|
2000
|
|
|
Besteak beste, hori da Legebiltzarrak onartu berri duen Politikarien Estatutuak indarrean jarriko duena. EHk ezik, gainerako alderdi
|
guztiek
baiezkoa eman diote proposamenari. Egun, erretirorik handiena 300.000 pezetakoa da.
|
|
|
Grezian, duela 5.000 urte, aski ezagunak ziren bere ezaugarriak. Gure artean sagar mota estimatuena errege sagarra da, baina mota
|
guztiek
dute kontsumorako berezitasuna. Sagarraren azala iragazkaitza da eta horregatik, iraupen luzea du fruta honek.
|
|
|
Historiari begiratuz gero, literaturan euskalki
|
guztiek
ez dute tradizio bera izan. Batetik hor dago lapurtera baxenafarrera, mendetan oso indartsua izan dena, idatziz ere mende hasiera arte ondo ibili dena.
|
|
|
Sare telematiko hau helduak euskalduntzeko eta alfabetatzeko erabiliko da, eta informazioa kudeatzeko bide erosoa eskaintzea du helburu nagusi. Sare telematiko berriak 140 euskaltegiei, 1.800 irakasleei eta 50.000 ikasleei zerbitzu zuzena emango die, eta herritar
|
guztiek
erabili ahal izango dute. HABEnet bi sarek osatzen dute.
|
|
|
A plataforma, Jarrai, EHE, Abokatu Euskaldunen Elkartea, Ikasle Abertzaleak, ESAIT... eta modu eta aktore desberdinen aurrean intsumisio jarrerak erakutsi dituzten hainbat pertsona agertu ziren prentsaurrekoan Donostian. Modu bateratu eta koordinatuan, euskal burujabetzaren bidean desobedientzia eta intsumisioari bultzada berezia emateko asmoa agertu zuten
|
guztiek
.
|
|
|
Horren ardura dutenek sinadurak bildu nahi dituzte, elkartasunezko kanpaina honetarako. Nazioarteko mugimendu honetan oso ideologia eta ikuspegi ezberdineko jendea bildu da, baina
|
guztiek
hartzen dute kanpo zorraren arazoa nazioarte mailako lehentasun nagusitzat.
|
|
|
Zaila egiten zait izendatzea. Nire pertsonaia
|
guztiek
inguruko izenak dituzte: lehengusu batenak, etxe azpiko batenak... niri naturalak egiten zaizkidanak.
|
|
|
burokrazia. Bete beharreko izapide
|
guztiek
denbora eta dirua eskatzen dute, bizileku eta lan baimenak (50.000 pezeta, 2000 libera, inguru etorkineko) ordaindu behar dituzte, baimen hauek berritu eta bizileku baimena eman aurretik osasun aseguruak eskuratu (gutxienez 60.000 pezeta). Lan baimenak oso gutxinaka ematen dituzte, eta lan baimenik ez baduzu, bizilekuarena ez dizute emango.
|
|
|
EAEko Irakasleen Alfabetatze Euskalduntzea polemikan murgildurik dago. Iazko azterketen emaitzak jakin bezain pronto(% 52,2k baino ez du lortu lehen hizkuntz eskakizuna eta% 45ek bigarrena), sistema aldatu beharra dagoela esan dute sindikatu
|
guztiek
. UGTk eta CCOOk Hezkuntza Sailean aldaketa proposamen batzuk egin dituzte, baina Jaurlaritzak ez ditu ontzat eman eta Iralek orain arteko jardunari eutsiko diola adierazi du.
|
|
|
Nola eraiki Euskal Herria horiek guztiak barik? Gizalegea aparte, kalkulu politiko hutsetik ere, PSE EE eta bere militante eta guztiak pieza klabea dira gizarte honen etorkizunean, eta garrantzi horren arabera jokatu behar dute gatazka gainditzeko bidean, aktore politiko
|
guztiek
hala onartuta.
|
|
|
Batetik, partaidetza efektiboa: aurkezten diren ikuspuntu
|
guztiek
aukera berdinak izan ditzaten hiritargoarengana heltzeko. Bestetik, hiritargoaren ulerpena:
|
|
|
Astelehenean kaleratu zen" Goienkaria" ren lehen alea, Debagoien bailarako aldizkari berria. Bertako euskara elkarte
|
guztiek
eskualde mailako telebista eta astekaria ateratzeko asmoa azaldu dute berriki eta hau bigarrenaren aurrekari moduko bat izan da, bailarako hausteskunde emaitzak jaso dituena. Astekaria gorpuzten denean, bailarako beste herri aldizkariekin batera banatuko da.
|
|
|
Nekosoa zen iparraldekoei gure" integrazioaren" frogak eman beharra; Araba, printzipioz, kasteilanotzat zuten, hizkuntzaz, paisajez eta politikaz, eta haien aurrean" euskaldun" bilakatzen ginen gure nortasuna ukatuz eta traizionatuz. Anekdota eta pasadizo piloa dugu arabar abertzale zahar
|
guztiek
, eta nobelistentzat utziko ditut.
|
|
|
Apirilaren 1 eta 2an, iragan larunbat eta igandean beraz, AEKren X. Mintegia burutu berri da Arantzazun" Batasunetik etorkizuna irabazteko prestatzen" lelopean. 300 lagun inguru bildu da orotara bertan eta euskaltegi
|
guztiek
euren ordezkaritza izan dute. Lau urtez behin egiten du AEK k bere mintegia eta, hortaz, datozen lau urtetan egin beharrekoak finkatzea izan du xede Arantzazuko bilkura honek.
|
|
|
Ordenagailuek osatutako sare bat eratzea zen irtenbidea, nodo (edo elkargune)
|
guztiek
garrantzia bera izango zuten sare bat eratzea, alegia. Horrela, nodo hauetako bat desagertzeak ez luke trafiko orokorrean eraginik izango:
|
|
|
Leku orotara iristen den merkatua da, sare, ordenadore eta informazioz beteriko datu baseen loturez osatua, guztira bilioi bat dolarren balioa duena. Merkatu honetan doako sarrera izan dezakete ordenadore bat eta telefono linea bat dauzkaten
|
guztiek
. Munduko edozein tokitatik, egunaren eta gauaren edozein unetan.
|
|
|
Engainuarena batez ere. Pertsonaia
|
guztiek
nobela guztia ematen dute besteak edo euren burua engainatzen. Une batez hiru gizon irlandar tabernan ipini ditut eta horiek ere engainuaz ari dira
|
|
|
Ordenagailua ez da jada gure komunikazio zentroa. Ordenagailuaren zerbitzuak etxe osoan sakabanatu dira, etxeko aparailu
|
guztiek
teknologia digital bera baitute. Aparailu hauek PCarekiko duten desberdintasuna da funtzio bakarra burutzeko diseinaturik daudela.
|
|
|
Edo hamaika, epilogo bat egiteko asmoa bainuen. Proiektuan pertsonaia
|
guztiek
gaizki buka zezaten zen asmoa, amaiera beltza izatea. Lotura bat eman nahi nion lanari eta amaiera beltz hori zen lotura.
|
|
|
Aingerukeria izanen litzateke bertzelako ustea. Baina arazorik funtsezkoena ideologia
|
guztiek
etika/ politika bana dutela da. Kontua ez da benetako etika baten falta, etika desberdinak daudela baizik.
|
|
|
Nik maite dut kritika, kritikak norberaren baitan erreusten du zerbait beti. " Harizpe" z geroztik, ikustez bederen, herri
|
guztiek
egin dute" Harizpe" ren hainbat berdin. Nehor ez dela gibelera etorri erran nahi dut:
|
|
|
Ezagutu dezagun bada. Idahon oro har, euskal jatorriko 10.000 pertsona inguru daude, halarik ere, horietako
|
guztiek
ez dute euskal nortasuna mantentzen edo ez diete haien seme alabei transmititu. Boisen, euskal jatorriko 800 bat familia dira euskal etxeko kide," Euzkaldunak Incorporated" delakoaren kide.
|
|
|
Halaber, estatuek Nazioarteko Auzitegi Penalaren Jurisdikzioa onar dezatela eta, bereziki, bortxakeria eta sexu indarkeria gerrako krimen eta gizadiaren aurkako krimen gisa definitzen dituzten xedapenak sinatzeko eskatzen dute. Estatu
|
guztiek
desarmerako politikak erabaki eta jardunean jar ditzatela eskatzen dute, bai ohiko armei dagokienez eta bai arma nuklear, biologiko eta kimikoei dagokienez. Baita pertsonen aurkako minen Konbentzioa berretsi dezatela eta herrialde guztiek hitza eman dezatela bakearen alde jokatzeko, armen trafikoa eta legezko nahiz legez kanpoko salmenta desagertarazteko eta gerra gaitzetsi eta arbuiatzeko, biztanle zibil guztien eta, bereziki, emakume, haur eta adinekoen aurkako bortxakeria kolektibo nagusi gisa.
|
|
|
Estatu guztiek desarmerako politikak erabaki eta jardunean jar ditzatela eskatzen dute, bai ohiko armei dagokienez eta bai arma nuklear, biologiko eta kimikoei dagokienez. Baita pertsonen aurkako minen Konbentzioa berretsi dezatela eta herrialde
|
guztiek
hitza eman dezatela bakearen alde jokatzeko, armen trafikoa eta legezko nahiz legez kanpoko salmenta desagertarazteko eta gerra gaitzetsi eta arbuiatzeko, biztanle zibil guztien eta, bereziki, emakume, haur eta adinekoen aurkako bortxakeria kolektibo nagusi gisa.
|
|
|
Inoiz gertatu gabeko fenomeno bat gertatu da, autonomietako orkestrena. Orkestra horien programazioa hobea edo okerragoa izango da, gutxiago edo gehiago gustatuko zaizu, baina autonomia
|
guztiek
orkestra bat edo bi badute eta auditorioak gainera. Baikorra izateko arrazoi guztiak daude
|
|
|
Benetan eskertu beharrean gaude Zelai gain baserrikoek eskaini diguten laguntza osoa" azpimarratu nahi izan du Arantxa Urbe Hik Hasiko kideak. " Eta baita pertsonaia ezagun
|
guztiek
erakutsi diguten prestutasuna eta jarrera irekia ere bideo honetan parte hartzeko eskatu diegunean".
|
|
|
Lizarra Garazi sinatu genuen egunean, EAJk ez zuen uste Lizarrak etorkizunean erakutsi duen garrantzia edukiko zuenik. Lizarrako prozesuaren aurka zeuden
|
guztiek
sinbolotzat hartu dute Lizarra, eta Lizarra etsai bihurtu dute. Lizarra etsaia den neurrian egurra eman diote, izugarrizkoak eman ere.
|
|
|
Eginez gero zer moduzko emaitzak emango lituzkeen? Pentsatzen dut gauza
|
guztiek
bezala. Hartu kazetaritza:
|
|
|
Javier Bustoren" Ave Maria" obra izan da orain arte Tolosako lehiaketan obra behartuen artean oihartzun handiena izan duena. Hondarribiarrak obra aspalditik idatzia bazuen ere, Tolosan kantatuarazi zenetik ia koru
|
guztiek
abestu dute. " Sentimenduak ukitzen dituen obra da.
|
|
|
Kanta batzuetan bi erritmoak nahastu, kontrajarri egiten ditugu: reggaearekin jendea atzera geratzen da eta orduan,' ripiau erritmoa' esaten diogun hori sartzen dugunean, bonbo kolpe indartsuekin eta guiroaren kontradenborekin,
|
guztiek
ikusten dute hori badakitela dantzatzen".
|
|
|
Garzonen ofentsibaren aurkako balorazio eta erantzuna prestatzerakoan, azken atxilotuen eta 18/ 98 sumario ospetsuaren inguruan atxilotutakoen artean egindako bereizketaren zergatia ez dut inondik inora ulertzen. Argi dago, bakoitzak politikoki duen filiazioa alde batera utzita, Gar zonen jarduera
|
guztiek
helburu garbi bat dutela: ordenu konstituzionala iraultzea helburutzat duten erakunde eta ekimen oro ETA erakunde armatuarekin parekatzea, hain zuzen ere.
|
|
|
Telebistan hitzorduaren kontzeptua galduko da, albistegiak bederatzietan direla esaterako; aurrerantzean albistegiak ikusleak nahi duenean izango dira, eta gauza bera gertatuko da beste edozein programarekin. Ekoiztetxe
|
guztiek
egokitu dute aldaketa hauetara.
|
|
|
" Unibertsaltasuna aterik gabeko partikulartasuna da". Sorkuntzaren mailara eramanda, hizkuntza handi eta txikiek lehia normala daramate, eta hiztunen kopuruak berak ez du ziurtatzen une honetan finlandiar bat ez aritzea ingeles
|
guztiek
baino obra interesgarriago bat idazten.
|
|
|
Amaitu da XX. mendeko azken txapelketa, bertsoz gainezka etorriko den 2001 urtearen atarian: Bizkaia ez beste herrialde
|
guztiek
uda aurretik txapelketa jokatu behar dute eta horietatik irtengo dira Euskal Herriko Txapelketa nagusian kantatuko duten bertsolariak. Bizkaitarren artean berriz, etorkizunean erreferente izango da amaitu berri dena.
|
|
|
Idazlearen estiloa da kritiko
|
guztiek
gauza guztien gainetik azpimarratzen dutena; denen iritziz, Sarrionandiak estilo dotore eta propioa du oretua. Aingeru Epaltzaren hitzetan esateko," idazketa dotore nahastezina":
|
|
|
Azkenean, bere nobela idazteko liburutegitik zortzi urtetan ez ateratzea erabakiko du. Honela, hasiera eta amaierako bi ipuinek Berardoren istorioa kontatzen digute, eta beste
|
guztiek
Berardoren nobela amaigabearen zati lirateke. Beraz, besteak beste, ipuin arteko lotura istorio honek sorturiko marko narratiboan, ildo bereko gaia erabiltzean eta absurdurako duen joeran dakuskegu.
|
|
|
droga, sexua, rock and rolla, tabernetako giroa, alkohola,... Lotura handia dago bilduma batetik bestera. Honela," Gauaren testuingurua dute ipuin
|
guztiek
, eta ez dago liburuan gauetan gertatzen ez den ezer; ikusitakoa, bizitakoa kontatzea baitu xede, errealitate horri imajinazio apur bat gaineratu dion arren." (Egunkaria XI) Honetaz gain, giroa ere aitzakia da hainbat sentimendu unibertsal islatzeko: etsipena, maitasuna, desioen ezintasuna, itxaropena,... Izan ere, gaueko giroaren bidez," iluntasunaren baitan gordetzen den pasioa ageri da liburuko orrialde guztietan." (Egunkaria) Gaueko amets honetan, alkoholaren zorabioaren eraginez, hilak eta biziak batera agertuko dira.
|
|
|
Honen izenburuak erakusten duen bezala, ipuin hauetan guztietan bizitzaren pusketak erakusten zaizkigu. Pusketa hauek osagarriak direla esan genezake,
|
guztiek
bizitzaren ikuspegi bat adierazten baitute. Ipuin guztietan pertsonaia baten bizimodu arrunteko egoera arrunta aurkezten zaigu.
|
|
|
Pertsonaia hauen barne mundura gerturatuz, hauen ezinegona, bakardadea,... suma dezakegu. Javier Rojok egoki azaltzen duen bezala"
|
guztiek
antzeko egitura daukate: inolako berezitasun nabarmenik ez daukan pertsonaia bati zerbait berezia gertatzen zaio, bizitza horren monotonia nolabait apurtzen duena." (Rojo, Jabier:
|
|
|
" zalua, baino ez arina." (El Diario Vasco VI) Felipek dioen bezala, era berean, herriko hizkera bizia erabiliko du. Hala ere, ipuin
|
guztiek
ez dute lorpen maila bera. Dena den, bere lehen liburuak zuen iparraldeko kutsua ez da hain nabarmena.
|
|
|
El Correo VIII) Hala ere, ipuin gehienak orrialde gutxikoak diren arren, badira ere berrogei bat orri betetzen dituztenak. Narrazio hauek guztiak independienteak dira, baina
|
guztiek
hiriko giroa dute kokaleku nagusia. Honela, hiriko giro honetan bizitzako hainbat egoera irudikatzen zaizkigu.
|
|
|
" Liburuaren protagonistaren inguruan, gainera, ez da arrotza maitasuna, droga, polizia edota borroka armatua." (Hitzak eta ideiak 3) Hauek guztiek eleberriaren hezurdura osatuko lukete. Idazlearen iritziz," gai
|
guztiek
eszenografia osatzen dute, non pertsonaiak sartu eta ateratzen diren." (Arregi, Montse: Egunkaria)
|
|
|
Horregatik, herri bakoitzean beretzat emana, propioa da, eta zuzenbide zibila deritza, hiriaren zuzenbidea balitz bezala. Alabaina, arrazoi naturalak gizaki ororen artean sorturikoa, herri
|
guztiek
berdin betetzen dutena, jendeen zuzenbidea da, hots, nazio guztientzako zuzenbidea?.
|
|
|
Arartekotzan nengoenlarik, 1993ko urriaren 27tik 30era bitartean, Europako Ombudsmanen hitzaldiak antolatu genituen Gasteizen, eta une ona bezain egokia iruditu zitzaidan aldi berean Aita Frantzisko Vitoriakoa omentzeko, pertsonaia hau bertakoek zein erbestekoek hobeto ezagutu zezaten. Etorri ziren ombudsmanik gehienek bazekiten nor zen eta giza eskubideen alde zer lan burutu zuen; baina ordurarte gutxik zekiten jatorriz hemengoa zela eta
|
guztiek
oso pozik hartu zuten hainbesteko merezimenduz eskaini genion omenaldi hura.
|
|
|
Treviñoren aurretiko izena Uda omen zen, eta izen hori ibaitik omen zetorkion. Ondorean bere geografiako izen zerrenda dakar eta argi nabari da kasik izen
|
guztiek
euskarazko sustraia dutela.
|
|
|
Politika aldetik, debekatu egiten da hizkuntza tipiagoa ukatzea, bai eta garapena arriskuan jarriz baztertzea ere. Horrez gainera, hizkuntza gutxitua erabiltzen ez dutenentzat, mintzatzen direnen herrialdean bizi badira, nahi duten
|
guztiek
ikas dezaten aukerak jarriko dira. Gurasoek hautatzen dutenaren arabera, maila guztietako ikasketak beraien hizkuntza jatorrean egiteko aukera emango zaie.
|
|
|
2 Amek eta haurrek laguntza bereziak jasotzeko eskubidea dute. Haur
|
guztiek
, senar emazteengandik nahiz ezkontzatik kanpo jaiotakoek, gizartearen babes berbera izateko eskubidea dute.
|
|
|
2 Zientzia, literatura edo arte mailan egindako lanen egile diren pertsona
|
guztiek
dute horregatik eskubidea dagozkien interes moralak eta materialak babes dakizkien.
|
|
|
herri eta nazio
|
guztiek
izan beharreko jomuga legez, bai norbanakoek eta bai erakundeek. Adierazpen honetan etengabe oinarrituta, alde batetik, eskubide eta askatasun hauen begirunea bultza dezaten irakaskuntzaren eta hezkuntzaren bidez eta, bestetik, nazio mailan eta nazioarte mailan arianarian neurriak hartuz, era eraginkorrean eta orokorrean ezar daitezen ziurtatzeko, bai elkarkide diren estatuetako herrien artean eta baita horien eskumenpean dauden lurraldeetan ere.
|
|
|
3 artikulua. Norbanako
|
guztiek
dute bizitzeko, aske izateko eta segurtasunerako eskubidea.
|
|
|
19 artikulua. Gizabanako
|
guztiek
dute iritzi eta adierazpen askatasuna. Eskubide horrek barne hartzen du erlijioa eta sinesmena aldatzeko askatasuna eta bakoitzaren iritziengatik inork ez gogaitzeko eskubidea, ikerketak egitekoa eta informazioa eta iritziak mugarik gabe eta nolanahiko adierazpidez jaso eta zabaltzekoa.
|
|
|
Baina, batez ere,
|
guztiek
jakin bezate: euskarak Europako Batasunean ez diola inori argirik kentzen; alderantziz, euskara galduko balitz, bai ordea Europak bere jatorriak ilundu.
|
|
|
Ohar gaitezen Sud Ouestek ez duela departamentuko argitalpenik sortu, honelaPirinio Atlantikoetako departamenduko dikotomia kulturala (euskalduna, biarnesa) kontuan hartuz. Ez du bere banaketa lurraldearen banaketa politiko administratiboarenarabera egin; horrela egin ordez, gaur egun abertzaleek ez eze Euskal departamenduaren alde dauden lagun
|
guztiek
ere azaleratu duten errealitate historiko kulturalabereganatu du.
|
|
|
lurraldearen ikusmira historiko kulturalera igaro da,, bertan eraiki eta politikoki onetsia, toleratua, kontrolatua eta sustatua? 23 den instituzio aniztasunaren irudira, gaur egun Ipar Euskal Herrian dagoen irudira hain zuzen. Estatuaren edo Kontseilu Orokorraren administrazio zerbitzuek deszentralizazio aski sistematikoa burutzen dute, Pauetik Baionara; era berean, elkartesozio ekonomiko ia
|
guztiek
dute antena bat gutxienez Baionan; azkenean, elkarteekberek bi ataletan banatzen dituzte beren departamendu egiturak, bata biarnesa, besteaeuskalduna. Honelako konfigurazioak azpi departamenduko kidetasun sentimenduadakar, Pirinio Atlantikoetako haustura areagotzen duena, bere eragozpen praktikoakmurrizten dituen aldi berean24 Bilakaera honek izate politiko, ekonomiko eta sozialbereziki euskaldunaren oinarriak bota ditu, aurrekaririk ez duena 1790etik, bi asanblada aholku emaile bereziak sortzeaz gain, Ipar Euskal Herrian, estatu frantseseanparekorik ez dutenak:
|
|
|
Xehetasunetan itotzeko arriskua ekidin nahirik, joera orokor batzuk baino ez ditugu aipatuko: oro har, egunkari
|
guztiek
jarraitzen dizkiete irizpide berberei, erreferentzia eremu batzuk edo besteak islatzeko unean. Hots, badirudi gaien indarra edota lan errutinak nagusitzen zaizkiola egunkarien ideologiari, beren erreferentziak osatzean.Ezberdintasun bat nabarmentzen da, hala ere:
|
|
|
Agerian dagoenez, alde handia dago EUSKALDUNON EGUNKARIAtik (albisteen hiru laurden Euskal Herriari baitagozkio) EL CORREOra (albisteen erdia diraEuskal Herriarekin lotura dutenak). Baina
|
guztiek
, baita Espainiaren batasunaren aldeko jarrera agerian dutenek ere, beren izaera lokala dela medio, Euskal Herriko errealitateaz ari dira neurri handi batean. Konstatazio honek honako galdera dakarkiguburura:
|
|
|
Horretarako, prime time denboran kokaturiko kate bietako albiste saioak landuditugu, bi arrazoi direla medio: albistegirik ikusienak dira eta kanal
|
guztiek
prime timedute emisioaren erreferentzia nagusi gisa. Azken honi dagokionez, ETBren bi kanaletan informazio saioei emaniko denbora tartea erabat ezberdina da, lehenago ere azpimarratu dugunez.
|
|
|
–Euskal Estatua? Beste estatu
|
guztiek
bezainbeste bai, ez espainola baino gehiago, bainaez gutxiago ere. –Orain zertarako nahi dituzue, bada, armada eta mugak??
|
|
|
telebistek albistegi bat baino gehiagoeskaintzen dute egunean zehar. Baina hori bezain egiazkoa da, albistegi
|
guztiek
ezdutela entzulego bera. Albistegirik kontsumituenak, dudarik ez dago horretan, iluntze gauekoak dira.
|
|
|
Gure inguruan irakurgai edo ikusgai diren hedabideei esker, Euskal Herriaz izandaitezkeen definizio politiko
|
guztiek
badute beren isla eta eredu mediatiko propioa.Euskal Herriko egunkariek eta telebistek eraikitzen dituzten identitate mapak osoprofil zatikatuak erakusten dituzte; hain zuzen, konstatazio horrek garamatza euskalpoliformismo mediatikoaz hitz egitera.
|
|
|
egoera zibila, gurasoen izenak, gurasoizanez gero seme alaben izenak, eta bai itxura fisikoari lotutakoak ere, gehientsunetan argazki arautu baten bidez agertzen direnak. Horiez guztiez gain, beste datubaten berri ematen dute agiri
|
guztiek
: agiriaren jabearen eta estatuaren arteko loturaren berri.
|
|
|
gain, nortasuna bermatzeko agiriak sortzeko zenbait ekimen izan dira. Jatorri desberdina izan arren,
|
guztiek
dute helburu bera: euskal nortasunaren10 berri ematea, eta batez ere, balekotasun eta berme ofizala ematea; azken finean, euskal nortasuna formalki aitortzea.Hego Euskal Herriko agiririk zaharrenak, Espainiar Errepublikaren garaian 1936kogerra hasia zela orduko Eusko Jaurlaritzak sortutako pasaportea eta Euzko Izat Agiriaditugu.
|
|
|
batetik, ius soli, lurrari atxikirikoa, hau da, nazionalitateaestatuaren eremuan jaio izanagatik lortzen denean; eta bestetik, ius sanguinis, filiaziozkoa, arbasoen jatorriari kontu egiten diona. Estatu
|
guztiek
irizpide bera erabiltzen ez dutenez, irizpide hauetako bakoitzaren arabera, posible gerta daiteke estatubatean baino gehiagotan nazionalitatea lortzea. Nazionalitate anitza deritzoguorduan.
|
|
|
Beraz, ekonomialari horien arabera, kontsumitzailearen subiranotasuna merkatu ekonomian bakarrik errespetatzen da. Hala ere, merkatuak egonkorrakizateko, gainerako ekonomialari
|
guztiek
gutxieneko egitura instituzionala beharrezko dela onartu dute.
|
|
|
Gustatu edo gustatu ez, hori besterik ez dugu; eta planteamendu horrekin euskal herritar guztien eskubideabermatuko litzateke. Izan ere, gutxienez badaukagu gune bat non prozesua bermatuko litzatekeen, eta gero gune hori Euskal Herria osora enfokatua izango litzateke, nahi duten
|
guztiek
parte har dezaten. Ez inkorpora daitezen, hori agian GernikakoEstatutuaren hutsetako bat izan da, eta noski, nafar batek, ziurrenik arrazoi handiz, esan dezake:
|
|
|
Parte hartzaile
|
guztiek
euskal erakundeen inplikazio politikorik eza nabarmendu zuten, nahiz eta komunikabideetan euskal selekzioen aldeko oihartzunasarritan entzun. Izan ere, laguntza publikoak profesionalen mailara murrizten dira, eta ez afizionatuenera.
|
|
|
Euskal selekzio autonomikoak sortzeko aukera Gernikako Estatutuan ageri da, baina honek ez du esan nahi hauek Euskal Selekzio Nazionalak direnik. Hala ere, mahai inguruan izandako
|
guztiek
selekzio autonomikoen bidea jorratzea positibotzatjo zuten, nahiz eta hori benetan posible ez izan, maila politikoaren laguntza eskasadela kausa. Izan ere, Euskal Selekzio Nazionalak sortzeko aukera, Euskal Herriarenerrekonozimendu politikoaren baitan kokatzen da; gaur egun gertatzen ez dena.
|
|
|
Eta hori gainditzeko ahalegina egitea beharrezkoa da. Hala ere, jeltzaleontzat, etorriko den Euskal Herri subiranoan, bere lurralde
|
guztiek
eta herritarguztiek eduki lukete parte hartzeko aukera. Gertatzen dena da, Espainiakolegerian hori martxan jartzeko oztopoak dauzkagula.
|
|
|
Eta filosofia horrekin planteatzen dugu Iparraldea eta Nafarroako egoera, hala nola Arabakoa (zenbait zonalde urbano) eta abarrekoa; izan ere, antzeko fenomenoa eduki baitezakegu horietan. Guk mahaigaineratzen duguna, atxikimenduaribidea emango dion planteamendua da, hots, eskema bat lortzea non herritarrek etalurralde
|
guztiek
sartzeko eta parte hartzeko aukera edukiko duten. Zer gertatzen da, ordea, lurralde modura, gaur egun daukan ordezkaritza instituzionalarekin, Nafarroak proiektuan parte ez hartzea erabakitzen badu?
|
|
|
Hau dela eta, Perls ek, Gestalt Terapia bainoareago Gestalt Terapeutak daudela esan zuen. Baliabide hauek indar handikoakdira, katarsia delakoa eta konmozio edo zirrara emozional handia sor dezaketelako.Teknika
|
guztiek
hurrengo arau hauek bete behar dituzte kontestu terapeutikogidatu batean.19
|
|
|
Psikoterapia
|
guztiek
helburu komuna dute, nahiz eta helburu hori lortzekobitarteko ezberdinak erabili: pertsonen ongizatea areagotu, hari eutsi eta, galdubada, berreskuratzen laguntzea.
|
|
|
Eskoletako liderrakbakarrik aipatzeko, Ackerman, Whitaker, Jackson, Watzlawick, Sluzki, Wynne, Lidz, Bowen, Boszormenyi Nagy, Selvini eta bere talde osoa, Andolfi, Cancrini, Skinner, Kaufmann, Masson, Stierlin etab. gogoratuko ditugu. Hau da, eskoletakoia lider
|
guztiek
, sistemikoenetatik hasi eta psikoanalitikoenetaraino, Jay Haleysalbu (hau ez baitzetorren Osasun Mentalaren eremutik), entrenamendupsikoanalitikoa izan zuten.
|
|
|
Beste esperientzia garrantzitsua, errepresentazioak haurrari sinbolizatutakoa da; hau da, taldekide
|
guztiek
ulertzen diote inolako esplikaziorik gabe. Fikzio batensaretzea da, non guztiek parte hartu eta ulertzen duten, inork ezer esplikatu gabe; beraz, ahozko interpretazioa bigarren planora pasatuko da, terapeutak, rolean kokaturik, elkarrizketari lehentasuna emanez.
|
|
|
Beste esperientzia garrantzitsua, errepresentazioak haurrari sinbolizatutakoa da; hau da, taldekide guztiek ulertzen diote inolako esplikaziorik gabe. Fikzio batensaretzea da, non
|
guztiek
parte hartu eta ulertzen duten, inork ezer esplikatu gabe; beraz, ahozko interpretazioa bigarren planora pasatuko da, terapeutak, rolean kokaturik, elkarrizketari lehentasuna emanez.
|
|
|
Hori ezinbarkatua da, jakina, traizioa eta inkontsekuentzia bitalismoaren froga modura irentsarazi nahi diguten intelektualentzat. Aipatu ditudan adibide
|
guztiek
ez bezala jokatuizan du beti Txillardegik, publiko pribatu langak eta intelektual= neutraltasuna berdinketa apurtuz. Horregatik da unibertsala, are bere idatzi zabal, sakon eta ezinbestekoen gainetik.
|
|
|
Eta, zer esanik ez, liburuak. Nik bezala, garai hartako euskaltzale autodidakta
|
guztiek
–nor ez zenautodidakta, inolako euskal ikasketa arauturik ez zegoen garai hartan?, arreta handizirakurri eta aztertzen genituen, ikasmaterialik egokiena zirelako ziurtasun osoz.
|
|
|
Hizkuntzak biltzen ditu bere baitan beste gai guztien ezagupena, elektrizitate sareak bezala lotura eta egitura emanez. Euskararen originaltasuna munduan daudenhizkuntzalari
|
guztiek
aitortzen dute. Guri dagokigu, ordea, gaurko bizitzarako egokipenaren froga gainditzea, erabiliaren erabiliaz.
|
|
|
Si real y verdaderamente existieran en el tiempo y elespacio, sufririan de no ser en lo eterno y lo infinito. ...e no es sino la pasion de Dios en nosotros, Dios, que en nosotros sufre por sentirsepreso en nuestra infinitud (sic!) y nuestra temporalidad, este divino sufrimiento les hariaromper todos esos menguados eslabones logicos con que tratan de atar sus menguadosrecuerdos a sus menguadas esperanzas, la ilusion de su pasado a la ilusion de su porvenir? 6 Existentzialismo ezberdinak daudela esan dugu; eta
|
guztiek
Kierkegaard-engandik ideia zentral hori dute: izateak, existitzeak?
|
|
|
Frantziskotarren historiara itzuliz, esan dezagun erlijioso hauek tradizio handiazutela eliz predikuan. Zarauzko Misiolarien Kolegioa gogorarazi izan da sarrienik, baina komentu
|
guztiek
zuten, herri txiki eta hiri handietan, ongi antolatuta predikuzerbitzua (Uribe 1996:
|
|
|
Semiotika erabiliko dugu kultura eta fenomeno musikalak aztertzeko. Kategoriasemiotiko
|
guztiek
, ordea, ez dute baliagarritasun edo erabilgarritasun bera. Hori delaeta, guztiz erabilgarriak diren mailegatutako kategoria batzuen ondoan, beste batzuenerabilera oso konplexua da, beste batzuek egin ditzaketen aportazioak eskasak dira, beste batzuk beren jatorrizko formulazioan ere ez dira batere garbiak eta beste mailegubatzuk egiteak ez du berehalako interes praktikorik.
|
|
|
Bitxikeria bezalaagertuko dut, erromatar jeneralek behin eta berriro Numantziako konkistan porrotajasaten zutela ikusitakoan, Erromako hiritargoa bera ere Numantziaren konkistarenalde, haserre bizian, azaldu zela. Ez dago esan beharrik konkistatzaile
|
guztiek
, garaiguztietan, konkistatuen ustiaketa eragin dutela. Espainiarrek egunen batean EuskalHerriko konkistari amore eman badiote ere, gure Herriaren ustiaketa beste 20urtetan zehar luzatu ahal izanez gero, zertarako 10 urtetan bakarrik edo 3 urtetanbakarrik ustiatu?
|
|
|
Adibidez, sexuenarteko eginkizunen banaketa. Nola edo hala, kultura
|
guztiek
egin dute nolabaitekosexuen eginkizunen banaketa. Kultura batzuek, ordea, eginkizunen banaketaegiterakoan, sexuen arteko botere ezberdintasunak gehitu egin dituzte eta bestebatzuek, berriz, ezabatu.
|
|
|
entzuleria espezifikoaren partea, zeinari mezua doakion. Publizitatearen kasuan, esaterako, gurpil marka bati buruzko iragarki baten entzuleria, ibilgailua duten eta merkataritza mezu hori jasotzen duten pertsona
|
guztiek
osatzen dute.
|
|
|
Moles engana (1975) itzuliz, eduki analisia aplikatzen zaien mezu
|
guztiek
bi alde dituztela aipatu behar da. Mezu denotatiboa (esaten dena) eta mezu konnotatiboa (esaten den era) elkarrekin datoz iturrietarik heltzen zaizkigun informazio guztietan.
|
|
|
Arrakastak eragina izan zuen. Ingalaterra Berritik nabigatzen ari ziren itsasuntzi
|
guztiek
jasoa izan zen emanaldia.
|
|
|
Horren kariaz, FMko estazioak geldiro sortu ziren. Geldiro abiatu zen informazio librearen hedapena; gogora dezagun Radio Nacional de España-k zeukala informazioaren monopolioa, estazio
|
guztiek
bere albistegiak ematen baitzituzten. Beraz, monopolio informatiboa nagusi izan zen garai honetan Hego Euskal Herrian.
|
|
|
Hego Euskal Herrian hartzen diren telebista nazional eta estatal
|
guztiek
jarri zuten teletestu zerbitzua III. milurtekoaren atarian. Lehenbizikoa Espainiako telebista publikoak finkatu zuen.
|
|
|
Bukatu aurretik, eta berriz ere informazio iturrien afera hagitz garrantzitsua dela aipatuz, iturrien hautua egiteak orduz geroztiko lan guztia baldintzatuko baitu, ekar ditzagun hona irratiko estilo liburu batean ematen diguten aholkua, kazetarigai eta kazetari profesional
|
guztiek
aintzakotzat har dezaten (De Maeseneer, 1989, 27):
|
|
|
Estalaktita eszentrikoak, gainerakoen modura, sabaitik esekitako formazio kristalinoak dira, baina hauek, grabitatearen legeak hautsiz, norabide guztietan hazten dira eta gainera, meheak eta hauskorrak dira. Estalaktita eszentriko
|
guztiek
, ur garraioa ahalbidetzen duen barne kanala daukate. Era honetan, ur iturria agortu arte edo muturreko zuloa itxi arte haziz doaz oso poliki, eta zenbait metroko luzera izatera hel daitezke.
|
|
|
izatearena...; hirugarren irakaskuntzari zegokionez, besteak beste, azpimarratu behar da lehen aldiz. Universidad Central? izenekoa sortzeko erabakia hartu zela (hemen bigarren irakaskuntzako ikasketa
|
guztiek
ere beren lekua izango zuten), baita katedrak lortzeko oposizio sistema ezartzekoarena ere. Edozein eratan, nahiz eta 1823ko erreakzio absolutistak araudi hori benetan indarrean jartzea eta garatzea eragotzi, egituratutako hezkuntza sistema izateak berez izan zuen izugarrizko garrantzia, eta gero Moyano legeak bere egingo zituen oinarri nagusiak jarri zituela esan daiteke138.
|
|
|
Aipaturiko arrazoiengatik gizarteko klase sozialen arteko banaketari erantzuten zion ikasketen antolaketa garrantzitsua bada ere eta ikusi besterik ez dago legearen bidez irakaskuntza maila guztietan Estatuak ezarri nahi zuen erabateko uniformizazioa, gure aldetik herritar espainiar
|
guztiek
teorian behintzategin behar izango zuten bidaia kurrikularraren azterketa laburrari ekingo diogu260 Lehenik eta behin esan genuke, zergatik hitz egin daitekeen curriculum nazionalaz Moyano legean; hots, curriculumari izaera nazionala zerk ematen dion azaldu genuke.
|
|
|
Hasteko, lurraldetasunarekin lotuta dagoen begien bistako arrazoi nabarmena azpimarratu behar da: naziotzat hartzen zen lurralde osoan, bat izango zen herritar
|
guztiek
jasoko zuten irakaskuntza. Ondorioz, herritar horiek berdindu egingo ziren, beren arteko identifikazio elementu komuna sortuz.
|
|
|
delakoa261, irakurketa, idazketa, gaztelaniazko gramatikako printzipioak ortografiazko ariketekin batera, aritmetikako oinarriak neurri, pisu eta diruen lege sistemarekin, nekazaritza, industriagintza eta merkataritzako nozio laburrak (2 art.). Lehenengo mailako irakaskuntzako goi mailari dagokionez, oinarrizko gaiak zabaltzeaz gain, ikasgai hauek agertzen zaizkigu: ...ak(, especialmente de España?) eta, azkenik, Fisika eta Historia naturaleko nozio orokorrak (4 art.) 262 Oinarrizko eskema hau mantendu egin zen denboran zehar; 1868an oinarrizko irakaskuntzako bi mailen arteko bereizketa bukatu zen, ikasgai koadro hori zertxobait zabalduz; 1901ean eskolaurrea eta oinarrizko irakaskuntza eta goi mailakoa bereizi ziren, bakoitzean zabaltasuna zen ezberdina ikasgai
|
guztiek
beren lekua izan behar zutelarik263.
|
|
|
irakurketa, idazketa eta gramatika. Oinarrizko maila hau herritar
|
guztiek
nahitanahiez egin behar izango zutela kontuan izanik, gaztelaniaren posizioa guztiz nagusia zela esatea begien bistakoa da. Zer esanik ez, gaztelaniaren garrantzia, modernizazio prozesuaren barruan eta Estatu Nazio espainiarraren eraikitzearen testuinguruan irakurri behar da; Gellner en271 ereduari jarraituz, eta eredu hori Estatu espainiarrari egokituz, liberalek duten gizarte modernoa eraikitzeko nahiak gizarte hori alfabetatzea hizkuntza batean eta eskolaren bidez kultura homogeneoa bultzatzea eskatzen dituela esango genuke, horretarako transmisio hizkuntza bat eta bat soilik erabili behar delarik:
|
|
|
Bat zen herritar, espainiar?
|
guztiek
ikasi behar zuten historia eta bat ikasi behar zuten geografia. Curriculumhasta el grado de Licenciadoaren uniformizazioak bideratu ahal izan zuen helburu hori; gobernuak irakaskuntza maila ezberdinei zegozkien ikasgaien programa orokorrak argitaratu zituen eta irakasleek, beren azalpenetan, muga horietan jokatzeko agindua jaso zuten (84 art).
|
|
|
Begiak itxi zituen gero, Rocío García de Mainuetaren irudia burura ekartzeko, eta Euskal Herrian zain izango zuen neska puska harekin gogoratuta plazerraren gailurretara ailegatzeko. Bitartean, zast eta zast hasi zitzaion, malguki
|
guztiek
oihu egiten zuten ohe zahar hartan, eta begiak itxita ahalegina egin zuen, ukitzen ari zen azal hura Rocíorena zela imajinatzeko; eta titi haiek, atzera eta aurrera dantzan zebiltzanak, bere ametsetako neskarenak zirela, eta txiliotxo lizun haiek.
|
|
|
Eta etxeko oilarra, berriz, harroa, oilar
|
guztiek
behar luketen legez. Hala ere, horma guztiak baino altuago eta oilar guztiak baino harroago, mundu honetan jaun eta jabe eguzkia da.
|
|
|
Zergatik ezin zuen hildako normaltasunez maitatu? Oroitzapenetan finkaturik, alargun
|
guztiek
egiten duten bezala... Gauza onak gogoratu eta aurrera!
|
|
|
Almohadari nola heltzen zion, arnasa pausatua... Geroago, itzartu denean, bere keinu, irribarre eta hitz
|
guztiek
Jabi zekarkidaten gogora.
|
|
|
Abuztuko egun hartan presoek su eman zioten euren aterpe bakarra zen Santa Barbara kartzelari. Bertako 498 presoek,
|
guztiek
alegia, egin zuten alde. Kea eta kaosa aprobetxatuz korrika bizian irten ziren, askatasunaren besoetara heldu arte atsedenik hartuko ez zutela jakinik.
|