|
2000
|
|
|
Bizitza osoa igaro duzu bertsoaren inguruan.
|
Nola
joan da heltzen bertsoekiko zure harremana?
|
|
|
Horrek ekarri du leku askotan batuarekiko dagoen urruntasuna eta mesfidantza. Gauzak
|
nola
joan diren ikusita, Iparraldean batua ez da hemen bezala sartu; haiek beti gorde dute beren ukitua, beste ingurune bat egon delako, administrazio munduan ez delako egon euskara batua hizkuntza ofizialtzat hartu duen autonomia bat... Beste askatasun bat eduki dute gauza asko gordetzeko eta Iparraldeko batek modurik formalenean idazten duenean ere, beti ikusten da nongoa den.
|
|
|
EAJko burukide batzuek esana dute sozialistekin zerbait lortu litzatekeela, bai gobernu mailan, bai gatazkari irtenbide bat emateko.
|
Nola
doa ahalegin hori?
|
|
|
Eta zein izan da jaialdiak izan duen bilakaera?
|
Nola
joan da hazten orduan zazpi taldeekin jaio zen hura?
|
|
|
Bihar Euskal Herriko beste erpinera joan behar dugu, Iparraldera, eta gaurkoz gureak egin ditugu Basaurin. Udaltzainari autopistara
|
nola
joan behar dugun galdetu diogu. Honek ere ez daki euskaraz.
|
|
|
—Gassendi handiak erran zigunez, Galileok laket zitian Baronius zeritzan kardinalaren hitz batzuk, orain berean erranen dizkiadanak, nik ere laket laket ditudalako —eta, begietarat so egiten zidala eta hatza altxatzen, erran zidan—: " Spiritu Sainduak Biblian erakutsi zigun
|
nola
joan behar genuen zerurat, ez nola dabiltzan zeruak..."
|
|
|
—Hurrengo urteak trankil eta jabal joan zitzaizkidan. Jaun administratzaileak erakutsia zidan orduko
|
nola
zihoazen etxeko kontuak eta gure aita izan zenaren negozioak, eta, nola zure faltan nihaur bainintzen jauregiaren eta ondasun guztien heredero, manatu nion ezen diru segura nahi nuela eta ez zedila egiteko arriskutsuetan bentura, zeren soberatuki bizi baikintezkeen dirutza haren interesetarik, zeinetarik ehuneko hamarra elizarentzat gorde baikenezakeen eta bertze suma bat miserikordiazko obrentza... Eta pentsatu eta deliberatu nuen ezen ez zegoela pertsona egokiagorik, suma honen administratzeko, aita Bartolome bera baino, zeina baitzen aldi hartan Iruñako ospizioko kaperau... eta zeina, ondorez, urtean bizpahiru aldiz etortzen hasi baitzen jauregirat, suma haren jasotzerat, eta ene aitorraren entzuterat, bide batez.
|
|
|
‘Neska gaizki ikasia zara eta andere doña Lidiarenganat igorri zaitut denbora baterako, ea haren irakaspenetarik zentzatzen zaren’ Hatsarrean amaren deliberamenduaren kontra agertu nintzen —ohi bezala, alferrik, nahiz eta onartu behar dudan ezen, deliberamendu hartaz denaz bezainbatean, guztiz asmatu zuela gure amak—, zeren doña Lidia emazteki alargun bihozbera bat baitzen, buruz ongi jantzia eta bere buruaren jabea, eraman handikoa eta moja batzuekin lan egiten zuena ospitale batean, norat eramaiten baitzituen aurkientza haietariko jende printzipalak bere gaixoak eta eriak, gorputzezkoak nahiz arimazkoak. Eta ospitale hartan doña Lidia arduratzen zen batik bat arimaz eri geundenez —jendearen ustetan burutik gaizki geundenez, alegia— eta,
|
nola
bainindoan harenganat beharturik, hala, lehen egunetan, mendeku gisa, hari hitzik ez egitea pentsatu nuen... alferrik, zeren eta doña Lidiak irabazi baininduen apur bana. Eta irabazi ninduen, gainerat, lehen egunetik beretik.
|
|
|
Eta bertze gauza bat: jakin nahi nuke
|
nola
doan zure esperimentua eta zertan akabatzen duten oiloaren babesean hazi ahattoek, paparaka edo kokorozka...
|
|
|
Eta beheiti jaitsi, eta lagunak berehala hasi zitzaizkidan galdezka,
|
nola
joan zaik, zer moduz... Eta, ihardesterakoan Mignon bera aitzinatzen zitzaidala, imajinaturik zer nolakoak izan zitezkeen lagunek egiten zizkidaten galderak, erran zien:
|
|
|
Dabidek berak kontatu zidan hori guztia eta, egun batez, aita asaldatua
|
nola
joan zi  tzaion, burumakur eta errukarri, bi anaien arteko harreman horren berri ematera. Baina berria ematearekin aski ez, eta Karmelo jakitun jartzeko Karmelori tiro egiteko eskatu zion, zehatzago esanik, harreman hura bertan behera uzteko (lotsagatik, Josebari ezer ez esatea exijitu zion).
|
|
|
Gizaki tolesgabe eta trauskilei ez zaie neketsu izaten seme alaba anitz izatea; aitzitik, hainbaten ezean, beldur dira horiek, ea nahikoak dituzten; bide beretik ere, eskandalurik gabe ikusi ohi da
|
nola
doan andrazkoa eskurik esku eta besorik beso, senar batengandik beste batengana; ume ahul eta gaixoen babesgabekeria ahalbideratzen da; ezkontzeko gaitasuna ukatzen zaie norbanako batzuei, horiek, euren adina dela eta, izadiaren egitekoentzat aproposenak ez direnean. Ezkontza lege politiko batzuek arautzen dute, ez lege zibil eta naturalek.
|
|
|
Eguraldiari buruz egin dezakegu berba, hala nahi baduzu, umearen eskola txostenaz eta pediatraren gomendioez, erosketez, bankuko agiriez, bizimoduaren mekanika aldarazi digun telebista hondatu berriaz, auzokoen hurrengo bileraz, tabakoaren prezioaren gainean, irakurtzen ari zaren artikuluaz, udako oporrei buruz, zure lankide apo horretaz eta gainerako lankide ondraduez ere, zure depresio antzeko infekzioaz. Eta berba egin ahala, ikusi
|
nola
doakidan askatzen ariman nekarren kremailera. Ikusi zein naro isurtzen zaidan izter artetik Esne Bidea.
|
|
|
|
nola
doazen hirotuz, ahalke,
|
|
|
" Bai, ni...". " Ile nahasi horiekin...
|
nola
joango zara?", esan zion amatxi zaharrak maitagunez; gaizki ezin hartu eta, Xan aztoratuta zegoen; amatxi zaharrak Eliri: " zergatik ez dion berari mozten, momentu batean?".
|
|
2001
|
|
|
Iraganean egin akatsez ikasi behar dugu eta erantzukizuna hartu geroari buruz. Hau da, nora eta
|
nola
goaz zuzendu eta zehaztu behar dugu.
|
|
|
«Estropada guztietara doazen ohiko apustlariak daude, baita bertatik pasa eta zortearekin jolastea erabakitzen dutenak ere, aditu nahiz ez hain adituak, gazteak asko, nagusiak ez hainbeste eta koadrila ugarik hartzen du parte apust hauetan. Giro izugarria izaten da eta jendeak urduritasunez jarraitzen du traineru bakoitza
|
nola
doan jakin aldera. Finean, jolasten den diru kopurua oso aldakorra izaten da, eguraldi eta traineruen arabera aldatzen da», diosku Begoñak.
|
|
|
Oraingoan ekonomia taldean zaude.
|
Nola
joan dira prestaketa lanak. Eta zein desberdintasun ikusi dituzu?
|
|
|
Hurrena gogoratzen dut lagunekin afari bat aldian behin, eta San Mameseko partidak irratiz. Eta gero ez dut gogoratzen noiz joan nintzen azkeneko aldiz lagunekin afaltzera, eta ez dakit Athletic
|
nola
doan. Denbora gehiago behar dut, beste modu batera bizitzeko gogoa dut.
|
|
|
(Moztuz) Ez dago bainarik. (Pausa)
|
Nola
joango da ba emakume haurduna inora bakarrik?
|
|
|
(Telefonoan) Miren...
|
Nola
doa hirugarren munduko kongresua?... Primeran...
|
|
|
Niretzat bai Ahmedabaden, bai Ranchin eta bai Kalkutan ikuspegi xoragarria zen goizean haurrak eskolara
|
nola
zihoazen ikustea. Askok ura kantinploran daramate.
|
|
|
Auzoak, barra  barra, ugaritzen  denda aurrean. "
|
Nola
doa?"
|
|
|
Gizona gizonari dagokion legez jokatzen ikusteak harritzen gaitu, egia esan, bestek ez bezala. Ez ote genuen ikusi
|
nola
joan zen Monsieur Vincent âez zen film txarraâ tximistak egiten gure artetik, karitateari buruz zalaparta gehiegitxo ateratzen zuelako edo, gure kritikak, edozein Sor Angélica edo Madre AlegrÃa laudorioz betetzen duen kritika horrek, txintik esan gabe?
|
|
|
Esan gabe, baina esan nahian, euskalgintzan aritu direnen errua ere badela Nafarroako gizartea, une honetan, iskanbila handiegirik gabe eraso hauek onartzeko prest egotea, eta bide batez euskalgintza eta indarkeriaren arteko nolabaiteko loturaren tesia indartu nahian. Baina ez da egia Nafarroako gizartea erasoaren aurrean indiferente agertu denik, eta berehala ikusiko dugu, esate baterako,
|
nola
doazen aurtengo eskoletako aurrematrikulazioak. Eta egiaren zati bat izan daiteke euskalgintzan aritu direnek guztia ez dutela ongi egin, inork ez du hori ukatzen.
|
|
|
Miarritzeko aireportuan, Ixabelek eta Xabik ostatuko leihotik ikusi zuten
|
nola
joaten ziren Rafael, Margarita eta pilotu bat, pistan barna oinez, aireplano bateraino. Hirurak sartu ziren barrenera, eta segituan hasi ziren mugitzen aparatuaren errotak.
|
|
|
– Eta
|
nola
doa mendeko misteriorik handiena? –bota zuen ironiaz.
|
|
2002
|
|
|
Han definitu zen zer bertsio berri izango duen MFS honek 2003 urterako eta zein herrialdetan egingo den planeta osoko hamarka mila lagun mugitzen dituen mundu mailako biltzar erraldoi hau. Baina nola izan zen Foro honen sorrera eta
|
nola
joan da garatuz?
|
|
|
Hori Euskal Herriaz dugun kontzeptuarekin dago lotuta. Gure kontzeptua izango bada pena bat dela hau Hernani bezalakoa izatea, nola lotuko gara beste mugimenduekin,
|
nola
joango gara beste herritarrekin batera. Oso zaila da.
|
|
|
Ondorengo urratsak, nahiko era zibilizatuan askotan gauzok
|
nola
joaten diren ezagututa, hala iruditu zaigu mamitzen joan zen dibortzio baten tankerakoak dira. 2000ko maiatzerako aurreikusia zegoen Batzar Nagusia bertan behera utzi zuen EAJ eta EAk kontrolatzen zuten Batzorde Iraunkorrak, eta irailean Batzar Nagusia deitu zuten EHkoek Iruñean.
|
|
|
Beraz, hasieran nion bezala, Bake Konferentzia prozesua ez da hemen bukatuko, eta urria arte jarraituko duenez, beste ekintzen artean, Bake Konferentziari buruzko informazioa zabaltzen jarraituko dugu Euskal Herriko hiri eta herrietan. Gizarteak parte bizia hartu du proiektu honetan eta gauzak
|
nola
doazen ezagutzeko informazioa jasotzeak merezi du
|
|
|
«Gure Mendea»k, XX. mendean gertatutakoaren bilduma eskaintzen digu. Iraganari begirada bat da, gizartea aldatuz
|
nola
joan den ikusteko tresna aproposa: urtez urte gertatutakoak, garaiko hemeroteka zatiak, pertsonaia ospetsuen profilak eta abar jasotzen baitira.
|
|
|
Dena den, Arabako kasua ere gehiago aztertuko nuke haurren artean batez ere. Lau urte itxaron gabe, zenbait puntutan fokoa jarri genuke
|
nola
goazen hobeki ikusteko. Badakit neurketa lau urtetan behin egitea lan handia dela orain, gainera, tarteko neurketak egiten hasteko, baina erakunde publikoen laguntzarekin, agian, oso interesgarria izanen litzateke SEI elkarteak zenbait tokitan eta adin multzotan neurketa bereziak egitea lau urte pasa baino lehen.
|
|
|
|
Nola
joan zen lehenengo saio hura?
|
|
|
Amaia Ezpeldoi detektibea da Itxaro Borda (1959) Iparraldeko idazlearen polizia nobeletako protagonista. Autorearen ibilbide literarioan badaude poesia (Bizitza
|
nola
badoan, Maiatz, 1984; Krokodil bat daukat bihotzaren ordez, Susa, 1986; Just Love, Maiatz, 1988; Allegro ma non tropo, Ed. Hiru, 1989; Bestaldean, Susa, 1991; Orain, Susa, 1998) eta narratiba lanak, baita konta ezin ahala kolaborazio, hainbat literatur aldizkaritan, esaterako, Maiatzen. Haren lehen nobelak, Basilikak (Susa, 1984), nahiz polizia edo detektibe nobela ez izan, Bordaren estilo narratiboaren ezaugarri nagusiak biltzen ditu.
|
|
|
Aztertu astero zure ekonomia
|
nola
doan, gastuen zerrenda eta gastu horiek zertan egin dituzun.
|
|
|
Ulises antzetsu ha
|
nola
zihoan itsasoan, ezta Pelope n etxeko bizimodu latza ere. Ta gainera arnasa handirik ere ez dut hortako.
|
|
|
Ur berogailu handiegiak ez luke gure beharrak aseko eta, gainera, zama ekonomikoa izango litzateke. Beste hainbeste gertatzen da labearekin, barruan hainbat plater erabiliz erabili behar da, eta ez ireki noizean behin
|
nola
doan ikusteko, beroa galtzen baitu.
|
|
|
–Gauean –errepikatu zuen Alaznek– Eta
|
nola
joan behar duzue, ba?
|
|
|
Alazneri aurreko larunbata etorri zitzaion gogora, mailukada basati baten modura, beldurrezko film bateko aurrerakin gordina balitz bezala:
|
nola
joan zitzaion atzetik Imanoli, nola amaitu zuen hark putetxe aurrean. Barruan zeukan dena askatzear egon zen neska, zergatik egin zuen galdetzear, mutila popatik hartzera bidaltzear.
|
|
|
Nik ez zekiat bihar lanera joango naizenik ere. Ikusiko diagu gaua
|
nola
doan esan zion Txantoi txikiak, serio.
|
|
|
Horixe bera esaten diat nik ere. Ikusiko diagu gaua
|
nola
doan. Txantoi txikiaren hitzak berritu zituen Orrondok.
|
|
|
Baina zer diozu,
|
nola
joango zara institutura. Mundu guztiak ikusi zaitu periodikoan.
|
|
2003
|
|
|
" Zuek..., zuek euskaldunak, kexatu egiten zarete itsasoan igeri zoaztela, olatuak handiak direlako, gatzak begiak erretzen dizkizuelako; baina guk, guk, lehorretik inbidiaz zuei begira gaudenok, pentsatzen dugu: begira, begira horiek
|
nola
doazen itsasoan igeri". Antonio Álvarez Solisek esana zuen Hernaniko hitzaldian.
|
|
|
Bezeroa
|
nola
joan da aldatzen?
|
|
|
Ezetz erantzun nien.
|
Nola
joango nintzen horrelako batekin kalera! Guk kilometro asko egiten ditugu, eta auto ona aukeratzen saiatzen gara.
|
|
|
Kontatu egiten ziren gauzak. Emankizuna entzuten ari zinela, imajinatu eta irudimenean" ikusi" egiten zenuen
|
nola
zihoan jokaldia.
|
|
|
Bakoitza nola dagoen tanteatzera irten behar duzu, nolako pilotak diren ikusi... Partidan psikologiak garrantzia handia dauka, bestea fisikoki
|
nola
doan ikusi behar duzu, eta ez diozu erakutsi behar makalago zaudenik, hala izanda ere. Ez diozu adierazi behar txikituta zaudela eta derrigor bukatu behar duzula tantoa pilotakada bakarrean, ez zaudelako hamar tantoz irauteko moduan.
|
|
|
Denbora asko igaro baino lehen, badiotsa doctor Berendik doctor Sendiri, ea ba ote zekian doctor Urli edo doctor Kirten dontsu hura klinika izugarri eder baten jabe zana eta
|
nola
joaten ziran gexoak milaka beregana.
|
|
|
Ibili ta ibili, oroitu zan azkenean Txomin,
|
nola
joan ohi zan Inasi ostegun guztietan Galerías Preciadosa (Madrilgo denda handi batera) astean egindako prakak eraman eta dirua hartzera.
|
|
|
Eta lanotarik batek ere ez zuen erreferentzia historiografiko gisa euskal komunitatea hartzen (dela Euskal Herria edo dela euskaldungoa). Hain zuzen Koldo Larrañagak aztertu du, artikulu interesgarri batean,
|
nola
joan zen Euskal Herria diskurtso historiografikoaren subjektu bihurtzen eta definitzen.12 Baina gure gaia ez da hori zehazki, baizik euskaraz idatziriko historiografia, gaia edozein izanik ere. Eta aipatu ditugun obra guztiak erdara desberdinetan idatzi ziren.
|
|
|
emakume jatorra! Ikusi izan bahu
|
nola
joaten nintzen harengana hamar xentimoko txanpon bat eskuratzen nuen bakoitzean! Eta nola gozatzen nuen!
|
|
|
Eguerdian ez nintzen bazkaltzera joan. Nola,
|
nola
joango nintzen ba. Iluntzean aitaren errietaldiak eta purrustadak jaso banituen ere, ez neukan joaterik.
|
|
|
" Hau, seguru asko, hamaika aldiz kontatu dizuet", esaten zizuen beti, barkamen eske edo. Gerora, ordea, nebulosarena ulertuz joan zinen neurrian, kontatzen uzteko erregutuko zenion amari; kontatzen uzteko, bai, enegarrenez, nola ibiltzen ziren antzoki zaharraren obra eremuetan atzera eta aurrera;
|
nola
joaten ziren apeaderora beste auzokoen kontra harrika egitera; nola kentzen zizkion amari xentimo apur batzuk goxokiak erosteko edota, sobranterik bazuten, trenaren pasaeran burdinbidearen gainean jartzeko. " Talo talo eginda  uzten zituen, aizu!", esaten zizun.
|
|
|
Hortaz, bakarrik hartu behar izan huen hire irlandesa, Mariasunek, gogoratu, koilaratxoarekin mahai gaineko azukre apurrak  jasotzen zituen bitartean âfolio eta boligraforik eduki izan balu marrazkiak egiten jardungo zian seguru asko, e, katedratiko jauna? â. Heure burua ikusi behar huen, kalamidade horrek, nataren aparra ezpainen inguruan huela,
|
nola
joaten zitzaizkian begiak Mariasunen eskote aldera.
|
|
|
Deeena kontatu nion, txiza euria, korroan hasi eta
|
nola
joan ziren nire hezurrak galtzada harrietara, bertso saioa, deabruak nola tentatu zuen hiru aldiz Pablo, afaria, erdaraz egiteko nire irrika, Claudiarekikoa, itsas lamiak eta masta, Alkizako etxekoak, ziklopea nola menderatu nuen, non eta nola egin nuen lo, alegia non eta nola ez nuen batere lorik egin. Ixabelek zirkuan baino hobeto pasatu zuen.
|
|
|
Elizaren jarrera ofizialaren arabera, hitzek âzenbait  hitzekâ badute sendatzeko edo gaitza eragiteko boterea, baina soilik Elizak zehatz ditzake zein hitzek, eta nork eta nola ahoskatuak. Ikusi dugu XVIII. mende bukaeran
|
nola
joaten zen Palacios beti Ebanjelioak eta San Joseren Konjuru liburua soinean zituela, gaixoei irakurri eta horrela beren gorputzean zebiltzan deabruak" konjuratzeko". Erritu formulazio horiek beren xedea lortzen badute, Jainkoa dagoelako da esaten dituen apaizaren eta jasotzen dituen eriaren atzetik.
|
|
|
Hala iruditu izan zaigu behin baino gehiagotan: " Kanta eta kanta, negarrez herri honek diost eraz,
|
nola
goazen osterantz, nola goazen euskeraz. Kanta eta kanta, herriak ez du bizi nahi euskeraz93".
|
|
|
Hala iruditu izan zaigu behin baino gehiagotan: " Kanta eta kanta, negarrez herri honek diost eraz, nola goazen osterantz,
|
nola
goazen euskeraz. Kanta eta kanta, herriak ez du bizi nahi euskeraz93".
|
|
|
Tiradak zenbatekoak diren, esaterako. Eta salmentaren gorabeherak
|
nola
joan diren.
|
|
|
Entzun du dutxan. Ura
|
nola
doan entzun du. Gizona uraren azpian irudikatu du.
|
|
2004
|
|
|
Eta
|
nola
joan zaizkio gauzak Jose Luis Padroni?
|
|
|
Horretaz liburu bat badut, 1975eko epaiketetan idatzi nuena eta 1976an plazaratu zena, Pierre Celhay ezizenarekin. Hor kontatu nuen Burgosekoa bitartean
|
nola
joan ziren epaiketak hautsiz. Aljeriako gerrako auzien liburuak geroago irakurri nituen.
|
|
|
Baina gainera, negoziaketetan ere berak hartu zuen parte: berak kontatu zigun
|
nola
joaten zen bandera zuria jasota, soldadu frankistekin bide erdira arte, handik beste bide erdia soldadu errepublikarren artean, eta gero buelta. Gerra bukatutakoan, prozesu militarra zabaldu zieten Teruelen errenditu zirenei; prozesua gero itxi egin zuten epaiketarik gabe.
|
|
|
Urte askotan idatzi izan dituen 63 pieza labur biltzen ditu bertan, fikzioa eta errealitatea nahasiz, bizitzaren bidaia luzea hobeto ulertzeko asmoarekin. Liburu bakoitzean esperimentatzea gustuko duen idazlea dugu Pako Aristi, eta Gauza txikien liburuarekin, bere bizitzan iritziak
|
nola
doazen aldatzen agertu nahi izan du, euskaraz horrelakorik egiten duen idazlerik aurkitzerik izan ez omen duelako. Horregatik osatu du liburu erabat berea den hau, gaur egungo gizarteari buruz uste duena agertuz, bide bat eskaini asmoz.
|
|
|
|
Nola
doakik nobela hori?
|
|
|
hain zuzen ere, edo belar mota horren elikagarritasuna mirariren bat egiteko gauza da, edota antropologoak euskaldun izatearen oinarrizko tasunak erabat lausotuak dauzka. Herri identitateari buruzko ikuspegi esentzialista orok berekin dakarren zama ideologikoa bizkarretik astinduta, ez da ulertzekoa
|
nola
joan daitekeen beste muturreko burugabekerietara auzi hauek tratatzeko orduan. Orekaren zentzumena galduxea duenak, muturrik muturrenean aurkitu bide du bere gogamenerako bazka.
|
|
|
Liburu honen helburua zientziaren garapena aztertzea da, zientzia aurcera
|
nola
doan ikustea, alegia. Horretarako Kitchcrrek, objektibotasunaren kontzeptu berri bat emanez, legenda gabekozientzia errealaren azterketa egin nahi du.
|
|
|
Izan ere, ongi bai ongi oroitzen nuen
|
nola
joan ziren Errealetik Barçara, nire aurretik, urte batzuk lehenago, Artola, Urruti, Alonso, Bakero eta Txiki Begiristain, eta nola haietako batek baino gehiagok arazoak izan zituen hainbat zaletu txuri urdinekin, batzuek traidoretzat ere hartu ez zituzten, bada! Nirea ez zen diferentea izan.
|
|
|
Omenaldi bat eginen zioten. Beste biei begiak potora
|
nola
joaten zitzaizkien ohartu zen. Sudurrak zintzatzeko beharra sentitu zuen, eta potoa asentuan utzirik saiatu zen mukizapia ateratzen.
|
|
|
"
|
Nola
joanen zara?" hurbildu zitzaion arnasestuka.
|
|
|
Zein ttikia ematen duen plazako plataneroen artean, basoaren iluntasun handian galdutako hontza kume deslaia.
|
Nola
joanen ote da Bakaikura?
|
|
2005
|
|
|
Eskarne Mujika Gallastegik itzuli duen Berdin dio liburuan, berriz, hogeita bost kontakizun labur eskaintzen dizkigu, bere ohizko estilo xume eta eraginkorrean. Lo gozotik esnatu eta senarra odolez blai aurkitu zuen emakumearen eta sendagilearen arteko elkarrizketaren istorioa, geltoki abandonatu baten ondoan beti dagoen agurearena, bere etxera joateko irrikaz dagoen gizonarena, bizitza ihesi
|
nola
doakion ikusten ari den morroiarena, langile baten heriotza eta beste.
|
|
|
Eta beste bi alditan
|
nola
joan zinen?
|
|
|
Eta ez du zentzurik, tartea badago biztanlez betea.
|
Nola
joango da Gipuzkoa osoa Donostiara trena hartzera, Gasteiza edo Bilbora bidaiatzeko. Ezkioko geltokiak konponduko du arazotxo hori?
|
|
|
X. Lizaso. Ez duzu zeu egiten ari zaren saioa gehiegi kontrolatzen, baina saioa orokorrean
|
nola
doan antzematen duzu oholtzatik. Konturatzea erraza da, baina konpontzea da zaila!
|
|
|
Horregatik, Mikel Zabalak Erdi Arotik hasi eta XVII. mendearen azken urteetaraino hedatzen den garai luzean arakatu du ezer baino lehen, 1936ko Gerraraino doan tartearen ezaugarriak azaldu aurretik. Sabino Ormazabalek, berriz, Gerra ondorengo garaietatik hasiz berrogeita hamar urtetan ikasle erakundeetan erresistentzia
|
nola
joan zen osatzen kontatzen du; eta Igor Arroyok 80ko hamarkadatik aurrera eman diren atzerapauso eta aurrerapausoen berri ematen du. Liburuak, gainera, eranskin oso interesgarriak biltzen ditu:
|
|
|
Nihaurk ehortzia dut Donibane Garazin Beñat Arrozagarai; Fauxtin Bentaberri orkestrakoa. Berak kondatu zidan
|
nola
joan zen Bazkokari, Donibaneko elizara, kofesatzeko. Apezak ez zion barkamenik eman.
|
|
|
Mezan parte hartu bai, baina noiz arte izanen ditugu mezak, apezak desagertzeko bidean daudelarik? Frantziako apezpikuek liburutxo bat plazaratu dute, fedearen muinera
|
nola
joan esplikatzeko. Fedearen irakaskuntza dute aipagai.
|
|
|
–Nik ere pentsatu nuen noizbait misioetara joatea, baina
|
nola
joango naiz Teresa bezalako emakume pinpirinak hemen utzita?! –esan zuen, elkarren aurkezpenak egin ondoren, irri pikaro bat eginez.
|
|
|
Iñaki Aldekoa. Niri gehien interesatu izan zaidana da gure kontzientzia modernoa garatzen
|
nola
joan den ikustea, esate baterako, XIX. mendetik aurrera. Alegia, nik idazle bati buruz idazteko orduan, aurretik imajinatu behar dut pertsona horrek nola ikusten zuen mundua, zer pentsatzen zuen, ze imajinariotan bizi zen eta abar.
|
|
|
2006 urtean 20ren bat hektarea prestatu ditugu eta modu berean jarraituko dugu gainerakoekin â?, boilurra lantzean, ekoizleak erakutsiko duen gogoaren araberaâ??. Poliki egin behar dira urratsak, eta ondo ikusi gauzak
|
nola
doazen.
|
|
|
Meza osteko eguerdi sargori hartan, eskolako lagun biren galdeketa jasaten ari nintzen. Batek nire jatetxea
|
nola
zihoan jakin nahi zuen eta nire erantzunek ez zioten balio, nik ere telebistara pasatzeko asmoa ote nuen jakin nahi izan zuen gero, eta auskalo zer azkenik. Besteak, ea noiz egin behar genuen garai bateko eskola kideek afari bat.
|
|
|
Ez ezkondu zenetik. Azkenekoz ikusi zuenetik, Itziar zertan ote dabilen, norekin,
|
nola
doakion... galdetzen dio maiz bere buruari. Beharbada, euren arteko harremanaz gogoratu ere ez dela egingo pentsatzen du.
|
|
|
Ez zaitut molestatuko. Egunen batean, zure ahotsa entzuteko beharra dudanean, edo
|
nola
doakizun jakin nahi dudanean, deituko dizut eta zure" Bai?" horrekin nahikoa izango dut. Ez dizut besterik eskatuko.
|
|
|
Adelak hizketan jarraitu zuen, baina ez zuen Juliorik aipatzen; gure kontuak jakin nahi zituen: ikasketetan
|
nola
gindoazen, etorkizunerako zer asmo genituen.
|
|
|
Handik egun batzuetara, aske utzi zituzten. Gurasoek etxean aipatu zuten Joxe Marik odola egiten omen zuela gernuan, astea igarota ere; haatik, kalean topatzen nuelarik, irribarre egiten zidan, bestetan bezala, eta hitz egitera geratzen zen, ohi bezala, ea
|
nola
zihoakidan eta horrelakoak galdetzeko, gertatu berri zitzaionaz hitz erdi bat ere adierazi gabe. Txikia nintzen garaian ere, heldu bati bezala hitz egiten zidan Joxe Marik, ez baitzuen haurren eta helduen artean bereizkeriarik egiten; ez beste batzuek bezala, albotik igarotzean ez zizuten-eta begiratu ere egiten.
|
|
|
Albertok maiz deitzen zidan telefonoz, itxaropentsu, eta kontatzen zidan eskolak ematen hasia zela ikasturte berrian akademia batean, eta Adela ere pozik zegoela bere eskola berrian, lanera itzu  lita. Gero, Adela jartzen zen, eta esaten zidan haur bat ekartzeko asmoa zutela, edo, bestela, adopzioan hartuko zutela; nitaz asko oroitzen zela ere esaten zidan, eta lanean
|
nola
zihoakidan galdetzen zidan, eta nire zaletasun intelektualak nondik nora zebiltzan jakin nahi izaten zuen; pena zuen Idoia eta biona amaitua zelako, eta neskatxa on bat bilatzera animatzen ninduen.
|
|
|
Ez zuen nahi bisitarik, Albertorena izan ezik, eta nirea, seme baininduen. Arratsaldeak libre hartzen nituen tailerretik, eta haren ohe ertzean eserita egoten nintzen, ordutan,
|
nola
zihoakidan kontatuz, tesian noraino iritsia nintzen azalduz, tailerra zein ondo zihoakigun adieraziz...
|
|
|
Artean Idoia  rekin nenbilen. Amak apaizaren sotora joaten jarraitzen zuen, eta gero eta adiskideagoak ziren Alberto eta bera; noizbehinka etxera etortzen zitzaigun afaltzera, eta lana eta ikasketak
|
nola
zihoazkidan galdetzen zidan; bi gauza horiek batera egiteko nire gaitasuna eta diziplina benetan miresten zituen, ez baitzen erraza, tailerrean hainbeste ordu pasatu eta gero.
|
|
|
Ez dakit
|
nola
doan probintzia horretako euskarazko kultur ekoizpena, ez gaizki, seguru, Ibon Sarasolaren azken ekarpenak dendara joan eta erosteko modukoak baitira, kasu. Baina badirudi Eusko Jaurlaritzaren diru-laguntza emailearen zeregina urritu dela.
|
|
|
Hasier Etxeberria ren liburuak jadanik zegoen kanon maskulinoa finkatu du, sendotu du, zilegitasuna eman dio (Aldekoaren historian berresten eta are gehiago murrizten dena) 27 Jendearen onarpena jaso zuen lan horretan bost idazle, bost gizon agertzen dira, eta emakume idazle bakar bat agertzen da, txiripaz: bost IDAZLE horietako batek gomendatzen dituen hamar liburuen artean BAT da emakume batek idatzitakoa (Bordaren Bizitza
|
nola
badoan) 28.
|
|
|
Erromerietara joaten zirenekoak kontatzen zituzten orduan.
|
Nola
joaten ziren oinez tren geltokitik, sekulako urduritasuna eta poza, gauza handia. Milagroa espero zuten hartan –Ezkiogakoa izango zen, ez Josune? –, Madrilgo andre bat hurbildu zitzaiela, eta esan ziela:
|
|
2006
|
|
|
Bestela, ezin zenuen dendan ezer eduki, ezta Xabiertxo ere, Lopez Mendizabalena. Gogoratzen naiz
|
nola
joaten ginen Antiguako auzora, Alvarez inprentara, Alvarez Enparantza Txillardegiren aita, osaba eta horiek zeukaten inprentara. Lopez Mendizabalek hiru liburutxo zituen ikastolarako eginak eta hara, Alvarez inprentara, joaten ginen bila.
|
|
|
|
Nola
joaten ziren Baztango gazteak Kalifornia, Texas edo Nevadara, adibidez?
|
|
|
Eta ageri agerikoak izaten dira. Hurreratu baino nahikoa lehenago badakigu
|
nola
joan zaien gaua.
|
|
|
Azaldu iezaguzu
|
nola
joan den Etxerat eko kideen lana aurtengo udan.
|
|
|
Itsua ezdenak, ikuslezakeoperaziokirurjiko luzeetakonplikatuhori, obsesio zahar baten moduan
|
nola
joan den mila aldetatik gorpuzten.Eta hagitz ongiulertzekodaguzia.Lekuonatarrakhurbiletikukitzen baitzituen gaihonek, etaAzkuek etaAitaDonostiakezbezalako urrezkoukitua eman beharrazeukaten, ofizioko espa41 etaohoregosehutsagatik besterik ezbazen ere; baina, funtsean, haiekherrixaloagandikbildutakoa, gaihonekin deus ikustekorikezdutenasmazioapainekinnahastubesterikezduteegin.
|
|
|
Labur esanda: galbidera goaz, ondo legoke galbideragoazen bitartean zerbait ikasiko bagenu, eta galbidera goazen bitartean ezer ikastenez badugu ere, bederen, konta dezagun
|
nola
goazen galbidera.
|
|
|
–Nahi baduzu moilatik pasatzea daukagu, montajearekin
|
nola
doazen ikusteko –esan diot.
|