|
2000
|
|
|
Espainiako 1978ko Konstituzioak indarrik gabe uzten ditu 1839an eta 1876an Gipuzkoa, Bizkaia, Araba eta Nafarroaren aurka ateratako legeak. Pentsa,
|
Espainiako
Konstituzioa bera 140 urte lehenago zegoen gatazka bati buruz ari da hizketan. Horrez gain, Estatutuaren Bigarren Xedapen gehigarriak dioenez, Estatutua onartzeak ez du esan nahi Euskal Herriak bere historian zehar izan dituen eskubideei uko egiten dienik.
|
|
2001
|
|
|
Helsinkiko Ituna, 1975; VIII. titulua).
|
Espainiako
Konstituzioak berak armadari ematen dio enkargua bere 8 artikuluan. Horrek herrien eskubideen kontrako eraso zuzena izateaz gain, gizabanakoen eskubideen kontrako eraso garbia suposatzen du, hain zuzen, Euskal Herriak libre izateko duen eskubideen aldekoak fisikoki meha txatzen dituelako.
|
|
2004
|
|
|
Kontrakoa esateak inplikatuko luke gure jendartean, normaltzat? hartu litzatekeela euskara ez estimatzea (eta hartaz ideiarik ez izatea), Euskal Herria lurralde gisa arrotz moduan hartzea, etab. Eta hori, gutxienez hizkuntzari dagokionean absurdua da, kontuan izanik euskara jendarteak estimatzen duen ondarea izateaz gain legalki ere hala dela, Hego Euskal Herrian behintzat koofiziala baita, hezkuntzan irakasten baita, eta
|
Espainiako
Konstituzioak berak balio gisa aitortzen baitu (3 3 art.. La riqueza de las distintas modalidades lingüísticas de España es un patrimonio cultural que será objeto de especial respeto y protección?).
|
|
2005
|
|
|
Euskal Herriak uko egin zion Espainiako Konstituzioari eta horri esker ia hogeita hamar urte eman ditugu esanez Euskal Herriak inoiz ez diola
|
Espainiako
Konstituzioari bere onespena eman eta hori izugarrizko argudio juridikoa da. Konstituzioak ez du ezagutzen Euskal Herria eta Europakoak berdin.
|
|
2008
|
|
|
Hego Euskal Herriari konparatuz, euskara ez da ofiziala Ipar Euskal Herrian, 1978ko
|
Espainako
konstituzioak bere 3.2 azpi artikuluan aitortzen duen bezala: " Espainiako beste hizkuntzak ere ofizialak izango dira haiei dagozkien autonomia erkidegotan, beraietako estatutuekin bat etorriz".
|
|
|
Hego Euskal Herriari konparatuz, euskara ez da ofiziala Ipar Euskal Herrian, 1978ko
|
Espainako
konstituzioak bere 3.2 azpi artikuluan aitortzen duen bezala: " Espainiako beste hizkuntzak ere ofizialak izango dira haiei dagozkien autonomiaerkidegotan, beraietako estatutuekin bat etorriz".
|
|
|
Aita batek baino hobeto seme alaben interesak defendatzeko, ikasle batek baino hobeto beren beharrak ezagutzeko, edo irakasle batek baino hobeto ikasgela batean agertzen diren arazoak hautemateko. Sektore guztien hezkuntza jarduera norabide berean bideratzeko aukera ematen du
|
Espainiako
Konstituzioak berak, 27 artikuluan, honako hau ezartzen du: “irakasleek, gurasoek eta, hala badagokio, ikasleek esku hartuko dute Administrazioak funts publikoekin sostengatzen dituen ikastetxe guztien kontrolean eta kudeaketan”.
|
|
2009
|
|
|
Gizabanakoak hizkuntza aukeratzeko duen askatasuna nagusitzen da eremu pribatuan.
|
Espainiako
Konstituzioak berak ere" gaztelania ezagutzeko obligazio" formala ezartzen du, ez ordea erabiltzekoa, nahiz eta konstituzio aurreko jarreretara itzuli eta bestelakorik esan ohi duen gaztelania ez beste hizkuntzak basamorturik lehorrenera kondenatu nahiko lituzkeen antipluralista ugarik. Euskararen Legeak ere zernahi jardueratan euskara erabiltzeko eskubidea aitortzen dio herritarrari, baina ez du eskubide horiei loturiko obligaziorik ezartzen eremu pribaturako.
|
|
|
Aspaldidanik garbi dago esku hartze publikoa zilegi dela eremu pribatuan, zehazki kontsumitzaileen interesak defendatzerakoan. Harreman pribatuen mundukoak dira kontsumitzaileei dagozkienak, baina urrutirago gabe
|
Espainiako
Konstituzioak berak ere, 51 artikuluan, kontsumitzaileen defentsarako esku hartze publikoa aurreikusten du, eta horren babesean aspaldidanik jarrita daude gaztelania babesten duten hainbat hizkuntza betebehar. Kontsumitzaile eta Erabiltzaileen Estatutua onartzen duen 2003ko Legeak ere aurreikusten ditu zenbait betebehar produktuen etiketetako hizkuntza erabilerei dagokienez.
|
|
2010
|
|
|
Kontuan hartu behar da lurraldeantolamenduak lurzoru ezberdinak ukitzen dituela, eta horietan beste administraziobatzuek eta, hortaz, beste arau batzuek esku hartzen dutela. Adibidez, kostaldeaarautzeko eskumena Euskal Autonomia Erkidegoari ez ezik, estatuari ere dagokio.Gainera, kasu horretan
|
Espainiako
Konstituzioak berak eskumen esklusiboa emandio estatuari.
|
|
|
Blas de Beamoutek, bere burua Nafarroako erregetzarako oinordetzat daukanak, argi du Nafarroako koroaren zeregina egun Espainia eta Frantziaren kolonoak diren herritarren alde egitea dela. Kolonizazio zantzuak 1978 urteko
|
Espainiako
Konstituzioan bertan daudela dio idatzi batean Beaumontek. Idatzi horrek jasotzen duenez, armadaren zeregina Espainiaren batasun zatiezina bermatzea da.
|
|
2012
|
|
|
Eta bestetik, Iruinen arabera inkomunikazioa arautzen duen Prozedura Kriminalerako legearen 527 artikuluak Giza Eskubideen Hitzarmena urratzen duela eman du aditzera Estrasburgok, salatu baitu han jasota dauden bi arau okerrak direla, atxilotua non dagoen familiari esan beharrik ez izatea, eta konfiantzako abokatuarekin egotea ukatzea?. Artikulu hori Giza Eskubideen Hitzarmenaren kontra badoa
|
Espainiako
Konstituzioaren beraren kontra ere badoala nabarmendu du gainera, Iruinek. 3. CPTren gomendioak Espainiari CPTren gomendioak gogora ekarri eta haiek betetzeko eskaera eginda ere jauzi garrantzitsua egin du Estrasburgok, Iruinen irudiko. CPTk urteak daramatza Espainiari gomendioak egiten, honek jaramonik egin gabe?.
|
|
2014
|
|
|
Kontuan hartu behar da lurralde antolamenduak lurzoru mota ezberdinakukitzen dituela eta horietan beste administrazio batzuek eta, hortaz, beste arau batzuek esku hartzen dute.Adibidez, kostaldea arautzeko eskumena Euskal Autonomia Erkidegoari ez ezik, Estatuari ere dagokie. Gainera, kasu horretan
|
Espainiako
Konstituzioak berak eskumen esklusiboa eman dio Estatuari.
|
|
2016
|
|
|
ETBren emisioak geldituz, telebista euskaraz hartu nahi duten" herritarren hizkuntza eskubideak urratzen" ari dela dio Euskaltzaindiak, Espainiar Industria Ministerioaren aginduaren aplikazioak" euskarari ondorio txarrak" ekarriko dizkiola gehituz. Euskaltzaindiak euskara komunikabideetan egoitea ezinbestekoa dela dio eta gogorarazi dio Rajoyri, Madrilgo industria ministerioak eman aginduaz ez dela ados,
|
Espainiako
Konstituzioak berak eta Eskualdeetako eta Hizkuntzen Europako Gutunak onartu" aniztasun linguistikoa" bermatzeko xedearekin.
|