|
2003
|
|
|
Osatze baten ondorioz sortu zen estruktura hura: teknologikoki garatutako herrialde mendebalekoen kontroleko egitura propioetan integratu zituzten Euskal Herriko eta
|
Espainiako
sistema politiko ekonomikoak; are zehazkiago esanda, Europako espazio politiko eta juridiko espezifikoan.
|
|
2007
|
|
|
1876ko Konstituzioaren esanahiari eta indarraldiari dagokienez, Espainiako historian indarrean urte gehien egin dituena izan da eta doktrinaren gehiengoak idatzi duen moduan, Konstituzio «transakzionala» izan zen, hau da, erakundeen funtzionamenduan nolabaiteko «erregulartasuna» ahalbidetu zuen, Cánovasek diseinatutako ereduaren arabera. Eredu horren oinarriak ziren, batetik, bi alderdien jokoa (alderdi kontserbadorea/ alderdi liberala); horrela,
|
Espainiako
sistema politikoko alderdien sakabanatze endemikoa saihestu zen, Britainia Handiko alderdi bitasuna imitatuz; bestetik, «txandakakotasun» izenekoa, hau da, txandakatze sistema bat erabiliz; horrela, alderdiak boterean txandakatzen ziren. Sistema horretan, alderdiek aldez aurretik adosten zuten haien artean boterea nola banatu.
|
|
2011
|
|
|
Erakundeen aurretik doaz, eta zergatia jakiten ez da zaila: erakundeak
|
Espainiako
sistema politikoak emanak dira, eta sistema horren defentsa dute helburu. Horrela iritsi gara egoera tamalgarrietara:
|
|
2012
|
|
|
Trantsizio garaian
|
Espainiako
sistema politikoaren bilakaerak mugatu eginditu demokratizazioaren eduki sakonenak, erradikalizatzea kamustuz. Laclau kgogoratzen digunez, parekidetasun edo ekibalentziaren logikan oinarritutako«herria» osatzea ezinbesteko aldagaia da erradikalizatze demokratikoa egongobada.
|
|
|
Loiolako prozesua akabatu zuen T atentatuak biktima kolateral argi bat utzi zuen: ETAren sinesgarritasuna, bai Euskal Herriko jende askoren aurrean, bai eta
|
Espainiako
sistema politikoko alderdien artean ere. Panorama horretan —beti ere krisi ekonomiko larriak eskatzen dituen arreta eta energiak kontuan hartuta—, Euskal Herrian bizi izan dugun gatazka politiko armatuaren ondorioz preso dauden pertsonen askatzeak beti gerorako lagatzen den kontua dirudi, Gabonak aldera mobilizazio ahalegintxoa eskatu eta gero udako jaietan agerpen sasi folklorikoa emango duena, argazkiak eta betiko parafernalia eta beste urte ustel bat.
|
|
2015
|
|
|
Behin Espainia nazioarteko komunitatean guztiz integratuta,
|
Espainiako
sistema politikoa diktaduraren jarraipen erreformatua zela argudiatzeak sinesgarritasuna galdu zuen. Espainiako erregimen demokratikoaren aurkako, gerra?
|
|
2018
|
|
|
Galdera bati erantzuteko aukera eskainiko dute hautetsontziok: nahi al duzu euskal herritarrok gure etorkizun politikoa geure kabuz eta aske erabakitzea. Jokaleku politikoa ezegonkorra da gaur egun; Javier Perez Royo irakasleak esana duenez, Espainiako Konstituzioa indargabetuta dago de facto, eta
|
Espainiako
sistema politikoak oraindik ez dio irtenbiderik eman bere burua ulertzeko duen erari. Agortu da 40 urtez iraun duen sistema politikoa, baina oraindik ez da gai izan hura berrituko duen hitzarmen konstituzional bat erditzeko.Testuinguru horretan, Euskal Autonomia Erkidegoko estatus politikoa zehazteko lanetan jardun da Eusko Legebiltzarreko Autogobernu Lantaldea.
|
|
2020
|
|
|
Mario Zubiaga, EHUko irakaslea: " EAJ oso funtzionala izan da
|
Espainiako
sistema politikoa hemen errotzeko"
|
|
|
Hau da, azken 40 urteetan zein funtzio bete du EAJk euskal eta espainiar sistema politikoan? Funtzio hori izan da euste horma izatea, EAJ oso funtzionala izan da
|
Espainiako
sistema politikoa hemen errotzeko eta Espainiako sistema politikoak eskaini behar zigun hori kudeatzeko.
|
|
|
Hau da, azken 40 urteetan zein funtzio bete du EAJk euskal eta espainiar sistema politikoan? Funtzio hori izan da euste horma izatea, EAJ oso funtzionala izan da Espainiako sistema politikoa hemen errotzeko eta
|
Espainiako
sistema politikoak eskaini behar zigun hori kudeatzeko.
|
|
|
Funtzio hori oso eraginkorra izan da ETAren garaian, baina ez dago hain garbi ETAren ondorengoan ere hala izango den, batez ere, ETAren erreferentzia den eremu sozio-politiko ideologikoak ikuspegi sistemikoagoa hartzen duen neurrian. Gakoa da EH Bildu, zentrorantz daraman prozesu horretan, ea zein punturaino bilaka daitekeen aliatu fidagarria
|
Espainiako
sistema politikoarentzat. Hori gertatzen bada, orduan EAJren euste horma funtzio hori ezbaian gera daiteke eta, akordioak eta aliantzak anitzagoak izan daitezke.
|
|
|
Arturo Perez Reverte idazle espainiarrak esan zuen, luze ez dela,
|
Espainiako
sistema politiko eta sozialaren gainbehera morala arrazoi historiko batengatik gertatu dela: behar zen garaian, Madrilgo Puerta del Solen gillotina bat jarri ez zutelako, monarkiari eta kleroari lepoa mozteko.
|
|
2021
|
|
|
Monarkiaren kontrako manifestazioa bainoago,
|
Espainiako
sistema politiko, sozial eta ekonomikoari aurkeztutako osoko zuzenketa izan zen atzokoa. Hori dela eta, urriaren 12ko protestarengatik deklaratu duten gazteei elkartasuna adierazteaz gain, Gil de San Vicentek gogoan izan zituen zabalik diren hainbat auzi ere:
|