|
2001
|
|
|
Horrela, biztanleriaren bi bederatziren horrek euskararen kalekoerabilera %13raino eramaten du. Hizkuntza egoera isotropiko batean, euskaldunek euskaraz egiteko aukera
|
guztietan
euskaraz egingo balute, zein erabilera maila espero zitekeen. Ondorengoa:
|
|
|
1. Azken urteotan, lehenbiziko aldiz Euskal Herriaren historia osoan, unibertsitatera heltzen ari den gazte belaunaldiak bere ikasketa guztiak —edo gehienak— euskaraz burutzeko aukera izan du. ...zagun ahantz, aurreko euskaldunen belaunaldiek, ikasketa guztiak erdaraz egitera beharturik, de facto erraztasun handiagoa izan dutela erdaraz ikasteko, eta eskatzen zuten euskal irakaskuntza eskaini balitzaie gorriak ikusiko zituzketela hura ulertzeko! —, orain, aldiz, euskararen eskaria zerbait normal, benetan sentitu eta egiazko premia objektiboetan oinarrituriko nahia dela, hots, ikasketa
|
guztiak
euskaraz egindako euskaldunak erraztasun handiagoa izaten duela euskaraz ikasten eta bizitzen segitzeko erdaraz baino, eta horrek zentzu eta indar logiko berria ematen diola irakaskuntza, administrazio eta bizitza publiko osoan elebitasuna eskatzeari, eta berori azken mailaraino eramateko erabakimenari ere bai.
|
|
2002
|
|
|
Hego Euskal Herriko Nekazaritza eskoletako ikasleek mobilizazio ugari egin zituzten joan den ostegunean, hilak 7, «Nekazaritza euskaraz, orain» lelopean. Hegoaldean dauden bost nekazaritza eskoletatik (Murgia, Derio, Arkauti, Fraisoro Zizurkil eta Txantrea) bakar batek, Fraisorok, eskaintzen ditu euskarazko eskolak, baina hala ere, ezin dira ikasketa
|
guztiak
euskaraz egin. Eskola hauetako ikasle gehienak euskaldunak dira ordea.
|
|
|
Ez nator gerrarako deirik egitera, ezta gutxiagorik ere. Esan guradudana hauxe da, alegia, alor horretan ere euskaraz egitea eta eragitea guztiz delabeharrezkoa, gero eta jende gehiago baitago, maila ertaineko unibertsitate ikasketak egitekotan dagoena nahiz eta bestelako lan batean jardun; eta geroago etajende gehiago baitago, arrazoi desberdinengatik bere etxean ikastea nahiago duena.Eta jende
|
horiei guztiei
euskaraz egiteko ahalbidea eman behar zaie. Ezin diogumerkatua erdarari libre utzi, are gehiago horretarako ahalmena daukagunean, Udako Euskal Unibertsitateak duen moduan.
|
|
|
Eta zergatik gertatu da hori? Nire ustez, euskal gobernu
|
guztiek
euskararen alde egin duten apustu garbiagatik. Eusko Jaurlaritzari esker du euskarak duen presentzia, euskal gobernu guztiek, batak bestearen ondoren, egin duten ahaleginagatik.
|
|
2003
|
|
|
Beste jokabide bat be hartu neban, liburu horri esker: neure gogo barruko erlijino berbeta
|
guztia
euskeraz egiten hasi nintzan, eta hau be mundu barri gozoa izan zan niretzat. Holan izan zan orduan, eta harrezkero holantxe izan da nire bizitza guztian.
|
|
|
Jose Ramon Etxebarriaren hitzetan, UEUk frogatu zuen unibertsitatearen prozesu
|
guztia
euskaraz egin zitekeela, eta horrek eragina izango zuen unibertsitate ofizialean. Baina, azken hori nekez izan zitekeen Euskal Unibertsitatea, zenbait osagarrik huts egiten baitzuten.
|
|
2004
|
|
|
12 promozioa dute Batxilergoan eta hor ikusten da ez dagoela arazorik. Ikasketa
|
guztiak
euskaraz egiten dira". Gaur egun 280 ikasle daude, 2 eta 18 urte bitartekoak, haur eta lehen hezkuntzan, DBHn eta batxilergoan.
|
|
|
Euskara dugu geure bereizgarritasunaren balioa aitortzen digun identitate zeinu nagusia beste guztien gainetik (lurraldea, politika, eskubide sistema, folklorea...). Munduko herri eta kultura
|
guztien artean
euskarak egiten gaitu bereizgarri. Eta batez ere hemendik aurrera, non globalizazioaren indar arrotz eta bateratzaileek hizkuntza eta kultura bakan batzuen neurrira errenditu nahi gaituzten.
|
|
|
Atzo Iñaki Gamero PPko legebiltzarkideak Leioako" Ikastetxean Euskaraz Jolasten" ekimenaren inguruan egindako salaketei erantzun die gaur Onda Cero irratian Josu Jon Imaz EAJko EBBko presidenteak. Popularren ordezkariak" ez du informazio osoa eman" jeltzaleen buruzagiaren hitzetan, aipatu egitasmoa ereduko zentro publiko bateak gauzatzen ari direlako," non gurasoek euren borondatez erabaki duten seme alabak jarduera
|
guztiak
euskaraz egin ditzatela, hezkuntzari zein jolas orduei dagokienez".
|
|
2006
|
|
|
Ezagutzen dudan euskaldun oso bakarra da Koska,
|
guztiekin
euskaraz egiten duena, bai batzuetan nirekin ere. Esan diot gure taldean Anselmok edo Gloriak euskaraz jakinagatik euren artean ere inoiz ez dutela egiten.
|
|
2007
|
|
|
Ez da pertsonaia ospetsu eta oso ezagun horietako bat, baina bere xumean egin zuen meriturik aski. Agian, polifazetikoa zela esanda definituko genuke ongien, baina, nik esan behar banu, esango nuke egin zuen
|
guztia
euskaragatik egin zuela. Oso gazterik hasi zen luma astintzen.
|
|
|
Araban ere hiriburua gertatu zen gaztelar erromantzearen indar-gune eta zabaltzaile, inguruko lautada
|
guztian
euskara egiten zen bitartean. XVI. mendean Gasteiz elebidun zen:
|
|
|
Garai haietako kazetek —Eskualduna astekariak eta Ziberoko egunaria urtekariak esaterako— ziotenez, Zuberoako ehunka laborari bildu ziren Atharratzeko eskola katolikoaren gerizan, nekazaritzako gaiak sakon jorratzen zituzten hitzaldiak entzuteko. Eta
|
hori guztia
euskaraz egiten zen! Gaur egun, kasu oso bakan batzuk salbu, oso zaila zaigu pentsatzea bilera bat —are gutxiago dozenaka edo ehunka lagun biltzen dituen batzar bat— euskaraz egin dadin... hamar euskaldunen artean erdaldun bakar bat egotea nahikoa delarik dena erdara hutsera lerrarazteko!
|
|
2008
|
|
|
Horrez gain, AEBetan oso arraroa egin zitzaigun ordu erdiko emanaldiak egin behar izatea: emateko genuen guztia hain denbora laburrean… Bestalde, oso bitxia da ia kantu
|
guztiak
euskaraz eginez halako harrera beroa izatea. Musikarekin asko transmititu daiteke…
|
|
|
Unibertsitateetan ikasketa
|
guztiak
euskaraz egiteko aukera ez dago bermatua. Ikasle aunitzek euskaraz eginen lituzke ikasketak, baina hautatu dituzten ikasketak direla-eta, ikastegiak ez badio horretarako aukerarik ematen, nekez eginen du hori.
|
|
|
Alegia, iritzi azientifiko batzuk izango ditugu: " bai, orain gehiago egiten da; begira, orain ume
|
guztiek
euskaraz egiten dute". Iritzi interesgarria zalantzarik gabe, batzuetan, baina gutxitan, errealitatearen ispilua dena.
|
|
2009
|
|
|
Askotan aditu dugu: euskaldunak oso leialak omen gara euskararekin, ahal dugun
|
guztietan
euskaraz egiten dugu. Kale neurketek hala diote, Txillardegiren irakurketaren arabera behintzat.
|
|
|
Menpeko hizkuntzei funtzio esklusiboak emanez. Hau da, gure kasuan euskaraz egin litekeen
|
guztia
euskaraz egingo genuke eta gainerako esparruak utzi funtzio globalagoetarako. Enpresak, gizarte erantzukizunaren ikuspegitik, neurri ekologikoak hartzen baditu zergatik ez hizkuntzarekin?
|
|
|
Nik euskaldun
|
guztiekin
euskaraz egiten dut, eta erdaldunekin gaztelaniaz, gai bainaiz bi hizkuntzetan aritzeko. Ez dut ulertzen zergatik mugatzen didaten aukeratzeko eskubidea.
|
|
|
Nire belaunaldiko hiztun peto batek hori esatea ez da harritzeko; kontrakoa gertatzen da salbuespen. Txundigarriagoa egiten zait bere bizitza akademiko
|
guztia
euskaraz egin duen bati hori bera entzutea.
|
|
2010
|
|
|
Esate baterako, aurten lehen aldiz ikasleek matrikula euskaraz egiteko aukera izan dute. Horrez gain, komunikazio
|
guztia
euskaraz egin daiteke ikasle eta irakasle euskaldunen artean. NUPeko langile euskaldunak identifikatuta daude, nolabait ibilbide euskalduna ziurtatu dugu eguneroko zereginetan.
|
|
|
Nire gurasoek erraten dutenez, eskolan hasi arte ez nekien euskara bertzerik(...) konturatzen naiz [erdara] kosta egiten zaidala, batez ere nire ideiak idatziz ematerako orduan. Ahal dudan
|
guztietan
euskaraz egiten dut, klasean, herrian, lagunekin... Amatxi eta atatxirekin hitz egitea gustatzen zait, nahi gabe bertze tonu bat ematen baitiot nire hitzei.
|
|
|
Zeuk kontatua da, zure haurtzaroko Seguran mundu
|
guztiak
euskaraz egiten zuela adierazte aldera, guardia zibilen seme alabek ere euskaraz ikasi zutela.
|
|
2011
|
|
|
Badirudi, neskek askoz gehiago entzuten dutela euskarazko musika. Bestalde 16 talde hauetatik 4 talde baino ez dira musika
|
guztia
euskaraz egiten dutenak eta beste bat da ia dena euskaraz egin duena.
|
|
|
16 talde hauetatik 4 talde baino ez dira musika
|
guztia
euskaraz egiten dutenak eta beste bat da ia dena euskaraz egin duena.
|
|
|
Bai. Ikaragarri estudiatu zuen, eta ahal zuen
|
guztia
euskaraz egiten zuen, baina inoiz ez zuen ondo ikasi. Irakasle partikular batekin aritzen zen.
|
|
|
79). Izan ere, 1980/ 81 ikasturtean Bilboko Irakasle Eskolan zenbait espezialitatetako lehenengo mailako irakasgaiak euskaraz ikas zitezkeen, eta 1982/ 83tik aurrera Irakasle Eskolako espezialitate guztiak eta karrerako irakasgai
|
guztiak
euskaraz egiteko aukera egon zen (Lopez Atxurra, 1995: 71).
|
|
|
Halaber, Zehatz aldizkarian topatutako garaiko lekuko anonimo horrek erakusten du EUTGko ikasleek presioa egiten zutela unibertsitatea euskalduntzeko. Adibidez, aipatzen da Historia karrerako 4 mailako ikasleek proposatu zutela azterketa
|
guztiak
euskaraz egitea.
|
|
|
Eremu euskalduneko bake epaitegietan tramite
|
guztiak
euskaraz egin daitezkeela nabarmendu du UEMAk
|
|
|
Beti egiten genituen horrelako aldarriak geure jatorduetan, baina bakoitzak bere berbetan. Egun hartan
|
guztiek
euskaraz egiteak harritu ninduen. Eta burua horretan neukala, Fernando, zortzi urteko mutiko zaparroa zutitu zen, ur txoleta eskuan zuela.
|
|
2012
|
|
|
Horrenbestez, aldundiaren jokabidea «interesatua» dela salatu du, eta plana euskaraz onartzeko eskatu dio. Bide batez, administrazio
|
guztiei
euskaraz egiteko eskatu die, eta horretarako beharrezko neurriak hartzeko eskatu du. Aramaioko Udalak martxoaren 7an aurkeztu zuen Arabako Foru Aldundian Hiri Antolamendurako Plan Orokorra, datozen hamar urteetan udalerriko hirigintza garapenaren ardatza.
|
|
2013
|
|
|
Jendartea aldatu egin da, eta euskal hiztunak ere aldatu egin dira. Gaur egun, absurdoa da esatea 15 urteko gazte bati euskara zapalduta dagoela, ikasketa
|
guztiak
euskaraz egin baditu. Esan nahi dut, behar dela kontzientzia bat indartzea euskararen alde, elebidunok hautatu egiten dugulako zer hizkuntza erabili.
|
|
|
Oholeguy argentinarra da jatorriz eta Euskal Herrira heldu denetik euskaraz hitz egiteko jendearen gaitasun ezak du harrituta. Debekuen eragina dela ondorioztatu du, baina ez omen du
|
guztia
euskaraz egiten duen inor entzun eta baserritar zaharrek ere esaldi bat euskaraz eta hurrengoa gaztelaniaz, hiru euskaraz eta laugarrengoa ele bitan egiten dutela iruditzen zaio.
|
|
|
Gainera, Zuberoakoa zuen aitona eta hark erronkarieraz hitz egiten zuen, beraz, are nekezagoa zitzaion euskara ulertzea. " Ozeanoaren alde honetara etorrita, ez dut
|
guztia
euskaraz egiten duen inor topatu. Oso arraroa egiten zait".
|
|
|
Auzolanean ez ezik euskara hutsean egiten den indusketa arkeologiko bakarra da. Erabat euskalduna den herri batean egiten dugu lan, eta garrantzitsua da gure jardun
|
guztia
euskaraz egitea; ez bakarrik lan orduetakoa, baita lan orduetatik kanpokoa ere. Amaiurko herritarrekin izugarrizko harremana egin dugu eta beraiek dira gazteluaren zaintzailerik onenak; legeak baino mila aldiz nahiago ditut horrelako babesleak.
|
|
|
Euskara ulertzen ez zutenak ulertzera eraman ditugu, batzuek hobeto, beste batzuek okerrago?. Egun, mundu
|
guztiak
euskaraz egiten du, batzuek oso xamur hitz egiten ez badute ere, eta horrek ahalbidetu du idatzizko guztia euskaraz izatea. Beste helburuetako bat langileen harremanak euskalduntzea zen.
|
|
|
Mekanizatuan egiteko hitzordua eskatu behar da lehendabizi telefono zenbakira deituta, edota internet bidez www.gipuzkoa.net webgunean. Kasu
|
guztietan
euskaraz egin nahi dela adierazteko modua dago. Modu oso errazean, beraz, herritar orok errenta aitorpena nork bere hizkuntzan egiteko aukera izango du.
|
|
|
zapalduta dagoela, ikasketa
|
guztiak
euskaraz egin baditu. Esan nahi dut
|
|
2014
|
|
|
Galdera erantzunei dagokienez, euskara arloan %38k egiten du euskaraz; eta ikasleen artean, %4, 54 da, orokorrean, harreman komunikatibo
|
guztia
euskaraz egiten duena. Ikasle gehienek irakasleei euskaraz egiten diete, baina beraien artean euskara ez den beste hizkuntza batean aritzen dira.
|
|
|
Bestalde, zenbait ikaslek ikastetxetik kanpora oso gutxi erabiltzen dute euskara, baina batzuek herrian egiten dutela aitortzen dute. Kopurua ez da esanguratsua eta, gainera, kasu
|
guztietan
euskaraz egitearena ez da betetzen.
|
|
|
1962tik hil arte euskaltzain oso izan zen, 1965etik 1988 urte arte euskaltzainburuorde, eta 1989tik 2005ra euskaltzainburu. Bitarte
|
guztian
euskararen alde egindako zerbitzu militantea dago. 1968an Arantzazuko batzarraren ondoren, Euskaltzaindia noraezean ageri zelarik, J. Haritschelharrek Baionako Euskal Museoaren ateak zabaldu zituen aditzaren batasunerako bilera egiteko, eta gela bat eskaini, guztiak bertan elkartzeko.
|
|
|
%96 euskal hiztunak ginen, baina euskara besterik ez genuen egiten. Guardia zibilen ume
|
guztiek
euskaraz egiten zuten. Ez zeukaten beste erremediorik eta!
|
|
2015
|
|
|
Gauzak honela, Ttakun Kultur Elkarteko arduradunek lagun berriak ezagutu eta gainera,
|
hau guztia
euskaraz egiteko aukera eskaintzen duen ikastaro honetan parte hartzeko aukera luzatu nahi diete herritarrei, bai emakume, baita gizonei ere.
|
|
|
batzuek bide berari eutsita, eta beste batzuek gehiago sakonduta. Asko dira tramite
|
guztiak
euskaraz egin ahal izatea, eskubideak bermatu arteko bilakaerari eustea, euskaraz lan egitea ahalbidetzea eta emandako pausoak atzeraezin bihurtzea eskatu dutenak. Erabaki traktoreak hartzea proposatu da, baina batzuek aipatu dute azkarregi joan gabe eta pedagogia positiboa erabilita.
|
|
|
Besteak beste: " Dena euskaraz"," Eurek
|
guztia
euskaraz egitea"," Horrela jarraitu %100 lortu arte"," Euskara hutsez funtzionatzea, bai barneko lanean, bai kanpora begirako proiekzioan (agerraldietan, hedabideetan...)"," Zerbitzu, harreman eta tramite guztiak euskaraz egiteko aukera eskaintzea"," besterik gabe, onar nazala euskaraz nik eskatu gabe, berez horrela izan behar duelako, errespetuz eta duin e... Eskatzen diodan horretara iristeko hartu beharreko erabakiak hartuko dituela eta helburuari tinko eutsiko diola espero dut" eta" Egia esan, erakunde publikoen zein instituzioen sarea eta egitura ahalik eta gehien murriztu, soildu eta arintzearen aldekoa naiz.
|
|
|
Besteak beste: " Dena euskaraz"," Eurek guztia euskaraz egitea"," Horrela jarraitu %100 lortu arte"," Euskara hutsez funtzionatzea, bai barneko lanean, bai kanpora begirako proiekzioan (agerraldietan, hedabideetan...)"," Zerbitzu, harreman eta tramite
|
guztiak
euskaraz egiteko aukera eskaintzea"," besterik gabe, onar nazala euskaraz nik eskatu gabe, berez horrela izan behar duelako, errespetuz eta duin eskainiz herritar moduan zor didan zerbitzua"," Edozein herritarri edozein zerbitzu edo informazio txukun emateko moduan egotea eskatzen diot, herritarrak berak eskatzen duen hizkuntzan. Eskatzen diodan horretara iristeko hartu beharreko erabakiak hartuko dituela eta helburuari tinko eutsiko diola espero dut" eta" Egia esan, erakunde publikoen zein instituzioen sarea eta egitura ahalik eta gehien murriztu, soildu eta arintzearen aldekoa naiz.
|
|
|
Horrek asko kezkatzen nau. Pasatzen dira urteak, etortzen dira belaunaldi berriak, eta jende prestatua entzuten duzu, ikasketa
|
guztiak
euskaraz egindakoa, eta oraindik ere aje horiek barru barruan ditugula konturatzen zara. Asko kezkatzen nau horrek.
|
|
|
Dena dela, orduko nire irakasle guztiz gehienak ez bezala, euskalduna da gure Periko hau; ez orduan: etxetik jakin bazekiela esango nuke, baina giroaren uherrak eta urteetan erabili ez izanaren herdoilak atzendua zioten hizkuntza; hala ere, geroztik ondo ikasi zuen, alfabetatu zen, eta biologiako euskal testuliburuak egiten ere ibilia da; ikusten dudan
|
guztietan
euskaraz egiten dut berarekin; horregatik daukat beldurra, nire liburuak irakurri ote dituen, eta, hala bada, ez ote duen bere burua gupida gabe jipoiturik ikusi.
|
|
|
Irakasleek askolagundu ninduten. Ez zitzaidan erraza izan, zeren nikikasketa
|
guztiak
euskaraz egin ditut, ikastolan, ikastolako zaharrenak izan gara baxoa presentatzeko?, etafrantsesez egitea oso zaila izan zait.
|
|
|
Aurkeztu berri du Behatokiak hizkuntza eskubideen gaineko azterketa biltzen duen Urteko Txostena.Orri horietan jasotzen diren bizipenak uzten duten argazkian euskaraz bizi nahi duzuen herritarrak ageri zarete toki nabarmenean. Euskaraz bizitzeko aukera kontzientea egin duzuen pertsonak, ahal duzuen
|
guztietan
euskaraz egiten duzuenak, natural eta bizi-pozez.
|
|
|
" Azpeitia oso herri euskalduna da, euskara da bertako hizkuntza, eta bizitza ia
|
guztia
euskaraz egiten da", azaldu dute zinegotziek. " Horregatik, oso garrantzitsua da euskara ez dakitenek hizkuntza ikastea, kohesio sozialerako erreminta boteretsua dela uste dugu, harremanak erraztuko baitizkie.
|
|
|
Bestalde, jaildiak urriaren 3an, larunbata, 20: 00etan BBK Aretoan, Patxo Telleria eta Mikel Martinez aktoreekin' Desentxufatuak' umorezko antzerkia eskeiniko du; ekintza
|
guztien artean
euskaraz egingo den bakarra.
|
|
|
Normalizazioa deitu diogu bizi estilo eta praktika orotara euskara zabaltzeari. Jakin ondo dakigu mugatua zaigula euskara hainbat arlotan eta hainbat unetan, ez dugula atzitu nahi genituzkeen zerbitzu, ondare, baliabide, harreman
|
guztiak
euskaraz egiterik. Normalizazioarekin amets eta fantasia gehiegi egitea zein kaltegarria izan daitekeen aparte utzita, nik esango nuke normalizazioaren promesa edo proiektuaren lehenengo xedea normala eta normalizatze eredua kolokan jartzea dela.
|
|
2016
|
|
|
" Lehen hitza euskaraz" portaera %80k erabili du, baina beste portaera guztietan %20 inguruan gabiltza. Adibidez,"
|
guztiekin
euskaraz egin dut" %20;" erdaraz erantzuten bazidaten nik euskaraz jarraitzen nuen" %26;" nahiz eta euskaraz ez ulertu saiatu naiz keinu bidez adierazten" %20;" euskaraz egitea adostu dugu" %24.
|
|
|
Aian ikasten duten
|
guztiek
euskaraz egiten dute, ereduan. Erabat euskaraz ari dira 1986az geroztik.
|
|
|
jardungunea. Euskaraz egiten den lekuetan ere, ez da jardungune
|
guztietan
euskaraz egiten: ez neurri berean, behintzat.
|
|
|
30 Horrek ez du esan nahi, adierazpide eta jardungune
|
guztietan
euskaraz egiten dutenik nagusiki. Ahozko jarduna bakarrik neurtzen da hor, batetik, eta jardungune jakinak (etxea, kalegiro hurbila, lan esparrua, administrazioeta zerbitzu alorra) batera bilduz sortutako indize sintetikoa da hori, bestetik.
|
|
|
Udalak emandako datuetan oinarriturik, 2014ean 13 batzorde informatibotatik 2tan egiten zen ia beti gazteleraz (%15a) eta 2016an, aldiz, 8 batzordetatik 2tan beti egiten da gazteleraz (%25) eta 3tan ia beti (%37, 5). Tokiko gobernu batzarreko, hau da, udal gobernu taldearen batzarretako bilera guztiak egiten dira gazteleraz (%100), lehen
|
guztiak
euskaraz egiten zirelarik. Plenoetan ere gaztelera sarri entzun behar izaten dugu, lehengo legegintzaldian gertatzen ez zena.
|
|
2017
|
|
|
Erakundeek laguntzen ez badute, hankamotz gelditzen gara. Aurrera goaz, baina azkarrago joanen ginateke, adibidez, hemengo presidente
|
guztiek
euskaraz eginen balute. Naturaltasunez ariko bagina euskaraz.
|
|
|
J.l. alvarez enparantza Txillardegik eredu matematiko bat garatu zuen, gune jakin batean dauden euskaldunen proportziotik abiatuta, espero daitekeen euskararen erabilerari buruzko kalkulu bat egiteko. zehazkiago: eremu jakin batean, bertan dauden euskaldun guztiak euskararekiko leial izanez gero (hau da, euskaldunek haien artean ahal duten
|
guztietan
euskaraz eginez gero), eta herritarren harremanak guztiz ausaz gertatuko balira, zenbatekoa izango litzatekeen euskararen erabilera. gehiago sakondu nahi izanez gero, ikus: tXillardegi, J. l. Álvarez enparantza (2001):
|
|
|
" Nik erderaz hitz egiten det, baina nik testu bat irakurtzerakoan euskeraz ze eskolan beti hitz egin dugu euskeraz eta testu
|
guztiak
euskeraz egin ditugu" (H2)
|
|
2018
|
|
|
Umore giroan, baina gaiaren seriotasuna nabarmenduz aritu dira azaltzen azaroaren 23tik abenduaren 3ra proposatzen den" ariketa soziala". Alegia," 11 egunez euskaraz dakiten guztiek euskaraz hitz egitea nahi dugu eta euskaraz ulertzen duten
|
guztiei
euskaraz egitea".
|
|
|
Erronkari ekin diotenen gehienek, %72, 7k, hizkuntza ohitura pertsona talde edo kolektibo batekin aldatzea hautatu du, pertsona konkretu bat aukeratu beharrean. Orain arteko parte hartzaileek erronkak zein eremutan hartu dituzten aztertzean, ikusi daiteke %29, 3k harreman posible
|
guztietan
euskaraz egitearen aldeko hautua egin duela. Horren ondoren, lankide, bikotekide, lagunarte eta senitartekoak izan dira gehien errepikatutako eremuak, hurrenez hurren.
|
|
|
Hizkuntza gutxituaren kaleko erabilerak edo, kasurako, erabilera sozialak, arestian esan moduan, ezin gaindi dezake elebidunen proportzioaren langa. Hau da, euskaldun guztiek komunikazio aukera
|
guztietan
euskaraz egingo balute, ezinezkoa dena, bestalde, aparteko hiztun elkarte gisa agertuko lirateke baina orotara erabilera maila, berriz diogu, hiztun elkarteak duen pisu demografikoaren arabera izango litzateke. Baldintza horietan euskaldun arruntaren euskararen erabilera funtzioa aztertu dugu, horrela ulertu behar da.
|
|
|
Bi rol zehaztu dituzte: batetik, ahobizi, ahal den
|
guztietan
euskaraz egiteko konpromisoa duen euskal hiztuna; bestetik, belarriprest, euskaraz ulertu behintzat egiten duen herritarra, eta konpromisoa hartzen duena euskaraz egiten dion hiztunari oztoporik ez jartzeko.
|
|
|
Oso esanguratsua iruditu zaigu gai horien inguruko iritziak eskatutakoan jaso dugun informazioa. Ondarroaren kasuan, jakin dugu herri bizitza aktiboa eta dinamikoa dela; kalean bizitza handia egiteko joera izan dute ondarroarrek, harreman sarea trinkoa da, eta
|
horiek guztiak
euskaraz egiten dituzte.
|
|
|
Herriko talde eragileak, izan kulturakoak, kirol arlokoak, aisialdiari lotutakoak, gazte taldeak, herri mugimenduko taldeak... indartu eta sustatu beharra dago, egiten duten lana nabarmenduz, beraien plangintza gauzatzeko baliabide ekonomikoak eta bestelakoak emanez, elkarteen arteko sarea indartuz eta abar.
|
Hori guztia
euskaratik egingo dela ziurtatzea ezinbestekoa izango da, emaitza euskararen erabileraren aldekoa izango dela bermatu nahi badugu.
|
|
|
Medikuntzako dekanordetzak ikerketa bat egin zuen 2017an, non ikusi zen gaztelaniazko taldeetako ikasleen gehiengo nabarmena (%78) EAEtik zetorren, eta euren ikasketa
|
guztia
euskaraz egin arren (%69) gaztelaniaz egiten zuten gradua. Horren arrazoiak askotarikoak dira, baina honakoak azpimarra daitezke:
|
|
|
Medikuntzako dekanordetzak ikerketa bat egin zuen 2017an, non ikusi zen gaztelaniazko taldeetako ikasleen gehiengo nabarmena (%78) EAEtik zetorren, eta euren ikasketa
|
guztia
euskaraz egin arren (%69) gaztelaniaz egiten zuten gradua.
|
|
|
Gainera, datu soziolinguistikoek ere ez dute alaitasunerako aukerarik ematen: 1991n, EAEko euskaldunen %63 etxe guztiz euskaldunetan bizi ziren, alegia, kide
|
guztiek
euskaraz egiten zuten etxeetan. 20 urte geroago, %40ra jaitsi da kopuru hori.
|
|
|
Urtero izaten dut Bilbo inguruko ikasleren bat (edo gehiago) euskaraz oso moldatzen direnak. Besterik da esatea eta horretan bat ikasketa
|
guztiak
euskaraz egiten dituzten gazteen euskara maila zapuzten duela lan munduak. Egia biribila da hori, nire ustez.
|
|
|
Gogoan dut 80 hamarkadaren bukaeran, unibertsitatera iritsi nintzean, bertan ikasketa
|
guztiak
euskaraz egiteko aukera ez egoteak sortu zidan harridura. Orduan, euskalduntzen ari nintzen eta ametsa nuen unibertsitatean noizbait euskaraz egiteko aukera izatea.
|
|
|
Nire ikaskide batzuk ez zuten aukera hori izan eta protesta eta aldarrikapenak egin bazituzten ere, ez ziren iritsi unibertsitatea euskaraz ezagutzera. Eskolan euskaldundutako lehenego gazteak ziren eta ordurako zentzugabekeria zirudien ikasketa
|
guztiak
euskaraz eginda azken urratsak gazteleraz eman behar izatea. Egoera azaltzeko erabiltzen ziren argudioak zentzua zuten, agian, testuinguru zehatz horretan, gizarte arlo ezberdinetan abian zen euskalduntze prozesua burutu gabe zegoelako oraindik unibertsitatean:
|
|
|
Agian, ikusgarritasun kontua da. Ez dakit zenbat urgazle diren emakumezkoak eta zenbat gizonezkoak, baina egon badaude, ondo diozunez. Eta
|
guztiak
euskarari egindako ekarpenaren arabera izendatzen direla esango nuke, ez sexuagatik. Ikusgarritasuna norberaren lan esparruaren araberakoa izango da betiere, ez beste ezergatik.Hizkuntzalaritzan emakumezkoak gaur egun betetzen duen leku garrantzitsua ikusita, uste duzu Euskararen Akademiak gehiago izan lituzkeela kontuan?
|
|
|
–URGAZLE
|
GUZTIAK
EUSKARARI EGINDAKO EKARPENAREN ARABERA IZENDATZEN DIRELA ESANGO NUKE, EZ SEXUAGATIK. Agian goiz da galdetzeko, baina, euskaltzain emakumezkoen arteko nolabaiteko, ahizpatasunik, sumatu duzu. Nik euskaltzain oso guztiak ezagutzen nituen aurretik, batzuk gehiago, besteak gutxiago, hainbat bileratan parte hartu behar izan dut-eta.
|
|
|
Ahobizi: Azaroaren 23tik abenduaren 3ra bitartean, euskara ulertzen duten
|
guztiei
euskaraz egingo dien pertsona da ahobizi, baita kideek erdaraz erantzuten dutenean ere. Era berean, ezezagunei lehen hitza, gutxienez, euskaraz egiten die (eta hauek ulertuz gero jarraituko dute euskaraz).
|
|
|
Umore giroan, baina gaiaren seriotasuna nabarmenduz aritu dira azaltzen azaroaren 23tik abenduaren 3ra proposatzen den" ariketa soziala". Alegia," 11 egunez euskaraz dakiten guztiek euskaraz hitz egitea nahi dugu eta euskaraz ulertzen duten
|
guztiei
euskaraz egitea". Ekitaldian, gainera, euskararen arloan erreferenteak diren 11 herritar aurkeztu dituzte.
|
|
|
sarean lan egitea; borroken intersekzionalitea (askotariko zapalkuntzen gurutzaketa aintzat hartzea); gorputzaren kontzientzia; tokian tokiko errealitatera egokitzea; gertutasunez, horizontaltasunez eta taldean aritzea, emakumeon* ahalduntze kolektiboa sustatzea, eta etengabeko eztabaidaren bidez gure lana ikuspegi kritikoz berraztertzea.
|
Hau guztia
euskaraz egiten dugu: euskaraz ikasi, trebatu, ikertu, hazi eta bizitzea baita gure apustua.
|
|
2019
|
|
|
Inon idatzi gabeko (baina, inork eztabaidatzen ez zuenez, gizarte bizitzaren euskarri gotor zen)" hemen euskaraz egiten da" norma soziala ahulduz doa. " halakotan erdaraz egiten irakurtzen idazten da, baina gainerako
|
guztian
euskaraz egiten dugu" zioen arau unibertsala, konpartimentazio soziofuntzional argia zekarrena, apurtuz doa begien bistan. hiztun taldeari begira (ez norbanako jakinen artean) hiru irteera ditugu teorian posible, etorkizun ez hain urrunean: a (euskara hutsezko bizimodua, hitzez eta idatziz), B (euskara erdaren konpartimentazio soziofuntzional berria) eta C (erdara hutsezko bizimodua). euskara hutsezko a bizibiderik ez dago arnasguneetan. are nekezago izango da halakorik gero, gizarte urak beren bidetik badoaz:
|
|
|
1 pertsonaren arabera: " pertsona honekin" beti erdaraz egiten da (nahiz eta beste
|
guztiekin
euskaraz egiten dugun)".
|
|
|
Aukeratutako hiru taldeen artean huntza da kantu
|
guztiak
euskaraz egin dituen bakarra. Izaroren abesti erdiak dira hizkuntza horretan, eta en tol Sarmientoren azken bi diskoak euskara hutsezkoak dira.
|
|
|
Ekarpen bat egin nahi dut, sentitu dudan tokitik. Nire zatia da.Aktore batzuek uko egin al diote telesailean parte hartzeari arrazoi politikoengatik. Parte hartzen duten ia ia
|
guztiek
euskaraz egiten dute, eta istorioan parte hartzeko gogoa dute. Bakoitzak bere sentsibilitatearen ekarpena egiten du.
|
|
|
Eta orain nik egingo dizut galdera: nola liteke sarreran euskarazko hitzik esan ez zuten ikasle haiek galdera
|
guztiak
euskaraz egitea. Nire azalpena hauxe da:
|
|
|
Ahal dudan
|
guztietan
euskaraz egiten dut. Amak erakutsitako hizkuntza mantendu egin behar dugu.
|
|
2020
|
|
|
Herri txiki euskaldun batean, beharbada, txapak ere ez dituzte zeren denek badakite euskaraz egiten dutela, baina herri txiki horietan ere, badira euskararen erabilera ohikoa ez duten pertsonak eta horiek hurbiltzeko belarriprest aren figura ezinbestekoa da. Bestalde, ingurune edo familia erdaldunean bizi denari esaten badiozu mundu guztiari lehen hitza euskaraz egin behar diola eta inguruko
|
guztiekin
euskaraz egin behar duela, kolapsatu liteke eta utzi. Belarriprest aren figura abegikorra da, motibatzailea, eta harrera funtzioa betetzen du.
|
|
|
Ahobizi: Euskaraz ulertzen duten
|
guztiekin
euskaraz egingo dute. Euskaraz ulertzen ote duten ez dakienean lehen hitza, beti, euskaraz izango da; mintzakideak euskaraz ulertzen badu, euskaraz jarraituko dute beti.
|
|
|
Euskaraz ulertzen ote duten ez dakienean lehen hitza, beti, euskaraz izango da; mintzakideak euskaraz ulertzen badu, euskaraz jarraituko dute beti. Gakoa ahal den
|
guztietan
euskaraz egitea da, jokaerak definitzen du rola, alegia.
|
|
|
«Gure helburua zen hogei urtean unibertsitatea euskalduntzea. Pasatu dira 40 urte, eta esan daiteke neurri batean ia posible dela titulazio
|
guztiak
euskaraz egitea, baina ez denak».
|
|
|
«Lotsagarria» iruditzen zaio Enpresen Administrazio eta Zuzendaritzako graduan «ikasturte oso bat euskaraz egiteko aukerarik ez izatea»: «Lehendabiziko urtean ia ikasgai
|
guztiak
euskaraz egin daitezke, bigarrenean erdiak, hirugarrenean bakarra eta laugarrenean gradu amaierako lana eta hautazkoak aukeratzen dira eta bietan euskarazko eskaintza bakarra da». Berak «gradu guztia euskaraz egin» nahi luke, «eta horrez gain, gradu amaierako lanen euskarazko gaien eskaintza zabalagoa izatea» aldarrikatu du.
|
|
|
Ahobizi: Euskaraz ulertzen duten
|
guztiekin
euskaraz egiten dut. Kideek euskaraz ulertzen ote duten ez dakidanean lehen hitzak, beti, euskaraz egiten ditut; euskaraz ulertzen badute, euskaraz jarraitzen dut.
|
|
|
Belarriprest: “Lekua, gaia edo egoeraren arabera erabakitzen dut euskaraz noiz eta norekin egin. Agian, ez dut beti euskaraz egingo ulertzen duten guztiekin, baina euskara dakitenek niri euskaraz hitz egitea nahi dut; eta horixe eskatzen diet modu esplizituan”. Ahobizi: “Euskaraz ulertzen duten
|
guztiekin
euskaraz egiten dut. Kideek euskaraz ulertzen ote duten ez dakidanean lehen hitzak, beti, euskaraz egiten ditut; euskaraz ulertzen badute, euskaraz jarraitzen dut.
|
|
|
Hori ez da arazo bat, baina ez da gauza polit bat. Ni gero eta gehiago saiatzen naiz toki
|
guztietan
euskaraz egiten. Maila altuko elkarrizketa edo eztabaida batean, ordea, nik nahi dudan hori egoki azaltzeko erosoago sentitzen naiz erdaraz, euskaraz baino.
|
|
|
Kasu horietan, askotan nire erruz, beste guztiak erdaraz hitz egiten hasten dira, eta horrek amorrua ematen dit. Ondorioz, ahal dudan
|
guztietan
euskaraz egiten saiatzen naiz, gero eta gehiago eta gehiagorekin egitea da nire erronka. Era horretan jokatzera nire bi seme alabek bultzatu naute; haiek ez dute ulertzen beren aitak zertan jardun behar duen bazkaltzen ari garenean edota eztaibaidan ari garenean erdaraz.
|
|
2021
|
|
|
iraungo badu gizaldi guztietan erabiliko duten gazteak behar ditu". Alde batetik, Tene Mujikari, haren heriotzaren 40 urteurrenean, omenaldi xume bat egiteko; eta, bereziki, Errota Zar era datozen
|
guztiak
euskaraz egitera gonbidatzeko.
|
|
|
15.2.2a Izen sintagma izen bereziak osatzen badu, pertsona nahiz leku izena izan, izen sintagma horrek ez du mugatzailerik izango: Mirenek eta Iñakik ez diote elkarri jaramonik egiten; Donibanen eta Eibarren oso hizkera desberdina dute, nahiz
|
guztiak
euskaraz egin. Kasurik arruntena hori da, baina badira izan berezi batzuk mugatzailea daramatenak ere:
|
|
|
Ekimenaren bultzatzaileek egoera desiratua irudikatu dute eta horra iristeko urratsak ondokoak lirateke: plataformaren funtzionamendua (adibidez nabigazio menua) euskaraz egotea; orain arte euskaratuta dauden filmak katalogoan jasotzea (UP eta Zipi eta Zape, besterik ez dago); zine aretoetako estreinaldi
|
guztiak
euskaraz egitea; eta plataforman estreinatzen dituztenak ere euskaraz bikoiztuta egotea. Azken eskaera horri berebiziko garrantzia eman diote, izan ere halako plataforma digitalek gero eta joera handiagoa dute zine aretoetan estreinatu beharrean plataforman emateko lehen aldiz.
|
|
|
Diskoaz harago, uste dute artista erreferentzia bat bihurtu dela euskal musikan dagoeneko: «Abesti
|
guztiak
euskaraz egin ez baditu ere, euskara Euskal Herritik kanpora eramateko gai izan da», azaldu dute.
|
|
|
Askok flipatu egiten dute, estudiora sartu, eta honetaz bizi naizela esaten diedanean; ahotsak, musika, soinuak grabatu... Ba bai, eta gainera
|
hau guztia
euskaraz egiten dugu, eta, guk ez badugu egiten, zaila egiten zait sinistea goitik etorritako norbaitek gauzak erraz jarriko dizkigunik.
|
|
|
Hizkuntza aldatuta eroso sentitu zinen. Horrek zer pentsatua eman zidan, ez nengoelako ohituta. Baina libre utzi zidaten eta ahal nuen
|
guztia
euskaraz egiteko hautua egin nuen. Lankideari euskaraz egiten nion, nahiz eta berak erdaraz erantzun eta elkarrizketak euskaraz egiten saiatzen nintzen.
|