|
2001
|
|
|
OFF Ahots tinbre berezi batean oinarritzen den kantu bat
|
dute
samiek: joikua.
|
|
|
OFF Siida museoa inguru eder batean dago, Inari aintziraren ertzean. Barrualdeko itsaso handi honek 3.000 uharte baino gehigo
|
ditu
eta samientzat sakratua da. Aintzirako biztanleek betidanik gurtu dituzte naturako jainkoak baina guztien artean, trumoiaren jainkoa da behinena:
|
|
|
Konifero baso erraldoiak eta 188.000 aintzira
|
dituen
herrialde hau, errepublika independientea da 1917az geroztik.
|
|
|
Egun, Porvoo, Finlandiako hiririk zaharrenetan bigarrena da, eta nonahi ageri
|
ditu
Finlandiako historiaren arrastoak: bi hizkuntzen erabilera, gerren aztarnak, eta itsas merkataritzaren eragina.
|
|
|
OFF Mende bat geroago, Finlandia arkitektura modernoaren bilgune bihurtu zen Jugend ekin. XX. mendea hasi zenean, errusiartzearen aurkako protestak piztu ziren eta kultura nazionala berrindartzea helburu
|
zuen
mugimendu erromantikoa hasi zen.
|
|
|
OFF Timo harro dago bere tximiniaz. Ia ia 100 urte
|
ditu
, baina oraindik erabil daiteke.
|
|
|
OFF Artista erromantikoek naturatik eta mitologia finlandiarretik ateratako lerro eta irudiekin apaintzen zituzten barrualdeak. Horrela, tradizio eta osagai kultural finlandiarrak aldarrikatu nahi
|
zituzten
: artea, arkitektura, hizkuntza eta musika.
|
|
|
60ko hamarkadan zulatu zuten, Helsinki erdian zegoen harkaitz batean. Elizak argi naturalari sartzen uzten dion kobrezko teilatua
|
du
, eta hormek lur azpiko erretenetaraino eramaten dute ura. Akustika zoragarriari esker, Harkaitzeko Elizan kontzertu asko antolatzen dira.
|
|
|
OFF Baina arkitekturarik berrienak eta goi mailako teknologiak ere finlandiar ohituren aztarna
|
dute
. Anti Matti Siikala Kone dorrearen arkitektua da.
|
|
|
OFF Arkitektoak dio material tradizionalak berriagoekin nahasten saiatu dela, esaterako, egurra beirarekin. Kone dorrea
|
duela
aste gutxi zabaldu zuten eta Helsinkiko biztanleak eraikin honi buruz hitz egiten ohitzen hasiak dira.
|
|
|
OFF Pelkosenniemitik gertu, mendixka baten gainean, Europan oraindik diharduen amatista meatze bakarra dago.
|
Duela
16 urte aurkitu zen eta 600 bazkideren diru-laguntzei esker, ingurune naturalarekin harmonia perfektuan gordetzen dute.
|
|
|
Harria, orduan, bere bizitzaren parte bihurtzen da. Meatzea bisitatzen duten turistek toki jakin batean bila hasi eta euren amatista aurkitzeko aukera
|
dute
.
|
|
|
OFF Laponian, jantziek, artisauen lanek eta apaingarriek bikingoen, ekialdeko herrien eta samien ezaugarriak
|
dituzte
.
|
|
|
Rovaniemi oso ezaguna da, Santa Klausen hiria izateagatik eta Zirkulo Polar Artikoa bertatik igarotzen delako. Baina Rovaniemik, Finlandia osoak bezala, aberastasun arkitektoniko izugarria
|
du
. Alvar Aaltok orein forma duen antolamendua diseinatu zuen hiri unibertsitario honentzat.
|
|
|
Baina Rovaniemik, Finlandia osoak bezala, aberastasun arkitektoniko izugarria du. Alvar Aaltok orein forma
|
duen
antolamendua diseinatu zuen hiri unibertsitario honentzat.
|
|
|
egun osoa jendez beteta egoten da. Finlandia irakurzaletasun maila handienetakoa
|
duen
herrialdea da. Azken urteotan bi marka hautsi ditu:
|
|
|
Geroago, bainugela bihurtu zen sauna. Kezko saunak zortzi bat ordu behar
|
ditu
berotzeko eta denbora hori pasatzen denean atera daiteke kea barrutik. Barruan, luzaroan irauten duen bero naturala eta urki usain goxoa geratzen da.
|
|
|
OFF Gaur egun sauna elektrikoa da munduan erabiliena, baina finlandiarrak gainerako kulturetatik bereizten dituen ezer bada, 15 mende
|
dituen
ohitura bat egungo bizimoduari egokitzeko modua da. Aintzina, gorputza eta ispiritua garbitzeko toki sakratua zen sauna.
|
|
|
Esaten dutenez, ez da plazer handiagorik sauna garbitzaile baten ondoren aintzira batean murgiltzea baino. Ziur arrazoia
|
dutela
!!
|
|
|
OFF Maiz ikusten dira ertzetan sauna
|
duten
txabolak, izan ere Finlandian 200.000 aintzira daude. Horietako bat Suur Saimaa aintzira da, Europako handienetan laugarrena, baina gehienak txikiak dira.
|
|
|
bizirik irauteko moduetako bat da. Baina laponiarrendako orein hazkuntzak
|
du
garrantzi kultural eta ekonimikorik handiena. Azken urteotan baso soilketa eta aintzinako lurren galera handiak izan badira ere, laponiarrendako oraindik ere oreinak oinarrizko baliabide dira.
|
|
|
Usaimenaz eta hots sistema berezi batez baliaturik, jabeek urtean bi aldiz biltzen dituzte oreinak.
|
Duela
mende askotatik hona egiten den errituala da: markaketa udaberrian eta hilketa negu hasieran.
|
|
|
Gaur egun Paadar familia lurretik baino gehiago turismotik bizi bada ere, oso gogoan
|
dute
Laponiaren historia: samiak lurralde bakarti hauetan barrena abiatu zirenekoa, hegoaldeko biztanleek iparralderago joatera behartu zituztenekoa, edo Bigarren Mundu Gerrak herri osoak suntsitu eta laponiar arkitektura zaharra galdu zenekoa.
|
|
2002
|
|
|
Islamaren lehenengo inperioko hiriburua izan zen, eta baita meskita mitikoaren egoitza ere. Baina, bereziki, 6.000 urteko historia
|
duen
hiria da, eta horren aztarnak txoko ezkutuenetan ere geratu dira grabatuta.
|
|
|
Izozkiak egiteko prozesua artisau lana da: lehenik eta behin, krema egin eta hoztu egiten dute; gero, ontzi sakonetan sartzen dute krema, eta egurrezko makila batez jotzen dute, izozkiak izan ohi
|
duen
loditasuna hartu arte. Azkenik, pistatxo edo almendra edo fruituekin nahasten dute, zaporeak emateko.
|
|
|
Patioko iturriaren inguruan, lehengo ikasleen gela zaharrak egungo artisauen dendak eta tailerrak dira, kobrea, zura, oihalak eta abar lantzeko. Tailer interesgarrienetako bat, beira tailerra da,
|
duela
mende bat baino gehiago berdin iraun duena.
|
|
|
OFF XXXX beira puztea lanbide
|
duen
familiako laugarren belaunaldikoa da, eta bere trebetasunari esker, nazioarteko hainbat erakustalditan hartu du parte. Berak esan digunez, Siriako beirak entzute handia dauka mundu osoan, eta haren gainetik dauden bakarrak Txinako beira eta Bohemiakoa dira.
|
|
|
OFF Suleiman Bikainak eraikitzeko agindu zuen monasterioak, sukaldeaz eta biltegiaz gain, derbitxeentzako etxea ere
|
bazuen
. Derbitxeak mistikoak ziren, txilaba zuriz jantziak.
|
|
|
Antzokia dagoen plazan hasten da hiri zaharra, alderdi guztietatik etorritakoen aztarnak
|
dituela
. Are harriagoa da egungo hiria ere bertan dagoela, etxe batzuk milaka urte dauzkaten hondarren gainean eraiki dituzte eta.
|
|
|
OFF Iragan distiratsua
|
duen
itsasertz horretatik kilometro batzuk iparralderago, Ugarit erresumaren aztarna historikoak daude. Ugarit feniziarren garaiko lehen nazioarteko portua izan zen.
|
|
|
Bidea amildegi barreneraino doa, haitzean zulatutako pasabidea zeharkatuta. Zangarroak neurri itzelak
|
ditu
: 15 metro zabal, 30 metro sakon eta 155 metro luze.
|
|
|
Haitzartearen erdian dagoen monolitoa zubi altxagarriari eusteko erabiltzen zen. Gurutzatuek etsaiak zetozela ikusten
|
zutenean
, monolitoaren gainean ipinitako harriak erorrarazten zituzten, eta zubia itxi egiten zen.
|
|
|
HAU TXILEKO IPARRALDEA DA, MUNDUKO BASAMORTURIK LEHORRENA. HEMEN BIZI DA,
|
DUELA
11.000 URTE EZKEROZTIK, NATURA GOGOR ETA BABESGABEARI AURRE EGITEN JAKIN DUEN KULTURA BAT.
|
|
|
Gamle Stavanger babesturik daukate gaur egun. Arte galeriak eta museo txikiak ugari dira auzo honetako kaleetan. Hango familiek nahiago
|
dute
bakea eta lasaitasuna hiriguneko giro alaia eta bizia baino. Egur zurizko etxe multzo hau Europa iparradeko handiena da, eta beste guztiak baino askoz hobeto kontserbaturik dago.
|
|
|
XII. mendeko hiritik gaur arte iraun duen eraikin bakarra katedrala
|
dugu
. Reynaldo Winchester gotzainak agindu omen zuen eraikin hori egite ko. Dirudienez, Norvegiako erregearentzat eraiki zuten, hirugarren aldiz ezkon zedin.
|
|
|
Bikingoek garrantzi handia eman zioten itsasoari, Norvegian nabari denez. Gainerako herrien artean gerrazale eta bortitz entzutea
|
bazuten
ere, bikingoek trebetasun handia erakutsi zuten ontzigintzan, eta nabigatzaile bikainak ere izan ziren. Stavenger hiri txikiak, Norvegiako beste hainbat hirik bezala, portuko jarduerari zor dio bere oparotasunaren zati handi bat, bikingoen garaiaz geroztik.
|
|
|
Stavangerretik iparraldera, Rifilke uharte ak daude. Izokinaren arrantza tradizio eta dirubide
|
dute
han. Nekazaritza giroan, baimenduta dagoen lekuetan, osagarri izaten dira maiz piszifaktoriak eta arrantza.
|
|
|
Historiak utzitako aztarnetan oparoa den beste hiri bat Haugesund
|
dugu
. Eskualde honetan, iraganaren era guztietako arrastoak topa daitezke.
|
|
|
Bost harri bertikal
|
dituen
errituzko asentamendu batean kokatuta dago. Harri horietako bat, Andre Mariaren orratza deitua, elizaren hormetaraino dator, baina ukitu gabe.
|
|
|
Hansako kideak Bryggeneko moilan ezarri ziren, eta, handik, maisutasunez egiten zituzten merkataritza harremanak Europako hiri nagusiekin. Gizonezkoak bakarrik iritsi ziren; beren legeak
|
zituzten
, eta disziplina zorrotz baten pean aritzen ziren lanean. Beren ardurapeko moila erabat itxirik zeukaten Bergeneko beste hiritarrentzat, eta, gainera, ia ez zuten harremanik izaten Bergeneko berezko biztanleekin.
|
|
|
Bergeneko kaiaren muturrean, garrantzi historiko handia
|
duten
bi eraikin daude: Hakon nabea eta Rosenkrantz dorrea.
|
|
|
Norvegiarrek izugarri maite
|
dituzte
gastronomia eta kultura. Baina, horien gainetik, atxikimendu berezia diote naturari., Gorabehera klimatikoen eragina ikusita, norvegiarrak berak eta atzerritik etorritako turistak harri eta zur gelditzen dira fiordoen paisaia izugarriaren aurrean.
|
|
|
Fiordoetara egin ohi den irtenaldirik ezagunena Vossen abiatzen da; handik, Naoroydalen haranean barrena, autobusak malda handiko errepideetatik joan behar
|
du
Oppheimvatnet aintziraraino iristeko.
|
|
2004
|
|
|
Gainera, hantxe gordetzen ditu senarraren oroitzapenak: historia luzeko etxe batean bizitzea
|
zuten
amets, eta amets horri eutsi nahi dio, senarra berriki hil baita.
|
|
|
kopak; betiere, bezeroaren gustura. Alkoholik edan nahi ez
|
dutenek
â?, alargunaâ, eskatzen dute.
|
|
|
eskatzen dute. Gorputza pixka bat alaitu nahi
|
dutenek
, berriz, â?, tantadarekinâ? ; hau da, ron zorrotadarekin.
|
|
|
Gaur egun ere, opil ospetsuaren usain gozoa sumatzen da antzinako lokalean, eta ezin
|
duzu
gutxienez halako bat eskatu gabe alde egin.
|
|
|
Gizon honek 17 urterekin alde egin zuen bere auzo apaletik. Pare bat dolar
|
zituen
sakelan, eta amets bat buruan: musika tresnak egitea.
|
|
|
musika tresnak egitea. Gaur egun, Rafael Aviles Vazquez luthier puertoricar onena eta eskulangile maisua
|
dugu
, mundu osoan ezaguna. Carolina herrian duen tailerrean egiten du lan, eta zur noblea erabiltzen du:
|
|
|
Gaur egun, Rafael Aviles Vazquez luthier puertoricar onena eta eskulangile maisua dugu, mundu osoan ezaguna. Carolina herrian
|
duen
tailerrean egiten du lan, eta zur noblea erabiltzen du: arbendolondoa, kaoba, palosanto izenekoa eta haritza.
|
|
|
(pausa 2â?? â??) Rafael gizon xaloa da, baina itzal handikoa. Pasioz bizi
|
du
bere lana, eta makina bat ordu ematen ditu horretan. Puerto Ricoko unibertsitatean horrelako tresnak eraikitzeari buruzko eskolak ematen ditu, bere tailerrera hurbiltzen diren zenbait gazteri ere lanbidea irakasten die, eta, horretaz guztiaz gain, antzinako musika tresnak konpontzen ditu, esate baterako berriki Israel eta Txekiatik iritsi zaizkion bi stradivarius. Beraz, argi dago gizon honen profesionaltasunak Karibeko mugak ere gainditzen dituela.
|
|
|
Puertoricoarrek bihotzez maite
|
dute
beren musika, eta, horregatik, igandero igandero San Juango Udalak bertako musika talde baten emanaldia antolatzen du La Princesa pasealekuan, herritar guztientzat. Jendea goiz hurbiltzen da bertara, leku ona topatzeko.
|
|
|
Puerto Ricoko gizartea hiru kultura horien nahasketek moldatu dute, eta, beraz, hiru kultura horien aztarnak nabari dira eguneroko bizitzaren alderdi ugaritan. Leku askok garai bateko izen tainoak
|
dituzte
oraindik ere; erlijio katolikoa eta hizkuntza espainiarrek utziriko ondareak dira; eta, Puerto Ricoko musika eta gastronomia, berriz, eragin afrikarrez zipriztindurik daude. (pausa 2â?? â??) Haatik, ezin dugu albo batera utzi Ipar Amerikaren aztarna; izan ere, gerra hispanoamerikarraren ondorioz, Puerto Rico AEBen lurralde bilakatu zen, 1898an.
|
|
|
Leku askok garai bateko izen tainoak dituzte oraindik ere; erlijio katolikoa eta hizkuntza espainiarrek utziriko ondareak dira; eta, Puerto Ricoko musika eta gastronomia, berriz, eragin afrikarrez zipriztindurik daude. (pausa 2â?? â??) Haatik, ezin
|
dugu
albo batera utzi Ipar Amerikaren aztarna; izan ere, gerra hispanoamerikarraren ondorioz, Puerto Rico AEBen lurralde bilakatu zen, 1898an. 1917 urtetik aurrera, Estatu Batuetako herritartasuna dute uharteko biztanleek, eta, egun, Estatu Libre Elkartua da.
|
|
|
(pausa 2â?? â??) Haatik, ezin dugu albo batera utzi Ipar Amerikaren aztarna; izan ere, gerra hispanoamerikarraren ondorioz, Puerto Rico AEBen lurralde bilakatu zen, 1898an. 1917 urtetik aurrera, Estatu Batuetako herritartasuna
|
dute
uharteko biztanleek, eta, egun, Estatu Libre Elkartua da.
|
|
|
Dena den, AEBen eragina izanagatik, Puerto Ricok
|
badu
bere izaera propioa, berezkoa. Uhartean bizi diren 4 milioi puertoricoarrak lasai bizi dira, beren modura.
|
|
|
Uhartean bizi diren 4 milioi puertoricoarrak lasai bizi dira, beren modura. Hala, inguruan
|
dituen
itsasoetatik harago uharteari ematen dioten izenari ohore egiten diote: â?. Uharte xarmagarriaâ?.
|
|
|
San Juango galtzada harrizko kaleetatik ez oso urrun, Yunque erreserba naturala dago. Izen tainoa
|
duen
baso tropikal honetan, egunero egunero egiten du euria; Puerto Ricoko gunerik hezeena da. Esaten dutenez, basoko bidezidorrei jarraituz gero, edertasun handiko txoko naturaletara iristeko aukera dagoâ?.
|
|
|
Antzinako elezahar taino batek dioenez, Yunqueko oihan tropikalean bizi da Yukiyu jainkoa, mendiaren gailurreko espiritu onbera. Zuhaitzen adaburuak behe lainoz estalita egoten dira beti, eta, agian horregatik, oihanak misterio puntu bat
|
du
, urruneko mundu bat bailitzan.
|
|
|
Ongi adierazitako bidezidor sare batek zeharkatzen du oihana. Bide horiei esker, ibilaldi politak egin nahi
|
dituena
aise eta lasai ibil daiteke oihanean, galtzeko beldurrik gabe... Eta, gainera, Yunquen bizi diren 68 hegazti motak eta 240 zuhaitz motak lagun dituela.
|
|
|
Bide horiei esker, ibilaldi politak egin nahi dituena aise eta lasai ibil daiteke oihanean, galtzeko beldurrik gabe... Eta, gainera, Yunquen bizi diren 68 hegazti motak eta 240 zuhaitz motak lagun
|
dituela
. Papagai puertoricoarra da espezie berezietako bat, baina badira bestelakoak ere:
|
|
|
Ron del Barrilitoâ? , izen horixe
|
zuen
bere aitonak duela 120 urte merkaturatutako ronak. Eta, honako hau da formula sekretua gordetzen duen txokoa; bertan egiten dira ron horren zaporea ezaugarritzen duten nahasketa zehatzak.
|
|
|
Ron del Barrilitoâ? , izen horixe zuen bere aitonak
|
duela
120 urte merkaturatutako ronak. Eta, honako hau da formula sekretua gordetzen duen txokoa; bertan egiten dira ron horren zaporea ezaugarritzen duten nahasketa zehatzak.
|
|
|
Pedro Fernandezek upel txiki batean gordetzen zuen berak egindako rona, eta likore hura merkaturatzea erabaki zuen, lagunek likore hura izugarri estimatzen zutela ikusita. Izan ere, lagunek bisita egiten zioten bakoitzean, Pedrok zer edan nahi
|
zuten
galdetu, eta haiek beti upeleko rona eskatzen zuten. Horrenbestez, lagunei ohore eginez, Pedro Fernandezek bere produktuari halaxe deitzea deliberatu zuen:
|
|
|
Manuelek sekretu bat kontatu digu: urte askoan rona gordetzen duten upela horiek aurretik ardoa gordetzeko erabiliak dira; hala, ronak zapore berezia hartzen du, brandi frantsesaren antz handia
|
duen
zaporea. Gainerako destilategietan, ordea, whiskia gordetzeko erabilitako upeletan sartzen dute rona.
|
|
|
Hiru urtean zahartzen utzitako ronak bi izar daramatza botilaren lepoan. Hiru izar
|
dituena
, berriz, goi mailako rona da; sei eta hamar urte bitartean zahartzen utzitakoa. â?. Barrilito Tres Estrellasâ?
|
|
|
â?. Barrilito Tres Estrellasâ?
|
du
izena, eta â?. Karibeko koñakik onenaâ, eskatuz gero ere aterako dizute.
|
|
|
Puerto Ricoko ipar ekialdeko lurmuturretik egunsentiari so egonez gero, ikusitakoaren oroitzapena luzaroan gordeko duzu gogoan. Lekuak Cabezas de San Juan
|
du
izena, eta hainbat ekosistema biltzen dituen erreserba naturala da: han dago, besteak beste, Puerto Ricoko aintzira biolumineszenteetako bat.
|
|
|
zer gehiago eska diezaiokegu Palominos uharte apainari? Uharte txiki honek lirutatuta uzten ditu erlaxatzeko eta egun batzuetan laneko estresa ahazteko aukera
|
duten
haiek.
|
|
|
Ibsen Peraltak 28 urte baino ez
|
ditu
, baina artista trebea da, uharteko santu egile handienetakoa. Horixe du zaletasunik handiena; zaletasuna diogu, izan ere, diseinatzaile grafikoa da lanbidez, eta El nuevo dÃa egunkarian aritzen da.
|
|
|
Ibsen Peraltak 28 urte baino ez ditu, baina artista trebea da, uharteko santu egile handienetakoa. Horixe
|
du
zaletasunik handiena; zaletasuna diogu, izan ere, diseinatzaile grafikoa da lanbidez, eta El nuevo dÃa egunkarian aritzen da. Denbora duenean, ordea, grina handiz jarduten du bere apartamenduko tailer txikian lanean.
|
|
|
Horixe du zaletasunik handiena; zaletasuna diogu, izan ere, diseinatzaile grafikoa da lanbidez, eta El nuevo dÃa egunkarian aritzen da. Denbora
|
duenean
, ordea, grina handiz jarduten du bere apartamenduko tailer txikian lanean.
|
|
|
Uharte xarmagarria eta Karibeko perla izenez da ezaguna. Poetek eta abeslariek hari buruz idatzi behar
|
dutenean
, Borinquen deitzen diote, hunkiturik. Horixe du jatorrizko izena; Taino indiarrek beren lurrari jarri ziotena, hain zuzen.
|
|
|
Poetek eta abeslariek hari buruz idatzi behar dutenean, Borinquen deitzen diote, hunkiturik. Horixe
|
du
jatorrizko izena; Taino indiarrek beren lurrari jarri ziotena, hain zuzen. Taino indiarrak beste inor ez zen bizi uhartean, XV. mendean espainiarrak iritsi zirenean.
|
|
|
San Juan badiaren sarrerako lurmutur baten gainean estrategikoki kokaturik, San Felipe del Morro gotorlekuak Atlantikoari behatzen diola dirudi, etsaien itsasontziak bilatu nahian. Mehatxari eta harro, egitura militar espainiarrak galeoi zerrenda luzea
|
du
bere oroimenean gordea, bere kanoien bete beteko tiroetatik ihes egiterik izan ez zutenena, hain zuzen. Francis Drake pirata beldurgarriaren itsasontzia izan zen horietako bat.
|
|
|
San Juan badiaren sarrerako lurmutur baten gainean estrategikoki kokaturik, San Felipe del Morro gotorlekuak Atlantikoari behatzen diola dirudi, etsaien itsasontziak bilatu nahian. Mehatxari eta harro, egitura militar espainiarrak galeoi zerrenda luzea du bere oroimenean gordea, bere kanoien bete beteko tiroetatik ihes egiterik izan ez
|
zutenena
, hain zuzen. Francis Drake pirata beldurgarriaren itsasontzia izan zen horietako bat.
|
|
|
1540 urtean hasi ziren San Felipe del Morroko gotorlekua eraikitzen, eta 250 urte behar izan zituzten lanak amaitzeko. Morrok bikain bete
|
zuen
bere egitekoa: San Juan badiatik etsaiari sarrera galaraztea.
|
|
|
Hiriak
|
zituen
zurezko sei ateetako bat da. Ilunabarrean itxi egiten zituzten ate haiek, herritarrak etsaien inbasioetatik babesteko.
|
|
|
Harekiko perpendikular egin zituzten beste batzuk, Fortaleza kalea esate baterako, eta jauregi ederrak eraiki zituzten bertan, zurezko balkoidunak.
|
Duela
12 urte, Amerikaren aurkikuntzaren 5 mendeurrena zela-eta, etxe eta eliza zaharren aurrealde eta barnealdeak eraberritu zituzten. Egun, lirain lirain ageri dira, beren kolore gorrixka eta pastel kolore garbiekin.
|
|
2006
|
|
|
Alto Vistako kapera, XVIII. mendekoa. Antza, bertako herritar talde batek mendixkaren goiko aldean biltzeko ohitura
|
zuen
, zuhaitz baten pean otoitz egiteko. Urte batzuk geroago, kapera bat eraikitzea erabaki zuten.
|
|
|
Amaitu da errepide asfaltatua. Lurrezko eta hareazko mendi bideetatik ibiltzeko ordua
|
dugu
orain. Uharteko eremurik basatienean sartuko gara:
|
|
|
Lurrezko bideari jarraituko diogu. Oraindik ere iparraldeko kosta ukitugabearen inguruan gabiltza, eta hamaika bazter
|
ditugu
ikusteko.
|
|
|
Basamortu itxurako ingurunean, eraikin baten hondarrak sumatzen ditugu.
|
Duela
150 urte, fabrika zahar honetan urrea landu zuten. Metal bitxia 1824an aurkitu zuten uhartean, eta ia 100 urtean aritu izan ziren hura erauzten.
|
|
|
Dagoeneko ez da urrerik ateratzen Aruban, baina badira bestelako altxor batzuk ere, zoliagoak eta uhartean zeinahiren eskura daudenak. Arikok parke nazionala
|
dugu
horren lekuko.
|
|
|
Parkean sartzeaz batera, Karibeko uharte tipikoaz aldez aurretik
|
dugun
ideia ezabatzen da: Aruba ez da berdea, harkaiztsua da...
|
|
|
Aruba ez da berdea, harkaiztsua da... Ez daude zuhaitz exotikoak, lianak zintzilik
|
dituztela
... Ia ia basamortu itxurakoa da, eta kaktusak dira han jaun eta jabe.
|
|
|
Arubako untxia da ugaztun bakarra. Txorien artean, hainbat espezie
|
ditugu
, uharte horretan baino aurkituko ez ditugunak: â?, prikitxiâ, a edo Arubako papagaitxoa esaterako.
|
|
|
Arubako untxia da ugaztun bakarra. Txorien artean, hainbat espezie ditugu, uharte horretan baino aurkituko ez
|
ditugunak
: â?, prikitxiâ, a edo Arubako papagaitxoa esaterako.
|
|
|
Parkeko landaredian ugari dira. Jamanota muinoak babesten ditu haizetik, eta adaburu horizontalak
|
dituzte
, ongi orekatuak.
|
|
|
Sendabelarrak dira Arubako beste altxor bat. Aloea edo belarmintza
|
dugu
ezagunena, baina uharteko herritarrek beste sendabelar batzuk ere dezente erabiltzen dituzte.
|
|
|
Alabaina, uhartean indarrez dirau indiarrek utzitako aztarnak... Parkeko mendi mazela honetan dagoen etxetxo zuria
|
dugu
adibide.
|
|
|
Esate baterako, etxeko ataria behin eta berriz garbitzea egunean barrena, horretarako premiarik izan ez arren. Uste
|
dute
, hartara, ez zaizkiela etxean sartuko ez intsektuak, ez sugeak ezta espiritu txarrak ere.
|
|
|
Esne mamitan egoteko irrika
|
dutenentzat
paradisua izango da Aruba. Luxuzko hainbat hotel daude uhartean, eta beren diru zorroaren lodierak batere kezkarik sortzen ez dien pertsonez beteta egon ohi dira.
|
|
|
Ez dago hitzik. Karibeko itsas hondoek ez
|
dute
parerik.
|
|
|
Erruletan, 11 zenbakiaren aldeko apustua egingo dugu, horixe baita gogokoen
|
dugun
zenbakia...
|
|
|
â? ¦ ez
|
dugu
zorterik izanâ? ¦ duela aste batzuk, berriz, pertsona batek 50.000 dolar irabazi zituen...
|
|
|
â? ¦ ez dugu zorterik izanâ? ¦
|
duela
aste batzuk, berriz, pertsona batek 50.000 dolar irabazi zituen...
|
|
|
Ez dira 2.000 dolar, eta gutxiago 20.000.. 40 dolar dira, baina
|
duela
ordubete baino 20 dolar aberatsagoak gara orain. Ez dago gaizki!
|
|
|
Hau egongela jangela da; beste
|
hau
, berriz, sukaldea...
|
|
|
Adaburua makurtua
|
du
, haizeak astintzen duen emakume adatsaren pare; eta beti begiratzen dio hego mendebaldeari. Arubatarrek diotenez, uhartean galduz gero, divi zuhaitz bat bilatu, eta haren adaburuak adierazten duen norabideari jarraitu behar diozu.
|