|
2000
|
|
|
Orain txapela nork bereganatuko duen
|
jakitea
baino ez zaigu falta. Asier Otamendik azkenengo hirurak bere egin ditu, baina iaz Oihane Perea ezustekoa emateko zorian egon zen.
|
|
|
Nafarroako gizartea ez dago euskararen kontra eta badakite lan handia egin dutela errealitate hau aldatzeko; euskararen kontra jartzeko gezurra, iraina eta intoxikazioa erabili dituzte, bizi izan dugun kanpaina mediatikoan ikusi dugun bezala. Gizartean sakonki errotua dago hobe dela jakitea ez
|
jakitea
baino. Nafarroako errealitate elebiduna ukatu dute arlo kuantitatiboan oinarrituz, euskaldunekiko jarrera antidemokratiko eta intoleranteak erakutsiz, giza eskubideak ez baitaude erlazionaturik gizakien kantitatearekin, baizik eta gizaki izaerarekin.
|
|
|
Baina, orotarat, hiru euskaldunok harri eta zur geunden pulpería hartan gertatuarekin... baita deliberaturik ere handik lehenbailehen itzurtzerat, ahalik eta zaluen eta arintkien, guarnizinoko soldaduek deus
|
jakin
baino lehenago, zeren, zirkunstantzia haietan, zuhurtzia zen otsoaren atzaparrei ihes egin nahi izaitea, otsoari hurrantzerat utzi gabe. Baina norat egin ihes, ibaian goiti ez bazen...?
|
|
|
Halaxe, bada, adierazi nahi dugu ez dakigula oso ziur eta ez du askorik inporta, ohartuko da irakurlea zer aldatu zitzaion lehenik Brown jaunari, ezker eskuko hatz txikiko azazkala, ala eskuin eskukoa; edota biak batera aldatu zitzaizkion, edo zein aldaketaz jabetu zen lehenago. Ez dakigu, era berean, zer eguraldi egiten zuen Brown jaunaren eskuan aldaketa txiki hura gertatu zen egunean, euria ari zuen ala eguzkia zegoen; badakigu, ordea, zein egun zen, eta hori jakinik, eguraldia ere nolakoa zen
|
jakitea
baino gauza errazagorik ez dago. Jar dezagun, beraz, egun euritsu bat zela, eta haizeak ere gogor astindu zituela hiriko tamarizak eta platanondoak, baina ez gingko bilobak, hiri hartan ez zegoe  lako gingko bilobarik.
|
|
|
Ordezkapen honek —Newtonengandik Einsteinengana—, azken batez, teoria fisikoen jite ez apodiktikoa azaleratu zuen, eta judizio a priori sintetikoen existentzia kontuan ez hartzera eraman zuen filosofia. Matematikaren judizioen izaera nolakoa zen
|
jakitea
baino ez zen falta. Hauek Kantentzat, berriro ere, a priori sintetikoak ziren, baina Frege, Russell eta Whiteheadek erakutsi bezala, matematika logikaren gain era daiteke, eta logikaren enuntziatuak analitikoak direnez, baita ere matematikarenak.
|
|
2001
|
|
|
(...) Ikus dezagun, hasteko, zertan oinarritzen diren zorioneko bigarren iritzi horren aldekoak direnak. Bada, euskal gizartean badela euskaraz
|
jakitea
baino garrantzitsuago denik, Euskadi maitatzea eta horren alde borrokatzea, alegia. Euskal nortasuna, gainera, ez bide da euskaratik eratortzen.
|
|
|
Hizkuntzari bagagozkio, aski da Sabinen beste hura gogoan edukitzea: kaltegarriago dela arrotz batek euskaraz ikastea ez dakit zenbat euskotarrek euskaraz ez
|
jakitea
baino. Hor ere," euskotartasuna", dakigun oinarrietan finkaturikako zera, nagusi zen" euskalduntasunaren" aldean.
|
|
|
Gerta daitekeena dela deritzat gurea bezalako bazter herri bateko jendeak Europa arbuiatzen hastea Europaren berri ongi
|
jakin
baino lehenago. Europan bertan badaukagu, nire ustez, zer ikasia ugari luzarorako, bestetara jo gabe.
|
|
2002
|
|
|
Eta norbaitek esan zuen moduan: sekula ez da urrunago joaten nora goazen ez
|
dakigunean
baino. Horrexegatik, nire usterako ertzaina batek ikurrina bat zapaltzea baino, grabeago iruditzen zait proiekturik ez edukitzea.
|
|
|
“Hondartzak orekan egon behar duten hiru eremuz osatuta daude”, azaldu du Erregek. “Bigarren mailako dunak (hondartzako lehen zerrenda, zuhaitz landaredian aberatsa) erabat desagertu dira; lehen mailako dunak, leunagoak, oso leku
|
jakinetan
baino ez dira kontserbatzen, hala nola Artolan (Marbellako kostan). Hondartzaren hirugarren zerrenda itsaspekoa da, eta nabarmen aldatu da aurrekoak desagertu direlako, batez ere posidonia eta zostera belardiak degradatu direlako”.
|
|
|
Berez zerbait ederra eta aberasgarria den hori, konpondu beharreko eta konpondu ezinezko arazotzat jotzen da. Ezagutzen al du inork munduan kasuren bat non bi hizkuntza jakitea hizkuntza bat bakarrik
|
jakitea
baino kaltegarriago gerta daitekeen. Hori da batzuetan euskaldunen kasua.
|
|
|
Bistan da horren arrazoia zein den: ingelesez irakur dezaketen ikertzaileen kopurua handiagoa da beste edozein hizkuntzaz egiten
|
dakitenena
baino. Salbuespenak egon daitezke, baina hori, lehen esan bezala, idazlearen kontua da.
|
|
2003
|
|
|
Azken hilabeteetan gertatutakoa «inora ez daraman lasterketa erotzat» jo du Gorraizek eta «jarrera koldar eta faxista» egotzi die instituzioei. Gogora dezagun, urtarrilaren 27an, Estrasburgoko Epaitegiak Koordinakundearen demanda onartu zuela
|
jakin
baino egun gutxi lehenago, uhateak itxi eta urtegia legeak onartzen duen 506 metroko kotaraino bete zutela, eta hurrengo hilabetean mailaren kontrola hiru aldiz galdu zutela. Gero, apirilaren 28an Nagore herria suntsitu zuten.
|
|
|
Dena dela, hori, arreba berak ezagutzen zuen bezala ezagututa, errazagoa zen Ainhizeri zegokion plana nondik nora eraman
|
jakitea
baino. Berak ez zuen inoiz etsi, eta gura zuen guztia, Etsairen laguntza behar bazuen ere, lortzen zuen.
|
|
|
Zeuk be egokiena eretxiko deutsazu amaitzen dodanean. Baina entzuten dozunean, nigaz ez haserretu gero, nik
|
dakidana
baino ez dinot.
|
|
|
Euskaraz informaturik egon nahi lukeen euskaldunak ildo editorial
|
jakinak
baino ez ditu bere informazio egarriak asetzeko. Eguneroko normalizatuetan, aska bakarra izan da urtetan Euskaldunon Egunkariaren esperientzia; Egunero tran  tsizio baterako izan da.
|
|
|
" Hizkuntza bat ez dakienak ez du aukera gutxiago izango administrazio publikoan sartzeko" esan zuen Sanzek. Hau da,
|
jakitea
baino, hobe ez jakitea. Mundua hankaz gora.
|
|
|
Zientzian (eta zientzian bakarrik) esan dezakegu benetako aurrerakuntza egin dugula: lehen
|
genekiena
baino gehiago dakigula.
|
|
|
(P3) Aurrerapena, Poperrentzat, orain lehen
|
genekien
baino gehiago —eta hobeto— jakitea da; hots, gero eta ezagutza egiazkoagoa eta egiantzekoagoa edukitzean datza garapena. Eta, horretarako, zientzi ikerkuntza egituratzeko logika bat izatea abantaila itzela litzateke egiaren inguruko auzietara hurbilduz joateko.
|
|
2004
|
|
|
Besteren ustez, sortzea eraikitze prozesu magikoa da. Hau da, ideia eta sentimenduen zurrunbiloa sistematizatzen
|
jakitea
baino, hura deskribatzen iaioa izatean datzala, horretarako ditugun lehengaiak behar bezala ordenatuz. Hein batean kontrajarriak izan arren, bi teoriok badute funtsik, eta ez noa ni bata ala bestea aukeratzeko apetan inor jartzera, azken finean inporta duena emaitza bera baita:
|
|
|
Nola frogatzen da euzko ren jatorria eguzki dela? Kanpionen ustez, etimologien gai an zientifikotasunez jokatzeko, asko jakin behar da, garai hartan horretan zi hardutenek
|
zekitena
baino gehiago: «El etimólogo basko realmente científico, sólo será posible mediante un conocimiento más completo del euskara que el que hoy nos es dable alcanzar; hasta entonces, las etimologías serán tanteos, sugestiones, avances, desbrozamiento de terreno» (164).
|
|
|
Nolanahi ere, ez dira asmatutako hitz guztiak baztertzekoak, hala nola burdin bidea, lur sa garra, beribila, pirripitta, nahiz eta erabiliagoak diren treina, patata, atoa, oto buza, bizikleta. Euskal hitzak nondik datozen
|
jakitea
baino lehenagoakoa da
|
|
|
Maisutza industrialeko ikasketak zituen, tornularitza arloan, baina beti gora begira bizi zen, gizon anbiziosoa baitzen, esan dut lehenago. Hala ere, nahiz eta betidanikoa zuen bere joera hura,
|
zekiena
baino gehiago zekiela erakustera bultzatzen zuena, bolada hartan are nabarmenago egin zitzaion.
|
|
2006
|
|
|
eredu klasikoak imitatzen jartzen gintuen; Olinpoko jainko gailentzat zeukan Goethe; buruz errezitatzen zizkigun eta buruz ikasarazten Hölderlin en hainbat balada, Novalis en hainbat himno. Antzerkia egiten ere jartzen gintuen, eta, judua nintzela
|
jakin
baino hiruzpalau hilabete lehenago, Schiller-en Gaizkileak tragediako Franz Moor ena egin nuen, arrakasta handiz, gymnasiumeko teatro aretoan. Ama, Annete eta amona Erika etorri ziren gure emanaldia ikustera.
|
|
|
Badakit, Matildek irribarre egiten duenean, ezpainekin goiko hortzak estaltzeko ahalegina egiten duela, behin untxia ematen zuela esan ziotelako; badakit urduri jartzen denean ezkerreko hanka eskuinekoaren gainean gurutzatu eta oin azpian azkura egiten hasten dela; badakit lepo ertzean haizea botaz gero, barrez lehertzen dela, eta badakit triste dagoenetan, begietako kolorea aldatzen zaiola. Zuetako edozeinez
|
dakidana
baino dezentez gehiago da. Izan ere, asteak ez dira zazpi egunekoak infernu honetan.
|
|
2007
|
|
|
Horregatik dio sarrerako esaldiak: Dakiguna egiten dugu, zer egiten dugun
|
jakin
baino lehen.
|
|
|
Bestalde, haurren kale erabilera nahikoa handia zen (%34). Orduko gizarte arauaren arabera euskara hauJakina da
|
dakitenen artean
baino ezin dutela hizkuntza batean hitz egin. Beraz, euskararen erabilerak gora egiten jarraituko badu, euskarak euskaldun gehiago behar ditu eta, batez ere, euskara ondo dakiten euskaldunak behar ditu, euskara gaztelania baino erraztasun handiagorekin erabiliko duten euskaldunak, hain zuzen.
|
|
|
Jakina da
|
dakitenen artean
baino ezin dutela hizkuntza batean hitz egin. Beraz, euskararen erabilerak gora egiten jarraituko badu, euskarak euskaldun gehiago behar ditu eta, batez ere, euskara ondo dakiten euskaldunak behar ditu, euskara gaztelania baino erraztasun handiagorekin erabiliko duten euskaldunak, hain zuzen.
|
|
|
Euskararen Erabileraren Kale Neurketako datuek une jakin bateko hizkuntza egoera islatzen dute eta, elkarren arteko konparaketak eginez, haren bilakaera aztertzeko aukera ematen dute. Beraz, zenbakia, hamarren eta guzti, hau ala bestea dela
|
jakitea
baino garrantzitsuagoa da zenbaki horien bitartez islatzen den errealitateaz eta denboran izan diren edo izan daitezkeen aldaketez jabetzea.
|
|
|
Izan ere, 1989 urtetik hona bost aldiz neurtu da Euskal Herriko euskararen kale erabilera, neurketa horietan guztietan metodologia bera erabiliz. Nire ustez, azken informazio hori –kale erabileraren bilakaera, alegia– askoz garrantzitsuagoa da unean uneko kale erabilera zein den
|
jakitea
baino.
|
|
|
Alemaniarra. Stuttgart hirian jaio zen, 1936ko urriaren 10ean, Nobel sariduna zela
|
jakin
baino 71 urte lehenago, zehatz mehatz. Sttutgarten bertan hasi zen fisika ikasten, Unibertsitate Teknikoan, eta Munichen bukatu zuen doktore tesia.
|
|
|
Ez al zoaz oso presaka? Harena
|
jakin
baino lehen, zergatik utzi behar nauzu ni bazterrera?
|
|
|
Lauron mingaina askatuz joan zen halabeharrez. Orduan esan ziguten Québecekoak zirela, Beaumont izeneko herrixka batekoak, eta guk gure jatorriaren berri eman genienean, oso informatuta zeudela ikusi genuen, bai horixe; guk Québeci buruz
|
genekiena
baino askoz gehiago zekiten haiek gure hiri ezdeusari buruz. Argazki bat erakutsi ziguten:
|
|
|
Aristotelesek ezarritako sailkapenari erreparatuz gero, oro har, komunak eta espezifikoak. Leku komunak baliagarriak izan daitezke edozein zientziatan; aldiz, espezifikoek jakintza arlo nahiz entzuleria
|
jakinetan
baino ez dute arrakasta izango.
|
|
|
Duelu aurreratuaren lehen fasean, senideek shock emozionala dute, pena eta depresioa sentitzearen nahastea. Adituen aburuz, dolu prozesuan, pertsona bat zein fasetan dagoen
|
jakitea
baino garrantzitsuagoa da pertsona horietako batean, batez ere ukazioan, geldi geratu den ala ez erabakitzea, ez baitu uzten hurrengo fasera pasatzen, pixkanaka, prozesu osoa garatzeko. Urtebete baino gehiago irauten badu, espezialistarengana joan behar da, dueluaren nahaste luzea duten pertsonek asaldura psikiatrikoak izaten baitituzte, hala nola depresio handia edo estres postraumatikoa.
|
|
|
Horregatik guztiagatik, López Teijónek enbrioiak ezarpenaren aurreko diagnostiko genetikoaren bidez aztertzearen alde egin zuen; teknika horri esker, anomaliak hauteman eta haurdunaldi aukerak hobetu daitezke, emakumeak enbrioi osasuntsuak bakarrik jasotzen baititu. Medikuak azaldu zuenez, proba genetiko horri esker jakin daiteke haur bat osasuntsu jaioko den, baita amak haurdun dagoela
|
jakin
baino lehen ere.
|
|
|
Jaio aurreko esposizio arriskutsuena haurdunaldiaren lehenengo faseetan gertatzen dena da. Haurtxoak bereziki sentikorrak dira erradiazioarekiko garapen goiztiarrean, haurdunaldiaren bi eta 15 asteen artean, baita amak zintan dagoela
|
jakin
baino lehen ere. Espezialistek ez dituzte proba erradiologikoak gomendatzen haurdunaldian; normalean, amak nahaste larria duenean baino ez dituzte preskribatzen.
|
|
|
zer egiten dugun
|
jakin
baino lehen.
|
|
2008
|
|
|
Eta hemen bizi eta orain bizi.
|
Jakin
baino gehiago bizi, egunerokoarekin moldatu, gauza txikiak atondu, adiskideei deitu, bikote kidea zaindu, familia babestu... Ezdeuskeria bat, bai badakit, baina hori da bizia ezdeuskeria zoragarri bat.
|
|
|
Inhibiziorik gabe, begirada introspektiboa egin behar dugu hogeita hamar urteetan zer egin dugun ongi, instituzioek zer eman duten, aldeko osagaiak eta balio ez dutenak bilatu eta zehaztu. Barne begirada hori askoz garrantzizkoagoa da ETAk Estatuarekin negoziatuko ote duen
|
jakitea
baino. Egunen batean egiten badute oso ondo, egon dadila kontrol parlamentarioa eta bien bitartean legea aplikatu dadila, Estatuari barne.
|
|
|
Euskal Herria, Nafarroa Osoa, Euskadi edo, berriki proposatu bezala, Euskal Herria Nabarra edo, are, Euskal Herriak (pluralean). Haurra sortu baino lehen, haurrik izaten ahal dugun
|
jakin
baino lehen, etsaiturik gabiltza izenaren kontura. Joan diren asteetan, euskal selekzioaren inguruan piztu den eztabaida horren adibide ederra dugu.
|
|
|
Zenbat eta askeago, bakartiago eta misteriotsuago izan irakasle bat, orduan eta lehia handiagoa jartzen dute beste guztiek egiteko horretan. Atera nituen kontuen arabera, gehiago balio du katedra bat eskuratzeko arerioei buruz duzun informazio politikoak eta bereziki pertsonalak, zenbat eta pertsonalagoa hobe, zure arloaz
|
dakizunak
baino. Garibaldik, noski, ez zuen parte hartzen etxe barruko trikimailu merke horietan, seguru asko intriga handiagoetan ibilia zelako, eta horrek areagotu egiten zuen bere maiseatzaileen grina.
|
|
|
alkar ondo artzen dabe. Sei izkera dakizanak errazago ikasiko dau japontarrena, bat soilsoilik
|
dakianak
baino. Sartueizuez zeuen buruetan izkerak zeinbatgura, baina euren artean zeuen erriarena [euskara] eta onek, garun artean bizi dala, sustraiak biotzean izan beiz358.
|
|
|
LUKAS. Nahiago dut neuk esatea, kanpotik
|
jakitea
baino.
|
|
|
Aurkitu ondoren, inauteriak hasten ditu. Mozorroan sartuta dagoen kobratzailea aurkeztu da, eta morosoaren atzetik hasi da.' Formula hori erabiltzen da pentsatuz zordunak zorra ordainduko duela, denek
|
jakin
baino lehen ordaintzaile txarra dela, eta mozorrotutako txandako indiotik libratzeko. Hala ere, Brachfield ek dioenez," Europako gainerako herrialdeetan erabat debekatuta dago kobratzaile mozorrotuak erabiltzea, herritarren irudi eta intimitate eskubideak urratzea baita".
|
|
|
Izendapena
|
jakin
baino ordu batzuk lehenago, Lounesek tamazight herriaren erronka nagusiak azpimarratu zituen.
|
|
|
Fernando Martiren kasuan, bitartekaria akusatzen saiatu ziren, Polizia Federaleko kide batzuek zerikusia zutela
|
jakin
baino lehen, ezta?
|
|
|
Azken honetan, beharbada, Ibonekin liskar batean aritzeak bultzatuko ninduen Barrutiarengana, baina hori baino gehiago dela esanen nuke. Aitarekin izan dezakeen harremana
|
jakitea
baino gehiago. Goapoa da, gorputz sendoak, bizarrak, aire utziak eransten dioten halako animaliatasun zainduak, non bera han bere erresuma egitera eramaten baitu naturaltasunez.
|
|
|
Errazagoa da jakitea ez
|
jakitea
baino. Gogoratu bestela zer lan hartu behar dituen gaur emakume haurdunak baldin eta mundura dakarrena nexka ala mutila izango den jakin nahi ez badu.
|
|
|
Kontuan hartzen dute, euren ideologiaren gainetik, nolako tresnak emango dizkieten euren seme alabei bizitzan aurrera egin dezaten. Eta horretarako baloratzen dute gazteek hobe dutela euskara jakitea ez
|
jakitea
baino, badaezpada. Nire ikuspuntutik, horrek guztiak adierazten du bataila irabazi egin dela:
|
|
2009
|
|
|
" administrazioak profesional onak behar ditu eta ez euskaraz dakiten profesionalak; horrela erantzun zidan behin Nafarroako gobernuko goi kargu batek. Nik euskaraz
|
dakit
baino nire lanpostura aurkeztu nintzenean euskara ez zen baloratu. Eta orain jendearekin sarritan aritzen naiz euskaraz".
|
|
|
Aurrean daukatenaren izena
|
jakitea
baino garrantzitsuagoa da zenbait finantza erakunderentzat aurreko hori ongi hornituta dagoen jakitea, eta, horrexegatik, lehenik abalaren berri galdetzen dute, eta gero, komeni bada, izena eta gainerakoak eskatzen dituzte.
|
|
|
Ahalorde emaileari dagokionez, faktoreak gauzatutako egintza eta kontratuak baliozkoak izango dira, baldin eta faktore horrek ahalordeak ezeztatu direla edo establezimendua besterendu dela
|
jakin
baino lehen gauzatu badira.
|
|
|
CROZEX esperimentuaren emaitzak
|
jakin
baino lehenago ere, azken hamabost urteetan egindakoetan ondorio garbirik atera ez zutenez, era horretako esperimentuak etetea erabaki zuen Nazio Batuen Erakundeak iaz. Dibertsitate Biologikoko Hitzarmenaren bileran hartu zuten erabakia, eta 191 herrialdek sinatu zuten.
|
|
|
Mirestekoa zen. Bere lehengusuaren kontrako gerlan Henrikek grekoz zekitenak nahiago ezpatan
|
zekitenak
baino.
|
|
|
4 Dakizunaz idatzi.
|
Dakizuna
baino ez ezazu idatzi. Gertatu dena zuzeneanjaso ez baduzu, zer iturritatik jaso duzun aipatu ezazu.
|
|
|
Alderdi negatiboa prozesuaren kostuak dira; izan ere, hainbat profesionalek parte hartu behar dute: abokatuek eta prokuradoreek, lehiaketa administratzaileek eta ekonomialariek… Hori dela eta, bidea ez
|
jakiteagatik
baino gehiago, familia askok ez dute saiatu nahi izaten; hala ere, EINek dioenez, azken urteotan kasu gehiago izan dira. Etxebizitza saldu, hipoteka laga Ziurgabetasun ekonomikoaren eta eraikina galtzeko etsipenaren aurrean, alternatiba nabariena eta, itxuraz, errazena etxebizitza salgai jartzea da.
|
|
|
Ahopeka mintzatzen ginen, eta hitz erdiz ulertu; Bilbon ere, berdin. Sekretismo handia zegoen, eta horrek umearen irudimena pizten du, baina, askotan, asmatutakoa
|
dakizuna
baino tragikoagoa da.
|
|
|
Interneten ematen ari diren eztabaidek, egia
|
jakiteko
baino gehiago, haren bila bidea egiten hasteko lagungarri direla diote hainbat adituk.
|
|
|
Horren kariaz, beste gauza bat ikasi dugu: kondoia erabiltzearen aurkako jarrerak gehiago balio duela euskaraz
|
jakiteak
baino. Izan ere, badirudi, aurrerantzean, euskara hizkuntza arrunta baino zerbaitetarako meritua bihurtuko dela.
|
|
|
Herritar batek bere mediku espezialistarekin euskaraz hitz egin nahi izatea ulertzen al duen galdetuta, baietz erantzun du Lopezek. Hala ere, haren arabera, medikuak euskaraz
|
jakitea
baino garrantzitsuagoa da bere lana egiten ona izatea. Ez dut esaten euskararen balorazioa kenduko dudanik!.
|
|
|
Denok dugu estilo berezia, baina lanbide bihurtzen dugunean agertzen dira arriskuak; sentiberatasun artistiko gehiegi ez duen batek baliteke ez asmatzea bere estiloari fidel izaten eta kanpoko giroak zuzentzea. Nik nahiago dut hizkuntza batean adierazi nahi dudana adierazten jakitea, hizkuntza asko jakin eta zerbait tinko adierazten ez
|
jakitea
baino. Estiloa izateak ez du esan nahi mugitzen joan ezin zaitezkeenik, baina aldakuntza kalitatean izaten da, ez forman.
|
|
|
Euskarak definitu egiten gaitu, euskaradun edo euskaldun edo euskal hiztun egiten gaitu, baina ez gaitu ez erdaldun egiten, are gutxiago anti erdaldun, gaztelaniak inor ez euskaldun egiten ez duen bezalaxe. Gainera, Mitxelenak esan zuenez," erdara ere hemengoa da", eta gaur egun euskal herritarren artean, Euskal Autonomia Erkidegoan (zer esan Nafarroaz edo Iparraldeaz), gehiago dira oraindik euskaraz ez dakiten euskal herritarrak,
|
dakitenak
baino. Eta datozen hamarraldietan eta belaunaldietan euskal herritar elebidun asko izango dira euren lehen hizkuntza eta barne hizkuntza gaztelania izango dutenak.
|
|
|
Ezagutza oro da mesedegarri, edozertan da ezagutzarik eza baino askozaz hobea ezagutza, denentzat da hobea ezagutzaduna ezagutzarik gabea baino, baita euskarari dagokionez ere. Hobe euskaraz jakitea ez
|
jakitea
baino, jakiteak ez baitakarkio inori ezertarako kalterik. Horrexegatik besterik ez bada ere, tamala da ikustea zenbaitek euskararik ez jakitea bihurtu nahiko lukeela merezimendu, eta nahiko lukeela euskaraz jakitea, ez edozein hizkuntza, hemengo hizkuntza baino?
|
|
|
Ikuspegi soziolinguistikotik begiratuta, ez al da garrantzitsuagoa gaixoekin medikua edo erizaina euskaraz mintzatu ahal izatea, bere diagnostikoaren ondoreneko txostena euskaraz idazten
|
jakitea
baino. Euskararen erabilerari bagagozkio, ez dugu zalantzarik horretan.
|
|
|
Begien bistan dago eleaniztasuna sustatzearen aldeko apustua dela hori. Izan ere, gaur egun, europarren ia erdia elebakarra da, eta balio erantsia ematen duena ingelesa jakitea da, oraindik askoz gehiago direlako ingelesez ez dakitenak
|
dakitenak
baino, oso bereziki Espainian. Bihar etzi, ordea, balio erantsi hori emango duen hizkuntza ez da ingelesa izango, gaur egungo belaunaldi gazteenetan eta ondorengoetan gehienak moldatuko baitira ingelesez:
|
|
2010
|
|
|
Orain
|
dakiguna
baino askoz gehiago da. Hipparcos aurreko misioan 100.000 izar aztertu ziren, eta horrekin izugarri gehiago dakigu orain.
|
|
|
Udalerri batzuetan, ordu
|
jakinetan
baino ez dute biltzen olioa, Villa de Tegueste n, esaterako (Tenerife), eta beste zenbaitetan, eguneko edozein ordutan eraman daiteke, Galdames-en, adibidez (Bizkaia).
|
|
|
Arabiarraren gainean, eta belauniko, apaiz katoliko bat ageri da; eta, azkenik, guztien gainetik, rabino bat. Helburua ez da probokazioa, esan du egileak jardunaldiaren lehen orduetan, bere eskulturak sortu behar zuen eztabaida
|
jakin
baino lehen.
|
|
|
Zure ustez, zein ikerketa arlok merezi du Nobel saria? Galdera hori egin zien Elhuyar aldizkariak zenbait Nobel sariduni eta ikertzaile ospetsuri, aurten Nobel sariak nortzuek jasoko dituzten
|
jakin
baino astebete lehenago. Abagunea aproposa baitzen:
|
|
|
Biharamunean, xake taularen gainean Capablancak eta Janowskyk hiriko xake lehiaketan jokatu zutèn partida aztertzen ari nintzela, izeba hurbildu zitzaidan: . Nik neuk ere
|
dakidana
baino zerbait gehiago ikasi nuke, beharbada, eta zergatik ez didazu xakean irakasten??. Hantxe irabazi ninduen betiko, ez ikuspuntu intelektual batetik, oraintxe esan dizut, bizitzak bide arras diferenteetatik eraman baikintuen, baina bai ikuspegi afektibo batetik, izebaren Jainkoa, gainera, ez zen Jainko mendekati bat, eta hura ere ez zen gutxi gure giro hertsi hartan?, bihotz bihotzean baitaramat izeba Ernestina geroztik, nola ez, bada!
|
|
|
Bezeroek seme alabak ekartzen zituzten eta solte uzten. Eurek ez zekiten Noraz besteek
|
zekitena
baino gehiago; senarraz lagundurik heldu zela oporretara eta noizbait bakarrik ibiltzen hasi zela. Esamesek zioten Nora gizon bila zetorrela Hoteleko dantzaldietara, eta egin egiten zuela:
|
|
|
hartan emaitzak azaltzen ziren, baina benetan
|
jakin
baino
|
|
|
–Curriculuma antolatzeko oinarrizko ideia zen gaitasun kognoszitiboak garatzea. Curriculuma ez zen edukien arabera antolatzen, gaitasun haien eta landu nahi genituen gizarte jarrera
|
jakinen arabera
baino. Lehen Mailatik zortzigarrenera, zein gaitasun landu behar ziren erabaki genuen, eta horren arabera gauzatu proiektuak?.
|
|
|
Ba kontatu zerorrek. Kanpotik
|
jakitea
baino hobe izango da.
|
|
|
Finean eta buruan, autokonfidantza handia behar dugu izan irakasle zein hizlariok, entzule, parte hartzaileen aitzinean, jakinik, andre gizonok pianoaren 88 tekla dauzkagula, baina praktikan gure melodiak erdiko oktabara murrizten ditugula; beraz,
|
dakiguna
baino askoz gehiago eta gorago jotzeko gaitasuna duguna.
|
|
|
Pentsa! Bisualizazioa zer zen
|
jakin
baino lehen, 9 edo 10 urte nituenean, jada, lasterketa aurreko gauean, helmugara nola heltzen nintzen ikusten nuen, Nola ematen dituen oinkadak â? ¦.
|
|
|
Zerbait gaizki doala besterik ez
|
daki
baino gero eta gehiago kostatzen zaiozer gertatzen zaion ulertzea. Bere seme alabak eta bilobak bere aurka daudelauste du; denek arrazoirik ez duela esaten baitiote:
|
|
|
Marianna Virtanen doktoreak Osasun Institutu Finlandiarrarekin eta Londresko Unibertsitatearekin lankidetzan dihardu. “Gure emaitzek aditzera ematen dute lotura dagoela lanegun luzeen eta bihotzeko gaixotasun bat izateko arriskua areagotzearen artean, baina gehiago ikertu behar da aparteko orduak bihotzeko gaitzen zuzeneko kausa direla ziur
|
jakin
baino lehen”, adierazi zuen. Whitehall II 1985ean hasi zen, eta Londresen egoitza duten zerbitzu zibileko 20 departamentutako 35 eta 55 urte bitarteko 10.308 langile bildu zituen.
|
|
|
Haren bitartez jakin nuen, adibidez, Josema ere mugaren beste aldera pasatu zela; taldekoen egoeraz jakin nahi izan nuen, baten bat erori ote zen, baina lagunak ez zeukan hartarainoko informaziorik. Jaime Bergararen osasunaz ere jakin nahiko nukeen, eta haren enpresaren paraderoaz, baina ez neukan nori galdetu, etxekoei nire helbiderik eman ezean; oraingoz nahiago nuen pixka batean lasai egon; iritsiko zen unea, baina momentu hartan handiagoa nuen ahazteko gogoa,
|
jakitekoa
baino.
|
|
|
Biharamunean, xake taularen gainean Capablancak eta Janowskyk hiriko xake lehiaketan jokatu zutèn partida aztertzen ari nintzela, izeba hurbildu zitzaidan: " Nik neuk ere
|
dakidana
baino zerbait gehiago ikasi nuke, beharbada, eta zergatik ez didazu xakean irakasten?". Hantxe irabazi ninduen betiko, ez ikuspuntu intelektual batetik, oraintxe esan dizut, bizitzak bide arras diferenteetatik eraman baikintuen, baina bai ikuspegi afektibo batetik —izebaren Jainkoa, gainera, ez zen Jainko mendekati bat, eta hura ere ez zen gutxi gure giro hertsi hartan—, bihotz bihotzean baitaramat izeba Ernestina geroztik, nola ez, bada!
|
|
|
Nire mundu solipsistan bizi nintzen, lasai, hamar urterekin. Orain dena dago komunikabidez eta hedagailuz beteta, gaur egun adin horretako haur batek askoz gehiago daki munduaz guk
|
genekiena
baino. Garai hartan, ordea, mundua ez zen hain zaratatsua informazioari zegokionez (eta, gainera, diktadurak indartu egiten zuen egoera hori).
|
|
|
Jenofa: ... eta jakiteak ez
|
jakiteak
baino!
|
|
|
Ondo etorri zitzaion eskolan ikasi zuenaren erdiak ezertarako ez zuela balio jakiteko eta ezagutu behar eta ikasi ez zuen beste erdiaren erdia ikasten hasteko. Honetaz gainera, Zabaleta abizena eman zion aitonaren jatorriaz
|
zekiena
baino zerbait gehiago ezagutzeko eta ero fama zeukan herriaren izaera baketsua bortizkeriaren gainetik zegoela ikusteko.
|
|
|
Uda udaberrietako argizabal hedatuaren akorduak sortzen digu, neguko arrats laburretan estutzen garenoi, argi zabaltzearen eguneroko miraria amesterainoko mira. Orduan gabiltza, eguzkiak noiz jo duen azpia, noiz hasi den goraka,
|
jakin
baino gehiago, tertuligaia pizten. Santa Luzia, egune motza eta gaba luzia, dio batek, eta argitu ordez, nahasi eta trabatu egin dezake.
|
|
|
JAINKOAK gehiago preziatzen ditu galdegiten dutenak
|
dakitenak
baino.
|
|
|
Horrek buruhausteak ekarriko dizkio protagonistari: Greziar batentzat ezin da egon ezer okerragorik albaniar dela
|
jakitea
baino, Tsitosen hitzetan. 1998 inguruan albaniar mordoa joan zen Greziara lan bila, eta Greziako ekonomiarentzat onuragarri izan direla greziarrek beraiek onartzen dute, baina, hala ere, ezinikusia badute haiekiko.
|
|
2011
|
|
|
Horren arabera, Euskal Herriko panorama politikoa dezente alda daiteke. Estatutu horien edukia
|
jakin
baino lehen, Perez Rubalcaba, Ramon Jauregi eta Conde Pumpido, besteak beste, garbi mintzatu dira: «Edo ETA behin betiko desagertzen da edo ETArekin duten harreman oro hautsi behar dute.
|
|
|
Onar ezazue, gazte batendako erabilgarriagoa dela ingelesa, espainola edo txinera jakitea, sekula mintzatuko ez den patois bat
|
jakitea
baino!». Catherine Morin Desailly senatari zentrista ahoan bilorik gabe mintzatu berria da Frantziako eskualde hizkuntzei buruzko eztabaidan, Pariseko goi ganberan.Frantziako akademia hiztegiari so eginez gero, honela definitzen da patois: mintzaira rustikoa, zakarra, azpiko populuarena.
|
|
|
Bada, hor dator berriro agurea: " Nork bere buruari esatea' indarkeria ez dela eraginkorra' askoz garrantzitsuagoa da
|
jakitea
baino ea indarkeriari lotu zaizkionak gaitzetsi behar diren ala ez". Izan ere, indarkeriarik gabeko itxaropena behar dugula uste du berak.
|
|
|
Miraririk ez dago, baina aurrerapauso handiak egiten dituzte ikasleek. " Beharbada ez dute ikasiko
|
dakitena
baino gehiago, baina praktikatzeko oso aproposa da esperientzia", argitu digu Barinagak. Iritzi bera dute ikasleek, Gorka Intxaustik dioenez:
|
|
|
goizetik gauera zeregina franku egoten zan etxean, etxe inguruan edota solo eta basoetan. Hori dala ta astialdiak guztiz laburrak izaten ziran, eta egun
|
jakinetan
baino ez ziran hartzen.
|
|
|
Gaur egun, oso kasu
|
jakinetan
baino ez da sartzen Gizarte Segurantzan.
|
|
|
Euskal Herrian, arazo hori ei dugu animatzaileekin: . Jende asko liluratzen du ordenagailuaren gaitasunak, baina gakoa ez da konputagailuak zer egiten dakien, zuk zer egiten
|
dakizun
baino. Makina erabiltzen dakien asko dago, eta teknikari gutxi.
|
|
|
Kember andrearen ahotsa adituta, bazirudien kontu asko zekizkiela. Haren ahotsa adituta, bazirudien beti gehixeago zekiela zeuri buruz, zuk zeuk
|
dakizuna
baino. Itxura arraroko emakume luzea zen, esku eta oin estukoa.
|
|
|
Goku sendatuko balitz, behintzat, androideak hemen gaudela
|
jakin
baino lehen!
|
|
|
KOLDO. Eztiot ia inori esan, eta zeuri esan nahi nizun kanpotik ezer
|
jakin
baino lehenago.
|
|
|
ALIZIA. Entzun, gu joan aurretik gauza bat kontatu nahi dizut, kanpotik
|
jakin
baino lehen.
|
|
|
JOANA. Itxaso, zuk nahi ala ez enteratu egingo da. Zuk kontatu behar diozu, kanpotik
|
jakin
baino lehen.
|
|
|
AHOTSA. (OFF) Barkatu, baina hemen dioenez... Leonor Cardenasek... bere dirua eskuratu zuen iruzurra zela
|
jakin
baino egun batzuk lehenago!
|