|
2017
|
|
|
Bat batean, ezusteko zerbait gertatu zen. Emazteak, senarraren ondoan zegoena eta adeitasun irribarretsuaz jarraitu zuena gure solasaldia, bi eskuak altxatu eta ezezko keinua
|
egin
zuen buruaz, eta nik ez nuen ezer ulertu. Orduan, senarrarengana urreratu eta eskuak jarri zizkion leunki sorbalda gainean.
|
|
|
Baina Herwarth purrusta
|
egin
zion, ez diozu bisitariari galdetu astirik ote duen bilduma ikusteko, dagoeneko eguerdia da. Bazkalostean ordubeteko atsedena hartzea agindu zizun sendagileak.
|
|
|
Eta, ostean, kafea hartu dezakegu. Ordurako Annemarie ere etxean egongo da, ondo baino hobeto ezagutzen du bilduma eta lagundu
|
egin
zaitzake zeregin horretan.
|
|
|
berak nahi zuen nik ez nezala berehala bilduma ikusi, horrexegatik asmatu nuen hitzordu bat bazkaltzeko. Esan nuen plazer handia izango zela niretzat bere bilduma ikustea, baina ezinezkoa zitzaidala hirurak baino lehen
|
egitea
, eta hiruretan pozaren pozez agertuko nintzela.
|
|
|
Berarengana hurbildu, nire burua aurkeztu eta prest nintzela berarekin batera bilduma ikusteko esan nion. Berak, ordea, erabat ahalke eta bere ama bezain aztoratuta, esan zidan nahiago zuela lehenago pare bat hitz
|
egin
nirekin. Berehala jabetu nintzen kosta egiten zitzaiola hitz egitea.
|
|
|
Berak, ordea, erabat ahalke eta bere ama bezain aztoratuta, esan zidan nahiago zuela lehenago pare bat hitz egin nirekin. Berehala jabetu nintzen kosta
|
egiten
zitzaiola hitz egitea. Zerbait esaten saiatzen zen aldi oro gorritu egiten zen goitik behera, eta eskua ere endredatu egiten zitzaion soinekoaren tolesturetan.
|
|
|
Berak, ordea, erabat ahalke eta bere ama bezain aztoratuta, esan zidan nahiago zuela lehenago pare bat hitz egin nirekin. Berehala jabetu nintzen kosta egiten zitzaiola hitz
|
egitea
. Zerbait esaten saiatzen zen aldi oro gorritu egiten zen goitik behera, eta eskua ere endredatu egiten zitzaion soinekoaren tolesturetan.
|
|
|
Berehala jabetu nintzen kosta egiten zitzaiola hitz egitea. Zerbait esaten saiatzen zen aldi oro gorritu
|
egiten
zen goitik behera, eta eskua ere endredatu egiten zitzaion soinekoaren tolesturetan. Azkenean, baldar eta zalantzakor, esan zidan:
|
|
|
Berehala jabetu nintzen kosta egiten zitzaiola hitz egitea. Zerbait esaten saiatzen zen aldi oro gorritu egiten zen goitik behera, eta eskua ere endredatu
|
egiten
zitzaion soinekoaren tolesturetan. Azkenean, baldar eta zalantzakor, esan zidan:
|
|
|
Garbi hitz
|
egin
behar dizut... Jakitun zara garai gogorrak bizi ditugula, horrexegatik ulertuko duzu esango dizudana...
|
|
|
Aurretik ere arazoak zituen, askotan kale
|
egiten
baitzion, baina gerra pizteaz batera itsu geratu zen. Bere asmoa zen, nahiz eta hirurogeita hamasei urte izan, Frantziako frontera joatea, baina armadaren jazarraldiak 1870ekoak baino motelagoak izanik, aitak disgustu handia hartu zuen, eta hortxe hasi zen ikusmena galtzen.
|
|
|
Bere asmoa zen, nahiz eta hirurogeita hamasei urte izan, Frantziako frontera joatea, baina armadaren jazarraldiak 1870ekoak baino motelagoak izanik, aitak disgustu handia hartu zuen, eta hortxe hasi zen ikusmena galtzen. Nolanahi ere, gaitz horretaz aparte, aita osasuntsu dago; duela gutxi arte orduak eta orduak ibiltzen zen paseoan, eta bere ehiza kuttunari ere ez zion muzin
|
egiten
. Gaur egun, ordea, ezin du ibilaldirik egin, eta bere bildumak baino ez du asebetetzen.
|
|
|
Nolanahi ere, gaitz horretaz aparte, aita osasuntsu dago; duela gutxi arte orduak eta orduak ibiltzen zen paseoan, eta bere ehiza kuttunari ere ez zion muzin egiten. Gaur egun, ordea, ezin du ibilaldirik
|
egin
, eta bere bildumak baino ez du asebetetzen. Egunero ikuskatzen du... hobeto esanda, ez du ikusten, dagoeneko ez baitu ezer ikusten, baina arratsero ateratzen ditu karpeta guztiak eta laminak ukitzen ditu, bata bestearen atzean eta beti ordena berean, buruz baitaki aspalditik zelan sailkatuta dauden...
|
|
|
Egunero ikuskatzen du... hobeto esanda, ez du ikusten, dagoeneko ez baitu ezer ikusten, baina arratsero ateratzen ditu karpeta guztiak eta laminak ukitzen ditu, bata bestearen atzean eta beti ordena berean, buruz baitaki aspalditik zelan sailkatuta dauden... Hori besterik ez zaio axola gaur egun, eta nik egunkariek enkanteei buruz esaten dutena irakurri behar izaten diot, eta prezioek zenbat eta gorago
|
egin
, bera zoriontsuago da... zeren... hauxe da larriena, aitak ez daki ezer gure garaiko prezioez... ez daki dena galdu dugula eta bere pentsioaz hilean bi egun baino ezin gaitezkeela bizi... Gainera, nire ahizparen senarra frontean hil zuten, eta ahizpak lau ume hazi behar ditu...
|
|
|
Geneuzkan bitxi apurrak saldu genituen, baina, Alajainkoa!, txakur handirik ere ez zitzaigun geratzen, aitak guztiak enplegatu baitzituen arte laminak erosten. Eta orduan, zer saldu ez genuela... eta zer
|
egin
ez genekiela... orduan... amak eta biok pieza bat saldu genuen. Aitak ez zigun egundo baimenik emango, baina berak ez daki gauzak zein gaizki dauden, ez daki zein zaila den merkatu beltzean jatekorik aurkitzea, eta gerra galdu dugula ere ez daki, Alsazia eta Lorena entregatu behar izan dugula ere ez...
|
|
|
Antikuarioak milaka marko eskaini zizkigun, eta pentsatu genuen horiekin zenbait urtez iraungo genuela. Baina, badakizu, dirua urtu
|
egiten
da... Sobratu zitzaiguna bankuan sartu genuen, baina handik bi hilabetera guztia xahutu genuen.
|
|
|
Sobratu zitzaiguna bankuan sartu genuen, baina handik bi hilabetera guztia xahutu genuen. Beste pieza bat saldu behar izan genuen, eta gero beste bat, baina antikuarioa atzeratu
|
egiten
zen dirua bidaltzen, eta heltzen zenerako galdua zuen bere balioa. Saiatu ginen enkanteetara joaten, baina han ere iruzur egin ziguten, nahiz eta prezioak ikaragarriak izan...
|
|
|
Beste pieza bat saldu behar izan genuen, eta gero beste bat, baina antikuarioa atzeratu egiten zen dirua bidaltzen, eta heltzen zenerako galdua zuen bere balioa. Saiatu ginen enkanteetara joaten, baina han ere iruzur
|
egin
ziguten, nahiz eta prezioak ikaragarriak izan... Milioiak heltzen zirenerako gure eskuetara, balio gabeko paperak bilakatuak ziren.
|
|
|
... horrexegatik eskatzen dizugu... ez gaitzazula zorigaiztoko
|
egin
, ez aita ez gu... Ez hondatu bere azken ilusioa...
|
|
|
Lagun gaitzazu aitari sinestarazten berak deskribatuko dizkizun lamina guztiek hor jarraitzen dutela... Zerbait sumatuko balu hondoratu
|
egingo
litzateke. Agian ez dugu ondo jokatu berarekin, baina ez genuen beste aukerarik:
|
|
|
Aita, ama, ni, eta ene ahizparen lau umezurtzak, grabatu batzuk baino garrantzitsuagoak dira... Gaur arte ez diogu bere plazera lapurtu; bera zoriontsu da arratsaldero bere karpetak hiru orduz darabiltzanean esku artean, pertsona batekin arituko balitz bezala hitz
|
egiten
dio pieza bakoitzari. Eta gaurkoa... gaurkoa bere bizitzako egunik zoriontsuena izango litzateke, aspaldiko urtez baitago zain bere piezarik kuttunenak aditu bati erakusteko.
|
|
|
Hain modu hunkigarrian
|
egin
zituen hitzok ezen ezin baitut hitzez adierazi. Ene Jauna!
|
|
|
Arte saltzaile naizen aldetik pertsona asko ikusi ditut dohakabeki lumatuak, inflazioak era erdeinagarrian astinduak, ogitarteko baten truke familia ondare ikusgarri eta balio handikoak ostu dizkiotenak; baina oraingo honetan halabeharrak kasu berezi bat jartzen zidan aurrez aurre, barru barrutik inarrosten ninduena. Normala denez, isilik izango nintzela agindu nion nire solaskideari eta nire esku zegoen guztia
|
egingo
nuela.
|
|
|
Herwarth lo
|
egin
ezinik egon da bere altxorrak erakusteko gogoari ezin eutsiz esan zuen barrezka emazteak.
|
|
|
Alabaren begiradak nire intentzioen berri eman zionean lasaitu
|
egin
zen. Mahai gainean zeuden karpetak bata bestearen gainean, eta itsuak nire eskua sentitzeaz batera besotik heldu eta besaulkian eserarazi ninduen.
|
|
|
Ondo da, hasi
|
egingo
gara; asko dago ikusteko, eta Berlingo jaunek inoiz ez dute denbora nahikorik. Lehenengo karpeta hau Durero maisuarena da eta, ikus dezakezunez, nahiko osotua dago... pieza bat ederra bada hurrengoa are ederragoa.
|
|
|
Ikaragarria zen ikustea azazkalarekin nola markatzen zituen, zehaztasun milimetrikoarekin, bere fantasian baino existitzen ez ziren bildumagileen zigilu ikusezinak. Eztarria ikaraz lotua nuen, ez nekien zer esan; baina nahasmen honetan murgildua nintzela, begirada jaso nuen emakumeengana eta, berriro ere, emazte zaharra ikusi nuen eskuak goian eta keinu ikarati eta aztoratua
|
egiten
zidala. Indarrak berreskuratu eta hitz egiten hasi nintzen.
|
|
|
Eztarria ikaraz lotua nuen, ez nekien zer esan; baina nahasmen honetan murgildua nintzela, begirada jaso nuen emakumeengana eta, berriro ere, emazte zaharra ikusi nuen eskuak goian eta keinu ikarati eta aztoratua egiten zidala. Indarrak berreskuratu eta hitz
|
egiten
hasi nintzen.
|
|
|
Begira, eta, berriro ere, atzamarrak pasatu zituen irudizko eszenatik begira freskotasun hau, tonu bero eta pikortsu hau. Berlingo arte merkatariak eta museoetako adituak zoratu
|
egingo
lirateke.
|
|
|
Ezin deskriba dezaket zein lazgarria egin zitzaidan ehun edo berrehun paper zuri eta erreprodukzio merke horiek berarekin batera ikustea; nolanahi ere, inozo tragiko honen oroimenean hain ziren benetakoak piezok ezen akatsik gabe eta zegokien ordenan deskribatzen baitzituen, pieza bakoitzari zegozkion detaileak erantsiz. Bilduma ikusezina, dagoeneko barreiatua egon behar zuena han hemen, errealitate hautemangarria zen itsu honentzat, gizon honentzat, engainatu hunkigarri honentzat, eta hain zen indartsua bere ikusmenaren sua ezen ni ere sinesten hasia bainintzen ikusi
|
egiten
zuela. Behin baino ez zen agurearen segurtasuna arriskuan izan:
|
|
|
Rembrandt-en" Antiope" deskribatzen hasi zenean (prezio ikaragarri handia izango zuen pieza, dudarik gabe), grabatuaren zehaztasuna aitatu zuen eta, horretan ziharduela, bere atzamar urduri eta iragarleak plantxaren lorratza jarraitu zuten ohiko goxotasunaz, baina bere ukimen nerbio zorrotzek ez zuten inongo aztarnarik aurkitu lamina gainean. Laino moduko bat igaro zen bere kopetatik, eta ahotsak estropezu
|
egin
zion.
|
|
|
Lamina eskuetatik kendu nion eta gogo biziz hasi nintzen ondo baino hobeto ezagutzen nuen laminaren detaile guztiak deskribatzen. Zaharraren aurpegi nahasia argitu
|
egin
zen. Zenbat eta laudorio gehiago egiten nituen nik, orduan eta ageriago zintzotasun alaia eta adeitasun zinezkoa gizon ihar haren aurpegieran.
|
|
|
Gizon honi esker orain badakizue zenbat balio duten nire laminek. Haserre
|
egin
didazue beti diru guztia bildumara bideratzen nuelako; egia da, hirurogei urtetan ez garagardorik, ez ardorik, ez tabakorik, ez bidaiarik, ez bisitarik antzokira, ez libururik... beti aurrezten eta aurrezten aritu izan naiz obra hauek eskuratzeko. Baina ikusiko duzue ni ez naizenean:
|
|
|
Baina ikusiko duzue ni ez naizenean: aberatsak izango zarete, hiriko aberatsenak, Dresdeneko aberatsenak bezain aberats, eta orduan eskertu
|
egingo
didazue nire eromena. Baina bizirik naizen bitartean ez da lamina bakar bat ere aterako etxe honetatik; lehenengo ni aterako naute, eta gero bilduma.
|
|
|
Zaharra ez zen nire laudorio hitzez aspertzen, karpeta bat hartu, gero beste bat eta, beti ere, gogotsu entzuten nire berbak. Atsedena hartu nuen, azkenean, karpeta iruzurtiak alboratu zituztenean eta zaharrak lekutxoa
|
egin
zuenean mahaian kafe hartzeko. Nolanahi ere, ezin alderatu daiteke hartu nuen lasaitua karpetak alboratuak izateagatik agurearen bozkario zalapartatsuaz, hogeita hamar urte gaztetu zen gizon horren euforiaz.
|
|
|
Milaka anekdota kontatu zituen bere erosketa eta salmentez. Jaiki
|
egin
zen, laguntzari muzin eginez, eta beste lamina bat erakutsi zidan, eta gero beste bat: animatuta eta hordituta zegoen, ardoa edan balu bezala.
|
|
|
Milaka anekdota kontatu zituen bere erosketa eta salmentez. Jaiki egin zen, laguntzari muzin
|
eginez
, eta beste lamina bat erakutsi zidan, eta gero beste bat: animatuta eta hordituta zegoen, ardoa edan balu bezala.
|
|
|
animatuta eta hordituta zegoen, ardoa edan balu bezala. Azkenean, alde
|
egin
behar nuela esan nuenean, ikaratu egin zen, mainak egin zituen ume baten moduan eta, haserre bizi, kolpe bat eman zuen hankarekin zoruan, bildumaren erdia ere ez nuela ikusi esanez. Ama alabek eginahalak egin behar izan zituzten alde egiten utzi nezan, bestela, trena galduko bainuen.
|
|
|
Azkenean, alde egin behar nuela esan nuenean, ikaratu egin zen, mainak egin zituen ume baten moduan eta, haserre bizi, kolpe bat eman zuen hankarekin zoruan, bildumaren erdia ere ez nuela ikusi esanez. Ama alabek eginahalak
|
egin
behar izan zituzten alde egiten utzi nezan, bestela, trena galduko bainuen.
|
|
|
Onartu zuenean alde
|
egin
beharra nuela, gogor erresistitu ostean, eta agur egiteko ordua heldu zenean, ahotsa leundu egin zitzaion. Eskuak hartu zizkidan eta bere atzamarrek adierazkortasun handienaz laztandu zituzten nireak eskumuturreraino, nigandik gehiago ezagutu nahiko balute bezala eta hitzekin esan ezin daitekeena maitasunez adierazi nahiko balu bezala.
|
|
|
Onartu zuenean alde egin beharra nuela, gogor erresistitu ostean, eta agur
|
egiteko
ordua heldu zenean, ahotsa leundu egin zitzaion. Eskuak hartu zizkidan eta bere atzamarrek adierazkortasun handienaz laztandu zituzten nireak eskumuturreraino, nigandik gehiago ezagutu nahiko balute bezala eta hitzekin esan ezin daitekeena maitasunez adierazi nahiko balu bezala.
|
|
|
Onartu zuenean alde egin beharra nuela, gogor erresistitu ostean, eta agur egiteko ordua heldu zenean, ahotsa leundu
|
egin
zitzaion. Eskuak hartu zizkidan eta bere atzamarrek adierazkortasun handienaz laztandu zituzten nireak eskumuturreraino, nigandik gehiago ezagutu nahiko balute bezala eta hitzekin esan ezin daitekeena maitasunez adierazi nahiko balu bezala.
|
|
|
Pozaren pozez izan naiz, azkenean, aditu batekin begiratu ditudalako nire lamina maiteak. Baina itsu honi
|
egin
diozun bisitaldia ez zaizu alperrekoa izango. Ene emaztea lekuko dela, agintzen dizut nire testamentuan klausula bat sartuko dudala nire bildumaren enkantea zure etxe ohoretsuari enkargatzeko.
|
|
|
Altxor hau administratzeko ohorea izango duzu eta eskuak jarri zituen karpeta hustuen gainean harik eta barruan dagoena munduan zehar sakabanatzen den arte. Agindu
|
egidazu
katalogo ederra egingo duzula: ene oroitarria izanen da, ez dut besterik behar.
|
|
|
Altxor hau administratzeko ohorea izango duzu eta eskuak jarri zituen karpeta hustuen gainean harik eta barruan dagoena munduan zehar sakabanatzen den arte. Agindu egidazu katalogo ederra
|
egingo
duzula: ene oroitarria izanen da, ez dut besterik behar.
|
|
|
Ama alabek ateraino lagundu ninduten. Ez ziren hitz
|
egiten
ausartzen, zaharraren belarri finak guztia atzemango baitzuen. Baina, zein adeitsuak ziren malkotan izanik ere!
|
|
|
Barren barrenean lotsatuta nengoen: ipuineko aingerua bezala, jende urrikaldu baten etxean sartu nintzen, itsu batek ordu batez ikus zezala lortu nuen, engainatzaile errukior eta gezurti lotsagabearen papera
|
eginez
, eta hau guztia neuk egin nuen, artelan baliotsu batzuk azpikeriaz eskuratu nahian etorri zen merkatari zikoitz honek. Hala ere, hori baino gehiago neraman:
|
|
|
Barren barrenean lotsatuta nengoen: ipuineko aingerua bezala, jende urrikaldu baten etxean sartu nintzen, itsu batek ordu batez ikus zezala lortu nuen, engainatzaile errukior eta gezurti lotsagabearen papera eginez, eta hau guztia neuk
|
egin
nuen, artelan baliotsu batzuk azpikeriaz eskuratu nahian etorri zen merkatari zikoitz honek. Hala ere, hori baino gehiago neraman:
|
|
|
garai latz eta triste hauetan bizipoza sentitu nuen berriro ere, izpirituak transferitu eta gure garaiko gizon emakumeek aspaldi ahaztu bide duten artelanetan ardaztutako estasi moduko bat. Eta debozioa sentitu nuen (ezin dut beste era batean adierazi), nahiz eta aldi berean lotsatu
|
egiten
nintzen, zergatik ez banekien ere.
|
|
|
Bero handia
|
egiten
zuen arratsalde hartan eta, horregatik, tren bagoiko giroa ere sargoria zen, eta gainera, oraindik ordubete falta zen hurrengo geltokira heltzeko: Templecombe.
|
|
|
Halako gisaz ezen, mutilzaharrarri iruditzen zitzaion, norbaiten erronkari erantzunez ari zela neskatoa leloa bi mila aldiz jarraian eta ozenki errepikatzen. Eta apusturik
|
egin
izan balitz, zalantzarik gabe, neskatoa aterako zen garaile.
|
|
|
Ahopeka hitz
|
egiten
zuen, ia isilean, eta entzuleek hamaika aldiz mozten zioten narrazioaren ildoa, galdera zalapartatsu eta lotsagabeak eginez. Hala ere, interesik eta gatzik gabeko neskato on baten gaineko ipuinarekin jarraitu zuen.
|
|
|
Ahopeka hitz egiten zuen, ia isilean, eta entzuleek hamaika aldiz mozten zioten narrazioaren ildoa, galdera zalapartatsu eta lotsagabeak
|
eginez
. Hala ere, interesik eta gatzik gabeko neskato on baten gaineko ipuinarekin jarraitu zuen.
|
|
|
Neskato gazteenak ez zuen komentariorik
|
egin
, izan ere aspaldi ekin baitzion bere lelorik maiteena errepikatzeari.
|
|
|
" Agintzen zioten guztia
|
egiten
zuen, inoiz ez zuen gezurrik esaten, ezta jantzirik zikindu ere, pudinak mermeladazko pastelak legez jaten zituen, ikasgaiak bikain barneratzen zituen eta ondo hezita zegoen."
|
|
|
Bata, agindutako guztia betetzen zuelako; bestea, beti garaiz heltzen zelako eta hirugarrena, portaera ona zuelako. Metalezko medaila handiak ziren eta oinez zihoala, batak bestea jotzean, dilin hotsa
|
egiten
zuten. Herrian ez zegoen hainbeste medaila zituen umerik, beraz, guztiek zekiten ikaragarri ona zela."
|
|
|
" Jende guztiak hitz
|
egiten
zuen bere ontasunari buruz eta lurralde hartako Printzeak haren berri izan zuenean, astean behin, herriaren kanpoaldean zuen jardinean ibiltzeko baimena eman zion. Jardina ederra zen eta umeak ezin ziren bertan sartu, beraz, ohore handia zen Bertharentzat."
|
|
|
Kontalariak eten bat
|
egin
zuen umeen irudimena jardinaren barneko bitxikerietan murgil zedin. Ondoren, ipuinarekin jarraitu zuen:
|
|
|
" Bertha oso goibel sentitzen zen jardinean lorerik ez zegoelako. Hara joan aurretik, begiak malkoz beteta zituela, izebei zin
|
egin
zien, ez zuela Printze onberaren lorerik hartuko, eta halaxe, hitza gordetzeko asmoa zuen. Baina lorerik ez zegoenez, gure neskatoa barregarri gelditu zen."
|
|
|
Lehenik eta behin, otsoak, Bertha ikusi zuen, amantala hain zuri eta garbia zuenez, urrunetik ikus baitzezakeen. Bertha otsoa beragana zuzen zuzenean zetorrela konturatu zen eta orain, aldiz, jardinera sartzeko baimena lortu izanak nahigabetu
|
egiten
zuen. Korrika hasi zen, ahalik eta arinen, eta atzetik otsoa, salto eta oinkada ikaragarriak eginez.
|
|
|
Bertha otsoa beragana zuzen zuzenean zetorrela konturatu zen eta orain, aldiz, jardinera sartzeko baimena lortu izanak nahigabetu egiten zuen. Korrika hasi zen, ahalik eta arinen, eta atzetik otsoa, salto eta oinkada ikaragarriak
|
eginez
. Azkenean, mirto sasi zarratu bat ikusi eta haren atzean ezkutatu zen.
|
|
|
Han, Barrenkalean, gazte ameslari bat ikusten dut bere etxeko ganbaran, mahai gainean abailduta eta paperez inguratuta. Antzerki lan bat dauka amaitzeko, baina hotz gehiegi
|
egiten
du idazten jarraitzeko. Tximinian surik ez dago, eta sabela hutsik dauka."
|
|
|
Begiko zafiroak baino ez zaizkit geratzen, Indiatik ekarri zituzten duela mila urte baino gehiago. Kendu
|
egidazu
zafiro bat eta emaiozu gazteari."
|
|
|
" Printze maitea" esan zuen enarak" nik ezin dut holakorik
|
egin
", eta negarrez hasi zen.
|
|
|
" Enaratxo,
|
egizu
nik esandakoa"
|
|
|
Enarak, enkargua
|
egin ostean
, portu aldera egin zuen. " Egiptora noa" esan zien portuko marinelei, baino inork ez zion jaramonik egin.
|
|
|
Enarak, enkargua egin ostean, portu aldera
|
egin
zuen. " Egiptora noa" esan zien portuko marinelei, baino inork ez zion jaramonik egin.
|
|
|
Enarak, enkargua egin ostean, portu aldera egin zuen. " Egiptora noa" esan zien portuko marinelei, baino inork ez zion jaramonik
|
egin
.
|
|
|
Han, Zeharkalean, neskato bat ikusten dut pospoloak saltzen. Pospolo guztiak jausi zaizkio, eta etxera dirurik eroaten ez badu, aitak jo
|
egingo
du. Horrexegatik dago neskatoa negarrez.
|
|
|
Horrexegatik dago neskatoa negarrez. Enaratxo, kendu
|
egidazu
beste begia eta emaiozu neskatoari".
|
|
|
" Printze maitea" esan zuen enarak" nik ezin dut holakorik
|
egin
", eta negarrez hasi zen.
|
|
|
" Enaratxo,
|
egizu
nik esandakoa"
|
|
|
" Urre gorri finez nago estalita, kendu
|
egizkidazu
urre kapa guztiak eta emazkiezu pobreei".
|
|
|
Eta halaxe
|
egin
zuen enarak: urre kapa guztiak kendu zizkion, eta Printze Zoriontsua distirarik eta edertasunik gabe geratu zen.
|
|
|
Berunezko bihotza bi zatitan puskatu zen. Ikaragarrizko hotza
|
egiten
zuen.
|
|
|
Halaxe, behera bota zuten Printze Zoriontsuaren estatua, eta fundidu
|
egin
zuten. Orduan, kontseilu-buruak, Herriko Nagusien Kontseilua deitu zuen hurrengo egunerako, estatua zaharretik lortutako metalarekin zer egin zezaketen erabakitzeko.
|
|
|
Halaxe, behera bota zuten Printze Zoriontsuaren estatua, eta fundidu egin zuten. Orduan, kontseilu-buruak, Herriko Nagusien Kontseilua deitu zuen hurrengo egunerako, estatua zaharretik lortutako metalarekin zer
|
egin
zezaketen erabakitzeko. Eta hauxe okurritu zitzaion:
|
|
|
Eta hauxe okurritu zitzaion: " beste estatua bat
|
egin
dezakezu, esate baterako, nirea". " Edo nirea" esaten zuten aldi berean gainerako kontseilu kideek.
|
|
|
Ez dut batere gogoko emakume horren hitz
|
egiteko
modua esan zion Clodoveok kazetari lagunari. Beti dabil esaka koadro batzuk" azaleraino sartzen direla", legena balira bezala.
|
|
|
Clodoveok ezetz
|
egin
zuen buruaz.
|
|
|
Emakumea haserre bizi zegoen, ez horrenbeste, berak esan bezala, 170 libera gutxiago ordainduko zitzaizkiolako, baizik eta bere senar zenduaren maisu-lana gutxietsi
|
egiten
zelako. Astebeteko epean, Deplis jaunak 405 liberara jaitsi zuen bere eskaintza, eta are haserreago agertu zen alarguna.
|
|
|
alargunak artelana saltzea eskaini omen zion Bergamoko Udalari, eta Udalak onartu
|
egin
zuen. Deplis jaunak ahalik eta isilen alde egin zuen eskualde hartatik, eta atseden ederra hartu zuen beren egitekoek Erromara eraman zutenean, espero baitzuen inor ez zela ez beraz ez marrazki opetsuaz oroituko.
|
|
|
alargunak artelana saltzea eskaini omen zion Bergamoko Udalari, eta Udalak onartu egin zuen. Deplis jaunak ahalik eta isilen alde
|
egin
zuen eskualde hartatik, eta atseden ederra hartu zuen beren egitekoek Erromara eraman zutenean, espero baitzuen inor ez zela ez beraz ez marrazki opetsuaz oroituko.
|
|
|
Zarraparra zabalduz zihoan neurrian jendearen arreta piztu zen eta zainketa lanak ere areagotu
|
egin
behar izan ziren. Deplisi ezinezkoa gertatzen zitzaion, egunik beroenetan ere, itsasoan edo errekan bainuak hartzea:
|
|
|
Pozak, hala ere, Italia eta Frantziaren arteko mugaraino baino ez zion iraun. Agindu ofizial baten arabera, ukatu
|
egin
zitzaion Italiatik ateratzea, eta jakinarazi zioten erabat debekatuta zegoela artelan italiarren esportazioa.
|
|
|
Italiako arte aldizkari baten zuzendariak ezeztatu
|
egin
zituen aditu alemaniarrak esandakoak eta eginahalak egin zituen adituaren bizitza pribatua duintasunetik urrun zebilela frogatu nahian. Italiak eta Alemaniak piztu zuten suziria eta gutxira Europa osoa sartu zen eztabaidan.
|
|
|
Italiako arte aldizkari baten zuzendariak ezeztatu egin zituen aditu alemaniarrak esandakoak eta eginahalak
|
egin
zituen adituaren bizitza pribatua duintasunetik urrun zebilela frogatu nahian. Italiak eta Alemaniak piztu zuten suziria eta gutxira Europa osoa sartu zen eztabaidan.
|
|
|
Itzelezko liskarrak bizi izan ziren Espainiako parlamentuan eta Kopenhage Unibertsitateak urrezko domina oparitu zion aditu alemaniarri, nahiz eta, gerora, batzorde bat eratu zuen frogak tokian bertan aztertzeko. Parisen, bestalde, bi ikasle poloniarrek beren buruaz beste
|
egin
zuten gertakariaz zuten iritzia plazaratzeko.
|
|
|
Azkenik, Genovako kongresu anarkista baten zegoela, kamarada batek, eztabaida sutsuaren erdian, likido korrosibo bat jaurti zion bizkarrera. Jantzita zeraman alkandora gorriak gutxitu
|
egin
zituen kalteak, baina Ikaroa erabat desitxuratuta geratu zen, ez ezagutzeko moduan.
|
|
|
Erasotzaileari errieta gogorra
|
egin
zioten kamarada anarkistari eraso egiteagatik, eta zazpi urteko kartzela zigorra jarri zioten altxor artistiko nazionala hondatzeagatik. Ospitaletik ateratzeko moduan izan bezain laster, Henri Depli fronteran jarri zuten atzerritar zitalaren etiketapean.
|
|
|
Erasotzaileari errieta gogorra egin zioten kamarada anarkistari eraso
|
egiteagatik
, eta zazpi urteko kartzela zigorra jarri zioten altxor artistiko nazionala hondatzeagatik. Ospitaletik ateratzeko moduan izan bezain laster, Henri Depli fronteran jarri zuten atzerritar zitalaren etiketapean.
|
|
|
Pariseko kale atseginetan bazabiltzate, batez ere, Arte Ederren Ministerioaren inguruan, itxura kuzkur eta etsituko gizon batekin
|
egin
dezakezue estropezu. Lehenengo berban erreparatuko diozue Luxenburgoko doinua duela.
|
|
|
Hegaztiari zerion erre usain desiragarriak pieza dastatzeko irrika piztu zion emakumeari eta, halaxe, kurrilo izter bat eskatu zion sukaldariari. Baina sukaldariak, trufa
|
eginez
," ezinezkoa da, Brunetta andrea, ezinezkoa da" esan zion kanta kantari.
|
|
|
Izterra ematen ez badidazu zin
|
degizut
ez dizudala mesederik txikiena ere egingo.
|
|
|
Izterra ematen ez badidazu zin degizut ez dizudala mesederik txikiena ere
|
egingo
.
|
|
|
Eztabaida txiki baten ostean, Chichibiok, bere maitale kuttunari atsekaberik ez eragiteko, izterra moztu eta eman
|
egin
zion.
|
|
|
Mahaikide guztiek barre
|
egin
zuten sukaldariaren okurrentzia entzunda, baina Conrado, mahai bueltan zeuden pertsona bereziekin adeitsu agertu nahirik, hauxe erantzun zion sukaldariai.
|
|
|
Tunante halakoa, zeure horretan jarraitzen duzula ikusita, alegia, nire bizitza osoan ikusi eta entzun ez dudana frogatu nahian, bihar bertan ikusiko dugu zuk diozuna egia ote den; baina kontrakoa frogatzen bada, zin
|
degizut
, luzaroan gogoratuko dituzula zure ergeltasuna eta burugogortasuna. Momentuz, bere horretan utziko dugu kontua:
|
|
|
Veneziarrak ikusik nagusiak baretu gabe jarraitzen zuela, barkamena eskatzeko moduren bat pentsatzen aritu zen, baina alperrik. Alde
|
egiteko
gogoa piztu zitzaion, baina ez zuen horretarako adorerik, beldurra sorrarazten baitzioten nagusiaren mehatxuek. Gainera, zelan egin ihes nagusiak berak baino zaldi hobeagoa izanik?
|
|
|
Alde egiteko gogoa piztu zitzaion, baina ez zuen horretarako adorerik, beldurra sorrarazten baitzioten nagusiaren mehatxuek. Gainera, zelan
|
egin
ihes nagusiak berak baino zaldi hobeagoa izanik. Horrela, ikaraturik begiratzen zuen alde guztietara, hanka biren gainean pausatuta zeuden kurriloak baino ez zekusan han hemen.
|