|
2002
|
|
|
Ukatu ere ukatu da, garai hartan euskalhistoriarik zegoenik. XIX. mendera jauzia eginez,
|
Espainian
nazio politiko bakarrazegoela adierazteko ekin zioten historia nazionalak idazteari, eta XIX. mende bukaeran Canovas del Castillo-k bultzatu zuen halako proiektua. Egon ziren bestelako asmoak ere, adibidez, Pi i Margall ek idatziak, Espainiaren ikuspegi askotarikoa eta federala azpimarratzen zutenak.
|
|
2003
|
|
|
PSOEk arazo larria du, Katalunian esaten dugu Espainia eta hormaren artean daudela, eta hori oso deserosoa da eurentzat. Santillana del Mar en egin duten txosten horretan
|
Espainia
naziotzat definitzen dute, eta hori euren arazoa da, ez gurea. Katalunian, PPk ezik, mundu guztiak onartzen du naturaltasun handiz Katalunia nazioa dela.
|
|
|
Bere izena daraman Fundazioa (Fundacion Canovas del Castillo) Fragak sortu zuen, Alianza Popularraren sortzaile berak, Gernikako Estatutua gaitzetsi eta haren aurka borrokatu zenak, alegia. Fundazio horren gaurko presidentea Aznar da eta 1999an Canovasen lan guztien argitalpenaren aurkezpenean, Aznarrek berak adierazi zuen oraindik zein loturik sentitzen den haren
|
Espainiaren
nazio kontzeptuarekin.
|
|
2004
|
|
|
Biak, uste dut, beharrezkoak dira. Beharrezkoa da
|
Espainian
nazio bat baino gehiago daudela onartzea »gero hortik ondorioak ateratzeko, baina baita gertakari horren garrantzia erlatibizatzeko ere»; eta premiazkoa da espainiar nazionalismoaz mintzatzea »eta, beharbada, horretarako ikuspuntu pribilegiatua dugu euskaldunok, oraindik orain plazaratu izan den liburu batek erakusten duenez». Dena dela, baliteke balizko erreforma hori gauzatzea, ez baita gauza batere ziurrik.
|
|
|
1978ko Aberri Egunean, euskal hiriburuetan" Konstituzioan Autodeterminazioa" zioten pankarten atzean PSOEkoak zein PCEko buruzagiak kaleratu baziren ere, Madrilgo Gorteetan eskubide horren aurka bozkatu zuten. Konstituzioaren 2 artikulua,"
|
Espainiako
Nazioaren batasun disolbaezina" rekin batera" nazionalitate eta erregioentzat autonomia" bermatzen duena, izanen zen ordutik aurrera beraien politikoa. Deszentralizazio gisako autonomiak onartzeko prest zeuden, baina haruntzago joan zitezkeen herri eskubideak inolaz ere ez.
|
|
2005
|
|
|
Aukera historikoa baitaukagu esaldia gastatu ez baldin bada behintzat XIX. mende hasieratik Cadizeko Gorteetatik hain zuzen ere piztu zen euskal gatazkari konponbidea eskaintzeko. Garai hartan ezarri zen
|
Espainiaren
nazio subiranotasun zatiezina, eta gure herriaren ukapen bortitza.
|
|
|
Espainiako Alderdi Sozialistak Diputatuen Kongresuan murrizketa zorrotza iragarri du. Alderdi konstituzionalistentzat
|
Espainiako
nazioaren borondatetik kanpo ez dago demokraziarik. Mendeetako errealitatea behin eta berriro baieztatzen da.
|
|
|
Horregatik, herri ikuspegia esaten dugunean, gizartean islatzen zaiguna, abiapuntutzat hartu behar dugu, herri eta gizartea multzo berekoak baitira.Badago gai bat, besteak beste, historia nazionalari buruzkoa. Estatu nazioak XIX. mendean eraiki eta antolatu zirenean,
|
Espainian
nazio politiko bakarra zegoela adierazteko historia nazionalak idazteari ekin zioten. Horra XIX. mende bukaeran Cánovas del Castillok bultzatu zuen proiektua.
|
|
|
Ni espainoltzat hartu naute ia beti eta espainolak toki gehienetan oso gutxietsiak dituzte.
|
Espainia
nazio behartsua da eta behartsua inon ez da ohoratua.
|
|
2006
|
|
|
Dagoena egon Espainia Estatua da, konkistaren eta krimenaren produktua. Hori zilar eta zetaz beztitzeko –legitimazioa mailegatzeko, horrexen biluzi baitago– liberalek
|
Espainia
Nazio mitiko bat demokratiko samarra asmatu dute, Menéndez Pelayok berehalaxe beste mitologia batekin tradizionalista eta katolikoa lurrazpiratu diena, hau ofizialdu baitu irakaskuntza frankistak luzaro, gaurdainoko ondare zabala utziz.
|
|
|
Anartean, Espainia Estatu horren eta horren antolaeraren razionalitate bakarra, eta guztia, autonomikoa deritzonean ere, bortxa eta inposizio historia batena dela huts hutsik, pentsatuko duzu. Eta propaganda eta gezurraren razionalitatea
|
Espainia
Nazio horren mitologia guztia. Estatuek indartsu diraute, baina Estatuaren zentzuak ez, Estatu Nazioa soberan dago.
|
|
|
Estatuek indartsu diraute, baina Estatuaren zentzuak ez, Estatu Nazioa soberan dago. Ez du merezi historiaren martxak adina kritika razionalak ere funditua duten
|
Espainia
Nazioaren mito fundamentalista horri eusten tematzea. Nazioak gu gara.
|
|
|
Durán ek erromantze primitiboak, barbaroegiak oraindik bere gustuarentzat, ez zituen arima espainolaren guztiz duinak ebazten. ...puó pensare che in questa posizione avesse una certa parte l’orgoglio nazionale che impediva a Durán d’accettare come piene espressioni dello spirito spagnolo opere che egli giudicaba rozze (tale è il suo giudizio su gran parte dei caballerescos e históricos) e che molto spesso rivelavano aperte influenze straniere e perfino classiche" 30 Europan, Italia eta Frantzian batik bat,
|
Espainia
nazio atzeratu eta pataritzat eman ohi zen arestian (literatura erromantiko frantsesak irudi hori kultibatzen –Carmen– jarraituko du); espainolek jada orduan munduko imintzio guztiak egiten zituzten modernoak eta europarrak agertzeko. Ezin zuten, bada, onartu, erromantze trakets batzuk arima espainolaren espresio tipikoa eta jatorra izan zitezkeenik.
|
|
2007
|
|
|
|
Espainiako
nazioak, justizia, askatasuna eta segurtasuna ezarri, eta hura osatzen duten guztien ongia sustatu nahi du, eta, bere subiranotasuna erabiliz, hurrengo borondatea aldarrikatu du:
|
|
|
Konstituzioa
|
Espainiako
nazioaren batasun zatiezinean oinarritzen da, hura baita espainiar guztien aberri erkide eta banaezina; Konstituzioak aitortu eta berkubidea, bai eta nazionalitate eta erregio horien guztien arteko elkartasuna ere.matu egiten du Espainia osatzen duten nazionalitate eta erregioen autonomia es
|
|
|
1978ko Konstituzioaren hitzaurrean testuan definitutako araubide politikoaren funtsezko oinarriak jaso dira. Testuaren arabera,
|
Espainiako
nazioak, justizia, askatasuna eta segurtasuna ezarri, eta hura osatzen duten guztien ongia sustatu nahi du, eta, bere subiranotasuna erabiliz, hurrengo borondatea aldarrikatu du:
|
|
|
Hala ere, gaur egun, doktrinaren ustez, nazioaren subiranotasunaren eta herriaren subiranotasunaren arteko bereizketak ez du inolako birtualtasun praktikorik, eta sufragioa herrialde demokratiko guztietan unibertsala denez, «nazio» kontzeptua eta «herri» kontzeptua ez dira bereizi behar. Horrenbestez, 1.2 artikulua interpretatzeko giltzarria ez da nazioaren subiranotasuna eta herriaren subiranotasuna bereiztea, gaur egun horrek ez baitu oinarririk; horren ordez,
|
Espainiako
nazioa bakarra den eta estatuaren subiranotasuna ere bakarra eta zatiezina den edo, bestela, beste subiranotasun eta nazio batzuei buruz hitz egitea ere posible den zehaztu behar da (gogoan izan, adibidez, «nazio», «erkidego», «erkidego nazional» edo «herri» kontzeptuen inguruan sortutako polemika, subiranotasunaren titular diren heinean. Gai horrek lerro asko eta asko idaztea eragin du, esaterako Kataluniatik edo Euskaditik datozen proposamen ezagunei lotuta).
|
|
|
Konstituzioaren 2 artikuluan,
|
Espainiako
nazioaren batasuna jaso da (Konstituzioa Espainiako nazioaren batasun zatiezinean oinarritzen da, hura baita espainiar guztien aberri erkide eta banaezina) eta Espainia osatzen duten nazionalitate eta erregioen autonomia eskubidea aitortu eta bermatu da, bai eta horien guztien arteko elkartasuna ere. Espainiako nazioaren batasuna zer den ulertzeak ez ditu interpretazio arazo handiak planteatzen, nahiko argi baitago zer esan nahi izan zuen konstituziogileak; hala ere, nazionalitate eta erregioen autonomia eskubidea ez zen behar den moduan zehaztu, eta horren eraginez, askotariko interpretazioak egin dira, eta gaur egun ere eztabaida bizi bizi dago.
|
|
|
Konstituzioaren 2 artikuluan, Espainiako nazioaren batasuna jaso da (Konstituzioa
|
Espainiako
nazioaren batasun zatiezinean oinarritzen da, hura baita espainiar guztien aberri erkide eta banaezina) eta Espainia osatzen duten nazionalitate eta erregioen autonomia eskubidea aitortu eta bermatu da, bai eta horien guztien arteko elkartasuna ere. Espainiako nazioaren batasuna zer den ulertzeak ez ditu interpretazio arazo handiak planteatzen, nahiko argi baitago zer esan nahi izan zuen konstituziogileak; hala ere, nazionalitate eta erregioen autonomia eskubidea ez zen behar den moduan zehaztu, eta horren eraginez, askotariko interpretazioak egin dira, eta gaur egun ere eztabaida bizi bizi dago.
|
|
|
Konstituzioaren 2 artikuluan, Espainiako nazioaren batasuna jaso da (Konstituzioa Espainiako nazioaren batasun zatiezinean oinarritzen da, hura baita espainiar guztien aberri erkide eta banaezina) eta Espainia osatzen duten nazionalitate eta erregioen autonomia eskubidea aitortu eta bermatu da, bai eta horien guztien arteko elkartasuna ere.
|
Espainiako
nazioaren batasuna zer den ulertzeak ez ditu interpretazio arazo handiak planteatzen, nahiko argi baitago zer esan nahi izan zuen konstituziogileak; hala ere, nazionalitate eta erregioen autonomia eskubidea ez zen behar den moduan zehaztu, eta horren eraginez, askotariko interpretazioak egin dira, eta gaur egun ere eztabaida bizi bizi dago.
|
|
|
Amaitzeko, esan behar da autonomia erkidegoen autonomiarako eskubideak ahalmenen eta botereen sorta bat jaso arren, horiek nahitaez mugatuak direla,
|
Espainiako
nazioaren batasunaren barruan sartzen direlako. Autonomia erkidegoen ahalmen eta botere horiek ez ditu Konstituzioak zuzenean esleitzen.
|
|
|
|
Espainiako
nazioa Nación española
|
|
|
Nación española
|
Espainiako
nazioa
|
|
|
Europako Erkidegoko atzerritarren kasuan, horien egoera
|
Espainiako
naziokoekin homologatu da. Europako Erkidegokoak ez diren atzerritarren kasuan, ALOren 5 artikuluan ezarri da Espainian modu erregularrean dauden atzerritarrak (hau da, Legearen II. tituluan ezarritakoarekin bat etorriz) nazioko lurraldean zehar askatasunez zirkulatzeko eskubidea dutela eta bizilekua askatasunez hauta dezaketela, tratatuetan eta legeetan ezarritako edo agintari judizialak adostutako mugak kontuan hartuta (kautela izaerarekin edo zigoredo estradizio prozedura baten barruan, atzerritarrak egotziaren, biktimaren edo lekukoaren izaera duenean, edo epai irmoaren ondorioz).
|
|
|
|
Espainiako
naziokoen estradizioari dagokionez, tradiziozko printzipioa naziokoak atzerriko estatuetara ez estraditatzea eta horiek Espainian epaitzea zen. Zernahi gisaz, nazioarteko tratatu batzuk direla bide, Espainiako herritarrak hirugarren estatuetara estraditatzea posible da, betiere, estatu horiek Espainiako bermeekin homologatu daitezkeen bermeak dituztenean, eta kasuan kasuko estradizio tratatuan hala ezarrita dagoenean (martxoaren 23ko 87/ 2000 KAE).
|
|
|
Printzipioei dagokienez, nahitaez aipatu behar dira hiru: nazioaren subiranotasuna (hitzaurrean argi ezarri zen
|
Espainiako
nazioak eta, horren izenean, Gorte konstituziogileek eman eta sendetsi zutela Konstituzio berria), gizonezkoen sufragio orokorra (1868ko azaroaren 9ko Dekretutik indarrean zegoen, eta Gorte konstituziogileen hautaketan aplikatu zen), eta Konstituzioaren lehenengo tituluko eskubideen adierazpen oso eta berritzailea, hogeita hamaika artikulurekin. Lehenengo titulu hori sakon aztertzea komeni da.
|
|
|
Iraultza Loriatsuan lortutako askatasuna eta demokrazia zaintzea, sistema federala ezartzea eta botereen banaketa bermatzea. Printzipio demokratikoa aztertuz gero, nazioaren subiranotasuna aldarrikatu zen (hitzaurrean ezarritakoaren arabera,
|
Espainiako
nazioak eman eta sendetsi behar zuen Konstituzioa, eta, gainera, 42 artikuluaren arabera, subiranotasuna herritar guztiengan zetzan eta sufragio orokorraren bidez hautatutako Errepublikako erakunde politikoek egikaritzen zuten herritar guztiak ordezkatuz). Askatasunen bermeari lotuta, konstituzio testuak liberalismo oso aurrerakoiaren aldeko apustua egin zuen:
|
|
|
Printzipio demokratikoa nonahi agertzen zen: 1876ko Konstituzioko barne Konstituzioaren teoriaren aurrez aurre, subiranotasuna Espainiako herrian edo
|
Espainiako
nazioan zetzan. Aberastasunaren araberako sufragioaren aurrez aurre, sufragio orokorra.
|
|
|
Hitzaldia Agustín de Argüellesek egindakoa izan arren, Cádizko Gorteen iritzi kolektiboa adierazten du eta konstituzio testuaren azalpen eta justifikazio luzea da. Ezaugarri nagusiei dagokienez, lehenengo eta behin, jatorria zalantzarik gabe herrian duela esan dezakegu,
|
Espainiako
nazioa baita, Gorte «nagusi eta apartekoen» bidez, bere buruari Konstituzioa ematen diona, beste inongo boterek parte hartu gabe (erregeak ez zuen idazketan parte hartu eta Erregeordetzak, erregea Espainiatik kanpo baitzegoen, testua argitaratu besterik ez zuen egin). Bigarren, konstituzio oso luzea da, izatez, 384 artikulu zituenez, Espainiako konstituzio historiako luzeena da?; atal organikoa du (hau da, konstituzio organoen arauketari buruzkoa), nahiko ondo sistematizatuta, baina oinarrizko eskubideen arauketa barreiatuta dago eta testu osoan ikus daiteke.
|
|
|
Azken horiek barrutiko hautesleak aukeratzen zituzten, barrutiak zenbait parrokia biltzen zituen?, eta azken horiek Gorteetako diputatuak probintzia bakoitzetik). ...arrizko eskubideen bermeari dagokionez, Konstituzioan horiek etetea ere ezarri zen, baina ezohiko inguruabarretan soilik eta aldi mugaturako beti; bosgarren, berdintasun printzipioa ere nabarmendu behar da (testuko manu askotan islatzen zen); eta seigarren eta amaitzeko, Estatuaren erlijio batasunaren eta konfesionaltasunaren printzipioa nahitaez aipatu behar da; izan ere, Konstituzioan ezarri zen
|
Espainiako
nazioaren erlijioa katolikoa zela, eta beste edozein praktikatzea debekatu zen.
|
|
|
Beste urte batzuetako mezuetan (2.000 eta 2.002),?
|
Espainia
nazio plural, gisa egituratzeari buruzko aipamenak egiten zituen Konstituzioari buruz jardutean, baina aurtengo mezuan [Espainiako] Erregeak nahiago izan du batasun mezua igorri eta, gure Konstituzioaren balio, arau, printzipio eta espiritu integratzaileari elkarrekin eusteko?
|
|
|
Beste urte batzuetako mezuetan (2.000 eta 2.002),?
|
Espainia
nazio plural, gisa egituratzeari buruzko aipamenak egiten zituen Konstituzioari buruz jardutean,(...)
|
|
|
[?
|
Espainia
nazio plural, gisa egituratzeari buruzko aipamenak]
|
|
|
Beste urte batzuetako mezuetan (2.000 eta 2.002), [aipamenak] egiten zituen[?
|
Espainia
nazio plural, gisa egituratzeari buruz] Konstituzioari buruz jardutean,(...)
|
|
|
Beste urte batzuetako mezuetan (2.000 eta 2.002), [aipamenak] egiten zituen[?
|
Espainia
nazio plural, gisa egituratzeari buruz] jardutean Konstituzioari buruz,(...)
|
|
|
Beste urte batzuetako mezuetan (2.000 eta 2.002), aipamenak egiten zituen?
|
Espainia
nazio plural, gisa egituratzeari buruz Konstituzioari buruz jardutean, baina aurtengo mezuan [Espainiako] Erregeak nahiago izan du batasun mezua igorri eta deia egin elkarrekin eusteko, gure Konstituzioaren balio, arau, printzipio eta espiritu integratzaileari?.
|
|
|
[Espainiako] Erregeak beste urte batzuetako mezuetan (2.000 eta 2.002) aipamenak egiten zituen ZELAN egitaratu?
|
Espainia
nazio plural, gisa Konstituzioari buruz jardutean, baina aurtengo mezuan nahiago izan du batasun mezua igorri eta deia egin elkarrekin eusteko, gure Konstituzioaren balio, arau, printzipio eta espiritu integratzaileari?.
|
|
|
nazioak agian existitzen dira, baina ezer zentzuzkorik ezin da esan haietaz... galdera horrek gainditu egiten nau... ez dakit nik horretaz... izatekotan ere menturazkoak dira... Ez dirudite
|
Espainia
nazioa dela hain segur esaten duen norbaiten esaldiak. Orduan, galdetu genuke:
|
|
|
Izan ere, azkenean aitortzen du Artetak:
|
Espainia
nazioa da. Nortasun linguistiko, kultural zein politiko berezituak dauzkan nazioa.
|
|
|
‘Bai ala ez? ’ galdera ez du inoiz ‘bai’ batekin edo ‘ez’ batekin erantzuten.
|
Espainia
nazioa den, ordea, ‘bai’ batekin erantzuten du. Hori garbi dauka eta ez du hala agertzeko arazorik:
|
|
|
Ohartu behar da, hala ere, Arteta, Espainiaren naziotasuna defendatzen duenean, Moulinesen nazioei buruzko tesi ontologikoa baieztatzen ari dela.
|
Espainia
nazio bat baldin bada, nazioak existitzen dira. Bere arazoa, berriz ere, ez da nazionalismoa.
|
|
2008
|
|
|
Bankuek eramailearentzako billeteak jaulki ditzakete, baina transakzioetan ez dago halakoak onartzeko betebeharrik. Eramailearentzako billeteak jaulkitzeko askatasun hori, alabaina, etenda geratuko da, lege bereziek
|
Espainiako
Nazio Bankuari emandako pribilegioak dirauen bitartean.
|
|
|
Azken hamarren bat urteotan zenbait liburu ikusi ahal izan dugu dendetan, Espainiaren naziotasuna aldeztea helburu zutenak. Jakina,
|
Espainia
nazio gisa solasgai duten liburu anitz daude, eta uste izatekoa da gehiago segituko dela argitaratzen. Nik hautatu ditudanek, berriz, interes berezia dakarte erakutsi nahi dudana erakusteko.
|
|
|
Tituluak irakurri bertzerik ez dago konturatzeko hirurek badutela mezu bat emateko munduari. Sinpleena, beharbada, bigarrenekoa da,
|
Espainia
nazio gisa. 1997koak, ordea, modu solemne eta sinboliko batez ematen digu aditzera berri ona:
|
|
|
izan dezaten da liburuaren helburua. Gauza bera
|
Espainia
nazio gisa delakoaren, hasierako oharrean?: akademiko batzuk elkartu dira, Espainia zer den adierazteko, iraganaren argipean?, gertakariak bakoitzaren asmoetara moldatu gabe (maiz egin eta egiten den bezala).
|
|
|
Noizean behin baliteke baten batek pazientzia galtzea.
|
Espainia
nazio gisa liburuan, José Alcalá Zamora y Queipo de Llano historialariak dio erantzuna ematera datorrela,, erantzunik merezi ez dutenei?. Baina ulertu behar da halako ateraldiak begi bistako egiak defendatu behar izateak pizten duen haserrearen ondorioak direla, eta ez ardura politikoarenak noski.
|
|
|
|
Espainia
nazio gisa liburuan bada kapitulu polit bat, nire ustez jarrera hau oso egoki aditzera ematen duena. Kapitulu hori Álvaro Galmés de Fuentes izeneko historialariak idatzi du, eta honako hau da haren izenburua:
|
|
|
2 Espainiako batasunaren aurkakoa. Euskal Herriaren erabaki eskubideaz aritzeak Konstituzioa urratzen du, eskumen hori
|
Espainiako
nazioari dagokiolako.
|
|
|
Espainiako Konstituzioaren 8 artikuluaren bitartez
|
Espainiako
nazioaren hautsi ezintasuna bermatu nahi du; 2 artikuluan autonomia printzipioa jasotzen da eta estatuaren erakunde gorenek (Konstituzio auzitegiak kasu) printzipio horri ematen dioten adiera dela medio, espainolak eskaintzeko prest dauden autogobernu maila estatu zentralaren menpeko lurralde autonomia eredu bat baino ez da.
|
|
|
Espainiako Konstituzioaren lehenengo eta bigarren artikuluak diotena jaso, gurutzatu eta ondorioa atera du Olanok. «Nazioaniztasunak ez du tokirik
|
Espainiako
nazioaren batasuna eta Espainiako herria subirano bakarra dela aldarrikatzen duen Konstituzioan». Gipuzkoako ahaldun nagusiaren aburuz, Espainiako Konstituzioaren irakurketa hertsi horrek «ez du balio XXI. mendeko gizarte garatu baterako»; beraz, «arazoa onartu, eztabaidatu eta akordioetara iritsi» beharra dagoela uste du.
|
|
|
Euskal Herritik, Giza Eskubideen Behatokiak egin ditu horietako batzuk. Astelehen arratsaldez eta astearte goizez emango ditu horiei buruzko azalpenak
|
Espainiak
Nazio Batuen Erakundean duen enbaxadoreak, Genevan (Suitza).
|
|
2009
|
|
|
Horretan ziharduen, esaterako, Esteban Bilbao parlamentari karlista, gero frankisten garaiko" Cortes" delakoen presidente izan zena. Baina azkenik, 1919an eztabaidatu barik alboratu zuten Estatutua, autonomia ez zetorrelako bat
|
Espainia
nazio iraunkorra izatearekin.
|
|
|
Bankuek eramailearentzako billeteak jaulki ditzakete, baina transakzioetan ez dago halakoak onartzeko betebeharrik. Eramailearentzako billeteak jaulkitzeko askatasun hori, alabaina, etenda geratuko da, lege bereziek
|
Espainiako
Nazio Bankuari emandako pribilegioak dirauen bitartean.
|
|
|
1851ko Konkordatuak 1845eko Konstituzioaren konfesionaltasuna sendotu zuen erlijio katolikoa «beste edozein kultu baztertuz,
|
Espainiako
nazioaren erlijio bakarra» zela esatean. Erlijio tokien ondareari dagokionez, emakumezko eta gizonezko erlijiosoen etxeak sortzeko aukera ezarri zen, baita existitzen ez ziren tokietan seminario kontziliarrak sortzeko beharra ere.
|
|
|
PPk nahiz PSOEk gobernatuta,, subiranotasuna ez da eztabaidatzen?.
|
Espainiako
naziotik kanpo beste gunerik ez duela onartzen dio,, botere guztiak, horri begira ari direla lanean, eta horrek, salbuespen egoera?
|
|
|
Dagoeneko irakurlea ohartuko zen parekotasun handia duela hizkuntzen auzi honek Espainiako politikaren eremuan umotzen den beste eztabaida nagusietariko batekin. Esan nahi baita,
|
Espainiaren
nazio pluraltasunari buruzko eztabaidak eta Espainiaren hizkuntza aniztasunaren gainekoak antzekotasun eta lotura handia dutela. Nazio pluraltasunari ahalik eta hesirik eta hertsadurarik estuenak jartzeko ahaleginak eta bi egiten dituzte batzuek; eta, jarrera horren aurrean, berriz, beste batzuek nazio pluraltasuna egiazki aitortu eta garatuko duen Estatuaren defentsa kontrajartzen dute.
|
|
|
ahanzturaren inguruan. Nazioaren baketzea?
|
Espainiako
nazioarena, lortu behar zen kosta ala kosta, eta hura iraunaraziko zuen joera politikoko mito moderno bat eraiki. Trantsizioa?, iraganaren berrinterpretazioari bide emango zion gertaera historiko gisa finkatua, denbora presentean Espainia berria proiektatzeko.
|
|
|
–Euskaldunok, tamalez, ondo baino hobeto ezagutzen dugu
|
Espainiako
nazio estatuaren justizia demokratiko hori. Horretaz ez dugu inolako zalantzarik
|
|
|
–Argiago esanda: gure gatazka konpontzeko euskaldunok nahiz espainolek gure nazionalismoa gainditu genuke; hau da, euskaldunok Estatu independente miragarri hori baztertu genuke eta espainolek,
|
Espainiako
nazio estatua. Lehenengoa, zaila; bigarrena, ezinezkoa.
|
|
2010
|
|
|
Haiek bezala, burujabetasuna aldarrikatzera deitu ditu Independentistak sareak. Elkarrekin bete behar ditugu kaleak,
|
Espainiako
nazio estatuari espazioa kentzeko, dio Izagirrek. Eta Labayenek:
|
|
|
Pentsamolde konstituzionalaren arabera,
|
Espainian
nazio, hizkuntza eta kultura ofizial bakarra dago, eta beste guztiak bigarren mailan daude. Pentsamendu hori kolonizatzailea da, eta ez da desagertuko.
|
|
|
Bestalde, lanpostuak sortzeko neurri irmoagoak hartzeko eskatu dio
|
Espainiari
Nazio Batuen Erakundeak, langabeziak eta neurri fiskalek atzeraldian sartzea nahi ez baldin badu.
|
|
|
|
Espainia
Nazio Batuen Giza Eskubideen Kontseiluko kide izango da irailetik aurrera. 2006az geroztik, organo horrek 47 kide ditu gaur egun, munduan giza eskubideen sustapena eta babesa indartzeko.
|
|
|
PSOE ohartu dela Espainian poliki poliki nazio bakarraren ideiak, eskuindarrek Una, Grande y Libre deitzen zioten nazio bakar horren ideiak, alegia?, gorputz hartu duela, eta hori barne muinetaraino sartu zaie, baita Alderdi Sozialistaren ingurukoei ere. Hainbesteraino, non PSOEk espainiartasunaren lehia egin nahi baitio PPri; lehia, hemen
|
Espainia
nazio bakarra dela defendatzeko: gainerako nazioak ukatuz eta trataera politiko normatiboari dagokionez parekatu beharreko eskualdeak bilakatu nahi izanez.
|
|
|
Espainiartasunaren teorizazio hori ez dagokio, ordea, sozialismoari, eskuinari baizik. XIX. mende hasieratik liberalismoari loturik joan arren,
|
Espainia
nazio gisa XIX. mendean zehar eraiki zen, eta joera kontserbadoreagoa hartuz joan zen, mende horretako amaieran sortu zen Regeneracionismo izeneko mugimenduan ederki islatu zena. Eskuineko ideologia sendoa erakutsi zuen mugimendu hark faxismorako bidea egin zuen, eta Francoren oinarri ideologikoetako bat izan zen:
|
|
|
|
Espainia
Nazio Batuen Erakundearen Seguritate Kontseiluan zegoen, bi urterako, eta beste lehentasun batzuk zeuden.
|
|
|
Manuel Sacristanek ere gauza bera esaten zuen
|
Espainia
naziotzat errebindikatzean, ezkerreko posizioetatik, katalanen, euskaldunen eta gailegoen autodeterminazioa onartuz gainera.
|
|
|
Zer Espainia berri da gaur moroa odoletan itoko duena, lau mendetan eliza zahar bat besterik eman ez dion arren, eta bihar odoletan ito nahi izango duena, baina kasu honetan alferrik, Kubako asmo eta kultura hobeak? Espainolak Ejertzitoaren arrantxotik eta kolonietako merkegaietatik bizi ahal diren artean, ez da
|
Espainian
naziorik izango. Nazioa justiziarekin hasten da". 217
|
|
|
Uskaldun izena, bere legiak eta libertate ederra kuntserbi beitutie bi mila urthez, arma bardinez. Frantziako eta
|
Espainako
nazione krudelen ororen kuntre". 881
|
|
|
" Konstituzioak
|
Espainiako
nazioaren batasun ezin hautsizkoan hartzen du oinarri, hura izanik espainiar guztien aberri erkide eta banaezina".
|
|
|
|
Espainiako
nazioa da soberanoa, ez Espainiako herritarrak. Banatzeko erabakia ere hartu ezin badute, non dago orduan espainiar herritarren soberania?
|
|
2011
|
|
|
Estatuaren nazio interesak babestuago bide daude horrela mendeko hiru nazio horienak baino. Autonomismoak ez du eragozten herri horietan garatzen den
|
Espainiaren
nazio erreprodukzioa; aldiz, hiru nazioen eraikuntza linguistikoa eta kulturala errotik baldintzatzen du, hiztunen eskubide mekanismoak huts egiten duelako.
|
|
|
Eta gauzak diren moduan onartu beharrean, euskaldunok gaitzetsi eta espainiarrak ez zaretela esaten ditek. Zentzuzkoagoa lukek, inor baztertu beharrean,
|
Espainiako
nazio guztien batasuna estutzen ahaleginduko balira. Ez duk hala uste?
|
|
|
Nire izaera amerikarra (xaloa) sutu egiten zen Gerra Hotzeko gure realpolitik aren mesedetan nire herrialdeak zeukan konplizitatea ikusita. John Foster Dullesi esker onartu zuten
|
Espainia
Nazio Batuetan eta uxatua zen, horrenbestez, Francoren erregimenari europarrek egiten zioten boikota, baina, trukean, guk amerikarrok aliatu bat eta base militar estrategikoak genituen Iberian. Madril errealitate goibel grisera egokitzen ari nintzen bitartean, zuzenean ari nintzen jasaten kanpo politika amerikarraren ondorio gaiztoak!
|
|
2012
|
|
|
Espetxealdi zigorra ezarriko zaio, zortzi urtetik hamabost artekoa,
|
Espainiako
nazioaren eta beste nazio arerio baten artean edo haien indar gerragileen artean hitzartutako tregoa edo armistizioa urratzen duenari.
|
|
|
Hori dela-eta, Karta Magna espainiarrak honako haubaieztatzen du bere bigarren artikuluan: «Konstituzioa
|
Espainiako
nazioaren batasunzatiezinean oinarritzen da, hura baita espainiar guztien aberri komun eta banaezina; Konstituzioak aitortu eta bermatu egiten du Espainia osatzen duten nazionalitate etaherrialdeen autonomia eskubidea, bai eta horien guztien arteko elkartasuna ere».
|
|
|
Jakina, nahikoa arrazoibidedago diskurtso hori politikoki zuzen agertzeko ariketa erretorikoa dela argudiatzeko, praxia kontraesanez josita baitago. Posizio horren erakusgarria da Juan Jose Linz endiskurtsoa,
|
Espainiako
nazio aniztasunarekiko tolerantea den posizio espainolistaduen politologoarena. Linz-ek posizio zintzoa du Euskal Herriaren eta Kataluniarenerdalduntzeak Espainiako batasunari mesede egiten diola esatean.
|
|
|
* Konstituzio Auzitegiak bere doktrinan lurraldearen osotasun printzipioaren adiera absolutua darabileta uko egin dio. Kanadako Auzitegi Gorenak ez bezala? juridikoki
|
Espainiako
nazio aniztasunarenauziari irtenbide bat bilatzeari, edo behintzat irtenbidearen ardatz batzuk zehazteari. Ukazioan oinarritzenda.
|
|
|
A) Ibilbide historikoa nahimen baten adierazpide gisa: hala Frantziakoestatua nola
|
Espainiakoa
nazio estatu batean eraikita daude, eta nazioaniztasunaren aurkako eraso ugari dituzte tradizioz. Historia hori eta naziobakarraren nahimena deseraikitzea lan nekeza da, eta gainera, nazioespainolaren eta frantsesaren gehiengoaren borondateari kontrajartzenzaio, biak baitira hegemonikoak erreferentzia estatuetan.
|
|
|
Dena den,
|
Espainiako
nazio eraikuntza prozesua ahula izan da oso. Ez baitulortu identifikazio nazional espainiarra hegemonikoa izaterik estatuko lurralde eremuosoan.
|
|
|
Gaur arte, 24 liburu argitaratu ditu, poesia, ipuin, eleberri, saiakera edo haur literatura generoetan; horietako gehienak Kuban eta
|
Espainian
nazio eta nazioarteko sari irabazleak. Zine gidoiak eta antzerki obrak ere idatzi ditu.
|
|
|
Gabriel Benito Orbegozo Bilbotik eta Francisco A. de Echagüe Donostiatik. Merkataritzaren inguruko gaiak aipatu zituzten,
|
Espainiako
nazioari egokiturik. Baina aduanen kokapenari buruz ez zuten ezer aipatu.
|
|
|
ohiko agintea, atribuciones polÃtico económico gubernativas que han ejercido hasta ahora, eta Batzar Nagusien jarraipena. C. Loizagaren ikuspegian, Euskal Erkidegoa, erresumaren baitan, zati konposatua zen,
|
Espainiako
nazioa, nazio konposatu gisa ulertzen zuelako. Horregatik, Espainiako Parlamenturako ordezkariak Batzar Nagusietan aukeratuak izango ziren.
|
|
|
Baina gure azterketa honek, oinarri sendoa behar du izan, ulergarria, autogobernuaren auzia bere horretan ulertzeko erraza izan dadin.
|
Espainia
nazio bateratua eta administratiboki, legez behintzat, zentralizatua zen, eredu administratiboa Frantziarena baitzen. Baina euskal buruzagi politikoek xix. mendean, Estatu konposatu moduan ikusten zuten Espainia, erresumaren buruzagi ziren errege erreginak bateratasuna eransten ziotelarik.
|
|
|
Argi da. Gure gazte garaian
|
Espainia
nazio bat zen baina ez kontzientzia nazional indartsu bat zuen nazio bat, eta Euskal Herrira zetozen etorkinak ere Extremadurako edo andaluz ziren, kontzientzia erregionalagoa zen nazionala baino. Estatuko nazioak artikulatzeko ere, oposizioaren eskema ez zen oraindik finkatua:
|
|
2013
|
|
|
isolamendutik irteten hasi zen Espainia. 1955ean,
|
Espainia
Nazio
|
|
|
Espainiako Estatua krisi sakonean murgilduta dago orain. Txapuzek halako ondorioak izaten dituzte.Herriek eta herritarrok dugun erabakitzeko eskubidea ukatzen digu Konstituzioak,
|
Espainia
nazio banaezina inposatuz eta prekarietatera kondenatuz. Aldatu ezina eta sakratua dela diote baina kapitalaren aldeko neurriak hartzeko ez dute bi aldiz pentsatu hau moldatzeko.Gero eta gehiago gara ordea erregimenarekin haustura planteatzen dugun jendarte sektoreak.
|
|
2014
|
|
|
bat, kontsulta ez loteslea izatea ez da garrantzitsuena, erreferendumak ere izan daitezke ez lotesleak, eta bere ezaugarriengatik, hau erreferendum bat da (adibidez, EAEko hauteskunde errolda erabiltzeagatik); bi, Eusko Legebiltzarrak ez du erreferendumerako eskumenik, hori gobernu zentralaren eskumena da; hiru, ez dago erabaki eskubiderik duen Euskal Herririk kontsulta honen atzean, EAE baizik, eta honek bakarrik dei ditzake erreferendumak bere autonomia estatutua erreformatzeko eta, beti ere, aurretik Madrilgo Gobernuaren baimena izanda. Lau, kontsultak Konstituzioaren oinarriari eragiten dio, hau da,
|
Espainiako
Nazioaren batasunari eta, beraz, ez dago batasun horren hausturaz bere kabuz erabaki dezakeen euskal subjekturik.
|
|
|
artikulua argitaratu zuen ABCen (1916), Renan ez dakit lagun ala aitzakia harturik; Renanen irakurketa estrainio samarra baita. Dena den, nola orain
|
Espainian
nazio bakarra dagoen egotea (Kataluniak, esaterako, ez omen dauka nazioa izaterik), agian merezi du oroipen bat:
|
|
|
Eusko Abertzale Ekintzak, nazionalismo aurrerakoia proposatuz, alderdi ezkertiarrekin lankidetza ere bultzatu zuen, horiek
|
Espainiako
nazio egitasmoarekin bat egin arren. Erakunde horietan biltzen ziren immigrante gehienak, eta, beraz, jarrera hori esanguratsua izan zitekeen etorkinekiko harremanean.
|
|
2015
|
|
|
Euskal Herriari dagokionez, aipatzekoa da Markel Susaeta Athleticeko futbolari euskalherritarra
|
Espainiako
nazio taldera lehenengoz deitu zutenean sortu zen polemika bizia. 2012koazaroan Panamaren kontra adiskidantzazko partida jokatu aurrekoan prentsaurrekoan egin zituenadierazpen hauengatik eztabaida sortu zuten hedabideetan.
|
|
|
Francisco Franco hil eta monarkia izaerako demokraziarako Espainiako igarobide konplexuandiktadurak desagerrarazi nahi izan zituen nazio auziak berragertu ziren. Futbol txapelketak1978ko Konstituzioak jaso ez zuen
|
Espainia
nazio anitza irudikatu zuen berriro ere, 1930ekohamarkadako liga txapelketaren lehenengo urteetan gertatu antzera (Llopis Goig, 2008). Euskaltaldeak, eta Bartzelona, Kataluniako talde ordezkari gisara, nazio bereizituen haragitzeakbihurtu ziren Espainiako estatu nazioaren lurraldetasuna irudikatzen j arraitzen zuen lehiaketan.Frankismoaren aurretik jaio zen euskal selekzioa 1979an berrezarri zen, euskararentzat diruabiltzeko, Bai Euskarari ekimenari lotuta lehenengoz.
|
|
|
Dena den, ekonomia eta politika krisialdiarenbat egiteak, eta estatu gabeko nazionalismoen indar hartzeak 1978ko Konstituziotik eratorritakoEspainiaren nazio erakundetzearen zutabeak inoiz baino gehiago kolokan jarri dituzte (De laMadrid, 2013).
|
Espainiako
nazio selekzioaren berealdiko garaipenen aldiak, 2008 eta 2012 urtebitartekoak, eta horiek inguratu zituzten nazio harrotasunezko ospakizunek ere ez zuten lortuestatu nazioaren proiektua sendotzerik. Hain justu, ikerketa honen helburua da futbolaren bidezgaur egungo aldaketazko garaiaren nondik norakoak aztertzea, bereziki Euskal Herrian.
|
|
|
Hala eta guztiz ere,
|
Espainiako
nazio selekzioak aurrekaririk gabeko arrakasta erdietsi zuengarai berean, 2009ko eta 2012ko Errege Kopako finalek espainiar estatuaren batasun ezaagertarazi zuten futbolaren eremuan ere. Adiera politiko handikoak izan ziren Athleticekoeuskal jarraitzaileek eta Bartzelonaren zale kataluniarrek gehiengo handiaz estatuko bi sinbolonagusiren aurka bi partiden atarian eginiko txistu eta protestak.
|
|
|
Konstituzioa
|
Espainiako
nazioaren batasun zatiezinean oinarritzen da, hura baita espainiar guztien aberri komun eta banaezina; Konstituzioak aitortu eta bermatu egiten du Espainia osatzen duten nazionalitate eta herrialdeen autonomia eskubidea, bai eta horien guztien arteko elkartasuna ere (2 art).
|
|
|
Hortik aurrerako iraunaldia bortxazkoa eta zuzenbidearen aurkakoa izango litzatekeela zioen Estatu Batuen fundatzaileak.
|
Espainiako
nazio estatua gure libertatearentzat eta gure erabakimenarentzat kaltegarria denez, zilegi da beste estatu bat proposatzea. Espainiarekiko dependentziatik libratuta, pentsatzen dut euskaldunak libreagoak ginatekeela eta beste estatu hori demokratikoagoa litzatekeela, traba gutxiago izango lituzkeela gure bilera plazak.
|
|
2016
|
|
|
Zehaztu behar da arrazaren kontzeptua eta futbolean jokatzeko eraren bidez nazioa irudikatzeko saioa ohikoak izan zirela munduan zehar garai horretan. 1920ko Anberesko Olinpiar Jokoetan, euskal futbolarien gehiengoaz osaturik zegoelarik,
|
Espainiako
nazio selekzioak bigarren postua eskuratu zuen futbol lehiaketan. Nazioartean lehiatzen zen estreinako aldia zen, eta futbolaren eragina hauspotu zuen ondorioz Espainian.
|
|
|
Nolanahi ere, gertaerok futbolaren nazio aldarrikapenen mugak ere agerrarazi zituzten. Ekonomia eta politika krisialdiaren bat egiteak, eta bere barneko estaturik gabeko nazionalismoen indar hartzeak, aurretiaz inoiz baino nabarmenago jarri dituzte kolokan 1978ko Konstituziotik eratorritako
|
Espainiaren
nazio erakundetzearen zutabeak (De la Madrid, 2013: 165).
|
|
|
3
|
Espainiako
nazio eraikuntza eta erresistentzia aldiko futbol ekitaldietan
|
|
|
Juan Carlos De la Madrid ikertzaileak egoki arrazoitzen duen gisara (2013: 203),
|
Espainiako
nazioaren usadiozko aingurak ahulduta daudenean, futbola babesleku erakoa da herritarrentzat, nazio taldearen garaipenak herrialde osoarenak bailiran ikusarazita, metonimia moduko irudia eginaz. Euskal Herrian eta Katalunian ere, urte askotan ikusi gabeko espainiar nazionalismoaren ospakizunak gertatu ziren, Espainiako estatuko beste lurraldeetan baino zinez bakanagoak izan baziren ere.
|