|
2004
|
|
|
Baina bizimoduak ez zuen bere martxarekin jarraitu; eta gure adiskidetasuna ez zen hautsi. Eta hori
|
nola
gertatu zen segituan kontatuko dut, eta kontatu zahar naizenari esker, zeren urak, urak edota denborak, gu zaharrokin zereginik ez baitauka. Ez dira gure arrastoak hondarrean marraztuta egoten, baizik eta harri harrian, eta mendeak lirateke haiek ahaztarazteko.
|
|
|
Bakardade. Ez Pobrezia, Gaixotasun edo Kartzela,
|
nola
deitzen diren asko eta askoren desertuak, baizik eta Bakardade. Zentzu batean, nirea Pauline Bernardetteren kontrakoa ere bazen, moja ttikiaren desertua, antza, Ezkontza baitzen.
|
|
|
—Horixe!
|
Nola
egongo zara bada, zu ere erdi makala zara eta! —atera zitzaidan bera begi beltzak larri larri jarriz.
|
|
|
Izugarri gustatu baitzitzaidan istorioa, eta erabat sinistu bainion Setatsuari. Istorioa faltsua zela eta ez niola sinistu behar, hori orain badakit, baina ordu hartan,
|
nola
susmatu Setatsu zuri eta dottoreak ziria sartu nahi zidala. Ez zitzaidan burutik pasa ere.
|
|
|
Zenbat denbora pianoaren soinua ezagutu nuenetik! Eta, pentsatzen jarrita,
|
nola
etsiko ote zuen La Vachek basurde artean. Basurdeei ez zitzaien musikazaletasunik ezagutzen...
|
|
|
—Hori trufa duzu, Mo —atera zen bera niri azenario ttiki bat emanez— Zu ez zira neholaz ere zaharturik. Orhoit zite
|
nola
ibili zinen lehen aldiz, Altzurukura joan ginelarik. Trapataka egin zenuen ingurua.
|
|
|
Nire barruko ahotsaren agindua, edo
|
nola
hartu nuen behi memoriok idazteko erabakia. Elurte baten oroitzapena 13
|
|
|
Mendi mendian bizitzeari ekiten diogu La Vachek eta biok, eta basurdeak ikusten ditugu. Gure arteko arazoak, edo
|
nola
bereizi edo apartatu ginen elkarrengandik. Hizketaldi serioa daukat
|
|
|
Ustegabeian, ez zeioen elkarri entelegatzen.
|
Nola
ez beitzioen elkarri entelegatzen, kexuak eta aharrak sortzen zituzun nonahi, eta ez zeien lanean aritzen ahal. Halatan, torrea bere hortan utzirik, jendea oro, saldoka, nor bere mintzaje berriarekin, mundurat buruz partitu zen.
|
|
|
—Gezurra!? —izutu zen moja ttikia—
|
Nola
erraiten duzu hori, Mo?
|
|
|
Gure arteko arazoak, edo
|
nola
bereizi edo apartatu ginen elkarrengandik. Hizketaldi serioa daukat Setatsuarekin Indiaz, Pakistanez eta beste leku batzuez.
|
|
|
—Ez dut ondo ulertzen.
|
Nola
bide txarrak. Zein bide txar?
|
|
|
Zergatik ez nintzen zaldi? Edo katu, edo batzuetan beleak inguratzen zitzaizkidan, eta halaxe esaten nion neure buruari, zergatik ez bele, beleek gaizki kantatzen dute baina begira
|
nola
dakiten hegan. Eta ea non dagoen hegan dakien behirik.
|
|
|
Nolanahi ere, sinistu edo ez sinistu, nire barruko Ahots hura hantxe egoten zen beti, eta bere errealitatea onartzea beste erremediorik ez neukan. Deituko nion Aingeru Guardako, deituko nion Izpiritu, Mintzo, Ahots edo nahi dena, baina izen batekin
|
nola
bestearekin, hura beti nire barruan, nire mihia bera bezala edo oraindik hurbilago.
|
|
|
—Jakina,
|
nola
ez. Baina erantzun ezazu, mesedez.
|
|
|
—Eta zer,
|
nola
aterako gara hemendik? —esan nuen.
|
|
|
Baina egoera oso fastikagarria zen, gero eta gehiago. Egiten nituen ahaleginak, nondik eta
|
nola
iritsia nintzen haraino, non kokatzen zen etxea, nolakoa zen bidea, baina buru gainean sentitzen nuen harlauza batek erantzun guztiak zapuzten zizkidan.
|
|
|
—Ezin al didazu ideia ttiki bat eman, lagun? —esan nion orduan, eta ez dakit
|
nola
esan nion ere. Lotsagarria izan zen, beheratu egin nintzen Setatsuaren aurrean.
|
|
|
Hamasei otso?
|
Nola
hamasei otso. Nondik ateratzen ziren hainbeste otso?
|
|
|
Jaiotza bera kolpea da. Gogora ezazu, bestela,
|
nola
gertatu zen nirea eta zer arrisku pasa nituen jaio eta berehala...
|
|
|
Zehatz eta mehatz jakiterik ez dago, baina ez nolanahiko animalia behintzat. Bestela,
|
nola
jaio mundura halako lur goxoan?"
|
|
|
Esan dut lehenago ere moja ttikia segalari aparta dela, eta belarrik goxoenak ekartzen dizkidala:
|
nola
edo hala burutu egin behar bere xelebrekeriak.
|
|
|
Nire barruko ahotsaren agindua, edo
|
nola
hartu nuen behi memoriok idazteko erabaki
|
|
|
Eta han zeuden halaber, belar artean gordeta, udaberriak ekarritako zomorro eta zomorrondo guztiak, eltxoak, liztorrak, erleak, zizareak, txindurriak, barraskiloak, harrak, armiarmak, bareak, amona mantangorriak, euliak, ezparak, ipurtargiak eta beste ziento bat jende alfa, benetan oso alfa. Eta han zeuden,
|
nola
ez, belar artean aurrena jaiotzen diren lore hori, makal eta alfak ere. Halako batean, eta aurretik egun osoa geneukala ikusiz, belar, lore eta zomorro pila bat zapaltzea erabaki nuen, edo beste hitz batzuetan esateko, etzatea.
|
|
|
Baina azken unean, jabetu egin da engainuaz eta oharra pasa die mendikoei. Hori da Antiaju Berdek ulertzen ez duena,
|
nola
lortu duen informazioa pasatzea. Horregatik uste du irrati bat daukatela.
|
|
|
Biok batera, konprenitu egin genuen: zergatik ez zituzten mendikoak harrapatzen;
|
nola
pasatzen zuten informazioa Balantzategikoek.
|
|
|
Nire lagunak gorroto zion Txapar bere benetako izenari, eta horregatik aldatu zuen La Vache qui Rit delakoagatik. Berak esan zidan
|
nola
, biok betikoz banatu baino zerbait lehenago:
|
|
|
Bada beleak ogi osoa ekarri ziala:
|
nola
bi baitziren, hazkurri doblea. Haien sasoiak!
|
|
2010
|
|
|
Eta honekin guztiarekin batera, protestantismoaren antolaketa hierarkiko ahularen ondorioz, sekta protestanteak ederki ugaritu ziren, sekta horiek beraiek auzi politiko berri bihurtu ziren arte. Ingalaterrak Espainia garaitu eta katolizismoarekin zuten afera bukatu ondoren, boterean zegoen Eliza anglikanoari adar txiki asko sortu zitzaizkion, eta hauekiko harremanak
|
nola
edo hala zedarritu behar izan ziren.
|
|
|
Indar neurketaren emaitzak ez dira oso egonkorrak izaten, ordea. Erreforma garaian bezala, orain ere lehendabiziko bulkada praktikoa izan litzateke;
|
nola
edo hala elkarrekin bizitzera kondenatuak baikaude. Hori kontuan izanik, eginahalak egin lirateke batak bestea ez zirikatzeko, eta nire taldekoak ez ditu oztopatuko beste guztien bizitza egitasmoak, nahiz jarrera honek amore emaile edo koldarra ematen duen.
|
|
|
Txikiaren aurka doanean tamalgarria izan ohi da.
|
Nola
asmatu?
|
|
|
Ahula ematen du bai, ez ergela, ordea, zeren uste baitu bakoitzak bereari eutsiz gero, istiluak egongo diren arren, istilu hauetarako beti konponketa arrazoizko bat ere egon daitekeela. Honek istiluaren muinaren ikuspegia aldatzen du, alegia, nork bereari eutsiz arazoa ez dela nork duen arrazoia,
|
nola
arazoa konpondu baizik. Istiluari, ika mikari, aurrez aurre jartzeari aberasgarri irizten zaie.
|
|
|
Egoera ñabar honen aurrean gutxieneko akordio horretarako giza eskubideak lehen pausua direla pentsa liteke, baina eskubide hauen zailtasunak ikusita, beste kontzeptu zabalago bat erabili da interes eta eskakizun guztiak
|
nola
edo hala kudeatzeko. Elkarren arteko errespetua aurreneko mailan izan liteke.
|
|
|
Denbora pasatu da, eta antzerako egoeran bizi gara. Ikuspegi batek, diferentzia gutxietsiz, albo batera utzi edo asimilatu egin nahi du; beste batek, ordea, aniztasuna, gertakari enpiriko gisa hartuta
|
nola
edo hala kudeatu egin nahi du.
|
|
|
Eta ibilian ibilian berdintasuna eta askatasuna uztartzeko aferatik gaur eguneko arazo filosofiko garrantzitsuenetako batekin egiten du topo:
|
nola
lortu pentsamendu anitzen, eta askotan elkarren aurkakoen, arteko bizikidetza?
|
|
|
Esaterako, Platonen tradizioarekin batera errealitate sentikorraz gainera beste zerbait ere badela aldarrika liteke, edo Demokritoren tradizioarekin batera dena materia sentikorra dela hobetsi.
|
Nola
erabaki hauen artean. Honekin lotuta:
|
|
|
Halandaze, Jose Aretxabaleta eta Domingo Ordoñana ez ziren tanta txiker batzuk baino uholde atergabe baten baitan, baina erdietsi zuten
|
nola
halako arrakasta eta distirak ez digu uzten ikusten Ameriketan hustu ziren euskaldun anonimoen meta handia. Nora joan ote ziren, bada, milaka haien ametsak, agian damuaren etxera Ruper Ordorikak kantatzen duenez, ahanzturaren zulora, beharbada sekretupean den ezerezaren baitara.
|
|
|
" Mila zortzi ehun eta berrogoi eta zazpian, Gu
|
nola
arribatu ginen, Montevideo-ko herrian: Uste ginuen sartzen ginela plazer guzien erdian, Hobe ginduke egon bagine, zangoak hautsirik, Frantzian!"
|
|
|
Txiro, elbarri, tisiko, itsu, zoro eta abarren sorterriratzea aberriaren benetako interesen kontrakoa da, eta onurarik gabekoa hala eskatzailearen familiarentzat
|
nola
, sarri askotan edo ia ia beti, eskatzailearentzat berarentzat.
|
|
|
Hari dakogu zor, Euskal Herrian zerbait giren gehienek, gure adimenduko indarrik hoberena: zoin bidez dabilan xuxen jakitea; makur doala zertarik gitazken ohart, sendo gireno; zer den gure arima; mendetik mendera jakintsunek nolako jaidurak daizkoten hauteman; zerk duen egiten ongia, ederra zerk, zerk egia; nundik datorren gizona, mende eta toki guzietako jakintsunen arabera, eta norat doan; azkenik, lur hunen gainean bizi diren gizaldeak
|
nola
bizi izan diren orai artio, bakotxa bereaz ala beren artean".
|
|
|
|
Nola
hesi hazkarra ogi landaren edo mahastiaren inguruan, hala hala dago gure mintzaya Eskual herriaren eremuetan. Sineste zuzen, bizimolde on eta gure ohitura zahar guziak zaintzen eta tieso atchikitzen ditu; bainan bazterretako gezurkeria, egite makhur, aztura arrotz eta gachtoak urruntzen ditu.
|
|
|
Hainbertze eta halako lur mokorrek lotsa bat sortzen dauzute barnean. ...a Iguzkiak noizbait airez aire aurdiki ziliporta bat baizik, hastapenean su zarionetik emeki emeki azalez hoztua, daukat etzela iguzkiaren errai samurretarik arroltzearen idurirat osoki biribil eta leun jauzi pikorra, bainan ba ordukotz dena zimur eta konkor, guneka; gune hotan, azala gogortu zelarik behin, eta gero euriteekin zonbait menderen buruko gozatu, zela egin, hanitzez berantago ez dakigu
|
nola
Biziaz amatzeko, orai gabiltzan Gipuzkoako eskualde maitea".
|
|
|
Batetik, Jean Etxepareren jakintsu hanitzek diotena, hain zuzen ere Laplace-k eta ostekoek, Lafitteren erantzunean Etxepareren gogoeta geologiko bihurtu zaigu huts hutsean. Bestalde, Etxepareren pasartean"
|
nola
" izan dena(= ez dakigu nola Biziaz amatzeko), Lafittek" nork" bilakatu du(= ne sait d qui attribuer l' origine de la Vie), ura bere pentzeraino bideratuz, noski.
|
|
|
Batetik, Jean Etxepareren jakintsu hanitzek diotena, hain zuzen ere Laplace-k eta ostekoek, Lafitteren erantzunean Etxepareren gogoeta geologiko bihurtu zaigu huts hutsean. Bestalde, Etxepareren pasartean" nola" izan dena(= ez dakigu
|
nola
Biziaz amatzeko), Lafittek" nork" bilakatu du(= ne sait d qui attribuer l' origine de la Vie), ura bere pentzeraino bideratuz, noski.
|
|
|
Lotilandia lo arazle horren baitan giroa ezinago itogarria da, hala Bidasoaz gora
|
nola
Bidasoaz behera, izan ere, Jean Etxepare medikuaren modu ia berean, Bizente Aizpuru ordiziarrak ere zorigaiztoko liburu bat argitaratu zuen 1931n. Askoz geroago kontatu zuen Bizente Aizpuruk episodio ilun hori Jakin aldizkarian, 1977an, laurogeita zortzi urteko agure beneragarria zela," Gerra aurreko euskal herese bat" izenburupean, M. Pagolak jaso zuelarik.
|
|
|
Erdarazko zatiak 103 orrialde ditu; ostetik doan euskarazkoak 95 Dirudienez, Beasaingo Leonardo Zunzunegi moldiztegian argitaratu zen. Liburu horren helburua zen erakustea euskal gazteak ezkondu bitartean
|
nola
gorde dezakeen erabateko abstinentzia. Sexu barau hori zaila da, baina ezinezkoa ez.
|
|
|
...ardura handiz aztertua izan da Guk izendatutako zentsoreen eskutik, Bizente Aizpuru jaunak idatzitako GAZTEK, GARBIKIZAN liburua eta dagokion gaztelaniazko bertsioa, JOVENES SED CASTOS, obra inprimategi zigilurik gabea, eta nerabe euskaldunei zuzendua, argitalpen horren hitzaurrean irakur daitekeenez; eta azterlanaren ondorioz, hainbat errakuntza arriskutsu eta dotrina heretiko antzeman dira, hala
|
nola
, Jesukristo gure jaunaren jainkotasuna ukatu edo kolokan jartzea; gizaki oro," giza jarduerari dagokionez, gehienbat bere herentzia ondarearen emaitza dela" baieztatzea; giza arima kreatua izatea ukatzea, eboluzio materialista propugnatuz; sakramentuzko aitortzaz mintzatzea, bere eraketa eta ontasun jainkozkoei begirunerik erakutsi gabe, horren ordez soilik balio humanoa emanez; gizadia...
|
|
|
Batetik, lehen pasarteko mataza nahasi horretan, konturatu zarenez, badaude eboluzio materialistari eta herentzia ondareari egindako aipamen guztiz esplizituak, Aizpururen liburua kondenatzeko erabakigarriak izan zirenak. Hau da,
|
nola
halako darwinismo barreiatu baten kutsua topatu zuen zentsoreak, eta gaitzesgarritzat jo. Bestalde, bigarren pasartean, Modernismoaren Aurkako Zaintza Kontseilu deritzon zerbait erakundea edo dena delakoaexistitzea ez dakit zelan kalifikatu:
|
|
|
Darwinismoari Frantzian ez zitzaion abegi batere onik egin, eta horren adierazle modura aipatu ohi da garaiko frantses naturalistarik ospetsuenak Darwinen ideien kontrako erresistentzian agertu zirela, hala
|
nola
Louis Pasteur, Claude Bernard, Jean Louis Armand de Quatrefages, edota Henri Milne Edwards. Frantziako komunitate zientifikoaren erresistentzia hori hasiera hasieratik igarri zen, eta gortina inpenetrable bat ehundu zuen darwinismoaren inguruan.
|
|
|
Bost urte igarotakoan Villamil jenerala Ekuadorrera itzuli zen guztiz desilusionatuta eta, areago, zorrez josita. Hala ere, Quito eta Guayaquiletik galerianoak bidaltzen segitu zuten, eta Floreanako kolonia legerik gabeko gune ezin arriskutsuago bilakatu zen, halatan non, lehen kolonizazio ahaleginaren laborantza baztertuta batatak eta bananakareagotu egin baitzen baliagai naturalen ustiaketa, hala itsas lehoien larrua,
|
nola
dortoka erraldoien olioa, zeina Guayaquilgo argi publikoetarako erabiltzen baitzen.
|
|
|
Julien Vinson Parisen hil zen, 1926an, baina, ia azken unera arte lanean aritu zen arren, intelektualki XIX. mendeko gizona da izatez, beti fidel izan baitzitzaion 1850 tartean modu autodidaktan bereganatu zuen ideia sortari. Nolanahi, desadostasun nabariak eduki zituen orduko euskalari askorekin, hala
|
nola
, Telesforo Arantzadi, Bonaparte printzea, Arturo Campion, Charencey, Dodgson, van Eys, Intxauspe... Alabaina, Vinsonen eragin handia ei dute Unamunoren euskaldunez eta euskarari buruzko ideiek.
|
|
|
Farmazia ikasketak egin zituen Zaragoza eta Madrilen, eta gero Jesusen Lagundian sartu zen 1906an. Biologia irakaslea izan zen hainbat urtetan hainbat tokitan, hala Oñan
|
nola
Erroman, eta makina bat aldiz zeharkatu zuen itsaso zabala Ameriketako hainbat unibertsitatetan jarduteko: Caracas, Montevideo, Buenos Aires, Santiago.
|
|
|
Aita Arbelbide, Hazparneko misionisten burua, zeharo kezkatuta zegoen fenomeno hori dela-eta, eta euskaldunek ameriketarat joaiteko duten errabiaz mintzo zitzaigun 1895ean. Joandako euskaldun horiek Montevideo eta Buenos Airesera iristen ziren gehien bat, gero Rio de la Platako eskualde osoan zehar barreiatzeko, Uruguai eta Argentinako hala hirietan
|
nola
kanpañan.
|
|
|
Martinek besoak zabaldu zituen. "
|
Nola
joko nauk ba hemen, David. Ez al duk ikusten kuadrilaterotik kanpora gaudela?" Maderas de Obaba jartzen zuen laukia seinalatu zuen.
|
|
|
Bera konturatu egiten zen zain egoten nintzaiola, hala
|
nola
elizan harmonioa jotzen ari nintzenean, eta onartu egiten zituen beraganantz egiten nituen mugimendu amiñi haiek. Kosta egiten zitzaidan, amak esan bezala," itsasoan ibiltzen zen gizon batekin" ezkonduko zela pentsatzea.
|
|
|
Normalean oso andre tentea zen, serioa, baita hotza ere, baina goiz hartan beste bat ematen zuen: lehengoagandik sortua
|
nola
sortzen den panpina errusiarra aurrekoaren barrutik— baina desberdina. Apalagoa, goxoagoa; baita tamainaz txikiagoa ere.
|
|
|
Baina egun hartan teilatupeko gelaxkak urna bat ematen zuen, isiltasuna bildu eta metatzen zuena. "
|
Nola
hartuko duzu mendeku. Fusil honekin?" Eskua luzatu eta armari heldu nion.
|
|
|
Gure erriko Gregoriyokin soldau Afrikan eon dienak bazabiltzak emen, eta otako bati galdetuzioat aber ze iteun Gregoriyo Bariak, eta ala esan ziak, bestetako ez omen dik balio eta arrantxero eon biar, erdara ezdakila ta libratzen omen dek askotan.
|
Nola
dabilgue launa Angel. Esaiok emengustoa artukogenukela be soñua, itzeiteko Degrela kapitainakin eta etortzeko bixitan bakarrik baare. Yre anai Antonio.
|
|
|
Zerrenda hark, nire zerrenda sentimentalek ez bezalako sakontasuna zuen. Teresak erakutsi orduko finkatuta gelditu zen nire oroimenean; zizelkatuta, hura ere,
|
nola
" beste" izenak monumentu berriaren marmol beltzean.
|
|
|
" Zure osaba batek nire aitaren lagun bat salbatu zuen, Alaska hoteleko jabea," amerikanoa" esaten ziotena. Baina nire aita zuen etxe horretara,
|
nola
du izena? ..." Eskua altxa eta Urtza aldeko haltzak baino gorago seinalatu zuen.
|
|
|
Nire buruari ekinda nengoen, urrun sentitzen nituen gauza guztiak. Berdin zitzaidan Iruaingo petrilean Lubisekin eserita egotea
|
nola
Virginia kirol zelaian barrena grua eta kamioi artean etortzen ikustea; errealitatearen izpi haiek ez zuten jada eraginik nire gogoan, ez zuten markarik uzten bertan. Soilik Bigarren Begiekin ikusten nuen; Bigarren Gogoarekin pentsatu eta gogoratu; Bigarren Bihotzarekin sentitu.
|
|
|
Bidean, zerrategiaren paretik pasatzean, Virginia ikusi nuen. Tximeleta bat bezain arin zihoan orduan ere, eta ia ukitu gabe zeharkatu zuen Maderas de Obaba zioen zerrategi sarrerako laukia; ez zen bertan trabatuta geratu,
|
nola
Martin Teresaren gaitza adierazi zigun egunean. " Zu zara eta!
|
|
|
Bularrak ferekatu nizkion. "
|
Nola
dakizu horrenbeste?"" Zuri buruz esaten den guztia interesatzen zait." Besarkatu egin nuen. " Baduzu berriro egiteko indarrik?", esan zidan.
|
|
|
Ez nintzen fidatzen.
|
Nola
edo hala, Teresak bion artean gertatutakoa adieraziko zion, umiliatu egingo zuen nire aurrean. " Ba, ez dakit nola egingo dugun.
|
|
|
Nola edo hala, Teresak bion artean gertatutakoa adieraziko zion, umiliatu egingo zuen nire aurrean. " Ba, ez dakit
|
nola
egingo dugun. Esan dizut lehenago, hotelean daukagun beste kamareroa Madrilera joan da aitarekin." Bere anaiari buruz ari zen.
|
|
|
Izen bakoitzaren grafia buruz ikasita neukan. Irudikatu ahal nituen bere xehetasunak hala
|
nola
botanikari batek landare hosto arrunt batenak. " Antonio Gabirondo, Frente del Jarama", jartzen zuen.
|
|
|
Ez zion tankerarik hartzen haren egoskorkeriari.
|
Nola
nahi zuen sagar gehiago jatea, azenario gehiago jatea. Ezinezkoa zen.
|
|
|
Batzuetan okertu egiten zen zirkuaren errepresentazio hura, eta portugaldarrek ez zuten sinetsi nahi izaten, protestaka hasten ziren, Frantzian zeudelako froga bat eskatzen zuten. Pirpok —aurreak erakusten du atzea
|
nola
dantzatu— erantzun egiten zien, protestaka hasten zen bera ere, lanturuka konfiantza faltagatik. Gero, Txanberlain zegoen aldera jotzen zuen.
|
|
|
Edo, bestela, zirkua itxi. Baina zirkua itxita,
|
nola
ordaindu xanpaina, langostak, miserak, itsas fruituak. Nola ordaindu Txanberlainek emakumeen amoreak?
|
|
|
Baina zirkua itxita, nola ordaindu xanpaina, langostak, miserak, itsas fruituak?
|
Nola
ordaindu Txanberlainek emakumeen amoreak?
|
|
|
Txanberlaini kontatu zion hiri santu hartako hoteltxo batean: " Badakik
|
nola
deitzen dioten Espainiara pasa nahi duen agure horri. Le Roi du Champagne! Xanpainaren erregea!
|
|
|
Pirporen pentsamenduak sakonak ziren, eta gau hura, irteera aurrekoa, deseroso pasa zuen. Maleta kendu behar zieten, hil egin behar zituzten, baina
|
nola
–Bera konturatzen zen ondo:
|
|
|
" Eureka!", hots egin izango zuen esamoldea ezagutzera; baina" korsu patentearekin" bezala gertatzen zitzaion, eta hitz lodiak baizik ez zitzaizkion etorri burura. " Bazekiat
|
nola
egingo dugun!", esan zion bere kideari. Logalea zeukan Txanberlainek, eta ez zuen hutsaren hurrengo kontuekin denbora galdu nahi.
|
|
|
Logalea zeukan Txanberlainek, eta ez zuen hutsaren hurrengo kontuekin denbora galdu nahi. " Nik ere bazekiat
|
nola
egingo dugun! Buruan harri batekin eman eta kitto!", esan zion haserre.
|
|
|
Puru mutturra ezpainen txokoan zeukan. "
|
Nola
dakin horrenbeste, Adela. Oraindik ez didan esan." Adelak niri eman zidan erantzuna:
|
|
|
Ubanbe sukaldeko atean zegoen. " Ba horrenbeste badakin esaion
|
nola
aurkitu genuen handik bi egunera Lubis."" Nola?", esan nuen. " Dena odoletan.
|
|
|
Ubanbe sukaldeko atean zegoen. " Ba horrenbeste badakin esaion nola aurkitu genuen handik bi egunera Lubis.""
|
Nola
–", esan nuen. " Dena odoletan.
|
|
|
" Nik uste nuen ez zenuela gordelekuaren berri", esan nion. "
|
Nola
ez nuen ba jakingo, nire aita hementxe egon zen eta!" Eskua eman eta eskailera igotzen lagundu zidan. " Ondo disimulatzen duzu", esan nion.
|
|
|
" Joan egin duzu, David. Honezkero ama eta erretorea han izango dituzu zain."" Baina
|
nola
–" Arazo nagusia iruditzen zitzaidan une hartan. " Zure Guzzi berri hori ekarri dizut, David.
|
|
|
Ba, ogia egiteko labean.
|
Nola
izan daiteke hain hozbera Kanadan sortutako sonbreirua?" Bere umore mota hura asko gustatzen zitzaien adiskideei.
|
|
|
Gorilaren koadernoa hartu nuen osaba eserita egondako aulkitik, eta bere apalera bihurtu. " Ba zu hemen ez bazara, ez dakit
|
nola
lortuko dudan", esan nion. " Ba, sar hadi gordelekuan 15eko eguerdian eta atera hadi hogeita lau ordu geroago.
|
|
|
Ubanbe Opini ari zitzaion: " Hik kontuan har ezak Uzkuduni eta horiei dena tranpa egiten zietela, konbate bezperan hiru eta lau andre sartu ohean, eta
|
nola
gu bezalako zerri batzuk ziren ba hantxe jo ta jo hustu arte, eta hurrengo egunean ba komeriak ringean, kottik ez kontrarioari matraila puskatzeko. Eta orain berriz boxeolariak ondo prestatuta joaten dituk, eta ez zegok konparatzerik..." Ubanbe nire presentziaz ohartu zen, eta eten egin zuen bere azalpena.
|
|
|
Ni seinalatu ninduen. " Lubis, begira ezak
|
nola
iritsi den hire laguna. Izerdi patsetan zegok."" Komeni zait —esan nion— Izerdiak gorputza garbitzen omen du." Alkandora erabat bustia neukan lepo inguruan.
|
|
|
Mahaian eseri ginen. " David, zaldia hil zenean ez zen ezer apartekorik gertatu —esan zidan Lubisek isilka— Baztertu egin zenituzke kontu horiek, eta ondo pentsatu
|
nola
moldatuko zaren inaugurazioan soinurik ez jotzeko. Ez zaizu erraza izango programan zaudela.
|
|
|
Zuek azaldu baino ordu laurden bat lehenago alde egin du. Baina, jauna,
|
nola
ahaztu zait!"
|
|
|
Baina, egun hartan, bigarren ordua oso astun egin zitzaidan, lehenengoa baino bost bider gehiago, eta hirugarrena, itogarri. Pentsatu nuen agian ohituz joango nintzela, eta hurrengo orduak,
|
nola
basokoak hasierako igoeraren ondoren, samurragoak izango zirela; baina gogoeta hura egin eta minutu gutxira kanpoan nengoen, ohe gainean etzanda. Gordeleku hartan ez eta beste nonbait ezkutatu ote nintekeen galdetu nion orduan neure buruari, eta nire ezagun guztien aurpegiak errepasatu nituen nire aukerak haien espresioan igarri nahiz.
|
|
|
Ubanbek ukabila eskaini zion Sebastiani: "
|
Nola
emango zidak ba pasara exhibizioko konbatean, txoroa! Nik emango diat hiri pasara deskuidatzen bahaiz!".
|
|
|
Heldu egiok! —Gero maldizioka hasi zen—
|
Nola
alde egin dik, Opin. Makalduta hago zeharo, ez haiz ezertarako gauza!".
|
|
|
" Eta ez dugu huts egingo —esan zuen Angelek— Dena erabakita dago. Baita
|
nola
egingo den ere. Marmol beltza eta letra doratuak.
|
|
|
Gure geltokia kolegiotik" justu 870 pausora" zegoen,
|
nola
esaten baitzuen beti neurketa kontuekin ibiltzen zen Carmelo izeneko gure ikaskide batek, eta pauso haiek guztiak presaka ematen genituen: kuartel erraldoi baten murru ondotik aurreneko 140ak, auzune pobre bat zeharkatuz 600 inguru, kolegioa zegoen muinora igoz azkenekoak.
|
|
|
Neska haietako askori ez zieten mutilekin dantzarik egiten uzten;" pornografia" hitzaren esanahia ere doi doi ezagutuko zuten. Seguru asko, nire begiko ubeldua froga bat irudituko zitzaien, hala
|
nola
iruditu izan zitzaien beren gurasoei santu baten eskuko zauria: bazela bizitzan alde ezkutu bat, eta zenbait gautan izaten zituzten amets nahastuak ez zirela hain bitxiak.
|
|
|
"
|
Nola
esaten da" neska" hango hizkuntzan?", galdetu zion gazteak. " Horrek hori ez dik jakingo, galdeiok mutilengatik!", sartu zen mozkorti itxurako soldadua.
|
|
|
Ohizko bizimoduan ere justu samar ibiltzen zen Bernardino munduan; eskolako umeek berek ere zeinahi bihurrikeria egiten zioten, ez baitzituen inoiz zigortzen. Ohizko munduan hala, eta hiltzaileak nagusi ziren aldi hartan,
|
nola
–Agnus dei!
|
|
|
Teresak irribarre maltzurtxo bat eskaini zidan: "
|
Nola
zen, ba, David, niri hainbeste gustatzen zitzaidan Hesseren esaldi hura, egun hartan euliak ere aspertzeraino errepikatu nizuna?". " Zergatik dago nigandik urruti zoriontsu izateko behar dudan guzti guztia?", adierazi nion.
|
|
|
" Cesar mehatxatuta?
|
Nola
liteke?", hots egin dut. " Hola zeudek gauzak", erantzun dit berak.
|
|
|
Irakurketaren ondoren, Joseba bere ohizko aldartera bihurtu da. "
|
Nola
lortzen duzu idaztea?", galdetu dio klubeko kide batek. " Txirula jo zuen astoak bezala.
|
|
|
" Arrazoi bereziren bat?"" Poliziak esan zuena. Ez dakit Errusian
|
nola
izango den, baina Espainian poliziek bi paper hartzen dituzte: batzuk" gaiztoak" dira, eta egurtu egiten zaituzte, eta besteak, berriz," zintzoak" dira eta ideia zitalak sartzen dizkizute buruan.
|
|
|
Asmoa oztopo batek lastatzen zuen. Ez nekien
|
nola
jokatu Triku eta Ramuntxorekin. Alde batera, ez nituen arriskuan jarri nahi, ez nituen herrestan eraman nahi poliziarengana.
|
|
|
Papik askatasuna eman ziek. Bakoitzak ikusiko duela
|
nola
jokatu. Baina bera ez dutela bizirik harrapatuko.
|
|
|
Organizatuta zegoela, orduko hitz batekin adierazteko. "
|
Nola
deitzen diate hiri, Joseba?", esan nion. " Etxeberria —erantzun zidan serio— Baina oraindik ez duk ofiziala.
|