|
2001
|
|
|
Gogora datozkit Humboldt (ez lituzke orain gutaz, ez hurrik eman ere, orduan esan
|
zituenak
esango), Tallien gerran etsaia eta, lehentxeago, Agirre, Manuel, 1748an jaioa omen. Bere Cartas y discursos del militar ingenuo deritzan idazki bilduma A. Elorzari eskerrak eta A. Elorzaren sarrerarekin azaldua izan da Donostian, 1974an.
|
|
2002
|
|
|
Gero, bai, esan behar
|
zituenak
esan ondoren, amari begira geratzen zitzaion, jarraian Liberi eta bioi, baita baserriko lehengusuei ere, bere erretolika ohi bezala bukatzeko:
|
|
2008
|
|
|
Beñardok, izan ere, bazuen barne jario ezin oparoago bat, edo hitzez eta irudiz osatutako ibai bat, bestela esanda, etorri handikoa, hitzek eta irudiek handiago egin zezaketena eta bidean harrapatzen zituèn guztiak, gogoa eta borondatea, adibidez? arrastatzen zituena, uholde batek bezala, eta orduan esan behar ez
|
zituenak
esaten zituen, nahi gabe.
|
|
|
Gari erabat nahasita dago Gorosperen galdeketaren ostean. Inondik ere esan nahi ez
|
zituenak
esan ditu, baina tipo bitxi horrek batetik konfiantza eta bestetik izua ematen dio. Ez daki, baina jakin nahi luke hark benetan zer pentsatzen ote duen, zer ezkutatzen den haren esaera bitxien ostean; aitzitik, irudipena dauka hark une oro jakin dakiela Gariren erantzunak aurrez asmatzen, honen pentsamenduak irakurtzen.
|
|
|
JULIA: Ama, Martxeloren hitz batzuetan oinarritu zen esan
|
zituenak
esateko, eta Martxelo gaizkile zikin bat besterik ez zen, hiltzaile bat!
|
|
|
Zintzo eta minduta. Gaztelaniaz ez da sobera ondo moldatzen Neven Spahija, baina esan
|
zituenak
esateko ausardia behar da, zintzo jokatu norberaren kontzientziarekin.
|
|
|
Beñardok, gainera, bere mihia zuen, eta mihiak galtzen zuen, beste mihidunak baino maizago: Beñardok, izan ere, bazuen barne jario ezin oparoago bat, edo hitzez eta irudiz osatutako ibai bat, bestela esanda, etorri handikoa, hitzek eta irudiek handiago egin zezaketena eta bidean harrapatzen zituèn guztiak –gogoa eta borondatea, adibidez– arrastatzen zituena, uholde batek bezala, eta orduan esan behar ez
|
zituenak
esaten zituen, nahi gabe.
|
|
2010
|
|
|
Batzuetan, neure buruaren kontra luzatzen nuen hatza, Helenarekin krudelegi jokatu nuelako ustea nagusituta; bi emakumeek, izan ere. Helenaren amak eta gureak? izugarri estutu behar izan zuten, Helenak, gero, kartan esan
|
zituenak
esateko: haren presentzia eta haren irudia nituen froga, ezpainak heriotzaren ezpainetakoaz pintatuak bezala baitzituen, begien berdetasuna mortu lehor bihurtua?; nik, ordea, errazena egin nuen, agurtu ninduenean begiratu ere egin ez nion bada?!; non geratzen zen, baina, nire errukia?; non nire adimena, harrotasunaren bideak ireki ziezazkidakeena?; zergatik hartzen nuen Helena errudun ziurtzat, bi emakumeek hari emandako tratuaren berri ez banekien?; zergatik kargatu nuen guztia Helenaren bizkar gainean, nik ere neure erantzukizuna izan nezakeenean?; zergatik ez nuen elkarrizketa hala moduzko hartan gogor egin bi emakumeen aurka, eta zergatik jo nuen joko hartan guztia galdutzat, borrokarik egin gabe, etsipenik erosoenak hartuta?; Helena eta biok mundu berezi bat genuen, ez haren amak ez gureak ezagutzen ez zutena, eta handik lor nezakeen zerbait:
|
|
|
Batzuetan, neure buruaren kontra luzatzen nuen hatza, Helenarekin krudelegi jokatu nuelako ustea nagusituta; bi emakumeek, izan ere —Helenaren amak eta gureak— izugarri estutu behar izan zuten, Helenak, gero, kartan esan
|
zituenak
esateko: haren presentzia eta haren irudia nituen froga, ezpainak heriotzaren ezpainetakoaz pintatuak bezala baitzituen, begien berdetasuna mortu lehor bihurtua...; nik, ordea, errazena egin nuen, agurtu ninduenean begiratu ere egin ez nion bada...!; non geratzen zen, baina, nire errukia?; non nire adimena, harrotasunaren bideak ireki ziezazkidakeena?; zergatik hartzen nuen Helena errudun ziurtzat, bi emakumeek hari emandako tratuaren berri ez banekien?; zergatik kargatu nuen guztia Helenaren bizkar gainean, nik ere neure erantzukizuna izan nezakeenean?; zergatik ez nuen elkarrizketa hala moduzko hartan gogor egin bi emakumeen aurka, eta zergatik jo nuen joko hartan guztia galdutzat, borrokarik egin gabe, etsipenik erosoenak hartuta?; Helena eta biok mundu berezi bat genuen, ez haren amak ez gureak ezagutzen ez zutena, eta handik lor nezakeen zerbait:
|
|
|
– Entzun gura ez
|
zituenak
esan dizkiot.
|
|
2012
|
|
|
Amari entzun nahi
|
zituenak
esan eta gero, libreak ziren. Biharamunean deituko zuen, ordura arte ezer ez.
|
|
|
Olak jakingo balu kalabazak eman behar nizkiola Elenari, hantxe etorriko litzateke atzetik. Elenak entzun nahi
|
zituenak
esateko prest. Nik sartutako arantzak kentzeko prest.
|
|
|
Eta ikasleen arreta erakarri ondoren, eguneko irakasgaia azaltzen hasten zen don Ãngel MarÃa. Egun batetik bestera desagertu zen; ez da harritzekoa esaten
|
zituenak
esanda.
|
|
2013
|
|
|
Facundok, beraz, histori liburuak eta ondo irakurriak zituen? halako eran, non, leku haien gainean esan behar
|
zituenak
esateko, xehetasunik txikienak barne?, han eta hemen ikasitakoak, liburuetatik nahiz jende jantziaren iruzkinetatik, erabiltzen baitzituen, buruz ikasitako poemaren bat ere bai, aldika?, bere berbaldiaren osagai gisa:
|
|
|
Facundo mutil gaztea zen, bai, baina ez axolagabea horratik; aldiz, bazuen perfekzionismo puntu bat –topikoen teoriari berriro helduz, gene euskalduna andaluza baino eraginkorragoa ote zen beste alor hartan...? –, gauzak ondo egitera zeroana: Facundok, beraz, histori liburuak eta ondo irakurriak zituen... halako eran, non, leku haien gainean esan behar
|
zituenak
esateko –xehetasunik txikienak barne–, han eta hemen ikasitakoak –liburuetatik nahiz jende jantziaren iruzkinetatik– erabiltzen baitzituen –buruz ikasitako poemaren bat ere bai, aldika–, bere berbaldiaren osagai gisa: bestela, zelan egingo zuen, bada, alor hartan aurrera...!
|
|
2016
|
|
|
Une batez, zer egin ez zekiela gelditu zen: edo hotelerantz jarraitu, edo Pascalengana joan eta zaplazteko batekin atetik kendu, eta Guiomarri merezi
|
zituenak
esaten hasi. Gogo gehiena azkenekoak ematen zion.
|
|
2017
|
|
|
Transgeneroen gaia mahaigaineratu zuelako? Edo esan
|
zituenak
esan zituen bezala esan zituelako. Niretzat fokua hor jartzea da interesgarria, ze bestela ematen du panfleto bat epaitzen ari garela, eta bertsoak, ona izango bada, ezin du panfletoan gelditu.
|
|
|
Gogoratzen dut Rhodesian ezagutzen nuen esploratzaile zahar batek bere garaian ezohiko gauza asko egin
|
zituenak
esan zidala plantak ondo egiteko pertsonaiaren paperean benetan barneratu behar dugula. Ezinezkoa zen rola ondo egitea pertsonaia hori gu geu ginela sinetsi ezean.
|
|
2019
|
|
|
Zer esango ote zuen Joek?. Esan,
|
zituenak
esanda, harriturik zeuden, zeren iruditzen zitzaien une batetik bestera zeruko tximistak etorri eta erdibanatuko zutela. Eta merezi, merezi baitzuen.
|
|
2021
|
|
|
Ontziolan aurrena elkarri eskutik eta gero berak LucÃari gerritik heldu zioenean: Gorritu zenean, mutil ohiari buruz esan
|
zituenak
esan ondoren, baboa zela ihes egiten utzi ziolako eta hori... Maitabera buruarin samarra izango zen beharbada, bai, baina pentsatzen hasia zen neskak ere zerbait sentitzen hasi zela beragatik.
|
|
|
(Ez zioan ia betarik eman akabatzeko esaldia. Ahotik hortzera erantzun zizkioan nahi
|
zituenak
esaten.)
|
|
2023
|
|
|
Isidro eta Joxe barrezka, txorakeria horietan sinesten ez zutela-eta. Hala ere, medium lanak egiten
|
zituenak
esan omen zuen halako batean: " Zuetako bi erori egingo dira laster, eta bat hil...".
|