumek
ezin dute beren bizitza salbatuko lukeen zesarea bat eskuratu.
|
|
|
Londresko Higiene eta Medikuntza Tropikaleko Eskolak egindako azterlan baten arabera, garatze bidean dauden 42 herrialdetako 80.000
|
emakumek
ezin dute zesarea bat eskuratu, beren bizitzak salba ditzakeen eragiketa bat. Datu horiek biltzen dituen azterketaren ondorioak The Lancet aldizkariaren edizio digitalean argitaratu dira.
|
|
|
Emaitzen arabera, «tratamenduaren hasieran bizi kalitatea nabarmen okertzen zitzaien emakumeen %70 nabarmen hobetu zen sei hilabeteren ondoren». Ikerketan 45 eta 64 urte bitarteko 3.412
|
emakumek
hartu dute parte. Horietatik, 45 eta 49 urte bitarteko taldeak, ikerketaren arabera, «hobekuntza handiena» izan du.
|
|
|
Kontua da, bularretakoaren neurria zehazteko, kontuan hartu behar direla bularraren ingurua (85, 90, 95…) eta koparen sakonera (A, B, C…). Hala, bi
|
emakumek
bularraren ingerada bera izan dezakete neurri bera, eta bularraren sakonera desberdina letra. Ateek erabilera txarren adibideak jartzen ditu.
|
|
|
GIB/ HIESak neurriz kanpoko eragina du neskengan eta emakumeengan, eta leku askotan gizonek baino diru gutxiago irabazten dute lan bera egiteagatik. Mundu osoko milioika
|
emakumek
jasaten dute indarkeria fisikoa eta sexuala, eta oso baliabide gutxi dituzte justiziara jotzeko. Bereizkeriaren ondorioz, neskek aukera gutxiago dute eskolara joateko; garapen bidean dauden herrialdeetan Lehen Hezkuntzan matrikulatzen diren bost neskatotik ia batek ez du Lehen Hezkuntza amaitzen.
|
|
|
Xine eta Totem, berriz, bereziki erosoak dira burua asko apurtu gabe DVDak ikusi nahi dituzten erabiltzaileentzat. bi
|
emakumek
interfaze sinplea dute, eta AVI, WMV, MOV eta MPEG, eta ‘bideo streamming’ ikusteko aukera ematen dute. sarea.
|
|
|
Buruko minak hilekoa iritsi baino egun batzuk lehenago agertzen dira emakumeengan, edo hilekoan. Zenbait
|
emakumek
buruko mina izaten dute zikloaren erdian eta obulazioaren unean, estrogenoen maila aldatu egiten baita hilekoaren ziklo osoan, eta buruko minak estrogeno mailaren erortzearekin lotuta daude. Hala, La Paz Unibertsitate Ospitaleko neurologoak dioenez, emakume gehienek hormonak nahastearen prezipitatzaile gisa jokatzen dute.
|
|
|
Iñigo Almandoz igantziarra bosgarren izan zen. Bi
|
emakumek
parte hartu zuen Igantziko ibilaldian. Rosa Mari Herrero donostiarra izan zen azkarrena (32’23”) eta Urnietako Olatz Odriozola bigarren (36’32”).
|
|
|
Bergarako hainbat
|
emakumek
anbulatorioko emagin zerbitzua betetzeko eskatzen dute. " Hemen dugun emaginak baja hartu du eta ez dute ordezkorik jarri.
|
|
|
" Hilabete bi joan ziren. Donner anaien taldeko hamazazpi gizon eta
|
emakumek
hantxe igaro zituztenak. Denbora tarte horretan edangarri zen oro edan eta jangarria zen dena jan zuten; kide gazteenak eta zaharrenak hil ahala besteek jan zituzten.
|
|
2007
|
|
|
Galleterak. Oroimen bizia emakume langileen aldeko kultur proiektua da, hainbat
|
emakumek
garatua: hiru artistek, soziologo batek eta arkitekto batek.
|
|
|
Antibirusok sei
|
emakumek
eta hamar gizonezkok (ordenagailua darabilten arren, adituak ez direnek) frogatu zituzten.
|
|
|
Zortzi laginak 18 eta 65 urte bitarteko hogeita hamar gizon
|
emakumek
beren hanka eta besoetan frogatu ondoren, produktuen ukitu, perfume, kolore, zabaltzeko erraztasun, gantz efektu, itsaskortasun sentsazio eta distira efektuei zer zeritzeten azaldu zuten (horien iritziak Banan banan atalean jaso ditugu).
|
|
|
Kaltzioak hileko aurreko sindromearen sintomak arintzen dituen ikusteko hamasei
|
emakumek
hiru hilabeteko proban parte hartuko dute Londresko Queen Charlotte' s ospitalean. Zortzi emakumek, kontroleko taldean, gai aktiborik gabeko pastillak hartuko dituzte, plazeboak.
|
|
|
Kaltzioak hileko aurreko sindromearen sintomak arintzen dituen ikusteko hamasei emakumek hiru hilabeteko proban parte hartuko dute Londresko Queen Charlotte' s ospitalean. Zortzi
|
emakumek
, kontroleko taldean, gai aktiborik gabeko pastillak hartuko dituzte, plazeboak. Beste zortziek esnekiak jango dituzte, 270 atal guztira; eta, egunero, arrain urdina.
|
|
|
Lan horri esker, Espainiako emakumeen gorputzeko neurririk ohikoenak zein diren jakin ahal izango da, eta, horri esker, modaren industriak modu zehatz eta homogeneoagoan landu ahal izango ditu jantziak. Estatistikoki adierazgarria den eta 12 eta 70 urte bitarteko 8.500
|
emakumek
osatzen duten lagin baten gainean egingo da azterketa. Neurketa prozesua, konfidentzialtasuna bermatuko duena, horretarako diseinatutako kabina batzuen bidez egingo da.
|
|
|
Latako arrainak (kontserban) kontsumitu zituztenek maila altuenak erakutsi zituzten beti. 44
|
emakumek
garaiz eman zuten argia (haurdunaldiko 35 astea baino lehen), eta guztiek erakutsi zuten adatsean 0,54, g/ g tik gorako merkurio maila. Azterketa horren ondorioz, 2006aren amaieran, AEBetako agintari federalek berrikusi egin zuten populazio orokorraren arrain kontsumoa gomendatzeko edo ez gomendatzeko beharra.
|
|
|
2002an frogatu zuen tamoxifenoaren prebentziozko botika gisa erabiltzeak ia herenean murriztu dezakeela tumore mota hori garatzeko aukera. Azterlan horretan, 7.000
|
emakumek
baino gehiagok hartu dute parte, mota horretako tumoreren bat aurrekari dutela, familiako osasun historialean. Gaixotasuna garatu zuten emakumeen proportzioa %27 txikiagoa izan zen egunean 20 miligramo tanoxifeno hartu zutenen artean bost urtez plazeboa hartu zutenen artean baino.
|
|
|
Datuek erakusten dutenez, fluido kantitate txiki baten desplazamendua (340 ml bakarrik) nahikoa da, dagoeneko, gizenak ez diren izaki osasuntsuen faringean aire fluxuarekiko erresistentzia handitzeko. Ikertzaileek hanketako fluido bolumena, lepoaren zirkunferentzia eta aire fluxuarekiko erresistentzia aztertu zituzten zazpi gizonek eta lau
|
emakumek
, 36 urte batez beste, oheratuta zeuden bitartean. Gorputzaren behealdean presio positiboko gailu bat erabili zen (zuloen kontrako jantzia), parte hartzaile bakoitzean bost minutuz, fluidoa hanketatik lepora eramateko.
|
|
|
batzuetan ez zen elkarterik aurkitu, eta beste batzuetan, berriz, migrainak zituzten pertsonek arreta, hitzezko trebetasuna eta oroimena eskatzen duten zereginetan defizitak zituztela ikusi zuten. Aurkikuntza berriak Azterketa berrian 1.448
|
emakumek
hartu dute parte, eta horietatik 204k migrainak zituzten. 1993an proba kognitibo batzuk egin zituzten, eta 12 urte geroago errepikatu ziren.
|
|
|
Horrela bakarrik azaltzen da 10 urtez Mumbaiko aldirietako txaboletan beste bat bezala bizitzea eta 1984an Creative Handicrafts (CH) bidezko merkataritzako kooperatiba sortzea. Gaur egun, 1.100
|
emakumek
egiten dute lan, artisau ehungintzako 12 kooperatibatan eta aurrezki talde eta mikrokreditutan antolatuta. Azken proiektuak janari lasterreko zerbitzua dira eta, Gobernuak baimena eman bezain laster, emakumeek gidatutako lehen taxi flota aterako dute kalera.
|
|
|
Javier Martínez Salmeán doktoreak, Madrilgo Severo Ochoa Ospitaleko Ginekologia eta Obstetrizia Zerbitzuko buruak, aurkeztu zuen atzo. Antisorgailuei buruzko inkesta hau ugaltzeko adinean dauden 2.105
|
emakumek
egin zuten, 15 eta 49 urte bitartekoek. Pilula da erabiltzaileen artean gogobetetasun maila handiena lortzen duen antisorgailua (horietatik %94k adierazi du gustura edo oso gustura dagoela); preserbatiboaren %82k, berriz, gogobetetzen du.
|
|
|
Hala ere, gazteen %30ek baino gehiagok, gehien erabiltzen duen zerrendak, ez du noizbehinkako harremanetan erabiltzen. ...“Hiru gaztetik batek ez du preserbatiborik erabiltzen sexu harremanetan; arduragabekeria horrek nahi ez diren haurdunaldiak gertatzeko arriskua areagotzen du, sexu transmisiozko infekzioak eta abortu kopurua urtez urte handitzen duen faktore erabakigarria”, dio Salmeán doktoreak, uste baitu ohitura antikontzeptiboei buruzko informazioaren arloan lanean jarraitu behar dela, ia milioi bat
|
emakumek
ez baitute metodo eraginkorrik nahi.
|