|
2000
|
|
|
Are gehiago: Eliot, Faulkner, Chamisso eta beste hainbaten barrena hitz egiten digu, idazten du, eta horrela, ispiluz ispilu, bere Ni propiala non dagoen
|
jakin
ez genezakeela uzten gaitu." (140 or.)
|
|
|
Liburu honetan autorearen aldartea eta taxua Marinel zaharraken ageri dena ez bezalakoa dela dio G. Markuletak, hura gogorra eta gozakaitza bezain atsegina eta irakurleari gozamena eskaintzekoa dela esaten du honako hau. Azkenik, obra honen egilea definitzen du" irakurle amorratu""
|
jakin
min handiko intelektual" eta" inkonformista erradikal bat" dela esanez.
|
|
|
Sarrionandiak testu guztiz labur epigramatikoez osaturiko liburu honetan, aurrekoetan bezala, erreferentzia pribatu ugari sarrarazten ditu, Lopez Gasenik dioenez," lagunei dedikatutako zenbait pasarte dezifratzeko giltza zein den ezin
|
jakin
dezakegularik" irakurle gehienok.
|
|
|
Gaiak guztiz ezberdinak dira, lehena literatura fantastikoa da, ipuin bilduma modura egituraturik. Bigarrena aldiz, autoreak bizi duen egoera erreal eta
|
jakin
baten azalpena egiten du, kronika bat da, zigor ziega batean eginiko boladaren kronika zehatza eta esplizitoa, baina literarioa era berean. Izenburua kartzela aldi horretan eskuartean darabilen Shakespeareren Hamleten esaera baten zatia da:
|
|
|
(Nuyi illa, 153 or). Garrantzitsuena da ordea 1995ean baduela xede heldu eta
|
jakin
bat: "... ekin dezagun harik eta gure aberri eta/ sasoiaren tankerako hitzak aurkitu arte..." (Nuyi illa, 108 or.)
|
|
|
Oraingoan teorizazioari atxiki dio, ordea, aurrekoetan praktikari bezala: Literaturgintza era
|
jakin
eta zehatz batean egin behar dela uste omen du Sarrionandiak, eta era hori zein den zehazten saiatzen omen da obra honetan.
|
|
|
Gertakizunak sinesgarriak gertatzeko, denbora eta leku
|
jakin
eta ezagunetan kokatu ditu: hots, kronotopo determinatua erabili du.
|
|
|
" Zein erraz hasten den kondatzen, eta gero zelan sortzen dituen hari berriak, halako moduan non irakurlea ikaratu egiten den, jakingo ote duenentz idazleak guztietatik armoniatsu tenk egiten. Jakin,
|
jakin
du, alajaina" (Egunkaria)
|
|
|
" Eskualde hori bilakatu da norberaren axioma existentzialak egiaztatzeko inguru egokiena. Naturaleza malkar eta elkor horretan beste nehon baino eskuera handiagoa du norbere ahalmenak oro, hala nola asmamena, adimena,
|
jakin
mina... erabiltzeko." (Habe 295) Horregatik, lurralde horretatik ezin izango du ihes egin eta erabaki bat hartu du. Irakurleoi erabakia zein izango den izenburutik bertatik adierazten zaigunez, idazleak erabakiari berari garrantzia eman baino, nahiago izan du patrimonioa salgai jartzeak pertsonaiari sortarazi dizkion sentimendu, oroitzapen eta gogoetak islatzen saiatzea.
|
|
|
Narratzaileak berak irakurlearekin hitz egiten du askotan, narratzearen ekintzari buruz mintzatzen delarik. Izan ere, bilduma honen lehen ipuinean narratzailea irakurle jakin bati zuzentzen zaio, narratario
|
jakin
bati: katedradun bati.
|
|
|
Badira gogoetak ere, gogoeta nagusia pausoaren ingurukoa da. Pausoa noiz luzatu du izenburua ere, eta azken batean fraile honen teoria nagusia da edo bere bizipenen gaineko nire interpretazioa berak frankismoari aurre egiteko era
|
jakin
eta pertsonal bat hautatu zuela: herriko gazteei lan prestakuntza ematea.
|
|
|
Montoiak eleberri honetan garai historiko
|
jakin
batera garamatza. Izan ere, I. Mundu Gerrako lubakietako egoera irudikatzen zaigu.
|
|
|
Nahiz eta une historiko
|
jakin
bat hizpide izan, xede nagusia bertako giroa deskribatzea denez, oso aipamen historiko gutxi egiten ditu. Antza denez, historia osatu duten eta ahaztuak izan diren gizakiak azaleratu nahi izan ditu, historiaren beste aldearen berri emanez.
|
|
|
Bestalde, ondorengo ipuin bilduma batzuetan ikusi ahal izango dugun bezala, ipuin laburrerako joera hedatuz doa. Ipuin labur13 honek bat edo bi orrialde izaten ditu, eta bere luzera dela-eta, ezau13 Zehaztasun gehiagorako ikus Lucanor aldizkariko 15 zenbakia. garri
|
jakin
batzuk ditu. Hona hemen horietariko batzuk:
|
|
|
Arestian esandakoa kontuan hartuz, beraz, lehenengo pertsonako narratzailea dugula garbi dago, are gehiago, narratzaile autodiegetikoa. Gainera, narratario intradiegetiko
|
jakin
bati zuzentzen zaio: Gretari.
|
|
|
2.3 Garai historiko
|
jakin
bat oinarritzat duten eleberriak
|
|
|
Atal honetan sailkatu ditugun eleberri guztietan argumentua garai historiko
|
jakin
batean zehaztasun handiz kokatua izan da. Gainera, garai konkretu horretan kokatu izanak baldintzatzen ditu eleberri hauen gainerako ezaugarriak.
|
|
|
Edorta Jimenezen eleberri honetan intrigazko istorio bat kontatzen bazaigu ere, une historiko
|
jakin
bati etengabeko erreferentzia egiteagatik eleberri historikoen artean kokatzea erabaki dugu. Izan ere, XVI. mendean kokaturiko thriller historikotzat hartua izan da.
|
|
|
Trilogia osatzen duten eleberrietan antzekotasun ugari aurki daitezke. Tramari dagokionez, hiruretan gertaerak une historiko
|
jakin
batean harilkatuz garai jakin batzuk islatu nahi izan ditu; hezkuntza erlijiosoak eta mundu erruralak garrantzia handia dute bere eleberrietan; plano ezberdinak erabiltzeko joera erakusten du; eta munduak bitan banatu ohi ditu, mundu manikeoak eraikiz.
|
|
|
Dirudienez, Urrujulegik ez du
|
jakin
narrazioaren erritmoari eusten, batzuetan erritmoa gehiegi motelduz.
|
|
|
Gai honekin Luis Mari Mujikak eleberri interesgarria sortzea lortu du. Pertsonaiak eta gertakariak askotarikoak badira ere, hari narratibo bakarrean biltzen
|
jakin
du. Bigarren mailako pertsonaia batzuen jokaera, agian, ez dago garatuegia eta oso sinpleak eman lezakete, batez ere On Benjaminekin konparatzen baditugu.
|
|
|
Hona hemen liburu bakarreko zenbait idazle: Abelin Linazisoro, Jon Urrujulegi, Xanti Begiristain, Lourdes Oñederra, Rikarte, Javi Cillero, Unai Iturriaga, Antton Gomez, Felipe Rius, Jasone Osoro,... Idazle hauen narrazioetan lan interesgarriak aurkitu baditugu ere, ezin da
|
jakin
ibilbiderik zehaztuko duten. Etorkizunak hitz egingo du.
|
|
|
Hortaz, honek nagusia den korrontearen eraginaren berri ematen digu. Errealismoari dagokionez, garai historiko
|
jakin
baten inguruko narrazioek leku garrantzitsua bete dute. Haatik, badira hiria oinarri izanik errealismo zikinera jo dutenak ere.
|
|
2001
|
|
|
Baina fokalizazioaren aldetik deigarriagoa da iheslearen azken metroetan honi falta zaizkion segundo eta metroak esplizituki adieraztea. Hori horrela izanik, onartzen badugu ihesaren plano hau gehienbat narratzaile fokalizatzaile intradiegetiko batek aurkezten digula eta fokoak harrapatzen duen esparrua sumakaitza dela, nola
|
jakin
dezake narratzaile fokalizatzaileak hil baino lehen zenbat denbora gelditzen zaion. Hori jakitea ezinezkoa dela onartuz, bi erantzun eman diezaizkiokegu galdera horri:
|
|
|
Zenbakien arabera, euskaraz nobela bat irakur dezaketenen kopurua 750.000 hiztunetara hurbiltzen den honetan, euskal mundura hurbiltzen doazen irakurtalde potentzialak ugarituz doaz. 1993an euskaltegietan 52.000ren bat ikasle bagenituen, euskal herriprentsak 300.000 irakurle zituela
|
jakin
genuen, edo 1991n eguneroko prentsak 44.000 irakurle zituela, edo eta 94 ikasturte honetarako OHOko ikasleen %62a eredu euskaldunetan matrikulatua dagoela.
|
|
|
Nobelak gugan eragin zuen sentimendua harridurazkoa izan zen, harridura diot, bertan antzematen genuen giro gatazkatsua gertukoa egiten zitzaigulako; harridura, bestalde, nobelako sei kapituluen hasieran dagoen eskolako haurraren kontaketak nerabeon
|
jakin
mina pizten zuelako.
|
|
|
Eta horrela, Filologiako ikaslea nintzela
|
jakin
nuen, lehenengoz, Egunero hasten delako, ezer baino lehen, nobela moderno bat zela. Horren lekuko, orduan debozioz irakurtzen genituen Ibon Sarasolaren eta Txuma Lasagabaster irakasle maitearen hitzaurreak, Ezra Pound en jarraitzaile bailiran, modernismoaren lema:
|
|
|
Baliabide bera darabil narratzaileak bederatzigarren kapituluan iragaten den denbora aditzera emateko: " Roamer" erlojuan minutuak aurrera egiten duten heinean, protagonistaren irteerak irauten duena
|
jakin
dezakegu.
|
|
|
Eta aztoramen puntu batekin ekingo dio irakurketari, desehorzketa kontuek aztoratu ezezik asaldatu ere egiten baikaituzte. Nahiz eta
|
jakin
, arrazoi desberdinak direla medio, historian zehar pertsonaia famatu ugariri ukatu zaiola betiko zoriona (RIP), ezin esan kontuok beldur edo higuin sentimenduak eragiten ez dizkigutenik. Dela gaizkile famatuak hilobian zeudela frogatzeko (Jesse James), dela politiko edo filosofo ezagunak babesteko (Abraham Lincolm, Galileo), desehorzketa ekintzek hilotzak jartzen dizkigute begien aurrean, mendebalde honetan tabua den heriotzaren lekuko ixilak.
|
|
|
Nobelan etengabe egiten diren erreferentzia psikoanalitikoek (Londreseko kongresua, Sedano psikoanalistaren esanak, Eromen sortzailea liburua (98), Freuden lanak,... ) lerro artean irakurtzen
|
jakin
behar dugula iradoki nahi digute. Psikoanalista baten antzera, irakurleak jakin egin du pertsonaia hauen jokabidea interpretatzen, Victoriari entzuten, bere iritzietan baitago nobelaren klabea.
|
|
|
) lerro artean irakurtzen jakin behar dugula iradoki nahi digute. Psikoanalista baten antzera, irakurleak
|
jakin
egin du pertsonaia hauen jokabidea interpretatzen, Victoriari entzuten, bere iritzietan baitago nobelaren klabea. Azken batean, Rossettiri edo psikoanalistei Victoriak dien higuinaren oinarrian, jokabide sexisten gaitzespena ere ikusi behar baita:
|
|
|
Baina arteak bere" suizidioa" antzeztu badu, ez da izan Hegelek pentsatutako" goi mailako kontzientzia" bilakatzeko, eskenatokiaren bestaldetik hitz egiten jarraitzeko baizik. Berriro ere Sarrionandia aipatuz" Ezin mintza daitekeenaz, mintzatu egin behar da" 16, eta horregatik, Wittgenstein-ek Filosofiari zeregin analitiko berria egotzi zion bezala, Becketten protagonistak ez dira inoiz isilduko, bere azken Sobresauts en dakusagun bezala (nahiz eta
|
jakin
badakigun, bere obran baliapideak murriztea azken mugetaraino iristen dela).
|
|
|
Gero ez genuen independentzia eta iraultzaren burrukatik apartatzen
|
jakin
" (GP, 95)
|
|
|
Agian, ez da zaila asmatzen ispiluaren sinboloaren iturria. Ipuin miresgarriaren bidetik abiatu direnak
|
jakin
izan dute ipuin fantastikoari esanahi berria ematen, garai berrientzako zentzu esanguratsua. Apika, azpian dagoena, zera baino ez da Lewis Carroll en ipuin ezaguna:
|
|
|
Baina, hala ere, bakarrik dagoenak desiratu egiten du, nahiz eta
|
jakin
bere asmoak ez direla beteko:
|
|
|
Desira falta eta habia abandonatua denborarekin lotuta daude. Kartzelan dagoenak denboraren joanagatik galdetzen du, nahiz
|
jakin
badakien denboraren iraganak ez duela axolarik... eta hala ere galdetu egiten du:
|
|
|
" Baina galduta egon eta eutsi eta ilargia liburuan egon eta irakurketan soilik gaua, ez
|
jakin
ez noiz ezta non bakarrik izan ez, baina galduta egon norberaren saminak besteren batekin bilduz hirugarren bihotz bat sortuko balute bezala"
|
|
|
Ez erantzuna ez zekielako, ez erantzuna
|
jakin
behar genukeelako, ez arazoa isilpekoa zelako"
|
|
2002
|
|
|
Baina hariaren bi fokuek, hau da, batetik protagonistaren barne bakardadearen mamitzea eta bestetik terroristen ihesaldiaren inguruko intriga, Gizona bere bakardadean eleberri psikologikoa edo thriller bat dela esatera eraman bagintzakete ere, haren edukia sinplifikatzeko arriskua ekar lezake horrek. Egia da suspense eleberria dela, eta, ildo horretatik jarraituz, narrazioaren erritmoak irakurlearen
|
jakin
minarekin jolasten du, lehen lau egunetan mantsoa baita, analepsiaren bidez, eta azken egunean, berriz, azkarragoa, atzera kontaketaren bidez. Baina intrigaren bilakaerari protagonistaren baitako mundua kontatzeko orduan erabilitako sakontasuna gaineratu behar zaio. Nahiz hirugarren pertsonan kontatuta egon (narratzaile estradiegetikoa), Carlosengan ezarritako foku narratiboak gidatzen du kontakizuna hasieratik amaierara, eta ezaugarri horrek, hari nagusiaren amaierak pizten duen interesarekin batera, betearazten dizkio eleberriari Henry James idazle iparramerikarraren arabera eleberri interesgarri orok bete beharreko baldintzak:
|
|
|
Mirandek bere buruaz beste egin zuen 1972ko Eguberrian. Haren heriotzaren ondoren, autore madarikatuaren mitoak areagotu egin zuen euskal literatur komunitateak haren obrarekiko zuen
|
jakin
mina. c) Eleberri soziala (Gereño, Peillen, Amuriza...); alegorikoa (Zarate, Lertxundi...), poliziakoa (Gereño...)
|
|
|
Julenek eta Lauaxetak zalantza asko dituzte argitzeko. Euskal Gudarosteko komandantea izan zen poetak" gerra irabazi ala galdu genuen"
|
jakin
nahi du eta izugarri aldatu den Euskal Herriaren egungo errealitatea (politikoa, linguistikoa, kulturala,...) ezagutu. Julenek, berriz, zentzu bat eman nahi dio bere bizitzari, eta misterioski azaltzen zaizkion mezuetan Marga izeneko neska batek egiten dion gonbidapenari jarraituz, iraganean bizitu ezin izan zituenak nolabait gauzatzen ahalegintzen da.
|
|
|
Uher eta iluna da eleberrian islatzen den mundua, uher eta zirraragarriak mundu horretako sentimendu eta gertakariak. Baina autoreak trebezia eta arintasun deskriptiboz
|
jakin
du haiek kontatzen. Kontrapuntuaren teknikaz baliatuz, narratzaile estradiegetikoak foku narratiboa protagonisten izaera maltzurra agerian utziz doazen sekuentzia laburrak txandakatzen ditu.
|
|
|
28 Literatura aldizkarien gordailu honek XX. mende hondarreko euskarazko hamasei aldizkari biltzen ditu. Berriki
|
jakin
dugunez (ik. Berripapera 109, 2001eko ekaina), laster aldizkari gehiago izango dira sarean, dela osorik euskaraz argitaratu ez direnak, dela 1960 baino lehenagokoak. dituzte liburu guztien ekarpen literarioak; ez dago kalitate literarioaren araberako oihartzunik.
|
|
|
Esan beharrik ez dago ideologia katolikoa oso presente dagoela Agirreren bi nobeletan, eta narratzaileak garaiko euskaldunen herri hizkera islatu nahi izanak autorea Aranaren planteamendu puristetatik urrundu egin zela erakusten du. Egia esan, Agirreren arrakasta elkarrizketen freskotasunari zor zaio, nahiz eta freskotasun hori, Lasagabasterrek dioenez (1985), mende erdi batean ez zuten aprobetxatzen
|
jakin
eleberrigile errealistek.
|
|
|
K. Mitxelenak berak goraipatu egin zituen autore bizkaitar honen prosaren ezaugarriak, bereziki" narratzaile sen berebizikoa, haiei esker maisulan xumeak marraztu ahal izan baititu, gai serio edo nahita umorezkoez baliatuz" (1960: 155). ...intza propioetara makurtu behar izan (narratzaile orojakilea, gutxi garatutako pertsonaiak, testuaren moraltasun eta didaktismoa, zenbait pertsonaia tiporen ezaugarri topikoetan oinarritutako umorea), Kirikiñoren ipuinek, Pedro Migel Urruzunoren() Ipuinak (1930) eta Pernando Amezketarra; bere ateraldi eta gertaerak (1927) ezagunekin batera, badute merezimendurik; izan ere, prosa arin bat garatzen
|
jakin
zuten, eragin garbizaletik urrundua eta era honetako kontakizun tradizionalistak eskatzen zuen balizko irakurlearekin, landa giroko irakurlearekin, alegia, lotzen asmatu zuena4.
|
|
|
Peru da eleberriaren protagonista narratzailea, eta larri kezkatuta bizi da denboraren iragate geldiezinagatik. Heideggerrek baieztatutakoaren haritik, historian Peru ezin da bere existentziaren jabe izan,
|
jakin
baitaki bere bizitza finitutasunak markatuta dagoela (ik. Heideggerrek gizakiaz egiten duen baieztapena, hots, gizakia heriorako izakia dela).
|
|
|
Oraingo hau ikus eta aitu dagienei,
|
jakin
:
|
|
|
Ori gaitik, euzkotar gaste asko sasoara eldurikuak ezin ixan dabe euren Aberrijatzaz ezertxu be
|
jakin
, iñok ezin ezer esan ixan dau ta. Euzkadiko erri askotan asi dira gastiak bizkortuten, eta alegindu biar diraz, beste orrenbeste egiten oindiño erdi lotan dagozan beste asko be.
|
|
|
Txibia baserritarrak hartu deust. Zetarako
|
jakin
haren izena eta nungotasuna. Emeren zenteilak harturik ikusi dot...
|
|
|
Ene! Nire izena
|
jakin
dozu... eta morroskoarena, zeinek esan... Ardureak.
|
|
|
Zera... zuk nire izena
|
jakin
dozu, eta nabarmen zakustaz niri begira ta begira inotsan neskatoak. Baina zeure izenik ez dakit, nor zarean ez dakit... zuk... nire arduraz zagozala esan arren.
|
|
|
Harrezkero, Errenterian zehar ibilten zan arren, Leonek ez eban aldikada luzean Basiliren gerizarik inon ikusten. Zeozer
|
jakin
guran eta behin bidean, neskatoaren ezaguna zan andra maratza aurkitu ebanean, honengandik jakin eban Basili Larruskainen egoala, izeko gaixoari laguntzen joana. Txirrindulariaren partez goraintziak emon egiozala esan eutsanean, astodun andreak zertu eutsan, samurkiro:
|
|
|
Harrezkero, Errenterian zehar ibilten zan arren, Leonek ez eban aldikada luzean Basiliren gerizarik inon ikusten. Zeozer jakin guran eta behin bidean, neskatoaren ezaguna zan andra maratza aurkitu ebanean, honengandik
|
jakin
eban Basili Larruskainen egoala, izeko gaixoari laguntzen joana. Txirrindulariaren partez goraintziak emon egiozala esan eutsanean, astodun andreak zertu eutsan, samurkiro:
|
|
|
gizarajoari" Apurre" eritxoen, arpegian hazurra ta azala baino erakusten ez ebalako. Gizon zimela ta baltza, ez eban inork
|
jakin
nuntarra zan be. Alabea aita baizen baltzerana zan.
|
|
|
... egon egotekoa ez dana,
|
jakin
behar zeunke, onaino etorri zaran ezkero.
|
|
|
Noiz? horixe ez
|
jakin
.
|
|
|
Bai buru txarra! Zuk... potinaren izena
|
jakin
nahi, ezta. Bai...!
|
|
|
Martintxuk, gitxien uste ebana, bere burua une haretan ez
|
jakin
aurkitu eban. Matrailak gorri gorri jarri jakozan.
|
|
|
Ez
|
jakin
–Ba... gauza bi erabagi eta lortu ditudalako.
|
|
|
Potina, ontzigintzako aterpetik uretara botatea egin eta kaian harro baizen apal ikusi eta norena zan
|
jakin
ebenean, eskola mutil lagunek laster ederretsi eben, batzuek onberatasunez, erresuminez besteek.
|
|
|
Virginian egonberri nauzu. Besteri ezer
|
jakin
nahi duzua?
|
|
|
Ergelak ba direla
|
jakin
nekien, baina hainbestean...!
|
|
|
Asun, berri ona
|
jakin
dut. Zaitez zoriontsu osabaren izebaren aspaldi amestutako ondasunekin.
|
|
|
Batez be, soldautzea eginbarri dabenei... itsasoetan ibili diranei. Horreek bai
|
jakin
! Horreek e...
|
|
|
Bitartean, ixilik. Inork be ez dau
|
jakin
behar. Lehenengo joaten dauanak, alde haundia dauka.
|
|
|
Izan be, egunak begia zabaldu baino lehen kofradiara erdi ilunetan sartu zan mutila zein izan zan, gautu orduko
|
jakin
eben lehorrean egozan arrantzale gazteek eta gizon batzuek. Azterkuntzea egiteko Leon gela baten sartu eben arren, nahikoa izan zan han norbaitek mutilaren belarri ertza ikustea, albisteari hego arinak jarteko.
|
|
|
Ez
|
jakin
–Bazkaritan jakingo dozu, lehenago ez baldin bada.
|
|
|
Gure arrantzale adoretsuek itsasoraterik ezango zan ala ez, egunero
|
jakin
behar izaten eben. Hain zuzen be, goizaldea baino lehen, gau ilun postixuan, deia egiten eben emakume azkarrak be, kalera urten behar.
|
|
|
Anton zelakoa zan ondotxu ekian arek. Matilde... ez
|
jakin
, ba.
|
|
|
Eta agindu ori egiztautia alderdikide guztijoi dagokigu. Gure agintarijak euzkera
|
jakin
biar dabe. Baña ez agintarijak bakarrik, guztijok jakin biar geunke.
|
|
|
Gure agintarijak euzkera jakin biar dabe. Baña ez agintarijak bakarrik, guztijok
|
jakin
biar geunke.
|
|
|
Erderaz ekitiarren" ¡ euzkeraz eztakit ondo!" esan oi dabe askok. Eztago ondo
|
jakin
biarrik: aal giñuan edonoiz egin, eta ikasiko dozu.
|
|
|
Nun nai ta edonoiz abertzale lez jokatu gura ba" dogu, zer garian, zer nai dogun eta zergaitik, artez, zintzo eta zietz
|
jakin
biarrian gara. Azkatasuna arrantzaka eskatu, ta arrotzai didar egiteko baño zerbait jatorrago ta egikorragorako ixan biar dogu geure adimen bijotzetako abertzaletasuna, eta geure adore ta kemena.
|
|
|
Ori dala ta, nire idazkitxuan eneban esan ez nungo egitarauak ziran, ez nun ez nork egiñak. Irakurliak zertzelada orrein barri zetan
|
jakin
eztaualako.
|
|
|
Ona ba, dana argi esan. Euzkera ondo
|
jakin
barik eztaigun uste izan ondo dakigula. Eta askok," Etxekua", orixe sumau ez.
|
|
|
Baña juan barik be, orraitiño, amaika amaikaterdiko geldituko da zokonduetan. Eta oneitarikuok, murmurmur zer adierazoko daben be, ondixerik dakigu, ta ondotxu
|
jakin
be. " Gaur, parkaziñoko sermoia.
|
|
|
GAZTIENTZAT. Eleiz etxian be asi dabe gaztiak euren kurtsilua igazko antzera. Gazte askok
|
jakin
be eztakije ta, orregatik iragarten dogu emen. Astelenetan, gabeko zortziretan izaten da batzartxua.
|
|
|
Histori arazoetan ez
|
jakin
gara ta, eskuratu diguten aldizkari baten orrietatik bilduko ditugu zenbait zehetasun gurbil eta politak, euskeraz jantzirik. Ameriketan dugun Fagoaga musikari entzutetsuak egiñiko artikulu batetik alegia, adiskide maitagari harek ontzat artuko duelakoan.
|
|
|
Ez da nahikoa; ikusi baiño leen
|
jakin
bear omen da filme ori nolakoa dan, ederrez, jakituriaz, zindotasunaz. " Zine forum" sortu da.
|
|
|
Oraindik orain, A. Zubikarai-ren luma urduriak adierazirik, arako" Ondarrutar abade" ospatsua, jaiotzez lekeitiarra izan zala
|
jakin
izan dugu.
|
|
|
Eguneroko bizitzan, gazteak emen jabilkuz au galde ta ori itandu; onen azterrenak
|
jakin
eta urliaren ibillerak susmau guran.
|
|
|
Aita, zuk
|
jakin
dakizu, gero!
|
|
|
Ez ete dabe
|
jakin
oraiñarte, askatasuna Jaungoikoak gizonentzat egin ebala, batez bere. Asmo ta teori politak buztarri eta buztarri ariñen inguru, leen eta orain.
|
|
|
esango leuke edozein euskaldunek. Euskeraz
|
jakin
barik be, euskaldunek. Euskeraz jakin barik be, euskaldun jaio ezta be, eusko izakeran jatorrago izan leitekeala... erdal idazlea.
|
|
|
Euskeraz jakin barik be, euskaldunek. Euskeraz
|
jakin
barik be, euskaldun jaio ezta be, eusko izakeran jatorrago izan leitekeala... erdal idazlea.
|
|
|
Untze ta eragozpena, ain zuzen, iñok uste ez ebana. Emengo umeak, beste tokietako umeak baiño geiago
|
jakin
bearko dabe, osagille ta kimiku izan nai badabe.
|
|
|
Zerualdean laiñoak laiño ikusten dituzun arren, ba dakizu, Joxe, ziur asko
|
jakin
bere, odeiak urratu ostean, eguzkiak ezin izango dituala bere argia ta beroa ukatu.
|
|
|
Turistek eurek be, ezagunago ebela zirudian. " Horraitino inotsan bere buruari Untzorritxuk, ba ete dakie
|
jakin
halakoek, ate baltzaren ostera joatea, kontuak kontu, handik urtetea baino errezago ete dan?".
|
|
|
Nor zarean esan behar deustazu, horraitino. Bada, hona sartu ezketino, albistaria izanda be,
|
jakin
egizu urteierarik izango ez zeunkela.
|
|
|
Eskoladun eta eskolabako, nire barri ez dakianik ez da bazterretan. Emoirik inoiz izango ez dozun landara aihendun ziztrin eta erdi bizkarkari horrek, zer
|
jakin
be... Horraitino, zeure ezereztasunean neure hormak sendotuteko ala arrakalatuz lorrinduteko, hatarakoa zara.
|
|
|
Tira ba, horren adiguria zaran ezkero. Neure barri be,
|
jakin
nahi dozula igarri deutsut. Konturatu zara dagoeneko, nunbait be, baina ni infernua naz.
|
|
|
Ai, prai Bartolo! Harek zeredozer
|
jakin
ekian. Bai behin!
|
|
|
Orduan
|
jakin
ba ekian bizikletan. Aurrerantzean, maixu egingo zan" ziklistii" ez baina, hobeto ibiliko zan, eta ardura handiz jagongo eban bere burdinazko asto barri barria.
|
|
|
" Nungoa ete da, Milloikoa, Larruskaingoa, Azpiltzakoa, Berrittukoa, basetxe ezkuturen batekoa? Jakin egin behar dot,
|
jakin
. Gaur ez bada, hurrengo domekan, barrua bareago dodala.
|
|
|
Zetarako
|
jakin
gura dozu. Ni, baserriko umea naz.
|
|
|
¡ nai be etxuat nik olakuakaz batu!" Eta onelangoxe egi garratzak be entzun egin biar ixaten dira, ez bakarrik aberkide eztiranen aguetatik, baita aberkide zintzo zintzuak diranai be. Eta egija bat ixaten da ta zer erantzun
|
jakin
ez, ta ixildu egin biar ixaten gara gixon areik aldeztu barik. Gure erantzuna auxe ixaten da soilik:
|
|
|
Errijetako ume euzkeldunakaz errez errez, igarri barik ikasiko dautzube euzkeraz. Eta gure umiak be, alantxe biar gaurkuan eta, eurekaz erdera ikasiko dabe biar dabenetarako
|
jakin
dagijen, baña euren izkuntzeaz aztu barik.
|
|
|
Berealakoan ekarri zioten limoe puxka bigarrena. Ni, adi adi egon nintzan bigarren saio ura nola irteko ote zan
|
jakin
bearrez. Arako emakume aragi goxoa eta bere lo satelite bi aiek, begi zabal zegozten.
|
|
|
Alaz eta guzti ere, neure senak ematen zidan, bi aietatik bat, andre aren senarra ote zanekoa. Ezin izan nuan igarri, ezin somatu, ezin
|
jakin
.
|
|
|
Emen bazkaldu dute eta... nork pagatzen ote zuan
|
jakin
nai nuan eta...
|