2000
|
|
Ikastola ez ezik, eliza, lantegi bat eta etxebizitzak ere eraiki zituen.Garai hartan euskara galerazia zegoen, hori dela eta, ikastolaelizaren ondoan zegoenez, bertan katekesia irakasten zela esaten zuten. Hiruzpalau urte pasatutakoan," Escuela Particular de Galmaka" izenarekin legeztatu zen, ez
|
zuten
esan euskaraz klaseak ematen zituztela," hizkuntza ofizialean" baizik eta astean euskara ordu bat. Hamabost bat ikaslez osatutako ikasgela bakarra zegoen, eta ez zegoen ordaindu beharrik han ikasteagatik.
|
|
Are gehiago, Britainia Handian behientzat debekatu zirenean, pentsu ekoizleak Europan saltzen hasi ziren. Ez
|
zuten
esan behientzako pentsua zenik eta txerri, oilasko eta bestelakoentzat saldu zuten. Baina noski, Europako ganaduzaleek bazekiten zertarako ziren pentsuok eta askotan behiak elikatu zituzten jaki horrekin.
|
2002
|
|
' El Correo' k titularretara eraman zituen oihartzun izugarria sorraraziz». Gero Ioldiren hitzetan, Iratxe Sorzabal torturatua agertzen zuten argazkiak argitara eman zirenean, hedabide hauek ez zituzten publikatu eta lau lerroetan hauxe besterik ez
|
zuten
esan: «Denunciadas presuntas torturas».
|
|
E.: Ez zuten,
|
zuten
esan leike.
|
|
Hori berria zen. Eta garbi
|
zuten
esaten zena baino gehiago zegoela tartean.
|
|
Atzo hil
|
zuten
esatea, ez da, nonbait, ez zuzena ez dotorea. Atzo hil zen esanda, gainerako eskeletakoekin berdindurik gelditzen da, zahardadez edo bihotzekoak jota edo istripuz hil direnekin.
|
2003
|
|
Monikarengan, aldiz, harridura izan zitekeen harreman horretako sentimendu nagusia, harridura eta ikara punta bat, eta laineza ere bai seguru asko, denok hainbeste miresten genuen idazleak sekretuaren jabe egin zuelako eta maiteminduek berritan erakusten duten eroapen itsuarekin jarraitzen ziolako. Ez nuen jakingo une horretan elkar non ezagutuko
|
zuten
esaten, baina jeloskortasun erretrospektiboak ematen duen argitasunarekin ikusi nuen idazlea, ni neu inoiz ibili nintzen bezalaxe, Monikaren etxe atariko espaloiak iragaitzez bezala baina goiko leihoetako argiei erreparatuz behin eta berriro euripean zeharkatzen, edo ilunabarrak ekarri ohi digun desolazioaren kontra telefonoa eskuan zuela irudikatu nuen, deitu ez deitu zalantzan, maiteminak, suka... Horrek ez zuela esan nahi, ordea, Monika idazlearekin maiteminduta zegoenik erabaki nuen, hurkoaren sentimenduak epaitzeko presak eman ohi digun segurtasunarekin.
|
|
Etengabeko mozketa horien ondorioz, britainiar zientzialari publikoak aurrekontuen banaketetan tratamendu desegokia jasotzen ari zirela nabaritzen hasi ziren. Baina ezin
|
zuten
esan aurretik ohartuta ez zeudenik, 1971n Shirley Williams britainiar parlamentariak —geroago Hezkuntza eta zientziarako estatuko ordezkaria izango zenak— honakoa esan baitzuen: " zientzialarientzat amaitu da festa" (The Times 15,; Theocaris & Psimopoulos 1987:
|
|
Fraideen saminerako, ekaitzaren erdian kodizea itsasora erori zen. Alabaina, San Cutberto ametsetan agertu zitzaien, marea jaisten zenean kodizea zein lekutan bilatu behar
|
zuten
esateko. Honelaxe eskuratu zuten berriro liburu ederra, batere hondatu gabe.
|
2004
|
|
Teruelgo Albarracinen zen errejistratzaile Franco altxatu zenean, 1936ko uztailaren 18an. Irratiak Teruel ere Francorekin altxa zela albistea eman zuenean, bilera egin omen zuten gure aitak, inguru haietako lurren jauntxoa zenaren administratzaileak eta herrian zeuden bi guardia zibilek; eta gure aita buru zela, Teruelera deitu
|
zuten
esanez Albarracin ere Francorekin zegoela eta mugan zegoenez hura Errepublikak laster egingo zuen erasotik babesteko laguntza eskatzen zutela. Terueldik esan zieten hobe zutela denek hiriburura joatea, denen beharra izango zutelako.
|
|
Era berean, argi utzi nahi izan zuten Aldundiak ez diola mesederik egin edo tratu berezirik eskaini Athletic taldeari, 2001 eta 2003 urteetan zehar egin ez dituen likidazioen kontzeptu gisa zor dituen lau milioi euroak aztergai zutela. Zorraren ordainketa zatikatua negoziatzen ari dira gaur egun. Aldiz, ez
|
zuten
esan Bizkaiko Ogasunak aukera eman duela urte bitartekoan Athletic taldearen likidazioei zegokien sei milioi euroko diru sarreren ordainketarik ez egiteko, dagoeneko egitateek preskribitu dutelako!!! Zein egitate?
|
|
Kaleak jendez bete dira gaur: denek nahi zuten gertutik ikusi Pabloren etxea, eta denek nahi
|
zuten
esan gaur eurei tokatu zaiela gerezia.
|
2005
|
|
F k" Fernando" behar zuen, eta ziurtzat eman nuen" eliza atzean" hitzek non lurperatu
|
zuten
esan nahiko zutela. Jadanik ez nuen dudarik:
|
2006
|
|
1989an Kataluniako Legebiltzarrak autodeterminazio eskubidea ez baztertzearen alde bozkatu zuenean, CiUko zuzendaritza oso haserre agertu zen. Eta uste dut EAJk ere horrelako garaiak izan dituela, non euren ekitaldietan autodeterminazioaren antzeko hitzik ere ez
|
zuten
esaten. Nazionalismo moderatuak bandera moduan erabiltzen du, hau da, komeni zaionean.
|
2007
|
|
Historia liburuek bazterrean uzten dituzten gertakari eta pertsonez mintzo zaigu, historia idazten dutenek gertakariak desitxuratzeko, faltsutzeko erakutsi abileziaz. Ez
|
zuten
esan alferrik, periodikuak jartzen diotena dakar.
|
|
Nahiz eta langileek eskatzen zuten igoera handia izan, ez zuten burua makurtu gatazka piztu zenean. Errealitate sozial berri bat sortzen ari zen, eta langileek testuinguru berri horretan gero eta gehiago
|
zuten
esateko. Gobernuak soldaten igoera esanguratsua onartu zuen baina, denbora berean, enpresa handienetako langileen artean borroka antolatzeko modu berriak sortu ziren.
|
|
Egongelakoek txintik ere ez
|
zuten
esan.
|
2008
|
|
Emaitza horien aurrean, ezin izan
|
zuten
esan emakumeen parte hartzea nahikoa izan zen edo ez, ikerketen% 80k ez zutelako horren berri eman. Atera ahal izan zuten ondorio bakarra izan zen ikertzaileek ez zutela aintzat hartu sexuak eraginik izan ote zuen egin zuten ikerketan; ez, behintzat, bukaerako txostenean.
|
|
Ordu batzuetan ez zuten Squalus aren berri izan irratiz, eta Portsmouth-etik beste itsaspeko bat bidali
|
zuten
esandako koordenadetaraâ? ¦ Baina ez zekiten okerreko lekura zihoazela.
|
|
Baina, gutxienez, bazen zerbait. Hala ere, halako salbuespenek ez
|
zuten
esan nahi agintari militarrek beren zaintza mugatzaileak albo batera utzi zituztenik: Tolosaldeko delegatu gubernatiboak, adibidez, bertan erabiltzen zen euskarazko kristau dotrina Juan Artzadun Gipuzkoako gobernadore zibilari helarazi zion («con otros antecedentes») eta honek Azkuegana zuzendu zuen obra osoa itzultzeko eskatuz294 Euskarazko dotrina hura gaztelaniazko Astete ezagunaren itzulpen zahar bat zenez, alferrikako berritzulpenak egin aurretik, Azkuek eskatuta Julio Urkixo Artzadunekin mintzatu zen, egoera bideratuz («me ha dicho bastará que le envié Vd. un catecismo de Astete en castellano, diciendole que es el que ha servido de original.») 295 Eta Azkuek halaxe egin zuen296 Nolanahi ere Urkixok Artzadunekin izandako elkarrizketatik itzulpenaren inguruko anekdota adierazgarri bat azaleratu zen:
|
|
Aurrez, 19 eta 21 urte bitarteko hiru lagun bi gizonezko eta emakume bat atxilotu zituzten ertzainek goizaldera, ustezko hilketarekin zerikusia izan dezaketelakoan. Herrizaingo Sailaren arabera, atxilotuen deklarazioetan oinarrituta hasi zuten bilaketa, nahiz eta ez
|
zuten
esan zein zen lekua. Horregatik, txakurren laguntzaz aritu ziren eremu batean bilatzen, eta han bertan agertu zen gorpua, lurpean, San Kristobal mendian.
|
2009
|
|
Aurrerago, Sormen tailerretan hasi ziren itxura hartzen Kemoak, eta orain delaurtebete, eitb.com webgunearen berrikuntzarekin batera, EITBkowebgunean agertu ziren. Orduan erabilera sinpleak zituzten, etaerabiltzaileek zer moduz zeuden eta zergatik baino ez
|
zuten
esan behar.
|
|
Aurrerago, Sormen tailerretan hasi ziren itxura hartzen Kemoak, eta orain dela urtebete, eitb.com webgunearen berrikuntzarekin batera, EITBko webgunean agertu ziren. Orduan erabilera sinpleak zituzten, eta erabiltzaileek zer moduz zeuden eta zergatik baino ez
|
zuten
esan behar.
|
|
Aurrerago, Sormen tailerretan hasi ziren itxura hartzen Kemoak, eta orain dela urtebete, eitb.com webgunearen berrikuntzarekin batera, EITBko webgunean agertu ziren. Orduan erabilera sinpleak zituzten, eta erabiltzaileek zer moduz zeuden eta zergatik baino ez
|
zuten
esan behar.
|
|
atergabeko presentzia bihurtua iduri; Domingok, aldiz, guztiz kontrako jarrera abiapuntutzat harturik, erdigunea eskaini zion Benjamin Mariari hasieratik: ...e, zeinak baitziren itzal puska hari ziòn maitasuna eta maitasunari zeriòn bizipoza; bazuten, gainera, mundukoek beste desio bat, ezkutukoa bezain benetakoa, haiek guztiek, barru barruan, Benjamin Mariaren heriotza irrikatzen baitzuten, heriotzak bakarrik deusezta baitzitzakeen eta ezaba, ausaz, absentziaren presentziazko agerraldi etenik gabekoak, gauak itzal guztiak irents ditzakeen bezala; ez
|
zuten
esaten ez aitortzen, kulpa hura ere ezkutuan eraman beharrekoa baitzen, menturaz?, halaxe sentitzen zuten arren; Domingok, aldiz, bizi bizirik nahi zuen anaia, bai bizian eta bai hilean ere, balizko heriotzari ere jarria baitzion amets urdin baten egunsentia?
|
|
Urte askoan, ezin izan
|
zuten
esan ere, senideak hil zituztela. Epaitegietanjasota datozen fusilatuei buruzko lehen heriotza agiriak dira 1944koak, zortzi urtepasatu eta gero.
|
|
Astebeteko bidaia egin zuten Azkuek eta Izak, eta orduan bizitakoaren laburpena da aurkeztutako lana. Asko
|
zuten
esateko, eta asko laburtzeko, lehiaketaren oinarriak betetzeko. Oroitzapen bilduma bat da.
|
|
Aspekoek aitortu zuten Labriten zaila dela pilota onak jartzea, eta saketik pilota errebotean sartzearen beldurrak normalean motelxeagoak aukeratzera eramaten duela hautatzailea. Olaizola II.ak eta Mendizabalek, berriz, ez zuten kexarik izan, kontrarioen pilota bat biziagoa zela baino ez
|
zuten
esan. Aspekoek 104,8, 105,9 eta 106,2 gramoko pilotak aukeratu zituzten.
|
|
Erakinaren barruan ziren soldaduek etxetik ateratzeko agindua eman zioten familiari, eta kalera irten bezain laster eskuinera egiteko. Haiek, baina, ez
|
zuten
esandakoa ulertu, eta ezkerrera jo zuten. Teilatuan zegoen frankotiratzaileari ez zioten esan etxetik ateratzen utzi zietela, ordea, eta horregatik tiro egin zien.
|
|
Aurreko bi epaiketetan, lekuko moduan deklaratu zuten poliziaren perituek inizial bakoitzaren esanahia aditzera eman zuten. Interpretazio bat zen, ez zegoen irizpide logiko bat, ez
|
zuten
esaten zergatik iritsi ziren ondorio horretara. Gehienek zera zioten:
|
|
Ulertzen baita lehen ETB1 ez zela modernoa; alegia, premodernoa zela, tribu abertzalearen gordelekua, nonbait. ETB2 eta taldeko irratiekin zer egin nahi zuten ez
|
zuten
esan, baina nabari dago ETB1erako proposatzen zituztenak asmo orokorragoak zirela. Espiritu berri hura jasotzen duen beste agiri batean PPk eta PSOEk gobernu akordioa ahalbidetzeko sinatu zuten Bases para el cambio democrático al servicio de la sociedad vasca delakoan, hain zuzen, EITBri buruz hitz egiten da berriro, eta gehiago zehazten dira politika mediatiko modernizatzaile horren goiburuak:
|
|
oroitze hutsa zen, bai baitzirudien ezen itzal hura ameba erraldoi bat bezalakoa zela, bere pseudopodoak noranahi hedatzeko gaitasuna zuena, erdigunea ere –mamia eta ardatza– bereganatu arte; erdigunea, bazterraren itzalpean zegoena, non erruduntasun sentimenduaren harra baitzen jaun eta jabe... kulpa bat bezala bizi baitzuen aitak afera hura, kulpa bat bezala amak, eta kulpa bat bezala beste anai arrebek ere, absentzia itxurako hura –ezpainek isildua, baina kontzientziaren ahotsak ozendua– atergabeko presentzia bihurtua iduri; Domingok, aldiz, guztiz kontrako jarrera abiapuntutzat harturik, erdigunea eskaini zion Benjamin Mariari hasieratik: ...e, zeinak baitziren itzal puska hari ziòn maitasuna eta maitasunari zeriòn bizipoza; bazuten, gainera, mundukoek beste desio bat, ezkutukoa bezain benetakoa, haiek guztiek, barru barruan, Benjamin Mariaren heriotza irrikatzen baitzuten, heriotzak bakarrik deusezta baitzitzakeen eta ezaba, ausaz, absentziaren presentziazko agerraldi etenik gabekoak, gauak itzal guztiak irents ditzakeen bezala; ez
|
zuten
esaten ez aitortzen –kulpa hura ere ezkutuan eraman beharrekoa baitzen, menturaz–, halaxe sentitzen zuten arren; Domingok, aldiz, bizi bizirik nahi zuen anaia, bai bizian eta bai hilean ere, balizko heriotzari ere jarria baitzion amets urdin baten egunsentia...
|
2010
|
|
Eta, horren ondoren, haren iloba Kublai Khanek Txina konkistatu zuen dio Aragonek. Bi konkistatzaile haiek kometa ikusi
|
zuten
dioen agiririk ez dago, baina ikusi zutenek konkisten iragarpentzat hartu zuten.
|
|
edo bai; izan ere, erakustaldia bukatu eta ostatura bidean jarri ginenean, ama emozionatuta azaldu zitzaigun?. Hunkigarria izan da, Primi!? esan zuen lehenik;. Umeen begiek esaten
|
zuten
esan beharreko guztia!, esan zuen ondoren;. Zerbait bortitza sentitu dut barruan, nire ordua iristear balego bezala??
|
|
–Oso bukaera tristea izan zen. Bukatu
|
zuten
esaten: –Edo hau dago edo bestea dago?.
|
|
Haren hitzetan,. Iparraldearentzat behar beharrezkoa zen bertako jendea egotea ikastoletan. Bestela, ikastolen kontrakoek aitzakia ederra
|
zuten
esateko, ikastolak espainolen zerbait da, Enbata zikinaren zerbait??. Horregatik, Garaten arabera,, hemengo euskal herritarrek sortu zituzten ikastolak Iparraldean.
|
|
Horiek baino lehen, zenbait ikerketak zehaztu zuten hori, baina baita kontrakoa ere. “Physicians Health Study” ren autoreek, bost urte baino gehiagoz 8.000 gizon ingururen atzetik ibili zirenek, ezin izan
|
zuten
esan HTAren eta farmakoen arteko bat etortze hori. Azkenik, Ramon C taldea.
|
|
Usondo parkeko zuhaitz eta zuhaixkak delako liburua argitaratu zuen iaz Udalak eta argitalpenarekin batera adostu
|
zuten
esandako plakak jartzea. Liburuari dagokionez, kultura etxean eta udaletxean daude eskuragarri, euro baten truke.
|
|
ETAk Egunkaria kontrolatzen zuela eta akusatuek hori jakin egin behar zutela diote akusazioek, eta perituek ere gauza bera esan zuten auzi gelan. Baina fiskalari ez dio balio jakin egin behar
|
zuten
esateak. Hori frogatu egin behar da, azpimarratu du behin eta berriz.
|
|
Irratian entzun nuen partean, albistea amaitzeko zioten Montajes Alfonso Bergara-n istilu laboraletan zebiltzala, kaleratzeak aurreikusten zirelako, eta horrekin loturik egon zitekeela delako gertaera. Albistegian ez
|
zuten
esan baina nik banekien, eta nik bezain ongi zekien poliziak, edo gure herrian politika kontuez apur bat arduratzen zen edonork, kaleratze asmoak zituzten enpresariei belaunean tiro egiteko praktika horrek sinadura ezaguna zeramala, talde jakin batek burutua zela langileriaren defentsarako jarduera pedagogiko hori, Josemaren hitzak erabiltzearren: ETA politiko militarrak, ni neu partaide nintzen erakundeak.
|
|
Gau hartaz, gainerakoan, ez dut beste ezer berezirik oroitzen... edo bai; izan ere, erakustaldia bukatu eta ostatura bidean jarri ginenean, ama emozionatuta azaldu zitzaigun —" Hunkigarria izan da, Primi!" esan zuen lehenik;" Umeen begiek esaten
|
zuten
esan beharreko guztia!" esan zuen ondoren;" Zerbait bortitza sentitu dut barruan, nire ordua iristear balego bezala..." esan zuen azkenik—, baina doña Primik ez zirudien hain hunkituta; ama, baina, hain bere emozioaren mende zegoen, non bai baitzirudien ez zela beste errealitate bat hautemateko gai, bere emozioaren errealitatetik aparte; ama, beraz, edonori kontuak hartzeko e... " Zuk ere zerbait esan, Primi..."; erantzuna barrutik atera zitzaion Primiri:
|
|
Berealdiko amorrua eman zion moja sartzeko nik Don Alfredorekin hitz egin izanak eta ahaleginak egin zituen gurasoei burua berotu eta nire gogoa galarazteko. Ondo gogoratzen naiz nola joan ziren gurasoak sakristiara, meza bukatutakoan, beregana, guri zer kontu
|
zuten
esan gabe. Handik ateratzean kontatu zidan amak zer zuen, aitak ostatuan basoerdi batzuk hartzen zituen bitartean.
|
|
ETAren aurkako borroka barkatzen ez ziotenek; eta, espainiar Estatua Eusko Legebiltzarrean eskua sartzen saiatu zenean, izan zuen jarrera sendoa barkatzen ez ziotenek. Baina ez batzuek eta ez besteek ez
|
zuten
esaten PPk eta PSOEk Batasunaren beharra zutela; eta Batasunak PP eta PSOEren beharra zuela; elkarren beharra zuten Juan Mari Atutxa kargutik kentzeko.
|
|
Ez zuten itxaroteko astirik izan, egun horretan bertan hasi zirelako salatzen Lehendakari izendatu berria, eta oraindik sortu gabe zegon gobernua, ETAren aginduetara zeudela. Hurrengo eguneko kronikek horrela jaso
|
zuten
esandakoa (El Mundo,):
|
|
Hurrengo eguneko gastuen kontuan, berriz, besteak bezalaxe Iruñeko kartzelara nola eraman
|
zuten
esaten da: Dia 6 de Henero en que fue remitido Juan Bernardo Amitesarobe a las Carzeles Reales a custodia de Pedro de Yñarrea y guardas siguientes.
|
|
Hurrengo eguneko gastuen kontuan, berriz, besteak bezalaxe Iruñeko kartzelara nola eraman
|
zuten
esaten da: Dia 6 de Henero en que fue remitido Juan Bernardo Amitesarobe a las Carzeles Reales a custodia de Pedro de Yñarrea y guardas siguientes.
|
|
Gizonek, Djeharen segurantziaz harriturik, baietz besterik ez
|
zuten
esan.
|
2011
|
|
–Ez
|
zuten
esan ziur esango zutenik.
|
|
Benta Aundi jatetxera joan ziren afaltzera eta gero lotara Iturritxora taxian. Handik egun batzuetara, egunkarian ohar bat idatzi
|
zuten
esanez hogei duroko billete faltsuak agertu zirela Tolosan lehendabizikoz.
|
|
" Eustea irabaztea da". Baina ez
|
zuten
esaten noiz arte. Arazorik gabe eusten zioten beste frente batzuen berri ere banuen, eta itxaropen horrekin pasatzen genuen eguna.
|
2012
|
|
Tripolin nintzela, han ari ziren hedabideak, Gaddafi gora eta Gaddafi behera. Baina ez
|
zuten
esaten jendeak urik ba ote zuen, umeak eskolara ote zihoazen, jendeak zer egiten zuen, zer pentsatzen zuen… Eta justu, hori jakin nahi izaten dut nik.
|
|
Atsedenaldira 18 emaitzarekin iritsi ziren. Entrenatzaileek ez
|
zuten
esateko ezer handirik edukiko aldagelan, bakoitzak zekiena ongi egin baitzuen. Itxako pare bat entrenamendu eginda iritsi zen neurketara, eta ezin zitzaion gehiago eskatu.
|
|
Emma ez zen urduritu hura sartzean; aitzitik, desenkusatu egin zen, ostatu non hartua
|
zuten
esatea ahantzi izateagatik.
|
|
Txantxillan beti eman beharreko datua zen, jakin gabe erreproduzitzen den horietako bat. Aitzol hemen fusilatu
|
zuten
esan, eta gero zoriari erregutu ez zezala inork gehiago galdetu. Aitari entzunda nekien Txantxilla kanposantu izan zela futbol zelai bihurtu aurretik.
|
|
Gure autonomia honetan sofistikatuagoak eta politikoki askoz zuzenagoak omen gara. Izan ere," Arratsalde on" ziztrin bat ere ez
|
zuten
esan Baluarteko oholtzara igo zirenek, eta EAEn, hagitz postmodernoagoak garenez," tenemos afari con bertsolaris en el txoko" esaten dugu sikiera. Ez da batere berria Nafarroako gobernuak egiten duena euskara baztertzeko, edota zapaltzeko, ezta ere bertako euskaldunei jartzen zaien oztopo eta traba mordoa eguneroko bizitza euskaraz txukun aurrera eramateko.
|
2013
|
|
Urtarrilaren 28tik otsailaren 8ra egin daiteke aurrematrikula Atzo, urtarrilaren 16a, matrikulazio kanpainako prentsa agerraldia egin zuen Orioko Ikastolako zuzendariak, Zigor Saizarrek. Han kanpainaren nondik norakoak azaldu zituen eta aurtengo leloa OHI 655+ Zu zergatik aukeratu
|
zuten
esan zuen. Saizarren hitzetan 655 ikasle ditu Orioko Herri Ikastolak eta matrikulatzera doan horri egiten diogu erreferentzia Zu horrekin.
|
|
Atzo, urtarrilaren 16a, matrikulazio kanpainako prentsa agerraldia egin zuen Orioko Ikastolako zuzendariak, Zigor Saizarrek. Han kanpainaren nondik norakoak azaldu zituen eta aurtengo leloa OHI 655+ Zu zergatik aukeratu
|
zuten
esan zuen. Saizarren hitzetan 655 ikasle ditu Orioko Herri Ikastolak eta matrikulatzera doan horri egiten diogu erreferentzia Zu horrekin.
|
|
Medikuek esan zuten mugituta zeuzkala garunak, organo kritiko asko, ehunak ere bai. Azkazalak moztuta zeuzkan, medikuek ezin izan
|
zuten
esan biolentzia zantzurik zegoenik. Arazoa zein den definitzea da arazoa orain.
|
|
Jolastokiaren alde batean jartzen zituzten umeak izena esan ahala. Ehun haur geunden guztira, eta hamar haurren izena utzi
|
zuten
esan gabe. Nirea zen horietako bat.
|
|
Kuadrilla handiak ibiltzen ginen Baionan, kalez kale; giroa kalean zegoen. Hasi ziren esaten zerbait arraroa gertatzen ari zela, baina ez
|
zuten
esaten ez joateko, ez zirela aterako... Sumatzen zuten zerbait bazela, baina, baina zer zen...
|
|
—Oker ez banago, aurreko aldian ere kanta hauxe jarri
|
zuten
esan zuen.
|
|
Galdera horri ezetz erantzuten diote denek. Eta ezjakintasun hori ez da harritzekoa, zeren natibo hauentzat laidorik handiena baita norbaitek hildako guraso edo ahaideak aipatzea; hainbesteraino non, mutiko bati nahiko umetan gurasoak hilez gero, ez lukeen inor izango bere aita edo aitona edo beste ahaideak zirenak zer izen
|
zuten
esateko. Elkarren artean eztabaidatzen badute, bestea iraindu nahirik, esaten diote:
|
|
Ez
|
zuten
esaten bigarren liburua zailena zela?
|
2014
|
|
Proiektuaren bultzatzaileen eta kooperatiba taldearen gidarien artean hartu emanak egon dira aste honetan, eta atzo iluntzean Edesako talde eragilearen ezusteko erabakia iritsi zen, batzarrean helarazitako mezu ezkorra. Ez
|
zuten
esan Mondragonen ezetza jaso dutenik, erantzuna ez dela iritsi baizik. Arrasateren baietza jaso izan balute, ordea, nekez zabalduko zuten atzoko batzarrean entzundakoa.
|
|
Aurretik, bortxatu egin zuten Maravillas. Haren gorpua erre eta zakurretara bota ote
|
zuten
esan zieten senideei. «Non dagoen esaten ez didaten bitartean, ez dut inongo legetan sinetsiko».
|
|
Irudipena daukat erabakia beste politikari baten ahotik aditu bagenu bestelako erreakzioak izango genituela. Zer ez
|
zuten
esango oraingoan mihiari eutsi diotenek hautua Eneko Goiak, EAJ autonomista epel horretako kideak, egin balu. Zer esanik ez, Odon Elorza sozialista espainolista karguan egon eta horren alde azaldu balitz.
|
|
Antolatzeko aurreneko hartu emanak garilean izan zituzten. Agorrila akaberan aurreneko bilera egin zuten eta sortzaileek Altsasuko festetarako parte hartuko
|
zuten
esan behar zuten. Kanpoko artistei gonbitea ere bitarte horretan egiten diete.
|
|
Baina bai, nire estazioko datuak ziren. Dena dela, ez
|
zuten
esan nondik hartu zituzten datuak.
|
|
Gainera, zirrikituak zeuden mutilekin jolasteko orduan. Esaten zizuten ez zenuela balio honetarako edo hartarako, baina ez
|
zuten
esaten hori neska zinelako zenik.
|
2015
|
|
ildo dadaista/ surrealista batetik, eta poesia/ gizartea harremana lantzen zutenak bestetik. Lehenaren barruan beste hiru azpilerro ezberdintzen zituzten, baina edonola ere, hor kokatzen
|
zuten
esaterako Paul Celan. Bigarrenean, berriz, Wolfdietrich Schnurre eta Hans Magnus Enzensberger.
|
|
Eta hala pentsatzen dutenak dira nagusi; %50 esaldi horren alde daude; %27, 1, kontra. Iragan urteotan sendotutako jarrera da? 2004 urtean galdera egin zietenen %43, 8k besterik ez
|
zuten
esan iritzi horrekin bat?, eta bere horretan irmotuta jarraitzen duena. Beste zenbait aldagaitan urteotan atzeman den jarrera baikorra ez dela gai honetan igarri nabarmendu dute Ikuspegiko arduradunek.
|
|
Mistikoek eta aztiek, gau eder batean hondartzan paseatu, putzu batean aztarrikatu, harri bati begiratu eta beren buruari galdetzen diote «Zer naiz ni?», «Zer da hau?»? erantzun bat jaso zuten bat batean, ezin
|
zuten
esan zein?, eta izotzetan epel eta basamortuan eroso zeuden. Baina McNab andreak lehen bezala jarraitu zuen, edaten eta esamesaka.
|
|
Pisukide haiek nor ziren ez
|
zuten
esan telebistan, baina biharamunean Diario Vascok bi mutilen adina eta inizialak zekartzan: U.A.G. eta J.A.B.L. Biek 19 urte zeuzkaten eta, hortaz, ez omen da bidezkoa izen osoak ematea.
|
|
5 Hain zuzen ere, gogoan dut erlijioso bati entzun niola sermoi oso eder bat, eta haren zatirik handiena Emazteak Jainkoarekin zituen gozotasun hauei buruz zen; eta barrez eta hain gaizki hartu
|
zuten
esan zuena, non ni harri eta zur bainengoen; izan ere, maitasunari buruz hitz egin zuen (sermoia Maitasun aginduaz zen eta beste zer gai erabil zezakeen). Eta argi ikusten dut esanda daukadana dela, hau da, Jainko maitasunean hain gaizki arituak garenez gero, uste dugu, arima batek ezin duela horrela tratatu Jainkoarekin.
|
|
Ez dadila gerta moja batzuekin gertatzen dena: agindu bai egiten dute, baina agindutakorik ezer betetzen ez dutenez gero, profesa egitean ez zutela ulertu zer agintzen
|
zuten
diote. Hala uste dut nik; izan ere, hitz egitea erraza da, egitez betetzea, berriz, zaila; eta bata ez zela bestea baino zailago uste bazuten, argi dago ez zutela ulertu.
|
|
Zergatik begiratu zuten beste aldera? Zergatik ez
|
zuten
esan, agian, beharbada, Enrique Goñi ez zela zuzendaririk egokiena. Zergatik ez zuten esan, agian, beharbada, hazkunde estrategia guzti hura erabat okerra zela?
|
|
Zergatik ez zuten esan, agian, beharbada, Enrique Goñi ez zela zuzendaririk egokiena? Zergatik ez
|
zuten
esan, agian, beharbada, hazkunde estrategia guzti hura erabat okerra zela?
|
2016
|
|
Ikasleak mundu globalizaturako prestatu nahi zituzten, ingeles maila bikaina lortuko zuten gaztetxoak lan merkatuan airoso ibiltzeko. Ez
|
zuten
esaten hedatzen ari zen ereduari galga jartzeko modu ederra aurkitua zutela. Espainiako Estatuan, antzeko estrategia darabilte eskuineko indarrek bertako hizkuntzak ahultzeko Valentzian, Balearretan eta Galizian.
|
|
Beheko bizia aitzina zihoan, jatorrizko planetan
|
zuten
esan zaharra hitzez hitz betez, hau da, ugaldu behar zirela herrialde berria bete zezaten, hauxe baitzen planeta berenganatzeko modu hoberena. Ugaldu bai, baina haien artean, osoki debekatua baitzegoen kreaturiko eta elohimdarren arteko harreman sexualik edukitzea, ondorio ezezagunik sor ez zedin.
|
|
Eta halaxe jarraitu egin zuen Israeleko hitzaldiak, letania baten pare, beti gauza berdinak errepikatuz. Bururapen gisa jarraitu
|
zuten
esanez idazki guzi horiek erlijioa tinkatu zutela, amatzeari seme bat eman behar zitzaiolako, beti, amatze guziei, lehen amatzea agertu arte. Hitzaldiaren lehen partea bukatzear zegoelarik, moralari eta azkenik emaztearen egoerari loturiko hitzak bota zituen, iturrizko gaitik erabat urrundurik:
|
|
Etiketa ezabaezina jarria zizuten. Hain kontu gutxirekin aritzen baziren zure aurrean, zer ez ote
|
zuten
esango zure ezkutuan!
|
|
Beren bizitzak defendatzeko borrokan ari ziren oraindik ere esklabo ohiak, eta, Douglassen iritziz, boto eskubideak baino ez zien garaipena ekarriko. Kontrara, klase ertaineko emakume zuriek, hau da, Elizabeh Cady Stantonek eta Susan B. Anthonyk ordezkatzen zituzten haiexek, ezin
|
zuten
esan beren bizitzak arrisku fisikoan zeudenik. Haiek ez zeuden egiaz askapenaren aldeko guda batean murgilduta, hegoaldeko gizon emakume beltzak bezala.
|
|
Hitzaldiaren eredu bat ere prestatu zuten. Hitzaldia eman behar zutenek hura hartzen zuten oinarritzat, eta normalean hizlari aritzen zirenekin prestatzen
|
zuten
esan beharrekoa.
|
|
garai hartan, Suediako garapen nuklearra eta hirietako berogailuak estu estu lotuta zeuden, eta zentralak biztanleengandik gertuago jartzea zen arazoa konpontzeko modu bakarra. Alegia, suediarrek ez
|
zuten
esaten oro har hobe zela zentralak biztanleengandik gertu jartzea.
|
|
Argiago ezin
|
zuten
esan. Erraustegiak inguruan bizi diren herritarrentzako gaixotasunen eta hilkortasun tasaren areagotzea dakar.
|
|
Baina, seguru zegoen horretaz, ez ziren sobera urrunduko. Gogoan edukiko
|
zuten
esandakoa, Bellek behintzat edukiko zuen.
|
|
Ez
|
zuten
esan lapurtuko zutela.
|
2017
|
|
Gutxi, baina arrain handiak. The Guardian euskal herritar bati ezarritako zigorraren berri ematen ari zela, hemengo egunkaririk salduenek txintik ere ez
|
zuten
esan. Edo El Paisen inoiz argitaratu ez zen elkarrizketa, zeinean Madrilgo kazetariak galdetu zidan lehenengoa izan zen ea ezker abertzalearekin lotura edo harremanik ba ote nuen.
|
|
Gutxi, baina arrain handiak. The Guardian euskal herritar bati ezarritako zigorraren berri ematen ari zela, hemengo egunkaririk salduenek txintik ere ez
|
zuten
esan. Edo El Paísen inoiz argitaratu ez zen elkarrizketa, zeinean Madrilgo kazetariak galdetu zidan lehenengoa izan zen ea ezker abertzalearekin lotura edo harremanik ba ote nuen.
|
|
Jende erdaldunarengandik aparte, erdararekin kontaktu barik nahi zuten, ghetto modura! Esan ez
|
zuten
esaten, baina horixe zen haien pentsamendua. Kalean behar zen ikastola, herriko euskararekin kontaktuan.
|
|
2015ean Mohamed Salah ben Aisa Justizia ministroak adierazi zuen homosexualitatea despenalizatzearen aldekoa zela. Haren adierazpenek zalaparta handia eragin zuten, eta ministroa derrigortu egin
|
zuten
esandakoa zuzentzera. Ben Aisak azkar argitu zuen bere izenean hitz egiten ari zela, hau da, haren hitzak ez zirela adierazpen ofizial bat.
|
|
Kanpamentuan ere antzeman zuen arduradunengandik ezin zuela gauza handirik espero. . Gauza asko esan
|
zuten
esan gabe. Ezin zela ezer egin adierazi nahian edo?.
|
|
Baserrian grabatutako lehen bideoko zati bat hartu, eta, goi mailako bi pertsona ospetsuri? helaraziko zieten Etxeberrik, Berhokoirigoinek eta Tubianak, zer armategi indargabetu
|
zuten
esatearekin batera.
|
|
Beltz batzuri zer egin behar
|
zuten
esaten aritu nintzen, neu ere haiekin batean saiatuz. Gero minutu batez geratu eta zutik bekainetako izerdia xukatzen ari nintzela, bizkarrean jo ninduen norbaitek.
|
|
Hitz erdirik ere ez
|
zuten
esan gosaldu bitarte. Nork bere kafesnea hartu zuen eta Natik bakarrik dastatu zituen eztiz egindako opiltxo haiek.
|
|
Egidazu larrutan filma zinema aretoetatik kendu zutenean, emakume askok, gizonak ez dira ausartu iritzirik ematen? jendaurrean agertu nahi izan
|
zuten
esateko: «Izugarria, ez da inondik ere pentsatu behar indarkeria bortxaketaren aurkako konponbidea denik».
|
|
Ezinbestekoa den adierazpen hori lortzeko Sustapen Ministerioak beharrezko urratsak eginen dituela hitz eman du. Tapiak eta Aierdik bat egin
|
zuten
esatean foru erkidegoko tren sarea Europarekin lotzeko “beharrezkoa” dela “Nafarroako korridoreak Euskal Y-koarekin lotura zuzena eta azkarra izatea. Aldi berean, aukera emanez foru erkidegoa EAEko hiru hiriburuekin eta Pasaia eta Bilboko portuekin lotzeko”.
|
|
Josebaren gogoak zurrunbiloa dirudi. Batetik bestera egiten du ardailan, San Ignaziotik pultserez betetako Begoñaren besoetara; erdizka utzi dituen itzulpenetatik Axirekin duela astebete izan
|
zuten
esan gabeko hitzen errieta hartara, “deitu izan balio sikiera”; ez du bazkaltzera joan nahi; Landerren amoranteetatik etxean, Iruñean, arratsaldean egitea pentsaturik zeukan arropa garbialdira; batetik bestera, bestetik batera. Bazkaltzera joango dira, eta kito pentsatu du Begoñak.
|
2018
|
|
Beste horrenbeste esango nuke AVTko jendearen inguruan. Zer ez
|
zuten
esango PPk M biktimei eginiko iseka ETAren biktimei egin balie Euskal Herriko udal bateko zinegotzi batek, horiek monumentu bat eskatu eta hauxe esan balie, Bilboko prostitutak gogoan: " Edozein egunetan monumentu bat egingo diegu Palankako putei".
|
|
Azken batean, Hegelek baieztatu nahi bazuen maitasunaren dialektika, momentu? bat zela familia gizarte zibil estatu multzoaren dialektika zabalagoaren barruan, erabat beharrezkoa zitzaion emakumeak ere kontratu batean sartzea, eta kontratuaren teorialariek ere horixe behar
|
zuten
esan ahal izateko ezkontzan norberaren baitako jabetza trukatzen dela. Kantek, halaber, emakumeak kontratu batean sartzen baziren baino ezin zuen esan ezkontideak aldi berean jabetza eta pertsona zirela elkarrentzat.
|