|
2000
|
|
|
(...) Antzerkia askoz ere artesanalagoa da. (...) Antzerkian harreman zuzena duzu publikoarekin; telebistan, berriz, kamara hotz
|
baten aurrean
aritzen zara eta jakin behar duzu kamarari nola begiratu eta hitz egin(...) Ikasi egin behar da, baina oinarria antzerkia da. (...) Gaur egun telebista masifikatuegia dago, gehiegi imitatzen du beste lekuetakoa.
|
|
|
Baldintzapeko askatasunean dago, ordea. Hilabetero estatuaren bulego sozial batera doa, eta gizarte-laguntzaile
|
baten aurrean
bere sinadura botatzen du. Espainiako estatuaren mugetatik atera nahi izatera baimen berezia eskatu behar du bestalde.
|
|
|
Arras originala baitzen enkuadreak lantzerakoan. Bere lanetan, gizakia bere bizigiroan edo kultur gertakari
|
baten aurrean
nabarmentzeko, «ikuspegiaren sakongunea» erabiltzen zuen; hau da, pertsonak angelu batetik lehenbiziko mailan, erdigunean edo urrutira ageri zirela. Zubiaurre anaien antzera nolabait»
|
|
|
Lehen haurtzaroa luzeagoa izaten zen, gaur egun, 12 urteko haurrak jauntxoak dira; lehen aldiz, inozentzia hori 14 urte arte heltzen zen. Hala ere, 3 eta 8 urte bitarteko umeek samurtasuna erakusten dute gure ikuskizun
|
baten aurrean
eta, eskerrak Jainkoari, hain zuzen, telebistan ematen dituzten gauzak zeharo ikaragarriak direlako. Orain Pokemon izeneko marrazki bizidunak daude modan.
|
|
|
Niretzat hori da umore beltza. Heriotza bezalako gauza triste
|
baten aurrean
irribarre bat lortzea. Beharbada izango da nik heriotzari sekulako beldurra diodalako.
|
|
|
Baina beste aldean daudenak ere badira militante: literaturaren militante, hizkuntzaren militante (txineraz idazten dutenak txineraren militante dira, gaztelaniaz idazten dutenak gaztelaniaren militante diren bezalaxe) eta egoera
|
baten aurrean
aldeko edo kontrako postura hartzearen militante. Horren adibideak ikusteko ez dugu oso urrun joan behar:
|
|
|
Gizartea euskararen alde mobilizatzea, etengabeko kontzientziazio lana egitea, era koordinatuan aurrerapausoak emateko euskaltzaleen artikulazioa bultzatzea, gizartearen erabateko inplikazioa lantzea, euskara ikastea eta erabiltzea dira etorkizuna irabazteko bideak. Prozesu luze
|
baten aurrean
gaude eta Korrikan irudikatzen dugun bezalaxe gure zeregina lekukoa hurrengoari ematea da, egin beharreko lana ongi egin dugula jakiteak ematen duen pozarekin
|
|
|
koloreek, esaterako, konnotazio bereziak eransten dizkiote kontakizunari. Hala nola, etengabea da soineko beltzaren aipamena, batzuetan pertsonaia
|
baten aurrean
gaudelako irudipena izatera iritsiz. Gainera, kolore beltzaren bidez narrazioaren leit-motiva den heriotzari erreferentzia egiten dio.
|
|
|
Gorrindok bere bigarren eleberri laburrean, Amaren begietan eleberrian, berriro ere pertsonaia baten sentimenduetan sakontzen saiatu da. Eleberri honen istorioa kontatzeko berriro ere hirugarren pertsonako narratzaile estradiegetikoa darabilen arren, amaren ikuspuntutik kontaturiko narrazio
|
baten aurrean
gaude: pertsonaia hau izango da fokoa, pertsonaia honen ezaugarrien berri emateko batik bat barne fokalizazioa erabiliz.
|
|
|
Gainera, narratarioari erreferentzia zuzena egiten zaio. Hau guztia ikusirik, bakarrizketa luze
|
baten aurrean
gaudela esan genezake. Gainera, narratzaileak eleberri psikologikoetan ohikoa den bezala, barne fokalizazioa darabil pertsonaiaren barne munduaren berri emateko.
|
|
|
Intrigazko argumentuaren eta fokalizazioaren bidez, filme baten antzera eraikitako eleberri
|
baten aurrean
gaudela ikus dezakegu. Kasu honetan ere, narratzaile estradiegetiko batek kontatzen digu intrigazko istorioa, honela narratzaile guztiahalduna pertsonaia guztiengana hurbil baitaiteke.
|
|
|
Esaterako, bidaiaren iragarpenaren zantzuak etengabeak dira: hortaz, iragarpen hau zuzena denean, prolepsi
|
baten aurrean
egongo ginateke.
|
|
|
Hasieratik bertatik aipatzen zaizkigun irudi eta erreferentzietan (The four season-en (1986) gizakiaren adin desberdinak margotu zituen Jaspers Johns margolaria, A. Vivaldi edo F. De André-ren kanta), badakigu heriotza izan ezean, beste helmugarik ez duen bidaia
|
baten aurrean
gaudela.(...)
|
|
|
Autobiografia fikzionatu
|
baten aurrean
gaudenez, pertsonaia nagusia den narratzailea lehenengo pertsonan mintzatzen zaigu. Berriro ere, beraz, narratzailea eta pertsonaia nagusia, Igantzi, bat bera dira; hots, narratzaile autodiegetikoa hautatu du.
|
|
|
esate baterako, ama kartzelara bisitan doanean, Bardeak Igantzi hizpide dutenean,... Hortaz, biografia
|
baten aurrean
gaudela dirudien arren, batzuetan, uste hau hankamotz uzten duten hainbat pasarte topatzen ditugu. Gauza bera azpimarratu zuen Rojok:
|
|
|
Hala eta guztiz ere, zenbaitetan idazleak luzeegi jarduten du gai edo gertaera
|
baten aurrean
. Urrujulegi historioaren haria eten eta kontaketa luzeetan galtzen da.
|
|
|
Amaia Iturbideren iritziz, ipuin-bilduma landu
|
baten aurrean
gaude: " landua, ipuingintzan oinarrizkoak diren bi arauok, idazkeraren tentsioa eta oreka, tajuz eta antolamenduz betetzen dituelako hiztegi propio baten bidez." (Egunkaria 1995-XII-16)
|
|
|
Jabier Cilleroren ipuin-bilduma honetan narrazio laburrez osaturiko bilduma
|
baten aurrean
gaude. " Gehienak oso narrazio laburrak dira, eskemak, irudiak, ia-ia narrazio proposamenak, soilak eta sotilak." (Rojo, Jabier:
|
|
|
Ipuin trinko
|
baten aurrean
gaude. Hona hemen adierazpen argigarri batzuk:
|
|
|
erabilitako fokalizazioak (ik.) eskatzen duen informazioa baino gutxiago eskaintzeari deritzo. Hortaz, barne fokalizazioaren (ik.) edo fokalizazio orojakilearen (ik.) arau-urratze
|
baten aurrean
egongo ginateke.
|
|
|
Horregatik, zenbaitetan giro ilun eta lausotua eratu du, interpretazio anitzerako bideak zabalduz. Ondorioz, arretaz irakurtzea eskatzen duen liburu
|
baten aurrean
gaude.
|
|
|
Ondoren, denbora izango dugu mintzagai. Arestian aipatu dugun bezala, irakurleak eleberri hauekin topo egitean bere burua puzzle
|
baten aurrean
aurkitzen du. Ezaugarri hau berau denboraren iraganean ere aurki dezakegu.
|
|
|
Lausotze edo ukazio
|
baten aurrean
gaude: izan ere, Euskal Herria ez da existitzenegunkari bordeltarraren iritziz. Sud Ouestek ezdu Euskal Herriaren existentzia grafikorikonartzen bere orrialdeetan.
|
|
|
Bigarren urrats batean, berriemaileak Frantziar estatua irudikatzen duen erliebemoduzko mapa geografiko
|
baten aurrean
jarduten du.
|
|
|
Tartehonetan tenperatura-iragarpenak eskaintzen dira. Euskal Herririk bere baitan erakustenez duen Frantziako mapa
|
baten aurrean
esaten ditu aurkezleak azken berbak, tarteariamaiera emateko.
|
|
|
Bigarren urratsean, berriemaileak Mendebaldeko Europa irudikatzen duen erliebe moduzko mapa geografiko
|
baten aurrean
jarduten du fronteen nondik-norakoak moduorokorrean azaltzeko.
|
|
|
Hain zuzen, eta estatuaz harago Europar Batasunaren modukoegiturak abian badira ere, azken finean hiritartasuna, subiranotasun nazionalareneremu ukiezina" baita (Brubaker 1992: 3). Lerro hauek idazten ari garen bitartean, iraila eta urria bitartean desobedientzia baketsuan dihardutenen artean burutu berri diren atxiloketek eta horien inguruko adierazpenek nabarmen erakusten dute zein mailataraino diren garrantzizko, izan ere, Garzon epaileran autuaren arabera,, jadanikmartxan dagoen estatuparalelo
|
baten aurrean
–baikeundeke (El Pais 2000-10-08).
|
|
|
Adibidez: zenbat diru eman zaie kirol profesionalei eta zenbat euskal selekzioei? Gezur sozial
|
baten aurrean
al gaude. Zeintzukematen ari gara aurrerapausoak bide horretan?
|
|
|
sartzen da. Hasieran, bere amarekin dagoenean haurrak duenportaera behatzen da, biak bakarrik eta arrotz
|
baten aurrean
–; gero ama joatenda eta haurraren portaera behatzen da, behin bera bakarrik eta hurrengoanarrotzarekin dagoela?.
|
|
|
Zentzu honetan, Martinez-ek adierazitakoaren arabera,, teknika dramatikoakerabiltzeak, prozesu terapeutikoa bizkortzea ahalbidetzen du: baliabide teknikoberriak, mugikortasun handiagoa, taktika desberdinak, ahozko teknikez baliatu etapazientearen bilakaera oztopatzen dituzten teknikak agerian jarri eta aldatzea.Zenbait razionalizaziok errazago eman dezake amore dramatizazio
|
baten aurrean
, dramatizazio hori nortasunaren defendatu gabeko alderdi batetik sartu delako. Paziente bati portaera berezi bat erakuts dakioke (dramatizazio frogatzailea), azalpenbat eman ordez?
|
|
|
Kondaira mitiko bat entzutean, gehienetan, berehala ezagutzen dugu zer tipokoaden eta zelan bururatuko den; bakar batzuetan soilik aurkitzen ditugu garrantzizkoaldaketak, baina handiak direnean, gerta liteke deusik ez ulertzea, haria galduta etahapax
|
baten aurrean
gaudela uste izatea. Eulaliren ahotik horrelako batzuk aditzekozori ona izan dut, hari esker pausatu bainion galdera neure buruari.
|
|
|
OPak diskurtso-mailan erabiltzen direnez, diskurtso-ekoizpen naturalak aztertu behargenituen. Arazoa honelako materiala jasotzeko metodologia zen; izan ere, ez da errazagrabagailu
|
baten aurrean
naturaltasuna eskatu eta hiztunak lasai eta naturaltasunezjardutea.
|
|
|
Kasurako,/ n/ fonema sudurkariaren kasua hardezakegu adibidetzat. Denok dakigun bezala, belare egingo da, ostean belare batagertuz gero; sabaikari, sabaikari
|
baten aurrean
; edo horzkari gisa, horzkari batenaurrean. Datu-basearen unitateen artean/ n-g/,/ n-t/ eta/ n-tt/ difonemak sartu baditugu, inbentarioan ez ditugu hiru alofonoak kontuan hartu behar izango, aipatutako ezaugarriartikulatorio horiek aurre-grabatutako errealizazioetan egongo baitira; eta sarrerakotestuak hala behar duenean aukeratuko dira egokiro.
|
|
|
Stephen Hearst-ek (BBCko 3 programako zuzendaria) zioenez, hauxe da irratiaren zioa: pertsona bat, bi edo hiru, mikrofono
|
baten aurrean
, irrati-aparatuaren ondoan dagoen bati, biri edo hiru pertsonari zuzentzea.
|
|
|
Jabik askotan esaten zion pentsatzeko modu horrek harritu egiten zuela: ez zuela inor ezagutzen, Txema ez beste inor, arazo
|
baten aurrean
begien bistakoa ukatu eta komeni zitzaiona pentsatuko zuenik. " Begien bistakoa", hori zen Jabik behin eta berriro errepikatzen ziona.
|
|
|
Urtebete eskas pasatu da sekretu hori gordetzen dudanetik, eta inori esan ez badiot, epaiketa kontuetan ez hasteagatik izan da. Orain, berriz, ezezagun
|
baten aurrean
egiak aitortzen hasiak garenez, nire txanda heldu dela uste dut".
|
|
|
Bere garagardoari begiratu zion, aldare
|
baten aurrean
mesedez zerbaiterako indarra eskatzen duenak bezala. " Iazko atentatuaz ari naiz.
|
|
|
Argazkiko itsasoa, berunezko zerua, larreak eta harrizko txabolatxoak. Eta gogoratuko zara, Bitakoratxo, esan nizula gizon bat ere bazegoela txaboletako
|
baten aurrean
jesarrita, munduaren zentroa zela eta ez dakit zenbat txorakeria gehiago. Beno, sentitzen nuena zen, ezta?
|
|
|
zazpi urte-, familia sarritan zama astuna gertatu izan zaigu Dabidi eta bioi, gero eta harrapatuago gintuen armiarma sarea (etxekoen erritmoa, janariak, batez ere haurrak zirela-eta gure gain zamatzen zituzten espektatibak...). Nor berean aski gustura egon gintezkeen, baina bata bestearenean normalena da zen arrotz sentitzea; irribarrea azkenean izoztu egiten zitzaigun, asko luzatzen den argazkilari
|
baten aurrean
bageun  de bezala. Noizbait plan bat ere bururatu zitzaigun:
|
|
|
Eta hori guztia pentsatu eta sentitu ondoren, negarrez hasi naiz. Betidanik, ikuskizun zoragarri
|
baten aurrean
suertatzean, hura norbaitekin gozatzeko gogoa sentitu izan dut, edo oroitu, bestela, hartaz nork gehiago gozatuko lukeen; gero, hartaz luze mintzaturik ere, aski ez balitz bezala. " Ez-dakit-nor hemen balego...".
|
|
|
Nolanahi ere, garai berri
|
baten aurrean
gaude, eta hurrengo urteotako euskalgintza-eredua zehazten doa ezari-ezarian.
|
|
|
Diskisizio hauek guztiak edonon izan daitezke baliagarriak, baina gurean, Euskal Herrian, gaurkotasun berezia dute, edota gaurkotasun hori ez dute inoiz galdu, eta aurreiritziz betetako panorama
|
baten aurrean
gaude. Batetik, artearen inguruko eztabaida eta debate guztiak ideologia politikoak oso baldintzatuta dauzka; eta, bestetik, eta beharbada era kezkagarriagoan, nolabaiteko pentsamendu bakarra eta" politikoki" zuzena gailendu zaio debate horri, eta beraz, gaur egungo arteari dagokion edozein debatetan oso zaila da pentsamendu bakar horretatik ihes egitea.
|
|
|
Baina lehenago ere behin baino gehiagotan esan dudan bezala, niri, askotan eta askotan, gustatu edo ez gustatu parametroa erabiltzea gustatzen zait artelan
|
baten aurrean
nagoenean, eta esan behar dut, ia baldintzarik gabe, niri Zurbaranen pintura gustatu egiten zaidala, eta edonori gomendatzen diodala bere koadroak ikustea, baita erakusketa berezia bukatu eta Bilboko Museoaren bilduma propiokoak besterik ez badaude ere ikusgai. Baina San Hu go jangelan (edo errefektorioan) koadroaren aurrean jartzeko paradarik izanez gero, begiratu une batez bazkaltzen ari diren fraideen atzealdean dagoen paretean zintzilik dagoen bigarren koadroari.
|
|
|
Azkenengo biolentzia psikologiko hau, zeharka ematen denean, orduan biolentzia kulturala edota sinbolikoa dela esaten da (Galtung, 1976). Gutxiengo kulturalen sinboloak debekaturik daudenean edo, maila orokorrago batean, gehiengo kulturalak gutxiengo kulturalaren bereizgarriak gutxiesten dituenean, orduan umiliagarritzat jo daitekeen egoera
|
baten aurrean
gaude. Umiliazioa, gizaki baten jokabideak edo gizakiek eragindako egoerak beste gizaki baten autoerrespetua mintzen duenean gertatzen da.
|
|
|
Garai batean ideiak eta gertaerak idazteko soporte berri eta iraultzailea papiroa izan bazen ere, gaur egun teknologia berriak ditugu egunero eskuartean. Ordenagailu
|
baten aurrean
eserita, Alexandriako liburutegiak zituen 700.000 liburukiak kopuruz txiki geratu dira, etxetik lasai eta edozein orduan kontsultagarri daukagun informazio bolumena zein den ikusirik.
|
|
|
Legegileak, aginpidean baino, apaizgoan dihardu. Ezin du alboratu legeak gizakientzat eginak direla eta ez gizakiak legeentzat; egokitu behar zaizkie euren hartzailea izan daitekeen herri horren aldarte, jardun eta egoerei; berrikuntzetan ere, zehatz izan behar dute, ezagutzeko modukoak izan baitaitezke, erakunde berri
|
baten aurrean
, teoriak eskaintzen dizkigun abantailak eta ez, ostera, haren gaitzak, horiek bakar-bakarrik praktikak idoro ditzakeelako; ona ere zokondoratu behar da onena zalantzan izanez gero; abusua zuzentzerakoan, zuzenketaren beraren arriskuak ikusi behar dira; zentzubakoa litzateke, halaber, erabateko perfekzioaren atzetik ibili ontasun mugatua izan dezaketen gauza horietan; legea aldatu ordez, erabilgar...
|
|
|
Argi dakusagu, hortaz, egoera zibilaren arloan, lekukoen bitarteko froga ezin daitekeela hainbestean onartu, sekula ez baita hori onargarri izan idatzizko froga aztarnarik gabe. Badago lasai egoteko premia, mesfidantza sortzen duen froga mota
|
baten aurrean
: lekukoak ustelarazi edo erosiak izan daitezke, horien oroitzapenak nahas; jakin gabe ere, ideia arrotzek eurengana ditzakete.
|
|
|
Azken horiek dira nazio izaera itxuratu eta aldirik onenetarako ere duin direnak. Uko egin diegu horietariko batzuei, bai, baina soil-soilean horien izpiritua beste izpiritu
|
baten aurrean
desagertu denean. Jakina, horien idatzia ez litzateke besterik izango eguneroko liskarren iturria baizik, eta hori arrazoimenak eta gure usadioek uxatu egiten dute.
|
|
|
Edota kultu guztiak zilegi al dira? Gizarte hasiberri edo heldu
|
baten aurrean
al gara. Zein da gobernu moldea?
|
|
|
Zio laguntzailea zozketa antzeko zerbait da. Norbait ez bada gai arazo
|
baten aurrean
modu batean edota bestean jarduteko, eta aukera anitz baditu, zozketaz egin dezake ala, beste modu ez hain adierazkorrean, zain gera daiteke ezabapen metodoaren emaitzak izan arte. Baina denboraren premia badu, nahiago du ziur asko lehenengo aukera.
|
|
|
Analitikoak ez ziren enuntziatuak, logika eta matematikarenak ez zirenak, Zirkulukoen arabera esperientziarekin lotu behar ziren, esanahia eduki nahi bazuten behintzat. Enuntziatua gertakari
|
baten aurrean
kokatu beharra zegoen, eta azken hau enuntziatuan deskribaturik agertzen zen bezalakoa zenentz aurkitu. Aurrejartzea baieztatu ezin bazen, orduan enuntziatuak esanahirik ez zuela ondoriozta zitekeen, hau da, sasiproposizioa zela:
|
|
|
Ziur nago filosofiaren behin betiko biraketa
|
baten aurrean
gaudela, baita sistemen arteko eztabaida antzuekin amaitzeko baimena dugulakoan objektiboki ere. Orainaldiak, diot, eztabaida horiek ez premiazko bilakatzen dituzten bitartekariak ditu jada(...) filosofo asko mendetako sasiarazo zaharrei buruz ari dira eztabaidatzen oraindik, baina jaramonik ez zaie egin behar, antzezle batzukune batez interpretatzen jarrai dezaketen modura, ikusleak isilik joan direla nabaritu gabe.
|
|
|
Izugarrizko liburu
|
baten aurrean
gaude. Hitzaurrean egileak abisua ematen digu:
|
|
|
(1) auziari dagokionez, esan zuen" eder" hitza kasik ez dela erabiltzen eztabaida estetikoetan: " egoki" erabiltzeko joera gehiago daukagula, adibidez," Horrek oraindik ez du ematen oso egokia" esatean, edo kanta baterako emandako akonpainamendu
|
baten aurrean
esaten dugunean" Horrek ez du balio: ez da egokia".
|
|
|
Ni, berriz, loak ez baina ezinegon urduri batek hartu ninduen. Pozik sentitzen nintzen, abentura kilikagarri
|
baten aurrean
ilusionatuta, baina banuen bakea eragozten zidan zalantza bat ere. Nora jo behar nuen hurrengo goizean?
|
|
|
Alde batera parke txiki bat, beste aldera banakako etxeak. Lau estaiko etxe estu
|
baten aurrean
gelditu ziren, Lazarok patrikatik giltza-sorta bat atera zuen. " Henriren etxea?", galdetu zion Xanek.
|
|
|
" Badakit zer nahi duzuen", esan zuen aitatxik; ez zuen prezisatu: arrotz
|
baten aurrean
(aldika, hala baitzen Xan, nahiz aldika etxekotzat ibili) ezin aipatuzko hitzak zirela ulertzera emanez. Noski uste zukeen, zor zioten begiruneagatik ez bada beldurragatik bederen, ez zirela ausartuko medikuari deitzen.
|
|
|
Etxeak okreak, beigeak, gorrixkak ziren. Baserri
|
baten aurrean
asto bi, astakume bat, txakur bat zeuden. Txakurrak, etzanda, penaz begiratu zion Xani.
|
|
|
Puska batean hala ibili ziren. Halako batean Lazarok, pertsiana ertitxita zeukan ostatu
|
baten aurrean
, Xani egotekoa eginda, makurtu eta atean tok-tok egin zuen. Berriz egin zuen.
|
|
2001
|
|
|
Badirudi aurretik eskema bat egin duela lan hori lotzeko, baina zenbait ikerketen ondorioz egun badakigu istorio zenbaiten bilduma baino ez dela. Hala ere, nobela gisa aztertzen badugu, maisulan
|
baten aurrean
gaude. Eta hauxe ere azpimarratuko nuke:
|
|
|
Ikuslea plano objektibo batean jartzen da,' voyeur' batean bilakatzen da. Hala, zuzenean behintzat berari zuzenduta ez dagoen aitorpen ekintza
|
baten aurrean
aurkitzen da ikuslea".
|
|
|
Ez dira ez, polizia ero edo basati batzu. Egoera politiko zehatz
|
baten aurrean
beraien ugazaben beharrei erantzuten dizkieten langileak besterik ez dira. Gaur egun, Espainiako Estatuan torturaren beharra nabaria da.
|
|
|
"' Etxekoandre' kontzeptuan emakumea (andrea) etxean finkatuta arkitzen da. ' Etxeko' honen-ko atzizkiak, emakumea etxeari erabat lotuta arkitzen dela adierazten digu(-ko atzizki) honek, lekuzko genetibo
|
baten aurrean
gerala erakusten digu, eta genetiboak (lekuzkoak ala izenezkoak) jabetasun era bat adierazten dute. Etxetikan at, emakumea ez da anderea izanen, izanen da eskolumea edo eme galdu bat.
|
|
|
(...) Euskalduna eta Urtain bat eginik azaldu zaizkigu. Euskalduna eta Urtain; Urtain eta euskalduna bat egin direnez gero, adur izugarri
|
baten aurrean
aurkitzen dire (sic). Zeren Z.A.-k honela dio:
|
|
|
Bestalde, ez nuen espero horren" azkar" ateratzea, baina banekien jakin ere espe-txealdiaren arrazoiek ez zutela sostengatuko urtetarako espetxealdia. Kontziente nintzen ez nengoela pertsona baten bizi-tza desegituratzen duen panorama
|
baten aurrean
, alegia. Espetxeratzeko modua bera, esaterako, pribilegiatua izan zen, komisaldegian izan nuen tratua erabat lasaia izan zen.
|
|
|
Eta antza denez, Agustin Kardaberatz jesuita «bere bizitzan, Euskeraren problematika berezi
|
baten aurrean
aurkitu zan: Idazle-problematika».
|
|
|
Vital Kutxako erakusketako piezak «harri bitxi»tzat jo ditu Marisa Oropesa komisarioak, bere tamaina txiki eta garrantzia handiarengatik. Azkenean, nolabait, XX. mendean hiru dimentsiotako formak sortzearen arteak emandakoaren maketa
|
baten aurrean
gaude. Pribilegio bat
|
|
|
Berri Txarraken hirugarren diskoa, «Eskuak/ Ukabilak», entzun eta gero, euskal talderik sendoenetako
|
baten aurrean
gaudela esatea ez da, inolaz ere, baieztapen merke bat. Metal estiloa eta doinu gogorrak gustukoak izan edo ez, Gorka Urbizuk (ahotsa eta gitarra), Aitor Goikoetxeak (bateria), Aitor Orejak (gitarra) eta Mikel Lopez «Rubio»k (baxua) lan borobila osatu dute, sendoa eta indartsua.
|
|
|
Gaitzerdiren lanaren lehen minutuetan ohartzen da ikuslea ez dagoela obra historiko
|
baten aurrean
, ezta pertsonaien gorabeherak ardatz dituen kontakizun baten aurrean ere. «Gose Kapitaina» proposamen berri bat da, jolas bat," joko artistiko bat da.
|
|
|
Gaitzerdiren lanaren lehen minutuetan ohartzen da ikuslea ez dagoela obra historiko baten aurrean, ezta pertsonaien gorabeherak ardatz dituen kontakizun
|
baten aurrean
ere. «Gose Kapitaina» proposamen berri bat da, jolas bat," joko artistiko bat da.
|
|
|
Gure unibertsitateko ikasleek liburuarekin eta literaturarekin dituzten harremanak ez baitira hain pasiozkoak gaur egun. Irakurketa-indizeen gainbeherari, kultura ulertzeko eta bizitzeko modu berriak jarraitu dio. Gazte gutxi animatuko duzu gaur egun liburu bat irakurtzera" ezinbesteko" testua dela baieztatuz, edo obra moderno kanoniko
|
baten aurrean
daudela esanez. Are gehiago, lan bati" klasiko" adjetiboa jarriz gero, zureak egin du, Chesterton, Twain eta bestek iradoki bezala, liburu klasikoak, definizioz, ez baitira irakurtzen.
|
|
|
Alegia, benetan desehorzten direnak egilearen beraren obsesioak direla. Eta obsesioez mintzo garenez, esan dezagun, Saizarbitoriaren lan
|
baten aurrean
gaudela, aurreko ekarpen literarioen jarraipen literarioa den lan mardularen aurrean eta ondorioz, egilearen betiko obsesioak direla honako honetan ere aipagai. Bihotz bi-n bezala, Gudari zaharraren gerra galdua narrazioan gerra zibila da hizpide, historia-liburuetan ez datozen gudarien bizikizun tragikoek azaleratzen duten gerra; Bihotz bi, hilobi bat narrazioa, berriz, lau urte lehenago argitara emandakoaren aldakia
|
|
|
Nolanahi ere, hasiera bateko Nouveau Roman objektuzaletik bigarren garaiko nobelagintza humanistagora dagoen bira elementu horietan ikus dezakegu. Zentzuen arkitektura bailitzan, nobelagintzak koadro
|
baten aurrean
gaudenean jarraitzen dugun jokabide bera bultzatuko du: elementuen justaposizioa gaindituz, osotasuna eraiki (nobelan Bartzelonako Güell parkea azaltzen da eragiketa honen esplizitazio arkitektoniko modura).
|
|
|
Etiopia argitaratu zen garaietan testuak sortzen zuen lilura aipatzen zen, baina era berean, testua ulertzeko zailtasunak aipatzen ziren. Nonbait liburuaren aurrean, eta bertan proposaturiko jokamoldearen aurrean, irakurleak, Lumière anaiek eratu zituzten lehen emanaldi haietara hurbilduriko ikusleen moduan aurkitzen ziren, espresamolde berri
|
baten aurrean
, bere arau propioak zituen hizkuntza berri baten aurrean. Ezaguna da zein izan ziren lehen zinemaldi hartan ikusleek izan zituzten jarrerak.
|
|
|
Etiopia argitaratu zen garaietan testuak sortzen zuen lilura aipatzen zen, baina era berean, testua ulertzeko zailtasunak aipatzen ziren. Nonbait liburuaren aurrean, eta bertan proposaturiko jokamoldearen aurrean, irakurleak, Lumière anaiek eratu zituzten lehen emanaldi haietara hurbilduriko ikusleen moduan aurkitzen ziren, espresamolde berri baten aurrean, bere arau propioak zituen hizkuntza berri
|
baten aurrean
. Ezaguna da zein izan ziren lehen zinemaldi hartan ikusleek izan zituzten jarrerak.
|
|
|
Beheko zuloan etxe txiki bat ikusten dugu, bigarrenean esfera biribil eta distiranta eta hirugarrena itxirik dago. Irudiak ezin izan daitekeen mundu
|
baten aurrean
jartzen gaitu, galderak zabaltzen dira: ateak zertarako daude, zer egiten dute hor?
|
|
|
Ezustean harrapatzen du irudiak ikuslea eta honek erantzun beharra dauka. Baina, halaz ere, Magritte-k ezinezko mundu
|
baten aurrean
jarri gaitu. Euklidesen paseoa gelako barnealdea leihotik ikusten den paisaiarekin batu egiten da kabailetearen gainean dagoen pinturaren bidez, pintura barneko pinturak(" Enperadore eroa" ortzi mugan?) leihotik ikusten den paisaia errepresentatu du, eta juxtu lientzoak ikusten uzten ez duen zatia da pintoreak han pintatu duena, errepresentaturikoa errealitatean txertatua agertzen da haren izaera balitz bezala.
|
|
|
Beren bizitzako labirintoan galdutako jendea, erdi kirolezkoa den erronka
|
baten aurrean
dauden pertsonak, esperientzia berrien bila dabiltzan gazteak, M -30 eta Picasso dorreen bertigoa eten nahi duten yupiak, erromaniko eta gotikoaren ikerlariak, Jainkoaren argia jaso duten aszetak, Santiago apostoluaren jarraitzaileak, ohea dohainik aurkitu nahi duten pikaroak, Paolo Coelhoren liburu bat besapean dakarten brasildarrak...
|
|
|
Norbere burua eta norbere bizitzan eragina izan duten bizipenak ezagutzeak egoera
|
baten aurrean
modu jakin batean zergatik erreakzionatzen dugun jakiten laguntzen digu edo maitasun-harremana atsegina izan dadin zer aldatu behar dugun ikusten.
|
|
|
Horrela, aparkaturiko ibilgailu batek albokoarem suak harrapatzean izan zituen kalteen erantzukizunaz aurkeztutako auzi
|
baten aurrean
, honakoa ebatzi zuen Epaitegi Gorenak, 2000ko urriaren 10eko epaian,: gertaturiko ezerk ez du zerikusirik ibilgailuen zirkulazioarekin, ez da zirkulazioaren ondorioz gertaturiko istripua eta, beraz, lekuz kanpo dago horren legeria espezifikora jotzea kalteak egoztearen arazoa konpontzeko.
|
|
|
Donostiako Alde Zaharrean familiaren jatetxe apaleko sukaldean jaiotako sukaldari
|
baten aurrean
gaude.
|
|
|
Horietako bakoitza ateratzeko, tratamendu estatistiko konplexu eta zorrotza eman zaie 14 urtetik gorako 5.000 kontsumitzailek Eroski Taldea Fundazioarentzat Enpresa Institutuak pasa den maiatza, ekaina eta uztailean egindako galdeketa zabal
|
baten aurrean
eman dituzten erantzunei.
|
|
|
Nola jokatu errentarik, argirik, telefonorik eta argirik ordaintzen ez duen maizter
|
baten aurrean
|
|
|
nahaste obsesibo-konpultsibo
|
baten aurrean
egongo gara eta espezialistaren laguntza eska dezake horrek.
|
|
|
Emaitzak hurrenez hurren sailkatzeko eta web jakin bat beste
|
baten aurrean
kokatzeko neurri bakarra, eskaturiko hitzak orrialdean zehar errepikatu eta burualdetik gertu agertzea da.
|
|
|
Honako esaldi hau aztertu nahi badugu,, hitz ematen dizut: beti leial izango nauzu?, disjuntiba
|
baten aurrean
ikusten dugu geure burua: edo hizkuntz adierazpidea kontuan hartu, edo hiztunak hori esatean egiten duen egintzari erreparatu.
|
|
|
Bestalde, horbitartean, eta interakzio ikuspegitik, urrats tematiko (UT) bat gertatzen da. Elkartrukearen egitura osoa hizketa-segida bat dugu; organizazio tematikoari dagokionean, berriz, segida-tematiko
|
baten aurrean
gaude.
|
|
|
Asko eta askotarikoa izango da testuan aurkituko dugun informazioa, formazein edukiaren aldetik: baliabide linguistikoek emanikoaz gain, testu-mota etatestu-era jakin
|
baten aurrean
izango gara, halako ideien antolamendua izangoduena, egilearen asmo komunikatiboaren mesedean.
|
|
|
6 Ikasgelan erabilitako testuek ikaslea erronka komunikatibo
|
baten aurrean
jarribehar dute: testuak eguneroko bizimoduan topa daitezkeenak eta jatorrizkohiztunentzat idatzitakoak izango dira.
|
|
|
2) Zer testu-mota den: elkarrizketa informal baten, debate formal baten edoeleberri
|
baten aurrean
ikasleak gabezia desberdinak eduki ditzake.
|
|
|
Dena dela, zaila da H2ren irakaskuntzako profesionalentzako mugarri horiekzehaztea. Egia da, geure prozesuak kurtso/ urrats/ mailatan banatzen ditugula, etazatiketa horiek trebetasun-maila
|
baten aurrean
gaudela adierazi behar digutela.Baina, ez dugu beti espero duguna topatzen. Izan ere, mugarri horiek beharrizanadministratiboek eta antolaketakoek xedatzen dituzte gehienbat, ikaslearen prozesunaturalak baino areago.
|
|
|
Honen barruan ordenagailuetan izango ditugunariketak eta testuak daude. Ariketa hauek izateko bi bide daude, bata ariketaberriak sortzea, eta bestea klaserako diseinatuta daudenak (guk diseinatuta, originalak) moldatzea, pantaila
|
baten aurrean
, eta bakarka erabili ahal izateko.Euskaltegian sortu ez den materiala ere egongo da. Alde batetik, EuskaldunenEgunkariako, Argiako eta interneten publikatzen diren testuak izango ditugu.Bestetik, euskara ikasteko publikatutako metodo, informatikoak?
|
|
|
Errazle-gidatzaile-aholkulari moduko bat izango dute ondoan, barnean garatzen ari zaien tarteko hizkuntza hori onik ateratzen lagunduko diena. Eskuratzaile bakoitzaren euskaldunaldia etengabe kontrolatuz eta diagnostikatuz, norkbere prozesua ezagutzeko eta hobetzeko neurri eraginkorrak errezetatuko dizkie.Eta gauzak ondo baldin badoaz, amaieran, euskaldun berri bat sortuko da.Psiko-drama
|
baten aurrean
gaude.
|
|
|
Ikaskuntzaren xede bat lortzeko azpitrebetasunak erabilarazten dizkiote ikasleari. Hauda, ikasleak, arazo linguistiko
|
baten aurrean
estrategia zehatza aktibatuz gero, azpitrebetasunen koordinazio egokia lortzen du bere helburua lortzeko.
|
|
|
Kontuan hartu behar dugu, elkarrizketa
|
baten aurrean
gaudela eta jatorrizkohiztunek elkarrizketaren arauak ezagutzen dituztela; hau da, galdera egiten duenakerantzuleak egia esaten diola pentsatuko duela, eta erantzuleak, berriz, galderaegiten dionak zinez lortu nahi duela eskatutakoa. Ikus dezagun zer adieraztenduten diskurtsoaren ustezko jira eta bueltek:
|
|
|
Mende honetako arteak tribializatu egin du izugarrikeria, hiperbolearen bidetik, etaorain kostatu egiten zaigu giza tragedia
|
baten aurrean
erreakzionatzea. Kosovokoizugarrikeria dugu adibide.
|
|
|
Hori zailagoa da, batez ere gureartean, gizakiaren pultsio moralak ideologia jakin eta konkretuekin modu baldarbatean nahasirik agertzen zaizkigunean nonahi. Baina unibertso moral hori gabe, pertsonaiak dilema moral
|
baten aurrean
erabakitzeko gauza ez badira, idazle-narratzailearen morroi ideologikoak baino ez dira gertatzen. Hor ez dago nobelainteresgarririk inoiz.
|
|
|
Sariak berak eta sariari jarraiki zitzaizkion itzulpenek ezagupena ekarri ziotenAtxagaren obrari, eta errebotez euskal corpus literario guztiari ere. Euskal literaturesparruaren birkapitalizazio sinboliko
|
baten aurrean
geunden. Euskararen egoerasoziolinguistikoa ez da ikaragarri aldatu 1980 eta 1989 urteen artean; baina bai, ordea, euskararen egoera sinbolikoa.
|
|
|
betetzera.Nor ez da hausnarrean geratuko. Bernard Detxepare? bezalako testu
|
baten aurrean
, kasu, ezinbestean irakurritakotik harago jo behar duela igarriz?
|
|
|
1) subjektua dagoela, gizabanakoa, objektuekin (kasu horretan, euskara objektu moduan kontsideratuz) harremanak edo interakzioak egiten dituena, eta interakzio horien bitartezgaratzen doana eta portaera esanguratsuak dituena; 2) subjektuaren etaobjektuen arteko interakzio-prozesua bi azpiprozesutan banatzen dela: a) subjektuarengandik objekturanzko azpiprozesua, egokitze-eta indibidualizazio-prozesu psikologiko eta psikosoziala, b) objektuengandik subjektuarenganako azpiprozesua, asimilazio-eta sozializazio-prozesu psikologiko eta psikosoziala; 3) subjektuak menderatzen du prozesu osoa (biazpiprozesuak barne), subjektu aktibo
|
baten aurrean
gaudelako, eta menderatze horren bitartez garatzen doa eta gertatzen zaizkio prozesu psikologiko eta psikosozial guztiak; hori posible da subjektuaren nortasunaren ondoan bere identitatea ere garatzen delako; modu horretan, eta euskararekiko, subjektuan kokatuko litzateke identitate etnolinguistikoaren prozesua;
|