|
2000
|
|
|
Beste kontu bat litzateke ETAren jardun armatua luzatuko balitz, orduan bai, atzera pausoa saihestezina litzateke. Ez gaitezen engaina, mundu
|
guztiak
daki hori.
|
|
|
Seguruenik Bizkaian jakingo dute soilik emakume gizonzaleari arperi esaten zaiola. Zuberoan adimen gutxikoari ments esaten diotela ere ez du mundu
|
guztiak
jakingo. Baina badira oso zabalduak direnak ere:
|
|
|
|
Honen guztiaren
jakinaren gainean jarri nahi zituen irakurleak, zeren" desberdiñak gera zenbait gauzetan euskaldunok: siñestun eta siñesgabe, zuri, beltz eta gorriak, ezkertiar eta eskubitar, aurrerakoi eta atzerakoi, baserritar eta kaletar, jakitun eta ezjakin, zahar eta gazte, mugaz emengo eta mugaz andikako" baina" ba gera zerbaitetan bat.
|
|
|
Baina, batez ere,
|
guztiek
jakin bezate: euskarak Europako Batasunean ez diola inori argirik kentzen; alderantziz, euskara galduko balitz, bai ordea Europak bere jatorriak ilundu.
|
|
|
Ondoren, historian zehar gure Lingua Navarrorum zeritzanak izan duen zoritxarra noiztik eta nola izan duen eta jarraian Araban euskara, zigorpeturik, zerk eta nola eraman zuen atzeraka.
|
Guztion
jakinerako, lekukoak hor daude. Garai bateko pedagogia trebea benetan, alajaina, heziketaren ordez izuketa.
|
|
|
Batzuetan, astean zenbait zutabe argitaratu behar dituztenez, hamaika elkarrizketatan oinarrituak izan behar diren iruzkinak idazteko denborarik ez dute. Horregatik dute erraz, ustez
|
guztia
dakien goi agintari baten bidez informatzea. Baina primizia mota horrek zutabegilearen harrokeria harrotzen du; horrela, kategoria baxuagoko berriemaileei muzin egiten diete, nahiz eta horiek zinez interesgarriak diren datuak ematen dituzten pertsonak izan.
|
|
|
Honek ezin du horrela jarraitu. Jabirekin asteburu hau pasatu eta gero, iruditzen zait mundu
|
guztiak
jakin behar duela hemen zerbait gertatzen ari dela. Momentuz, argi esan diot Jabiri hau azken aldia izan dela.
|
|
|
Ai, jaun André, nola adierazi hitz batzuetan nigar hura?
|
Guztiok
dakigu ezen malkoen bidez egiten dela nigar, eta malkoen ur gazia dela nigarra, baina suzkoa ere ote zen ur hura. Zeren neguak bizi baininduen eta neguko izotzak urtzen hasi baitzitzaizkidan...
|
|
|
—eta, irri batek zure bisaia argitzen zuela, erantsi zenuen— Ordea, zertarako aingeru bihurtu, baldin haiek ere mafrundia harrapa badezakete...? —eta, aipatu ez zenuen arren,
|
guztiok
genekien ezen Salamancako Magdalenako elizako haize orratzean zegoèn aingeru jigantaz ari zinela, zeinaz erraiten baitzen mafrundia harrapatu zuen lehen aingerua zela, mila haizeren eragina jasan ondoren.
|
|
|
Ai, gure aitak jakin izan balu eta gizon
|
guztiok
bageneki...!
|
|
|
Eta gogorat datozkit Indietan ezagutu nituen indiar haiek: ez zekiten skribatzen, ez irakurtzen, baina arraitasun eta bizipoz hura zuten, hain handia, hain betea eta hain barnekoa, non baitzirudien ezen, deus ere ez zekitelarik,
|
guztia
zekitela, zeren eta ditxaren eta felizitatearen sekeretuaren berri baitzekiten; eta nik galdetzen dizut: nor ote jakintsuagoak, indiar ustez inorant haiek, skribatzen eta irakurtzen ere ez zekitenak eta bizitzeko deus guti behar zutenak, edo harat joan ziren konkistatzaileak, skribatzen eta irakurtzen jakin zezaketenak, baina deusekin asetzen ez zirenak?
|
|
|
Manatzen diet neure ondokoei eta ondoko ondokoei gorde dezatela ene anaia jaun Esteban Etxegoienen karta hau jenderazinoz jenderazino,
|
guztiek
jakin ditzaten hark harturikako azken erabakiaren zinezko arrazoinak, eta ez haren etsaiek han eta hemen asmatuak.
|
|
|
Eta, ohitura edo arau haietan zimendaturik, berak bere jokoa jokatzen zuen, eta entseiatzen zen, halatan, bere lekuan egoiterat: ...ere harremanak, edo berak ezarri urruntasun batetik, baina ulerturik ezen urruntasun gero eta urrunago hartan berak ez zuela nehoiz ere desagertzeraino eta aienatzeraino egiten, bere jokamolde harekin mezu eta mandatu bikoitz bat zabaldu nahiko balu bezala, zeren eta urruntasun hark, alde batetik, arras bereizten baitzuen ama bertzeenganik, kasik jainkosa helezin eta eskuraezin bat bilakatzeraino,
|
guztiak
zekizkiena eta guztiak zekuskiena, eta zeren, bertzetik, nola berezia denak baizik pizten ez duen bertzeen arreta eta, halatan berretzen eta areagotzen baitzuen bere presentzia. Eta hala bizi izan zen gure ama bertzeon baitan, bere ausentzia iduriko hartan, zeina baitzen, aldi berean, etengabeko presentzia, eta hala ezartzen zituen bertzeen aitzinean bere autoritatea eta bere eragina urruntasun hartarik.
|
|
|
Eta Mattinek
|
hura guztia
zekien eta ez zuen ezkutatzen; aitzitik, haiek guztiak erakusterat permatzen zen, batzuetan artez —aitaren eredurat—, bertzeetan zeharka, giro bakoitzean modu diferent batean.
|
|
|
Makineria pisuaren laguntza behar duten zientziaren edo pentsamenduaren eremu handi zabalak bezain maite zituen letra tiki zirtzilen goldeaz lantzen diren alor apalak, eta haietara biziotsuaren gutiziaz makurtzen. Ttipik guztiez
|
guztia
jakin nahi zuen, eta grina horri zion eskaintzen ikasketek, lagunarteak eta irakurraldi ugariek libre uzten zioten denbora. Batzuek seiluak, txanponak, fosilak edo tximeletak biltzen dituzte; hark, berriz, bere ingurukoen bizien zertzeladak metatzen zituen, taldeko gainerako lagunok nesken ondotik agertzen genuen irrika berean, baita arrakasta handiagoaz ere.
|
|
|
—Orain, Urtxipiak esku artean zeramazkien kasu
|
guztiak
jakin behar ditiagu, bai oraingoak bai berrikitakoak. Gure espezialistek haren ordenagailua miatuko ditek.
|
|
|
Eta autopsia egin behar ziotela, hori ere neronek oroitarazi behar? Gertakari sailetik pasatu diren
|
guztiek
zakitek horrela agertzen diren hilei, aurkitu eta 24 ordura egiten dietela autopsia...
|
|
|
Etxe multzo hantuste honi" hiri" erraten diozue harro harro, baina nik bezain ongi dakik herri puta bat baizik ez dela. Alegia, hemen kristo
|
guztiak
dakiela auzoaren berri. Hartara, inori ez zaiok axola hire andrearen andragixona izatea; horixe espero daitekek kasik, eta ez duk, hargatik, bezerorik gabe geldituko.
|
|
|
Aspertu dela mundu honetaz eta pilula bat emateko, behin betikoz lokarrarazten dutenetarik. Eta nik,, ez ematen, eta orduan hura zakartzen eta garrasika hasten, eta barride
|
guztiek
jakin behar Rosarioren zorioneko pilularen berri. Egunen batean benetan lortuko du, batek daki nondik, eta denek ni eginen naute emaile.
|
|
|
inor ez zen bere lekutik mugi  tzen, inork ez zuen ezer galdetzen itsuak bakarrik, inork ez zuen angustiaz edo itobeharraz edo negarrik egiten. Jabetu nintzen orduan ezinezkoa dela hain pasibo izatea zorigaitza edota heriotza hain hurbil dagoenean, sortasun hain ageriko hura ezin zitekeela iruzur bat baino izan; hau da, bidaiari
|
haiek guztiek
bazekitela liberatuak izango zirela, edo, bestela, txarrenera jota, kondenaren ondorioak ez zituztela jasango; hortik ekartzea zegoen bidaiari haiek guztiak edo inpartzialak edo arerioak zirela; inpartzialak, jukutria edo, hobeto, trajedia hura antzezteko kontratatuak edo agian behartuak edota bahituak izan ziren neurrian; arerioa, ni, zuzenki nahiz zeharbidez, akabatzeko agindua izan zezaketen n... Susmo txar hark indar hartu zuen nire baitan, eta, benetako  tzat jotzeaz gainera, iruditu zitzaidan nirekin zihoazen bidaiariak inpartzialtzat hartzea biguna eta arriskutsua ere bazela.
|
|
|
Jakina amak
|
guztia
jakingo duela!
|
|
|
Horregatik, Edurnek goxoki batzuk eskaini zizkidanean, ezetz erantzun nion. Eta nire ezezkoa gehiago indartzeko," jakina amak
|
guztia
jakingo duela" esan nion berriz.
|
|
|
Migelen aiherkundeak ez ziren txantxetakoak. Ba, hala ere, amak
|
hura guztia
jakin behar zuen. Tunel bat nuen esan behar hura; amairik, argirik gabeko tunel luze bat.
|
|
|
Guztiarekin, haurra bere esneaz elikatu nahi eta, bien bitartean, herriko errekadista (herritarrek hiriburuan zer behar, horixe egiten zuena) arduratu zen biberoiak ospitalera eramateaz. Hori zen jende
|
guztiak
zekiena, baina jendeak ez zekien emakumearen senarra ez, baina errekadista bera zela haurraren aita, Karmelorena hain zuzen ere... Errekadista, bestalde, ezkondua zegoen eta bi seme zituen:
|
|
|
|
Guztiok
dakigu gaurko kultura hizkuntza nagusiak, hots, txinera, ingelesa, espainiera, alemana, frantsesa, errusiera, arabiera, hindi edo japoniera, Erdi Aroan, batez ere, abeltzainen, nekazarien eta eskulangileen berbetak izan zirela, eta mendeetan zehar, monasterioetan, gorteetan, kantzelaritzetan eta eskola unibertsitateetan izandako lantze literario, administratibo eta zientifikoari esker heldu direl... Kasu hauetan guztiotan baina, mende asko iragan dira hizkuntza horiek beren literatur batasuna eta estandarizazioa eskuratu eta orain zientzi arloan daukaten terminologia zehatza lortu arte.
|
|
|
Hezkuntza eta Kultura Departamentuaren eta Iruñeako Udaletxearen artean akordio bat sinatu da, Nafarroako Liburutegi Nagusia San Frantziskoko egungo Eskoletan kokatzeko.
|
Hau guztia
jakinik egin behar dio aurre irakurleak artikulu honi.
|
|
|
Azken hau 1926an Jenatik Vienara aldatu zen, hemen irakasle izendatu baitzuten. Esan dugunez, Zirkulua ez zen itxia eta ez zegoen une bakoitzean partaideak zeintzuk ziren
|
guztiz
jakiterik, Edgar Zilselekin gertatu lez, inork ez baitzekien serioski parte hartzen zuenentz. Beste askok, intelektual talde desberdinetan sartuta egon arren, batez ere Reichenbachen Zirkuluan Berlinen, lotura sakonak zituzten, pertsonalak eta teorikoak, Vienakoekin.
|
|
|
Aipatu d (it) udan beste esperientziaz (esperientziez) —erabateko ziurtasunaren esperientziaz— gauza bera esan daiteke. Ohizko bizitzan
|
guztiok
dakigu zer esan nahi duen salbu egoteak. Nire bulegoan salbu nago, autobusak ni harrapatu ezinean.
|
|
|
Beraz, gure artean jende ezjakinak gaixotasuna burutik bularrera mugitzen dela esaten duen printzipio beraren arabera, besteak beste. Jakina, irudi bakun hauetan pertsonifikazioak eginkizun handia du,
|
guztiek
baitakite gizakientzat gizakiak (hots, espirituak) arriskutsu izan daitezkeela.
|
|
|
Utz iezadazue munduaren existentziaren aurrean hunkipenaren esperientzia berriro bururatzen, eta utz iezadazue hura deskribatzen modu desberdin samar batean.
|
Guztiok
dakigu ohiko bizitzan miraria zeri deituko geniokeen. Jakina, funtsean, inoiz ikusi ez dugun gertakari bat da.
|
|
2001
|
|
|
Zaldareek (pentsuek) zenbat proteina, fibra eta koipe duten adierazten zaigu, baina sekula ez zein osagairen bitartez. Baserritar
|
guztiek
jakin izan balute bere abereendako pentsuetan proteina goratzeko haragi irina erabiltzen zela, askok, osagai hori legezkoa izan arren, ez zuten erabiliko. Ziur!
|
|
|
" Nork ez du Mujika' tar Plazido jesuslagunaren entzuterik?" galdetzen zion bere buruari Gaztañagak, irakurle
|
guztiak
jakinaren gainean egongo zirela onartuz bezala. Baina ez zuen hura hain ziurtzat emango, jarraian jakin beharreko guztiak eskaintzeari ekiten zion-eta:
|
|
|
«Commedia dell' Arte» edo fartsatik oso gertu dauden antzezpenek hein batean aldrebeskeriaren bidez ikusleari irribarrea lapurtzen diote: " Txantxatik edo ironiatik oso gertu dagoen barrea dela uste dut, azken finean mundu
|
guztiak
daki Amerika ez zuela txakur batek deskubritu. Baina jolaserako gonbite bat da:
|
|
|
Alienek hiru begi? Mundu
|
guztiak
daki bost dituztela.
|
|
|
Are bakartiago ikusten zuen bere burua goiko auzokoekin, Maria eta Lucasekin (Mariarekin batez ere), haserretu zenetik, zortzi urte lehenago.
|
Guztia
zekien, hala ere, goiko pisuko auzokoez: ospitalean egon zirenekoa, Maria eskaileretatik jausi zenekoa, gazte koipezto hori etxean hartu zutenekoa.
|
|
|
‘Managua
|
guztiak
daki, baina badakizu zer pasatzen den, estatu kolpea gertatzen denean presidentea da enteratzen azkena... ’
|
|
|
Klasea amaitu orduko, klase
|
guztiak
zekien albistea, frontoi bazterrean borroka genuela, eta broma bat zela azaltzeko berandu zela ematen zuen.
|
|
|
|
Guztiok
dakigu zerk eraman duen hondamendira zorioneko sineste hura. Senide gazteago bat jaio zitzaion filosofiari eta etsai bat, senidea zuen aldetik.
|
|
|
Hauxe baita gertatzen zaidana. Aurren aurrenik âedo lehenengo eta behin, oraintsu honetan maiz aski bizkaitarren ahotik entzuten dugunezâ, Â hizkuntzalaria edo naiz ni,
|
guztiok
dakitenez, eta literaturaren saihetsetik gehienez ere ibili den hizkuntzalaria. Ez dakit, bada, zer esku eta indar ematen didan axaleko igurtzi horrek literaturaz, nahiz euskal literaturaz izan, mintzatzeko.
|
|
|
Badakit hau ez dela oso esaera egokia, behar den bezala ez hartzeko arriskua duelako.
|
Guztiok
dakigu hizkuntzek ez dutela gorputzik; beraz, gorputzik ez dutenez gero, ezta neurririk ere.
|
|
|
Nire ustez lehen esan dudanak baino ondore larriagoak ditu beste gauza batek; lehen esan dut, eta ez dut gauza berririk esan, mundu
|
guztiak
baitaki, euskara erabili den eskualdea, guk dakigun garaian, esan dezagun azkeneko bi mila urte honetan, aski meharra eta laburra izan dela. Esan dugu gainera eskualde horretan bizi zen eta hizkuntza hori erabili zuen jende multzoa ere ez zela ugariegia.
|
|
|
|
Guztiok
dakigunez, gauzak franko aldatu dira oraingo argitarabide berriak direla medio, baina lehen, batez ere Urkixo arte âUrkixo izan baitzen  honetan bideak zabaldu zituena, eta jendearen eskuetan hainbeste eta hainbeste gauza jarri zituenaâ, bibliografia zen nagusi euskal literaturaren istiluetan. Urkixo bera honela hasi zen eta beti aurkituko duzue" Notas de bibliografÃa vasca" eta antzeko tituluekin.
|
|
|
Hori begien bistan dago.
|
Guztiok
dakigu ahozko gauzek ere irauten dutela, gizaldi batetik bestera igarotzen direla, zerbait aldatuaz gordetzen direla eta oraingo gizon letratu batek, papera eta liburuak baizik ezagutzen ez dituen batek, uste duen baino askozaz ere iraunkorrago direla; baina, halaz guztiz ere, hori galtzen doa, aldatzen eta galtzen. Beharbada norbaitek esango dit ea nola gerta daitekeen zenbait herritako antzinako aho literaturaren zatiak ugari eta ugari gordeak izatea, esate baterako irlandarrak edo islandiarrak edo herri germaniarren ahozko literatura.
|
|
|
etsai dugu Estatua, besteak ditugu, beraz, lagun eta laguntzaile. Hori, salbuespen guztiak salbu, gezurra zela, ordea,
|
guztiok
dakigu, bai haurrek, bai gurasoek: geure buruak zuritzeko asmatu genuen gezurra.
|
|
|
1956/ 76 urteetako euskaltzale militanteari, euskaltzale suharrari, gaur euskaltzale funtzionario eta txepela nagusitu zaio askotan. (Era berean, jakina, isilpeko buruzagi edo gudari ausartari[
|
guztiok
dakigu buruzagi mailakoa dela Txillardegi aspaldiko urteetan], agiriko oportunista ustela eta frankismoaren ondoko sasi abertzalea nagusitu zaizkio)".
|
|
|
Borroka bideak aspaldidanikakoak ditugula esan dut, eta esaldi horrek muga zorrotzagoak eskatzen ditu. Hasiera hartan, eta gure hasierak berandukoak izan ohi dira
|
guztiok
dakigunez, ez genuen gehiegizko zalan  tzarik izan, dirudienez, hitzak hautatzeko orduan. XVI. mendetik aurrera, hartu zen hemen ere halako maila bat, hitzetan nahiz joskeran, luzaroan irauteko zena.
|
|
|
|
Guztiok
dakigu zenbateraino zabaldu zizkien ate leihoak kanpotikakoei, eta nola zuritu zuen, etorkiaren norabidea irauliz, egin zien  harrera eskuzabala. Ez dago berriz ere esan beharrik irudimen arinez asmatu zituen arrazoizko desarrazoiak ez zeuzkala berak ere zuzentzat frankotan:
|
|
|
Euskaraz," norbait bestek hil" edo" norbaitek bere burua hil" ero, erho esaten zen, oraindik ere Zuberoan eho esaten den antzera. Hori galdu den lekuetan, berriz,
|
guztiok
dakigunez, hil usatzen dugu: hil da nahiz hil du.
|
|
|
Lauda, Sion, Salvatorem zehazkiro emateko neurri berean. Hori, ordea, eta Stabat mater eta beste asko, Urte guziko meza bezperetan ikus daitezke, latinez baino laburrago esanak,
|
guztiok
dakigunez. Ez dut uste San Tomasek berak haserrebide handirik izango zukeenik, ahapaldirik gehienetan behintzat:
|
|
|
Ez nintzateke, haatik, egiaren aldeko zuzen agertuko
|
guztiok
dakigun zerbait isilduko baldin banu. Diodan, bada, labur beharrez, zerbait berri agertu dela gure artean gerra ondoko urte hauetan:
|
|
|
3 Ez du inork, ene ustez," nahasmendu hori (saltsa hemen, huelga han) aitzakiatzat hartu", Iraola jaunak idazten duenez. Aitzitik, nahasmendu hori, eta aitzakia nahasmenduarekin batean, zuzen okertzaileek berek sortu dute,
|
guztiok
dakigun bidez, gero oker zuzentzaile ager daitezen. Bestela esan, ordenazaleek sortu dute, eta ia esku hutsik sortu gainera, desordenua Txilen.
|
|
|
Zenbaitek esan dezake eta zenbaitek esango du euskal idazle kaxkarra izan genuela andoaindarra, euskara ia isil gordean baizik erabili ez zuena, Â testu zaharrei Telletxeak gehitu dizkienak aintzakotzat hartzen baditugu ere. Erdaraz idatzi zuen gehienbat,
|
guztiok
dakigunez, eta ausarki bezain ederki, gaztelaniaz batez ere2 Alde horretarik idazle bezala zor zitzaion zorra, egia esan, ez zaio oraindik aitortu, baina hori beharbada  askok Barojari ukatu dionaren pareko arrazoiengatik gertatu da: erdara itsus  ki, tankera gaiztoan erabili omen zutelako.
|
|
|
Obra mardul baino mardulago hau ez da,
|
guztiok
dakigunez, sail honetan Altunak eskaini digun lehenbizikoa; ez da ere izango, Jauna lagun, azkena. Etsi etsia dago euskal filologia, beste edozein bezala, testuen gainean bakarrik landatu eta eraiki daitekeela, eta horrelako zerbait da mundu zabalean barrena nonahi hedatua dabilen ustea.
|
|
|
|
Guztiok
dakigu Euskal Herria, euskaldunen hizkuntzan landatua eta sustraitua, suharki maite zuela, orduan zabaltzen ari zen inprenta mires  ten zuen adina, eta honen bitartez jaso nahi eta uste zuela hura. Euskaldunok gaurko gisatsuan ohoretan eduki arren edonon, ez baitzeukaten arrotzek horrenbesteko estimutan gure hizkuntza gu, zabarkeria zela medio, plazara ateratzen ausartzen ez ginelako.
|
|
|
Mundu
|
guztiak
daki, Kintanak ez ezen (ala Kintanak ere bai?), Mendiburuk ez zuela gipuzkeraz idatzi: ez zuen hori uste behintzat gipuzkerara itzuli zuen Arruek.
|
|
|
|
Guztiok
dakigu zein asmo ederrek eragiten dien euskara landu beharrez ari direnei. Horixe behar genuke bakarrik, inor gure hizkuntza irain  du eta itsustu nahian dabilela jakitea!
|
|
|
" Ekiozu ba, leenbaileen... ta asi Euzkeragintzan". Euskarak, egia esan, badu beharrik; zertxobait leun  tzeko, hornitzeko eta egokitzeko premia ederrean dagoela
|
guztiok
dakigu. Baina egin beharrik ez, aspaldidanik egin egina baitago.
|
|
|
Nobela antzekoa izan zen,
|
guztiok
dakigunez, Txillardegiren lehen liburua: Leturiaren egunkari ezkutua.
|
|
|
Benetan ari bada, on degiola atsegin horrek. Eritasun ezagun horren izena
|
guztiok
dakigu.
|
|
|
balitz bezala hartu zuela. Oker zebilen, beraz,
|
guztiok
dakigunez.
|
|
|
Egia da, noski,
|
guztiok
dakigunez, behar" premia" dela euskaldunik gehienentzat, guztientzat ez bada. Zenbaitentzat gainera," lana".
|
|
|
"
|
Guztiok
dakigu zerk bildu gaituen Donostian, Eduardo Txillidaren jaioterrian eta are bere lantegian bertan, eta ez da gure artean egunoro ospatzen den bezalako gertakaria. Erabakitzaileen buru den Alfred Hentzen irakasleak arestian aditzera eman duenez, Txillidak jaso du aurten laugarren aldiz eskainia izan den Rembrandt Saria.
|
|
|
Lehen, hain aspaldi ez delarik, elizgizonak genituen, mundu
|
guztiak
dakienez, latinez mintzatzeko gai zirenak, latinez zekitelako, noski. Orain, elizgizonen latina mututu dagoen momentu honetan, laikoek hasi latinez mintzatzen, lege zaharreko usadioei lotuak eta atxikiak garen laikoek behinik behin.
|
|
|
Hori normala izaten da, adibidez, Estatu Batuetara, Erresuma Batura, Frantzia, Espainia edo Alemaniara joaten direnekin; baina estatu propiorik ez duten nazioetara doazen etorkinek, eta areago metropolitik helduak direnean, maiz bizileku berrietan beren jatorrizko hizkuntzak eta ohiturak mantentzen dituzte, eta sarritan estatuak berak erabiltzen dituzte bertako jendeen homogeneotasun nazionala desegiteko (Frantziak Aljerian eta Kaledonia Berrian, Errusiak estatu baltikoetan, Txinak Tibeten...). Toki horietako hizkuntzak eta kulturak babesik gabe egon direnean, gainera, anitzetan etorkinen kolono funtzioa sendoagoa izaten da,
|
guztiok
dakizkigun ondorioekin.
|
|
|
1.Urte askotako lanari esker, jarreraz bederen, euskal gizartea euskararen aldeko dinamikan kokatu da.
|
Guztiok
dakigu euskararen ezagutza eta erabilera ez direla handitu nahiko genukeen neurrian, berreuskalduntze prozesua motelegi doala, baina, era berean, kontziente gara gehiengoa ren jarrera ez dela euskararen kontrakoa izan: gurasoek beren seme alabak eredu euskaldunetan matrikulatzen dituzte; gizarte eragile ugari dira beren burua euskalduntzen hasteko oinarriak jartzeari ekin diotenak...
|
|
|
Bere hutsegite zientifikoak hartuz, 1998an In tellec tual Imp os tu reslibu rua argitar atu zuen Sokalek. Ezbairik gabe, liburuaren azpian EEBBen eta Europaren arteko erronka zegoen, zientzia aitzakia gisa hartuz (azken buruan
|
guztiok
dakigu Aristotelesen eta Descartesen fisika okerra dela, baita Kanten zientziaren filosofia edo Platonen kosmologia ere, baina beren zientzia zuzena izan ez arren, pentsalari handiak izan dira).
|
|
|
Xoxokeria batengatik, supermerkatuan erosi usain on botila bat demagun, Joanes haserretzen zitzaidanan eta" heziko haut" orroaz oihukatzen ere, auzoek entzuteko maneran. Nahi zinan
|
guztiek
jakin zezaten gizon errespetatua zela ohetik eta etxeko sukaldetik haste. Joanesen amarentzat trapu zakar bat nindunan, ez denat erraten!
|
|
|
Onenean ere, une iheskor batean heroikotzat edo traiziotzat jotzen dugun ekintza bat dago. Benetan, ez dago epai moral erabatekorik ezartzerik, eta hori saltsan, jardunean gauden
|
guztiok
dakiguna da. Alabaina, bada, edo izan daiteke, bederen, sentimendu moral bihotz eragingarri horren manipulazioa, aldebikotasun arketipiko horri probetxua ateratzeko.
|
|
2002
|
|
|
Edozein modutan, Aralar bere inguruan ari da biltzen EHren inguruan ilusioz aritu eta Batasuna prozesuan galdutako ilusio hori gurean berreskuratzen ari den jende asko.
|
Guztiok
dakigu Aralarrek duen garrantzi sozialaz, eta horregatik sortzen da halako tentsioa; beste gauza bat da hori gero nola gauzatzen den Aralarren inguruan.
|
|
|
Hiru ikastaroren azalpen zabalxeagoa eman berri dugu eta hasieran beste zenbait ikastaro aipatu dugu. 26 ikastaroen nondi norako
|
guztiak
jakin nahi izanez gero www.ueu.org helbidera jo besterik ez duzue
|
|
|
" Pertsiako Golkoko eskualdea kontrolatzeko kanpotik egiten den edozein saio, Estatu Batuen interes hil ala bizikoen aurkako erasotzat hartuko da, eta eraso hori behar diren bitarteko guztiekin erantzungo da, indar militarra ere barne".
|
Guztiok
dakigu gero zer etorri zen, eta denok susmatzen dugu zer etor daitekeen.
|
|
|
Harreraren alderdiari heldu nahiko genioke jarraian, gure literatur sistemaren barruan ahulenetakoa datekeen alderdiari. Azken urteotan euskal liburugintzak izan duen igoera eta tiradak ugaldu izanak euskaraz inoiz baino gehiago irakurtzen dela iradoki nahi badigu ere,
|
guztiok
dakigu euskal irakurleen soslai soziologikoa ezezaguna zaigula oraindik. Ikerketa soziologiko zabal eta gaurkotu baten faltan, euskal irakurleen inguruan egin diren azterketek egoeraren diagnosi partziala egiten lagun diezagukete, eta hementxe sartuko genituzke, esaterako, nire doktorego tesian egin nituen azterketa soziologikoak, 2.700 euskal hiztun gazte elebidun aztertzen zituztenak (ik.
|
|
|
Nornai da orain zine zale amorratua. Jakin eta ezjakin, ume ta gazte, ta zaarrak ere,
|
guztiak
dakite zinetxeak nun dauden.
|
|
|
|
Guztiok
dakigu, zemendian zelako beeraldia izan eban ingelesen diruak, eta espaiñarrak, be bai, beste askoren artean.
|
|
|
Beraz, esandako
|
guztiagatik
dakigu kurrikuluaren berrikuntza gerta dadin ezdela nahikoa hizkuntza zientzien berrikuntza egina izatea, hau beharrezkoa badaere?. Gainera, zientzietatik mailegutan hartutako jakintzak eraldatu, berrantolatueta egokitu egin ditugu egoera berrira, hots, eskolaren markoan irakats/ ikas daitezen (Chevalard, 1985).
|
|
|
Oposizio hark politikoa izaera bakarrekoa izatea zekarren, eginbeharrak tinkoak ziren eta kontradikzioek guztia betetzen zuten.
|
Guztiek
zekiten zer egin eta zer ez, eta modu honetan. Ekialde Mendebalde gatazkaren mekanikak politika zentzu hertsian desmontatu zuen?. Mendebaldeko pentsamenduan garatutako, politikaren amaieraren?
|
|
|
Joseba Sarrionaindia idazlek esana du biribil: «albistegietako errealitatea, mundu
|
guztiak
dakienez, errealitatea bera baino errealistagoa da».
|
|
|
Gure ustez, liburu hau beste batzuk baino iragazgaiztuago dagoen kontsumitzailearengana iritsiko da ingurumen mezuen aurrean. Eta
|
guztiok
dakigu inguruneak mezua egiten duela”, dio Bilbok. Bihar Madrilen aurkeztuko den Calendario 3/ 2002 liburuaren irudiek agenda edo egutegi formatua dute.
|
|
|
Arau hori aplikazio komunekoa da eta ezin hobeto onartzen da aurkezten diren auzietan. Horren bidez, kalte ordain bat edo aurkeztutako fakturaren zati bat kobratzen da, kobratutako primaren eta enpresak inguruabar
|
guztiak
jakin izan balitu kobratu behar zuenaren arteko proportzioan. Adibidez, gasolindegi baten parean dagoen etxe batean 10 euroko prima kobratzen da.
|
|
|
Modu batera edo bestera egiten dena, transferitua edo ez, gutxienekoa da; garrantzitsuena funtzionatzea da. Premiazko uneetan ospitale
|
guztiek
badakigu nora deitu eta nori eskatu behar zaion», adierazi du Meddar doktoreak. Gizarte lana Gaur egungo bilketa kanpainak ez dira nahikoak.
|
|
|
Konforme nago, hori bai; baina ez konforme horrela maitatzea tokatu zaidalako, baizik eta nire buruan bueltaka egon den egoerari azkenik irtenbidea eman diodalako. Izan ere, nire lagun
|
guztiek
badakite eta errespetatzen naute, eta, bestalde, mutil bat ezagutu dut, eta harekin nago; eta ez dut uste egoera transmititzen dizkidan zirrara eta emozioak beste gizakiek bizi dituztenetatik bereiztu daitezkeenik. Hainbeste amestutako laugarren etapan nago jadanik (geroago argituko dudan bezala), konturatu gabe, amodioarekin batera dastatzen ari naizen eta hitzetan adierazi ezin daitezkeen sentsazioek beldurtzen, baina, era berean, hunkitzen eta liluratzen nautela.
|
|
|
Izan ere aitak osaba bat zuen, Doroteo izenekoa –osaba Doro, etxekoentzat–, Eibarra joan zena, Víctor Sarasqueta S.A. arma fabrikan lan egitera. Nik ez nuen ezagutu, baina badirudi aitaren osaba horrek
|
guztia
zekiela armei buruz –tanke, fusil zein kanoiez– eta, elkartzen ziren bakoitzean, ez zutela beste konturik aipagai, armak gora eta armak behera. Eta biak pozik:
|
|
|
Horrek ez zuen inor harrituko. Tabiratar
|
guztiek
zekiten ordu hartan Abenidatik baxoerdiak edanez ibiltzeak zer traba zuen. Josu R ri airea bere inguruan lodituz zihoala iruditu zitzaion.
|
|
|
Isil hadi, astazakil hori, mundu
|
guztiak
zekik-eta hemen hi haizela mozkorrik handienak harrapatzen dituena defendatu zen Txantoi nagusia, burla eginez.
|
|
|
Hori mundu
|
guztiak
daki, aita. Zer edo zer berria esan al du albistegiak?
|
|
|
Zuzeneko kontzertuak ikusteko eta diskoak erosteko nire azken aukerak profitatu behar nituen. Izan ere, hurrengo egunetan Kaliforniako kostaldea utzi eta barnealdera abiatzeko asmoa genuen, eta mundu
|
guztiak
daki basamortuan ez dagoela rock, n, rollik.
|
|
2003
|
|
|
«SPrako tranbia» idatzi nuenetik, ordea, ideia asko izan dut bai, baina beti nobela idazteko. Ideia heltzen denean mundu
|
guztiak
daki zer egin dezakeen ideia horrekin: nobela bat, poema bat, ipuin bat, teatro lan bat.
|
|
|
" Hala, Korrika 13ren hasiera Maulen izatea eta amaiera Iruñean, ez da kasualitate hutsa.
|
Guztiok
dakigu Iparraldean euskara ez dela ofiziala. Nafarroan, berriz, zati batean baino ez dauka ofizialtasuna, eta hor daude aspaldian jasotzen ari diren erasoak" adierazi dute.
|
|
|
Benetan kezkagarria dena, irudi guzti horien aurrikusgarritasuna da.
|
Guztiok
baikenekien «espektakulo» hura gertatuko zela, eta norbaiten diseinu politikoaren pasartea izango zirela gainera. Garrasika ibili ziren astakirten guzti horiek, hotz hotzean zebilen arduradun politikoaren txotxongilo hutsak izan ziren.
|
|
|
Gerra
|
guztien ondoren
jakiten dira haietako zenbait pasadizoren gezurraz, eta Irakekoaz ere ugari ateratzen ari dira. Lynch emakumezko soldaduarena ezaguna egin zen oso.
|
|
|
" Bakearen aldeko eguna" da hau. Eta, nik esan beharrik ez dago,
|
guztiok
dakizue, ondo baino hobeto, bakerik eza zer dan, eta bakearen preminea ze gorria dan gure artean egunotan. Gure artean eta mundu osoan.
|
|
|
Iparraldeko euskera eta euskal idazleak.
|
Guztiok
dakigunez, Eskual Herrian 4 euskalki bereizten zituan L.L. Bonapartek: Lapurdikoa (L), Baxenafarroan (BN) bi (mendebaldekoa eta ekialdekoa) eta Zuberokoa (S).
|
|
|
Jonasen antzera, jentilen artera bialdu zaitu Aitaren borondateak,
|
guztiok
jakin daigun
|
|
|
Euskaltzaindiak eratutakoa da,
|
guztiok
dakigunez," Txomin Agirre Saria". Eta sari honegaz batera handik lasterrera Mikel Zaratek beste sari pozgarri bat be jaso eban:
|
|
|
|
Guztiak
jakin gura dabe ea benetako ule gorriduna zaran bestea lehengo lez geratu zen. Badakizu..., ea tortolea be ule gorriduna dozun, eta hori amaitu zuen, gorriturik.
|
|
|
Zertarako gehiago,
|
guztia
dakizu eta. Holakoa naz.
|
|
|
Marketin ikastaroak 1.800 eurokoak ziren, eta beste 1.800 euroak, berriz, dohaintza gisa eskatzen ziren, eta, ustez, Errioxako Fuenmayor herrian ematen ziren, non bezero berriak erakartzeko bilerak egiten baitziren. OKUko presidentearen arabera, biktima
|
guztiek
bazekiten ikastaroak ez zirela existitzen, baina “diru errazak erakarrita” negozioan sartu ziren, eta piramidearen goiko mailetan zeuden ezagunak eta familiakoak ikusi zituztelako, inbertsioa berreskuratu eta etekinak lortu zituztelako.
|
|
|
Halaber, bere ibilgailuetan atzematen diren akatsak Ministerioari jakinaraztera eta Gobernuak erregistro publiko bat sortzera behartzeko eskatzen die fabrikatzaileei, kontsumitzaileek akats horien berri izan dezaten, AEBko Trafiko Segurtasuneko Administrazio Nazionalak ezarritakoaren antzekoa. Ildo horretatik, beharrezkotzat jotzen du fabrikatzaileek gidariei akats horien berri emateko prozedurak arautzea, bai eta berrikuspenetarako deiak ere, ukitutako
|
guztiak
jakinaren gainean egon daitezen.
|
|
|
eulia lurrean pausatu zenean, Matiasek oin zola gainean jarri eta ez zuen euliak zirkinik ere egin. Eta mundu
|
guztiak
daki unibertsoko izakirik bizienak direla euliak, nekez harrapatzen dela euli bat; eta unibertsoko izakirik bizienak ez badira, bizienetakoak bai, unibertsoko izaki bizien sailkapenean bigarrenak edo hirugarrenak beharbada, bizitasuna eta erreflexuak neurtzeko kontzeptu zailak badira ere. Baina eskaileretako euli hura mugitu ere ez zen egin Matiasek mehatxatu zuenean; horregatik pentsatu zuen euli itsua izan behar zuela edo eulien arau tradizionalen kontra egin nahi zuen seriotasunik gabeko eulia izan behar zuela bestela, eulien globalizazioaren aurkakoa.
|
|
|
Hotza sentitu zuen nolanahi ere. Gorputzeko ile guztiak hoztu zitzaizkion oinak bainuontzian jarri zituenean; mundu
|
guztiak
baitaki gorputzean hozten diren lehenengo gauzak sudurra eta zilborreko ileak direla. Manpara itxi zuen eta aparteko esfortzurik egin gabe konturatu zen opakoa zela manpara edo, beste era batera esanda, ezin zela barrutik kanpora ezer ikusi, ezta kanpotik barrura ere.
|