|
2017
|
|
|
Hotzikara batek astindu zidan bizkarra agureak orrialde zuria horren sutsuki deskribatzen zidala entzutean. Ikaragarria zen ikustea azazkalarekin
|
nola
markatzen zituen, zehaztasun milimetrikoarekin, bere fantasian baino existitzen ez ziren bildumagileen zigilu ikusezinak. Eztarria ikaraz lotua nuen, ez nekien zer esan; baina nahasmen honetan murgildua nintzela, begirada jaso nuen emakumeengana eta, berriro ere, emazte zaharra ikusi nuen eskuak goian eta keinu ikarati eta aztoratua egiten zidala.
|
|
|
Burua erabat nahasturik duzula, barrua hutsik sentitzen duzu. Eta hor zaude, etsipenak jota, gaitz honi
|
nola
aurre egin ezin asmaturik; berau, minbizia bailitzan hedatuz doakizun artean. Dena daukazun uneetan, zerbait falta zaizula nabari duzu.
|
|
|
Momentu horretan, so egin diezu, zure bakea haustearen ordainez zurekin zorretan daudenaren begiradekin. Begira zaude oraindik ur txorrotadek sabaitik
|
nola
jauzi egiten duten gero lur gogorrarekin tupust erabakior bat egiteko. Tanta horiei begira zaude oraindik, sorgindurik bezala.
|
|
|
Tanta horiei begira zaude oraindik, sorgindurik bezala. Hauen heriotza behatuz ari zara,
|
nola
desintegratzen diren, desegiten diren, hiltzen diren.
|
|
|
Isildu egin da. Orduan erlojuari so egin diozu, segundorik segundo aldatuz doazen zenbaki horiei begira zaude,
|
nola
batzuk ezerezean desagertzen diren, beste batzuei segundo bateko bizitzaren jabe izateko aukera emanaz. Bi minutu igaro dituzu horrela.
|
|
|
Beldur naiz. Ez dakit zer egin, ez
|
nola
jokatu, ez zer pentsatu. Nire azkeneko lanak ez du amaiera onik izan, arriskuan nago.
|
|
|
Baina zer axola, ez da zeru bera. Eta hura aurrean duzula, oroitzen zara
|
nola
liluratzen zintuzten haizeak egin ohi zituen ibilbideek, zeruko urdintasunak besarkatzen zituen mendi gailurretan barrena. Zure mendietan barrena.
|
|
|
Baina ezinezkoa zen zurrumurru hori egia zela ikusi genuen denok, ondoko mendiko pinuek, garrasika, laguntza eskatzen zigutenean, orduan ikusi genuen dena,
|
nola
lurretik ateratzen zituzten, sustraiak apurtuz eta geratzen zitzaizkien sustrai apurrak zakuetan sartuz lur pixka batekin. Horrela egon ziren, eta hiru egunetan kamioietan eraman zituzten han zeuden milaka pinuak.
|
|
|
Eta Moërgell enpresaren mundua, errauts bihurtzen ari zen momentu berean gauzak
|
nola
diren, amets ederren bat egiten ariko zen gure Dubio, zeinetan berak hainbeste laket zituen errepideetako klubetako dama ederrak erdi biluzik agertuko ziren, seguru aski; azpiko antena piztuta baitzekarren.
|
|
|
Apaizak ahal zuen beste eutsi zien herritarrei, baina azkenerako indarrez sartu ziren etxe barrura ijitoaren bila. Sukaldera sartu zirenean, leihotik ikusi zuten ijitoak elur artean
|
nola
ihes egiten zuen.
|
|
|
Zakur baten zaunka aditu zuen Dubiok inguruan. Begi bakarra ireki eta halako batean, linterna batek
|
nola
segundo luze batez bete betean jo zuen ohartu zen. Zer izango zen argi hura?
|
|
|
Badirudi ezkontza eguna atzo izan zela, baina bi urte igaro dira ordutik. Etxean ere oso ondo konpontzen gara elkarrekin, umeak edukitzeari buruz hitz egin genuen bart gauean baina ez zait momentu egokia iruditzen gizarteko egoera
|
nola
dagoen ikusita. Gizonak frontera joatera derrigortzen dituzte eta ez dakit nire txanda iritsiko den.
|
|
|
Bai Adolf ek esan dit kotxe batera
|
nola
sartzen zuten ikusi duela. Zer egin dezaket Margot etxera ekartzeko?
|
|
|
Ez dakit zer gertatzen ari den. Egunero jende multzo handiak sartzen dituzte leku batean dutxa bat emateko asmoz, eta ez dira inoiz itzultzen, hil egiten dituzte baina ez dakit
|
nola
, eta ez dut jakin nahi ere. Egunero, orduro, minutoro, segundoro gorpuak hilik ikusten ditut nire aurrean, begiratzen dudan alde guztietan.
|
|
|
Primitiboa diot, egoera honetan nire sentipenak gidatzeko ahalmena galdutzat jotzen hasia naizelako. Nire gogoeta sakon honetan murgildurik nagoela, nor zaren, zer zaren,
|
nola
zaren... pentsatzen, bat batean eskuak busti sentitzen ditut gorputzaren berotasun eta poltsikoetako oihal jada umelduen artean. Eta oraindik ere zer zarenaren ezjakintasuna erabatekoa dudan arren, bihotz taupadak bikoiztu egin dizkit zure presentziak; erlojuaren orratzek markaturiko erritmoa galdurik, independenteki dirau orain bihotzak.
|
|
|
Ez dakit
|
nola
esango diodan... " Joxean laztana, haur bat izan behar duzu...".
|
|
|
Harriduraz irakurtzen dut,
|
nola
kaligrafia eskas eta letra okerrez deskribatzen nuen mundua. Nola deskribatzen nuen nire mundua, zein errealitatetik at, haraindi baitzegoen.
|
|
|
Nola ametsa bailitzan kontatu nituen gaueko oihu ikaragarri haiek, aita horditurik heltzen zenetan. Eta
|
nola
Rodolfori eskerrak ez nituen inoiz ikusi, amari erauziriko odol tantek ezkaratzeko baldosa zurietan eratzen zituzten irudi melankoliko eta ia agoniko haiek.
|
|
|
Hamabost urterekin bertsotan hasi, eta gainera etortzen zaizu bertso mundua, zure nortasuna eraikitzen ari zara eskaparatean, eta gero bide bat egiten duzu, pertsonalizazio bide bat, sakontze bide bat, nik Maialen bide horretan ikusten dut eta emozionantea iruditzen zait. Lagun dudan aldetik ikustea
|
nola
eboluzionatzen ari den bere bertsogintza, lurrale berrien bila ari den, ahots ezberdin baten bila ari den, eta iruditzen zait ahots hori bera benetan denarekin gero eta gehiago konektatzeko bidea egiten ari dela. Eta zentzu horretan niretzat entzule bezala ere ba gozamen bat ez, entzutea.
|
|
|
bertsolaria beren kreatibitatea, beren lagunarte horrekin, bere autentizidade horrekin, nik uste euskldunoi beste inori baino gehiago ari zaigu erakusten aurrerako bidea, genero, gizon emakumezkoen arteko harreman hauetan ere,
|
nola
aurreratu genezakeen, e nola elkarri babestu. Eta nik txapela kentzen diet bertsolariei, halako, kapaz direlako.
|
|
|
bertsolaria beren kreatibitatea, beren lagunarte horrekin, bere autentizidade horrekin, nik uste euskldunoi beste inori baino gehiago ari zaigu erakusten aurrerako bidea, genero, gizon emakumezkoen arteko harreman hauetan ere, nola aurreratu genezakeen, e
|
nola
elkarri babestu. Eta nik txapela kentzen diet bertsolariei, halako, kapaz direlako.
|
|
|
Baina orain behar bada dauzkagun arazoak sutilagoak dira, eta inkontziente mailakoak. Emakumeak kantatzen duena
|
nola
jasotzen den, ba al daukan pisurik, emakumearen ahotsak eta gizonezkoarena pisu berdina al daukaten, iritzi horiek.
|
|
|
2005ean ikusi nuen
|
nola
hasierako zortzi bertsolarietatik bik bakarrik egin zutela aurrera eta nolako presioa zuten bertsotan egiteko. Niri ahalegin handia eskatzen duen prozesu luzea iruditu zitzaidan, egun osoko prozesua.
|
|
|
Txapeldun berririk balitz berak ikusi luke txapelari zer garrantzi ematen dion edo
|
nola
hartzen duen horren representatibidadea edo representaderik eza edo, eztakit hori txapeldun berriak ikusi luke baina nere kasuan lasai hartuko nukela, lasai eta lasaitasunez, txapelaren erreleboa."
|
|
|
Nik gauzarik inportanteenak, edo erabakirik inportanteenak hola hartu ditut, oinez beti, paseoan, mendian, eta... Eta hor hartzen diren erabakiak dira pixka bat jarrerari dagozkionak, jarrerari, posizioari, begiradari, non kokatzen zaren gaiekiko, gauzekiko, bertsolari bezala
|
nola
nahi duzun hitz egin, zer izan nahi duzun, zer doinukera erabili nahi duzun, zer tonu erabili nahi duzun, zer diskurtso mota, zenbat edertu nahi duzun bertsokera, edo zenbat nahi duzun fidela izatea zure pentsamenduari, zer tipotako bertsokera egin nahi duzun, eta pixka bat non kolokatzen zaren bertsoarekiko, eta bertsoaren bidez munduarekiko, edo proposatzen zaizkizun gaiekiko.
|
|
|
Ez da erreza asmatzen
|
nola
ondo egon bertsotarako, eta noiz zauden argi eta noiz zauden lanbro. Behar bada egun batean oso saio ona egin duzu, oso ondo sentitu zara, eta hurrengo egunean pauta berdinak errepikatzen dituzu, saioaren aurretik egiten duzu lehen egindako gauza bera, baina ez zaude berdin, burua ez dago berdin.
|
|
|
Txirritak eta Uztapidek hogeita hamabostean enpate gelditu ziren, eta Ustapidek esan zion,"(...) beno Txirritari eman txapela, ni gaztea naiz eta badaukat astia gero eta"
|
nola
da posible joku baten ondoren, zelan enpate, ez delako benetan neurtu daitekeen zerako bat, pelotan, frontoian, badakizu tantoa egiten denean ba erraza da neurtzen, baina bertsoan nola neurtzen dezu?
|
|
|
Txirritak eta Uztapidek hogeita hamabostean enpate gelditu ziren, eta Ustapidek esan zion,"(...) beno Txirritari eman txapela, ni gaztea naiz eta badaukat astia gero eta" nola da posible joku baten ondoren, zelan enpate? ez delako benetan neurtu daitekeen zerako bat, pelotan, frontoian, badakizu tantoa egiten denean ba erraza da neurtzen, baina bertsoan
|
nola
neurtzen dezu, enpate hori denontzat da gauzarik ederrena, por que, enpate dira neurri baten, jartzen dituzu bertsolariak, bi hauek, eta ari zien, ba baten gustutik egon daiteke ba beteaino ba, bestea baino, baina nola neurtzen dezu zera hori?
|
|
|
ez delako benetan neurtu daitekeen zerako bat, pelotan, frontoian, badakizu tantoa egiten denean ba erraza da neurtzen, baina bertsoan nola neurtzen dezu? enpate hori denontzat da gauzarik ederrena, por que, enpate dira neurri baten, jartzen dituzu bertsolariak, bi hauek, eta ari zien, ba baten gustutik egon daiteke ba beteaino ba, bestea baino, baina
|
nola
neurtzen dezu zera hori, neretzako enpate, enpate benetan, enpate bat.
|
|
|
Maialenek
|
nola
irabazten duen eta Egañak Maialeni botatzen dion zorion bertso hunkigarria.
|
|
|
Aurten ere txapela emakume batek irabazi, eta ez emakume batek, baizik eta ile luzeko emakume batek, eta buruan zapia darabilkien emakume batek txapela irabazi izanak hor sortu zuen edo sortu zezakeen kontraesantxoa ez, pixka bat bilatua ere. Buruan zapia ibilita gainean txapela jantzi ote litekeen, edo kabitzen ote den, edo
|
nola
ematen duen batak eta besteak. Eta polita izan zen ikustea bai bata eta bai bestea buru batean posible dela jartzea eta ondo geratzen direla.
|
|
|
Gaia jarri aurreko, instantearen
|
nola
ezaugarria, alerta.
|
|
|
Ez da erreza asmatzen
|
nola
ondo egon bertsotarako, eta noiz zauden argi eta noiz zauden lanbro. Behar bada egun batean oso saio ona egin duzu, oso ondo sentitu zara, eta hurrengo egunean pauta berdinak errepikatzen dituzu, saioaren aurretik egiten duzu lehen egindako gauza bera, baina ez zaude berdin, burua ez dago berdin.
|
|
|
Sorkuntza pilaketa bat. Eta
|
nola
jarraitzen duzu tradizioan, sortuz, sortzen jarraituz. Gauza bera baita azkenean.
|
|
|
Bertsolariek askotan esan dugu funambulista tankera daukagula, publikoari ere gustatzen zaio bertsolariari ikusten alanbrearen gainean eroriko den, ez den eroriko,
|
nola
iristen den hasieratik bukaeraraino.
|
|
|
Nola izan daiteke gorakada hori hain zuzen, franquismoaren barruan? Eta
|
nola
, ahin zuzen, bertsolaritza politikoa nolabait. Politikoa esatean ba, horixe ba, kritikatzea bai franquismoa bera, bai egoera bera, eta baita halako alde erreinbindikatiboa edo eskubideen aldarrikapen ere, nola gertatu daiteke franquismon?
|
|
|
Eta nola, ahin zuzen, bertsolaritza politikoa nolabait? Politikoa esatean ba, horixe ba, kritikatzea bai franquismoa bera, bai egoera bera, eta baita halako alde erreinbindikatiboa edo eskubideen aldarrikapen ere,
|
nola
gertatu daiteke franquismon. Ba arrazoia sinple sinplea da.
|
|
|
eh!, neska honek potruak kizkik! Eta gu bueno
|
nola
, nola. Neska honek potruak hizkik?
|
|
|
eh!, neska honek potruak kizkik! Eta gu bueno nola,
|
nola
–Neska honek potruak hizkik?
|
|
|
Ez da erraza asmatzen
|
nola
ondo egon bertsotarako. Eta noiz ez zauden argi eta noiz zauden lanbro.
|
|
|
Bertsolariak beren kreatibidadean, bere lagun arte horrekin, bere auntentitzidade horrekin, nik uste, euskaldunoi beste inork baino gehiago ari zaigu erakusten aurrerako bidea, jenero, gizon emakumezko arteko harreman hauetan
|
nola
aurreratu genezake, nola elkarri babestu. Nik txapela kentzen diet bertsolarie, kapaz direlako hortarako.
|
|
|
Bertsolariak beren kreatibidadean, bere lagun arte horrekin, bere auntentitzidade horrekin, nik uste, euskaldunoi beste inork baino gehiago ari zaigu erakusten aurrerako bidea, jenero, gizon emakumezko arteko harreman hauetan nola aurreratu genezake,
|
nola
elkarri babestu. Nik txapela kentzen diet bertsolarie, kapaz direlako hortarako.
|
|
|
Batetik bertsolariok edo bueno ba sorkuntzara dedikatu garenok egin dugun ibilbidea, eta bestetik bertsolaritza mugimendua bera, gizarte mugimendu moduan, Bertsozale Elkartean mamitu dena, eta horretan eduki ditugu intuizio basiko batzuk.Hau da bertsolaritzaren transmisioa generaziola
|
nola
segurtatu, bertsolaritzaren sustapena gizartean nola ziurtatu, eta bestetik bertsolaritzaren jakintza, bertsolaritza jakintza bideetan nola txertatu, unibertsitateetan, ikerketan, bilketan, eta abar.
|
|
|
Batetik bertsolariok edo bueno ba sorkuntzara dedikatu garenok egin dugun ibilbidea, eta bestetik bertsolaritza mugimendua bera, gizarte mugimendu moduan, Bertsozale Elkartean mamitu dena, eta horretan eduki ditugu intuizio basiko batzuk.Hau da bertsolaritzaren transmisioa generaziola nola segurtatu, bertsolaritzaren sustapena gizartean
|
nola
ziurtatu, eta bestetik bertsolaritzaren jakintza, bertsolaritza jakintza bideetan nola txertatu, unibertsitateetan, ikerketan, bilketan, eta abar.
|
|
|
...bueno ba sorkuntzara dedikatu garenok egin dugun ibilbidea, eta bestetik bertsolaritza mugimendua bera, gizarte mugimendu moduan, Bertsozale Elkartean mamitu dena, eta horretan eduki ditugu intuizio basiko batzuk.Hau da bertsolaritzaren transmisioa generaziola nola segurtatu, bertsolaritzaren sustapena gizartean nola ziurtatu, eta bestetik bertsolaritzaren jakintza, bertsolaritza jakintza bideetan
|
nola
txertatu, unibertsitateetan, ikerketan, bilketan, eta abar.
|
|
|
Alexis Diaz pimenta ikerlari eta narratzaile kubatarrak kubako jardun inprobisatuari buruz digu. Baita euskal herriko bertsolaritza
|
nola
ikusten duen.
|
|
|
Ze guk genuen pixka bat" Jo, zuenak musika du, gureak ez", eta esaten ziguten, miresmenez," eske zuenak ez du musikarik", eta" ja", bestetik," geldirik zaudete, eskuak atzean dituzue", beraientzat zen," baina
|
nola
ez duzue behar komunikatzeko beste baliabide guzti horiek. Mugimendua, musika, nola da zuena hain soil eta aldi berean hainbeste transmititzen du?".
|
|
|
Ze guk genuen pixka bat" Jo, zuenak musika du, gureak ez", eta esaten ziguten, miresmenez," eske zuenak ez du musikarik", eta" ja", bestetik," geldirik zaudete, eskuak atzean dituzue", beraientzat zen," baina nola ez duzue behar komunikatzeko beste baliabide guzti horiek? Mugimendua, musika,
|
nola
da zuena hain soil eta aldi berean hainbeste transmititzen du?". Hori da pixka bat beraiengandik jaso genuena.
|
|
|
Mongoliako etxe tipiko baten aurrean jantzi tipikoa soinean duen artzai mongoliarrak, zergatik, zertarako eta
|
nola
inprobisatzen duen kontatuko digu.
|
|
|
Niretzat ahozko tradizioaren ezaugarri interesgarrienetakoa da ahozko tradizioak talde baten nortasunaren erakusgarri
|
nola
diren. Nola markatzen duen taldearen nortasuna.
|
|
|
Bertsotan ez dago hitz faltsurik eta hitz egiazkorik, dena da asmakizun bat, dena da gezurra, baina egiarik handienak esaten dira gezurren bitartez. Mezu garrantzizko asko esaten ditugu gezurren bitartez, bromaren bitartez, txisteen bitartez, ironiaren bitartez, eta hori da bertsolariaren eskola handia, eta da eskola bat hezkuntzaren ingurukoa, eta gizarte batentzako lekzio inportanteenak bere hizkuntzari buruz, bere oinarrizko komunikazio hori
|
nola
aberastu eta nola zabaldu, ez?
|
|
|
Bertsotan ez dago hitz faltsurik eta hitz egiazkorik, dena da asmakizun bat, dena da gezurra, baina egiarik handienak esaten dira gezurren bitartez. Mezu garrantzizko asko esaten ditugu gezurren bitartez, bromaren bitartez, txisteen bitartez, ironiaren bitartez, eta hori da bertsolariaren eskola handia, eta da eskola bat hezkuntzaren ingurukoa, eta gizarte batentzako lekzio inportanteenak bere hizkuntzari buruz, bere oinarrizko komunikazio hori nola aberastu eta
|
nola
zabaldu, ez?
|
|
|
" Chirbesek egin zuen nigatik ahal izan zuen guztia. Oroitzen dut Kritikaren Saria eman ziotenean
|
nola
joan zitzaizkion TVEko kazetari batzuk. Hasi zen nitaz hitz egiten, geldiarazi zuten arte".
|
|
|
Aizpurua falangista fusilatua; Lekuona gudaroste nazionalean hila, nazionalen euren bonbardaketa batek, eta osasun laguntza ematen ari zela. Alemanian, nazismoaren gorakadak ekarri zion, beste hainbati bizitza
|
nola
, askori bizimodu baten erauztea. Eta Marianne Breslauerren kasuan, bidaia zapuztua ez zen izan hainbeste festarik gabeko Iruñera, ezpada bere herrialdeko egoera politiko berriak uztera behartu zuen argazkilari ibilbidearena.
|
|
|
Ez da lehen aldia, noski, bereziki gustuko ez dudan norbaiten kontzertu batera joaten naizela. Tira, gustuko ez dudan, Raimon ez dut gehiegi jarraitu, egia esan, bere hit ak ezagutzen ditut,
|
nola
ez, baina beti iruditu izan zait kantatu baino oihu egiten duen kantari bat (eta ni gehiago naiz murmurioaren aldekoa), beti iruditu izan zait kantatzen ez zekien kantari bat (eta horrek ez du derrigor ezer esan nahi, begira Fermin Muguruza). Ez da lehen aldia, beraz, baina oraingoan bereziki deseroso nago.
|
|
|
" Beti literatur kontuak eskatzen dizkizudala konturatuta, eta aprobetxatuz kasualitatez bezala Manel izeneko taldea deskubritu dudala, hona hurrengorako proposamena: talde hori elkarrizketatzea
|
nola
ikusten duzu?". Eta nik, luze gabe, arrapostua:
|
|
|
Pop musika zentzu zabalagoan ulertuta, hona ekarri genituzke azken urteotan zeresan dezente ematen ari diren musikari batzuk. Ez dakit
|
nola
definitu, kantautore gisa edo, nahiz eta definizioa baino gehiago ematen duen kondena. Auskalo zer ulertzen den gaur egunean kantautore terminoarekin.
|
|
|
Bazterrak harrotzeko manerak dira mordoa, ibiltzeko bideak diren bezala bailara. Ze bide ibili, bazterra
|
nola
harrotu, hahor akaso kontua. Bartzelona esan zidaten niri, eta marjina gutxi hartara.
|
|
|
Bartzelona esan zidaten niri, eta marjina gutxi hartara. Hiri zorua
|
nola
kurritu, baina, libre antzean utzi zidaten.
|
|
|
Moisesek bazekien
|
nola
edaten zen hirian. Baina hura ez zen deus, hango peoi taldeen zintzurretan sartzen zen zurrunbiloaren aldean.
|
|
|
Hura asto aurpegia! Eta
|
nola
begiratzen zion! Zeren asmotan ote zebilen?
|
|
|
Mutilak jauzi egin zuen;
|
nola
halako jauzia, salto egiteagatik; izkirak ur ertzean egiten duen bezala: ikusia izatearren.
|
|
|
Beira, entzun
|
nola
ai den be kasa.
|
|
|
Espaloi ertzean zegoen eserita. Harri eta zur eginik, giza itxurarik ere hartzen ez zion aurpegi hartatik
|
nola
hala kendutako lokatzari erreparatu zion. Zalantza izan zuen.
|
|
|
Tigreak aurrez aurre eraso zien. Hain zebilenez azkar, ez zegoen
|
nola
apuntatu. Orain bola bat zirudien, orain biribilki nabarra, suaren txinparta ahulek argiztatuta.
|
|
|
Guayas gaztea
|
nola
ez beste Guayas baten semea zen: buruzagi nagusi eta aginte handiko gizon harena.
|
|
|
Bai indartsua zela, egiaz, garai hartan! Eta
|
nola
hondatu zuen miseriak! Baina Elsa nazia zen!
|
|
|
Joaquín Gallegos Lara zerbaitengatik bada deigarria, ez da
|
nola
edo halako eskolaren ezaugarriak nabarmenki edo maisutasunez erabiltzen dituelako, kontziente delako baizik, bere herrian, oro har, bide berriak ireki behar eta nahi dituela. Gizartean, politikan eta ekonomian bezala, Ekuadorko literatura ere bide berriak ireki beharreko kinkan ikusten dute gure idazleak eta kidekoek.
|
|
|
Ez zuen aurrera egin. Bat batean
|
nola
halako aztoramenak egin zion gainez mutikoari. Bere burua, gizon nabaritu zuen eta laguna, emakume.
|
|
|
Jo zuen beste atari bat: lurrezkoa oraingoan eta
|
nola
edo hala lotutako guacayezkoa, lurrean erdi finkatutako ohol zaharrez egina, ziririk gabeko habe ustelez eutsia. Rugelen txabolaren oinarriak.
|
|
|
Nagusia erotu egin zen; ez zegoen zalantzarik. zuen,
|
nola
bada, galde erantzunetan jardun. Sapo de la Greciak ihes egingo zuen.
|
|
|
Itsaso zabalean gogoan zuen Morrora joan zeneko hura bateltxoaren zorua
|
nola
, halaxe sentitu zuen lurra. Begiak ere itxi egin zitzaizkion zorabioagatik.
|
|
|
Garbitu in ber dun zea... badakin. Eta ur hoi eaten eman
|
nola
eo hala. Erre re, bai, buruko hiru ile, besapeko beste hiru eta beko beste hiru... eta errauts pixka hoi haren chicha eo ureta bota... eta, hola, gizonik makurrena re norbeana etortze un.
|
|
|
Taupadek, izan ere, pilotakadak ziruditen benetan:
|
nola
ari zitzaion bihotza!
|
|
|
Baina bejondeiela elkarteoi, haien lana laguntza orain eskaintzea da, errefuxiatuak Europaren ateetan dauzkaten beharrei erantzutea, eta handiak dauzkate, ez itotzetik hasita. Hurrengo pausoa baita behin iritsi direla iristen uzten diegun gutxiak bizi ahal izan daitezen ziurtatzea,
|
nola
biziko diren baloratzea.
|
|
|
Pedro Sanchez
|
nola
joan den, horrek harritu agian ez, baina askok uste ez zuena izan da. Nahiz eta gauza esperogabeak gertatu eta hurrengoan ziento bat diren eurek aurreikusi zutela eta espero zutela esaten dutenak.
|
|
|
Nahiz eta gauza esperogabeak gertatu eta hurrengoan ziento bat diren eurek aurreikusi zutela eta espero zutela esaten dutenak. Eta berdin dio aurreikusi eta espero ez bazuten ere, iritzilariek ez daukate (daukagu) inolako arazorik hilabeteetan esan duguna hankaz gora errealitateak
|
nola
jarri duen ikusi eta biharamunean gertatuaz azalpen xeheenak emateko. Marxena hartuta, Grouchorena jakina, hedabideetako iritzi emaileok lasai aldarrika genezake baditugula aurreikuspen eta azalpen irmo batzuk, baina errealitatea azaltzeko baliagarriak suertatzen ez badira," lasai, beste batzuk ere baditugu; eta baita beste batzuk ere".
|
|
|
Okurritu zitzaidan aurrenekoa, txistea, izan zen" jaungoikoaren aurrean?
|
nola
bada galdetzea, bart gauean hil da-eta?" (txistea Zaldi Eroak hobea, ohi duenez, egin zuen biharamunean). Baina halaxe egin zuen zina, jaungoikoaren aurrean.
|
|
|
Eta
|
nola
hainbat botoi eta pantaila diferentetan partekatuko ditugun partekarazi dizkigutenak, libre garela sinetsita egingo dugu. Kearekin jolasean ari gara, zaborrarekin ez denean, baina aniztasunetik egiten dugula esan digute, ni bakoitza bat delako eta beraz ezin anitzagoa, eta kontent goaz.
|
|
|
Aparailu elektriko eta telefonoenak teknokontutzat utzita, bestea egin izan zait erakargarria. Konexio sinaptikoen haustura horiek, garuneko zirkuitu labur horiek, batek daki
|
nola
deitu eta azaldu, ekartzen duten deskonexioa. Neuronen artekoa eta, ondorioz, pertsona horren eta (gure) errealitatearen artekoa.
|
|
|
Kale izenak eta monumentuak (Iruñekoa iraingarrienetako bat) daude, eta udal batzuetako alkateen margoak, baina batez ere haien inguruko eztabaidak eta defentsak segitzea, eta
|
nola
, da kezkagarriena. Gainditu gabe dagoela, zauria itxi gabe dagoela adierazten du horrek hain zuzen.
|
|
|
nork berea duela. CUPena huts egitea izan dela esan eta gaitzesten du mordo batek hemendik haietako asko, CUPekoei ekibokatu direla leporatzen,
|
nola
guk ez dugun hutsik egiten..., eta uste izaten faborea unionistei egin zaiela; ordea unionistek ekibokazioa irailaren 27an jartzen dute, eta Parlamentuaren deskonexio erabakian eta orain atzera itxaropen izpi bat... Espainiako sektore intelektual liberalek urteak eman dituzte Hego Ameriketako herriek huts egiten zutela deitoratzen, ozen eta ahalkerik gabe esaten Venezuela, Brasil edo Argentinako herritarrek hanka sartzen zutela agintari bolivariano, kirchnerista edo lulazaleak hautatzen zituztelarik.
|
|
|
Hemen BERRIA n aste honetan bertan irakurri ahal izan dugu gutun bat, herritar batek Irunen udaltzainekin eta ertzainekin izandako abenturez, berak euskaraz egin ziezaioten
|
nola
egoskortu zen, telefonoaren beste aldean zeukan funtzionarioaren hizkuntz askatasuna errespetatu gabe, temoso euskaraz, eta harritu ez ezik ernegatu egin zen deia moztu ziotelako! Seguru telefonoa eskegi eta espainol cervantestarrez komentatu ziola gertatutakoa bere bikoteari.
|
|
|
Baina
|
nola
Justizia itsua den eta Espainian espero ez duenari ere gainera etor dakiokeen aho oso zorrotzeko ezpata hori Espainiako erregearen koinatu eta arreba horren erakusle goren, badaezpada Juan Carlos Borboikoa ere forudun egin dute, Justiziak bere aurka egin ahal izan ez dezan. Edo, zehatzagoa izanda eta tranparik gabe, egingo balu, langa eta ataka handiak pasatuta.
|
|
|
Santu izenez beteriko aste honetan,
|
nola
litzateke santu gurtzaileen esaldi ekonomikoki eraldatua? " Hautsa zara eta errauts bilakaraziko zaituzte".
|
|
|
Nostrum aberastasunak dira, haiei uzten ez dizkiegunak. Itsasoa haiena da, haien hilerria, cemeterium nostrum, edo suum, edo ez dakit
|
nola
den latinez. Gainera, kolonizatzaile ikuspegia zer den, jakin genuke fulaz, joruberaz, woloferaz, hausaz... nola esaten zaion.
|
|
|
Itsasoa haiena da, haien hilerria, cemeterium nostrum, edo suum, edo ez dakit nola den latinez. Gainera, kolonizatzaile ikuspegia zer den, jakin genuke fulaz, joruberaz, woloferaz, hausaz...
|
nola
esaten zaion. Nola madarikatzen den.
|
|
|
Ez zait ahaztuko AEBetako ordezkariak Saddam Husseinek kamioietan mozorrotuta zeuzkan arma ikaragarriak aurkezten, Segurtasun Kontseiluan, inolako lotsarik gabe. Baina,
|
nola
esango nuke, Sahararen ordezkaria banintz errezelo apur batez joango nintzateke babes eske badakidanean aurrean izango dudan Espainiako ordezkaria, Garcia Margallo ministroa, Kataluniako autonomia suspenditzeaz lasai asko mintzatu zela aurreko batean, mihian batere kiorik gabe. Eta alderdi honexen gobernua izan zela korrika eta presaka, zuhurtzia oinarrizkoenaren gainetik, Madrilgo martxoaren 11ko atentatuen egile ETA zitekeela NBEri esanarazi ziona, Colon Plazako banderaren masta baino ziri luzeagoa sartuz.
|
|
|
Albiste zientifikoek tiratzen dute, ez baita iazko haizea misio aren inguruan esan zaiguna, aspektu teknologikoen goi maila. Kometa aztertuz unibertsoaren jatorria eta halakoak ikertuko omen ditugu, eta unibertsoa
|
nola
eta zerez osatua dagoen, nondik gatozen. Diru horrek beste erabilera batzuk izan zitzakeela zalantzarik ez dut, baina ez noa ikerketa espazialaren kontra egitera.
|
|
|
Eta behingoagatik gure esaera zaharren kateak hautsi. Atzeak ez du erakutsi behar aurrea
|
nola
dantzatu. Dantzatu behar da norberari irteten zaion moduan, unean, tokian, lagunekin, eta ez bakarrik aurreskua (eta dantza gehixeago eta footing gutxiago ere aldarrikatuko nuke gure kaleak milaka herri zapatillek zapaldu dituzten honetan, baina hori beste artikulu baterako da).
|
|
|
Kantu pop baterako letra izan zitekeena," emakumearen gorputza gudu zelai bihurtua da", aiztokada da, haren ahoan, haren eskarmentuaren argira. Bortxaketa gerra arma eraginkorregia bihurtua dela salatu zuen," eraginkorregia", eta gordin deskribatu
|
nola
bestela, emakumezkoek jasaten duten bortizkeriaren latza. Munduko tokirik aberatsenetakoa izanik Afrika, munduko pobreena dela gogoratu zuen.
|
|
|
Lerro gutxi batzuetan arabismoaren, islamaren eta Ekialde Hurbileko gatazkaren berri ematea ezinezkoa da, baina laburrean: ekintza islamistak
|
nola
deitu ere ez dakit munduko ordenaren (zaharra zein berriaren) fruitu dira.
|
|
|
Ez nago, baina, iraultza eman eta zabaltzearen azterketa egiteko tenorean, arbolari bezala gizarteari sustraiak ere ito ote zaizkion aztertzeko asmoz. Nahiz eta merezi duen, hala iraultzarenak
|
nola
arbolarenak: metafora ona ez al da arbola ito izana, iragazteko gai ez den lur eskas batean, gehiegi edukitzeagatik?
|
|
|
Hanna Arendt aipatu zuten besteak beste,
|
nola
hark kontatzen duen talde txiki batek bortxaz menperatzen badu talde handi bat gutxi batzuek eskola oso bat, jarri zen adibidea, ez dela soilik gutxi horien bortxagatik, ezpada hori egiten uzten dion gehiengoarengatik, gehiago diren horiek utzi egiten dietelako. Antolatu eta erreakziorako gaitasuna garatu beharraz ziharduen hori esan zuenak, eta ulertu uste dut Arendtek dioena, erantzukizunak ez erasotzaileengan bakarrik bilatzen.
|
|
|
Haien tokian jarri, eta gure egunerokora ekarri. Gure egunerokoan, etxean eta kalean, berdin berdin jolasean, eskolan, lanean, borrokan eta bakean, euskaldun zuri zoragarriak ez diren horiek denak
|
nola
tratatzen ditugun aztertu, haiekin nola harremantzen garen pentsatu, haiei buruz zer komentario eta txiste egiten dugun, aldamenetik pasatzen zaizkigunean poltsari fuerteago heltzen diogun, inoiz haiekin kafe bat hartu bai baina suhi edo erraintzat hartuko genituzkeen, ekitaldi handi bateko bideorako ez ezik asteburuko planetarako deituko diegun... Hortxe daukagu lan ikaragarria, guk geuk egin beharrekoa, guk geuk immigrazioaren fenomeno eta problema handi honen inguruan egin dezakeguna.
|
|
|
Haien tokian jarri, eta gure egunerokora ekarri. Gure egunerokoan, etxean eta kalean, berdin berdin jolasean, eskolan, lanean, borrokan eta bakean, euskaldun zuri zoragarriak ez diren horiek denak nola tratatzen ditugun aztertu, haiekin
|
nola
harremantzen garen pentsatu, haiei buruz zer komentario eta txiste egiten dugun, aldamenetik pasatzen zaizkigunean poltsari fuerteago heltzen diogun, inoiz haiekin kafe bat hartu bai baina suhi edo erraintzat hartuko genituzkeen, ekitaldi handi bateko bideorako ez ezik asteburuko planetarako deituko diegun... Hortxe daukagu lan ikaragarria, guk geuk egin beharrekoa, guk geuk immigrazioaren fenomeno eta problema handi honen inguruan egin dezakeguna.
|
|
|
Korrikaren 5 edo 6 ediziokoa nik bereziki dut gogoan, gure herriko Kale Nagusia, larunbat iluntzea zen? jendez lepo, ikusten eta txaloka, eta
|
nola
AEKri zegokion tarte gailur horretan Jordik eraman behar zuen lekukoa, eta lekukoa hartu eta han joan zitzaigun Usain Bolten pare, emozionatuta, ziztu bizian, eta jertsetik justuan heldu ahal izan genion," lasai, motel, oinez joan hadi" esateko. Unea gozatzeko.
|
|
|
Ematen duenez, artean izendapen hori ez zeukaten amerikarrek ez zizkieten eskatu ez baimenak ez bisak: beso zabalik edo harrika hartu ote zituzten, denetarik izan ei zen, eta guztiok dakigu
|
nola
amaitu zen, Eduardo Galeanok maisuki laburtuta: europarrok urrea eta zilarra hartu eta bueltan etorri ginen, gurutzeak eta Jainkoa han utzita.
|
|
|
Munduak agur
|
nola
egiten dien ikusteak, batzuetan, irribarrea pizten dit. Eurek ere oso ondo zekitenez, agur eta ohore egiten baitiete euren idatzien jomugan daudenek ere.
|
|
|
Kaña bat ondo botatzeko instrukzioak... Ez da azaltzeko zaila, baina ez dakit
|
nola
moldatuko naizen. Apur bat urduri nago, arraro egiten zait hainbesteko protagonismoa hartzea.
|