|
2000
|
|
|
Hego Euskal Herriko flota
|
Espainiako
bigarrena da eta Gasteizko Arrantza eta Nekazaritza Sailaren arabera, ia 5.000 lanpostu zuzen eta zeharkako beste 25.000 eskaintzen dituzten 474 untzik osatzen dute. Baxurako untziak (366 untzi) dira lanpostu gehien (2.733 behargin) eskaintzen dutenak.
|
|
|
Gauzak horrela, nahiz eta XX. mendea arte itsaso, ozeano edo ibaietako baliabideak amaiezinak zirelako ustea izan, egunez egun haztegietatiko arrain gehiago jaten dugu, askotan konturatu ere egin gabe, gure etxe eta jatetxeetan. Gai honen gaineko euskal estatistikarik ez dugu, baina
|
Espainiako
haztegi arrain produktoreen elkartearen (Apromar) datuen arabera, Espainiako etxe eta jatetxeetan jandako urraburu eta lupinen% 78 haztegietatikoa zen, 1990ean kopuru hori% 4koa baino ez zelarik. Antzekoak esan genitzake erreboilo, izokin eta antxoari buruz.
|
|
|
Gauzak horrela, nahiz eta XX. mendea arte itsaso, ozeano edo ibaietako baliabideak amaiezinak zirelako ustea izan, egunez egun haztegietatiko arrain gehiago jaten dugu, askotan konturatu ere egin gabe, gure etxe eta jatetxeetan. Gai honen gaineko euskal estatistikarik ez dugu, baina Espainiako haztegi arrain produktoreen elkartearen (Apromar) datuen arabera,
|
Espainiako
etxe eta jatetxeetan jandako urraburu eta lupinen% 78 haztegietatikoa zen, 1990ean kopuru hori% 4koa baino ez zelarik. Antzekoak esan genitzake erreboilo, izokin eta antxoari buruz.
|
|
|
Hemen, produkzioa balio handiagoa duten espezietan kontzentratu da, eta merkatu prezio altuagoa izan ohi dute produktuok. Adibidez Norvegia, Erresuma Batua eta Irlanda izokin gehien produzitzen dutenak dira, Frantzia, Italia eta
|
Espainia
ortzadar amuarrainagatik direlarik aipagarri. Espainia, horrez gain, lupina eta urraburu produktore handienetakoa da, Grezia, Italia eta Turkiarekin batera.
|
|
|
Adibidez Norvegia, Erresuma Batua eta Irlanda izokin gehien produzitzen dutenak dira, Frantzia, Italia eta Espainia ortzadar amuarrainagatik direlarik aipagarri.
|
Espainia
, horrez gain, lupina eta urraburu produktore handienetakoa da, Grezia, Italia eta Turkiarekin batera.
|
|
|
Akuikultura 80ko hamarkadako lehen urteetan hasi zen garatzen bai
|
Espainian
eta baita Euskal Herrian ere, non pertsonako arrain kontsumoa Europako garrantzitsuenetakoa den (urte eta pertsonako 42 kilokoa hain zuzen). Nolanahi ere, benetako hasiera Rias Galegas eko 50eko hamarkadako muskuilu haztegietan kokatu behar dugu, eta beranduxeago barnealdeko arrain haztegietako ortzadar amuarrainen hazkuntzan.
|
|
|
Urraburua, lupina, erreboiloa eta izokina dira protagonista nagusiak. Esan beharra dago, hala ere, muskuiluaz gain amuarraina dela produkzio mailarik handiena duena,
|
Espainiako
akuikultura jardueraren% 60 esan nahi baitu.
|
|
|
|
Espainia
14 postuan dago munduko produktoreen rankingean, eta Europan Norvegia eta Frantzia soilik ditu gainetik. Produkzioaren zatirik handiena muskuilutik dator, produktu astuna baina balio ekonomiko urrikoa.
|
|
|
Produkzioaren zatirik handiena muskuilutik dator, produktu astuna baina balio ekonomiko urrikoa. 1998an
|
Espainiako
akuikulturak (itsasokoak eta kontinentalak) 25.000 milioi pezetako fakturazioa izan zuen, oso kopuru txikia norvegiarrek izokinagatik fakturatutako 160.000 milioi pezetarekin alderatzen badugu
|
|
|
Edukiontzi horien ugalpena 94/ 62/ CE arteztarau europarrari erantzuteko asmoari lotua dago. 1997an ontzi eta ontzi hondakinen legea onartu zen
|
Espainian
, arteztarau europarraren transposizioa dena. Lege honen arabera, Gestio Sistema Integratu bat jarri da martxan eta honek ontzi bilketa finantzatzen du.
|
|
|
Bere aitaren urratsak jarraituz, `navarrismo' espainiarzale amorratuenaren ordezkari fidel eta gogorra izan zen Aizpun. Baskongadekin bat egiteko ateak zabalik ikusten zituela eta,
|
Espainiako
Konstituzioari ezezkoa eman zion 1998an, UCD alderdia utzi ondoren. PPrekiko aliantzen aurkakoa ere izan zen hasieran.
|
|
|
PPrekiko aliantzen aurkakoa ere izan zen hasieran. Aitzitik, egungo UPNk
|
Espainiako
Konstituzioaren zaindari bikain gisa agertzen du bere burua.
|
|
|
Denetik egin ei zuten berba, baina akordiorik zehaztu barik. Euskal Herriarekiko politika PPkoarengandik ondo bereizi gura dute sozialistek datozen martxoko
|
Espainiako
hauteskundeei begira. Horrez gain, estatu ereduaren erreforma dela eta hausnarketa sakona egiten ari da PSOE, eta tesi federalek indarra hartzeaz gain, Euskal Herriak, Kataluniak eta Galiziak beste erabateko estatus bat izan luketen ideia bultzatzen ari dira PSOEko zuzendaritzako kide batzuk.
|
|
|
Saltsa maltsa potoloa iraganetik dator baina badu proiekziorik etorkizunean ere: Javier Madrazok ordezkatzen duen sektorea
|
Espainiako
EBtik organikoki bereizteko prest legokeen bitartean, EPK-ko egiturak gogor ari dira asmo horren aurka.
|
|
|
Urte luzetan errepikatutako egoerak bizi ditugu ETAren azken atentatuarekin: bonba auto bat Madrilen eta Pedro Antonio Blanco,
|
Espainiako
Armadako teniente koronela hilda. Era guztietako gaitzespenak era guztietako guneetatik, alderdien prentsa ohar eta komunikatuak, hileta elizkizunak, ETAren aurkako herritar taldeek egindako bilkura erdi ahaztuak, beste manifestazio erraldoi bat Madrilen...
|
|
|
Tentsioak gora egingo du datozen hilabeteotan, batez ere
|
Espainiako
hauteskundeak arte. Orain arte behinik behin, tentsio une gogor horietatik botoetan gehien eraman duena PP izan da, eta orain ere horretan ari dira popularrak, beraiek zein eremutan mugitzen diren arin argi erakutsiz.
|
|
|
Baina Madrila eta Parisera begiratu dela ere bai; begiratu, ibili, negoziatu eta behar den guztia.
|
Espainiako
Segurtasun Indarrak Euskal Herritik ateratzeko ere, Euskal Herrian baino Madrilen egiten die eraso ETAk. Madril mundu guztiarentzat da garrantzitsu, antza denez.
|
|
|
Hilabetero estatuaren bulego sozial batera doa, eta gizarte laguntzaile baten aurrean bere sinadura botatzen du.
|
Espainiako
estatuaren mugetatik atera nahi izatera baimen berezia eskatu behar du bestalde.
|
|
|
Euskal kutxek Airtelen duten partaidetza saltzearen zergatia honetan datza: British Telecom eta Vodafone Airtouchek BSCHren Airteleko partaidetza(% 30,45) bereganatzeko eta
|
Espainiako
Estatuko telefonia mugikorraren negozioan bete betean sartzeko taxututako estrategian. Bi erraldoi horiek harantzago ere jo nahi dute, eta BBK ren eta Kutxaren akzioak ere eskuratu nahi dituzte.
|
|
|
|
Espainiako
autopisten sektorea bere urrezko aroa luzatzen saiatu da. Horrela, 70eko hamarkadaren hasieratik 80koaren amaierara bitartean autobideen enpresek 121.883 milioi pezeta galdu zuten.
|
|
|
Hamarkada honetan sektoreak 253.599 milioi pezeta gordin irabazi ditu, eta etekinen gaineko zergengatik 89.000 milioi pezetako dirusarrera izan du Estatuak. Azken datuen arabera,
|
Espainiako
Estatuko autobideek, orotara, 57.906 milioi pezetako irabaziak izan zituzten, 1998an 50.471 milioi pezetara jaitsiz.
|
|
|
Estatuak ordea, dibisen maileguetan milioi askotako galerak bereganatu ditu. 70eko eta 80ko hamarkadetan hartutako maileguak dira,
|
Espainiako
Estatuko maileguen interesa% 20tik gorakoa zenean. Baina Alemaniako markotan, Suitzako frankotan, yenetan eta dolarretan egindako zorra aurreikusitakoa baino heren bat gehiago kostatu zen, pezetak 1969az geroztik izandako balio galera guztien ondorioz.
|
|
|
Victoria Eugenia antzokiaren lanek 1.424 milioi balioko dute. Kopuru honen erdia
|
Espainiako
Sustapen Ministerioak jarriko du eta beste erdia Donostiako Udalak. San Telmo Museoan eraiki nahi den Euskal Kulturaren Museoak ordea, 3.000 milioi pezeta ditu.
|
|
|
«1911tik 1968ra bitartean egin zituen marrazki nasaiak, euskal bizitza tradizionalaren estudio eta zirriborroak (5.000 bat orotara) ezagutzen dituztenek, maiz batere ez dituzte ezagutzen Madrilez, Toledoz, Elx ez,
|
Espainiako
gerlaz edo Frantziako okupazio armada naziaz egin zituen marrazkiak (2.000 inguru)»
|
|
|
Bilduma hau sortu zen momentuan ez zegoen Euskal Herrian horrelako ipuinik. Jarraitutako ereduei dagokienez,
|
Espainia
mailan bazeuden gaztelania eta ingelesezko liburuak. Eta Espainiatik kanpo, Frankfurtekoa bezalako azoka handietan ikusten ziren horrelakoak.
|
|
|
Jarraitutako ereduei dagokienez, Espainia mailan bazeuden gaztelania eta ingelesezko liburuak. Eta
|
Espainiatik kanpo
, Frankfurtekoa bezalako azoka handietan ikusten ziren horrelakoak. Han era horretako liburu mota ugari zegoen haurrentzako, helduentzako...
|
|
|
ERREKOR latza darama gainean Iruñeko Arrosadia auzoko Kiko Martinez Apeztegia euskal preso politikoak: urtarrilaren amaieran 21 urte bete ziren
|
Espainiako
kartzela desberdinetan dagoela. Gaur egun Murtziako espetxean dago.
|
|
|
ETAn nola sartu eta nola atera zen, Pariseko egonaldia, eta bere heriotza Ordizian. GALen atentatuak gordinki irudikatzen dira,
|
Espainiaren
interes ilunak, prentsaren jazarpena, Yoyes ETAren ikusmiran jartzeraino. Yoyesek uko egin zion komunikabideetan agertzeari.
|
|
|
Une honetan, mundu osoko 53 herrialdetan daude honelako kanpainak, hiritar guztiak arazo larri honetaz jabearazteko eta tokian tokiko gobernuak zorra deusezta dezaten bultzatzeko. Herrialde hauen artean, dagoeneko, 17 milioi sinadura bilduak dira ekimen honen alde, eta horri
|
Espainiako
Estatuan bildu diren milioi bat sinadura inguru gehitu behar zaizkio. Euskal Herrian kanpaina honek oihartzun gutxi izan du orain artean.
|
|
|
Mexikon zapatistek indigenen eskubideen alde egindako erreferenduma eredu harturik, eta Lleidan joan den udal hauteskundeetan egindako udal kontsultan arrakasta handiz burutu ondoren, kanpaina honen arduradunek Kanpo Zorra Deuseztatzeko Hiritarren Sarea eratu dute. Sare hau ari da gizarte kontsulta edo erreferenduma sustatzen, berau egitea posible den
|
Espainiako
Estatuko eta Euskal Herriko hiri eta herrietan
|
|
|
|
Espainiako
hauteskundeetarako hilabete pasatxo falta da. 1998ko urriko hauteskunde aurretik, aspaldiko urteetan ezagutu ez den eraso mediatikoaren lehen asaltoa izan bazen, oraingoa, borroka berdinaren hirugarrena da.
|
|
|
Nik berriz Aznar ikusten dut irabazle. Almuniari esango nioke espainol ona dela, eta ez duela
|
Espainiaren
interesen aurka doan ezer egingo. Berak ere gu nazionalistak garela dio; haiek beren nazionalismoa defenditzeko bitarteko militarrak dituztelarik.
|
|
|
|
Espainiako
Parlamenturako EHren abstentzio jarrera EAJren mesederako al da. Bost diputaturen ordez zazpi lor ditzakezue jeltzaleek.
|
|
|
Lizentzia kopuruak aipatzerakoan Nafarroak eta EAEk batuta 5.600 inguru lizentzia osatzen dituzte.
|
Espainian
berriz 20.194 lizentzia daude. Euskal pilotan euskaldunak nagusi ginela uste genuen.
|
|
|
|
Espainian
%3 eta Frantzian %15 Mutilekiko zein aukera dituzte neskek?
|
|
|
Hitz gutxitan esanda, oraingo demografia joerarekin jarraituz gero,
|
Espainiako
Estatuak 2050 urtean mundu osoko biztanleria zaharrena izango du, eta batez besteko adina 54 urtekoa izango da. 12 milioi etorkin ditu gaur egun biztanleria aktiboaren eta pasiboaren artean dugun proportzioarekin jarraitu ahal izateko.
|
|
|
Hori nabarmentzen da berriki egin diren Europako demografia azterketetan. Beti gertatu ohi denez, azterketa horiek egin dituztenentzat Euskal Herria ez da existitzen eta, beraz, bertako datuak
|
Espainiaren
eta Frantziaren osotasunean galtzen dira. Nolanahi ere, azterketa horiek baliagarri zaizkigu Euskal Herriko egoera ezagutzeko.
|
|
|
Gaur egungo demografiaren ondorioz, atzerriko eskulana da, eskulan ugari, europarrak ondo bizi gaitezen. Gaur egungo joerak jarraitzen badu, berrogeita hamar urte barru
|
Espainiako
Estatuko 39,6 milioiko biztanleria 30,2 milioitan geratuko da. Hori da NBEk, Biztanleria Batzordearen bidez, berriki helarazi duen mezua.
|
|
|
Bost urte inguruko epean Europako hiritarrek(
|
Espainia
, Frantzia eta Euskal Herrikoak ere) dute oraingo erretiro pentsioak jasotzen jarraitu, demografiaren beherakada zuzentzen ez bada edo etorkinekiko jokabide murriztailea aldatzen ez bada. Herrialde batzuetan, Alemanian edo Italian esaterako, epe hori hiru urtetara muga daiteke.
|
|
|
Azterketa honen arabera, Italiarekin batera,
|
Espainiako
Estatua da datozen urteotan giza kapital gehien galduko duen herrialdea. 2050ean munduko estaturik zaharrena izango da, eta batez besteko adina 54,3 urtekoa izango da, hau da, munduko batez bestekoa baino 16 urte altuagoa.
|
|
|
Horretarako herrialde garatuen irtenbide bakarra, adituek diotenez, etorkinen uholde handi bati ateak zabaltzea izango da.
|
Espainiako
Estatuaren kasuan, epe horretan 8 milioi biztanleren galera izango da, eta neurri handi batean biztanleria aktiboari dagokion galera hori orekatzeko 12 milioi langile berri dira; langile berri horiek etorkinak izango dira.
|
|
|
NBEko Biztanleria Batzordeko zuzendari Chamiek dioenez, arazoa ez da 2050 urtean zenbat europar geratuko den jakitea, baizik eta haien lan gaitasuna zein izango den ezagutzea. Une honetan, Europako batez bestekoa erretiratu bakoitzeko 4 edo 5 langilekoa da; 50 urte barru erretiroa hartu duen bakoitzeko 2 langilekoa izango da, eta
|
Espainiako
Estatuan, 1,4koa bakarrik. Honek, ulertzekoa denez, funtsezko aldaketa eragingo du lan merkatuan
|
|
|
Sasaikako langile bezala ezagutzen ditugu. Hauen artean, hala ere, gehienak
|
Espainiako
Estatuko beste herrialdetatik datoz, eta asko buhame arrazakoak dira. Batzuen eta besteen problematika antzekoa da zenbaitzutan, oso bestelakoa bestetan.
|
|
|
Beraz, 40.000 etorkin inguru bizi dela esan dezakegu, 7.000 bat Iparraldean eta gainerakoak Hegoaldean.
|
Espainiako
Barne Ministerioaren datuek diote bizileku baimena duten 30.000 atzerritar bizi dela Hego Euskal Herrian. Iparraldean, berriz, bizileku baimena 7.000 etorkinek dute; hauetatik 2.000 Espainiako Estatutik etorriak eta gainerakoak gehien bat magrebtar eta portugesak.
|
|
|
Espainiako Barne Ministerioaren datuek diote bizileku baimena duten 30.000 atzerritar bizi dela Hego Euskal Herrian. Iparraldean, berriz, bizileku baimena 7.000 etorkinek dute; hauetatik 2.000
|
Espainiako
Estatutik etorriak eta gainerakoak gehien bat magrebtar eta portugesak.
|
|
|
|
Espainiako
Legebiltzarrak onartu berri duen Atzerritartasun Legeak etorkinentzat zenbait hobekuntza ekarri badu ere, oso urrun da oraindik euren nahikarietatik eta hauek duintzat hartzetik. Egia da orain babes ofizialeko etxebizitzak izateko, lan eskaintza publikoetan edota hezkuntza bekak eskuratzeko eskubidea dutela, baina hauek guztiak indarrean jartzean traba burokratiko asko izaten dituzte eta azkenerako ez dira aplikatzen.
|
|
|
Burutu ondotik ordea, aukera urria dago «prime time»an eman dezaten. Hori dela eta, ezinezkoa da
|
Espainia
edo Euskal Herriko ekoizpenak Britainia Handia, Frantzia, Alemania edo Estatu Batuen pare jartzea. Eta ikusitakoaren arabera, ez dirudi epe erdira jokamolde hori aldatzeko prest daudenik.
|
|
|
Ez naiz hasiko arrazoi zehatzak aletzen, nahikoa baita galdera honela planteatzea: mundu osoan biblioteka sistema guztien buruan biblioteka nagusi bat jartzen bada, areago,
|
Espainiako
Erresumako erkidego autonomo guztietan sistemaren burua izateko biblioteka bereziak sortzen badira, ez ote da izango ezinbestekoa delako. Ala pentsatu genuke Euskal Herrian inon baino aurreratuagoak gaudela, hain aurreratuak non eta leku guztietan behar dena hemen ez dugun behar?
|
|
|
HONEZ gero irakurleak garbi izan luke Katalunian, orain dela hogei urtetik hona inolako eskandalurik gabe posible izan dena, ez dela hemen ezinezko.
|
Espainiako
Konstituzioaren arabera ez behintzat. Bestela, ez dut ulertzen zergatik inork ez dituen Epaitegi Konstutizionalera eraman Kataluniako 1981 eta 1993ko legeak.
|
|
|
Hiru urtetan hiru hauteskunde garrantzitsuren lekuko izango gara: 1998ko urrian EAEko autonomikoak, 1999ko ekainean udal eta foru hauteskundeak, eta oraingoan
|
Espainiako
Parlamentua erabakiko dutenak. Bakoitzak bere pipermina izan du:
|
|
|
|
Espainia
mailan ezaugarri nagusiena alderdien aliantzetan dago, PSOE eta IU bakoitza bere aldetik aurkeztuko bada ere, gobernua eskuratzeko hitzarmena lotu baitute aldez aurretik, ordura arte erabateko segurtasuna zuen PP artega jarriz.
|
|
|
Emaitzak ikusi behar, baina leku askotan ez da samurra izango eragin hori zein den ikustea, deialdi aktibo honez gain, abstentzioak gorabehera handiak izaten ditu eta. Edozein modutan ere, azken urteetan,
|
Espainiako
Legebiltzarrerako hauteskundeetan izaten da txikien abstentzioa (96koetan% 27, 2), adituen ustez alderdi estatalistek beren hauteslegoa hobeto motibatzen dutelako. Hauteskunde motagatik, EHren abstentzio deiaren eragina neurtzeko erreferentzia garrantzitsuenetako bat bezala hartuko da azken hori.
|
|
|
Fernando Buesa eta Jorge Diezen hilketak ere bapo baliatu dituzte EAJ eraso mediatikoen erdigunean jartzeko.
|
Espainiako
Elizaren ordezkariak ere, beren neutraltasun itxura gordez baina lerro artean argi aditzera emanez, ez dira eraso honetatik kanpo geratu:
|
|
|
Duela hilabete batzuk, ez zegoen inolako itxaropenik Euskal Herritik hain hurbil dagoen Garoñako zentral nuklearra eta
|
Espainiako
Estatuan dauden beste zortzi zentral nuklear itxiarazteko. Esan beharra dago zentral nuklear horietan partaidetza garrantzitsua duela Iñigo de Oriolek zuzentzen duen Iberdrola euskal enpresak.
|
|
|
Esan beharra dago zentral nuklear horietan partaidetza garrantzitsua duela Iñigo de Oriolek zuzentzen duen Iberdrola euskal enpresak. Baina,
|
Espainiako
Gobernuko Lehendakaritzarako hautagai den Joaquin Almuniak orain dela bi hilabete adierazi zuenez, bera Moncloara iritsiko balitz, zentral horiek, pixkanaka, 2015 urterako ixteko prest legoke. Horrek itxaropenari leiho bat zabaltzen dio energia nuklearra baztertu eta energia berriztagarriaren alde egin nahi dutenentzat.
|
|
|
|
Espainiako
Estatuan zehar dauden gainerako zentral nuklearrak, beste zazpi megawattetik gora dituzte, hau da, Espainiako Estatuko kontsumoaren heren bat, hemendik 2015 urtera bitartean itxiko lirateke, pixkanaka. Zazpi zentral nuklear horiek honako hauek dira:
|
|
|
Espainiako Estatuan zehar dauden gainerako zentral nuklearrak, beste zazpi megawattetik gora dituzte, hau da,
|
Espainiako
Estatuko kontsumoaren heren bat, hemendik 2015 urtera bitartean itxiko lirateke, pixkanaka. Zazpi zentral nuklear horiek honako hauek dira:
|
|
|
Erregeak, dukeak... atzerritarrak eta bertakoak igaro dira bertatik. Jaime Fuentecillak idatzitako" Las carreras de caballos en
|
España
" ean oinarrituz Donostian jazotako pasadizoak laburbildu ditugu.
|
|
|
Donostiako Hipodromoaren irekierarekin batera hasi zen zaldi lasterketen" Urrezko Garaia". Baina 1919an gerra amaitu zenean atzerritarrek alde egin zuten,
|
Espainiako
zaldi kopurua %50era murriztuz.
|
|
|
Begira bestela zer gertatzen ari den Estatu Batuetan aspalditik, azkenean bi partidu besterik ez daudela aukeran eta, azken finean, bertako askok eta askok diotenez, berdin dela bat zein bestea aukeratzea. Eta orain
|
Espainian
gertatu dena ikusita, badirudi bi partidu horietatik bat besterik ez dela bizirik geratu, bestearen porrotaren ostean.
|
|
|
MAIATZAREN 8an banatuko dira
|
Espainiako
Max antzerki sariak. Hautagai izendatu dituzte Tanttaka, Helena Pimenta zuzendaria eta Ur Teatroa.
|
|
|
|
Espainian
saltzen diren eguzkitako antiojoen %80 ez dira eraginkorrak, beroien kristalek kolorea besterik ez dutelako eta ez dute izpi ultramoreetatik babesten. Eta noski, horrek arrisku handia dakar begien osasunerako, argitaratutako komunikatu batean Zientzia Bisualen Institutuak (INCIVIk) salatu zuen bezala.
|
|
|
|
Espainiako
1978ko Konstituzioak indarrik gabe uzten ditu 1839an eta 1876an Gipuzkoa, Bizkaia, Araba eta Nafarroaren aurka ateratako legeak. Pentsa, Espainiako Konstituzioa bera 140 urte lehenago zegoen gatazka bati buruz ari da hizketan.
|
|
|
Espainiako 1978ko Konstituzioak indarrik gabe uzten ditu 1839an eta 1876an Gipuzkoa, Bizkaia, Araba eta Nafarroaren aurka ateratako legeak. Pentsa,
|
Espainiako
Konstituzioa bera 140 urte lehenago zegoen gatazka bati buruz ari da hizketan. Horrez gain, Estatutuaren Bigarren Xedapen gehigarriak dioenez, Estatutua onartzeak ez du esan nahi Euskal Herriak bere historian zehar izan dituen eskubideei uko egiten dienik.
|
|
|
EAJ, EH, PSOE eta EA. Gero, ordea, Europa eta udal hauteskundeetan espero baino emaitza hobeak lortu zituen eta ahaztu egin zitzaion hauteskundeen aurretik agertutako iritzia. Hori guztia
|
Espainiako
hauteskundeetan beste emaitza batzuk izango zituen itxaropenarekin. Hori gertatu izan balitz, urrats handia zatekeen.
|
|
|
Hemen alde bakoitzak jakin behar du zer egiten duen. ETAk jakin behar du azken hauteskundeei begira
|
Espainiako
nazionalismoaren alderdi gogorrenaren botoa erabat areagotu duela. BBCri eta ETBri, borroka armatua amaitu dela baina gatazka konpondu ezean datozen belaunaldiek berriz armei hel diezaieketela adierazi zien ETAk; handik sei hilabetera su etena apurtzea ez dugu ulertzen.
|
|
|
Enpresetan erabiltzen diren gai edo substantzia toxikoek 8.500 langileren heriotza eragiten dute urtero
|
Espainian
, osagai horiekin edukitako kontaktuak eta horiekiko esposizioak dakartzan gaixotasunen ondorioz, Comisiones Obreras (CCOO) sindikatuak aurkeztu eta Ingurugiroko Agentzia Europarrak (AEMAk) jasotako datuen arabera.Produktu kimiko arriskutsuen erabilerak (eta kanpora askatzeak) badu eraginik baita langileen ugaltzeko gaitasunean ere. Kalkuluen arabera, 70eko hamarkadatik hona gizonezko langileen esperma mililitroko espermatozoideen kopurua ia milioi batean gutxitu da, eta Espainian gauzak horrela jarraituz gero, horrek ia erabateko antzutasuna ekarriko luke berrogeita hamar urte barru.Dena den, jende arruntarentzat eta horien artean gutariko gehienak sartzen gara, arrisku toxikoa, mende amaiera honek uzten duen herentziarik okerrenetako bat, ia ezezaguna da.
|
|
|
Enpresetan erabiltzen diren gai edo substantzia toxikoek 8.500 langileren heriotza eragiten dute urtero Espainian, osagai horiekin edukitako kontaktuak eta horiekiko esposizioak dakartzan gaixotasunen ondorioz, Comisiones Obreras (CCOO) sindikatuak aurkeztu eta Ingurugiroko Agentzia Europarrak (AEMAk) jasotako datuen arabera.Produktu kimiko arriskutsuen erabilerak (eta kanpora askatzeak) badu eraginik baita langileen ugaltzeko gaitasunean ere. Kalkuluen arabera, 70eko hamarkadatik hona gizonezko langileen esperma mililitroko espermatozoideen kopurua ia milioi batean gutxitu da, eta
|
Espainian
gauzak horrela jarraituz gero, horrek ia erabateko antzutasuna ekarriko luke berrogeita hamar urte barru.Dena den, jende arruntarentzat eta horien artean gutariko gehienak sartzen gara, arrisku toxikoa, mende amaiera honek uzten duen herentziarik okerrenetako bat, ia ezezaguna da. Merkatu europarrean 70.000 gai toxiko komertzializatzen dira, eta gehienetan, gizaki eta gainerako organismo bizidunentzat landare eta animalientzat dituzten eragin kaltegarriak ez dakizkigu zein diren.
|
|
|
Euskal Herrian Euskarazek, martxa honen bidez, Euskal Herri osorako legeri berri bat aldarrikatu nahi izan du, gaur egun Frantziako eta
|
Espainiako
Estatuetako legeriek ezartzen duten zatiketa gaindituz. Unai Brearen hitzetan,
|
|
|
Euskararen ofizialtasunaren aldeko martxak arazoak izan zituen Nafarroa igarotzerakoan.
|
Espainiako
Gobernuak Nafarroan duen ordezkariak, Francisco Javier Ansuategik, Lesaka eta Bera arteko etapa debekatu zuen, legez kanpokoa zela argudiatuz. Hori dela eta, Goardia Zibilak eten egin zuen.
|
|
|
Euskal enpresa garrantzitsu bi, BBVA eta Iberdrola, zeharo murgilduta daude mundu berri honetan eta proiektu zehatzekin. Interneten negozioak egiteko Uno e
|
Espainiako
Estatuko aurreneko ziberbankua eta Kristina izeneko kontsultategia ere apustu honen erakusgarri dira. Banco Guipuzcoanok iragarri berri duenez, bankuaren jatorriko etxetik bereiziriko on line banku bat sortzeko erabakia hartu du halaber.
|
|
|
BBVAren proiektua edo, hobe esan, errealitatea da Uno e.com izena duen ziberbankua. Soilik Internet bidez lan egingo duen aurreneko bankua da
|
Espainiako
Estatuan.
|
|
|
Ziberbanku berria iragan otsailaren 14an gauzatu zen, 10.000 milioi pezetako baliabideekin, eta hasiera batean
|
Espainiako
Estatuan jardun ondoren, Frantzian, Portugalen, Estatu Batuetan eta Hego Amerikan (batez ere Mexikon, Brasilen, Argentinan eta Txilen) egin nahi du sarrera. Banku berriak urtearen amaieran 90 langilez osaturiko plantila eta 2003 urterako milioi bat bezero edukitzea ditu helburu nagusi.
|
|
|
Bezero kopuru horrek bankuak jardungo lukeen lurraldeetako merkatu kuotaren %13ko batez bestekoa islatuko luke.
|
Espainiako
Estatuari begira, berriz, ziberbanku berri honek 275.000 bezero bereganatu nahi ditu datozen hiru urteetan, merkatu kuotaren %25era iristeko xedean.
|
|
|
Kristina sozietateak
|
Espainiako
Estatuko sarean dagoen merkatuaren parte handi bat okupatu nahi du oraindik behar bezala garatuta ez dagoen arlo batean. Kontsultategi enpresa sortzaile antzeko bat sortu nahi dute Interneten negozioa egin nahi duten konpainia handiei soluzio integralak eskaintzeko xedez.
|
|
|
Jon, Unai eta Paul Elosegik duela soilik hiru urte sortu zuten 500.000 pezetarekin (20.000 libera), eta beren biziko negozioa egin dute. LibertySurf enpresa frantsesak (http://www.liberty surf.fr) atariaren atal bat erosi du 6.000 milioi pezetatan
|
Espainiako
Estatu osora zabaltzeko xedez. Elosegitarrek %0, 23ko partaidetza izango dute konpainia frantsesean, 1.300 milioi pezeta jasoko dituzte eskudirutan eta enpresa gestionatzen jarraituko dute, kapitalaren %49 kontrolpean edukitzeaz gainera.
|
|
|
Hispavista atari zaharrenetako bat da eta, inkesten arabera,
|
Espainiako
Estatu osoan gehien bisitatzen diren hamar web orrien artean dago, hilabetean 13tik gora milioi orri bisitatzen baitira
|
|
|
Europaren baitan
|
Espainiako
Estatuak duen potentziala garrantzitsua dela ematen du, Interneten erabiltzen den hizkuntza ingelesa izan arren, Europako beste estatuek ez dituzten aukerak ematen baitizkio Hego Amerikako merkatuak Espainiako Estatuari. Adituen arabera, Hego Amerikako merkataritza elektronikoak egun 26.000 milioi pezeta mugitzen baditu, ia 1,3 bilioi pezeta mugituko ditu 2003 urtean.
|
|
|
Europaren baitan Espainiako Estatuak duen potentziala garrantzitsua dela ematen du, Interneten erabiltzen den hizkuntza ingelesa izan arren, Europako beste estatuek ez dituzten aukerak ematen baitizkio Hego Amerikako merkatuak
|
Espainiako
Estatuari. Adituen arabera, Hego Amerikako merkataritza elektronikoak egun 26.000 milioi pezeta mugitzen baditu, ia 1,3 bilioi pezeta mugituko ditu 2003 urtean.
|
|
|
Adituen arabera, Hego Amerikako merkataritza elektronikoak egun 26.000 milioi pezeta mugitzen baditu, ia 1,3 bilioi pezeta mugituko ditu 2003 urtean. Asociacion Española de Comercio Electronico (AECE) elkarteak emaniko datuen arabera, merkataritza elektronikoak 8.500 milioi pezeta mugitu ditu 1999an
|
Espainiako
Estatuan. Iturri horren esanetan kopuru hori 255.000 milioikoa izango da 2002 urterako.
|
|
|
Hala eta guztiz ere, taularen behin betiko egiturak eraman du hasiera batean aitorpena nahitaez egiteko zehaztutako 5 milioiko kopurua 3 milioitan uztea. 1,2 milioi pezetakoa da
|
Espainiako
Estatuko beste lurraldeetan zehaztutako muga. Bizkaiko Ogasun saileko arduradunen ustez, zenbat eta gehiago murriztu atxikipenak, orduan eta aitorpen positibo (ordaindu beharra) gehiago daude eta aitorpen negatibo (itzuli beharra) gutxiago; horrexegatik estutu behar izan da aitorpena aurkeztetik libre geratzeko muga.
|
|
|
Orain, EGMren arabera, %20ko igoera izan du abenduko azken datuekiko. Bestalde, enpresa honen azterketan ikusten denez,
|
Espainian
SER besteek baino askoz entzule gehiago ditu. " Deigarria da COPE, Onda Cero edo Radio Nacionalek izan duten beherakada" azaltzen digu Karmele Eraso Herri Irratiko gerenteak.
|
|
|
Marrubiak sartu dira dagoeneko gure sukaldeetan. Itxura ederra izan arren ordea,
|
Espainiako
hegoaldetik ekarri ohi diren marrubi handiek ez dute basati txikiek adina zapore. Ardo botilak eta itxurako esne gain espraiak astintzen hasi dira sukaldeetan urrutiko lurraldeetatik etorritako marrubien dantzan.
|
|
|
Pasqual Maragallek ohartarazi duenez, Jose Maria Aznarrek PSOE harritu eta gainditu lezake,"
|
Espainia
anitza" ren onarpena praktikan jarriz gero.
|
|
|
Hori baieztatzeko, hurrengo urteetan PPk eta Aznarrek gehiengo osoa nola erabiltzen duten ikusi da. Edonola ere,
|
Espainiako
Gobernuak autonomien eredua behin betiko itxi du, bereziki Euskadi eta Kataluniari dagokionean. Behin betiko itxi du, ez soilik eskuduntzak osatzeko, baizik eta gizarte hauetako gehiengoak onartua izan dadin, eta hori adostasun handienaz egin da.
|
|
|
Egia da, EAEn oraindik minoria bat ez dago gustura oraingo marko honetan; minoria honek EAJ herrestan eraman du azkenaldi honetan eta beste marko juridiko politiko bat exijitzen du.
|
Espainiako
Gobernu batek (konbentzitua nago PPko Gobernuak egingo duena) oraingo marko juridiko eta politikoa defendituko du, edozein kasuan. Etorkizunean egin dena, Konstituzioaren eta Estatuaren garapenaren markoan egin da.
|
|
|
Batez ere, gure estatuaren ideia ongi komunikatu behar dugu, herritarrek ezagut dezaten guk zer ulertzen dugun estatu nazionalanitzaren ideiaz. Beti ere,
|
Espainiako
Estatuaren barne delarik. Hori da gure apustua.
|
|
|
Su eten garaian
|
Espainiako
Gobernuaren ardura zuenarekiko errespetu handienarekin PSOEk zenbait unetan iradokizun eta kritika publikoren bat egin zuen su etenaren kudeaketari buruz. Fernandoren esaldi hori hortxe koka daiteke.
|
|
|
|
Espainiako
Parlamenturako hauteskundeen ostean IU EBkoek eurekin egin duzuen akordioa traizionatu izanaz akusatu zaituztete. Arabako Jose Vicente Cos batzarkideak, kasu.
|
|
|
Horrez gain, igandean, azken egunean, La Pamplonesak kontzertu pedagogiko bat burutu zuen" Jazza familian" izenburupean. Aurtengo jaialdian gainera, Canal Street Jazz Bandek,
|
Espainiako
talderik zaharrenak, dixieland erritmoz beteriko ikuskizuna eskaini zuen.
|
|
|
instituzionalak, politikoak, sindikalak, sozialak... bere baitan herri honen gehiengoaren iritzia eta borondatea islatzen dituztenak. Baina hala ere,
|
Espainiako
eta Frantziako gobernuek trufa eta muzin egin diote behin eta berriz euskal gizartean nagusitu den aldarrikapenari. Ondorioz, jokoan dagoena ez da soilik euskal presoen eskubideen berma (berez garrantzitsua dena), baizik eta Euskal Herriaren hitza eta erabakia ere jokoan dago.
|
|
|
|
Espainiako
Estatuko hizkuntza guztietan zabalduko da, ezta?
|
|
|
Baina
|
Espainia
bertako enpresa askok ere nazioartekoen jokaera bera du. Gallina Blanca Purinak adibidez, hamar hizkuntza erabiltzen ditu pentsuen osagaiak eta elikagarritasun balioak adierazteko.
|
|
|
Eroskik ordea, Consumer produktuen apustua egiten du. Hemen eta
|
Espainian
produktu hauek euskara, galiziera, katalana eta gaztelania erabiltzen dute. Consumer en antzera, honelako konpromisoak hartzen hasi diren beste enpresa batzuk ere badira:
|
|
|
HEGOALDEAN gertatutako kale borroka kasuak
|
Espainiako
Entzutegi Nazionalak epaituko duela erabaki du auzitegi horretako Penaleko Bigarren Epaitegiak. Kale borrokarekin lotutako epaiketa bat medio, Iñigo Iruin abokatuak, kasu hauek lurralde auzitegietan epai zitezen eskatu zuen, terrorismo delituaren tipifikazioak erakunde baten beharra duelako eta kasu hauetan ez zegoela horrelakorik argudiatuz.
|
|
|
|
Espainiako
Senatuak, CiU alderdiak euskara, galiziera eta katalana pleno guztietan erabili ahal izateko proposamena atzera bota zuen iragan astean. Horren ordez," hizkuntza autonomikoen" erabilera areagotzeko konpromisoa hartu zuen.
|
|
|
Hain zuzen, saioa asmatu zuen Endemol enpresa holandarra erosi duen arren, Tele hilabete aurreratu egin zitzaien" Big Brother" en eskubideak erosteko. Hori gutxi balitz, Endemol en jabe bihurtzean,
|
Espainiako
Zeppelin ekoiztetxea erosketaren baitan zegoen, zeina aldi berean, Gestmusic (Trinca musika taldekoena da) ekoiztetxeko adar bat den. Hau da," Gran Hermano" ren ekoizlea den Zeppelin ere Endemol en baitan dago.
|
|
|
Beste 28 hautagaien artean izan da aukeratua Guggenheim museoa. Horien artean,
|
Espainiako
hiru zeuden: Gironako Zine Museoa, Gijongo Ferrokarrilena eta Bartzelona Hiriko Historia Museoa.
|
|
|
\ 1998an Gaixotasunaren Eragin Tasa (kasuak/ milioi bat biztanle) EAEn 112koa zen, eta 75ekoa Nafarroan. Europako estatuekin konparatuz, tasarik altuenak
|
Espainiak
(93,4) eta Portugalek (81,8) zituzten, eta Finlandiak (3,2) eta Irlandak (3,6), berriz, baxuenak.
|
|
|
Logotipo berria Zarauzko Euskal.com TV enpresak sortua da. Iker Treviño, Niko Vazquez eta Belen Ibarrola sortzaileen egitasmoa izan zen lehiaketa publikoaren irabazlea,
|
Espainiako
beste zenbait lan gailenduz. Oraingo logoa lortu arte ordea, berrehun zirriborrotik gora egin zituztela esan behar.
|