|
2000
|
|
|
dudala esan dut. Ez
|
dut
esan nahi egunero elkarrekin ibiltzen garenik ezta gutxiagorik ere. Adiskide zentzu etimologikoan batez ere:
|
|
|
Lanari behin kantatu zenion: «ez
|
dut
esango lana/ denik osasuna/ baina hori da pobreen/ aberastasuna»...
|
|
|
Horiek hola, ez
|
dut
esango arabarra izanik harro edo lotsaz nagoela: garenak gara, eta asumitu behar, baina amorrua ematen dit euskalduntasunean gure lekua normaltzen ari denean, politikan horrelakorik jasan behar izatea.
|
|
|
Ipuinaren jatorria flash bat izan zen. Ezkontza batera joan (ez
|
dut
esango noren ezkontzara, lagunak haserretu ez daitezen) eta zera bururatu zitzaidan: " A zer dirutza dagoen hemen soilik jantzietan.
|
|
|
Kultura izanda gure nortasunaren adierazle, nekez konprenitzen da plangintza orokorrik ez egotea arte eszenikoentzat, horrela nola bultzatuko da besteengandik hain ezberdin egiten gaituen euskal nortasun hori? Baina ez
|
dut
esan nahi konpainia bakan batzuek aurrekontu guztia xurgatu luketeenik; hori ere ez litzateke batere aproposa, konpainia txiki asko saretik kanpo geratuko liratekeelako. Hasteko, profesionalekin lan egin, gehiago programatu eta antzerki ikasketak arautzeak egonkortasun bat emango lioke antzerkiari.
|
|
|
" Iruditzen zait distantziarekin beste ikuspegi bat daukazula. Ez
|
dut
esan nahi hobe dela Londresen egotea, baizik eta desberdina dela, eta agian funtziona dezake hemengo (Euskal Herriko) mundu akademikoaren osagarri. Euskal Herritik kanpo egotea nahi genuen, baina, era berean, hurbil egotea.
|
|
|
Hor bide bat markatzen hasten da. Nik ez
|
dut
esan nahi hori egin behar denik edo ez. Baina tresna bat da gauzak egin ahal izateko.
|
|
|
Jakina, antzerkiaren indargunea hitza da eta zinemarena aldiz, irudia. Horrekin ez
|
dut
esan nahi antzerkiak irudiaren lengoaia hartu behar duenik. Ez horixe, nik testuko aktoretzat hartzen dut nire burua".
|
|
|
Adibidez, orain urte bat Batasuna prozesuari buruzko genituen espektatibak eta oraingoak ez dira berak. Duela urte bat nolabaiteko esparrua zabaldu zen, ez
|
dut
esango Zutikek errealitatea aldatzeko esparru moduko bat zenik, baina bai behintzat gure ideiek bide bat izan zezaten. Egun, ETAren aktibitate militarrak esparru hori murriztu egiten du berriz ere, ezker abertzalearen jarduera norabide oso zehatz batean ibiltzera baldintzatzen duena.
|
|
|
" amets gozoetan asebeteta" ikusitako" kristau" horiek nahita ez katolikoak izan zirela, protestante, ortodoxo eta beste kristau guztiak ez baitut uste oso pozarren izango zirenik, beren sinesmenen debekua tinkatu besterik egiten ez zuen agiriarekin. Gogora dezagun Francoren agindupean katoliko apostoliko erromatarra baino ezin zitekeela izan hiritarra, eta beraz, aipatu" beste kristau" ak, ateoak bezain gaizki ikusiak ez
|
dut
esango, baina hortxe hortxe zeudela... Diodana oso eztabaidagarria dela?
|
|
|
Hori ez du egiten estrukturari bueltak eman ez dizkionak, hori landuta dago. Ez
|
dut
esan nahi hori etxetik eraman zuenik, baina landu egin du.
|
|
|
Honekin ez
|
dut
esan nahi gainerakoak informalak edo ez formalak direnik, aipagai dugun hauformalki araututako nortasuna dela baizik.
|
|
|
Lehenengo eta behin Jone ikusten dut. Ez
|
dut
esango (mozkortuta ere ez), gizon handi guztien atzean emakume handia dagoela, hori ergelkeriahutsa delako. Nonbait egotekotan ez dago atzean, aurrean baizik.
|
|
|
Batez ere sentsazio ikaragarri batek egin ohi dit bisita, eta ez naiz neska pesimista bat, ezta antzik ere, baina benetan zapore tragikoa izaten du intermitentearen une horrek. Ez
|
dut
esan nahi negarrez hasten naizenik holakoetan; alderantziz, irribarretsu hurbiltzen natzaio gidariari, nire bide bera egingo duen galdezka. Baina segundo frakzio txiki batez iruditzen zait... ez dakit, hor dagoela, gidari horrek erabakiko duela nire bizitzak momentu horretatik aurrera nondik nora jo behar duen, guztia idatzita dagoela, ez dakit, ezin dudala patu horretatik alde egin.
|
|
|
Eta konforme nagoela esan dudala uste dut. Uste
|
dut
esan dudala; uste dut konforme nagoela. Dena den, plazer iturri bilakatu zait buruhaustea.
|
|
|
Uste
|
dut
esana dagoela eta esana ez badago, birritan esana uztea ez da kalterako izango ni T. ko liburuzaina naizela, eta horrez gain baina betiere bigarren mailako jardun gisa, hainbat liburu argitaratzeko ausardia lotsagabea izan dudala, horrek, noski, nire buruari idazle izendatzeko eskubidea ematen ez didala badakidan arren. Banitatearen izana arintzearren, bat edo bat aipatzeari egoki deritzot:
|
|
|
Sentitzen
|
dut
esan behar izan diot atzo Dabidi bezala, baina gaur bidai amaierako afaria dugu eta ezin dut huts egin. Sentitzen dut honaino etorri, eta besterik esan ezin izatea.
|
|
|
Sentitzen dut honaino etorri, eta besterik esan ezina. Zinez sentitzen
|
dut
esan diot zerbitzariari bi espresso eskatzearekin batera. Hau da Gasteizko kafeari gehien hurbiltzen zaiona.
|
|
|
Gainerakoak lagunekin edo senideekin etorri dira. Bestalde, Gasteizkoa naizela esateko zorian egon naiz, baina zorionez ez
|
dut
esan, ez baitut batere gogorik Euskal Herriari buruzko ohiko galderei erantzuteko: " Ikusi al duzu noizbait atentaturen bat?
|
|
|
Etiopia eta haren area Arestiren harriari kontrajarri izan zaio. Ez
|
dut
esanen interpretazio zilegizkoa ez denik, baina harria bera area ale aunitzez sortzen baita, azken finean zentrorik ez dagoela digu adierazten harriaren hondartzeak. Eta horixe izan zen modernotasun berriaren ekarririk eraginkorrena:
|
|
|
Ez
|
dut
esan nahi suak guztiak hunkitu behar dituenik. Sua beste fenomenoak bezalakoa da, ez gehiago, ez gutxiago, eta fenomeno batek batzuk hunkitzen ditu eta beste fenomeno batek beste batzuk.
|
|
|
Gizonak fusila darama, emakumeak bizitza guztiaren zama. Ez
|
dut
esan nahi gerran ez dela emakumerik aritzen, ezta gutxiagorik ere. Begira geure kolektiboan zenbat dauden.
|
|
|
Tuberkulosia ez baitzen, onenera jota ere, hain bizkor eta aise gainditzen. Dena dela, ez
|
dut
esango sei hilabete haietan sendatu egin nintzela, baina suspertu bai apur bat. Handik alde egitean amak etxera eraman nahi izan ninduen.
|
|
|
Ez
|
dut
esango zenbait gunetxotan, zenbait zirkulutan nolabaiteko" konfabulazio" edo" konspirazio" girorik, ernamuin moduan izanik ere, izango ez zenik. Baina orokorrean ez zen horrelakorik sumatzen.
|
|
2001
|
|
|
Gero, zein dira ezkerrekoak hemen? Jakina, nik ez
|
dut
esango gu ezkerrekoak garela eta beste guztiak ez direnik. Bi ezker baino gehiago daude herri honetan.
|
|
|
Nahiz eta mila gauza edo gauza bat egin, ez zara existitzen. Nik ez
|
dut
esango EHren inguruan ezkerreko jendea ez dagoenik, ezkerreko jendea hor ere badago, nahiz eta, nire iritziz, ezkerrekoa ez den jendea ere badagoen. Beren politika gaur egun ezkerreko politika bat baino gehiago, politika nazionalista da, eta horren ondorioz, gauza asko beren zentzutik atera egiten da.
|
|
|
GKEetan dabiltzan askok alderdietan eta bere sinesmena galdu du, baina hala ere beren ekarpena egin nahi du eta horregatik egiten da solidaritatea. Ez
|
dut
esango mundu horretan denak gari garbia direnik, baina asko bai.
|
|
|
Autonomia edo estatu federatuen arteko harremana askoz normalagoa izan luke. Ez
|
dut
esango Aragoirekin bezala izan behar duenik, berdina ez delako, baina egia da Tafallatik beherakoek Aragoirekin dutela identitate eta berdintasun maila handiagoa Euskadirekin baino. Nafarroako Iparraldean alderantziz da, eta horregatik izan behar dira kontuan Nafarroako identitate guztiak.
|
|
|
M. MARTORELL. Nik ez
|
dut
esaten halako hausnarketarik ez dagoenik, baina boterea hartu eta nazioarteko proiekzio politiko hori hartzen badute, hori lagunduak direlako da. Bestela talibanena erlijio mugimendu txiki bat besterik ez litzateke.
|
|
|
Erakunde ezkertiarretan eta eremu hauek nahiko ahaztuak daude, badirudi ezin direla Latinoamerikatik eta Mendebaldeko Saharatik haratago joan. Bestetik, gustatuko litzaidake jakitea Espainiako Atzerri Ministerioan zein espezializazio mailako adituak dituzten, eta gertakizun bat kontatuko
|
dut
esaten dudana zergatik esaten dudan uler dadin. Irango Kurdistango pertsona batek elkarrizketa bat izan zuen Ministerioko eremu hartarako arduradunarekin.
|
|
|
Ez, ni zurekin joan nahi
|
dut
esan diozu garrasika.
|
|
|
Ulertu dudala uste
|
dut
esan nuen, baina esan iezadazu, herri horretako hiritarrek ba al dute, zaldi zuria eta beltza alde batera utzita, beste aukerarik?
|
|
|
‘Eta ez
|
dut
esan nahi zuen modukoa izan nahi ez nukeenik. Gure koadrilan ez da beste berbarik egiten ezpada zeinek duen zilar gehiago, zeinek duen karro berriagoa, zeinek duen atso gehiago, zeinek duen handiagoa... ’
|
|
|
" Nirekin etorri behar duzu, mesedez". " Nolaz, bada, jauna?", asmatu
|
dut
esaten nik, sorgor, nireak ez diren hitzez. Begiratu gogor bat eskaini dit poliziak:
|
|
|
Eliz kondairan, ba ote
|
dut
esan beharrik?, ez nago oso trebe:
|
|
|
Bibliografiaz kanpora hizkuntzalaritza dago, noski. Euskal literaturako testuekin ibili izan garenok eta arduratu garenok, nik ez
|
dut
esango gehienbat, baina asko eta asko hizkuntzalari bezala arduratu gara. Otxoa de Arinen Dotrina edo Kapanagarena literatura al dira?
|
|
|
Nire begi adimenak ez dira zenbaitenak bezain zorrotzak eta ez
|
dut
esango film honetako sinbolo guztien funts ezkutua, sorgin gaztearena, esaterako, ezagutu dudanik.
|
|
|
Horrelatsu gu, gaztetango irudiei ederre  tsirik bageunden. Ez
|
dut
esango Egunkari honen azken zatia baino ederragorik ez dela ondu euskaraz âbelles lettres direlakoetatik hagitz urruti gabiltza hemenâ, ezta ere gai garaiagorik ez dela ukitu. Baina, baldin neure iritzia estalkirik gabe agertu behar badut, ez dut uste inoiz gure hizkuntzan entzun denik horrelako hitz larririk, horren zinezko aitorrik, horrenbesteko garrasi sarkorrik.
|
|
|
Zaharrak eta berriak âliburuetan ikusiak, ez hiztegietanâ, hitz arrotz eta jatorrak, jakintza  hizkuntza eta herri esaerak nahastean irauli dizkigu. Ez
|
dut
esango, ez bailitzateke egia ene ustez, Txillardegik bere mintzaera zeharo eskuratu duenik liburu honetan: halako gordin antxa aurkitzen zaio, osoro heldu ez den fruituarena.
|
|
|
Euskal Herria, oraingo Euskal Herria, ez dugu gehienok behar bezala ezagutzen; lehengoa, berriz, are gutxiago. Eta ez
|
dut
esan nahi euskaldunik gehienok ez dugula ezagutzen: inortxok ere ez daki zer den eta, batez ere, zer izan den.
|
|
|
Maila horretara, eta askozaz ere goragokora, aspaldi igo ginen euskaldunok, aberastasunez behintzat. Ez
|
dut
esango aberastasun horiek ongi banatuak daudenik; bai, ordea, aski eta gehiegi direla, dauden daudenean, huskerietarako, izpirituari dagozkion huskerietarako, diru pilotxoren bat edo beste bazter ahal izateko.
|
|
|
Honaino Eleizalde, eta gehiago nahi baduzu hor daukazu Oñatiko Batzar ondoan argitara zuten liburu lodia, 428 orrialdeetan. Nik ez
|
dut
esan, ezta esango ere, neronek proposatu (badakizu orain honelako mintzamoldeak sartzen ari zaigula gazte jendea edo) eta aldeztu berria dudan batasunerako izan daitekeen bidea Eleizaldek orduan gogoan izan zezakeena denik. Segur naiz ezetz:
|
|
|
egin diat eta gainerakoak bitara har daitezke. Nik ez
|
dut
esango horrelako anbiguitateak hizkuntzaren onerako direnik; ezta ere, ordea, kaltegarri eta are galgarri direnik. Non bizi gara?
|
|
|
Ez
|
dut
esango artea ezin lora daitekeenik askatasunik gabe, aski baikenuke Txillida aipatzea hori egia ez dela erakusteko. Baina ezin eraman du gogorkeria nagusi ibiltzea, askatasunaren gose egarria bere baitan baitarama, beretzat eta besterentzat.
|
|
|
ez dakit zergatik ezin daitekeen halako zerbait gertatu, esaterako, literaturaren arloan. Ez
|
dut
esan nahi Mari Jose Olaziregik gogora ekartzen dizkigun 80ko hamarkadako literatur kritikaren inguruko eztabaida haietara itzuli behar denik (ikus Uztaro 34, bereziki 92 orr.); urtetxo batzuk pasatu dira, besteak beste. Eta ez dakit Olaziregik berak aldarrikatzen duen kritika akademikoaren eta publikoaren arteko hurbilketa eraginkorra izan daitekeen; esan bezala, azken horrek arduratzen nau, batik bat.
|
|
|
10 berei buruz hitz egiten ari diren guztiak epaitzeko, eta ia olerkari guztiek gauza berberak konposatzen dituztela. lon. Orduan, Sokrates, norbait beste olerkari bati buruz ari denean, zergatik ez dut arretarik jartzen eta, loak naramala, baliozko ekarpenik egiteko ahalge aurkitzen naiz, baina norbaitek Homero aipatu orduko esnatu eta arreta jartzen
|
dut
esateko gauza asko ditudala?
|
|
|
nuke zuk egia esatea, lon; baina rapsodok, eta autoreak eta zuek abesten dituzuen olerkien egileak jakintsuak zaretelako ustean nago. Nik, niri dagokidanez behintzat, egia besterik ez
|
dut
esaten, gizon arruntak egin behar duen moduan. Eta orain, pentsa ezazu galdetzen nizun horri buruz, zein erraza eta ohikoa den gizon guztiek nik esaten nuena ulertzea, hots, baten batek teknika osoa lortzen duenean azterketa metodoa berbera dela.
|
|
|
Baina bi hauek azken batean Jainkoaren ideia behar bazuten beraien teoria oinarritzeko, Kantek espazioaren eta denboraren izaera subjektiboa eta ideala defendatuko du, hau da, hauek subjektuaren begiespenaren forma hutsak dira. Ideia hau beti ere oztopo handia izan da Kant ulertzeko unean, eta nik hauxe besterik ez
|
dut
esango oraingoz: espazioari eta denborari buruzko pentsamendua zentzuduna izatekotan giza ekimenaren baldintzak direla pentsatu behar da.
|
|
|
Eta hortaz, bukatu nuen nire azalpena, hortik zetorrela –esaerak eta hitzak jatorrizko esanahitik apur bat desbideratzen dituzten fenomeno soziolinguistikoak medio– paripé hitzaren bidez zerbaitetik eduki ez eta edukiko balitz bezalako plantak egitea, edo simulatzea, faltsutzea, eta faltsukeria sinesten delakoa egitea. Ez
|
dut
esango azalpena jeniala zenik, baina ataka hartatik ateratzeko asmatu nuela aintzat hartzen bada, ez zitzaidala hain gaizki gelditu esango nuke. Bide batez, entzuleengan sorraraziriko onespenezko giroa profitatu nuen Mitxoletak emandako kanona jendaurrean aurkezteko.
|
|
2002
|
|
|
Txapelketa honi esker aurrera pausu nabarmenik egin izan bagenu inguruko alorretan (kritikan, tratamendu mediatikoan, gaietan, epailetzan…) prest nengoke txapelketa historikoa izan dela aitortzeko. Ez
|
dut
esan nahi alor horietan gaizki aritu garenik. Aitzitik, alor gehienetan gauzak txukun egin dira (dituzte), baina halere ez dut uste bertsogintzaren mailara iristen garenik gainerako alorretan.
|
|
|
Bost ordu luze pasa behar zituen trenean batetik besterako bidaia egin nahi zuenak. Eta errepidetik abiatuta, beste hainbeste ez
|
dut
esango, baina hortxe hortxe, gehi bideko arriskuak. Beraz, ulertzekoa da Bilbo Behobia autobidearen proiektuak jaso zuen gehiengoaren oniritzia, autobus, kamioi zein kotxe gidarien makina bat buruhauste eta ernegazioekin bukatuko zuelakoan.
|
|
|
Bakoitzarentzat nahi duena izan dadila, ezta? Nik ez
|
dut
esango literatura jolasa edo artifizioa denik, edota mundua ulertzeko modu bat. Bakoitzarentzat gauza bat izango da eta hori da literaturak duen gauzarik handiena.
|
|
|
Begiratu Alemanian, sozialdemokrazia eta kristau demokraziaren Alemanian, Baader Mehinoff ekoak" suizidatu" egin zituzten. Egoera larri baten aurrean, Europako demokrazia finek ere jotzen dute torturara, ez
|
dut
esango era orokortu batean.
|
|
|
Hala ere, ez dakit nola eraiki ahal izango duzuen etxe berri bat orain arte gertatutakoez... ez
|
dut
esango ados jarri baina elkarrekin baloratu gabe. Eta ez naiz zauriak sendatzeaz ari.
|
|
|
Alako batean larunbat goiza zan, gogoan
|
dut
esan zidan argi ta garbi:
|
|
|
Ezin da kategorikoki esan hau honela da eta egokiagoa da nik hau honela ikusten
|
dut
esatea, errealitatea interpretatzeko ikasi dugun moduak erabat baldintzatuko baitu gure aldartea, eta horrek gure bizitzari emango diogun norabidea.
|
|
|
«Edozein modutan ereEuskal Unibertsitatea ez du egiten hitz bi horiek gogora dakarkiotena, besterikgabe, hitza dariola hasten denak. Ez
|
dut
esan nahi horrela giro politikorik ezin sordezakeenik haren alde, baina Unibertsitatea zerbait gehiago da ene ustez eta berezez dute politikoek egiten joko politikoan ari diren alderditik»16.
|
|
|
Erantsiozu orain horri, Krisiporen arauan zilegi dela astialdian bizitzea; ez
|
dut
esan nahi astia nozitzea zilegi denik, hautatzea baizik. Jakintsua ez dela inongo herribatzan nahasi behar diote gureek; zer axola dio baina, nola datorren jakintsua astialdira, herribatzak huts egin diolako ala berak huts egin diolako herribatzari, ez baita edonon aurkitzen herribatza izan lukeena?
|
|
|
–Ez, ez
|
dut
esan. Hark eta nik...
|
|
|
–Uste
|
dut
esan egin behar... –atea itxi aurretik ere hasi zitzaion Julen.
|
|
|
Ozta ozta jaso nuen haren mezua, telebistako ahotsen azpitik. Ez
|
dut
esango espero ez nuenik. Hain zuzen ere, harexen zain nengoela uste dut, ohera joateko.
|
|
|
zailago izan diren gauzak egin ditugu historian zehar. Badut uste euskararen lasaitasuna, ez
|
dut
esango salbazioa, hizkera eskatologikoa maite ez dudalako, holako erabakiek, zentzuz beteak ikus daitekeenez, segurtatzen duten. Lastima ez ditugula horiekin batera" philosophia" bezalakoak erabiltzen:
|
|
|
Oraingoz badiozue zuen belaunaldian, hori pentsatu nahi dut behintzat, begikotasuna eta agian maitasuna ere, baina gehienentzat, oroz gain, etxean eta ikastetxeetan ikasteko esaten dizueten zerbait dateke, geletatik atera bezain laster erdarara jotzeko joera handia erakusten baituzue. Ez
|
dut
esango zuek guk gure garaian latina nola hartzen genuen, orduan bezalatsu hartzen duzuenik, orduan ez baikenuen, esaterako, telebista katerik latinez, eta goenkalekoen abenturak ikustea Zesarrek idatzirik utzi zizkigunak irakurtzea baino jostagarriago delako, baina ez dakit benetan oso urrun zaudeten, batzuk bederen. Zinez, euskara gero eta urrunago ikusten dut zuen eguneroko kezketatik.
|
|
|
Horren normala ez dena, ordea, Euskal Herrian kritikatzat hartzen  direnen azalkeria eta, azken batean, eskaintzen duten unanimitate irudi orokorra da. Honekin ez
|
dut
esan nahi Korapikoak liburuari buruz argitaratutako kritika guztiek  bereziki zorrotzak edo negatiboak izan behar zutenik: denetarik egon behar du.
|
|
|
Ez
|
dut
esan nahi gauzak gaizki egiten ditugunik. Ez dut uste profesional txarrak hezten ditugunik, eta uste dut hobekuntza handiak izan direla azken urteotan.
|
|
|
Unibertsitateko zeregin nagusitzat dut ikerkuntza, baina horrekin ez
|
dut
esan nahi irakasle guztiek ikertzaile izan behar dutenik halabeharrez. Nire iritziz, bideragarria izan litzateke bi eratako irakasleak egotea:
|
|
|
Kontua da zerrenda horietan nora begiratu nahi dugun. Eta gure begiek lehenbiziko zerrendara begiratu nahi badute, hoberenen zerrendara —ez
|
dut
esango hoberenen artean sartzeko baizik hoberenei begiratzeko bakarrik, hori aski baitzait—, orduan ez dut uste hain erraza den euskal unibertsitatea egitea. Garantia akademiko minimoak betetzekotan zerbait oso txikia eta berezia egin litzateke, oso gai eta titulazio aukeratuak emango lituzkeena eta ez, normalean gure joerak erakutsiko ligukeen gisa, zerbait oso orokorra.
|
|
2003
|
|
|
Bada, asko sentitzen dut, baina niri bururatu zait eta nik eduki dut adorea. Ez
|
dut
esango ni besteak baino hobea naizenik, baina behintzat asmoa eta indarra nik eduki dut une zehatz horretan, hori ezin zait ukatu. Bai, sumatu dut zerbait, baina ez gehiegirik ere.
|
|
|
Baina ez dago interesik! Ez
|
dut
esan nahi liburu honena neurgailu zehatza denik, baina nik gehiago espero nuen. Milara ez da iristen espainolez saldu dena, egin genuen ahaleginarekin:
|
|
|
Honekin ez
|
dut
esan nahi Al Qaedaren terrorismo arriskurik ez dagoenik eta talibanen erregimena errespetagarria zenik. Ezta gutxiagorik ere.
|
|
|
Alde batetik eragile nagusiak ez dira gai bi kultura politiko horien bisioetatik ateratzeko. Eraketa askotan badago zilbor heste ikusezin bat, eta ez
|
dut
esaten organikoa denik, baina horrek askotan zabaltasunaren ideia bera lorrindu du. Zabaltasuna aspalditik dago modan, baina zabaltasun beregaina, denekin enfrentatze rainoko zabaltasun librea ez da ohikoa.
|
|
|
Energia pila bat erabiltzen ari gara botere politiko administratiboaren mugen obsesioan, eskubideen aldarrikapenetan. Eta ez
|
dut
esaten eskubide arazorik ez dagoenik, baina gauzarik inportanteenetan bideak dira arazo. Eskubideak baino gehiago zangobideak.
|
|
|
Agian ez da asko esaten duen datua, baina, bakarren bati EGAko froga batzuetan berak idatzitako testuak egokitu zaizkio, eta hala ere ez daki galderak ondo erantzun ote dituen. Oraingoan ez
|
dut
esango erdarazko EGA gehiago gustatzen zaidanik, ez. Eskerrak batzuk behintzat beren burua estimatzen duten.
|
|
|
Hiru istorio daude, Historiako liburuetan azaltzen ez diren pertsona horienak. Ez dira heroiak, ez
|
dut
esango kontrakoak direnik, baina heroiak behintzat ez dira. Bat, Donostiako Alde Zaharreko zulo batean dago ezkutaturik, beste bat mendian galdurik, eta hirugarrena Bilbon, frontean, batailoi bateko arduradun, baina hala eta guztiz ere bakardadea sentitzen du, gerraren ondorioak eta krudeltasun guztia.
|
|
|
Baina hori oso arazo larria da, batzuek ez dutelako onartu nahi besteek sufritzen ari direna, eta alderantziz. Nire iritziz, denok saiatu genuke besteak errespetatzen, eta horrekin ez
|
dut
esan nahi ideologia aldetik besteekin ados egon behar dugunik, baina bai haien sufrimendua ulertu genukeela, zeren euskal gatazkari irtenbideak bilatu nahi badizkiogu, beste pertsona horien sufrimendua ere kontuan hartu da, milaka pertsonaz hitz egiten ari baikara!».
|
|
|
Higienismoa oso garrantzitsua iruditzen zait. Ez
|
dut
esaten egia osoa denik, baina bai kontuan edukitzekoa, beste teoria guztiekin kontrastatzeko. Medikuntza tradizionalak, kasualitatez, ez du ezbaian jartzen sistema kapitalista eta beti eskatzen du gehiago kontsumitzeko.
|
|
|
Izan ere, eta nik hemen esandakoetatik interpretazio okerrik egin ez dadin, ez dut inola ere esan nahi kultur sektore zehatz baten ilunaldiak" aurrera doan herri" baten eguzki beteko ibilia menosten duenik. Ez
|
dut
esan nahi, inola ere, liburuarekiko atxikimendua denik gizarte aurreratu baten kultur ezaugarri nagusia. Ez.
|
|
|
Horrekin ez
|
dut
esan nahi gehiegizko aholku eta adierazpenak zorrozki bete behar direnik.
|
|
|
Horrekin ez
|
dut
esan nahi alderdi politikoen tesi desberdinen artean aukeratu behar duenik, baina bai proiektuei buruz balio iritziak eman behar dituela eta hobekuntzak proposatu behar dituela.
|
|
|
–Ildo horretan pozgarria da, jakina, liburu hauek euskaraz eman direlako. Ez
|
dut
esan nahi hori meritua denik, berez: ez nuke halako ezer esango kalitatezko lanak direla jakingo ez banu.
|
|
|
Diruaren truke, UEU prest zegoen Iruñeko ikastaroetan EHUren babesa onartzeko. Urte bukaeran, Elhuyar aldizkarian egindako elkarrizketan97, Bakaikoa baikor agertu zen, nahiz eta zaila izan Unibertsitate ofizialak «gu bezalako erakunde, ez
|
dut
esango erdi klandestino baina bai erdi ezkutuko batekin harremanak izatea». Bakaikoak, bestetik, eztabaidatzen ari ziren EHUren estatutuak erreferentetzat hartu zituen, euskara unibertsitatean onartuz gero, UEUk urrats bat gehiago emango baitzuen ofizialtasunaren edo errekonozimenduaren bidean.
|
|
|
Edozein modutan ere Euskal Unibertsitatea ez du egiten hitz bi horiek gogora dakarkiotena, besterik gabe, hitza dariola hasten denak. Ez
|
dut
esan nahi horrela giro politikorik ezin sor dezakeenik haren alde, baina Unibertsitatea zerbait gehiago da ene ustez eta berez ez dute politikoek egiten joko politikoan ari diren alderditik77.
|
|
|
Bertsolaritzan eskarmentu handia dute Jexux Mari Irazu eta Aitor Mendiluze bertsolariek. Ez
|
dut
esan nahi hauek gaztea ez direnik. Beteranoak, alegia.
|
|
|
Orain arte ez
|
dut
esan ezkondu eta seme bat izan zuela Pello Oilarrak, berau hil ondoren jaioa. Bada, Pello Oilarraren semea eta Txomin bezalako gazte batzuek osatu zuten Azpilgo Indar Berriak taldea, indarrari indarrez erantzuteko erabakia hartuta gero.
|
|
|
Ene, zergatik egin
|
dut
esana?
|
|
|
Euskaldun fededun esapidea garai hartan arrunta zenik ez
|
dut
esan nahi, inondik ere. Aitzitik, aurreko mendeetako euskarazko testuetan murgilduta ibili diren hizkuntzalari eta lexikologoek ez dute âhorrela formulatuta, behintzatâ esapide hori aurkitu, harik eta XX. mendeko lehenengo hamarkadetan ugaltzen hasi zen arte.
|
|
|
Salbuespena den bitartean, euskara ezer ez da izango  kioskoan. Ez
|
dut
esango euskararen uholdeak hartu behar duenik kioskoa, ez genuke asmatuko iturriarekin euskaldunok. Esango dudana da euskarak euskara behar duela bere inguruan, baita kioskoan ere.
|
|
|
Horregatik ez zion Goethek muzin egin bere sorterri kulturalki baldresagoari. Muzin ere norbaitek egin lezake, bere arrazoiengatik —ez
|
dut
esaten, egitea ez dagoenik; egin beharrik ez dago eta, nolanahi ere, horrekin" unibertsalago" inor ez da bihurtzen. Unibertsaltasuna, politikoki ez bada, kulturalki denok eta edozeinek daukagun eskaintza da, norbera aberri berriekin eta norbere aberria kanpokoekin aberasteko, ezeri muzin egiteke, horixe baita betidanik bidaiatzearen arrazoietako bat argonauta bidezale, bilazalearentzat.
|
|
|
Nafarroan jarraituz, sozialisten garaian, egun batean bai eta hurrengoanere bai, protesta eta manifestazio ugari izaten ziren hizkuntza politika zela-eta. Eskuina gobernura iritsi, eta ez
|
dut
esango besoak gurutzatuta, baina gizarteak nolabait etsi egiten du, eta errealitatea desitxuratzen du, ba baitirudi askoz ere okerragoa den hizkuntza politika baten aurrean oposiziorik ez dagoela. Lotsagabe egiten dituzte gauzak —azkenekoak Iruñeko udalean— eta lotsagabearen aurrean arma dialektikorik gabe gelditzen gara itxuraz.
|
|
|
Honekin ez
|
dut
esan nahi gure eskakizunak zilegiak ez direnik. Euskararen ofizialtasuna, normalizazioa, hizkuntz eskubideen bermea eta abar toki guztietan defendatu behar diren eskubideak dira, guztiz demokratikoak gainera.
|
|
|
Nirekin ezin da. Ezin
|
dut
esan. Ezin dut ezpainetaraino ekarri.
|
|
|
Bai, ikusten
|
dut
esan dute Lupe Latasak eta Larrañagak. Txiki txikia da.
|
|
|
Ez
|
dut
esango operazio hartan nire gogoa behartuz parte hartu nuenik. Frontea jausten zihoan, eta geratzen zitzaigun bakarra Burdinazko Hesiaren esparrua zen.
|
|
|
–Paperetan dago dena –gogoan
|
dut
esan niona– Baina bada beste gai bat ere ardura handikoa.
|
|
|
Ez
|
dut
esango ni neu arte kritiko zorrotza naizenik. Haatik, faxista haren azken urteetako koadroan zegoena argi zegoen.
|
|
2004
|
|
|
Abrahamek esan du txirrindularitzan beti kontrolak egiteko disposizio ona egon dela eta ez dugu hori ikusi beste kiroletan, beti kirolariak kontrolaren aurka egon dira. Ez
|
dut
esango zein diren kirol horiek, baina denek badakite.
|
|
|
Irabaziak dituen bakarra Tourra da. Ez
|
dut
esaten besteek beti galduko dutenik, baina irabazirik gabe joaten dira askotan. Negozio garbia Tourrak dauka.
|
|
|
" Zer egin duzu?", baina behin ere ez lehendabizikotik. Horrekin ez
|
dut
esan nahi irabazteak garrantzirik ez duenik, zeren bada jendea esaten duena garrantzitsuena parte hartzea dela. Hori ez da egia.
|
|
|
Asko edo gutxi, ez dakit, baina pentsatu dut. Ez
|
dut
esango nik arrazoi absolutua dudanik, baina bai nire bizitzari egokien doakiona, nire arrazoia bilatu dut. Egiten ditudan gauzak motibo batekin egiten ditut eta horrek ekartzen dit damutzekotan egin ez ditudan gauzez damutzea, eta ez egin ditudanez.
|
|
|
Ez
|
dut
esango aurten planeatuta neukanik bakarkakoa bukatuta ostiko bat jotzea, baina kontziente nintzen, daramadan aurretiko jarrera hori da, bururatzen zaidana egin behar dut: gola sartzen badut hegazkinarena eta kanpora botatzen badut, zortzi aulki txikitzen ditut.
|