|
2013
|
|
|
Irudikapen horiek ideia, sinesmen eta esanahi multzoen osaketa dira; mundua esplikatzen dute, eta adibiderik esanguratsuenak estereotipoetan, gorputz metaforetan eta ereduetan aurkituko ditugu. Ereduek, ordea, irudikatzeaz gain, karga handia hartzen dute, gure jarrerek nolakoak izan behar
|
duten
esaten baitigute.
|
|
2014
|
|
|
hori astindu nahian, botere harremanetan, izaera kolektiboan eta motibo identitarioetan indarra jartzen duen diskurtso berria ere hasi da ernetzen ezarian ezarian (ikus, adibidez, Arbelaitz, Eizagirre eta López, 2015). Ugaritzen ari dira, era berean, euskara hautu pertsonal hutsaren esparrutik atera nahi
|
dutenen
esanak. Horien adibide ditugu, esate baterako, Lorea Agirrek aurtengo Korrikaren amaierarako prestaturiko mezuan ageri ziren berbak:
|
|
2015
|
|
|
Mitxelenak berak FHV n aurkezten du gaia: Bizkaian XVI. mendean honelako bokalak ahoskatzen zirelako berri esplizituak
|
ditugula
dio eta Erronkari eta Zuberoako hitzetan balio fonologikoa duten bokal eta diptongo sudurkari garaikideen berri dakar. Jean Baptiste Coyosek Arbailako bokal sudurkarien eta ez sudurkarien pare minimo bakan batzuk dakartza (1999, 64).
|
|
|
Irabaziez arduratzea ezinbestekotzat ere jo daiteke, jaioterrira itzultzea amets dutenei buruz ari den heinean, baita igande arratsaldetan batzen zirenean artzain abestiak abesten zituztela errepikatzea ere, zeukaten jaioterri min sakonaren adierazgarri eta, azkenik, korkoxen gaineko pasadizoak zama horren aringarri, baina, horrenbesteraino bildu du gune horietara arreta, istorioaren amaieran garrantzizko bihurtuko zaizkion beste kontu batzuen aurrekarientzat ez duela gorde tokirik eta, magialaria bezala, faltan botatzen duena kapelatik atera beharrean dela, bere kontakizunaren logika bera uneren batean hautsiz. Esaterako, Tomasek eta Amelek hiru urteko alaba
|
zutela
esan ondotik, hurrengo agerreran, izen berezi batez jabetzeaz bestalde, ezkontzera doala eransten du. Ardibasoko artzainon alaba Justek, jaioterri mina duelako ezkontza tratuan Euskal Herrirako etorreren maiztasuna ere hitzartu nahi du, ez Euskal Herrian munduratutakoa, ez inoiz Euskal Herria zapaldutakoa izan ezin daitekeenean.
|
|
2016
|
|
|
Patxi Saezek era antzeko zerbait uste
|
dut
dioela 2017ko Euskarak Bilbo behar du hausnarketan ere.
|
|
|
Hori esaten al dute? Agian hori nahi
|
genuen
esan zezaten, sentitu zezaten?
|
|
|
Hala ere, herrietako datuak interpretatzerakoan funtsezkoa da konturatzea eskaintzen diguten herriko egoera soziolinguistikoaren argazkia parametro batzuen baitan ulertu behar dela. Hasteko, ezin
|
dugu
esan datuek euskal herritarren kaleko erabileraren datuak eskaintzen dizkigutenik; izan ere, kalean topatzen ditugun solaskide guztiak ez dute zertan Euskal Herrian bizi direnak izan. Horregatik, zuzenagoa da Euskal Herriko kaleetako hizkuntzen erabileraz hitz egitea.
|
|
2017
|
|
|
deitu izan dena eta semantika mailan irakurketa mugatua edo zehaztua hartzen duena: morfologia mailako paradigma mugatuaz mintzatuko gara lehenengoan, eta tartean irakurketa zehaztua
|
dugula
esango dugu bigarrenean, betiere bata bestearengandik argiro bananduz.
|
|
2018
|
|
|
Zuriak eta Villafrancak horretarako eskubiderik ez zutelakoan eraso zioten lehenaren aziendei. Bistan denez, salatzaileek eskubide hori
|
bazutela
zioten.
|
|
|
Gainera Tristanek ez zuen argi zergatik sartu zen Hualde jostuna auzi horretan, bere ustez Maria ez baitzen haren lehengusina, jostunak berak inoiz hala aitortuta. Xabat Hualdek, baina, senide
|
zuela
zioen, eta neskatoa berarekin zegoela Iruñean, senar ona bila zezan bidali baitzioten; haatik, berari zegokiola neskarendako justizia eskatzea.
|
|
|
Jose Artetxeren iPortar bien! (1957) edo egile beraren Camino Horizontes (1960)
|
ditu
esandakoaren erakusgarri. Alor kultural zein historikoko gaiak jorratzen dituzten lanen txostenen adibideak ere ugari dakartza Torrealdaik.
|
|
|
Hona hemen Lukas Dorronsorok elkarrizketa batean kontatutakoa: Gazteluko taldearekin Gorritira antzeztera joan omen ziren, bera zuzendari zela, eta bertako alkateak, antzerkia egiteko baimena behar zutela adierazita, publikoaren aurrean antzeztu aurretik emanaldia berak ikusi nahi
|
zuela
esan omen zien. Antzerki taldeak esana bete, eta" esto si es teatro" onartuz baimendu omen zuen udalburuak jarraian eszenaratuko zuten antzezlana.
|
|
|
Iruditzen zait zentsura gaietan adituek nahi
|
dutena
esango badute eregazteleraz idatzia izan balitz, ez zuela 1969an argia hain erraz ikusiko2 Behin baino gehiagotan entzun dut zentsura frankista pasatzeko euskaraz idatzia izatea eragozpen gehigarria zela testu batentzat. Egia izan daiteke testu politikoei dagokienez, baina iruditzen zait Egunero hasten delakoren kasuan alderantziz izan zela, bidea erraztu ziola alegia.
|
|
|
Gabriel Arias Salgado 50eko hamarkadako inguru horretan Ministerio de Infomacion y Turismo ko zuzendaria zen, baina, horrez gain, ideologo eta pentsalaria ere bai. Honek gogoeta bat egin zuen idazleek nola idazten zuten eta zentsoreek edo lektoreek zer eduki behar zuten kontuan; zeren eta" irakurleentzat" arazo handi bat hori zen, zentsurak ez zuela jarraitzeko araudi jakinik, zentsoreak usaimena baliatu behar
|
zuela
esaten zitzaien, jakin behar zutela erregimenari zer atsegin zitzaion, zein momentutan zeuden eta noraino arriska zitezkeen. Gernika frankistek erre dutela aipatu daiteke?
|
|
|
Lourdes Otaegi: Amaitu nahi
|
nuke
esanez eskertzen dizugula bereziki memoria programatu hori kontraprogramatu izana, guri helarazi izana memoria horren berri, lan eskerga egin izana AGAko artxiboetan ikertzaile, Biltzarraren atzoko egun guztian Kafkaren gazteluarekin alderatu zen leku horretan emandako orduak eta egindako ahaleginak. Horren errenta jasotzen ari gara gu.
|
|
2019
|
|
|
Tarteka ahoskerak hiztegia ere zaintzera bagaramatza, euskara zainduaren kalitatea sendotuko da. Ez dut horrek hala izan behar
|
duela
esaten. Ez nago ziur.
|
|
|
a) Hasteko, hizkera zaindua esatean zer adierazi nahi den. Hizkera zainduak esan nahi
|
du
esaten denaren forma zaindu egiten dela. Ahoskerari dagokionez, hotsak eta silabak egoki (beren oinarrizko formetan) ahoskatzeko ahalegina litzateke:
|
|
|
Arnasguneetako hizkuntza ukipenak dimentsio bi
|
dituela
esan dezakegu: [gaztelania/ euskara] bata, eta [batua/ tokiko hizkera] bestea.
|
|
2020
|
|
|
ereduko kirola egitasmoan kirolari nerabeak izan ziren protagonistak. Zehazki, 12tik 15 urtera bitarteko gazteak ziren, eta aurretik egindako beste ikerketetako gazteen ezaugarrien antzekoak
|
zituztela
esan behar dugu.19
|
|
|
Gure ikerketan parte hartu zuten Gasteizko eta Arrigorriagako nerabeen artean, lagunartean gaztelaniaz aritzen zirela jaso genuen, baita, Realeko hainbat jokalariren artean ere. Talde horretako beste batzuek lagunarteko harreman gehienak euskaraz
|
zituztela
esan zuten. Elkarrizketetan holaxe azaldu ziguten, lagunarteko hizkuntza praktiken egunerokotasuna eta salbuespena zein diren:
|
|
|
Diagnostikoak eta tratamenduak osatzeko, 8 Horri begira, adibidez, azken urteotan egindako hainbat ikerketa eta esperientzia aurkezteko eta etorkizunari begira dauden erronkez hitz egiteko, Soziolinguistika Klusterrak" Gazte eta nerabeen hizkuntza errealitatea" izeneko jardunaldia antolatu zuen 2020ko urriaren 28an. diseinatzeko edota ezartzeko garaian, autokritika gutxi erakutsi dugula uste dugu, ez hiztun gisa dugun jokaerarekiko, ez ikertzaile gisa dugun jarrerarekiko, ez heldu gisa dugun erantzukizunarekiko. Buruan bi kezka
|
ditugulako
diogu hori. Batetik, helduok hiztun gisa barneratuta dugun eredua eta kanpora proiektatzen dugun eredua dago.
|
|
|
Deskribapen horrek balio du gaur ere euskararentzat, nahiz ez erabili ordena natural terminoa: sintaxiak berak badu sintagmak antolatzeko modu bat hurrenkera finko bat dakarrena (baina gaur sintagma mota bakoitzak buru bat
|
duela
esaten dugu; beraz, PostS, DS, AdjS... ditugula eta, euskara buruz azken motako hizkuntza denez, artikulua, kasu markak eta postposizioak eskuinean ematen ditugula). b) Bigarren araua: ministerioaren araberako ordena" orden ministerial"; hau da, funtzio sintaktikoen araberakoa.
|
|
2021
|
|
|
Funtzio exekutiboetan pertsona elebidunek abantailak
|
dituztela
dioten ikerketen ildo beretik, hainbat ikerlarik argudiatu dute beste hainbat prozesutan ere —esate baterako, dementzia edo narriadura kognitibo arinean (Mild Cognitive Impairment (MCI) ingelesez) — abantailak ekar ditzakeela elebitasunak (Alladi et al. 2013; Bialystok et al. 2007; Woumans et al. 2015). Ikerlari horien arabera, elebitasunak erreserba kognitiboa elikatzen du, eta, modu horretan, alzheimerraren eta halako gaixotasunen garapenetik babesteko faktore gisan eragiten du (Bialystok 2021; Jafari et al. 2021; Kim et al. 2019; Liu & Wu 2021).
|
|
|
Alde horretatik, elebitasuna eta kognizioa aztertzeko orduan testuinguruak garrantzia duela modu zabalean onartua dago ikerketa horietan. Giza psikologiak eta testuinguruak lotura
|
dutela
esatea, hala ere, oso ideia zabala da, eta ideia horren barruan harreman hori ulertzeko modu asko daude. Giza psikologia ulertzeko bi ikuspegiek, aurreko atalean aipatu direnek, ikertzeko abiapuntu oso ezberdinak eta ikerketa gauzatzeko galdera ezberdinak ekarriko dizkigute.
|
|
2022
|
|
|
Helburua, Metodologia eta Emaitzak mugimenduetan. Baina ezin
|
dugu
esan formulazio horiek modu sistematikoan erabiltzen direnik edo egonkortuta daudenik. Bide horretatik gertuen daudenak Helburua mugimenduan aurkitutakoak izan daitezke, antzeko formulazioak edo formulazio beraren aldaerak erabili direla ikusi baitugu.
|