|
2000
|
|
|
Bestetik, kalitatezko lan garaikideak egin nahi ditugu, gure obrak ahal den gehien mugituz herri txikienetatik handienetara". Halaxe, urtean bi ikuskizun taxutzeko asmoa dute,
|
bat
haurrentzat eta bestea helduentzat. Bide honi lotzeko hautatu lana Lewis Carroll en liburuan oinarria duen" Alizia bitxikerien lurraldean" dugu.
|
|
|
eta agindu dezakeenaz publikoa ohartarazi. Analistak ez daki, hots, ez duaurre juzgurik egiten, beste batekiko ezberdin zaren neurrian zuk behar duzunaz.Psikoanalista batek ez du emakume
|
batek
haurrak izan behar dituenentz aurre-juzgurik egiten, ez du homosexual bat nahitaez heterosexuala bilakatu behar izateariburuzko aurre-juzgurik egiten, ez du aurre-juzgurik egiten semea aita bezalakoaizatea hobea ote den jakiteari buruz,, nolako enborra halako ezpala, atsotitzarenarabera, edo semeak aitari kontra egin behar ote dion,, aita biltzaile, seme banatzaile?
|
|
|
Eta dardaraldi haiek ez zuten uzterat egin, baina errepikatzerat... bat
|
batean
haur bat bihurtu balitz bezala, alfereziak hartua.
|
|
|
Eta sartu nintzen hariztian, ikusi nuen orbela, hartu nuen hosto bat eskuan, eta hosto eroriaren zainek osatzen zuten hieroglifikoan neure heriotza irakurri nuen... eta orduan, malenkoniak arras hartzen ninduela, denbora ene zainetan barrena igarri nuen, jauziz jauzi eta leizez leize... ...a bete betean... eta, usainaren haritik, haurtzaroko gertaki hura oroitu nuen, noiz eta orbelaren gainean anaiarekin jostetan ibili bainintzen, biak ohantze haren gainean besarkaturik arrodaka, urrunetik alboka baten notak eta soinuak zetozkigun bitartean, artzainen batek edo joak... eta, kasik oharkabean, orbelaren gainean etzan eta arrodaka hasi nintzen orduan ere... eta, arrodaka nindoala, aldi
|
bateko
haurra sentitu nintzen, heriotzaren atzaparretarik urrun.
|
|
|
Nire konplimenduei ezaditua egin, gainerakoei bai ezka erantzun eta Unai eskaileretatik igortzen zidan, atea ireki ere gabe. Bertze solasaldi telefoniko
|
batean
haurra bakarrik ez jausteko komenientzia aipatu bainion —bai, badakit, zazpi urte izanik, zozokeria nire aldetik—, hurrengoan Kristina bera agertu zitzaidan, semearekin batean, igogailua erabilita. Ez bide zitzaion horren izugarri gertatu buruz buruko topaldia, hurrengoan igotzeko eskatu baitzidan.
|
|
|
Dabiden jaioterrian gertatu zen, Durangon hain zuzen ere. Emakume
|
batek
haur bat izan zuen Bilboko ospital batean, baina hura goiztiarra izan, eta gaixo samar jaioa izaki, sendagilearen aginduz haurrak beste aste pare batez geratu behar izan zuen bertan. Amak, ordea, ospitaleko egonaldiak oso garesti jo  tzen zuenez, etxera itzuli behar izan zuen.
|
|
|
Kanpinera iritsi bezain laster, motxila dendan utzi, arropa garbia hartu, eta dutxa har  tzera joan naiz (egia esatera, gaur ere gustura hartuko nuke bainu
|
bat
haur ttikientzako xaboiarekin, eta gero igurtzi batzuk almendra olioarekin, agian Rubenek berak emanak, agian Rubenek berak emanak...) Komunean Laurarekin egokitu naiz eta, dutxak noiz libratuko zain geundela, jakitun jarri nau:
|
|
2001
|
|
|
18 hilabeteko haurrak dituzte ikastolan eta 16 urtekoak dira zaharrenak. Azken mailetan 6 ikasletako gelak dituzte, baina maila baxuenetan 20
|
bat
haur dute gela bakoitzean. Duela 16 urte Tuterako lagun elkarte bateko geletan ikastola hasi zenean bost ikasle zituzten.
|
|
|
Estatu horietako
|
bateko
haurra adoptatu nahi denean, nolako urratsak eman behar dira?
|
|
|
Ezkondu gabeko neska
|
baten
haurra da. Ez du ama ezagutu.
|
|
|
Guntur en zapuztutako zakur jaio berri
|
bati
haurrak harrika ari zitzaizkion. Zimino batek ikusi eta keinuka eta mehatxuka haurrak izuarazi zituen.
|
|
|
Xoxen bat botako ote dieten zain, alditxo
|
batez
haur batzuek jarraitu egiten diote ahukuari.
|
|
|
Eskualzaleen biltzarreko jaunak, eta zu, oroz lehen, Louis Dassence, buruzagi lehena, Uztaritzeko auzapeza, huna liburutto
|
bat
haurren eta gazteen eskuetan ezartzen duzuena. Lehen emaiten baitziniuzten haurreri sariak hau emaiten duzue:
|
|
|
Gizon oliba koloreko burusoila zutik jarri zen, urak ez zuela erabat estaltzen baieztatu zuen, eta hondar gainean behar zuen familia zehazki non zen ikusten saiatu zen. Emakume kubiko
|
batek
haurra garbitzen zuen, kemenez. Gizonak, aurpegia neska urrezkoa gelditu zen tokira itzuliz, bere begiradaren bidezko ehiza koldarrarekin jarraitu zuen; neskak bizkarrez egiten zuen igeri, itsaso bareak doi mugitzen zuen pedaletik beste alderantz.
|
|
2002
|
|
|
Izan ere, datuak adin taldeka aztertzen badira, adinekoen taldean izan ezik gainerakoetan goranzko joera nabari da. Alta, inkestaren emaitzak zeharka aztertzen badira, garai
|
batean
haurrak izanda, ondoren gazteen multzora igaro direnen erabilera portzentajean izan den jaitsiera nabarmena da, lurralde batzuetan besteetan baino indartsuagoa, eta horrek eskola eta ikastoletan, zonalde hiritartu eta erdaldunetan, non gazteen euskararen erabilera erabat anekdotikoa den, sumatzen den joera berretsi besterik ez du egiten. Bada, euskararen kinka larria gainditzeko eragotzi egin behar da kosta ahala kosta euskara hizkuntza akademiko soil bihurtzeko arriskua, hau da, eskola barruko esparruetan (eta ez guztietan) bakarrik erabilia izatekoa, ikasleen eskolaz kanpoko bizitzan inolako erabilpenik izan behar ez balu bezala.
|
|
|
PCE legeztatzea, edo Frantziaren kasuan Aljeriari independentzia ematea, erabaki horiek oso latzak izan dira onartu dituzten estatu gizonentzako. Ez naiz hasiko PSOEren apologia egiten, baina ezagutu ditut gurekin lanean Euskal Kontseilu Nagusian, ikusi dut Juan Iglesias
|
bat
haur bat bezala negarrez PSEtik nafartarrek alde egin zutelako... Zergatik ez da azalduko PSOEn estatu gizon bat?
|
|
|
Komunitate
|
bateko
haurren babesle bihurtzea erabiltzen duzue batez ere finantzazio iturri gisa.
|
|
|
Programa garrantzitsuenetako
|
bat
haur horiei heziketa ematea da.
|
|
|
Beste argudio baten arabera, gurea bezalako gizarte
|
batean
haurren kirolean ezinbestez sartu behar da lehia, etorkizunerako prestatu eta hezi egingo baitu.
|
|
|
Kirol jakin
|
bat
haurrarentzat ona ala txarra ote den galdetzen diote gurasoek sarri beren buruari.
|
|
|
Ia herritar guztiek gingibitisa dute bizitzako uneren batean. Are gehiago, hortzoietako odol-jarioa eragiten duen gaixotasun hori da gizakirik ohikoenetako
|
bat
haurren %65i eta 20 eta 25 urte bitarteko gazteen %75i eragiten die. Hala ez bada, gingibitisa periodontitisean endekatu daiteke, piorrea izenaz ezagunagoa, hortzoiaren hezurrari eragiten diona, eta hortzak gaitz horren adierazpen larrieneraino mugiarazten dituena:
|
|
|
talk showak eta bihotzeko programak. Telenobelek, film luzeek eta albistegiek, hasiera batean helduentzat pentsatutako baina neurri handi
|
batean
haurrek kontsumitutako edukiak osatzen dituzte. Hau ez da berria.
|
|
|
Ikertzaile britainiarrak dagoeneko hasi dira esperimentuak giza enbrioi zelula amekin erreproduzitzen, birika lesioak dituzten pazienteetan zelula ametatik artifizialki lortutako beste zelula batzuekin ordezteko erremedioa lortzeko. Beste aplikazio
|
bat
haur goiztiarren tratamenduan izan daiteke, jaiotzean birikak ez baitira heldu. “Gaur egun —dio ikertzaileak— ez dago horrelako zelulak ezartzeko tratamendurik.
|
|
|
Baina, nola lortu tratamendu hau eskuetatik ez joatea eta haurrak azkenean erabiltzea, emozionalki gurasoei xantaia egiteko? Xantaia emozionala Egoera hori kontrolatzen ikasi behar da, oso ondo, noiz eta nola eman behar zaion txutxu mutxu
|
bat
haurrari, dosifikatu behar duen dosifikazioa, gozokiez eta jarrera maitagarriez gainera. «Gizarte errefortzuak» dira, eta horiekin, lan bat ondo egin ondoren, haurra konformatu egingo da, eta luzeari, berriz, litxarreria kendu diote «trebakuntza» baliabide gisa.
|
|
|
Hiesak, beraz, “benetako espiral bat sortzen du beherantz”. Iaz, milioi
|
bat
haur afrikarrek beren irakasleak galdu zituzten hiesaren ondorioz. Hala, NBEren txostenak azpimarratzen duenez, “askoz zailagoa da garapenari berriro ekitea, eta epidemia hedatzen laguntzen duten baldintzak areagotzen dira”.
|
|
|
Hala, “haurtzaroan inbertitzen denean, benetako garapen jasangarria lortzea bermatzen da”, eta, beraz, inbertsioak “zentzu ekonomikoa” hartzen du. Bellamyk erabilitako datuen arabera, dolar
|
bat
haurrentzako programetan inbertitzeak 7 dolar aurreztea dakar etorkizuneko kostuetan. “Denok ezagutzen dugu pobreziaren zikloa —adierazi zuen—, eta badakigu nola eten daitekeen ziklo hori”.
|
|
|
Eztabaida Belgikan, klinika
|
batek
haurraren sexua aukeratzeko ematen duen aukeragatik
|
|
|
Gibelez egindako transplante bikoitz
|
batek
haur bat erditu du lehen aldiz Espainian
|
|
|
“Gazteenek, adibidez, nahiago dituzte txokolatea eta zerealen bat (arroza eta maluta puztuak) konbinatzen dituzten tabletak, edo ehundura gogorragoak dituztenak fruitu lehorrak edo gaileta, beste bigunago batzuekin elkartuta”, Roig apostillaren arabera. Testuinguru horretan, ekoizleek zehaztasun handiz doitu dute beren gama era guztietako bezeroen lehentasunetara egokitzeko; izan ere, aurten, berrikuntza gisa, enpresa
|
batek
haurrentzako txokolatezko turroiak eta zerealak banatzen ditu. 2001ean, Gabonetako gozokien guztizko salmentak 224.270 milioi euroko negozio bolumena izan zuen, hau da, aurreko urtean baino %1, 1 gutxiago.
|
|
|
Hogeita hamabi urteko neska ezkongabe
|
batek
haur egin zuen. Gaixoa etsirik zegoen.
|
|
|
Pena bat badut. Izan ere, nola izan daiteke bikote
|
batek
haurra izatea, ezkondu gabe. Ez baitzait buruan sartzen...!
|
|
2003
|
|
|
Ospitaleko gela
|
batean
haur bat ohean. Gaixorik.
|
|
|
Lesaka orduan urruti zegoen, ordu eta erdira oinez bizkor joanez. Inguruko baserritar gehienek bertan ikasi omen zuten 12 urte egin arte, eta 40
|
bat
haur izango ziren berarekin batera. Maistra hasieran bertakoa zen, baina titulurik ez zuen.
|
|
|
Beribil asko karrikan (gaur orduan baino askoz gehiago), danak eskumatik ezkerrera. Emakume
|
batek
haur txiki bat darama eskorga beltz batean. Haizeak gonak altxatzen dizkiola, berak eskuaz beheratzen ditu belaunen kontra.
|
|
|
Espainiako ikerketa
|
batek
haurren asma pobreziarekin lotzen du lehen aldiz
|
|
|
Funtzio tradizionala, gaur egun ardura handiagoko lanak gehitu behar zaizkiona. “Aitona gero eta gehiago erabiltzen da, aitona umezaina izatetik (arratsalde
|
batean
haurrekin geratzen dena) haurrak heztera behartzen duena izatera igaro da. Horrek sufrimendu fisiko eta psikiko handia eragiten die, ez baitira ausartzen seme alabei hori egiterik ez dutela esatera”, dio Pedro Nuñezek.
|
|
|
Azken
|
batean
haurrak jartzen ditu gurasoak bere lekuan,
|
|
2004
|
|
|
Nola bizi ote da apiterapeuta ezkertiar
|
bat
haurren heriotza tasa izugarria eta langabezia %50ean dauzkan probintzia argentinar batean?
|
|
|
Estatu Batuetan, liburutegi
|
bateko
haurrentzako sail gisa jarri zuten kids.us esparruan, web orriek baldintza batzuk bete behar zituzten (kanporako lotunerik ez izatea, txatik ez ipintzea, etab.).
|
|
|
Horiez gainera, sei zerbitzugunetatik batean balizko arriskuak hauteman ziren, hala nola trafiko kaotiko ugariegia, kamioi eta autobusak maniobrak nonahi egiten ibiltzea, trafikoa eta oinezkoentzako alderdia bereizteko hesiturarik ez izatea, etc.; bostetik
|
batean
haurrentzako jolastokietan hauteman ziren arriskuak: zabuak herdoildurik, hautsita, okertuta edo zaharregi zeuden, alegia.
|
|
|
Dena dela, kontua askoz ere funtsezkoagoa dela iruditzen zait niri: hain zuzen, euskara bezalako hizkuntza minorizatu
|
bat
haur gaztetxoek ezin dute eskola esparrutik landa ia ia inon erabili, eta, esan bezala, erabilera bal din bada gaitasun komunikatiboaren neurria, eskolaldi barruko ekintzetan minuturik ere ezin da galdu hizkuntza baztertu hori erabiltzeko aukerabidean.
|
|
|
moneta kantitate beragatik, etamundu kapitalista, berekoi? beraren barnean, irakasle
|
batek
haurrak mespretxuzhezi ditzake, baina beste batek heziketa zerbitzu hori afektu osoarekin eskainidiezaieke ikasleei. Horiek guztiak diruagatik eta (ustez) berekoikeriaz egiten direnjarduerak dira, baina badira alde afektibo eta maitasun alde indartsuak dituztenelkartrukeak ere.
|
|
|
Eros, hau da, Maitasuna? jainkoeta emakume
|
baten
haurra da; beraz, izaki mistoa da, gu bezala. Denok gara Eros, hots, ezarras azkar, ez absolutuki ahul; czjakintsu ezta ezjakin ere.
|
|
|
Ez da behin batean sortua izan, bidea egin behar izan baitu eta ezda, aita? bakar
|
baten
haurra, inondik ere.
|
|
|
Sarritan, berezko abortuen arrazoia arazo genetiko oso sotil batean aurkitzen da, eta horrek ez du uzten fetua normalki garatzen. Hala ere, litekeena da bikote
|
bat
haur bat izaten saiatu eta hurrengo aldian gertatzea. Hala ere, emakumeen %1ek ere galerak izaten ditu.
|
|
|
Jarraibideak Txostenean, gainera, sistema horien jarraibideetan agertzen ez diren bi gai aipatzen dira. Batetik, gehien pisatzen duten haurrentzat bizkarrik gabeko aulkitxoak erabiltzea gomendatzen da, eta, bestetik, beti jarri lirateke burua aurrerantz begira, ibilgailuaren erdian, albo talka
|
batean
haurraren buruan kolpe zuzenik izan ez dadin. Era berean, RACCek fabrikatzaileei gomendatzen die instalazioa eta haurrari eusteko modua sinpleak izan behar dutela, jarraibide argiak eta ulergarriak izan behar dituztela, ohar argiak eta argiak dituztenak, eta etiketa ikusgarriak eta iraunkorrak, aurreko eta alboetako airbagak dituzten ibilgailuetan erabiltzen direnean.
|
|
|
Orain harrera familiak ere badaude, haurrak edo zentro txikiak izateagatik ordaintzen zaizkienak, gizarte laguntzaile batekin edo birekin, eta horiek ere kobratu egiten dituzte zaintzeagatik”. Gaur egun, 85.000
|
bat
haur bizi dira Errumaniako umezurztegietan instituzionalizatuta, Errumaniako Adopzioen Blokeoak Kaltetutakoen Elkarte Koordinatzaileak (TERMINAR) emandako datuen arabera. Elkarte horrek salatu egiten du, gainera, Espainiako familiek azken hiru urteetan jasan dituzten konnotazio politikoen sarea.
|
|
|
Haurrek prebentzio jarraibide erraz horiek betetzen ohitu behar dute, hondartzez eta igerilekuez segurtasunez goza dezaten. Nola ezagutu eta jardun Zorabioak, goragaleak, gorakoak eta konortea galtzea dira digestio etenaren sintometako batzuk Hala eta guztiz ere, hondartzako edo igerilekuko egun
|
baten ondoren
haur batek goragalea eta gonbitoak baditu, litekeena da horiek digestio etenaren sintomak izatea, nahiz eta indigestio hutsa ere izan daitekeen. Gainera, haurra zorabiatu, zurbil eta izerditan badago edo konortea galtzen badu, oso litekeena da digestio etenaren aurrean egotea.
|
|
|
Kordobako ospitale
|
batek
haur bati gibel eta birika transplante konbinatua egin dio lehen aldiz Espainian
|
|
|
Meningitis birikoaren hiru kasu agertzeak Zaragozako ikastetxe
|
batean
haur eskolak bertan behera uztera behartzen du.
|
|
|
Eguraldi eguzkitsua egin zigun, aparta, eztei egunean. Ni trajez eta txoriz jantzita joan nintzen; Montse, berriz, soineko zuriz, hamar metro luze zituèn isatsa zintzilik, zuriz jantzitako dozena erdi
|
bat
haurrek zeramatela. Esana nion nik Montseri ez nuela eliz atarian luzaroan zain egon nahi, eta, hala, elkarrekin joatea erabaki genuen azkenean, Montse hartu behar zuèn automobilak –arrosa zuriz jositako mercedes zuri handi batek– ni ere hartzen ninduela.
|
|
2005
|
|
|
Hasieran batez ere, elkarrizketaren bidez baino bakarrizketaren bidez jakingo dugu gertakizunaren mamia zein den. Hemen ere neskatxa
|
bat
haur galtzekotan dago.
|
|
|
Gazte denboran, behin baino gehiagotan entzun dut emazte
|
batek
haurra ipuruan munduratu zuela, arto jorran ari zelarik. Emazte bat ezagutu dut, zortzi hilabete esperantxetan eta senarrak berekin eramaten baitzuen mendira ote epaitera, hots, laborantzako lan bortitzenetarik baten egitera.
|
|
|
Oltzo Baionan ukan dugun azken apezpiku euskaldunak Elizaren Estatutuak finkatu baitzituen 1666ko sinodoan, hartu erabakietan irakur daiteke" Gertatzen balitz apez
|
batek
haurra ukaitea ohaide, neskato gazte edo beste norbaitekin, ez dezala altxa bere etxean bainan beste nonbait eta ez dezala balia elizkizunetan laguntzale bezala" Hitzez hitz 133 urte lehenago, 1533an egin sinodoko testua da. Mende batez ez zitekeen aldaketa handirik izan beraz:
|
|
|
12 Antolatu eztabaida
|
bat
Haur eta Lehen Hezkuntzako zentroetan lanaldi jarraitua ezartzearen alde onak eta txarrak aztertzeko.
|
|
|
Hogeita hamar
|
bat
haur toxikatu dira Filipinetako ikastetxe batean janari bat hartu ondoren.
|
|
|
Sant Cugateko haurtzaindegi bateko hamar
|
bat
haur kutsatu ditu irakasleak tuberkulosiak.
|
|
|
Irudimen pixka
|
bat
haurrek egunero elikagai nutritibo hauek jan ditzaten
|
|
|
Hura zorrotz kritikatzeko zuzeneko emanaldietan bi figura erabiltzen zituzten, alegia BoojiBoy etaAzpiJeinuaren Eliza. Booji Boype rtsonaiak Estatu Batuetako herri kulturaren zati handi
|
baten
haur erregresioa sinbolizatzen zuen. Kontzertu askotan beste pertsonaia baten ondoan agertzen zen, General Boy, autoritarismo amerikarraren satira.
|
|
|
Eskuekin eusten diet oholaren bi ertzei. Hatzak zabalik hamar arte zenbatzen dut arbel baten aurrean eta andereño
|
baten aurrean
haur batek bezala. Zenbat dira hamar, Julinho?
|
|
2006
|
|
|
Haurrek mingain puntan duten guztia kanporatzen dute, eta denetarik dago: antolatutako taldeak, eskola
|
bateko
haurrak... Beti badaude pare bat bere kontuak eta txalapartak ateratzen dituztenak.
|
|
|
Jaki jakin
|
bat
haur bakar batek arbuiatzen du ala arbuioa jeneralizatua da?
|
|
|
9 Arazoak sortzen dituen egoera
|
baten aurrean
haurrak nola jokatu beharduen planifikatu behar dute. Horretarako, gatazka sortzen duen egoeraaurreikusi egin behar da, eta haren aurrean haurrak nola jokatuko duenplanifikatu.
|
|
|
Kalkuluen arabera, Etiopian, Kenian, Somalian eta Djiboutin larrialdiko laguntza behar duten 8 milioi pertsonei eragingo die kontinente afrikarra astintzen duen lehorteak, azken bi urteetan ia euririk egin ez baitu. Zehazki, bost urtetik beheitiko milioi
|
bat
haur hil daitezke lehorte horren ondorioz, zuzenean edo zeharka, UNICEFek dioenez. . Azienda hiltzea, laboreak galtzea, ur eskasia, elgorria zabaltzeko beldurra eta desnutrizioa faktore mehatxagarriak dira Afrikako biztanleentzat.
|
|
|
Hala, 15 eta 30 minutu artean irauten du ebakuntzak, eta zirujauak garezur barrunbeetan barrena “nabigatzen” dira garun bentrikuluak, likido zefalorrakideoaren metaketa eragiten duten buxadurak kentzeko. Hogei
|
bat
haur Azken bost urteetan, hidrozefalia buxatzailea duten 14 urtetik beherako 20 haur operatu dituzte neuroendoskopia erabiliz Malagako Ama haurren Ospitalean. Horrela, burezurra eta peritoneoa lotzen dituzten balbulak jarri behar izan zaizkie, buruko gehiegizko likidoak kentzeko.
|
|
|
Proiektuari egindako kritikak Kritika proiektuaren nagusitasuna hasiera hasieratik izan da. ‘Eramangarri
|
bat
haur bakoitzarentzat’ programako kritikariak (“One Laptop Per Child”en arabera), ordenagailuak ez dira iritsiko inoiz ez helmugara, eta merkatuan galduko direla beltza botikekin eta herrialde faboratuak. Negroponte pozik dagoela ulertuko da zazpi haurretik batek ordenagailuari etekina ateratzen badio Beste batzuek zalantzan jartzen dute hardwarearen sendotasuna, eramangarrien pila luzeak iragartzea hautsak hartzen ikastetxearen atzeko aldean.
|
|
|
" Eramangarri
|
bat
haur bakoitzarentzat" GKEren proiektua da.
|
|
|
100 euroko ordenagailu eramangarriak badu izena: 2B1 One Laptop Per Child irabazi asmorik gabeko erakundearen proiektua da (“Ordenagailu eramangarri
|
bat
haur bakoitzarentzat”), eta informatika leku behartsuenetara eramatea du helburu. 2B1 ordenagailua eta haririk gabeko bideratzailea da, eta horrek Interneteko konexioa erraztuko du.
|
|
|
Bistan da ama gizen
|
batek
haur gizen bat erditu duela. Baina puntu horretara daramaten mekanismoak, gero eta haur gizen gehiago jaiotzea baldintzatzen dutenak, ez dira inola ere gizenak.
|
|
|
Gizarte portaera jada ez da «ez graziazkoa, ez gizarteak onartzeko modukoa». «Adin jakin
|
bateko
haur batek aurrean dituen pertsonak besarkatu eta musu eman nahi izateak, kasurik onenean, atentzioa ematen du, baina, batez ere, arazo nagusia da komunikaziorik eza, horrek mutilengan eragiten dituen frustrazio arazoak, komunikatzen saiatzeko egiten dituzten zaratak edo garrasiak, nerabe batek aurkaria eramaten duenean antola ditzakeen pataletak». Horren guztiaren ondorioz, familiek gizarte bizitza oso mugatua dute, eta hurbileko senideekin edo lagun minekin bakarrik dute harremana.
|
|
|
Nils Kastberg ek, Haurrentzako Nazio Batuen Funtsaren (UNICEF) eskualde zuzendariak, esan zuen “eskualdean hutsune handiak daude”, eta politika eraginkorren bidez konpondu behar dira. “Izen baterako eskubidea, jaiotza erregistroa, errealitate bihurtzea bezalako gauza sinpleetan huts egiten dugu; urtean milioi
|
bat
haur ditugu, eta ez dira erregistratzen gure herrialdeetan jaiotzen direnean”, esan zuen Kastbergek, eta, gainera, herrialde horietako adingabeek “desnutrizio kronikoko, bazterkeriako eta indarkeriako arazo asko” dituztela. “Aurrekontu nazionalak egokitu egin behar dira Haurren Eskubideen Konbentzioan hartutako konpromisoak bete daitezen, eta orain premiazkoena haurtzarorako baliabideak esleitzea da”, adierazi zuen UNICEFek.
|
|
|
Espainian 13 urtez izoztuta egon zen enbrioi
|
bateko
haur osasuntsu bat jaio da
|
|
|
Zuk badituzu zeure ebidentziak, zuk ere. Langile herrixka euskaldun
|
bateko
haurra zara sortzez, zure hizkuntza euskara da (trakets samartua, damuz), zure lagun gehienak euskaldunak. Euskalduna zaren ala ez behintzat, dudarik ez daukazu.
|
|
|
Gizarteak eraikitako estereotipoei uko egiten diete, halere, alderdi positiboak onartu eta ezkorrak baztertu egiten dituzte. Landak rolei ez die buelta ematen (ez ditu neskatoak maskulinizatzen, garai
|
batean
haur literaturan egiten zen bezala).
|
|
|
• Mentor: irakasle zuzen
|
batek
haur hezigabearekin erabili behar duen ikasbidea.
|
|
2007
|
|
|
Liburugintzaren alorrean aipa ditzagun argital egiturak Elkar, Izpegi, Gatuzain, Astobelarra; Maiatz aldizkaria eta garai
|
batez
haurrentzat Xirrista, Kometa, Nanai, Pitxu. Irakurketa eta idazketa bultzatzeko duten
|
|
|
–Zer egin behar dugu, Elisa? , galdetu nuen, ez bainekien emakume
|
bat
haurra izateko zorian dagoenean zer egin behar den, ezta zer egiten den ere.
|
|
|
Horiekosatzen dute exosistema. Horietako
|
bat
haurraren gurasoen lantokia izan daiteke.Demagun gurasoek lanean arazoak dituztela eta umore txarrez etxeratzen direla.Horrek haurrarekin duten erlazioan eragina izan dezake, eta erlazio horrek, aldiberean, gizarte ezagutzaren garapenean; esate baterako, haurrak bere buruaz, inguruko pertsonez nahiz familiaz dituen ikuskeretan.
|
|
|
Gizarte ezagutzari dagokionez, telebistari esker, haurrek asko ikas dezakete beste pertsonei, pertsonartekoharremanei, gizarte erakundeen funtzionamenduari, gizarte rolei, talde nazionalei, arau konbentzionalei, arau moralei eta antzeko gaiei buruz. Baina, horretarako, beharrezkoa da heldu
|
batek
haurrak zer ikusten duen ikuskatzea.
|
|
|
Gizarte erreferentzia, berriz, egoera ezezagun
|
batean
haurrek gurasoeibegiratzeko duten joerari dagokio (Walden eta Ogan, 1988 in Carpendale etaLewis, 2006). Jokabide horren bitartez, haurrek jakin nahi dute zein den egoerahorretan gurasoek duten erantzun emozionala, beren jokabidea horren araberaegokitzeko.
|
|
|
Nahiz eta gehienetan laginek lurralde bakar
|
bateko
haurrak bildu, autorebatzuk hasi dira zenbait kulturatako (esaterako, Hakvoort eta Haegglund, 2001) etamaila soziokultural batzuetako haurren erantzunak alderatzen dituzten ikerketakegiten (Oppenheimer eta Kuipers, 2003). Ikerketa horien helburua honako hau da: alde batetik, emaitzak beste testuinguru soziokulturaletara zabaldu ote daitezkeenaztertzea; bestetik, testuinguru soziokulturalaren arabera, bakearen eta gerrareninguruko ikuskeretan ezberdintasunik ote dagoen jakitea.
|
|
|
2 Saia zaitez horietako materialaren
|
bat
haur talde batekin erabiltzen.
|
|
|
Izan ere, kakaoaren zatirik handiena txikienen ustiapenarekin lotuta dago. Mendebaldeko Afrikan, adibidez, milioi
|
bat
haur inguru aritzen dira egunero kakao landaketetan, GKEak adierazi duenez, ondoren, 312.000 haur esplotatzen dituzte gutxienez, haien lana esklabotzaren parekoa baita: 12 ordutik gorako lanaldiak, soldatarik eza, eskolatze falta edo zainketa medikoetarako sarbide mugatua.
|
|
|
Gainera, araudiak debekatu egiten du elikagai bat propietate terapeutiko edo sendagarrien jabe gisa sustatu ahal izatea. Atal berezi
|
bat
haurrentzako produktuak dira, eta oso zorrotzak izango dira. Ez gehiago, ez gutxiago Propietate osasungarrien alegazioei buruzko erregistroak produktu berriak sartzea eta bete beharreko arauak erraztuko ditu.
|
|
|
“Herrialde guztiek dituzte landu beharreko ahultasunak” dio Marta Santos Paisek, Innocenti Institutuko zuzendariak. “Ez dago parametro bakar
|
bat
haurren ongizate osoa hartzen duena”, eta ELGEko herrialde asko oso modu desberdinean daude sailkatuta kategoria desberdinetan”. “Ez dago parametro bakar bat haurren ongizate osoa hartzen duena” Ikerketaren arabera, Europako iparraldeko herrialde talde txiki bat da taularen rankingaren buru, eta agerian jartzen du Herbehereetan, Suedian, Danimarkan eta Finlandian dagoela haurren ongizate mailarik handiena.
|
|
|
“Ez dago parametro bakar bat haurren ongizate osoa hartzen duena”, eta ELGEko herrialde asko oso modu desberdinean daude sailkatuta kategoria desberdinetan”. “Ez dago parametro bakar
|
bat
haurren ongizate osoa hartzen duena” Ikerketaren arabera, Europako iparraldeko herrialde talde txiki bat da taularen rankingaren buru, eta agerian jartzen du Herbehereetan, Suedian, Danimarkan eta Finlandian dagoela haurren ongizate mailarik handiena. Hala ere, ez dago korrelazio nabarmenik haurren ongizatearen eta per capita BPGaren artean.
|
|
|
Azterlanaren arabera, emakumeak gizonarekin duen desberdintasunaren gizarte kostua, gainera, Asia Pazifikoko herrialdeetako genero indarkeria gero eta handiagoaren eta sexu industriarako nesken trafikoaren ondorio da. Kalkulatzen da urtero Asiako milioi
|
bat
haur, gehienak bost eta 15 urte bitartekoak, engainatu egiten dituztela eta prostituzioan sartu behar izaten dutela.
|
|
|
Hiru puntu galtzea dakarten arau hausteak, hala nola segurtasun distantzia ez errespetatzea edo mugikorretik hizketan gidatzea, %20 inguru murriztu dira. Eta adingabeko
|
batekin
haurrei eusteko sistema egokirik gabe gidatzeagatik (bi puntu gutxiago), %12, 50 jaitsi da.
|
|
|
Imagen: Justyna Furmanczyk Gurasoentzat zaila izaten da hirugarren
|
bati
haurrak zaintzeko ardura ematea. Laneko betebeharrak, aisiarako beharra eta haurtzaindegien prezio altua direla eta, batzuetan kanguruetara jo behar izaten da, orduko bost eta hamar euro artean kobratzen baitute (prezioak aldatu egiten dira langileen curriculumean egiaztatutako gaitasunaren arabera).
|
|
|
Handik gutxira, hankak eta eskuak beltzak jartzen hasi ziren, medikuek gorputz adarrak moztea erabaki zuten arte. Aliren patologia Espainian aztertuko dute, eta Angel aitak espero zuen protesi eta errehabilitazio tratamendu
|
batek
haurrari oinez ibiltzeko gaitasuna eta kaltetutako besoaren erabilera itzultzea. Haren ondoan Amina etorriko da, zirkulazio sisteman gaixotasun arraro eta larri bat duen neskatila bat.
|
|
|
Zazpi urtetik zortzi urtera bitarteko milioi
|
bat
haurrek dentista izango dute doan urtarriletik aurrera
|
|
|
Beren kabuz ikasi ezin duten adingabeko errefuxiatuentzako ekimena da, baliabide ekonomiko nahikorik ez dutelako edo herrialdeak bizi duen gatazkagatik. Guztira, 6.000
|
bat
haur eta txikik jasoko dute beka programa hau, matrikularen, garraioaren eta uniformearen kostuak bere gain hartzen baititu. Eskolatze aldian ikastetxe eta institutuetan emango dira laguntza horiek, eta, beraz, dirua lortzeko bide berriak bilatu nahi dira, hala nola ninemillion.org nazioarteko ekimena, zeinak 220 milioi dolar bildu nahi baititu haur errefuxiatu guztiak 2010ean eskolara joan daitezen.
|
|
|
Ukitutakoen ikuspegia Mastozitosia diagnostikatu arte, gaixoek eta haurren gurasoek jasaten duten joan etorria da kexa errepikaria. Gerard Pratsek dio zortea izan zuela.' Kataluniako ospitale
|
batean
haurra bisitatu zuen guardiako pediatrak gaixotasuna ezagutzen zuen eta berehala diagnostikatu zuen. Baina azkartasun hori ez da ohikoena.
|
|
|
Plataforma humanista
|
batek
haur eta gazteen psikofarmakoen abusu bidegabeari buruz ohartarazi du
|
|
|
Hasiera batean atxilotu zituzten hiru kazetari frantsesei ere eragiten die gainditzeak. Joan den urriaren 25ean, El Arca de Zoé GKEak ehun
|
bat
haur herrialdetik ateratzeko egindako saiakera bertan behera utzi zuten Txadiako agintariek, Darfurreko gatazkaren biktima zirela aitzakiatzat hartuta, Frantziako familia batzuek har zitzaten. Hainbat egunez isilpean egon ondoren, Txadiako agintariek aske utzi zituzten, une desberdinetan, Espainiako lau azafatak, nazionalitate bereko pilotuak eta gainkargua, eta hiru kazetari frantses.
|
|
2008
|
|
|
Gela bat aurkitu, orduko baldintzetan lan egiteko prest zegoen irakasle bat topatu eta proiektua aurrera atera zuten. Sei
|
bat
haurrekin abiatu ziren eta urteen poderioz irakasle, gela eta ikasle gehiago lortzen joan gara. Hala, une batetik aurrera ikusi genuen ez ginela sartzen Udalak utzitako eraikuntzan.
|
|
|
Freskagarriak maiz hartzea, light izanda ere, dieta orekatuaren kaltetan izan daiteke eta, gozo zaporea duenez, gizentasun iturri izan daiteke, batik
|
bat
haurretan eta gazteetan.
|
|
|
Eta Nafarroako Gobernuak hilean 417 euro ematen dizkie gurasoei, baldin eta biek lanean ari badira eta batek lan egiteari uzten badio aldi
|
batez
haurra zaintzeko.
|
|
|
Lurraren gainean jolasteko gorputz jarrerarik egokiena hau da, batik
|
bat
haur txikienentzat: indiarren erara jarrita edo zangoak zabaldu eta luze luze dituztela.
|
|
|
Gurasoek jale txartzat jotzen duten haur hori, askotan, ez da bere gurasoetako
|
bat
haur garaian izan zen baino txarragoa.
|