|
2001
|
|
|
Eta handik aurrera bestezerbait egin behar nuela, beste modu batera idatzi. Baina ez
|
nekien
ez zer ez nolaidatzi.
|
|
2002
|
|
|
Hainbeste aldiz erabili izan duk jainko hitza...
|
Jakin
ezak zer esan nahi duen honezkero. Ez, ez nian hori esan nahi, baizik eta... ez al duk sentitu inoiz magia moduko batek dena bideratuko balu bezala?
|
|
2004
|
|
|
" Bai ongi! Pauma bat bezala sentitzen naiz...!"; probatu nuen bigarrena, ipini zidaten isatsa, kendu zidaten, eta
|
jakin
ez zergatik, baina isatsa errotik moztutako sugandila bat bezala sentitu nintzen, eta orduantxe erabaki nuen: " Behin ezkondu behar eta sugandila baten antzera?
|
|
2006
|
|
|
Harantzakoan egur landuak eraman genituen. Nik, orduan,
|
jakin
ez zertarako ziren.
|
|
2007
|
|
|
Ez
|
dakit
ez zer ez zertaz hitz egin zuten, ni behean egon nintzen bitartean, Elisak eta bere amak; ez dakit eta, egia esan, ez zait gehiegi inporta, baina jaitsitakoan nire itsaso partikularra bare zegoen, erabaki sendo bat edo lasaigarri indartsu bat hartu balu bezala. Behi begiz begiratu zidan niregana iritsitakoan, eta hitz guztiak eskaileretan behera galdu zitzaizkiola esango nuke, ez baitzidan aipamen txikirik ere egin.
|
|
|
1961ean, ordea, aldizkari osoa tipografian ateratzen hasi ziren —Bilboko Graficas Bilbao inprimategian, hain zuzen;
|
jakin
ez zergatik ez zuten Arantzazun bertan inprimatu, Editorialeko bestelako aldizkariak han inprimatzen zituzten bezala—. " Pro manuscripto" jartzen jarraitu zuten, hala ere.
|
|
2008
|
|
|
Nazario, beraz, nora ezean zegoen,
|
jakin
ez zerk sortarazten zion nora eza, neskamearen bat bateko irrupzioak (zergatik deitu zion zerbitzari mezulariak berari, goi mailako gonbidatuen artean hutsaren hurrengoa baizik ez zenari?), edo zerbitzariak berak, bizpahiru segundoko ezustekoaren ostean hari begira geratu baitzen, Regina ote zen ez ote zen, bai baina ez, Nazarioren pertzepzioaren balantza, galderak lekuz kanpo utzi zuèn neurrian... baiezkora lerratu zen arte?
|
|
|
Nazario, beraz, nora ezean zegoen,
|
jakin
ez zerk sortarazten zion nora eza, neskamearen bat bateko irrupzioak (zergatik deitu zion zerbitzari mezulariak berari, goi mailako gonbidatuen artean hutsaren hurrengoa baizik ez zenari?), edo zerbitzariak berak, bizpahiru segundoko ezustekoaren ostean hari begira geratu baitzen, Regina ote zen ez ote zen, bai baina ez, Nazarioren pertzepzioaren balantza –galderak lekuz kanpo utzi zuèn neu...
|
|
2009
|
|
|
Gerta liteke egiteko hori gure gustukoa izatea (gauzak ondo joango zaizkizu) baina gerta liteke zure egitekoa ez gustukoa izatea; are okerrago: gerta liteke ez
|
jakitea
ez zer duzun gustuko eta ezta zer duzun egiteko ere.
|
|
|
zure haurtzaroan mutil izateko irrikaz; horrek, baina, ez nau ezustean harrapatu. Izan ere, korura joan nintzèn lehen egunean, zu bakarlari aritu zinen, eta
|
jakin
ez zergatik baina beste orrazkera batekin irudikatu zintudan: ile motzagoarekin, Frantziatik etorritako moda berri ausart horri jarraituz, apur bat mutilen estiloan, baina emetasuna galdu gabe, Coco Chanelen estilo soil bezain dotorean, ulertzen didazu:
|
|
|
xehetasunak ematea: ezer adierazi aurretik ez
|
zekien
ez zer ez nola adierazi, xehetasun bakar bat eman behar ote zion edo xehetasun guztiak, harik eta bere senaren menera, bere buru galduaren menera?, jartzea erabaki zuen arte, xehetasun batek beste xehetasun batera zeramala eta bertigo batek bestera.
|
|
|
Eta, hala ere, aldi hura, gizakiari dagozkion guztiak bezala, ez zen behin betikoa izan, soseguzko zein aintzazko memento haiei beste batzuk jarraitu baitzitzaizkien, hagitzez ere larriagoak, fedea, arestian hain osoa zirudiena, bere edukiaz hustu eta Jainkoak Ernestina eskutik utzi balu bezala,
|
jakin
ez zergatik; baina berak. Ernestinak, hutsaldi eta utzialdi haietan ere ez zuen etsiko, bai baitzekien, edo hala uste zuen bederen, haiek guztiak Jainkoak ipinitako probak zirela, arimak gainditu beharrekoak, are gorago egin zezan, oztopoz oztopo eta zailtasunez zailtasun, Jainkoagan konfiantza osoa jarriz betiere, pentsamendu hura zuen Ernestinak bere ideien ardatz?, gertaera guztien bilakaera, etorkizuna?
|
|
|
Eta negar batean hasi zen,
|
jakin
ez zergatik: egin zuena egin zuelako, edo egin ez zuena egin ez zuelako?
|
|
|
Egun hartan, baina, etxeko katuetako bat hilik azaldu zen, inork
|
jakin
ez zergatik, hilotzak ez zuen bortxazko arrastorik bederen.
|
|
|
bereganatzea, eta, nola efektu hura ateraldi efektista batekin soilik lor baitzezakeen, horregatik esan zuen esan zuena, agian; Domingo, baina, ez zegoen ziur esan zuenaz, betean asmatu zuelako esperantza bazuen ere, itxura batean? haren begiek halako zerbait adierazten zuten behinik behin,
|
jakin
ez zer izan zitekeen hura, itzaltzera zihoàn distira edo piztera zihoàn itzala: esan nahi baita Domingoren esperantzak besteen keinu bat behar zuela edo besteen hitza, berretsia edo arbuiatua izateko; horregatik, ohartu zenean ezen hiru emakumeek batera erreakzionatzen zutela. Oh la la!
|
|
|
Egun hartan, baina, etxeko katuetako bat hilik azaldu zen, inork
|
jakin
ez zergatik, hilotzak ez zuen bortxazko arrastorik bederen.
|
|
|
Eta, hala ere, aldi hura, gizakiari dagozkion guztiak bezala, ez zen behin betikoa izan, soseguzko zein aintzazko memento haiei beste batzuk jarraitu baitzitzaizkien, hagitzez ere larriagoak, fedea, arestian hain osoa zirudiena, bere edukiaz hustu eta Jainkoak Ernestina eskutik utzi balu bezala,
|
jakin
ez zergatik; baina berak –Ernestinak– hutsaldi eta utzialdi haietan ere ez zuen etsiko, bai baitzekien, edo hala uste zuen bederen, haiek guztiak Jainkoak ipinitako probak zirela, arimak gainditu beharrekoak, are gorago egin zezan, oztopoz oztopo eta zailtasunez zailtasun, Jainkoagan konfiantza osoa jarriz betiere –pentsamendu hura zuen Ernestinak bere ideien ardatz–, gertaera...
|
|
|
senarrak, izan ere, hitz batean definitu zuen haurra –" anormala" –, eta orain berari zegokion –Reginari– xehetasunak ematea: ezer adierazi aurretik ez
|
zekien
ez zer ez nola adierazi, xehetasun bakar bat eman behar ote zion edo xehetasun guztiak, harik eta bere senaren menera –bere buru galduaren menera? – jartzea erabaki zuen arte, xehetasun batek beste xehetasun batera zeramala eta bertigo batek bestera.
|
|
|
zure haurtzaroan mutil izateko irrikaz; horrek, baina, ez nau ezustean harrapatu. Izan ere, korura joan nintzèn lehen egunean, zu bakarlari aritu zinen, eta
|
jakin
ez zergatik baina beste orrazkera batekin irudikatu zintudan: ile motzagoarekin, Frantziatik etorritako moda berri ausart horri jarraituz, apur bat mutilen estiloan, baina emetasuna galdu gabe, Coco Chanelen estilo soil bezain dotorean, ulertzen didazu:
|
|
|
zer mirari egin zezakeen berak, baina, emakume batekin, bere lehen sexu esperientzia balizkoan?; Domingok, ordea, beste gauza bat bilatzen zuen une hartan: galdutako autoestimua –galdutako lekua– bereganatzea, eta, nola efektu hura ateraldi efektista batekin soilik lor baitzezakeen, horregatik esan zuen esan zuena, agian; Domingo, baina, ez zegoen ziur esan zuenaz, betean asmatu zuelako esperantza bazuen ere, itxura batean... haren begiek halako zerbait adierazten zuten behinik behin,
|
jakin
ez zer izan zitekeen hura, itzaltzera zihoàn distira edo piztera zihoàn itzala: esan nahi baita Domingoren esperantzak besteen keinu bat behar zuela edo besteen hitza, berretsia edo arbuiatua izateko; horregatik, ohartu zenean ezen hiru emakumeek batera erreakzionatzen zutela –Oh la la!
|
|
|
lau seme alaba ditut, ahora zer eramanik ez dutenak, eta damu naiz, nagusi; fabrikan izan ohi zituèn arazoekin alderatuta, bigarren mailakoa zen hura, baina burua haraxe joan zitzaion, hain zuzen ere; biharamunean zuen hitzordua, eta horrek kezkatzen zuen, Nazariok bere zalantzak baitzituen, langilea onartu ez onartu: orduan, baina,
|
jakin
ez zergatik –arestian itzalitako odol goria, kontzientziaren mugimendu inkontziente batean, berriro goritu zitzaiolako, apika–, Nazariok garbi ikusi zuen ez zuela langilea onartu behar –buruarekin ere egin zuen, halako batean, ezetz eta ezetz, bururdiaren kontra–: " Begiratu faltsua dik, senak halaxe ematen zidak, bai, eta lanetik botako diat, besterik ez dik merezi eta sozialista alu horrek; bekatu egin zian, eta ordain dezala, nik ordaintzen dudan bezala!".
|
|
|
Eta negar batean hasi zen,
|
jakin
ez zergatik: egin zuena egin zuelako, edo egin ez zuena egin ez zuelako...
|
|
|
aitak erakutsi ziona erdi ikasi besterik ez zian egin; eta Xabier, Iñigo eta jeltzale usteko txoriburu putakume horiek sinetsarazi diotena zagok gero; gehi, berak auskalonondik atera duena, inoiz umotuko ez den kakanarru baten imajinazioa baitauka. Eta
|
jakin
ezak zer nahi duen gure arrebarengandik: euskal Shakti jainkosa bihurtzea, gutxienez.
|
|
2010
|
|
|
Hara, lehengoan Pio Barojaren El árbol de la ciencia berrirakurri nuen, eta
|
jakin
ez zergatik, baina ez ninduen lehen aldiz irakurri nuenean bezala bete. Ez nekien, baina orain badakit.
|
|
|
Eta, hala ere, aldi hura, gizakioi dagozkigun guztiak bezala, ez zen behin betikoa izan, soseguzko zein aintzazko memento haiei beste batzuk jarraitu baitzitzaizkien, askoz ere larriagoak, fedea, arestian hain osoa zirudiena, bere edukiaz hustu eta Jainkoak eskutik utzi banindu bezala,
|
jakin
ez zergatik...
|
|
|
Hara, lehengoan Pio Barojaren El árbol de la ciencia berrirakurri nuen, eta
|
jakin
ez zergatik, baina ez ninduen lehen aldiz irakurri nuenean bezala bete. Ez nekien, baina orain badakit.
|
|
2015
|
|
|
MARTIN jota. Ez
|
daki
ez zer esan, zer egin. Desesperatuta.
|
|
2016
|
|
|
Baina zer gai? Ez
|
dakite
ez zer, ez nola, ez noiz, ez zenbat… Eta guk saio denak aurkeztu. Baina zein herrialdetatik datoz?
|
|
|
– Ez zakiat ba. Sinfonierra bi oheen artean nahi zian,
|
jakin
ezak zertarako. Estherri neketsua egin zaiok oihal eta mihise guztiak atera, altzaria mugitu eta gero berriz dena txukun txukun betetzea, eta halaxe...
|
|
2017
|
|
|
–erantzun nion, lotsatua. Izan ere, han zegoen bera, niri gauzarik sinpleena, gauzarik funtsezkoena galdetzen, eta nik
|
jakin
ez zer erantzun.
|
|
2018
|
|
|
Edariak burua zeharo galduarazi zigun eta zorotasunaz berriketan jardun genuen luzaz; egia esateko, zeri buruz ez naiz gogoratzen. Badakit magurio gisa nuela aldamenean neuri inkatuta Christian, gozo gozo maitatzen zizkidala aurpegi eta besoak gain gainetik eta, nahiz eta
|
jakin
ez zer esaten zidan, eztiro hizketan ari zitzaidala frantsesez belarrira. Bi mintzaira zituen; niri frantsesez egiten zidan moduan, espainolez mintzatzen zen aldiz, laurontzat ziharduenean.
|
|
2019
|
|
|
Mutila zalantzan egon zen, esan ez esan, baina neska hark,
|
jakin
ez zergatik, konfiantza ematen zion, eta egia esatera deliberatu zen.
|
|
2021
|
|
|
Bi erregulazioek fabrikatzailearen interes komertzialak asetzen dituzte, baina ez kontsumitzailearen eskakizunak. Ez
|
daki
ez zer ematen dion eguneroko dietari, ez eta ondorio kaltegarriak dituen ere. Beatriz Roblesen iritziz, gainera, “ohartarazpen etiketa bat izan behar luke, beste substantzia toxiko batzuetan erabiltzen dena, hala nola tabakoan”.
|
|
|
Bueno,
|
jakin
ezik zergatik eskainiko zidaten nire poro espazioa erostea?
|
|
2022
|
|
|
Salaketa txikienagatik, edonor sartzen dute kartzelan, auzipetu gabe, epaiketarik gabe. Gizonak eta emakumeak desagertu egiten dira, inork
|
jakin
ez zergatik; eta beren familiek ez dute haien berririk izango inoiz.
|
|
|
Errepidearen bestaldetik, markesinapean babestuta ageri zen jendea. Ezin
|
jakin
ez zer egunetan eta ez nork erabakita hasi ginen, pelikuletan bezala, agertu ahalako ordenan autobusetara igotzen eta hurrenkera hori espaloian zibikoki errespetatzen.
|
|
2023
|
|
|
Arartekoak gehitu du badakiela Segurtasun Saila indarkeria matxistaren inguruko protokoloak berraztertzen ari dela, baina ez duela informaziorik eman: «Ez
|
dakigu
ez zer neurri aldatzen ari diren, ez nola».
|
|
|
Enigma horixe, asmakizun moduko huraxe egin zidaten eraikin honetan lanean hastearekin batera. Eta nik, zera, nik...
|
jakin
ez zer erantzun. Balizko azterketa edo proba baten beldurrez ni, eta hara non gau zaintzailearena kontatu zidaten.
|
|
|
Etengabe ari da negarrez, hipaka ari ere, eta haren zinkurinek belarriak eta arima oinazetzen dituzte. Haren negarretan antzeman daiteke bi urteko neskatila sufritzen ari dela, baina
|
jakin
ez zergatik, jakin ez sufrikario horri akabera nola eman.
|