|
2004
|
|
|
Bai, zaldi pausoak ziren. Nahi
|
duena
esango du Setatsuak, ez dutela ondo lo egiten eta beste, baina pauso kontuan ez daukate parekorik. Beraiek bezalako ibiltaririk ez dago munduan.
|
|
2010
|
|
|
Zer joera egin zidan bazkarian! Genevieve esan eta esan zebilek orduz gero, prostituta etxe baterako berak ez didala dirurik utziko." Klasearekin jarraitu behar
|
genuela
esan nion, iraileko azterketak gainditzea ere beharrezkoa zitzaiola. " Egia duk.
|
|
|
Etxeko atarian, jauzirik eman gabe baina ile adatsa astinduz, Joseba dantzan ari zen. " Bere umorea eduki nahi
|
nuke
esan zuen Lubisek. Sailerantz seinalatu zuen— Eta?
|
|
|
Mamousine izeneko herrian pasatako denboran finkatu zen nire inbertsioa, eta Carlos deitzen zioten kide batek organizazioaren aurrean salatu gintuenean, eta organizazioak epaiketa egin zigunean, gorrotoa hezur muinetaraino sartu zitzaidan. Egoera harekin bukatu egin behar
|
nuela
esan nion neure buruari. Atera egin behar nuen organizaziotik.
|
|
|
Joseba barrez hasi da bukatzean, Ubanbek arrazoi
|
zuela
esanez. Egun harez gero ispiluan begiratu eta astoaren antza hartzen omen dio bere buruari.
|
|
|
Edo, Lizek eta Sarak txikitan esaten zuten bezala, euriaren hotsak sartu dira, pluralean. Euriak bi hots desberdin
|
zituela
esan ohi zuten, bata tanto guztiek batera egiten zutena eta bestea tanto batzuek banaka egiten zutena. Ez dago gaizki ikusia, nik uste.
|
|
|
Berari gutxi iruditzen zaio egiten ari dena. Gehiago pagatu behar
|
lukeela
esaten dit noiznahi, eta emateko baimena afaldu gabe erretiratzeko. Baina nik ez diot ematen.
|
|
|
Ni iritsi naizenean, lehengo asteazkeneko irakurketaz ari ziren; baina Donald, tartetxo baten ondoren, nire Obabako lehen amerikanoa famatzen hasi da, eta ipuinaren irakurketa proposatu du. Nik ezin
|
nuela
esan diot, irakurtzeko berak hala nahi bazuen.
|
|
|
Ospitalean ingresatu baino lehen errepasoa bukatu nahi
|
nuela
esan diot Josebari, zerbait ba al zekien Papi, Triku eta gainerako jendeaz. Urduri nago, ondo etortzen zait norbaitekin solasean aritzea, eta areago Josebarekin, asko eta, gehienetan, ondo hitz egiten duelako.
|
|
|
Euskadi askatzearen aldeko mugimenduak bi arazo nagusi konpondu nahi
|
zituela
zioen komunikatuetan, alde batetik nazionala eta bestetik soziala, eta Leninen hainbat idazki aipatzen zituen helburu bikoitzaren zilegitasuna indartzeko; baina 70eko hamarkadaren hasieran ezkutuko lan politikoan ari ziren alderdi komunista ugariek —Hirugarren internazionalekoek, laugarrenekoek, maoistek— ez zuten planteamendua onartzen, eta beren kritiketan" burgesiaren alde"... " Munduko langileok, izan zaitezte bat!", egiten zuten oihu, eta burura tiratako adreilua bezala hartzen genuen guk hori.
|
|
|
Etorri zen kapitain bat, capitdn Degrela, eta harenga bat eman zuen udaletxeko arkupean herriko zazpi gizon fusilatu eta gero, tartean Humberto, nire lagun handia, gizon zintzo askoa. Beren bizia emateko prest zeuden soldaduak nahi
|
zituela
esan zuen, berak hala al zeuden, Espainiak eta erlijioak haien odol gorria behar zutela. " Necesito vuestra roja sangre esan zuen.
|
|
|
Zoriontsua nauk!", hots egin zuen Josebak Volkswagenera lagundu eta agur esateko unean. Iritzi bera
|
nuela
esan nion, eta espero nuela halako aukera gehiago izatea, niri ere ondo zetorkidala Bikandi bezalako pertsonekin hitz egitea. Eta alde batera, egia zen.
|
|
|
Edanen ez
|
dudala
diot, edanen ez nauela diot, edanen ez naizela diot, edanda guztiz edanda, edatera noakio edanik.
|
|
|
Edanen ez dudala diot, edanen ez
|
nauela
diot, edanen ez naizela diot, edanda guztiz edanda, edatera noakio edanik.
|
|
|
Maite
|
dudala
esateko.
|
|
|
Aditzera emanez: zer nahi
|
duzu
esatea, baina baliteke liatuta egotea, bestela ez da ulertzen horrenbeste limurkeria elkarrenganako.
|
|
|
Ez zaitut molestatu nahi, Maritere, ezkondu behar
|
duzula
esan zidan aitak atzo.
|
|
|
Orain arte kasik ezezaguna, egoeraren diagnosi zorrotza, zuzena eta, XX. mende hasierarako, harrigarria egin zuen. Aranak Euskarak lurraldean beharrezkoa izan behar
|
zuela
zioen, Espainola edo Frantsesaren gisara, eta eguneratu behar zela garbi ikusi zuen, hala nola irakaskuntzak ez zukeela salbatuko:
|
|
|
Balio demokratikoen sostengutzat aipatzen dira Homeroren Iliada, Danteren Komedia edota Axularren Gero.1380 Sakralizatu egiten da literatura, praktikatu gabe, demokrazia gurtzen den bezala, epidiktikoki, praktikatu gabe. Irakurri egin behar
|
dutela
esaten zaie umeei probetxuzko gizon emakume izateko. Balekite gero Don Quijote irakurtzez erotu zela kontatuko diotela, eta Madame Bovaryk ez zuela ondo amaitu.
|
|
|
Neoliberalismoaren defendatzaile tautologiko panglossianoek1211 eta historiaren amaieraren profetek nahi
|
dutena
esango dute, baina Samuel P Huntingtonen teoriek eta gizon zuri zamadunen praktikek Thomas Hobbesen apotegma oroitarazten diote jende askori:
|
|
|
Arazoa larriagoa da moroa zarela boterea
|
duenak
esaten badizu. Izateko, esateko eta erabakitzeko eskubidea kentzen badizu.
|
|
|
Kapitalismo liberala ez da jadanik ideologia bat," munduko sistema" bihurtu da, zentzu totalitarioan, eta hala ukatzen da bestelako sistemarik posible denik. Bakoitzak nahi
|
duena
esan dezake, baina benetako aldaketarako erabakirik ezin da inon hartu.
|
|
|
Europarrek ateak zabalik izango zituzten, baina Arrifen arrifiek aginduko zuten. Alberto Castro Gironak Espainiak Maroko iparraldea okupatzeko konpromiso internazionala
|
zuela
esan zuen. Ejertzito espainolak betebehar hori zuela, Makhzenaren menpera ekartzeko kabila guziak, eta bete egingo zuela.
|
|
|
Abdala Budrak, Xauengo konkistatzailearen argudioak entzunda, kolektibitatearekin kontsultatu behar
|
zuela
esan zuen eta amaitutzat eman zen bilera. Negoziazioa hor geratu zen, arrifiek ez zutelako kontraparte politikorik izan, Marokoko espainolen artean militarrek agintzen baitzuten.
|
|
|
Itxi egin behar begiak. Sfeldtjh i ma tennit, ‘ulertu
|
dut
esan didazuna’.
|
|
|
Gutun hau seguritate igarobaimen moduan erabil dezakezu zeuretzat eta zeure familiarentzat eta beste aldeko batzuentzat, denok etorri ahal duzue plaza honetara ezeren beldurrik gabe eta nahi
|
duzuena
esan ahal didazue. Beharrezkoa da egoera honi amaiera ematea eta berriz har dezazuela plaza honetara etortzeko ohitura, neu arduratuko bainaiz hemen inoren eragozpenik ez dezazuen izan.
|
|
|
Gerlek jarraitu egin zuten. 1589an, Nabarrako Henri III Frantziako Henri IV bihurtu zen, eta ez zen borroka amaitu, harik eta 1594 arte, Henri, lo noste Henric, Parisek meza bat merezi
|
zuela
esanda edo esan gabe, Notre Damera heldu zen arte. Erresuma osoarekin batera bera ere katoliko ortodoxo sutsu bihurturik, burdinazko eskuz gobernatu zuen harrezkero Frantzia.
|
|
|
Jakinduriaren gordeleku guziak beterik, gainez eginda alde guzietatik, euskaraz egitea iraintzat dutenak. Inork inoiz euskarazko izkriburik aipatuz gero," galanteorik" haundiena
|
dutenak
esatea ezin dutela irakurri: " Gisa onetan mintzatzearekin, nai dute eman adizera ezic, badaquitela dana eta dataquean guzia.
|
|
|
Markatuek dagoeneneko ezin
|
dute
esan markatugabeekin ez dutela zerikusirik. Markatuak, markatugabeen gizartean, balorazio bikoitzekin bizi dira:
|
|
|
" Onar dadila behingoz lehenengozherriak nahi duena. Horretarako, zer nahi
|
duen
esateko aukera eman behar zaio, inposiziorik gabe eta askatasun guziarekin". 997
|
|
|
kalera jaistea lanera, emigrazioa Ameriketara baina itsasoaz bestaldera joateko medioak eta ausardia behar dira akasoeta abade edo fraide sartzea. Pedro Hilarionek, hamabost urterekin, frantziskano izan nahi
|
duela
esango dio aitari. Aitak bihotza estuturik entzungo du, edo harro harro, baserrian behar egiteko bi beso gabe geratzen den arren, noiz eta justu besoak indartzean.
|
|
2011
|
|
|
Eta uste dut gutiak direla, oiloer hurbilenik jarraikitzen zaizkienen beren artean alde horretarik artarik aski hartzen dutenik. Mozkina xuhur
|
dutela
baitiote anitz etxekoandreek oiloengandik, ez ote dira gutiz gehienetan berak hobendun oiloen gain ematen ohi dutenaz. Balekite haiek bezala mintzatzen hauek, uste dut ardurenik oiloek luketela azken hitza eta ez etxekoandreak.
|
|
|
—Andrea, hogeita hamar urte eman ditut taxian hara hona, zuk niri nora joan nahi
|
duzun
esan, eta haraino eramango zaitut. Nik egunean hamaika aldiz aditzen dut nondik gatozen eta nora goazen, eta gauza bat esango dizut:
|
|
|
Azkenean argindarra kendu diogu. Eta jauzi egin behar
|
duela
esaten digu, baldin eta bere galderak zuzen erantzuten ez baditugu. Zuk uste?
|
|
|
—Bihar goizago etorri dinagu, Enekoren kontzertua hasiera hasieratik aditu nahi
|
badugu
esan zuen amak. Leihoetan barrena lanean buru belarri ari ziren ikasle batzuen siluetak ikus zitezkeen.
|
|
|
La venganza de la Abuelakoa zela esan zuen. Eta gitarra jole bat behar
|
zutela
esan zidan. Ni zure ordezkaria naizela esan nion.
|
|
|
—Ez dakit. Halako batean Jesus Delaranak mezu bat igorri zidan, liburua liburutegira itzuli behar
|
nuela
esanez. Liburu hori erosi eta hara eraman nuen.
|
|
|
Beti bezala, Adrian Delarana adiskidearengana jo nuen zuzen zuzenean, liburuzain orojakilearengana hain zuzen, etno hizkuntzalari baten mozorroa bilatzera. Markelainari buruzko informazioa nahi
|
nuela
esan eta liburu batetik bestera hasi zen liburuzain begiokerra. Internet oraingoz ez da toki ona sekretuak gordetzeko, Delaranaren ustez.
|
|
|
Joan den astean puroalmorroko bat oilartu zitzaidan. Ez nekien zer esan, esan behar
|
dudana
esan eta gero. Makuluekin zebilen gizon bat tartekatu zen.
|
|
|
38. Nola ez ikusi lotura zuzena kantu hau eta Ordorikaren Belauniko artean?: " Batzuk dirua eskainiz/ zaizkio zuzendu/ eta belauniko dagoen gizonak/ oihu ikaragarri bat bota
|
du
esanaz/ ez dut dirurik nahi/ ez dut dirurik nahi/ zergatik ez daukat bizilekurik/ zergatik ez familiarik/ hori da nahi dudana" (So' ik so’, 1995).
|
|
|
Laugarren denda agintariena da, eta hauek lau pertsona dira, zuzendaria, bi laguntzaile eta gero, zuzendari ordea. Uste
|
dut
esan dutela, baina ez nago seguru, laguntzaile horietako bat dela sukaldari lanak egiten dituena ere.
|
|
|
Bigarren oharrak J.J.ren sinadura zeraman testuaren azpian. J.J.k soka gero eta gehiago tenkatu behar
|
zutela
esaten zuen, ia apurtzeraino eraman behar zutela egoera. Bahiketa gauzatzen ez zen bitartean, tentsioa ahalik eta gehien areagotzea behar beharrezkoa zela esaten zuen oharrak.
|
|
|
Ongi, oso ongi, erreakzionatu zuen Brucek, non eta nola daukagu hitzordua? Bederatzietan, erantzun zuen produktoreak, lehenago ezin
|
zuela
esan dit. Via dei Condottin dagoen Cajfe Grecon gaueko bederatzietan, hala esan dit.
|
|
|
Barkatu, gau txarra pasa dut, desenkusatu zen guztien aurrean. Cioccolato bero bat behar
|
zuela
esan zion Enrico sukaldariari. Eguneko plangintza hartu zuen.
|
|
|
Ekipo guztia martxan jartzen zen unean Nora hurbildu zitzaion. Ezagutuko ez bazintut bestondoa
|
duzula
esanen nuke, esan zion neskak. Harria baino isilago geratu zen Bruce.
|
|
|
Eta dena den, ez zitzaion bururatzen beste aukerarik. Logikak zubi eta kiosko horiek izan behar
|
zutela
esaten zion, beraz hara abiatu behar. Carla beldur zen.
|
|
|
Egia da!, eten zion Malisak, eta gainera, ez zigun eskatu gaur Cinecitth ra laguntzeko? Arrazoi duzu!, gaineratu zuen Anitak, ez nintzen oroitzen baina bai, gaur Cinecitth ra joan behar
|
zuela
esan zigun eta, antza bakarrik ez zuen joan nahi. Gurekin etorri nahi duzu?, galdetu zion Anitak Bruceri, horrela, Mastroianni ezagutzeaz gain, Europako Hoollywooda ere ezagutzeko aukera izanen duzu.
|
|
|
Garagardoak mahai gainean
|
zituztenean
esan zuen Brucek: kezkatuta nago, Chaplin.
|
|
|
Giovannik ez zuen sinetsi aliatuek ezarri zuten demokrazia berrian. Borrokan jarraitu behar
|
zutela
esaten zuen behin eta berriro. Moby Dick baleak bizirik jarraitzen zuela errepikatzen zuen.
|
|
|
Erasoaren ondoren, azaldu zuen Liciok, Michaelengana joan ginen. CIAk guretzako informazio berriak
|
zituela
esan baitzigun. Michaelek izen bat jarri zuen mahai gainean:
|
|
|
Anitaren irudiak oparitu zizkionak lapurtzen zion orain Anitaren presentzia. Emakumeak berandu zela eta hurrengo goizean gauza ugari egin behar
|
zuela
esan zion, alde egiteko aitzakia gisa edo. Errauskineren ihesaldia baino azkarragoa.
|
|
|
Ez zen bizitzako misterioez pentsatzen zuen lehen aldia; aitzitik, oso txikia zenetik buruan ibilitako gaia zen, eta berriki aitaren aldeko aitonaren heriotzaren esperientzia pairatu behar izan zuen. Ezin
|
zuen
esan hartaz erabat jabetzen zenik, baina onartua zuen hiltzeko jaio garelako ideia, eta hain zuzen heriotza dela giza bizitzari zentzua ematen diona. Hilezkortasuna eramanezina izango litzateke:
|
|
2012
|
|
|
—Nahi
|
dutena
esango dute, baina oihaneko benetako erregea ez da lehoia —esan zuen ahoak— Bada beste animalia bat denen gainetik dagoena. Beltzek kaomo deitzen diote.
|
|
|
alde batera, eta iragana zer nahi dela (adibidez, Espainak azken berrehun urteetan irabazi dituen kredentzial demokratiko urriak, diktadurak, militarismoa...), espainoltasun garaikidea besarkatzea eta demokratikoa izatea bat eta bera dira funtsean. Bestetik, barnean dauden beste herriei potentzial demokratiko osoa ukatzen zaie (adibidez, gure arteko hainbat euskaldun hor dabiltza estatu bat nahi
|
dutela
esaten, baina egiatan komunitate gutxitua, hau da, azken finean Pirinioko tribu primitibo bat besterik ez garela onartu genuke, turistentzat noizean behin irrintzi bat bota eta kitto!).
|
|
|
Denok dakigu aspalditik hitzek ere balio
|
dutela
esan nahi dena estaltzeko, gauza bat zuzenean adierazi beharrean beste modu batera aditzera emateko, egia desitxuratzeko eta gezurra itxuroso samar azaltzeko. Maisu izan gara betidanik sinonimiak eta hitz jokoak nahi bezala katramilatu eta erabiltzen.
|
|
|
" Eta eskerrak ez zen dena aldez aurretik pentsatuta bezala gertatu, bestela zu eta zuen lagun guztiak aspalditik hilda egongo zineten eta, beraz, zu zeu ere ez zinen hemen gure artean orain egongo, liburu honen aurkezpena egiten." Paco de Eizagirrek arrazoi osoa
|
zuela
esan zion Labaien jaunari eta denok barrezka amaitu genuen.
|
|
|
Urte askotan ezin izan nuen lotu zonalde hura euskararekin... ez banuen Andolinengan pentsatzen. Meritu izugarria
|
zuela
esan nion behin. Beste garai batzuk ziren noski.
|
|
|
Bertako jendea laztuta dago, ez mundua amaitzera doalako, baizik eta herrixka hori ez dagoelako prestatuta milaka eta milaka pertsona hartzeko. " Munduaren amaiera dator, aldaketa bortitza gainean
|
dugu
diote igarle eta aditu esoteriko horiek, 2012 urtea sufrimendu ziklo baten bukaera baita." Apokalipsiaren egun horretan soilik salbatuko omen dira mendixka magiko horren magalean babesten direnak. Jendea hasi da prestatzen eta bertara joaten.
|
|
|
Ahituta nauka, tristaturik nauka frakasoak, ezin ditudalako hitzak atzeman eta gorpuztu, ezin dudalako nahi
|
dudana
esan.
|
|
|
Oi, zu gabe, dena ez da oro eta zaintza umezurtu egiten da, galderez betetzen erantzunak. Ezin
|
dut
esan zatoz, nola esango dut zatoz nire bihotza zuk ezkutatzen baduzu zure bihotzean, eta nirea zurearen zain badago, ea noiz esango duen zatoz eta goazen eta bihar eta etzi eta segituan eta betiko.
|
|
|
Gurasoen ahotsa entzuten dut, osinak hortzetan, maite
|
nautela
esanez. Oraindik.
|
|
|
Harago, zure eskutik erauzia, bihotzak ni idazten nau zugana, txintaka, eta paper bat behar
|
du
esana odolez sinatzeko, edo paper baten arteria maitasunez irekia.
|
|
|
Badira Twitterren beste sarekide batzuk hildako pertsonaien benetako avatar gisa agertzen zaizkigunak (hildako berpiztu gaurkotuak, nolabait esateko). Hor
|
ditugu
esate baterako @aranagoiri eta @jonmirande.
|
|
|
Norberarentzat, beti besteak, noski. Norbera beti da malgu eta etorkor. kafkarin. izond. Jokabide zeharo ulertezina baina asko pentsatu gabea
|
duenaz
esan ohi da. klitoris. iz. Afrodita jainkosa beneratzen zen Greziako mendixka basotsua, esne eta ezti errekatxo bat jaiotzen den kobazulo sakon bat duena oinaldean, esnea ez ozpintzez gero poliki miazkatu edo emeki laztandu beharrekoa.
|
|
|
Ezin
|
duzu
esaten duzun guztia sinetsi. Orduan, Baebiana, zergatik errepikatzen duzu?
|
|
|
—Horren kexua
|
duenari
esaiozu Nafarroako bandera gorri urdinarekin lehiatzen bada berdin zaigula errezoak Jerusalem aldera begira edo Meka aldera begira egiten dituen, eta nire erresuman nik jartzen ditudala arauak eta ez beste inork.
|
|
|
—Esan nizun gu hirurok baino argiagoa zela, Karlos. Gainera, uste dut arrazoi
|
duela
esaten duen guztian.
|
|
2013
|
|
|
—Dezepzio handia hartu zuen unibertsitateko irakasle izan nahi
|
nuela
esan nionean. Bigarren mailakoa iruditzen zitzaion kasinero ofizioaren aldean.
|
|
|
—Noiz joan behar dugu etxera? Ez nago nekatuta, baina mapatxea itzuli den ikusi nahi
|
dut
esan zidan.
|
|
|
—Basatiak direla uste
|
dut
esan zuen Angelak umeen galdera bati erantzunez. Autoa bazterrean gelditu zuen hobeto begiratzeko.
|
|
|
—Norbaitek adoptatu zain daudela uste
|
dut
esan zien Angelak. Hori irakurri nuen lehengo batean egunkarian.
|
|
|
—Entzun zer egin behar
|
duzun
esan zuen epaileak azkenean. Itzuli herrira eta ordaindu 1.000 pezeta zaldiaren jabeari.
|
|
|
—Eskola utzi eta zerrategian hasi behar duzula aditu dut. Ez da egia izango, espero
|
dut
esan zion Eguberrietako oporretan, etxera bisitan joan zitzaionean. Elkarrekin haziak ziren zerrategiaren barrutian, eta arreba baten moduan mintzatzen zitzaion Adriani.
|
|
|
—Berak nahi
|
duena
esango du, baina nik badakit. Hollywooden bizi den neskatxa polit bat ezagutu zuen eguna.
|
|
|
—Emakumeak gora eta emakumeak behera. Beste kezkarik ez
|
duzu
esaten zion berak kontu haietakoren bat entzun eta gero. Formula bat zen, zeresan gutxiak beharrezkoa egiten zuena.
|
|
|
—Bakea behar
|
dugu
esan zuen Mary Lorek.
|
|
|
—Gordeko dizut hanburgesa, nahi
|
baduzu
esan zion Mannixek.
|
|
|
Erretratatzeko makinarekin azaldu zenak ustekabean harrapatu zituela esaten zuen, eta surtara botako zuela egun batean. Baina ez
|
zuen
esandakoa bete, eta, argazkia egin eta handik urte batzuetara Ramon elektrokutatuta hil zenean, gordetzea beste aukerarik ez zitzaion geratu. Ez zeukan senarraren beste irudirik.
|
|
|
—Egunen batean ezkondu eta familia
|
badut
esan zidan, nire semeetako bat George Patton jeneralaren errenkarnazioa izatea gustatuko litzaidake.
|
|
|
—Nahi
|
duzuna
esan zion Angelak.
|
|
|
—Erreleboak etengabe emanez gero, Platiri oso azkar goazela iruditzen zaiok. Efektu optikoa
|
duk
esan zuen Ganuzak.
|
|
|
—Buelta eman eta Waldens aldera jo zuten atzera. Gidariak, orduan, panpina bat bilatzeko laguntza behar
|
zuela
esan zien.
|
|
|
—Erosiko
|
dugu
esan zuen Angelak.
|
|
|
—Zu goiz batean etxean gera zintezke, ezta? Pasa daitezela zomorro akabatzaileak nahi
|
dutenean
esan zidan Angelak. Berak artxibora joan behar zuen, baina nik ez neukan eginkizun zehatzik unibertsitatean.
|
|
|
Hantxe zegoen, armiarmaren sabelean, diabolo formako orban gorria. Dennisek harea erloju baten forma
|
zuela
esan zuen.
|
|
|
Baina datu asko falta dira. Haren lumatik ateratako dokumentu ofizialek eta ezagutu zutenen lekukotasunek ezer ez
|
dute
esaten haren bizitza pribatuaz. Inork ez du esplikatzen zergatik aurkitu zituzten haren kutxak, hil zenean, zetazko paineluz eta galtzerdiz beteta.
|
|
|
Linok erantzun zion: " Hil nahi
|
zaituztenek
esango dizute". " Zer egin dizuet nik, semeok, bizia kendu nahi izateko?"" Burdinazko zigorra egin duzu", erantzun zion Andresek.
|
|
|
Aita Ramon Aita Marqumezi esatera joan zitzaion. Azken honek bere pajeetako bat baratzera bidali zuen Juliani eta beste gaizkideei alde egin behar
|
zutela
esatera, bestela harrapatu egingo zituztela eta. Eguerdian, bazkalaurrean, Olbesek esan zion Linori bidaltzeko emaztea hara bazkaltzera eta oihal zati batzuk ebakitzera.
|
|
|
Bodega ez beldurrik izateko adierazten saiatu zen, ez zietela min egingo. Eta ura behar
|
zutela
esan zien keinuka. Orduan, indioetako batek, ziur aski buruzagiak, kanpotarrei ura emateko agindu zuen.
|
|
|
Maiz erabiltzen omen zuen zigorra bere buruaren kontra, eta burdinazko puntadun gerrikoak jantzi ere bai, haragian sartzen zitzaizkionak. Debozioaren arloan horrelakoak egin arren, kontu praktikoetarako buru argia eta ideia liberalak
|
zituela
dio Bancroftek.331 Baina baliteke ordurako bere osasun mentala erasanda egotea, osasun fisikoa ere erasanda zeukan bezala. 1831n Aita Nagusiari idatzitako eskutitz batean, asmak jota bizi zela aspalditik aitortzen zion:
|
|
|
Beste instrukzio batzuekin batera, Iparraldeko klima niretzat kaltegarria dela esan izan didate. Era berean, zapatak erabili behar
|
ditudala
esan didate, eta nire tunikak lihozkoa izan behar duela biriken parean. Aurreko prelatuen baimenarekin, halakoxeak erabili izan ditut.
|
|
|
Kaliforniako lehoia oso ugaria zen bazter haietan, eta kalte handiak egiten zituen bai ganaduaren bai jendearen artean. Hil egin behar
|
zutela
esaten zien Ugartek indioei, baina alferrik zen, sinetsita baitzeuden halako piztia hiltzen zuena hil egingo zela bera ere. Uste hura burutik kentzeko etsenplua baino hoberik ez zela iritzi zion Ugartek.
|
|
|
Lehoiaren pasadizoaren eta Ugarteren beste hainbat ekintzaren oihartzunek luzaroan iraun zuten Kaliforniako biztanleen artean, eta historialarien orrietaraino ere heldu dira: gladiadore baten fisikoa
|
zuela
dio Bancroftek; beste batzuek, Jesusen Lagundiko Herkules izan zela... Gehiegikeriak, inondik ere.
|
|
|
Galdera horri ezetz erantzuten diote denek. Eta ezjakintasun hori ez da harritzekoa, zeren natibo hauentzat laidorik handiena baita norbaitek hildako guraso edo ahaideak aipatzea; hainbesteraino non, mutiko bati nahiko umetan gurasoak hilez gero, ez lukeen inor izango bere aita edo aitona edo beste ahaideak zirenak zer izen
|
zuten
esateko. Elkarren artean eztabaidatzen badute, bestea iraindu nahirik, esaten diote:
|
|
|
Iparraldean pasabiderik bazen aztertzera joandakoek ez zuten halakorik ikusi, eta iparralderanzko bide guztian lurrak murru handi baten itxura
|
zuela
esanez itzuli ziren. Ez zen albiste txar bakarra.
|
|
|
" Izendatutako egunean haren aurrera joan behar
|
zutela
esan zien, eta sinesten ez zuten guztiak harrizko bihurtuko zirela. Mundua papera bezain mehea zela eta laster amaituko zela esan zien.
|
|
|
Tira, nahiko, dagoeneko luzaz pasa
|
ditut-eta
esan beharreko lau hitz llaburrak. Gustura ibili naiz konpainia hain noblean, sua batetik eta ura bestetik, batzuetan haizeren kontra eta besteetan oinek lurra ukitzen ez zutela, arrisku betean eta hala ere pozarren.
|
|
|
Horrek modan jarri ditu pentsamendu indigenak. Bestelako ereduetarako inspirazio iturri batzuk iraganean ere
|
baditugula
diote askok, hain zuzen ere buldozer indoeuroparrak eta modernitate europarrak estali duten horretan. Tentuz hartzeko joera, hau ere, baina neurri batean hedatu dena.
|
|
|
Politikan ‘golde aro’ genuela idatzi nuen duela hamar urte. Espresioa baliatuz, euskalgintzan ‘erein aro’
|
dugula
esango nuke orain.
|
|
|
Kooperatibek, ETAk, euskalgintzako erakundeek, korronte politikoek eta beste hainbat erakundek adin beretsua
|
dutela
esan dugu lehen: mende erdia.
|