2011
|
|
Troposferan edo estratosferan, alegia, garaiera handietan?, karbono monoxidoa oxidatu
|
egiten
da, eta substantzia egonkorragoa bihurtzen da: karbono dioxidoa.
|
|
Kutsatzaile atmosferikoen laginketa
|
egiteko
, berariazko zentroen sare bat eratzen da ikertu nahi den eremuan. Esate baterako, ikerketa eta kutsaduraren segimendua egiteko, 2 km2 an behin airearen kalitatea ebaluatzeko etxetxo edo gune bat ezartzen da hirian; eremu zabalagoetan, ordea, zentroak gehiago sakabanatzen dira.
|
|
Kutsatzaile atmosferikoen laginketa egiteko, berariazko zentroen sare bat eratzen da ikertu nahi den eremuan. Esate baterako, ikerketa eta kutsaduraren segimendua
|
egiteko
, 2 km2 an behin airearen kalitatea ebaluatzeko etxetxo edo gune bat ezartzen da hirian; eremu zabalagoetan, ordea, zentroak gehiago sakabanatzen dira. Kutsaduraren iturria oso zehatza bada (kebideak, adibidez), zentroak emisio iturriaren inguruan kokatzen dira, zirkulu zentrokideak osatuz, eta lekuko haize nagusien arabera.
|
|
Dena den, kanpoko erreferentziaren bati eutsi behar zaio. Bestalde, bermatu
|
egin
behar da ez dela egongo inguruko beste foku garrantzitsuen interferentziarik. Eskuarki, bilketa etxolak toki garaietan kokatzen dira.
|
|
Emisio neurketak kutsatzaileen emisio puntuan
|
egiten
dira, hau da, kutsatzaileak atmosferara isurtzen diren tokian (kebidearen ahoan, ibilgailuen ihes hodietan...).
|
|
Immisio neurketak edo aire kalitatearen neurketak kutsatzaileen dispertsioa gertatu eta gero
|
egiten
dira, hau da, iturritik urruti dauden puntuetan.
|
|
Kutsatzaileek emisioan eta immisioan duten kontzentrazioen arteko erlazioa 1.000 ere izan daiteke. Oro har, aire bolumen jakin bateko substantzien kontzentrazioa hain txikia denean, aire bolumen handiak hartu behar dira analisia
|
egin
ahal izateko. Laginketak egiteko, oinarrizko tresna hauek behar dira:
|
|
Oro har, aire bolumen jakin bateko substantzien kontzentrazioa hain txikia denean, aire bolumen handiak hartu behar dira analisia egin ahal izateko. Laginketak
|
egiteko
, oinarrizko tresna hauek behar dira:
|
|
Atmosferako airearen laginketa
|
egiteko
tresnak (immisioa neurtzeko)
|
|
Laginketa
|
egiteko
tresna eskukoa edo automatikoa izan daiteke:
|
|
Tresna automatikoetan, aire emari konstante batek atzemate ekipoa zeharkatzen du (emaria substantziaren araberakoa da), eta kutsatzailearen kontzentrazioa harturiko lagin bolumen jakinean neurtzen da. Beraz, denbora ere lehentasunezko aldagaia da, aire bolumena eta denbora ezagututa tresnak berak
|
egiten
duelako analitoaren ebaluazioa.
|
|
Bilketa inbutua toki airetsuan kokatu behar da, ingurune hurbil eta inolako oztoporik gabean, tresnak xurgapena ondo
|
egin
dezan.
|
|
Iragazkia: askotariko materialez
|
egindakoak
izaten dira (hainbat motatako paperak, beira zuntza, polimero sintetikoak, eta abar), eta bata edo bestea erabiltzen da harrapatu nahi den partikula motaren edo haren diametroaren arabera; iragazki ontzian ezartzen da, eta tresnak hermetikoki itxita gelditu behar du, iragazkia xurgaturiko aireak bakarrik zeharka dezan.
|
|
Denbora programagailua: honen bitartez, sistema aktibatu edo itzali
|
egiten
da, agintzen zaionean.
|
|
lurretik gutxienez 1,5 m ra jarri behar da beti (3 m ra kokatzea hobesten da). Airearen xurgapenari dagokionez, pantaila
|
egiten
duen oztoporik ezin da egon inguruan. Tutuan ukondoak eratzea saihestu behar da.
|
|
Horrelakoetan, flaskoa kutxatik askatu behar da, kontu handiz eta bertikalki (okertu gabe), eta kutxatik atera. Garraiorako, tefloiz edo tefloiaren antzeko material batez
|
egindako
tapoi batekin ixten da flaskoaren ahoa (ez erabili kautxuzko tapoirik). Disoluzioa beste ontzi batetara pastu nahi bada (plastikozko ontziak erabiltzen dira lagin alkalinoentzat, eta beirazkoak azidoentzat), impinger edo burbuila garbigailua disoluzio biltzailearekin garbitu behar da bi aldiz, eta garbiketa urak laginaren ontzira isuri behar dira, ondoren laborategira eramateko.
|
|
Lagina berehala identifikatu behar da, eta, ondoren, garraio kutxa berezi eta egoki batean jarri; garraioa berme osoz
|
egin
behar da, hausturak saihestuz edo argiaren eragina ekidinez. Garraiatu bitartean, flaskoak edo ontziaak bertikal egon behar du, isurketak saihesteko.
|
|
Partikula jalkikorrak: lurrean, eraikinetan, landareetan, uretan eta beste hainbat materialetan kokatzeko joera dute, grabitatearen eraginez erori
|
egiten
baitira.
|
|
BSG tresna grabitatearen eraginez jalkitzen diren partikulen laginketa
|
egiteko
da, eta immisioan erabiltzen da. Tresnaren osagaiak hauek dira (ikus 9 irudia):
|
|
Mota guztietako partikulak eta gasak atzemateko balio du, eta immisioan erabiltzen da. Partikula esekiak hartu nahi direnean, iragazte laginketa
|
egiten
da. Kasu horretan grabitate indarraren eragina nahikoa ez denez gero, ekipoak xurgatze sistema bat dauka (ponpa).
|
|
Emisioan erabiltzen da, kutsatzailearen jatorrizko iturrian haren kontzentrazioa zuzenean neurtzeko. Laginketa zuzena eta egoeraren adierazgarria izan dadin, ezinbestekoa da kondizio isozinetikoetan
|
egitea
; hau da, zundaren xurgatze abiadurak eta gasak kebide edo hodi barnean duen abiadurak berdinak izan behar dute.
|
|
Bestalde, lagina hartu nahi den altueran, kebidearen sekzioa koroa zentrokidetan zatitzen da. Laginketa
|
egiteko
, zunda laginak hartu nahi diren puntuetaraino sartzen da, alegia, bi norabide perpendikularrek koroen arteko mugak ebakitzen dituzten puntuetaraino.
|
|
Dena den, horrelako partikulak erraz eta nahiko azkar jalkitzen dira, grabitatearen eraginez. Haizearen abiadura txikia denean, edo euria
|
egiten
duenean, partikula horietako asko jatorritik hurbil jalkitzen dira. Hori gertatzen zaie, adibidez, galdarategietako oxido metalikoei, meategietako eta harrobietako hondar eta hautsei, buztingintza industrialetako hauts zeramikoei, eta abarri.
|
|
Espektro ikusgaiko espektrofotometro edo kolorimetroa, 410 nm an lan
|
egiteko
egokitua (ikus 12 irudia)
|
|
Substantzia horien guztien lurrunkortasuna oso handia da; horregatik, flaskoak irekiko dira soilik beharrezkoa den denboran, berehala itxi; gainera, gas kanpaian lan
|
egin
behar da, eta toxikoak direnez, laborategia ondo aireztatu behar da, segurtasuna bermatzeko.
|
|
Laginketa ekipo pertsonalaren argibideei jarraituz, ikatz aktibatuzko kartutxoa dagokion tokian ezartzen da, iragazki eta guzti. Laginketa
|
egiteko
, komeni da gailua lurzorutik 3,5 m ingurura kokatzea, eta, gainera, itzalean. Idatzi koadernoan uneko datu meteorologikoak, gasometroaren irakurketa eta laginketa hasteko ordu zehatza.
|
|
Ponpa martxan jarri eta aire bolumen zehatz bat pasarazten da kartutxoan zehar. Hasteko, 10 L rekin
|
egin
daiteke proba. Dena den, inguruko kontzentrazioaren arabera, baliteke aire bolumen handiagoa behar izatea metodo honen bitartez BTEXa atzemateko.
|
|
Dena den, inguruko kontzentrazioaren arabera, baliteke aire bolumen handiagoa behar izatea metodo honen bitartez BTEXa atzemateko. Bestalde, 10 L ko kontzentrazioa handiegia bada eta kalibrazio zuzenetik kanpora gelditzen bada, diluzioa egokitu
|
egin
genuke. Barneko aire kalitatea ebaluatzeko, arauak 5 L aire lagintzeko agintzen du.
|
|
Horrela, ikatzean itsatsitako substantzia organikoak fase likidora pasatzen dira, eta han disolbatzen. Pentanoak ikatz partikula txikienetariko batzuk garraia ditzake; hori dela eta, likidoa iragazi behar da 0,45 µm-ko nylonezko iragazki batekin (oso garrantzitsua da urrats hori
|
egitea
, solidoak zutabe kromatografikora iritsiz gero, zutabea berehala buxatuko bailitzateke). Iragazitakoa 100 mL-ko matraze aforatu batean jaso, eta arrasean jarri pentanoa gehituta.
|
|
BTEX konposatuaren osagai guztien erretentzio denborak zutabean determinatzeko, hasieran 1,0 µL bentzeno injektatu behar dira zutabean. Hori
|
egindakoan
, kromatografia gailurrari begiratzen zaio, eta injekzioaren ondotik igarotako denborari ere bai. Bentzenoa zutabetik zeharo ezabatzeko, minutu batzuk itxaron behar dira.
|
|
Bentzenoa zutabetik zeharo ezabatzeko, minutu batzuk itxaron behar dira. Ondoren, lan bera
|
egin
behar da toluenoarekin, hau da, 1,0 µL tolueno injektatu, eta gailurraren sorrerari begiratjhatu denbora neurtzeko. Minutu batzuetan itxaron ondoren, lana errepikatu egin behar da, baina etilbentzenoarekin.
|
|
Ondoren, lan bera egin behar da toluenoarekin, hau da, 1,0 µL tolueno injektatu, eta gailurraren sorrerari begiratjhatu denbora neurtzeko. Minutu batzuetan itxaron ondoren, lana errepikatu
|
egin
behar da, baina etilbentzenoarekin. Pixka bat itxaron ostean, xilenoa injektatzen da haren denbora zehatza neurtzeko.
|
|
Hori guztiaz gain, saiakuntza hau
|
egiteko
BTEX konposatuaren osagaien patroi multzo bat behar da. Horretarako, 10 mL-ko 6 flasko hartu, eta, hurrenez hurren, D2 disoluzioaren ondoko bolumen haek gehitu behar zaizkie (mikropipetaz edo pipeta arruntez):
|
|
Eta horrela jarraitzen da, patroi guztiekin prozedura amaitu arte. Ekipoaren programa informatikoak gailurren integrazioa
|
egiten
du, patroietan substantzia bakoitzaren zer kontzentrazio zehatz dagoen jakiteko. Lorturiko datuekin, berariazko taula bat osatuko dugu (ikus 8 taula).
|
|
Konposatu bakoitzarentzat berariazko kalibrazio zuzen bat eraiki behar da (bentzenoarena, toluenoaren, etilbentzenoarena eta xilenoarena). Gailurren azalerak vs substantzien kontzentrazioak (µg/ L) marraztu behar dira, kalibrazio zuzenak
|
egiteko
.
|
|
Horretarako, azaleren balioak grafikoan sartzen dira (ordenatua), eta interpolazioaren bidez lortzen da kontzentrazioa (abszisa). Kontzentrazio bakoitza doitu
|
egin
behar da lagindutako aire bolumenaren arabera.
|
|
Beste hainnbeste
|
egin
behar da toluenoaren, etilbentzenoaren eta xilenoaren kasuetan, airean lau substantzia horien zer kontzentrazio dagoen jaki ezagutzeko. Emaitza bakoitza bereizirik ematen da.
|
|
Egiaztatze analisi bat
|
egin
behar denean, arau homologatuak erabiltzen dira. Hala ere, aukera ugari dago kutsatzaile atmosferikoak lagintzeko eta analizatzeko, egiaztatze analisietan zein analisi irekietan.
|
|
Immisioko kutsadura egoeren hainbat ebaluazio
|
egiteko
, ur oxigenatu komertziala,% 20tik %30era bitarteko kontzentrazioa izaten duena, nahiko egokia izaten da saiakuntzak egiteko(% 20koak bermatzen du SO2guztia oxidatzea H2SO4bilakatu arte).
|
|
Immisioko kutsadura egoeren hainbat ebaluazio egiteko, ur oxigenatu komertziala,% 20tik %30era bitarteko kontzentrazioa izaten duena, nahiko egokia izaten da saiakuntzak
|
egiteko
(% 20koak bermatzen du SO2guztia oxidatzea H2SO4bilakatu arte).
|
|
Kalibrazio zuzenean, zehaztasun handiena 0tik 6 µg/ mL-ra bitartekoan lortzen da. Burbuila garbigailuko laginaren kontzentrazioa hori baino handiagoa bada, egokiagoa da beste alikuota sorta bat prestatzea; alikuota berri horiek prestatzeko, diluzioak
|
egiten
dira, harik eta haien kontzentrazioak tarte horretan kokatu arte. Orduan, saiakuntzaren azken puntua (laginen absorbantziaren neurketa) berriro egiten da.
|
|
Burbuila garbigailuko laginaren kontzentrazioa hori baino handiagoa bada, egokiagoa da beste alikuota sorta bat prestatzea; alikuota berri horiek prestatzeko, diluzioak egiten dira, harik eta haien kontzentrazioak tarte horretan kokatu arte. Orduan, saiakuntzaren azken puntua (laginen absorbantziaren neurketa) berriro
|
egiten
da.
|
|
Analisiak emandako NO2 aren kontzentrazioak kalibrazio zuzenaren barnean egon behar du. Oso egokia da haztamu saiakera bat
|
egitea
, ahal baldin bada, behintzat. Kontzentrazioa handiegia suertatzen bada, laginaren disoluzioa erabil daiteke.
|
|
Laginketa
|
egin bitartean
, baliteke disoluzio biltzailearen parte bat galtzea, tenperaturaren eraginez. Likidoaren murrizketa oso handia bada, saiakuntza errepikatu daiteke, 50 mL D1 erabiliz, 100 mL-ren ordez.
|
|
Beste hainbat kasutan bezala, hemen ere aldez aurretik
|
egindako
gutxi gorabeherako neurketak lagungarriak dira lekuko kontzentrazioaren maila ezagutzeko.
|
|
Kalibrazio zuzena prestatzeko eta laginaren absorbantzianeurtzeko, txikiegiak dira lortutako bolumenak. Ikusgaitik UVra bitarteko espektrofotometroaz lan
|
egitea
aholkatzen da, kolorimetroak baino bolumenak txikiagoak behar izaten direlako, normalki. Gainera, espektrofotometroa kolorimetroa baino zehatzagoa izaten da.
|
|
Azken arazo horiek atmosferako emisio antropogenoen ondorioak dira, eta, oso aspalditik, kaltea sortzen ari dira gizakion bizitza kalitatean, askotan herritarrok horren inguruan askorik jakin gabe, eta kezkatu gabe. Beraz, arazo horien guztien segimendu zehatza
|
egitea
beharrezkoa da.
|
|
Beraz, lan honen esparrua, bereziki (baina ez bakarrik), immisioa da, hau da, airearen kalitatea. Horretarako, substantzia kutsatzaileen laginketa eta analisi teknikak menperatu behar dira, eta laginketak eta analisiak
|
egin
. Dokumentu honetan proposatzen diren laginketa teknikak eta analisi protokoloak oso probatuak daude, urte askoan erabiliak, han eta hemen, laborategi akreditatu askotan.
|
|
Hala eta guztiz ere, beharrezkoa denean, prozedura analitikoak eraldatu
|
egin
ditugu Lanbide Heziketako ikastetxeetako ohiko baliabideetara egokitzeko, eta, halaber, ikasleekin lan egiteko unibertsitateek izaten dituzten baliabideetara egokitzeko (hemen proposatzen diren protokoloak aipaturiko bi euskal hezkuntza esparruetan erabili dira, azken urte hauetan, ikastetxe batzuetan). Prozedura analitikoak egiteko analisi tresnak horren arabera aukeratu dira, hain zuzen.
|
|
Hala eta guztiz ere, beharrezkoa denean, prozedura analitikoak eraldatu egin ditugu Lanbide Heziketako ikastetxeetako ohiko baliabideetara egokitzeko, eta, halaber, ikasleekin lan
|
egiteko
unibertsitateek izaten dituzten baliabideetara egokitzeko (hemen proposatzen diren protokoloak aipaturiko bi euskal hezkuntza esparruetan erabili dira, azken urte hauetan, ikastetxe batzuetan). Prozedura analitikoak egiteko analisi tresnak horren arabera aukeratu dira, hain zuzen.
|
|
Hala eta guztiz ere, beharrezkoa denean, prozedura analitikoak eraldatu egin ditugu Lanbide Heziketako ikastetxeetako ohiko baliabideetara egokitzeko, eta, halaber, ikasleekin lan egiteko unibertsitateek izaten dituzten baliabideetara egokitzeko (hemen proposatzen diren protokoloak aipaturiko bi euskal hezkuntza esparruetan erabili dira, azken urte hauetan, ikastetxe batzuetan). Prozedura analitikoak
|
egiteko
analisi tresnak horren arabera aukeratu dira, hain zuzen. Esate baterako, eta bi adibide emateagatik, bolumen txikiko kaptadorea da gehien aukeraturiko laginketa ekipoa, hezkuntza horniduretan arruntena delako.
|
|
Eguneroko jarduera profesionalean, kutsatzaile atmosferikoen laginketa eta analisia
|
egitea
ingurumen teknikarien ardura izaten da. Prozeduren azalpenak teknikari horientzat daude diseinatuta; horregatik, prozedurazko lana oso zehaztuta dago (askotan, material honen biltzailearen esperientzian oinarritutako aholkuak ematen dira).
|
|
Ikasleen prozesatze ahalmena garatzeko, oso egokia da protokolo bakoitza behin baino gehiagotan errepikatzea. Aztergai den kutsatzailea analizatzeko, komeni da, gainera, laginketa une eta kokapen desberdinetan
|
egitea
, eta, hala, alderaketarako datuak eskuratzea.
|
|
Bilketa
|
egin
denetik zenbat eta denbora gehiago igaro, orduan eta aukera gutxiago dago analisi egokia egiteko. Lagina, ahal den neurrian, hartu eta berehala analizatu behar da.
|
|
Bilketa egin denetik zenbat eta denbora gehiago igaro, orduan eta aukera gutxiago dago analisi egokia
|
egiteko
. Lagina, ahal den neurrian, hartu eta berehala analizatu behar da.
|
|
Atmosferan aurkitu daitezkeen substantzia kutsatzaileen sailkapena hainbat modutara
|
egin
daiteke. Esate baterako, kutsatzaileak beren jatorriaren arabera bereizten dira.
|
|
Mintz iragazkia bere kutxan jarri behar da, eta indarrez estutu, aireak ihes
|
egitea
ekiditeko. Airean azido sulfurikoa dagoela susmatzen bada (esate baterako, laborategi kimikoetan edo industrial askotako barneko airean), 180 L tik 200 L ra bitarteko laginak hartzen dira; horretarako, egokia da ponparen emaria 1,5 L/ min izatea.
|
|
|
Egindako
plangintzaren arabera laginketa denbora amaitzen denean, ponpa itzali, eta gasometroaren irakurketa berria idatzi, datu meteorologikoekin batera. Laginketa bukatu eta ordubete igaro baino lehen, matxardarekin zelulosazko iragazpapera askatu, eta flaskoaren barnean jaso; berehala itxi behar da flaskoa, hariz lotuta.
|
|
Laginketa bukatu eta ordubete igaro baino lehen, matxardarekin zelulosazko iragazpapera askatu, eta flaskoaren barnean jaso; berehala itxi behar da flaskoa, hariz lotuta. Lagina hozkailuan ezar daiteke, 5 ºC, an, analisia
|
egin arte
(betiere, lehenbailehen).
|
|
Prozedura analitiko honetan, zuria zelulosazko iragazpaper bat besterik ez da, laginketarako erabili dena bezalakoa. Laginketako iragazpaperari
|
egin
zaizkion operazio berak aplikatuko zaizkio zuriari, aireari iragazpaperean zehar igarotzea eragoztea izan ezik. Zuriaren paper hau lepo hariduneko flasko batean jasotzen da (laginketako iragazpaperarekin egin den bezala), eta zuri moduan identifikatu behar da.
|
|
Laginketako iragazpaperari egin zaizkion operazio berak aplikatuko zaizkio zuriari, aireari iragazpaperean zehar igarotzea eragoztea izan ezik. Zuriaren paper hau lepo hariduneko flasko batean jasotzen da (laginketako iragazpaperarekin
|
egin
den bezala), eta zuri moduan identifikatu behar da. Lagina hozkailuan sartu baldin bada, zuria ere hozkailuan jaso da.
|
|
Iragazpaperak (laginarena eta zuria) dauzkaten bi flaskoak ireki. Pipetarekin, 2 mL ur destilatu gehitu flasko bakoitzari, eta, hori
|
egindakoan
, 5 minutuz flaskoak geldirik laga.
|
|
Isopropil alkoholarekin
|
egindako
lana beste 3 edo 4 aldiz errepikatu behar da.
|
|
Orduan, balorazioa
|
egiten
hasi daiteke. Lehenengo, lagina baloratzen da, D1 disoluzioa buretara gehituta, bukaerako puntua aurkitu arte.
|
|
Gero, bolumetria bera
|
egiten
da, urratsez urrats, zuriaren matrazearekin.
|
|
Balorazio horretan, buretako perklorato pixka bat kontsumitzen da, eta datu hori idatzi
|
egin
behar da.
|
|
Azkenez, sulfurikoaren pisua zati airearen bolumena kondizio estandarretan (m3 tan adierazita)
|
egiten
badugu, emaitza erreferentziazko unitateetan lortuko dugu:
|
|
nahikoa da 1 mg/ L kobre sulfato disolbatzea, 500 mL ur destilatutan. Laginketa neguan
|
egiten
bada, berriz, ur destilatuan isopropanol pixka bat isurtzen da, ura izoztea ekiditeko.
|
|
Behin laginketa
|
eginda
, denbora jakin batean bildutako materiaren neurketa grabimetrikoari ekiten zaio; hau da, ontzian jasotakoa iragazi egiten da, fase disolbagarriak eta uretan disolbatu ezin direnak bereizteko, eta iragazkian bildutakoa pisatzen da.
|
|
Behin laginketa eginda, denbora jakin batean bildutako materiaren neurketa grabimetrikoari ekiten zaio; hau da, ontzian jasotakoa iragazi
|
egiten
da, fase disolbagarriak eta uretan disolbatu ezin direnak bereizteko, eta iragazkian bildutakoa pisatzen da.
|
|
Bilketa ontziak. Ontzien edukiera laginketa
|
egin
nahi den aroko ohiko plubiometriaren araberakoa izango da. Erreferentzia gisa, toki lehorretan 10 L ko ontzi bat erabil daiteke, eta leku euritsuagoetan, berriz, 20 edo 40 L koak.
|
|
Bilketa ontziak garbitu eta lehortu; udan lan
|
egiten
bada, isuri ur destilatu pixka bat haietan (500 mL, flaskoaren edukieraren arabera). Jarri ontzian, edo ontziko ur destilatuan, lehen prestaturiko kobre sulfatoaren disoluzioaren 10 mL. Jakin behar da ezen, laginketa ontzian gatz hori botata, 25 mg gehitzen dizkiogula, eta bukaerako kalkuluan kontuan izan behar dugu hori.
|
|
Ur lagina daukan kaptadorea askatu, eta bere tapoiarekin itxi; berehala eraman laborategira, laginaren analisia
|
egiteko
.
|
|
Babes sareta jarri arren, ohikoa izaten da materia larria agertzea (intsektuak, hosto puskak, zuhaitz azal zatiak, ileak, hariak...). Lehenengo, flaskoa astintzen da, barruan daraman ur eta guzti, eta bahetu
|
egiten
da, materia larria kentzeko. Materia larri hori baztertu egingo dugu.
|
|
Lehenengo, flaskoa astintzen da, barruan daraman ur eta guzti, eta bahetu egiten da, materia larria kentzeko. Materia larri hori baztertu
|
egingo
dugu.
|
|
Teknika hori asko erabiltzen da gas fasean dauden substantziak bereizteko, batez ere konposatu organikoak analizatu nahi direnean. Zutabe kromatografikoan substantziak bereizi eta gero, garraren ionizazioaren detektagailuak (FID) identifikatu
|
egiten
ditu. Beste osagai batzuk ere erants dakizkioke kromatografoari, identifikazioa egiteko.
|
|
Zutabe kromatografikoan substantziak bereizi eta gero, garraren ionizazioaren detektagailuak (FID) identifikatu egiten ditu. Beste osagai batzuk ere erants dakizkioke kromatografoari, identifikazioa
|
egiteko
. BTEX konposatuaren osagaiak ebaluatzeko, polietilenglikol zutabea erabil daiteke, EC Wax motakoa (30 m x 0,53 mm x 1,20 µm), helio gasa garraiatzaile edo carrier gisa baliatuz (2,5 mL/ min ko emaria).
|
|
UDEDF: iragazpaper bakoitzarekin materia balantzea
|
egin
behar da. Horretarako, bukaerako pisuen eta hasierakoen arteko kenketak egin behar dira; alegia, lehorturiko hondakina duten iragazkien pisuaren eta hasierako paper lehortu eta hutsen pisuaren arteko kenketak.
|
|
iragazpaper bakoitzarekin materia balantzea egin behar da. Horretarako, bukaerako pisuen eta hasierakoen arteko kenketak
|
egin
behar dira; alegia, lehorturiko hondakina duten iragazkien pisuaren eta hasierako paper lehortu eta hutsen pisuaren arteko kenketak. Ondoren, kendura horien guztien batura kalkulatu behar da.
|
|
UDDF: kapsula bakoitzarekin, aurreko materia balantzearen antzekoa
|
egin
behar da. Kapsula bakoitzaren bukaerako pisua (hondakin eta guzti) eta hasierakoa izango ditugu kontuan.
|
|
Askotan, BHKk leku finkoetan ezartzen dira. Tresna hauetan, emari ponparen bitartez, laginketa
|
egiten
den tokian iragazitako aire kantitatea aukeratu daiteke. Oro har, 2 h ko laginketa denbora eta 30 m3/ h ko emaria nahikoa izaten dira grabimetriaren emaitza detektagarria izan dadin.
|
|
Ondoren, kapsula eta papera elkarrekin pisatu behar dira balantza analitikoan; emaitza koadernoan idazten da (Pkp). Hori guztia
|
egin ondoren
, papera eta kapsula lehorgailuaren barnean uzten dira, erabiltzeko unea iritsi arte.
|
|
Horretarako, eta lan metodo honen detekzio mugak kontuan izanda, kontzentrazioak 1 eta 5 µg/ m3 artean egon behar du. Ezin da ahaztu laginketa
|
egiteko
behar izan den denbora, funtsezkoa baita ondorengo kalkuluetarako. Laginketako kondizioak direla eta, askotan, aldez aurretik proba batzuk egitea komeni izaten da, dira ekipoa ongi menperatzeko.
|
|
Ezin da ahaztu laginketa egiteko behar izan den denbora, funtsezkoa baita ondorengo kalkuluetarako. Laginketako kondizioak direla eta, askotan, aldez aurretik proba batzuk
|
egitea
komeni izaten da, dira ekipoa ongi menperatzeko. Hala eta guztiz ere, oinarrizko erreferentzia gisa, 30 m3/ h ko emaria eta 4 h ko laginketa denbora nahikoa izaten da gehienetan.
|
|
Grabimetria lehenbailehen
|
egin
behar da; izan ere, papera garraiatu eta maneiatu bitartean hezetzea saihestu behar da.
|
|
Determinazio grabimetrikoa
|
egitea
oso erraza da. Balantza analitikoa erabiliz, berriro pisatzen dira kapsula eta papera, biak batera (Pkpl).
|
|
|
Egindako
bi pisaketen arteko kendura da laginketa denboran iragazkian atzemandako materia solido jalkikorraren pisua ematen du (pisuaren mg-tan edo µg-tan neurtzen da):
|
|
Pkp kapsula eta paperaren pisua, laginketa
|
egin
aurrekoa (µg)
|
|
Pkpl kapsula eta paper lehortuaren pisua, laginketa
|
egin
ondorengoa (µg)
|
|
Euriteen eta elurteen eraginez, partikula horiek erraz iristen dira lurrera, ur tantek eta kristaltxoek arrastatzen baitituzte. Lurraren aurka ez ezik, beste oztopo batzuen aurka ere
|
egin
dezakete talka, eta, orduan, talka gainazaletan adsorbatzen dira (zuhaitzen hostoetan, eraikinen fatxadetan, mendi malkarretan, eta abarretan). Aireko materia solidoaren frakzio horren konposizio kimikoa oso aldakorra da:
|
|
Gainera, oinarrizko parametro bat izaten da aire kalitatea neurtzeko erabiltzen diren adierazle gehienetan, (adierazle hauek administrazioek kudeatzen dituzte, hirietan bereziki). Laginketa ekipoak 0,1 µm-ko diametroa baino txikiagoa duen materia esekia xurgatzen du (bolumen txikiko kaptadoreak ere balio du determinazioa
|
egiteko
), eta iragazpaperean itsasten da. Lagina tratatzeko, hainbat analisi prozedura garatu dira.
|
|
Lagina tratatzeko, hainbat analisi prozedura garatu dira. Kasu honetan, grabimetriaren bitartez
|
egiten
da analisia; oso teknika erraza eta hedatua da, eta horrexegatik jasotzen dute egungo arauek. Haren detekzio muga 50 µm/ m3 inguru da.
|
|
Laginketa denbora 24 ordu izango da, gutxienez. Hala ere, aldez aurretik saiakuntza bat
|
eginez gero
, parametro horien guztien balio egokiak zehaztu ditzakegu. Edonola ere, tokiko beharren arabera aldatzen dira parametro horiek; izan ere, laginketako kondizio teknikoek ahalik eta hoberenak izan behar dute, lagin adierazgarri bat eta detekzio mugen artean dagoena lortzen dela bermatzeko.
|
|
Grabimetria lehenbailehen
|
egin
behar da; izan ere, papera garraiatu eta maneiatu bitartean hezetzea saihestu behar da (lehorgailuaren barnean jaso daiteke analisiak egiteko erabiltzen ari ez den bitartean).
|
|
Grabimetria lehenbailehen egin behar da; izan ere, papera garraiatu eta maneiatu bitartean hezetzea saihestu behar da (lehorgailuaren barnean jaso daiteke analisiak
|
egiteko
erabiltzen ari ez den bitartean).
|
|
Determinazio grabimetrikoak ez du inolako zailtasunik. Grabimetria
|
egiteko
, kapsula eta materia itsatsia duen papera berriro pisatzen dira (Pkpl), biak batera, balantza analitikoa erabiliz.
|
|
|
Egindako
bi pisaketen arteko kendurak ematen du laginketa denboran iragazkian atzeman diren PM motako partikula esekien pisua (pisuaren unitatea mg edo µg izan daiteke determinazioan):
|
|
Pkp kapsularen eta paperaren pisua (µg), laginketa
|
egin
aurrekoa
|
|
Pkpl kapsularen eta paper lehortuaren pisua (µg), laginketa
|
egin
ondorengoa
|
|
Islakortasunaren edo erreflektantziaren neurketan oinarritzen da. Laginketa
|
egitean
iragazpaperean itsatsita gelditu diren partikulen orbanak argia islatzen du, eta erreflektometroaren bitartez neurtzen da islakortasun edo erreflektantzia hori. Hala, iragazpaperaren belztura maila neurtzen da.
|