|
2005
|
|
|
Horrez gainera, Estatuak ez zuen sartzerik izango Diputazioen eskumenen eremuan. Beraz, erabateko agintea eskatzen zuten; ohiko pentsamendu foraletik abiatuz, euskal herrialdeak,
|
Espainiako
erresumaren baitan, Estatu gisa antolaturik eta erantsirik nahi zituzten.
|
|
2012
|
|
|
Beraz erabateko agintea aldarrikatzen zuten: ohiko pentsamendu foraletik abiatuz euskal herrialdeak Estatu baten antzera antolatutako autogobernurako erakunde sendo gisa,
|
Espainiako
erresumaren baitan eta bertako kide izanik, aginte bereziaren jabe ziren. Berriz ere Espainiako Estatua erresuma konposatu bihurtu nahi zuten, Foru Konstituzioaren bidezko agintea aldarrikatuz eta, besterik ezean, autonomiarako Estatutu batean gauzatuko zen.
|
|
|
Beraz, foruzale zirela adieraztea ez zen aski. Galdera da, zein foruzaletasun mota aldarrikatzen zuten eta zein testuingurutan
|
Espainiako
Erresumaren baitan. Espainian liberal eta erregezaleen arteko tirabira bizi bizia baitzen.
|
|
|
Ondoren, 1839an, Foruen etorkizunari buruzko Bizkaiko Batzar Nagusien ebazpena jasotzen da eta izan ere bertan ageri diren ikuspegi politikoa eta oinarri juridikoa azpimarragarriak dira: Bizkaia,
|
Espainiako
erresumaren baitan, zati gehigarri eta erantsia da eta beraz bere autogobernua kudeatzeko erabateko gaitasuna du. Filosofia politikoaren adierazpena da ondoko testua.
|
|
|
Laburbilduz, Espainiako konstituzio politiko orokorra lehendabizi aurreikusi eta eztabaidatu zenean, euskal herrialdeetako ordezkariak foru konstituzioa ikuspegi politikotik definitu zuten,
|
Espainiako
erresumaren baitan, eremu politiko juridiko berezitzat hartuta. Beraz, horren defentsa irmoa eta ohiko konstituzioaren jarraipenaren alde ekin zioten.
|
|
|
Biscayens alde batetik eta Basques (Iparraldekoak alegia) bestetik, bereiztuta ageri dira bere lanetan: lehendabizikoak,
|
Espainiako
Erresumaren baitan, nortasun politiko bereziaren jabe ziren, bai herrian bai erbestean, Madrilen, Sevillan eta Ameriketako hirietan. Euskal gizartea, Europako beste gizarteen baitan, aldaketa zurrunbiloan zegoen Prusiako politikari eta intelektual handiaren ikuspegiak erakusten digun antzera.
|
|
|
Gipuzkoak ezin zuen izan ohiko ordezkaritza arrunta, Espainiarako Konstituzioak aurreikusten zuen bezalaxe Gorteetako batzar komun nagusian. Bere ikuspegian, Gipuzkoa
|
Espainiako
erresumaren baitan zegoen, baina erresumaren ikuspegi konposatua zuenez gero, Erresumako herrialde edo" gorputz" itsatsia balitz bezala aurreikusten zuen. Espainiarako konstituzio berriaren 60 artikulua 9 tituluaren arabera, Gipuzkoan aplikatzerik ez zegoen, hau da, en la parte de conceder lugar y voto en las Cortes a Guipúzcoa como a provincia.
|