|
2007
|
|
|
Interferometriaren laguntzaz egindako behaketen arabera, berriz, objektu horiek nukleo bat eta partikula multzo bat dute beren egituran. Hegazkin batek uzten duen lorratzaren antzeko egitura
|
dutela
esan daiteke.
|
|
|
Hurrengo molekula geruzak abiadura txikian mugitzen dira, eta, gainazaletik urrundu ahala, fluidoaren abiadura gero eta handiagoa da, objektuarekin kontaktuan ez dagoen airearen abiadurara iritsi arte. Horrela mugitzen den aireak fluxu laminarra
|
duela
esaten da. Aitzitik, objektuaren kurbadura oso itxia balitz, hau da, aerodinamikoa ez balitz, airea banatu egingo litzateke objektutik, eta zurrunbiloak eratuko lirateke.
|
|
|
Europak, Kanadak eta Japoniak Kyotoko protokoloaren alde egin zuten, baina Estatu Batuek eta garabidean diren herrialdeek ez. Esan beharra dago Kyotoko protokoloaren lehenengo pausoan ez
|
zutela
esaten garabidean diren herrialdeek ezer berezirik egin behar zutenik. Horrela diseinatu zuten, helburua baitzen garatutako herrialdeek nagusitasuna azaltzea eta aurrea hartzea.
|
|
|
Ingelesa komunikazio hizkuntza garrantzitsua da gaur egun gizarteko hainbat alorretan. Euskal Herrian, euskara, gaztelania eta frantsesaren ondoren, laugarren hizkuntza
|
dugula
esan dezakegu. Egoera horrek ingelesa hezkuntza curriculumetan txertatzea ekarri du berekin, hala nola norbanako asko bere kabuz edo ikastetxeetan ikastera bultzatu ere.
|
|
|
Orain arte aipatutakoarekin, eye tracking sistemek nolabaiteko aplikazioa
|
badutela
esan daiteke... baina zer da eye tracking sistema bat. Zertan datza haren funtzionamendua?
|
|
2008
|
|
|
Hau da, artzaintza tradizionala izateari utziko lioke berrikuntza horiek erabiltzen hasiz gero? Hainbatek hala uste
|
dutela
esan zigun Batis Otaegik. Itsasmendikoi Artzain Eskolan, berriz, ez dute horrelakorik uste.
|
|
|
Jokoek ikasteko prozesuan duten garrantzia aspalditik ezagutzen da, baina bideo-jokoen kasuan nabaria da hezkuntzarako dituzten aukerak aprobetxatu gabe daudela oraindik. 1972an kaleratu zuten Pong, lehen bideo-joko modernoa, eta hari buruz Newtonen oinarrizko fisika ulertzeko balio
|
zuela
esan zuen Carl Saganek. Ordutik hona, bideo-jokoek hezkuntzarako dituzten aukerak geroz eta gehiago aprobetxatu dira, eta horren lekuko dira Elhuyarrek 7 urteko gaztetxoentzat kaleratu dituen bi CD ROMak.
|
|
|
Oso zaila da bi asmoak, kontserbazioa eta ekoizpena, uztartzea, baina erronka polita ere izango litzateke. Gonzálezek esan bezala, ez da nahikoa biztanle asko garela eta ur asko behar
|
dugula
esatea, eta aitzakia horrekin ingurumenari jaramonik ez egitea. Herri oparo, aurrendari eta puntako bat baldin bagara, gai izan genuke hori bezalako erronka konplexu bati aurre egiteko, eta iraunkortasuna, hain modan dagoena, gauzatzeko.
|
|
|
Giltza batekin ireki eta ixten dituzte urtegietako uhateak, eta gaur egun urtegietako arduradunek dute giltza hori. Haiek hitz ematen dute emari jakin bat utziko dutela presatik behera, eta teknikari batek ibili behar
|
du
esandakoa betetzen ote duten egiaztatzen. Bada, errazagoa litzateke ikuskariek izatea urtegietako giltzak, eta haien esku egotea uhateak irekitzea eta ixtea.
|
|
|
1980ko eta 1990eko hamarkadetan, oso zabalduta zegoen medikuen artean emakumeek ez zutela gaixotasun kardiobaskularrik izaten; uste zuten haien geneek, hormonek edo sexuak berak babestu egiten zituztela. Behin baino gehiagotan gertatu da bularrean mina zuela, edo ezkerreko besoan mina zuela, edo bihotzekoak eman aurreko ohiko beste sintomaren bat zuela larrialdietara joandako emakume bati urdaileko arazoak
|
dituela
esatea, edo lasaigarriak edota depresioaren kontrako botikak ematea.
|
|
|
Ikertzaile horiek ematen dituzten datu guztiak ikusita, badirudi nahikoa zantzu
|
dituztela
esateko Yoa aintziraren inguruko basamortutzea mantso gertatu zela. Baina, zilegi da eremu zehatz horretan gertatutakoa Sahara osora zabaltzea?
|
|
|
Lurreko bizidun espezie bakoitzak ingurune behar jakin batzuk ditu, eta, ez baditu horiek aurkitzen, ezin du bizirik iraun. Ezin
|
dugu
esan, beraz, normala denik leku batean bizidun jakin batzuk egotea, eta bitxia denik beste batzuk agertzea. Hala ere, egin ezin dugun hori egin, eta naturan lekuz kanpo dauden edo ezohiko ezaugarriak dituzten bizidun batzuei buruz arituko gara.
|
|
|
Leku batek muturreko kondizioak
|
dituela
esaten dugunean, hainbat ezaugarriri egin diezaiokegu erreferentzia. Gure ikuspuntutik, leku bat bizitzeko ezegokia izan daiteke hotzegia edo beroegia delako, erradiazio gehiegi jasotzen duelako, presio handiegia duelako (ozeanoetako sakoneko urak, esate baterako), edo ur gutxiegi duelako, edo gaziegia delako, edo oxigeno gutxiegi duelako, azidoegia edo basikoegia delako eta abar.
|
|
|
Alde handiarekin aipatuena zilarra da, eta ondotik datoz karbonoa, zinka, silizioa, titanioa eta urrea. Antza denez, kontsumitzaileak erakartzeko amu polita da produktu batek zilarrezko nanopartikulak
|
dituela
esatea.
|
|
2009
|
|
|
Eta hori ia miraria zen garai hartan. Berehala eskala handiagoan probak egin behar
|
zituztela
esan zuen Floreyk. Kontuan izan esan zuen gizakira iritsi behar dugula.
|
|
|
Argia benetako begira bideratzen dute; oso burutsua da. Hartze eremua zabaltzen zaio horrela, goikoa eta behekoa ikusteko aukera
|
baitu
dio Miren Bego Urrutia biologoak, EHUko Animalien Fisiologiako irakasle eta ikertzaileak.
|
|
|
Zientzialarien alferkeria dirudi: konpontzeko zaila den zerbait konpondu beharrean, badirudi zientzialariek nahiago
|
dutela
esan zientziaren oinarrietako bat dela. Baina ez da horrela.
|
|
|
Hor arazo bat zegoen. Lord Kelvin fisikari ospetsuak esperimentu bat egin zuen, eta Lurrak 60 milioi urte
|
zituela
esan zuen. Eta 60 milioi urte denbora gutxiegi zen Darwinentzat eboluzioa azaltzeko, aldaketak hain pixkanakakoak izanda.
|
|
2010
|
|
|
azeleragailu/ masa espektrometro bat erabil daiteke, edo kalkula daiteke zenbat erradiazio igortzen duen laginak. Azken hori urte askoan erabili dugu; oso metodo ona da lagin handiak baldin
|
badituzu
dio Rachel Wood RLAHA laborategiko adituak. Baina azeleragailuaren bitartez askoz lagin txikiagoak azter daitezke, arkeologian gertatzen den bezala.
|
|
|
Aurrerapauso txikiak ziren, baina, testuinguru hartan, oso sendoak. Oraindik oso gaztea zen heliozentrismoaren teoria, eta nahiz eta ordurako ezaguna izan, oso gutxi zabalduta zegoen, eta garrantzi txikia
|
zuen
dio Zuzak.
|
|
|
1860ko ekainaren 15ean, 24 urte bete berri zituela, Elizabethek medikua izan nahi
|
zuela
esan zien gurasoei. Aitak kopeta zimurtu zuen.
|
|
|
Adimen artifizialaren teknikak erabilita, informatikariek lortu dute makinek ezin hobeto jokatzea. Gaur egun, xake programek ia edozein jokalarik baino indar handiagoa
|
dute
dio Salmeronek. Ez da denbora asko IBM enpresaren Deep Blue ordenagailuak eta Gari Kasparov jokalariak elkarren kontra jokatu zutela; 1996an lehen aldiz, eta 1997an beste bost partida.
|
|
2011
|
|
|
Lan handia egin da publikoaren ikuspegia aldatzeko. Ni saguzarrekin lanean hasi nintzenean, jendeak telefonoz deitzen zidan etxeetan edo elizetan saguzarrak
|
zituztela
esateko. Haietaz libratu nahi dut, esaten zidaten.
|
|
|
Adibide bat jarri du: Esaterako, gaur egun, tamalez, oraindik ez dago tratamendu eraginkor bat alzheimerra sendatzeko; hortaz, guretzat ez du zentzu handirik alzheimerra izateko arrisku handia nork
|
duen
esango duen test bat diseinatzeak, hori jakingo lukeen pertsonak bailuke onurarik jaso diagnostiko horri esker. Aldiz, familiako hiperkolesterolemiarako, edo koloneko edo bularreko minbizirako badaude tratamenduak, eta gure tresnak, hain zuzen, baliagarriak zaizkio medikuari, paziente bakoitzari zer tratamendu komeni zaion jakiteko, eta gaixotasunaren bilakaera aurreikusteko.
|
|
|
Hanczycek olio tantekin ikertzen jarraitu du, eta ahalmen handiak dituztela uste du. Esaterako, bata bestearekin elkartzea saihesten dute; Hanczycen iritziz, nolabaiteko komunikazio kimikoa
|
dutela
esan nahi du horrek. Are gehiago:
|
|
|
Are gehiago: olio tantetan iraganean izandako gertaerek etorkizunean eragiten dute; hortaz, memoria
|
dutela
esan daitekeela uste du ikertzaileak.
|
|
|
Vinge, Kurzweil eta bestek iragarritako singularitatea iritsi dugu? Watsonek egin duena harrigarria bada ere, ezin
|
dugu
esan adimen artifiziala lortu denik. Elhuyarreko I+G sailean edo IXA taldean erabiltzen ditugunen antzeko teknologiak erabili ditu.
|
|
|
Nik, ordea, umeei zuzendutako hitzaldi asko ematen ditut orain, eta mundu osoko umeen eskutitzak jasotzen ditut, 5 urtetik 14 urtera arteko umeenak. Argazkiak eskatzen dizkidate, ni bezalakoa izan nahi
|
dutela
esaten didate... Batek galdetu zidan:
|
|
2012
|
|
|
Alabaina, askoren ustez froga gehiago behar dira hipotesi hori frogatzeko, eta baita beste azalpen batzuk ontzat eman edo baztertzeko ere, tartean, bikotekideen artean lotura emozionala sortzeko funtzioa
|
duela
esaten duena.
|
|
2013
|
|
|
Galdetu dit zer egiten dudan egunean zehar, zer ardura ditudan? Kasu askotan, gakoa hor egongo da, eta, horretan sartu beharrean, osasun zerbitzuetan pertsona horren osasun mentala patologizatu egiten da, depresioa
|
duela
esanaz. Bada, depresioaren kontrakoek edo antsiolitikoek ez dituzte pertsona horrek dituen arazoak konponduko.
|
|
|
Txanponaren beste aldea ikusi nahian, erditze garaiko zenbait jokabide saihesteko taldeak eta mugimenduak sortu direla nabarmendu du (episetomiak ia sistematikoki egitea, edo beharrezkoak ez diren zesareak...), nahiz eta oraindik ezin
|
dugun
esan gure erditzea gurea dela.
|
|
|
Metanoa, CH 4, alkano aserik txikiena den heinean, haren aktibazioak berezitasun batzuk
|
dituela
esan daiteke. Alde batetik, metanoaren lau hidrogenoak baliokideak diren heinean, haien aktibazioak ez dakar halakoetan ohikoak izaten diren selektibitate arazorik, hidrogeno bat edo bestea aktibatu, produktua berdina izango baita.
|
|
|
" Nik esaten dut autismoa duen haur bat ikusi duzunean, bat ikusi duzula; eta beste bat ikusitakoan, beste bat; eta hirugarrena ikusi duzunean, hura ere bat da; ez dira hiru. Denek autismoa
|
dutela
esatea denak Bilbokoak direla esatea bezalakoxea da. Ezaugarri horretan egiten dute bat, baina, seguru asko, gainerakoan zeharo desberdinak izango dira elkarren artean.
|
|
2014
|
|
|
Bestelako lan teknikoak egiteko, ordea, modu programatuan gidatzen dira. Ordenagailuan hegaldiaren programazioa egiten da, igaro beharreko puntu batzuk zehazten dira, waypoints puntuak, eta puntu horietan zer egin behar
|
duen
esaten zaio.
|
|
|
hesteetako mikrobioma. Organotzat hartzen dute, eta, gainerako organoek bezala, bere fisiologia eta patologia
|
dituela
esaten dute. Horrez gain, diagnostikoari eta tratamenduari buruz ere aritzen dira artikuluan.
|
|
|
Haren deskribapena ematean, aitortzen dute bi urte eta erdi egon direla Adidaseko adituak baloiari zer itxura eman aztertzen. Are gehiago," simetria paregabea"
|
duela
esaten dute, bai eta" egitura berritzailea" duela ere. Bada, matematikari baten eskuetan jarrita, baloi zaharrenen itxura hartzen dio Brazucari.
|
|
2015
|
|
|
Baina bat aipatu du, ordea: Ikerketa askok esaten dute iragarpen hori okerra izango dela 15.000 kasuetatik batean, eta ikerketa berrienek oker egoteko are aukera handiagoa
|
dugula
diote: 1.500 kasuetatik batean, hain zuzen ere.
|
|
2016
|
|
|
Eta gu zelatatzeko ere, gobernuek gure onlineko jarduera guztia zelatatzen dutela ezagutarazi zigun Snowdenek, baina ezinezkoa da hautematen duten informazio hori guztia gizakiek tratatzea, algoritmoek aztertu eta erabakitzen dute zein den gure arrisku indizea. Zer nahi
|
duzue
esatea, ni oso deseroso sentiarazten nau jakiteak algoritmo batek erabakitzen duela terrorista naizen, edo kreditua jasotzeko duina naizen, edo lanerako egokia naizen. Eta beldur hori kontrol sozialerako tresna bihurtzen da, gure sareko jarduera autozentsuratzera bultzatzen baikaitu.
|
|
2019
|
|
|
Material supereroaleek korronte elektrikoarekiko inolako erresistentziarik ez
|
dutela
diozu. Elektrizitaterekiko halako menpekotasuna duen gizarte honetan, zer inpaktu izango luke halako materialak lortzeak?
|